maandblad van de confederatie van de belgische bietenplanters vzw CBB Anspachlaan 111 Bus Brussel T F P

De

Bietplanter

vzw CBB – Anspachlaan 111 Bus 10 – 1000 Brussel T. 02 513 68 98 – F. 02 512 19 88 – P 806265

m a a n db l a d v a n d e c o n f e d e r at i e v a n d e b e l g i s c h e b i e t e n p l a n t e r s

Hoofdartikel door Valerie Vercammen, Secretaris-generaal van de CBB

Europese suikerverbruikers lobbyen voor de afschaffing van de suikerquota zou tot een verhoogde volatitiliteit van de suikerprijs leiden. Het huidige suikerreglement draagt ook bij tot het creëren van een stabiele economische omgeving die investeringen en innovatie stimuleren en essentieel zijn voor de verbetering van de competitiviteit van de hele suikerketen. Dit is, samengevat, de boodschap die we hebben meegegeven aan onze politici -en die goed werd gehoord- tijdens onze lobbyronde in maart en april. De volgende belangrijke stap in onze lobby-actie zal het congres van onze Europese Confede-

ratie CIBE zijn in Reims in de maand juni. Verschillende politieke verantwoordelijken hebben hun deelname al bevestigd. De suikerverbruikende industrie lijkt zich niet bewust te zijn van de gevaren van de afschaffing van de suikerquota. Het is nu onze taak om de ongegronde boodschap van CIUS te weerleggen bij de politieke verantwoordelijken. Onze Belgische politici hebben alvast oor gehad voor onze argumentatie en we mogen rekenen op hun steun voor onze vraag om het suikerregime te verlengen tot 2020.

IN D IT N U MMER p. 2: Structuur van de CBB p. 3: Amendementen op voorstel Europese Commissie p. 4: TS: prijs van de pulp p. 5-8: KBIVB: Ziekten en plagen p. 9:

nr. 492 - 46ste jaargang

op de Europese markt. De cijfers en de statistieken van de Commissie weerleggen echter de bewering van CIUS: de beschikbare voorraden suiker zijn steeds hoger dan 10 % geweest, wat als een goede marge wordt beschouwd voor voldoende beschikbaarheid van suiker, uitgezonderd tijdens de campagne 2010/2011 (in 2010/2011 was er wereldwijd een suikerdeficit waardoor de prijzen pijlsnel de hoogte ingingen en wat ook op de Europese markt voor problemen zorgde). CIUS beweert dat de huidige GMO Suiker en de suikerquota de schuld zijn voor de hoge prijsvolatiliteit, het beperkte aanbod van suiker en dat ze de competitiviteit van haar leden aantast. Deze bewering staat in schril contrast met onze eigen analyse: volgens ons is één van de belangrijkste voordelen van het huidige suikerreglement nu net dat ze de voedselzekerheid in Europa waarborgt en ervoor zorgt dat er voldoende suiker beschikbaar is voor de consumenten en voor de industriële suikergebruikers! De instrumenten voor marktbeheer, die de Commissie kan inzetten in geval van tekort of overschot aan suiker, waarborgen de stabiliteit van de markt. Elke bijkomende deregulering

JUNI 20 1 2

De Europese suikerverbruikers vertegenwoordigt binnen de organisatie CIUS zijn een actieve lobbycampagne opgestart bij de Europese Commissie om de suikerquota af te schaffen. De CIUS vertegenwoordigt de Europese voedings- en drankenindustrie die samen ongeveer 70 % van de Europese suikerproductie verbruiken (deze productie wordt geschat op ongeveer 16 miljoen ton). De argumentatie die CIUS in zijn communicatie hanteert, is totaal ongegrond. De Europese suikerverbruikers klagen onophoudelijk bij de Europese Commissie over een gebrek aan suiker en veel te hoge suikerprijzen. Voor wat de prijzen betreft, als we de gevolgen van de hervorming van het suikerregime van 2006 bestuderen, zien we dat de suikerprijs daalde van 725 e per ton in 2006 naar 475 e per ton in 2010. Deze prijsdaling werd echter nooit doorgerekend naar de consument, zoals de Commissie dit wenste. Het zijn dus voornamelijk de suikerverbruikers, de leden van CIUS dus, die van de prijsdaling hebben geprofiteerd. Voor wat de beschikbaarheid van suiker betreft, klaagt CIUS over een “chronisch” suikertekort van ongeveer 4 miljoen ton

De suikerproductie in Spanje

p. 10-11: IKKB-Standaard

Bedankt voor het verbouwen! met

Rambler en Goodwood naar de top. advert BS.indd 1

15/05/12 14:55

De CBB bestaat uit 4 entiteiten Coördinatiecomité Vlaanderen Voorzitter: Jos Brouwers Op 10 km van het centrum van Brussel, te Wolvertem in VlaamsBrabant, heeft Jos Brouwers een gemengd bedrijf met akkerbouwteelten (tarwe, maïs, bieten en aardappelen) en melkvee. Hij nam het bedrijf over van zijn ouders bij het overlijden van zijn vader in 1982. Tot dan was Jos Brouwers werkzaam bij de Regie der Wegen van Vlaams-Brabant als verantwoordelijke voor de controle en onderhoud van de gewestwegen. In de Noordrand van Brussel zijn de percelen vaak klein en versnipperd. De nabijheid van een grootstad drukt ook zijn stempel op de werking van het bedrijf. De verkeersdrukte, vooral tijdens de spitsuren, maakt het manoeuvreren met machines moeilijk. In dichtbevolkt gebied, moet men ook meer rekening houden met buurtbewoners die snel klagen over geluidsoverlast en eventuele vervuilde wegen, tijdens het oogstseizoen. Gedurende verscheidene jaren, zoals tal van planters uit deze regio, leverde hij zijn bieten aan twee fabrieken: Moerbeke (Suikergroep) en Tienen (TS). Sinds 2003, ingevolge een quotumruil tussen de 2 groepen, werd zijn quotum geleverd aan Moerbeke. Jos is regionaal afgevaardigde van het bietensyndicaat sinds 1986. Tien jaar later, werd hij lid van het Fabriekscomité van Moerbeke. De hervorming van 2006 en de sluiting van Moerbeke, zorgde voor verdeelde meningen tussen planters. Het al dan niet afstaan van het quotum leidde vaak tot moeizame discussies... Jos is sinds 2009 afgevaardigde bij het KBIVB en is lid van het Bureau van de CBB sinds 2011. Verbond Vlaamse Suikerbietplanters Tiense  Voorzitter: Mathieu Vrancken Veearts van opleiding, oefende Mathieu Vrancken het beroep van dierenarts uit gedurende verschillende jaren terwijl hij ook een handje toestak op de ouderlijke hoeve. Uiteindelijk nam hij het familiaal bedrijf over. Een levenskeuze, zegt hij, eerder dan een beroepskeuze. Zijn bedrijf bevindt zich te Kanne in Limburg op enkele honderden meter van de Hollandse grens. Hij verbouwt trouwens enkele hectaren in Nederland en leverde gedurende verscheidene jaren bieten aan de Hollandse suikergroep COVAS (COSUN). Het is een gemengd bedrijf met akkerbouwteelten (tarwe, bieten, aardappelen, maïs, erwten, bonen) en vee (vetmesten van Belgisch witblauw runderras en zoogkoeien). Mathieu Vrancken wordt lid van het bietensyndicaat in de jaren ’90, ietwat toevallig ter gelegenheid van een herstructurering. Actief in talrijke lokale en regionale landbouworganisaties, is hij lid van het Beheerscomité Akkerbouwgewassen van de Boerenbond en lid van het Bureau van de CBB, wat neerkomt op het deelnemen aan veel vergaderingen, besluit hij. Comité de Coordination du Hainaut-Iscal Voorzitter: Victor Sneessens Victor Sneessens, landbouwer in Quévy-Givry, vlakbij de Franse grens (tussen Mons en Maubeuge) nam in 1976 het familiaal bedrijf over dat zich toelegde op akkerbouw, veeteelt en groenten. In 1981 was hij mede-oprichter van de coöperatie van Estinnes, die Coproleg zou worden (vandaag Centragro), een regionale coöperatie voor de opslag van granen, meststoffen, fytoproducten en de productie van groenten. Hij was lange tijd bestuurder en werd ook voorzitter van deze coöperatie. In de jaren 1990 veranderde het bedrijf het geweer van schouder met de bouw van een opslagloods voor aardappelen. Vanaf dan werd de aardappelteelt een van de belangrijkste teelten van het bedrijf. Sedert een tweetal jaar ontwikkelt zijn zoon een nieuwe activiteit op het bedrijf binnen de vrijetijdssector: ponyclub, paardenboxen, manege,... Victor Sneessens is begonnen met de verdediging van de belangen van de suikerbietplanters op het ogenblik van de sluiting van de fabriek van Quévy in 1989. Hij richtte samen met anderen de vzw “Solidarité Betteravière Quévy” op, en kon zo het recht voor de suikerbietplanters om de bestemming van hun bieten te kiezen in geval van fabriekssluiting afdwingen (toen Wez of Warcoing, vandaag Fontenoy). Vervolgens werd hij lid van het fabriekscomité van Wez en afgevaardigde bij het Coördinatiecomité van Henegouwen op verschillende bestuursniveaus. In 2009 werd hij voorzitter van de CBB. Fédération des Betteraviers wallons RT Voorzitter: Jean-Jo Rigo Jean-Jo Rigo heeft een bedrijf met akkerbouwgewassen te Opprebais met rotatie van tarwe, bieten, maïs,... Toen hij het ouderlijk bedrijf overnam in 1972, was er geen vee meer op de hoeve. In 1980, om de rendabiliteit van het bedrijf te verhogen, besliste hij weer rundvee in te brengen: vooreerst in veefokkerij vervolgens vandaag uitsluitend in vetmesten van stieren van het witblauw ras. Jean-Jo Rigo werd lid van het fabriekcomité van Hoegaarden voor het dorp Opprebais in 1972. Doordat de vroegere afgevaardigde sinds verscheidene jaren afwezig was en hij de enige aanwezige planter van zijn dorp was, werd hij verkozen tegen wil en dank. Met de sluiting van de fabriek van Hoegaarden, werd hij opgenomen in het fabriekscomité van Longchamps, en nam vervolgens verscheidene functies waar op het niveau van Haspengouw. Hij is lid van het Bureau van de CBB. Sinds enkele maanden, kwam er een mandaat bij, dit van Ondervoorzitter van het KBIVB als gevolg van het vertrek van Chantal Mathy.

2 — 06/2012

De Bietplanter

Sinds 2009 is de CBB samengesteld volgens 4 plantersfederaties die nodig zijn om te beantwoorden aan de verschillende plaatsen van discussie en onderhandeling. Inderdaad, er zijn in België twee suikergroepen, Iscal Sugar en Tiense Suikerraffinaderij, alsmede twee taalgebieden, het Vlaamse gewest en het Waalse gewest, hetgeen 4 groeperingen vereist: - De groep van de Vlaamse planters van Iscal, verenigd binnen het Coördinatiecomité Vlaanderen; - De groep van de Waalse planters van Iscal, verenigd binnen het Comité de Coordination Hainaut-Iscal afgekort Coco Hainaut-Iscal; - De groep van de Vlaamse planters die aan de TS leveren, verenigd binnen het Verbond Vlaamse Suikerbietplanters Tiense; - De groep van de Waalse planters die aan de TS leveren, verenigd binnen de Fédération des Betteraviers wallons RT, afgekort Fédé RT. Deze 4 federaties verbinden zich volgens de te behandelen onderwerpen. In het kader van de interprofessionele besprekingen met de twee suikerondernemingen, groeperen de Vlaamse en Waalse planters die aan dezelfde suikergroep leveren (twee entiteiten) zich, hetzij in Coördinatiecomité Iscal voor Iscal, hetzij in Coördinatiecomité Haspengouw-TS voor TS. Op deze wijze, is er, ten opzichte van elk van de fabrikanten, één enkele gesprekspartner. Het Coördinatiecomité Iscal wordt vertegenwoordigd door 3 vertegenwoordigers van Henegouwse planters en 6 vertegenwoordigers van Vlaamse planters. Het Coördinatiecomité Haspengouw-TS heeft een Raad van Bestuur samenge-

steld uit 12 leden: 3 vertegenwoordigers van Vlaamse planters en 9 vertegenwoordigers van Waalse planters. Betreffende de besprekingen met de gewesten (regionale reglementeringen, milieu, premies, diversificatiesteun, Toptex,...), gebeurt de groepering volgens het gewest: Vlaanderen of Wallonië. Om te discussiëren met de verantwoordelijken van het Vlaamse gewest, werd tussen de twee Vlaamse plantersgroepen een overlegplatform gevormd, dat optreedt als gesprekspartner en de specifieke problemen in Vlaanderen bespreekt. De Waalse planters groeperen zich wat hen betreft binnen de Association des Betteraviers Wallons, verkort ABW. Haar rol is hoofdzakelijk administratief. Zij groepeert onder meer het permanente personeel aan Waalse kant. Het bestaan van 4 basisentiteiten belet niet dat de planters met één stem spreken, wat in talrijke gevallen voorzien is. De Confederatie van de Belgische Bietenplanters, de CBB, die deze 4 federaties overkoepelt en verenigt, handelt eveneens op nationale en Europese schaal. De 4 basisentiteiten van de CBB zijn opgericht in de vorm van VZW. Elke VZW wordt beheerd door een Raad van Bestuur. Onderstaande tabellen bevatten informatie betreffende deze 4 VZW’s: aantal planters, vertegenwoordiging in termen van quota, samenstelling van de Raad van Bestuur, aantal regionale groeperingen alsmede het aantal afgevaardigden op de Algemene Vergadering.

Kenmerken van de 4 entiteiten die de CBB vormen Iscal

TS

Vlaanderen Coördinatiecomité Vlaanderen

Verbond Vlaamse Suikerbietplanters Tiense



Voorzitter: Jos Brouwers Secretaris: Alain Van Dorpe Eric Van Dijck (2013)

Voorzitter: Mathieu Vrancken Secretaris: Eric Van Dijck



19 % van het Belgische quotum

15 % van het Belgische quotum



2.027 planters 396 ton bietenquotum/planter

1.319 planters 480 ton bietenquotum/planter



7 regionale groeperingen 18 afgevaardigden Raad van Bestuur van 8 leden

9 regionale groeperingen 27 afgevaardigden Raad van Bestuur van 15 leden

Wallonië

Comité de Coordination du Hainaut-Iscal

Fédération des Betteraviers wallons RT



Voorzitter: Victor Sneessens Secretaris: André Coudyzer Adjunct-secretaris: Benoît Haag

Voorzitter: Jean-Jo Rigo Secretaris: Benoît Haag



9 % van het Belgische quotum

57 % van het Belgische quotum



884 planters 430 ton bietenquotum/planter

3.593 planters 670 ton bietenquotum/planter



4 regionale groeperingen 30 afgevaardigden Raad van Bestuur van 9 leden

5 regionale groeperingen 100 afgevaardigden Raad van Bestuur van 12 leden

Regionale plantersgroeperingen Vlaanderen en aantal afgevaardigden op de Algemene Vergadering ISCAL TS Regionale Aantal afge- Regionale groeperingen vaardigden groeperingen

Aantal afgevaardigden

Brabant 1 Tongeren Veurne-Diksmuide 5 Maasland Ieper-Poperinge 3 Riemst Kortrijk- Midden-West- Sint-Truiden Vlaanderen 3 Landen Oudenaarde-Zuid-Oost- Leuven Vlaanderen 3 Tienen Brugse+Eeklose Polders 2 Hageland-Noord Moerbeke+Kieldrecht 1 Pajottenland

3 1 4 3 4 3 3 3 3

actualiteit

CBB en CIBE formuleren amendementen op voorstel Europese Commissie voor nieuwe unieke Gemeenschappelijke Marktordening CBB nam in de maand april deel aan een werkgroep van de CIBE (de Internationale Confederatie van Europese suikerbietplanters) om het voorstel van de Europese Commissie voor een nieuwe unieke Gemeenschappelijke Marktordening (GMO) te amenderen. Lobbying voor behoud van suikerquota: stand van zaken In onze position paper van februari ll. kon u onze argumentatie lezen waarom wij pleiten voor een verlenging van het actuele suikerreglement. Wij hebben in het document ook onze kritiek op het voorstel van de Europese Commissie van oktober 2011 geuit. Tijdens de maanden maart en april bezochten wij samen met het Agrofront (ABS, Boerenbond en de Waalse landbouworganisatie FWA) en de Tiense Suikerraffinaderij verschillende politieke verantwoordelijken om hen, op basis van onze position paper, bewust te maken van de gevaren van een eventuele afschaffing van de suikerquota voor de Belgische en de Europese suikerindustrie. Wij hebben van deze constructieve contacten ook gebruik gemaakt om onze eisen te formuleren om de toekomst van de Belgische en de Europese suikerindustrie - en dus ook de toekomst van onze suikerbietplanters - veilig te stellen. Amendementen op het voorstel van de Europese Commissie voor een unieke GMO Onze eisen hebben we nu, onder leiding van onze Europese federatie CIBE, in amendementen vertaald (dit zijn correcties en aanvullingen op de oorspronkelijke tekst van het voorstel van de Europese Commissie voor de unieke GMO). We vatten voor u onze belangrijkste amendementen samen: 1. De verlenging van de huidige GMO Suiker tot 2020: De CBB vraagt de verlenging van het huidige suikerreglement met al zijn componenten tot minstens 2020. De huidige GMO biedt zowel voor de consument als voor de suikerverbruikende industrie immers een waarborg voor voldoende beschikbaarheid van suiker. De beschikbare instrumenten voor marktbeheer zorgen voor stabiliteit in een uiterst volatiele markt. Elke verdere deregulering zou leiden tot nog meer volatiliteit. De minimumprijs is voor ons ook een uiterst belangrijk element omdat het bijdraagt tot de inkomenszekerheid van onze planters. Ons huidige suikerreglement zorgt daarnaast voor een stabiele econonomische omgeving waarin investeringen en innovatie worden gestimuleerd, die bijdragen tot productiviteitswinsten en competitiviteitsverbeteringen die broodnodig zijn voor de sector om de concurrentie op de wereldmarkt te kunnen aangaan. Ook voor de ontwik-

keling van de bio-gebaseerde industrie in België is het behoud van het huidige suikerreglement van essentieel belang: door de mogelijkheid om buiten-quotumsuiker te gebruiken als industriesuiker die aan een lagere prijs wordt verkocht aan de bio-gebaseerde industrie, biedt het duale prijzensysteem precies een belangrijk competitief voordeel aan die Europese bio-gebaseerde industrie. Maar het belangrijkste aspect van de huidige GMO is waarschijnlijk het doeltreffende interprofessionneel en contractueel kader: de suikerindustrie is een aparte industrie met zijn 8.500 planters tegenover 2 suikergroepen. Ook de grondstof bieten is atypisch: bieten kunnen niet worden opgeslagen, maar moeten onmiddellijk na de oogst worden verwerkt. In een imperfecte markt is het contractueel kader cruciaal om goed te functioneren en de onevenwichten te corrigeren. 2. De afschaffing van de productieheffing: De productieheffing bedraagt 12 e per ton suikerquota en wordt op 50/50-basis betaald door planters en fabrikanten. De CBB heeft in 2011 een rechtsprocedure ingeleid voor het Europees Hof van Justitie van Luxemburg om de geldigheid van deze productieheffing te betwisten. De vraag tot afschaffing van de productieheffing hebben we, bijgevolg, eveneens in de amendementen opgenomen. 3. Een “review clause” in 2018: Het doel van een “review clause” is de Europese Commissie te vragen een grondige studie van de Europese suikersector te maken vóór 1 juli 2018 om de toekomst van de sector na 2020 veilig te stellen. De CBB en CIBE pleiten voor een ernstige, gefundeerde hervorming van het suikerregime, los van de grote hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. De hervorming van de GMO Suiker die de Commissie nu voorstelt, is een irrationele hervorming die zuiver politiek en ideologisch is en waarbij de Suiker GMO stiefmoederlijk wordt behandeld in de nasleep van de grote politieke en financiële hervorming van het GLB. In deze context pleiten CIBE en CBB tevens voor het behoud van het mechanisme van prijsrapportering (price reporting). De focus zal worden gelegd op het bewaren van het evenwicht tussen fabrikanten en planters en de rechtvaardige verdeling van de toegevoegde waarde op alle niveaus van de keten. 4. Het behoud en het versterken van het contractueel kader: CBB en CIBE willen BIJLAGE II van Verordening 952/2006 opnemen in het voorstel van GMO van de Commissie. Deze bijlage vormt immers de basis van onze algemene voorwaarden voor aankoop en levering van suikerbieten en voor onze interprofessionnele akkoorden. 5. Het behoud, het versterken en aanvullen van het bestaande marktbeleid: De instrumenten voor marktbeleid waarover de Europe-

De Europese landbouwcommissaris, Dacian Ciolos, zorgde tijdens de voorstelling van zijn hervormingsontwerp van het GLB in oktober 2011 voor een verassing, door mee te delen dat de quota worden afgeschaft vanaf 2015. se Commissie in ons actueel suikerreglement beschikt, bevorderen de stabiliteit op de markt en vormen een buffer tegen extreme volatiliteit. De Commissie beschikt immers over instrumenten om te reageren in situaties van overschot aan suiker of tegen het risico van tekort aan suiker op de markt. In onze position paper hadden we reeds gesteld dat om pro-actiever te kunnen werken in geval van tekort aan suiker op de markt een bijkomend instrument zou moeten worden toegevoegd: de omgekeerde onttrekking (i.e. een snelle en tijdelijke verhoging van de quota in geval van tekort). CBB en CIBE vragen via de amendementen dat “herkwalificatie” als bijkomend instrument van marktbeleid zou worden opgenomen (i.e. de mogelijkheid om buiten-quotumsuiker op de Europese markt te brengen als quotumsuiker telkens als de suikerbalans uit evenwicht dreigt te raken). Vervolg van de procedure CIBE bezorgde de amendementen aan de Europese Rapporteur, Michel Dantin. De CBB stuurde de amendementen naar de Belgische en regionale politieke instanties en naar de regionale overheden om hun steun te vragen. Sinds het Verdrag van Lissabon worden beslissingen genomen op basis van een trialoog: de Europese Commissie doet een voorstel waarna zowel het Europees Parlement als de Europese Raad zich over het voorstel van de Europese Commissie moeten uitspreken. De trialoog is een nieuwe beslissingsmethode zodat het moeilijk te voorspellen valt wie van de drie partijen het zwaarst zal doorwegen in de finale beslissing. We houden u alleszins op de hoogte van de verdere ontwikkelingen in dit dossier. Valerie Vercammen, Secretaris-generaal CBB

e v o l u t i e v a n d e w e r e l dk o e r s e n

Suikerprijsdaling De suikerprijs is tot zijn laagste peil gedaald sinds september 2010 op de Londense markt: 419 e per ton witte suiker. De suikeroogst is gestart in Brazilië en de aanvoer van deze oogst leidde tot een prijsdaling. Terwijl de resultaten van het seizoen 2011-2012 in Brazilië, wereldleider op het vlak van de export, erg ontgoochelend waren, zou de suikerrietoogst nu moeten toenemen met 5,7 % tot 33,1 miljoen ton tijdens de oogst 2012-2013 die net van start ging. Dit is in elk geval de prognose waar de regering vanuit gaat. De beroepsvereniging van de sector in Brazilië (UNICA) wees er onlangs op dat zij rekent op een verhoging van de suikerproductie 2012-2013 met

3,2 % op jaarbasis. Andere factor van de lagere prijs is dat het wereldoverschot naar boven werd bijgesteld: 6 Mt suiker tegen 5,2 Mt tijdens de voorgaande ramingen. India, Pakistan en de Europese Unie kondigen nu hogere suikervoorraden aan. India zou zijn suikerproductie met 13 % verhoogd hebben ten opzichte van vorig jaar. De Indiase regering heeft trouwens bekendgemaakt dat zij de mogelijkheid gaat onderzoeken van een nieuwe exportschijf van 1 Mt; de derde sinds het begin van het jaar. De Thaise regering kondigde wat haar betreft aan dat haar land, tweede wereldexporteur, zich dit jaar verwacht aan een recordopbrengst op basis van de uitzaai.

De Bietplanter

06/2012 — 3

actualiteit ts

Pulpmarkt 2012 Ingevolge de besprekingen tussen planters en suikerfabrikanten, werden volgende modaliteiten vastgelegd voor de afname en handel in pulp in 2012. Prijs De pulpprijs voor de kopers van overschotten ten opzichte van hun pulp binnen recht werd vastgesteld op 3,7 e per ton bieten, met aanpassing van maximum plus of min 0,5 e/t bieten naargelang de marktomstandigheden. Omwille van de piekende olieprijs, werd beslist om de vaststelling van de prijs voor droge pulp uit te stellen. De droogkost is inderdaad evenredig met de olieprijs. Pulpprijs De prijs (PP = perspulp; NP = natte pulp) voor de pulp buiten recht wordt berekend op basis van de pulpprijs (‘t is te zeggen de waarde van de grondstof van de pulp omgezet in e/t bieten voor de planters) en van het droge stofgehalte van de pulp (23,5% voor PP en 12% voor NP). De berekening wordt verduidelijkt in Tabel 1 op basis van een hypothese van 23,5% voor PP en 12% voor NP. In 2012, wordt PP aangeboden aan 22,67 e/t en NP aan 8,71 e/t. Tabel 1: Berekening van de prijs voor perspulp en natte pulp, vertrek fabriek Formule

Prijs 2012

Perspulp (PP) PPP = P

x kg DS/t PP kg DS/t biet

Natte pulp (NP) + P PERS P NP = P

PPP = 3,7 x 235 + 4,71a = 22,67 e/t 48,4

Vanaf dit jaar zullen de pulpleveringen kleine vrachtwagen gefactureerd worden aan de reële kostprijs, wat neerkomt op een stijging van ongeveer 2 e/ton. uitgevoerd bij wijze van voorbeeld, door de transportkosten van 2011, die 5,80 e/t PP voor kleine vrachtwagens (< 25 t) en 4,65 e/t PP voor grote (> 25 t) bedroegen, te integreren. Tabel 2: Prijs voor pers- en natte pulp in 2012, met de mogelijke schommelingen, op basis van een DS-gehalte van 23,5% voor PP en 12 % voor NP

x kg DS/t NP kg DS/t biet

PNP = 3,7 x 120 = 8,71 e/t 51,0

perskosten met droge stofgehalte van meer dan of gelijk aan 22%; met P = Prijs; P PERS = Persprijs

a

De pulpprijs in de TS zal eventueel aangepast worden met maximum 0,5 e/t bieten naar boven of naar onder, volgens de marktomstandigheden. De minimum en maximum prijzen voor PP en voor NP die er kunnen uit voortvloeien, vindt men in Tabel 2. Om de prijs geleverd boerderij te bekomen, moet men in de Tabel 1 berekende prijs, de transportkosten toevoegen. Voor 2012, zullen zij berekend worden door deze van 2011 met 50 % van de index van de transportkosten van de bieten die gedurende de campagne 2012 ontvangen worden te indexeren. In Tabel 2, werden de berekeningen

cichorei orafti De cichoreiteelt lijdt onder de koude lente Dit jaar gebeurde de uitzaai tamelijk vroeg en overwegend in zeer goede weersomstandigheden. De problemen kwamen daarna: de slechte weersomstandigheden (langdurige koudeperiode in april en het eerste deel van mei, soms hevige onweders ook al waren ze betrekkelijk lokaal, te droge gronden in talrijke gevallen,...) verkleinen de hoop op een goede oogst 2012. Door het slechte weer kon een deel van het gewas niet goed opkomen en de abnormaal lage temperaturen hebben de goede ontwikkeling van de kiemplanten in tal van velden geremd. De toestand is beduidend minder goed dan in 2011! Het kleinste probleem dat zich in de aanleg van de teelt voordoet wordt duur betaald dit jaar (zaaibedkwaliteit, bodemtoestand, zaaidiepte, omstandigheden qua vochtigheid en temperatuur,...) Tal van planters maken zich grote zorgen over de evolutie van hun percelen. De landbouwkundige diensten helpen en steunen daar waar het nodig is. Bovendien wordt gewag gemaakt van een zaadpartij die kiemproblemen zou hebben, zelfs als de officiële kiemtesten van deze partij (in de testomstandigheden) bevredigend waren. Het probleem is vrij beperkt, zo’n 200 ha. Voor de planters in kwestie zou dit echter zeer erg kunnen zijn. Ook hier helpen de landbouwkundige diensten maximaal. 4 — 06/2012

De Bietplanter

P (e/t biet) PPP (e/t PP) PPP (e/t PP) PNP (e/t NP) PNP (e/t NP) vertrek fabriek met transportb vertrek fabriek met transportc Pmin 3,2 20,25

kv gv

26,06 24,89

7,53

max 13,16

Pgemid 3,7 22,67

kv gv

28,48 27,32

8,71

max 14,34

Pmax 4,2 25,10

kv gv

30,91 29,75

9,88

max 15,51

op basis van de prijzen van 2011; c variabel; avec P = Priis; kv = kleine vrachtwagen; gv = grote vrachtwagen.

b

Benoît Haag, Secretaris Fédé RT

Opkomstproblemen bij bepaalde suikerbietvariëteiten Dit probleem heeft de aandacht gevestigd op de protocollen van de kiemtests die zullen moeten herzien worden, evenals op de data van de ter beschikkingstelling van de resultaten. Wij zullen eraan toevoegen: voldoende traceerbaarheid om de gronden in kwestie rechtstreeks in kaart te kunnen brengen. In de gevallen waar de aansprakelijkheid van de zaadpartij kan bewezen worden, zal Orafti de nodige maatregelen inzake tussenkomst moeten nemen, aangezien de planter het zaad van de fabriek ontvangt en hij noch het ras noch de partij kan kiezen. De zaaitechnieken zijn aanzienlijk geëvolueerd sedert de start van de cichoreiteelt, de teeltkennis is er ieder jaar op vooruit gegaan en het jaar 2012 zal ons zeker nieuwe inzichten bijbrengen. Premie voor logistieke efficiëntie Het systeem blijft van toepassing dit jaar. De basisprijs van 53 EUR per ton cichorei wordt met 3 EUR verhoogd wanneer bepaalde voorwaarden door de planter worden nageleefd (mededeling perceellocatie, voorafgaand contact vóór herrooien, aangifte na het rooien, goede plaatsing van de hopen,...). De toepassingsvoorwaarden van dit systeem evenals de precieze modaliteiten om de premie te bekomen staan vermeld in uw contract 2012. Leef de verschillende voorwaarden nauwgezet na en bezorg de vereiste documenten binnen de voorgeschreven termijn aan de fabriek.

Verschillende planters melden ons dat zij bij sommige suikerbietvariëteiten problemen met de kieming, verlies van kiemplanten, afgestorven bietenplantjes en een zeer duidelijke groeiachterstand constateren. Om al deze problemen te inventariseren, vragen wij u om in de eerste plaats contact op te nemen met uw landbouwkundige dienst en het KBIVB. Het KBIVB zal samen met de landbouwkundige diensten van de fabrieken en de CBB dit dossier van nabij opvolgen.

De suikerprijs in de wereld Volgens de cijfers 2011 van Forex Academy Communities en Masterforex-V Exchange Trade Inform varieert de prijs uitgedrukt in dollar per kilo suiker in de verschillende landen als volgt: Land 1 Frankrijk 2 Zwitserland 3 Finland 4 Japan 5 Noorwegen 6 Oostenrijk 7 Duitsland 8 Zweden 9 Gemiddelde EU 10 België 11 Portugal 12 Ierland

Prijs in Land $ per kilo 1,98 13 Denemarken 1,95 14 Italië 1,94 15 Wit-Rusland 1,93 16 Verenigde Staten 1,89 17 Nederland 1,82 18 Canada 1,82 19 Australië 1,81 20 Rusland 1,79 21 Oekraïne 1,77 22 Moldavië 1,75 23 China 1,70

Prijs in $ per kilo 1,69 1,68 1,58 1,53 1,49 1,47 1,45 1,25 1,23 1,05 0,96

Volgens de tabel is suiker het duurst in Frankrijk, Zwitserland, Finland, Japan en Noorwegen. Suiker is het goedkoopst in China, Moldavië, Oekraïne, Rusland en Australië. De suikerprijs in België is lager dan de gemiddelde EU suikerprijs. Binnen Europa is suiker het goedkoopst in Nederland.

k o n i n k l i jk b e l g i s c h i n s t i t uu t t o t v e r b e t e r i n g v a n d e b i e t V Z W Molenstraat 45, B-3300 Tienen – F. +32 16 820468 – [email protected] – www.irbab-kbivb.be

De suikerbiet en haar teelttechniek p v b c – p r o g r a m m a v o o r l i c h t i n g b i e t c i c h o r e i , i n h e t k a d e r v a n d e p r a k t i jk c e n t r a Rubriek opgesteld en medegedeeld onder de verantwoordelijkheid van het KBIVB, J.-P. Vandergeten Directeur KBIVB, met de financiële steun van de Vlaamse overheid.

Trage opkomst van de bieten in koude omstandigheden 

Guy LEGRAND, André WAUTERS, Jean-Pierre VANDERGETEN KBIVB vzw - IRBAB asbl

De bietentelers zullen zich nog lang de opkomst en de evolutie van de eerste ontwikkelingsstadia van de bieten in 2012 herinneren, zozeer werden zij geremd en gekenmerkt door de langdurige koude tijdens april. Zoals blijkt uit de klimatologische gegevens van 1 tot 30 april (gemiddelde temperatuen graaddagen gemiddelde temperatuur 8,4 9,8 14,1 ren hiernaast, minimum Som graaddagen 252 294 422 temperaturen in Figuur van 1 tot 15 mei 1), was het voorjaar in gemiddelde temperatuur 12,1 13,6 14,6 2012 bijzonder koud en lang, en dit in tegenSom graaddagen 170 204 218 stelling tot 2011. In april 2012 was het zelfs kouder dan het gemiddelde van de laatste twintig jaar. KMI - Ukkel

2012

Norm

2011

In de voorgaande jaren en vooral in 2011, waren de eventuele onvolkomenheden van het klaarleggen van de grond of het zaaibed (onvoldoende opgedroogde grond, te snel klaarleggen van de grond, heterogene afstelling van de zaaimachines, onaangepaste zaaisnelheid en diepte van de zaai, …) verborgen door de temperaturen gunstig voor een snelle opkomst en ontwikkeling van de jonge bieten. Dit was niet het geval in 2012 waar de minste onvolkomenheid in de zaaiwerkzaamheden direct zichtbaar was tijdens de opkomst. Er werden dikwijls opkomstverschillen waargenomen tussen de rijen van éénzelfde veld, hetgeen vervolgens een echte handicap was voor de onkruidbestrijding van de bieten in verschillende ontwikkelingsstadia. Hetzelfde probleem stelt zich voor het afspuiten van de bieten dat veel later dan in 2011 zal plaatsvinden. Bovendien zijn de meest zwakke kiemplanten op lange termijn gevoeliger geworden voor schade door de klassieke ondergrondse plagen (springstaarten, …) of klimatologische stress (erosie, hagel, …) en dus ook voor de onkruidbestrijding. Deze herhaalde schade heeft geleid tot een necrose van het initiële wortelstelsel met ontwikkeling van nieuwe wortels ter hoogte van de letsels. De meest zwakke bieten hebben hierdoor en mede door de aanhoudende ongunstige omstandigheden, de neiging om te verdwijnen.

Het sluiten van de rijen wordt waargenomen na ongeveer 800 tot 1.000 graaddagen. In 2011 duurde het 2 maand om dit stadium van de bieten te bereiken. Behalve indien er zeer gunstige omstandigheden komen, zal het in 2012 zeker meer tijd kosten om hetzelfde bietenstadium te bereiken.

35 30 25

16‐03‐12 06‐04‐12

20

11‐03‐11 07‐04‐11

15

11/06

04/06

28/05

21/05

14/05

07/05

30/04

23/04

16/04

09/04

02/04

10

26/03

Over het algemeen, heeft de algemene remming van de ontwikkeling van de bieten de voorsprong doen verliezen, die verkregen werd door een 50zaaidatum (= 50% van de oppervlakte gezaaid) die toch vroeg en vergelijkbaar was met deze in 2011 (28/03 in 2012 en 27/03 in 2011, norm 10 april). Volgens de situtaties weergegeven in figuur 2 kan men beschouwen dat de ontwikkeling van de bieten, midden mei (minstens) een tweetal weken verloren heeft ten opzichte van 2011.

40

19/03

Sommige rassen (vermeld in de berichten van het KBIVB, op zijn website en in de landbouwpers) werden sterk beïnvloed door deze aanhoudende koude, vooral wanneer ze werden gezaaid rond 20-27 maart en dus in opkomst waren op het moment van de lichte nachtvorst van midden april. Deze rassen onderscheidden zich reeds tijdens de « cold-tests » uitgevoerd in het laboratorium van het KBIVB. Midden mei en naargelang de situatie, kon men bij sommige planten die een paarse kleur van de kiemlobben vertoonden nog een remming in hun ontwikkeling waarnemen. In sommige velden, werden bij sommige onder hen verliezen van kiemplanten waargenomen.

Figuur 1. Evolutie van de minimum dagtemperatuur (onder afdak op 1 m van de grond) te Ukkel tussen 15/03 en 30/04, in 2012 en in 2011 ten opzichte van standaard evolutie (bron KMO). (Verticale as : minimum temperatuur. In het rood : temperatuurstijging. In het blauw : temperatuurtekort).

12/03

Men moet ook vermelden dat er in april 2012, naargelang de streek, twee doortochten van nachtvorst geweest zijn (rond 01/04 en rond 17/04). Deze lichte nachtvorst heeft de velden waar de bieten opkwamen in deze periodes, nadelig beïnvloed. In zeldzame gevallen was er in mei een lichte afsnoering ter hooge van het grondoppervlak en hierdoor een verlies van kiemplanten.

Figuur 2. Evolutie van de bladontwikkeling van de biet volgens twee zaaidata in 2012 (volle lijnen) en in 2011 (stippellijnen), volgens de BBCHschaal (verticale as : 10 = kiemlobstadium, 40 = sluiten van de rijen) (bron : proeven KBIVB 2011 & 2012). De Bietplanter

06/2012 — 5

ZIEKTEN en PLAGEN van de BIET, vanaf het SLUITEN van de RI

Voor meer informatie, raadpleeg de website KBIVB: Technische Gids "Ziekten en Plagen in de Belgische suikerbietenteelt" (cfr > Publicatie www.irbab-kbivb.be Module "Identificatie van Ziekten en Plagen" (cfr Welkompagina) Lijst van de erkende producten (cfr > Publicaties > Ziekten & bestrijding of Plagen & b

Bietenvliegen, Pseudomonas, Meeldauw

Virale vergelingsziekte, Zwarte bladluizen, Rupsen, Spintmijten, B

Juni

Juli

Rupsen, Nematoden, Aphanomyces, Bruin wortelrot, Verticill LEGENDE

Belang (soms lokaal) 1 weinig 2 licht 3 matig 4 belangrijk 5 erg

Schade Bl Blad Ko Kop Wo Wortel

P C R

Tussenkomst Geen Preventief Curatief Tolerant of resistent ras

Behandeling - Geen B Bladbehandeling

1 2 3 4 5 ?

Doeltreffenheid slecht onvoldoende aanvaardbaar goed perfect geen informatie

Erkende produ Actieve stof en handelsproduc

Erkende producten (Fytoweb, mei 2012) Actieve stof en handelsproduct om te bestrijden tegen : Witz. Cerco Bladfungiciden carbendazim erkend difenoconazol : DIFCOR, GEYSER, TAPIER fenpropidin epoxyconazol erkend fenpropimorf : CORBEL erkend flusilazol : CAPITAN prochloraz propiconazol pyraclostrobin quinoxyfen : FORTRESS erkend zwavel : COSAVET, KUMULUS, HERMOVIT, erkend MICROSULFO, SPUITZWAVEL 800, THIOVIT JET, SULFOSTAR erkend tetr tetraconazol : BELROSE, EMINENT dife+fendi SPYRALE erkend erkend dife+prop ARMURE erkend erkend fenm o+epox OPUS TEAM erkend erkend flus+carb PUNCH erkend proc+prop BUMPER P erkend pyra+epox RETENGO PLUS erkend erkend carb dife fendi epox fenm o flus proc prop py ra quin souf

6 — 06/2012

De Bietplanter

Ramu

Roest

erkend

erkend

erkend erkend

erkend erkend

erkend erkend erkend erkend erkend

erkend erkend erkend erkend erkend erkend erkend

erkend

Bladinsecticiden cyf beta cyfluthrin : BULLDOCK cyh lambda cyhalothrin : KARATE ZE NINJA, RAVANE 50, LAMBDA 5 del deltamethrin : SPLENDID, DECI dim dimethoaat : DANADIM PROGR DIMISTAR PROGRESS, DIMIST PERFEKHTION 400, PHOSAN pir pirimicarb : PIRIMOR cyh+pir OKAPI

IJEN tot BEGIN van de OOGST :  BESTRIJDINGSMOGELIJKHEDEN Guy Legrand

KBIVB vzw - IRBAB asbl

es > Ziekten & bestrijding of Plagen & bestrijding)

f

bestrijding)

Kleine gele vlekjes

Witziekte, Cercospora, Ramularia, Roest, Alternaria, Phoma,

Blokkage of Gebrek aan voedingselementen, Andere factoren

Augustus

September

lium, Fusarium, Rhizomanie, Gele necrose, Erwinia Violet wortelrot

ucten (Fytoweb, mei 2012) ct om te bestrijden tegen : Bladluizen Rupsen Bietenvliegen erkend EON, erkend erkend 50 IS 2,5, PATRIOT erkend erkend erkend RESS, erkend erkend TAR PROGRESS 400, FORTE, ROGOR 40 erkend erkend erkend

De Bietplanter

06/2012 — 7

Plagen en ziekten in de biet, vanaf sluiten van de rijen tot begin van de rooi : Interventies in functie van de berichten van de Waarschuwingsdienst van het KBIVB. Elk jaar coördineert het KBIVB een netwerk van waarnemingsvelden in biet en cichorei in de gehele teeltstreek. Door de informatie die elke week verzameld wordt kan de evolutie van deze teelten en eventuele waargenomen fytosanitaire problemen opgevolgd worden. De evolutie van deze fytosanitaire problemen kan bekeken worden op cartografische illustraties op de website van het KBIVB (www.irbab-kbivb.be). Een interventieadvies wordt door het KBIVB opgemaakt wanneer de behandelingsdrempel tegen een plaag of ziekte bereikt wordt, volgens de verschillende situaties (gebruik van niet behandeld zaad, bladziekten, gerechtvaardigde curatieve behandeling, uitzonderlijke situatie, …). Deze adviezen en andere diverse raadgevingen worden gratis en minstens één keer per week per email verzonden aan iedereen die hierom vraagt (zich richten tot : [email protected]). Deze berichten worden eveneens gepubliceerd op de website van het Instituut. De waarschuwingsdienst van het KBIVB ontvangt financiële steun van de regionale Ministeries van Landbouw. De belangrijkste plagen en ziekten waargenomen op de bladeren, vanaf het sluiten van de rijen tot het begin van de rooi en waartegen een interventieadvies zou kunnen worden opgemaakt (zie tabellen op vorige pagina’s : lijn Waarschuwing : « KBIVB ») worden hierna kort omschreven. In aanwezigheid van andere plagen, ziekten of symptomen, kunt u uw landbouwkundige van de suikerfabriek inlichten of rechtstreeks de dienst « Beta Sana » van het KBIVB (Beta Sana = identificatie van fytosanitaire problemen in de bietenteelt) contacteren. Voor meer gedetailleerde informatie over plagen en ziekten in de biet, raadpleeg de Module : « Identificatie van Ziekten en Plagen », de Technische Gids : « Ziekten en Plagen in de Belgische suikerbietenteelt » en de lijst van de erkende producten. Al deze documenten zijn beschikbaar op de website van het KBIVB.

Bietenvlieg

Witziekte

Mineergangen gegraven door de larven (maden, 1 tot 5 mm) in de bladeren. Over het algemeen weinig gevolgen. Bestrijding zelden rendabel na het sluiten van de rijen. Bestrijding te overwegen in geval van zeer hevige aanvallen, in droogteperiode en volgens behandelingsadvies.

Vaak vanaf eind juli, zeer frequent. Vereist afwisselend warmte en vochtigheid. Kleine donzige witte vlekken zichtbaar met het vergrootglas bij het begin van infectie. Sommige rassen zijn gevoeliger voor de ziekte. Significante gevolgen voor de wortelopbrengst. Bestrijding te overwegen van zodra de ziekte verschijnt op 15% van de bladeren (7-8 bladeren op 50) en volgens behandelingsadvies.

Cercospora

Rupsen (verschillende soorten, waaronder vooral de Gamma-uil)

Rupsen van verschillende afmetingen (tot 4-5 cm) en meestal groen, soms aanwezig vanaf juni. Over het algemeen weinig gevolgen. Bestrijding zelden rendabel en te overwegen in geval van hevige aanvallen (3 tot 4 rupsen/ plant) en volgens behandelingsadvies.

Vaak na midden augustus, frequent. Vereist hoge temperaturen en vochtigheid. Kleine grijsachtige vlekken met paarse rand, verspreid daarna vergroeid. Sommige rassen zijn gevoeliger voor de ziekte. Significante gevolgen voor de suikeropbrengst. Bestrijding te overwegen van zodra de ziekte verschijnt op 5% van de bladeren (2-3 bladeren op 50) en volgens behandelingsadvies.

Roest

Ramularia

Laattijdig, frekwent. Vereist koel en vochtige periodes. Kleine bruine oneffenheden die soms alle bladeren overwoekeren. Sommige rassen zijn gevoeliger voor de ziekte. Verschijnt meestal na de andere ziekten. Mogelijke gevolgen voor de suikeropbrengst. Bestrijding te overwegen van zodra de ziekte verschijnt op 15% van de bladeren (7-8 bladeren op 50) en volgens behandelingsadvies.

Vaak na midden augustus, sporadisch. Vereist lage temperaturen en hoge vochtigheid. Kleine bruinachtige vlekken met donkerbruine rand, verspreid daarna vergroeid. Soms significante gevolgen voor de suikeropbrengst. Bestrijding te overwegen van zodra de ziekte verschijnt op 5% van de bladeren (2-3 bladeren op 50) en volgens behandelingsadvies.

Zwarte bladluizen

De zwarte bonenluis is, in geringe mate, vector van de vergelingsziekte van de biet. In geval van late hevige aanvallen, kan deze ziekte meetbare opbrengstverliezen veroorzaken. Bestrijding zelden rendabel na het sluiten van de rijen. De kolonies van zwarte bladluizen kunnen sterk aanwezig zijn en in dat geval de planten tijdelijk verzwakken. Deze kolonies worden meestal zeer snel vernietigd door natuurlijke vijanden. Bestrijding te overwegen in geval van zeer hevige aanvallen (50% van de planten met één of meerdere kolonies), in droogteperiode en volgens behandelingsadvies. 8 — 06/2012

De Bietplanter

Andere symptomen of schade Voor elke andere schade door plagen of ziekten of voor een niet identificeerbaar symptoom, raadpleeg uw landbouwkundige of de dienst Beta Sana van het KBIVB ([email protected]). Bij aanwezigheid van plagen of ziekten die hier niet beschreven zijn is er geen enkele curatieve behandeling met een fytofarmaceutisch product toegelaten. Informatie over de rasgevoeligheid voor de belangrijkste bladziekten (witziekte, cercospora en roest) en over de doeltreffendheid van de meest courrante fungiciden volgens de waargenomen ziekten zullen voorgesteld worden in het volgende nummer van de « Bietplanter ».

Recordcampagne in Spanje In het noorden van Spanje eindigde de campagne 2011/12 slechts midden februari. Een recordcampagne met 3,172 Mt geleverde bieten, hetzij 5,6 % meer dan vorig jaar. In het zuiden van Spanje, zal de campagne maar starten in juni. Recordopbrengsten worden in het vooruitzicht gesteld. In het totaal bereikte de productie in Noord-Spanje 2011/12 ongeveer 537.000 ton suiker tegen 446.476 ton in 2010/11. Zuid-Spanje produceerde 77.496 ton suiker in 2010/11. Het Spaanse quotum van 498.480 ton suiker zal dus ruim overschreden worden in 2011/12. Vóór de hervorming van het suikerregime in 2007, bedroeg het Spaanse suikerquotum 996.961 ton. Als gevolg van de hervorming, zag Spanje af van de helft van zijn productie wat leidde tot de sluiting van vele fabrieken en tot het verlies van talrijke arbeidsplaatsen. Van de 11 suikerfabrieken nog in werking in 2005, blijven er nog slechts 5 over. Over dezelfde periode, daalde het aantal planters van 19.300 tot 8.800. De bietenproductie in het centrum van Spanje die 10 % van de nationale productie vertegenwoordigde is volledig verdwenen. Suikerindustrie Er zijn 2 suikerondernemingen in Spanje, de groep Azucarera Ebro en de coöperatie ACOR. De groep Azucarera Ebro beschikt over een quotum van 378.480 ton suiker. Hij bezit 3 suikerfabrieken in het noorden van het land: Baneza met een verwerkingscapaciteit van 8.600 ton bieten per dag, de suikerfabriek van Miranda (6.600 t/dag) en de suikerfabriek van Tora (8.800 t/dag). En een fabriek in het zuiden van Spanje, te Jerez de la Frontera, met een capaciteit van 10.000 ton per dag. Azucarera heeft ook een raffinaderij te Guadalete met een raffinagecapaciteit van 300.000 ton suiker per jaar. Azucarera Ebro is in het bezit van de Britse agrovoedingsgroep ABF, eveneens eigenaar van de Engelse suikergroep British Sugar. Met een quotum van 120.000 ton suiker, verzekert de coöperatieve vennootschap ACOR haar productie in één enkele suikerfabriek in het noorden van het land, de suikerfabriek van Olmedo die de grootste suikerfabriek van Spanje is met een verwerkingscapaciteit van 12.000 ton bieten per dag. ACOR heeft meer dan 8.700 vennoten-coöperatoren gevestigd in Castilla en León. In 2010, openden ACOR en de Franse suikergroep TEREOS een fabriek voor raffinage van rietsuiker, die gedeelde eigendom is van de twee suikergroepen, op de site van de fabriek van ACOR te Olmedo. Tijdens de campagne 2010/11, raffineerde de raffinaderij van Olmedo 110.000 ton ruwe suiker. De fabriek wordt bevoorraad door rietsuiker afkomstig van de Tereos fabrieken van het eiland Réunion, van Brazilië maar ook van Mozambique. Behalve de productie van suiker en zijn derivaten (alcohol en pulp), bezit de coöperatie ACOR een fabriek voor productie van biodiesel evenals diverse producten voor dierenvoeding en voor de cosmetische en de farmaceutische industrie. Productie De campagne 2011/12 van de groep

Azucarera Ebro (3 fabrieken in het noorden van het land), eindigde op 16 februari jongstleden. De resultaten zijn uitstekend. De gemiddelde bietenopbrengst bereikte 105 t/ha, 14 t/ha meer ten opzichte van 2010/11. De drie fabrieken van de groep verwerkten 2,26 Mt bieten, hetzij 13,2 % meer, aan een gemiddeld suikergehalte van 18,3 % (tegen 17,76 % vorig jaar). Deze resultaten zijn toe te schrijven aan een vroege uitzaai van de bieten, aan een betere gewasbescherming en aan een verbeterde irrigatie. Bepaalde planters uit Castilla zagen hun opbrengsten 120 t/ha bereiken. De suikerproductie van de groep bedroeg 392.000 ton voor een quotum van 378.000 ton. Aanvullend op zijn bietsuikerproductie, raffineerde de groep eveneens 70.000 ton rietsuiker in zijn raffinaderij van Guadelete in het zuiden van het land. Verwacht wordt dat de productie van bietsuiker in het zuiden van het land zal dalen ten opzichte van 2010/11, niet omwille van ongunstige weersomstandigheden maar omdat het areaal vermindert. De planters in het zuiden van het land, die aan één enkele suikerfabriek leveren, ook van de groep Azucarera Ebro, zaaiden 7.700 ha bieten tegen 9.200 ha vorig jaar. De oogst zal starten in juni. Men verwacht zich aan een recordopbrengst van 64,9 t/ha. De andere Spaanse suikerproducent, de maatschappij ACOR eindigde, in haar fabriek van Olmedo, haar campagne op 4 januari jongstleden (hetzij een campagne van 87 dagen, tegen 75 dagen een jaar eerder). Ook voor ACOR, zijn de resultaten zeer goed met een verhoging van de oogst, van 779.544 ton in 2010/11 tot 916.853 ton in 2011/12, een suikergehalte van 18 % tot 18,31 % en een suikerproductie van 145.000 ton tegen 120.099 ton verleden jaar.

Met een quotum van 120.000 ton suiker, verzekert de coöperatieve vennootschap ACOR (8.700 leden) haar productie in één enkele suikerfabriek in het noorden van het land, de suikerfabriek van Olmedo die de grootste suikerfabriek van Spanje is. SA de tweede speler van het Iberische schiereiland door er 375.000 ton suiker te commercialiseren. Handel De consumptie van suiker in Spanje die op ca 1,7 Mt wordt geschat is veel hoger dan de productie, wat invoer van ruwe suiker en van geraffineerde suiker vereist. Tijdens de 4 laatste jaren, ontwikkelde Spanje zijn raffinage-activiteiten aanzienlijk. Op de 5 suikerfabrieken die bieten verwerken in Spanje, zijn er nu 2 raffinaderijen van rietsuiker die buiten het seizoen opereren en 3 die mede raffineren in het seizoen om de capaciteit optimaal te benutten. Deze maatschappijen hebben een concurrentieel voordeel ten opzichte van de voltijdse raffinaderijen in andere landen omdat hun vaste kosten voor het grootste deel door hun voornaamste activiteit van bietenverwerking gedekt worden. Bijgevolg, steeg de import van ruwe suiker de 4 laatste jaar. Hij bereikte 716.000 ton in 2010/11 en zou moeten blijven stijgen de komende jaren. Daarentegen verminderde de import van geraffineerde suiker tot 550.000 ton in 2010/11. Bronnen: USDA gain, FO Licht, CIBE, www.acor.es

Spanje voor het behoud van de quota De Spaanse minister van Landbouw, Arias Cañete, beloofde op te komen voor het behoud van de suikerquota tot 2020. Volgens de minister, steunen talrijke landen het behoud van de suikerquota tot 2020 en is het dus mogelijk om dit objectief te halen. Deze houding wordt krachtig ondersteund door de landbouwraad van de streek Castilla y León, een streek die 84 % van de in Spanje geproduceerde suiker vertegenwoordigt. Bevoorradingsbalans van de suikermarkt in Spanje (schatting campagne 2011/12) Campagne 2011/12

ton suiker

Productie 642.000 Import van ruwe suiker

720.000

Import van geraffineerde suiker 550.000 Totaal bronnen

1.912.000

Consumptie 1.742.000 Export 170.000 Totaal aanwendingen

1.912.000

Consumptie De consumptie van witte suiker per inwoner wordt geraamd op 36,6 kg per jaar in 2010/11. Volgens de cijfers van het Spaanse ministerie van Landbouw, Voedsel en Milieu (MAGRAMA), blijft de suikerconsumptie in de huishoudens op peil. Daarentegen, met de economische crisis, daalde de consumptie buitenshuis (horecasector,…) die nochtans in Spanje erg populair is opnieuw met 1,7 % in 2011 na een gelijkaardige daling het jaar voordien. Voor de jaren in aantocht, zou de consumptie stabiel blijven. De twee Spaanse suikergroepen verkopen elk hun suiker onder hun eigen merknaam. Voor de commercialisatie van suiker in Spanje, heeft de coöperatie ACOR zich geassocieerd met de Franse suikergroep Tereos in de vorm van een NV: Acor & Tereos Iberica. De suiker wordt verkocht onder de merknaam ACOR: bietsuiker geproduceerd te Olmedo, rietsuiker afkomstig van de raffinage-activiteit uit Olmedo en invoer in Spanje van bietsuiker van Tereos. In 2011, werd Acor &Tereos Iberica

Recordsuikeropbrengsten in de EU in 2011/12 Volgens de laatste raming van de CIBE, zal de campagne 2012 leiden tot een recordsuikeropbrengst voor de 27 EU-landen, waarbij de kaap van 12 ton suiker per hectare praktisch wordt bereikt. Recordoogsten werden bereikt in Frankrijk (14 t/ha), in België (13,3 t/ha), in het Verenigd Koninkrijk (13,1 t/ De evolutie sinds 1989/90 in de EU met 27 en de EU ha), in Duitsland (12,1 t/ha), met 15 wijst op een verhoging van de opbrengsten. in de Republiek Tsjechië Tussen 1990 en 2005, stegen de opbrengsten ge(11,25 t/ha) en Polen (9,9 t/ middeld met 2 % per jaar. Sinds 2005, versnelde de ha) evenals in Noord-Spanstijging met 4 % per jaar. Dit wijst op een verbeterde je, in Oostenrijk, in Slovakije competitiviteit in de bietensector. De voornaamste en in Finland. Daarentegen, redenen van deze vooruitgang zijn de verbeterde haalde Zweden 4 % minder rassen en landbouwtechnieken. dan zijn vorige record van 2009/10 terwijl Denemarken en Nederland een vermindering van hun productie met 0,5 % ten opzichte van hun respectievelijk record van 2009/10 noteerden. Bron: CIBE

De Bietplanter

06/2012 — 9

kwaliteit

Een certificaat behalen voor de IKKB standaard Steeds meer vragen de kopers van landbouwproducten aan de landbouwers dat zij een certificaat hebben: hetzij op basis van een door het FAVV gevalideerde gids, hetzij op basis van een lastenboek of commerciële standaard (IKKB, GlobalGap, IKM, Meritus,...). De planters van Iscal zijn betrokken bij de IKKB certificering. Hoe kan dit IKKB certificaat behaald worden en wat zijn de praktische implicaties ervan? Certificaten voor plantaardige productie De certificeringsaudit wordt gerealiseerd op basis van een lijst met eisen aan dewelke moet voldaan worden: de checklist. Deze checklist verschilt naargelang van het aantal en van het type van activiteiten op de boerderij. Hoe meer teelten (met of zonder opslag, met of zonder voedselbereiding op de boerderij,...), hoe langer de lijst van de te controleren punten is. Het aantal eisen varieert ook in functie van het certificaat waarvoor gekozen wordt: FAVV sectorgids of commerciële lastenboeken zoals IKKB standaard, GlobalGap,... De mimimale optie voor de teelten is het certificaat voor de door het FAVV gevalideerde sectorgids voor plantaardige productie (G012) die zich beperkt tot de wettelijke voorschriften inzake voedselveiligheid. Het IKKB certificaat heeft een grotere draagwijdte aangezien het behalve de door het FAVV opgelegde eisen van voedselveiligheid, ook bepaalde wettelijke milieueisen evenals bepaalde eisen die specifiek door de kopers van landbouwproducten (fabrikanten, handelaars, veilingen) betreffende traceerbaarheid, technologische kwaliteit, enz. gevraagd worden, opneemt. De GlobalGap certificering is nog uitgebreider. Bieten en IKKB Voor de bietenteelt, beperken de bijkomende IKKB eisen ten opzichte van de FAVV sectorgids zich tot enkele punten waarvan de twee eerste reeds sinds lang in de interprofessionele akkoorden voorkomen: - gebruik van gecertificeerd zaad uit de catalogus van erkende rassen; - verbod om GGO-rassen te telen; - gebruiksverbod van meststoffen op basis van dierlijke eiwitten die niet in overeenstemming met de Europese regelgeving zijn; - verbod om slib van zuiveringsbekkens te gebruiken die niet over een productfiche beschikken. Bij de vier specifieke punten van de bietenteelt komen nog algemene eisen die het IKKB voor alle teelten vraagt met inbegrip van de biet. Kort samengevat, impliceren deze: - meer veiligheid in het fytolokaal en de opslaglokalen; - meer garanties voor input (meststoffen, zaden,…); - meer garanties voor de uitvoering van de werken (gecertificeerde IKKB loonwerker, arbeidsvoorwaarden,…) en voor het transport. De bijkomende regels IKKB voor alle teelten staan in de nevenstaande tabel. Certificering: te moduleren in functie van het bedrijf Ten einde het aantal controlepunten te beperken, bestaat de minimale optie erin een gecombineerd certificaat aan te vra10 — 06/2012

De Bietplanter

gen: certificaat FAVV sectorgids + IKKB certificaat “BIETEN”. Dit certificaat voldoet aan de koper van bieten die het IKKB aanvraagt. Men kan ook een gecombineerd certificaat voor andere teelten aanvragen. Bijvoorbeeld: FAVV sectorgids + IKKB certificaat “Bieten, granen, cichorei”. Men kan dus teelten aan het IKKB certificaat toevoegen volgens de mogelijkheden van het bedrijf. Ideaal niettemin is een IKKB certificaat aan te vragen voor het geheel van de teelten van het bedrijf om aan een maximum aantal kopers te beantwoorden en om gecertificeerd te zijn voor gans het bedrijf. Voor graan-, aardappelteelten…, gelden ook specifieke IKKB eisen en meer in het bijzonder wanneer de opslag op de boerderij gebeurt (controle van de opslagplaatsen, ziekten en plagen,...). Voor aardappelen en groenten, gelden meer eisen betreffende registratie van de behandelingen. Een meer volledige perceelsfiche wordt gevraagd. Certificering in de praktijk Een eerste stap bestaat erin zelf te controleren op basis van checklisten (FAVV checklist en/of IKKB checklist), wat in overeenstemming is met de activiteiten van het bedrijf (conformiteit van het fytolokaal, materiaal, registraties, facturen, enz.). Deze cheklisten kunnen gedownload worden op de site van VEGAPLAN (www.vegaplan.be). Vervolgens, moet men een certificeringsorganisme contacteren, want alleen een erkend certificeringsorganisme kan de audit van het bedrijf uitvoeren en een

certificaat afleveren. Momenteel, zijn 8 certificeringsorganismen erkend voor het IKKB: l B&S Qualicert te Pâturages. Tel: 065/66.25.75 l CARAH asbl te Ath. Tel: 068/26.65.84 l Certalent vzw te Heverlee. Tel: 016/78.15.40 l CKCert vzw te Rumbeke. Tel: 051/27.32.80 l Comité du Lait te Battice. Tel: 087/69.26.30 l Integra bvba te Berchem. Tel: 03/287.37.60 l Procerviq te Loncin. Tel: 04/263.56.29 l Promag asbl te Marche-en-Famenne. Tel: 084/46.03.46 l Quality Partner SA te Herstal. Tel: 04/240.75.00 l SGS Belgium nv te Antwerpen. Tel: 03/545.87.03 Het kan interessant zijn verscheidene certificeringsorganismen te contacteren om de vraagprijs voor de audit te vergelijken. Daarna wordt een contract ondertekend met het certificeringsorganisme en wordt een afspraak vastgelegd voor de eerste audit. Deze moet uitgevoerd worden binnen de 9 maanden volgend op de aanvraagdatum. Als het bedrijf voldoet aan de eisen van de sectorgids of van het IKKB, wordt een certificaat voor een geldigheidsduur van 3 jaar afgeleverd. Als aan bepaalde eisen niet voldaan wordt, beschikt men over maximaal 3 maanden om verbeteringen aan te brengen. FAVV bonus voor gecertificeerde bedrijven Elk jaar tegen de maand mei, stuurt het FAVV de factuur met betrekking tot de FAVV-bijdrage (190,16 e per landbouwbedrijf in 2012). De gecertificeerde bedrijven hebben recht op een bonus: zij betalen een verminderde bonus (47,54 e in plaats van 190,16 e in 2012). Opgelet, deze vermindering is onderworpen aan bepaalde voorwaarden:

Bijkomende regels IKKB voor alle teelten

Niveau

Fytolokaal Beschermkledij: spuitkledij, handschoenen, ademhalingbescherming, buiten fytolokaal

1

Ordelijke stapeling

2

Emmer met absorberend materiaal, borstel, handborsteltje en vuilblik

2

Brandveilig 2 Planken uit niet-absorberend materiaal

2

Oogdouche of stromend water in de buurt van fytolokaal

2

Opslag meststoffen Meststoffen in oorspronkelijke verpakking

2

Vaste kunstmest in bulk: op verharde ondergrond

2

Geconcentreerde vloeibare kunstmest: lekvrije tank voorzien van opvangbak. Tank beschermd tegen accidentele opening

2

Machines, apparatuur,… die in contact komen met het product Geen lekkage van olie en/of mazout

2

Bedrijfsleider, personeel Kennis inzake toepassing bestrijdingsmiddelen

1

Bestrijdingsmiddelen: ongevallenprocedure

2

Loonwerker Loonwerker aangesloten bij Vegaplan.be. Indien niet: landbouwer gaat na of uitgevoerde werken voldoen aan de IKKB voorschriften

2

Registratie Identificatie productielocatie, opslag, en bewerkingsruimte

1

Jaarlijks invullen en bijhouden checklisten

1

- het bedrijf moet gecertificeerd geweest zijn vóór 31 december 2011 om te kunnen genieten van de vermindering in 2012; - het bedrijf moet gecertificeerd zijn voor ALLE activiteiten van het bedrijf. Ter herinnering, de IKKB standaard betreft alleen de plantaardige productie. Als er aan veehouderij wordt gedaan op de boerderij, zal het IKKB certificaat alleen geen recht geven op de bonus. Om na te gaan welke activiteiten van uw bedrijf bij het FAVV geregistreerd zijn, kunt u contact opnemen met de Provinciale Controle-Eenheid van het FAVV om de registratie van uw activiteiten in de databank BLOOD te verifiëren en aan te passen indien nodig. De contactgegevens van de PCE zijn de volgende: Provincie Vlaams-Brabant: tel 016/39.01.05, E-mail: [email protected] Provincie Limburg: tel 011/26.39.84, E-mail: [email protected] Provincie Antwerpen: tel 03/202.27.11, E-mail: [email protected] Provincie Oost-Vlaanderen: tel 09/210.13.00, E-mail: [email protected] Provincie West-Vlaanderen: tel 050/30.37.10, E-mail: [email protected]

Betreffende de dierlijke productie, bestaat een door het FAVV gevalideerde sectorgids, de gids G037. De checklist van de sectorgids voor primaire dierlijke productie (G037) vindt men op de site van CODIPLAN (www.codiplan.be). In de komende maanden, zouden de zaken moeten vereenvoudigen gezien een unieke sectorgids voor gans het bedrijf (G040) die de 2 actuele gidsen combineert (plantaardige en dierlijke productie), door het FAVV zal worden goedgekeurd. Men moet eraan herinneren dat het FAVV enkel een bonus toekent op basis van een sectorgids (gevalideerd door het FAVV) en niet op basis van een commerciële gids (IKM, Certus, Meritus). Men moet dus ook steeds aan de certificeringsorganismen een door het FAVV goedgekeurd certificaat voor de sectorgids en een certificaat voor het commercieel lastenboek aanvragen. Ingeval van de (volledige) IKKB standaard, gaat het om een loutere formaliteit aangezien de eisen van de door het FAVV goedgekeurde sectorgids voor plantaardige productie er integraal zijn opgenomen. Een ander voordeel van het IKKB is dat het ook grotendeels de eisen inzake de door de gewesten gecontroleerde conditionaliteit overneemt. Om uw informatie aan te vullen, raadpleeg de website van Vegaplan: www. vegaplan.be. Vegaplan is de administratieve beheerder van de sectorgids plantaardige productie en van de IKKB standaard. Men vindt er niet alleen de checklisten maar ook een zeer volledige gids van de producent die alle nodige informatie en de in het kader van het IKKB in te vullen documenten omvat. Geen toegang tot het internet...? In dit artikel wordt veelvuldig verwezen naar websites maar al de formulieren of documenten waarvan sprake kunnen ofwel opgevraagd worden bij het FAVV (tel:02/208.34.11), ofwel bij VEGAPLAN (tel: 02/775.80.63).

Meest voorkomende problemen tijdens de IKKB-audits Een enquête die Vegaplan in 2011 uitvoerde bij de auditoren van de IKKB Standaard vestigde de aandacht op de items van de controlelijst die het minst opgevolgd worden. Wanneer bepaalde punten van de controlelijst niet nageleefd worden, kan de certificering geweigerd of opgeschort worden in afwachting dat de auditor het bewijs krijgt dat de tekortkomingen of fouten wel degelijk werden rechtgezet. De “non-conformiteiten” die tijdens de controle ten opzichte van de checklist worden vastgesteld kunnen tijdens de daaropvolgende weken worden verbeterd hetzij via het opsturen van bewijzen per briefwisseling, fax,... hetzij via een nieuwe controle om te verifiëren dat de problemen wel degelijk werden opgelost. Voor welk certificaat men ook kiest, niet alle punten van de controlelijst zijn even belangrijk, wat een zekere soepelheid toelaat. In het geval van het IKKB, zijn er verschillende niveaus van belang: De punten van niveau 1.  Het betreft punten waar je niet omheen kunt. Aan 100 % van de deze punten moet verplicht voldaan worden om het certificaat te bekomen. Het is typisch het geval voor de punten die door de wetgeving zijn opgelegd (voedsel-, milieuveiligheid,...). Aan de punten van niveau 2 moet voor 70 % voldaan worden. Als aan meer dan 30 % van de punten van niveau 2 niet voldaan is, wordt het certificaat niet afgeleverd. In de tabel hieronder vindt u de meest voorkomende problemen tijdens een eerste controle. Deze worden gerangschikt in dalende volgorde: van het meest voorkomend tot het minst voorkomend. In het rood in de tabel, zijn de punten van niveau 1 aan dewelke verplicht moet voldaan worden om het IKKB-certificaat te bekomen.

eitwithoudende gewassen. Als gecertificeerd zaad wordt gebruikt, moet een etiket per zaadpartij bewaard worden.

Niet gecertificeerde IKKB-loonwerker

Vervallen fytoproducten

Voor het IKKB, als bepaalde werkzaamheden door een loonwerker worden uitgevoerd, moet deze gecertificeerd zijn voor het IKKB van loonwerkers. Zijn IKKB-certificaatnummer moet dit staven. De lijst van gecertificeerde loonwerkers kan geraadpleegd worden op www.vegaplan.be of telefonisch bij Vegaplan op 02/775.80.63. Het transport van granen, van oliehoudende zaden en eiwithoudende gewassen naar een GMP onderneming mag alleen door een gecertificeerde IKKB-landbouwer, of door een gecertificeerde IKKB-loonwerker of door een gecertificeerde GMPtransporteur gebeuren.

De vervallen of niet meer erkende fytoproducten of waarvan het etiket onbestaande is moeten apart opgeslagen worden in het fytolokaal met aanduiding “vervallen”. De wetgeving is erg strikt in dit opzicht. Vervallen pesticiden en lege verpakkingen moeten aan Phytofar Recover terugbezorgd worden (gratis ophaling elk onpaar jaar). Het attest van terugname door Phytofar en/ of de stempel aangebracht op de lijst van de door het ophalingsbedrijf teruggenomen producten zijn documenten die moeten bewaard worden omdat zij het bewijs van hun ophaling door Phytofar Recover uitmaken. De vervallen producten mogen niet langer dan 2 jaar in het fytolokaal of kast worden bewaard. De lijst van erkende producten in België kan men raadplegen op de site htt://www.fytoweb.fgov.be

Te bewaren etiket van zaadpartijen Dit betreft de teelten van granen, oliehoudende zaden en

Niet tegen brand beschermd fytolokaal

Gebruikte spuitkledij Beschermkledij die voor spuiten gebruikt wordt (laarzen, overalls,…) moet buiten het fytolokaal bewaard worden. Gebruikte handschoenen moeten bestand zijn tegen chemische producten (neopreen- of nitrilhandschoenen). Beschermmaskers of –filters tegen producten of stof moeten in een doos bewaard worden. Ongevallenprocedure In geval van een ongeval is het nuttig om over een procedure te beschikken met minstens de noodnummers van brandweer, dokters, spoedgevallen,... nabij de telefoon of in het fytolokaal. Onvolledige perceelsfiche of onvoldoende registratie

In het kader van het IKKB, moet het fytolokaal (of kast) uit brandwerend materiaal bestaan. De elektrische leidingen moeten in goede staat zijn en de materialen brandwerend: isolatie, gyproc,... Eventueel mag brandwerende verf worden gebruikt. Een ander probleem dat vaak voorkomt in het fytolokaal betreft de rekken. De legplanken van de rekken moeten in niet absorberend materiaal zijn (metaal, plastic of geplastificeerd hout of vernis). Glasbreuk Glasbreuk vormt een gevaar voor de gezondheid. Bij glasbreuk van een lamp of van glas (raam, lamp, acheruitkijkspiegels), kan het zijn dat de scherven in het product terechtkomen. Daarom moeten de auditoren meer in het bijzonder oog hebben voor lampen en ramen van opslaglokalen.

Lijst van de meest voorkomende non-conformiteiten in 2011

Belangenniveau

1

Niet gecertificeerde IKKB-bedrijfsleider

2

2

Etiket van ontbrekende gecertificeerde zaadpartijen (voor granen, oliehoudende zaden en eiwithoudende gewassen)

2

3

Niet tegen brand beschermd fytolokaal

2

4

Geen procedure tegen ongevallen

5

Vervallen fytoproducten: geen etiket « vervallen », geen attest Phytofar

1

6

Beschermkledij/ masker, niet buiten fytolokaal Vervallen filter

1

7

Fytolokaal: rekken niet in absorberend materiaal

2

8

Perceelsfiche of onvoldoende registratie: ontbreken zaaidatum, oogstdatum, pesticiden, …

1

9 Glasbreuk/achteruitkijkspiegel

1

10 Spuittoestel: geen controle attest, geen melding voor nieuw spuittoestel

1 Bronnen: VEGAPLAN

De registratie van gebruikte pesticiden en biociden is wettelijk verplicht. Formaat en medium van de registraties wordt aan de keuze van de landbouwer overgelaten: spuit- of veldboekjes, teelt/perceelsfiche,... De gegevens die minstens moeten geregistreerd worden zijn: - handelsnaam van het gebruikte product; - toepassingsdatum; - behandelde teelt; - lokalisatie van de behandelde teelt (perceelnummer); - gebruikte dosis per ha; - zaai- en oogstdatum. Voor bepaalde teelten zoals groenten, aardappelen, enz., vraagt het IKKB bijkomende registraties (gebruik van meststoffen,...). Ook moet men aankoop- en verkoopbonnen en -facturen (per type product: meststof-fyto-zaad-overige) goed klasseren zodat in geval van een ernstig probleem men gemakkelijk de bron kan terugvinden. Voor het IKKB, moet de landbouwer eveneens jaarlijks de controlelijst van de IKKB standaard aanvullen en bewaren. Gekeurde spuittoestellen

Alle spuittoestellen moeten gecontroleerd zijn volgens de wettelijke bepalingen. Elke eigenaar van een spuittoestel dient om de drie jaar een verplichte keuring van ieder aan keuring onderworpen spuittoestel uit te voeren en dit op de datum, tijd en plaats van de oproeping, zelfs als het materieel pas verworven werd (nieuw of tweedehands). Indien hij niet opgeroepen wordt dient hij dit binnen de maand voor het einde van de normale geldigheidstermijn te melden aan de keuringsdienst. Alle spuittoestellen moeten goedgekeurd worden door het departement Mechanisatie, Arbeid, Gebouwen, Dierenwelzijn en Milieubeveiliging van het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO) van Gent (tel : 09/272.27.57). Alleen met gunstig gevolg gekeurde spuittoestellen mogen worden gebruikt in de periode die vermeld is op de door de controledienst aangebrachte zelfklever. De landbouwer moet de verkoop van een spuittoestel melden aan de controledienst.

De Bietplanter

06/2012 — 11

veurne

Herbestemming van de site van de suikerfabriek Op de site van de voormalige suikerfabriek zal een volledig nieuwe stadswijk komen met een woonzone, een bedrijventerrein en een natuurpark. Het terrein (46 ha) zou in drie stukken worden verdeeld: 1/3 woongebied, 1/3 bedrijventerrein en 1/3 natuurgebied. Eind 2005 kondigde Iscal Sugar de sluiting aan van de suikerfabriek van Veurne. Op voorstel van het stadsbestuur van Veurne en de provincie West-Vlaanderen, werd in 2007 de West-Vlaamse Intercommunale WVI, eigenaar van het 46 hectare grote terrein. De gebouwen van de voormalige suikerfabriek zijn op de dag van vandaag allemaal verdwenen. Er resten enkel nog verharde ondergronden (± 10 ha). Ten zuiden ervan treffen we een grote waterzuiveringszone aan. Deze bestaat uit een aantal slib/waterbekkens die het productiewater zuiverden. Een lang afbakeningsproces Het afbakeningsproces is gestart in oktober 2007. Het was een intensief traject van visievorming waarbij uitspraken gedaan werden over de gewenste ruimtelijke ontwikkeling van het kleinstedelijk gebied, over de ligging van de afbakeningslijn, over de acties voor het stedelijk gebiedbeleid en over de verdere samenwerking met de lokale overheden. Bovendien werd een planMER en een Ruimtelijk Veiligheidsrapport opgemaakt, een procedure die eveneens 18 maanden in beslag heeft genomen. Op 24 november 2011 werd het ontwerp van provinciaal ruimtelijk uitvoeringsplan Afbakening kleinstedelijk gebied Veurne voorlopig vastgesteld door de provincieraad. De deputatie heeft over dit plan

een openbaar onderzoek georganiseerd vanaf januari 2012 tot maart 2012. De volledige plannen waren te consulteren op de website www.west-vlaanderen.be/ ruimtelijkeordening. De adviezen, bezwaren en suggesties, ingediend tijdens het openbaar onderzoek, worden nu behandeld door de provinciale commissie voor ruimtelijke ordening (PROCORO). Het is dan terug aan de provincieraad om op basis van het advies van de PROCORO en de adviezen en bezwaren de plannen al dan niet bij te sturen en definitief vast te stellen. Daarna worden de plannen aan de bevoegde minister overgemaakt ter goedkeuring. Voor de uitvoering van het actieprogramma van het afbakeningsproces van het kleinstedelijk gebied Veurne zullen nog gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen opgemaakt worden voor de nieuwe stedelijke woonomgeving, voor het woonreservegebied, voor de uitbreiding van de begraafplaats en voor het voorzien van ruimte voor de stedelijk technische dienst en de brandweer nabij het huidige sportpark.

nabijheid van park, water, de binnenstad en het station. Het ontwerp houdt rekening met het verleden van de site en het kenmerkend landschappelijk patroon van dijken en bekkens, met graslanden en rietkragen. De natuurlijke rijkdom van de bekkens vormt het groene hart van het nieuwe stadsdeel. Samen met een recreatief parkgebied wordt dit het uithangbord en één van de belangrijkste troeven voor de nieuwe woon- en werkomgeving. De bekkens kunnen ook optreden als buffer bij overvloedige regenval. De nieuwe bedrijven op de site worden ingeplant in ditzelfde landschappelijk patroon. Door slim om te gaan met het reliëf wordt de visuele impact van de gebouwen verkleind. De nieuwe woningen komen in het noordwesten van het projectgebied, dicht bij het station, de Vaarstraat en de Rodestraat. Bij het woongebied aansluitend komt een centrale fiets- en wandelas, tussen de binnenstad en de evenementenhal. Deze as, aangevuld met een netwerk van fiets- en wandelverbindingen, moet zorgen voor een goede bereikbaarheid. In de eerste planperiode tot 2017 worden er 5 ha nieuwe woonzones ingeplant op de site. Na deze planperiode is er nog altijd ruimte, voor 10 ha nieuwe woningen. Samen betekenen dit 15 ha extra woon-

Over de concrete invulling maakte het studiebureau Omgeving, in opdracht van de provincie West-Vlaanderen, een masterplan op. Het terrein heeft heel wat troeven om uit te groeien tot een zeer aantrekkelijke woonomgeving, door de

Foto van het gebied op de site van de suikerfabriek. Dit deel van het gebied blijft natuurgebied.

UITNODIGING

SESVANDERHAVE: Nieuw team in de UK

Landbouwkrediet: winst van 55,5 miljoen euro

SESVanderHave heeft het team voor haar pas opgerichte filiaal in de UK bekendgemaakt: Ian Munnery werd benoemd tot General Manager, Richard Robinson tot Trials and Research Manager en Colin Fines tot Trials Officer. SESVanderHave lanceerde SESVanderHave UK Limited begin 2012 ter versterking van haar marketing- en onderzoeksactiviteiten in het Verenigd Koninkrijk. De beslissing om de vertegenwoordigingsovereenkomst met Elsoms Seeds stop te zetten ligt volledig in de lijn van de globale filosofie van SESVanderHave. Het bedrijf streeft namelijk naar meer rechtstreekse samenwerking met de telers en met de onderzoeks- en verkoopsorganisaties. Gedurende de voorbije vier jaar was Ian Munnery verantwoordelijk voor de suikerbietactiviteiten bij Elsoms Seeds. Mede dankzij hem werd SESVanderHave UK-marktleider met suikerbietrassen als Bullfinch, Cayman en Lipizzan. “De nieuwe rassen van SESVanderHave zijn veelbelovend. Tijdens de komende jaren hoop ik, samen met een sterk UK-team, nieuwe suikerbietlijnen te kunnen voorstellen aan de UK suikerbiettelers,” benadrukte Ian Munnery. Richard Robinson kan buigen op meer dan 30 jaar praktijkervaring. Richard zetelt in de groep Ziekten & Plagen van het Internationaal Instituut voor Bietenonderzoek (IIRB). SESVanderHave UK Limited is gevestigd in Wellingore (Lincolnshire). Het nieuwe team zal intensief proeven uitvoeren in alle bietenzones van het land. SESVanderHave is daarmee vastbesloten de UK-suikerbiettelers nog beter te dienen op een nog efficiëntere manier, zoals dat van de internationale marktleider in de suikerbietzaadsector kan worden verwacht.

In schril contrast met de moeilijkheden op de financiële markten boekte de Groep Landbouwkrediet in 2011 55,5 miljoen euro winst en verstrekte hij voor meer dan 2 miljard euro aan kredieten. De klantendeposito’s en het aantal klanten namen bij alle entiteiten van de Groep toe. De kaap van 200 000 coöperatoren is intussen overschreden: vandaag telt de Groep meer dan 215 000 coöperatoren. De Algemene Vergaderingen van de NV Landbouwkrediet, de CVBA Lanbokas en de SCRL Agricaisse hebben beslist om voor de negende keer op rij 5% dividend uit te keren. Op die manier wil Landbouwkrediet de duurzame relatie met zijn coöperatoren in de verf zetten. Het dividend werd in de eerste helft van mei uitgekeerd op de rekening van de coöperatoren. Dividenden van erkende coöperatieve vennootschappen zijn vrijgesteld van roerende voorheffing tot 180 euro. Ook de naambekendheid van Landbouwkrediet blijft toenemen. Steeds meer wordt de Groep Landbouwkrediet aangezien als een meer dan waardig alternatief voor de grootbanken.

De

Bietplanter

vzw CBB – Anspachlaan 111 Bus 10 – 1000 Brussel T. 02 513 68 98 – F. 02 512 19 88

M A A N D B L A D V A N D E C O N F E D E R AT I E V A N D E B E L G I S C H E B I E T E N P L A N T E R S

Hoofdartikel door Philippe Bedoret, voorzitter van de CBB

Stichter: R. BRUYÈRE Verantwoordelijke uitgever: Victor SNEESSENS, Voorzitter CBB Directeur van de publicatie: V. VERCAMMEN Uitgave en publiciteit Bernadette Bické - 02 513 68 98 / Martine Moyart - 02 551 11 78 Verantwoordelijke voor de suikerbiettechniek: KBIVB Tienen Druk: Corelio Printing

p. 3, 4, 5, 6, 11: Verslaggeving CBB-congres Bergen p. 12,14: Bedrijfsnieuws p. 13: Coco Vlaanderen p. 14: Contractvoorwaarden Orafti p. 15: Verbond Vlaams-Haspengouw

nr. 441 - 42ste jaargang

p. 2: Actueel

DECEMBER 2008

IN DIT NUMMER

De Bietplanter

zone en ongeveer 400 nieuwe woningen. 15 ha nieuwe industriezone is goed voor een extra tewerkstelling van ongeveer 300 mensen en 15 ha recreatie en parkgebied dat toegankelijk zal zijn. Bovendien komt er een fietsverbinding tussen het stadscentrum over de site van de suikerfabriek naar de evenementenhall en de industriezone. Het volledige project zou afgewerkt zijn tegen 2020-2025. Bron: www.suikerfabriekveurne.be

Het masterplan

n i e u w s u i t d e f i r m a’ s

12 — 06/2012

De suikerfabriek van Veurne werd in de jaren ’20 opgestart.

Rondgang akkerbouwproefvelden: wintergranen, suikerbieten, cichorei en aardappelen dinsdag 29 mei 2012 om 13u en/of 19u. PIBO-Campus, Sint-Truidersteenweg 323, Tongeren Samenkomst en vertrek op de parking van de PIBO-Campus om 13u en/of 19u stipt. Twee identieke sessies ’s namiddags en ‘s avonds Programma Verwelkoming, Dieter Cauffman, coördinator vzw PIBO-Campus Volgende proeven worden besproken: - Rassen en teelttechniek wintertarwe: Dieter Cauffman, onderzoeker / coördinator vzw PIBOCampus - Rassen en fungiciden in wintergerst: Jos Fagard, teeltoverste gangbare landbouw PIBO - Rassen en teelttechniek suikerbieten: André Wauters, projectleider rassen, gewasbescherming – KBIVB – PVBC - Rassen, onkruidbestrijding en teelttechniek cichorei: Erwin Boonen, hoofd Landbouwkundige Dienst Orafti - Jos Piffet, Landbouwkundige Dienst Orafti - Vastkokende rassen en teelttechniek aardappelen: Morgan Carlens, medewerker vzw PIBOCampus - De teelt en mogelijkheden van vezelhennep: Koen Vrancken, onderzoeker vzw PIBO-Campus Deze rondgang is een organisatie van de v.z.w. PIBO-Campus en het Provinciaal Instituut voor Biotechnisch Onderwijs, i.s.m. het Landbouwcentrum Granen; het landbouwcentrum Aardappelen; het landbouwcentrum Suikerbieten-Cichorei; het Bieteninstituut Tienen; de Suikerindustrie Orafti; de Vlaamse overheid Duurzame Landbouwontwikkeling; de Bodemkundige Dienst van België en de Provincie Limburg – kenniscentrum land- en tuinbouw, Agrivisie.