maart 2008
BENZEEN V G W M VGWM
Milieu
Welzijn
Gezondheid
Veiligheid
“A WAY OF LIVING”
Standaards voor professionals,
wees alert!
G E ZO N D H E I D
BENZEEN
Werk veilig of werk niet Voor werkzaamheden aan gesloten installaties en systemen zijn, in verband met de risico’s van het vrijkomen van gevaarlijke stoffen, strikte procedures van kracht. Deze stoffen zijn schadelijk voor de mens en voor het milieu. Bespreek de werkvergunning dus grondig en controleer of de beheersmaatregelen zoals omschreven, daadwerkelijk aanwezig zijn. Zorg er vervolgens voor dat de voorzorgsmaatregelen worden getroffen die horen bij het werk dat uitgevoerd moet worden.
Blijf constant alert op het voorkomen van verhoogde concentraties schadelijke stoffen. Laat -bij twijfelhet werk niet beginnen of leg de werkzaamheden stil!
De NAM (50% Shell/50% Exxon/Mobil) participeert in het samenwerkingverband van Europese Shell exploratieen productiebedrijven in een aantal Europese landen. Hierbinnen fungeert de NAM als het centrum voor aardgasoperaties, met name op het gebied van landactiviteiten. In alle activiteiten is veiligheid prioriteit nummer 1.
2
G E ZO N D H E I D
BENZEEN
BENZEEN In het productieproces wordt aardgascondensaat (een verzamelnaam voor vloeibare koolwaterstoffen) afgescheiden en opgeslagen. Eén van de bestanddelen van aardgascondensaat is benzeen. Deze stof is schadelijk voor mensen en voor de omgeving. Het vrijkomen van en het blootstellen aan benzeen moet dan ook zoveel mogelijk voorkomen worden.
Wat is benzeen? Voor alle organismen is benzeen een uiterst schadelijke stof. Wanneer het in het lichaam komt -bijvoorbeeld door inademing, inslikken of door opname via de huid- is het kankerverwekkend.
Waar en wanneer komt benzeen voor? Gevaar voor blootstelling aan benzeen treedt op bij lekkages aan gesloten systemen of wanneer die ‘geopend’ worden. De afgelopen jaren zijn vooral hoge concentraties benzeen gemeten bij shutdowns, met name bij cleaning-werkzaamheden bij de cleaners/mangatwachten. Dat mensen tijdens die shutdowns inderdaad aan benzeen blootgesteld zijn geweest, bleek onder andere uit de verhoogde concentraties benzeen in hun adem en urine.
3
G E ZO N D H E I D
Wat zijn de belangrijkste blootstellingmomenten? Verlading, onderhoud en inspectie: • • • • • • • •
drainen van leidingdelen en tanks meten of nemen van monsters schoonmaken of wisselen van (glycol) filters loskoppelen/opruimen van slangen onvoldoende ventilatie/uitblaas uittrekken/meenemen van ‘besmette’ pbm’s bodemonderzoek en bodemsanering opruimwerkzaamheden van verontreinigde middelen
Wat zijn de kenmerken van benzeen? • • • • • •
verdampt snel (vluchtig) de damp is zwaarder dan lucht zeer licht ontvlambaar reageert heftig met zuren explosief werkt sterk ontvettend op de huid
Wat zijn de risico’s van benzeen? • • • •
4
irriterend voor de luchtwegen kankerverwekkend schadelijk voor het milieu (bodem en oppervlaktewater) brand- en explosiegevaarlijk
BENZEEN
BENZEEN
G E ZO N D H E I D
Wat zijn de effecten van contact met benzeen? Benzeen kan inwerken op het centrale zenuwstelsel, de lever en de nieren. Daarnaast heeft een narcotisch effect dat kan leiden tot bewusteloosheid en zelfs de dood. Inademen
irritatie, hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, bewusteloosheid, longontsteking
Huid (contact)
roodheid, ruwe huid, jeuk, hoofdpijn, duizeligheid
Ogen (contact)
roodheid, pijn
Inslikken
irritatie van lippen, mond en keel (branderig gevoel)
Langdurig contact
huideczeem, gebarsten huid bloedarmoede leukemie schade aan erfelijk materiaal
Wat te doen bij inademen, inslikken of contact?
Inademen
in de frisse lucht brengen laten rusten
Huid (contact)
verontreinigde kleding uittrekken kleding natmaken (voorkomen van brand) huid wassen met veel water en zeep
Ogen (contact)
spoelen met zeer veel water eventuele contactlenzen verwijderen (indien mogelijk)
Inslikken
mond (laten) spoelen geen braken opwekken
Ernstige blootstelling
onmiddellijk een arts waarschuwen (verwijzing naar WIK) en neem contact op met je arbodienst
5
G E ZO N D H E I D
BENZEEN
Voorbereiding van het werk Zorg altijd voor een goede voorbereiding van het werk. Voordat de werkzaamheden beginnen, moeten alle risico’s van dat werk bekend zijn. Spreek die risico’s door en tref de nodige voorzorgsmaatregelen. Zorg altijd voor goede ventilatie of plaats een extra afzuiging.
Hoe blootstelling aan benzeen voorkomen – vóór het werk? Alvorens installatiedelen te openen: • spoel die zoveel mogelijk door • laat hete delen zo ver mogelijk afkoelen Wees ook bedacht op mogelijke verhitting (bv. zonlicht) ná het openen, waardoor er opnieuw product kan uitdampen. Laat -voordat de werkzaamheden beginnen- metingen uitvoeren door een geautoriseerde gastester die deskundig is op het gebied van benzeen/kwik. De gastester dient beschermd te zijn door de basis pbm’s en minimaal een volgelaatsmasker met ABEK HgP3.
Hoe blootstelling aan benzeen voorkomen – tijdens het werk? Blijf voortdurend metingen uitvoeren naar mogelijke concentraties benzeen. Registreer de meetresultaten op de werkvergunning, alsook de namen van medewerkers die mogelijk kunnen blootstaan aan contact. Laat de mensen met de wind in de rug werken. Laat lekbakken gebruiken wanneer benzeen uit het systeem komt of zou kunnen komen. Zorg voor een optimale ventilatie. Wordt een vacuüm-unit gebruikt, plaats die dan zo ver mogelijk uit het werkveld; de uitblaas kán benzeen bevatten. Wordt een verhoogde concentratie gemeten, volg dan consequent de procedures. Zet besmette gebieden direct af met gevarenlinten. Voer extra controles uit in het gebied benedenwinds en/of rond de vacuüm-unit.
Wat te doen met gemorst product? Let op: benzeen is brand- en explosiegevaarlijk. Ontruim de gevarenzone en waarschuw een deskundige. Verwijder gemorst product in overleg met een deskundige. Kijk ook voor meer informatie op de WIK van het gemorste product.
6
BENZEEN
G E ZO N D H E I D
Welke persoonlijke beschermingsmiddelen? Gebruik, afhankelijk van de meetresultaten, de volgende persoonlijke beschermingsmiddelen om inademing en/of contact met de huid te voorkomen: • < 0.5 ppm • 0.5 – 10 ppm • > 10 ppm
-
basis pbm’s (overall en oogbescherming) basis pbm’s volgelaatsmasker met ABEK HgP3 filter basis pbm’s onafhankelijke adembescherming vloeistofdichte (wegwerp)overall
Grenswaarde: 1 ppm Actie-waarde: 0.5 ppm Geadviseerd wordt -in geval van mogelijk contact met benzeen- om naast de basis pbm’s ook gebruik te maken van viton-handschoenen en laarzen (PU).
Blijf contact of ‘besmetting’ voorkomen • • • • • •
zie er op toe dat pbm’s altijd op de voorgeschreven wijze gebruikt worden zorg voor schone gelaatsstukken (volgelaatsmasker) gebruik de juiste filterbus ABEK HgP3 (of perslucht) laat gebruikte gelaatsstukken na gebruik reinigen, drogen en in de juiste verpakking bewaren laat filterbussen na gebruik vervangen en inzamelen als chemisch afval wijs op de mogelijkheid van contact/besmetting bij het uittrekken/afdoen/wegwerpen van pbm’s
Persoonlijke hygiëne Zie er op toe dat iedereen de handen wast: • vóór het eten, drinken en roken • vóór gebruik van het toilet • vóór het verlaten van de locatie
Meer weten over benzeen? Binnen SHELL EPE is meer informatie over benzeen en daarmee verwante onderwerpen te vinden in: • Werkinstructie: NAM CMS-EP.71.WI.76.12 • Werkvloer Instructiekaart (WIK 14) • NSS 00-G-0-05 Persoonlijke beschermingsmiddelen • pbm-catalogus
7
