Slachthuisstraat
12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
wijk:
Slachthuisbuurt
Hoek Pladellastraat en Merovingenstraat
Soort Naam Opdrachtgeefster Datering Architect Beeldhouwer/ontwerp Beeldhouwer/ontwerp Beeldhouwer/ontwerp Beeldhouwer/werkgroep Bouwstijl Perceel Oorspronkelijke gevel Gevel
: : : : : : : : : : : :
Tekststenen (2 stuks) en Gevelstenen (12 stuks) Prè-wonen 2007 Oplevering 12 mei 2007 Mulleners + Mulleners Architecten b.v. Amsterdam J. (Koos) Boomstra, Utrecht Tobias Snoep (van Snoep en Vermeer) - Amsterdam Joep van Opzeeland – Haarlem Swaalf Natuursteen - Haarlem Nieuwbouw - Indifferent Ja Tekststenen (2 stuks) en Gevelstenen (12 stuks)
Mulleners + Mulleners Architecten b.v.
Plaats Omschrijving
: Voorgevel, boven de entrees : Gehakte spreekwoorden/gezegdes met dieren welke van 1907 tot 1987 door de Slachthuisstraat liepen. Materiaal : Bianco Delmare Afmetingen : 12 stuks 300 h x 300 br mm en de teksstenen 300 x 420 mm Kwaliteit : Nieuw Kenmerken : Steen niet geschilderd, behalve twee stuks gedeeltelijk Opgeknapt in : Geschiedenis : Omgeving en situatie Op de hoek van de Slachthuisstraat en de Pladellastraat, op nog geen 100 meter van het Spaarne, is een nieuwbouwplan gerealiseerd. Dit nieuwbouwproject is ontwikkeld door Preferent Projectontwikkeling B.V., een 100% dochteronderneming van Prè Wonen. Het gehele complex bestaat uit 12 eengezinswoningen met aan beide kopse zijden een appartementengebouw met 11 woningen verdeeld over vier verdiepingen. Een aantal van de koopeengezinswoningen heeft een dakopbouw op de vierde bouwlaag. Hierdoor ontstaat er in het gevelbeeld een trapsgewijs verspringing die een belangrijke architectonische bijdrage aan het gebouw levert. Het door architectenbureau Mulleners + Mulleners ontworpen gebouw heeft een bijzondere uitstraling die past in de wijk. Gevelstenen nieuwbouw Slachthuisstraat. Bij de ontwikkeling van het nieuwbouwproject Slachthuisstraat is de wens uitgesproken om de nieuwbouw te verrijken met een kunstvoorwerp. Hieruit is het idee ontstaan om aan de voorgevel van het nieuwe gebouw gevelstenen aan te brengen. Waarom gevelstenen? Gevelstenen hebben een bijzondere betekenis in de geschiedenis van de Nederlandse woningbouw en het Nederlandse ambachtsleven. Geveltekens zijn vanaf de 16de eeuw gebruikt als herkenningspunt door bijvoorbeeld de slager en de bakker. Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 1 -
Het gevelteken was bovendien een vorm van verfraaiing van het gebouw en ook statussymbool voor de eigenaar. De betekenis van herkenningspunt voor ambachten is op de achtergrond geraakt maar de rest is gebleven. Inmiddels zijn geveltekens een zeer gewaardeerd verschijnsel. De geveltekens worden gekoesterd en waar nodig gerestaureerd. Verenigingen door het hele land zien nauwgezet toe op het behoud van deze prachtige traditie. Zoals de Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem dit voor Haarlem en omstreken doet. Door bij de traditie van de geveltekens aan te sluiten krijgt dit nieuwe gebouw voor de Slachthuisstraat een bijzondere historische betekenis. De SGVH is hiervoor door Prè Wonen dan ook benaderd met de vraag of zij hieraan hun medewerking wilde verlenen. Wat wij dan ook graag wilden doen. Thema, vormgeving en kleur De sterke relatie met het slachthuis is de basis geweest voor het thema van de gevelstenen. Daarnaast moeten de geveltekens passen in het gevelbeeld van het nieuwe gebouw en ook de kleur moet passen bij de bruinrode bakstenen van de voorgevel. Er is gekozen om in het thema de gang van het vee vanaf het Spaarne door de Slachthuisstraat naar het Slachthuis tot uiting te brengen in de vorm van afgebeelde dieren. Dit in combinatie met verwijzingen naar gezegden en spreekwoorden die over 'slacht vee gaan. Sommige afgebeelde dieren zullen met het gezicht richting Slachthuis worden afgebeeld. Goed voor Haarlem. Er zijn in Nederland een aantal kunstenaars die zich bezig houden met het maken van geveltekens. Door meerdere kunstenaars bij het project te betrekken ontstaat er een gevarieerd beeld waardoor de kans groot is dat de geveltekens worden opgenomen in routebeschrijvingen. Er worden gevelstenen aangebracht door verschillende kunstenaars. Om variatie te krijgen zullen de A-4 gevelstenen om en om worden geplaatst. Dit wil zeggen dat er steeds ontwerpen van verschillende kunstenaars naast elkaar hangen. Wanneer de kunstenaars worden aangeduid met de letters A, B, C en D dan volgt daaruit de volgorde: A-1-B-1-C-1-D-1-B-2C-2-D-2-D-3-C-3-B-3-D-4-C-4-B-4-A-2. Hierbij verwijst de letter A naar de 2 A-3 tekststenen. Alle afbeelding van dieren worden afgebeeld met de looprichting richting slachthuis. Dit betekent dat het gezicht van het dier wijst in de richting van het Slachthuis (dit is naar links als je met je gezicht naar de gevel staat.). Er zal één uitzondering worden gemaakt om een zekere mate van dwarsheid uit te stralen. Dit gebeurde ook in de praktijk wanneer het slachtvee door de Slachthuisstraat liep, was er regelmatig een dier dat de andere kant op liep in een poging om te vluchten. Werkgroep Gevelstenen: Ria Kuijpers, Wil Koopman, Jan Huisman, Jacques Nederstigt, Martin Busker, Ruud Hemmer, Cees Balk, Xaveer Dirks en Jos Derissen. Deze werkgroep oppert de spreekwoorden en / of gezegdes welke moeten worden verbeeld op de Gevelstenen. Tevens komen er twee tekst stenen. De eerste met een stukje geschiedenis en de tweede met een tekst anno 2007.
De eerste twee tekststenen ideeën.
Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 2 -
Ontwerp tekeningen en klei sculpturen
De koe bij de horens – Koos Boomstra
Geen oude koeien uit de sloot halen Joep van Opzeeland
Als er een Schaap over de Dam is volgen er meer - Tobias Snoep We zullen dat varkentje eens wassen. - Koos Boomstra
Als het kalf verdronken is dempt men de put. Joep van Opzeeland
Het beste paard van stal halen. Tobias Snoep
Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 3 -
Als een bok op de haverkist. Koos Boomstra
Het beste paard struikelt wel eens Joep van Opzeeland
Men weet nooit hoe een koe een haas vangt Tobias Snoep Koeien met gouden horens beloven. Koos Boomstra
Je schaapjes op het drogen hebben. Joep van Opzeeland
Vieze varkens worden niet vet. Tobias Snoep
Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 4 -
De stenen zijn gebracht
Joep van Opzeeland
Koos Boomstra
Tobias Snoep
[ Koos Boomstra
Tobias Snoep
Joep van Opzeeland
Tobias Snoep
Joep van Opzeeland
Koos Boomstra
Koos Boomstra
Joep van Opzeeland
Tobia Snoep
Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 5 -
De kunstenaars is gevraagd om de stenen te signeren, ook dat deed een ieder op zijn eigen manier.
Swaalf Natuursteen
Tobias Snoep
Joep van Opzeeland
Koos Boomstra
Hieronder staan drie details van de verschillende kunstenaar afgebeeld om hun stijl te laten zien.
Joep van Opzeeland Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 6 -
Detail Koos Boomstra
Detail Tobias Snoep
Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 7 -
Details van Koos Boomstra
Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 8 -
Het eerste tekststeen voorstel – begin van de Slachthuisstraat vanaf het Spaarne
Het eerste tekststeen voorstel – als laatste steen van de Slachthuisstraat vanaf het Spaarne
De SGVH was het hier niet mee eens dat alleen het jaartal 2007 van de onthulling zou worden genoemd maar niet van waneer tot wanneer er inderdaad de beesten door de straat liepen. In het jaar 1907 is het slachthuis geopend en in 1985 gesloten. Dus voor de toekomst zouden deze jaartallen er op moeten komen. (Wat ook gelukkig is gebeurt.)
Het resultaat Slachthuisstraat no. 130 t/m 144
Stenen vervaardigt door de firma Swaalf Natuursteen Slachthuisstraat no. 84 t/m 98
Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 9 -
Slachthuisstraat no. 23
Idee tekst: Ruud Hemmer - De koe bij de horens hebben Uitvoering: Koos Boomstra
Slachthuisstraat no. 22
Idee tekst: Jacques Nederstigt - Geen oude koeien uit de sloot halen Uitvoering: Joep van Opzeeland
Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 10 -
Slachthuisstraat no. 21
Idee tekst: Martin Busker - Als er een Schaap over de Dam is volgen er meer Uitvoering: Tobias Snoep
Slachthuisstraat no. 20
Idee tekst: Ria Kuijpers - We zullen dat varkentje eens wassen. Uitvoering: Koos Boomstra
Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 11 -
Slachthuisstraat no. 19
Idee tekst: Wil Koopman - Als het kalf verdronken is dempt men de put. Uitvoering: Joep van Opzeeland
Slachthuisstraat no. 18
Idee tekst: Jan Huisman - Het beste paard van stal halen. Uitvoering: Tobias Snoep
Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 12 -
Slachthuisstraat no. 17
Slachthuisstraat no. 16
Idee tekst: Koos Boomstra - Als een bok op de haverkist. Uitvoering: Koos Boomstra
Idee tekst: werkgroep - Het beste paard struikelt wel eens. Uitvoering: Joep van Opzeeland
Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 13 -
Slachthuisstraat no. 15
Slachthuisstraat no. 14
Idee tekst: werkgroep - Men weet nooit hoe een koe een haas vangt. Uitvoering: Tobias Snoep
Idee tekst: Jos Derissen - Koeien met gouden horens beloven. Uitvoering: Koos Boomstra
Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 14 -
Slachthuisstraat no. 13
Idee tekst: Joep van Opzeeland - Je schaapjes op het drogen hebben. Uitvoering: Joep van Opzeeland
Slachthuisstraat no. 12
Idee tekst: Tobias Snoep - Vieze varkens worden niet vet. Uitvoering: Tobias Snoep
Stichting Geveltekens Vereniging Haerlem - dd. 14 06 2007 – MJB - Slachthuisstraat 12 t/m 23, 84 t/m 98 en 130 t/m 144
- 15 -