Leven in de binnenstad 1.
Inleiding
De titel van onze notitie leent zich voor tweeërlei uitleg, enerzijds leven er behoorlijk wat bewoners in de binnenstad (het gebied tussen de singels en het Stationskwartier), anderzijds is er door de levendigheid in dit gebied behoorlijk wat lawaai te beluisteren. Soms naar ons oordeel teveel lawaai: getuige onze tumultueuze vergadering op 20 juli jl. en de vele reacties op een aantal festiviteiten in de stad. De Wijkraad Stadshart/Valkenberg erkent dat de binnenstad en met name het Stadshart géén stiltegebied is, maar vraagt middels deze notitie aandacht voor het temperen van de vele lawaai-activiteiten. Naast het “normale” lawaai, te denken valt aan verkeer, werkzaamheden, uitgaansactiviteiten etc. vallen de evenementen op. Er zijn er veel, er komen er meer en de organisatoren en de Gemeente menen dat dit goed is voor de stad. Daarover bestaat twijfel: immers de bezoekersaantallen in de binnenstad zijn drastisch gedaald (zie project Breda Next om het een en ander bij te sturen) ondanks de vele evenementen die erbij gekomen zijn. Niemand is echter tegen een feestje, mits goed geregeld en gehandhaafd en daar schort het aan. Er is geen beeld van de aantallen en soorten evenementen die Breda graag “binnenhaalt” en wij missen de relatie met de belanghebbenden, de winkeliers, horeca en bewoners. Om duidelijk te maken hoe de Wijkraad Stadshart/Valkenberg over deze zaken denkt, deze notitie. Wij stellen ons voor om kort na het overhandigen van dit rapport hierover met het College in gesprek te gaan.
2.
Wat is leven in de binnenstad?
De binnenstad is een zeer levendig deel van de stad en als bewoner van de binnenstad kan je dus te maken krijgen met de gevolgen van die levendigheid: er is veel verkeer, er worden vaak grote werken uitgevoerd, er is veel “volk” op de been en het daardoor veroorzaakte lawaai is niet om 17.00 uur afgelopen. M.a.w. als bewoner van de binnenstad zal je je van deze zaken op de hoogte moeten stellen, wil je daar gaan wonen. Aan de andere kant wil de gemeente graag dat de binnenstad levendig blijft en bewoonbaar; in de laatste jaren zijn juist rondom de binnenstad vele nieuwbouwprojecten gerealiseerd. Denk hierbij aan het Chassé terrein, de appartementen langs de Nieuwe rivier, het Stationskwartier (oude bierbrouwerij) en laatst nog de Gasthuyspoort. Plannen zijn er (nog steeds) voor het gebied Achter de Lange Stallen en wellicht komt de Zuidflank (Markendaalseweg/Fellenoordstraat) ook nog voor verder bewoning in beeld. In het nemen van besluiten in deze omgeving is het dan ook raadzaam dat alle belanghebbenden hier hun zegje over kunnen doen: de laatste genomen beslissing om de terrassen langer te laten staan is hier géén goed voorbeeld van. Zoals in de Gemeentelijke mededelingen dan ook staat: het besluit is genomen in overleg met de horeca! Niet alleen de horeca heeft zijn/haar belangen ook anderen moeten, wil het leven in de binnenstad aangenaam blijven, hun zegje hierover kunnen doen. Leven in de binnenstad is namelijk een samenstel van belangen, een vereiste daarbij is dat degenen die hier besluiten nemen, alle meningen in beschouwing neemt. Overigens spelen nog andere belanghebbenden een rol en dat zijn de vele honderdduizenden bezoekers die de stad aandoen. Ook zij spelen een rol in dit geheel en de binnenstadbewoner moet beseffen dat we in feite “onze” woonplek met hen delen. Door met elkaar te spreken over elkaars belangen en daarbij het bovenstaande in oog te nemen, kan een “bewustwording” worden gecreëerd van elkaars belangen. Hiervoor is nodig dat de verschillende partijen elkaar opzoeken en consequent de afspraken nakomen die worden gemaakt. Ook voor degenen die niet bij deze bijeenkomsten aanwezig zijn!
1 Wijkraad
Stadshart/Valkenberg
Leven in de binnenstad Uiteindelijk wil de Wijkraad dat er een bewustwording ontstaat tussen partijen waarbij we het begrip “vermijdbaar lawaai” hebben geïntroduceerd. Leven in de binnenstad is een samenstel van belangen. De binnenstadbewoner deelt zijn/haar woonplek met duizenden anderen. Vermijdbaar lawaai verdient de aandacht net als schone lucht en hittestress.
3.
Vermijdbaar lawaai
Zoals eerder aangegeven is de binnenstad zeker géén stiltegebied en veel bewoners zijn allang gewend aan het “normale” lawaai. Echter sommige zaken zijn wat ons betreft vermijdbaar. Enige voorbeelden: ’s Nachts met een winkelwagentje lege flessen afvoeren (kunt u zich voorstellen wat een lawaai dat maakt?) Gejoel van groepen dronken mensen Luidruchtige motoren en quads die herhaaldelijk langs de terrassen rijden om “gezien” te worden Banners met aggregaten, waar een vlag ook had gekund Koelwagens die hun moter gedurende lange tijd aan laten staan Bladblazers, hoewel harken ook effectief kan werken Getoeter naar elkaar bij vertrek na een avondje stappen Vuurwerk afsteken, omdat je dat toch bij je had en het klinkt hier zo mooi Luidruchtig ophalen van je fiets, waarbij de parkeer nietjes onder het raam van een bewonerscomplex zijn geplaatst… Luidruchtig ophouden bij een “plaspaal” die natuurlijk vlakbij een bewonerscomplex staat.
Natuurlijk is er over al deze voorbeelden wat te zeggen, maar het gaat ons om het besef dat je niet op een industrieterrein bent, maar in een binnenstad waar toeristen/bezoekers vertoeven en die de mate van lawaai zullen meenemen in hun besluiten om nog eens terug te komen. Vermijdbaar lawaai is moeilijk te bestrijden en een bordje zoals in de Engelse kroegen “denk aan onze buren als u naar huis gaat” zal ongetwijfeld met hoongelach worden ontvangen. Maar toch: zolang we dit blijven accepteren en er niet over spreken, wordt er niets opgelost. Dan is een artikel in de APV over het verstoren van de nachtrust een papieren tijger. Daar dient nog bij te worden gevoegd, dat niet alle woningen in de binnenstad optimaal (geluids) geïsoleerd zijn. Veel woningen behoren tot ons nationale erfgoed en kennen niet de hoge geluidsisolatie die veel nieuwe woningen wel kennen. Juist daar is het lawaai het meest merkbaar. De Wijkraad pretendeert niet voor alle gevallen een oplossing te hebben, maar een aantal van deze zaken zijn evident het gevolg van het plaatsen van fietsnietjes, plaspalen, glasbakken e.d. op in onze ogen verkeerde plekken. Een andere plaats zoeken is soms niet eenvoudig misschien moeten we hier naar onconventionele oplossingen gaan zoeken, willen we dit vermijdbaar lawaai kunnen bestrijden. Vermijdbaar lawaai kent vele vormen, het is de vraag of de veroorzaker dit beseft. Oplossingen zullen niet makkelijk te vinden zijn, maar begin met bewustwording! Weinig woningen in de historische binnenstad zijn gebouwd op het “tegenhouden” van meer dan “normaal” lawaai.
2 Wijkraad
Stadshart/Valkenberg
Leven in de binnenstad 4 Geluidsproductie evenementen en horeca algemeen Geluidsnorm buiten Wanneer wordt geluid/muziek irritant, sterk belastend en soms zelfs ziekmakend en/of mensen hinderend in hun sociale functioneren voor mensen die in de directe nabijheid van horeca en evenementen wonen. Veel steden kennen inmiddels niet alleen een evenementenbeleid, maar ook een beleid ten aanzien van het geluid dat mag worden geproduceerd. Zowel structureel geluid vanaf cafés, terrassen, bevoorrading, dumpen glas e.d. en incidenteel geluid geproduceerd door optredende artiesten en Dj’s. De variatie in beleid is vrij groot, maar er groeit langzamerhand (o.a. door recente rechterlijke uitspraken) enige consensus over de noodzaak om de groeiende mate van gehoorschade bij m.n. jongeren en de belasting door geluid bij omwonenden als een volksgezondheidsprobleem te zien. Een veel gebruikte basis voor het vormen van beleid is de nota "Evenementen met een luidruchtig karakter" van de Inspectie Milieuhygiëne Limburg. Daarin wordt er van uitgegaan om niet de buitenruimte, maar de binnenruimten van de in de omgeving gelegen geluidgevoelige objecten (woningen m.n.) als uitgangspunt te kiezen waar aan de normen wordt getoetst. Dat is de plek waar het telt: de huiskamer, met ramen dicht. Gezien de aard van het geluid (bij muziek de herkenbaarheid tekst en/of ritme) bestaat de ervaring dat veel mensen al bij een geringe overschrijding van de voorkeursgrenswaarde slaapproblemen ondervinden. Om deze reden verdient het aanbeveling om in de nachtperiode slechts "achtergrondmuziek" toe te staan.(IML nota) Periode
Dag Avond Nacht
Basisnorm
07.00 – 19.00 19.00 – 23.00 23.00 – 07.00
35 dB(A)
Max. niveau binnen 50 dB(A)
30 dB(A)
50 dB(A)
25 dB(A) Zonder slaapverstoring
45 dB(A) 25 dB(A)
Gevelisolatie
Maximale gevelbelasting
20 á 25 dB(A) 20 á 25 dB(A) 20 á 25 dB(A)
70 á 75 dB(A) 70 á 75 dB(A) 65 á 70 dB(A) 45 á 50 dB(A)
Als er bijzonder goede gevelisolatie is in de ruimten achter de bepalende gevels kan dat aanleiding zijn om de in de tabel genoemde waarden met 5 á 10 dB(A) te verhogen, maar als die slecht is juist te verlagen. Het maakt nogal uit of er nieuwbouw met HR++ glas in de omgeving staat, of juist historische slecht geïsoleerde woningen waarvan de gevelisolatie de 15 dB amper haalt. Vergelijk Chasséveld met Kasteelplein. Het voorbeeld Zwolle. Afgelopen voorjaar was daar weer het Megabase festival. Dit keer hebben omwonenden een rechtszaak tegen de gemeente aangespannen, met als gevolg dat van de rechtbank de geluidsnorm in de vergunning naar beneden moest naar 75 dB(A). Omwonenden zouden een zodanig geluidsniveau in de eigen woning krijgen, dat zij om verstaanbaar te zijn met forse stemverheffing moeten spreken. Een dergelijke inbreuk op het woongenot van eiseres is naar het oordeel van de rechtbank zo groot dat in een zodanige situatie moet worden aangenomen dat sprake is van onduldbare hinder.(Rechtbank Overijssel) Na afloop waren niet alleen de omwonenden tevreden, maar ook de organisatie: prima feestje geweest. In de praktijk is een reductie van geluid mogelijk zonder dat het feestje aan kwaliteit inboet.
3 Wijkraad
Stadshart/Valkenberg
Leven in de binnenstad In de praktijk zijn het niet alleen Dj’s en dance die veel geluid produceren, maar juist ook “Hollands” moet blijkbaar hard: Tranen van Van Cooth ‘s avonds! In Den Bosch geldt inmiddels een verbod om Dj’s als hoofdact te hebben op kleine locaties. Een algemene norm voor geluid buiten van maximaal 75 dB(A) zou gehanteerd kunnen worden, maar er moet per locatie (zie punt 7) vastgesteld worden wat op iedere plek werkelijk verantwoord is. Evenementen waarbij men het geluid de 75dB wil laten overschrijden moeten naar binnen. Dan hoort alleen de groep die daar voor kiest (met of zonder oordoppen) het. De geluidsoverlast kan sterk beperkt worden door technische maatregelen als begrenzers, de soort en opstelling van boxen, etc. Een professioneel geluidsplan zou voor grotere evenementen standaard verplicht moeten worden. (voorbeelden Bruis festival in binnenstad Maastricht, en Groningen) Voor kleine locaties moet er een verbod komen op Dj’s als hoofdact buiten. We gaan er vanuit dat voor binnen activiteiten het beleid voortgezet wordt dat er geen (continue) geluid naar buiten hoort te komen. In- en uitgaan van mensen levert onvermijdelijk enig geluid op, maar permanent ramen en/of deuren open kan niet. Dit geldt voor zowel de voor- als achterdeuren van de verschillende ruimtes! Wij vinden de ontwikkeling om steeds meer oordopjes te gaan gebruiken ongewenst. Niet alleen vergroot dat de kans dat toehoorders om harder geluid gaan vragen, maar het negeert volledig de overlast voor de omgeving. De oorzaak aanpakken lijkt ons beter. Voor deze notitie hanteren we de dB(A)-meting op de gevel, omdat dat het meest gangbaar en begrijpelijk is. We zien even af van het aangeven wat het in dB(C) zou zijn, een norm die beter rekening houdt met de lage tonen productie. Zo ook de LA en LC equivalenten, die langer aanhoudend (5 minuten) meten. Bronvermogen meten op het mengpaneel of bij de versterker is niet zinloos, maar zegt te weinig over de omgeving. We moeten met elkaar een afspraak over maken over de manier van meten.
Sluitingstijd evenementen buiten Voor de meeste evenementen geldt de eindtijd van 23.00 uur. Voor een aantal grotere evenementen zoals Jazz Festival wordt muziek buiten tot 01.00 toegestaan. De argumentatie om de uitzondering te maken ligt in de sfeer van “belangrijk voor de stad, etc.” dat doet de vraag rijzen waarom een aantal succesvolle evenementen als Palm parkies, Dancetour, 538 Koningsdag en HBO-intro een eindtijd op of zelfs vóór 23.00 hebben? Kennelijk staat dat een goed feestje niet in de weg. Daarna gaan veel bezoekers nog even gezellig de Bredase cafés in. Voor het succesvol zijn van evenementen is het niet nodig om een eindtijd voor de muziek buiten van later dan 23.00 toe te staan. Het ontgaat ons volledig waarom daar uitzonderingen op gemaakt zouden moeten worden. Een eindtijd van 23.00 is gunstig voor de bestedingen in de Bredase binnenstad.
4 Wijkraad
Stadshart/Valkenberg
Leven in de binnenstad 5 Locatiebeleid Zoals eerder gesteld: of en wanneer overlast wordt ervaren is niet alleen afhankelijk van het soort geluid, maar wordt sterk beïnvloed door de aard van de omgeving. In Breda zijn een aantal kleinere en grotere locaties waar optredens plaatsvinden in de buitenlucht en grotere en kleinere evenementen worden georganiseerd. Op die plaatsen is nu al een variatie te zien in soort evenement, al naar gelang de mogelijkheden van de locatie in fysiek opzicht. Bij meerdere locaties doen zich vragen voor over de aard van het evenement of het geproduceerde geluidsniveau. In gemeenten waar een beschreven locatiebeleid bestaat is, voor zowel omwonenden als organisatoren, duidelijk wat er op een locatie toegestaan is. De mate waarin bewoners bij de beleidsvorming betrokken zijn wisselt per gemeente, maar het is wel gemeengoed aan het worden om de redenering te volgen van de Inspectie Milieuhygiëne Limburg en de Rechtbank Overijssel: wat ergens kan wordt mede bepaald door de omgeving waarin het gebeurt. Zoals activiteiten te plannen zijn, kun je ook rust plannen. Bijvoorbeeld in Amersfoort is voor iedere locatie bepaald wat de “stille weken” zijn. Dan kan er niet helemaal niets, maar kunnen er geen belastende geluidsevenementen worden georganiseerd op die plek. Voor omwonenden natuurlijk prettig om te weten.
Eerder is ook in Breda een aanzet gemaakt voor een locatiebeleid. Profiterend van de ervaring die daar inmiddels in een aantal vergelijkbare steden als Amersfoort, Den Bosch, Groningen en Maastricht mee is opgedaan, zou dat beleid de volgende elementen kunnen bevatten: Benoemen locaties Bepalen toegestane maximale geluidsbelasting in relatie tot de directe omgeving. Toegestaan aantal en frequentie van evenementen De aard van de evenementen (waarschijnlijk het benoemen van wat ergens niet kan) Toegestane tijd voor op- en afbouw, bepalingen over de productie van geluid in die periode Totaalbeleid over aan- en afvoer en veiligheid In de binnenstad van Breda zijn een aantal locaties al voor kleinere en grotere evenementen in gebruik. De locaties zijn dermate verschillend, dat daarvoor specifiek locatiebeleid gevormd en toegepast moet worden. Om toekomstbestendig te zijn zou dat ook voor locaties moeten gelden die nu nog niet of incidenteel gebruikt worden.
Als locaties zouden wij willen benoemen: Havermarkt Haven Grote Markt Noord en Zuid Halstraat St. Janstraat Annastraat Veemarktstraat/ -pleintje Kasteelplein Valkenberg Boschstraat Chasséveld Chassépark Van Coothplein
5 Wijkraad
Stadshart/Valkenberg
Leven in de binnenstad 6 Evenementen Evenementen zijn er in Breda te kust en te keur en er komen er ook steeds meer. Van een aantal zijn we overtuigd van de samenhang met de stad en de positieve uitstraling daarvan. Een aantal andere evenementen geven ons dat gevoel niet. Over dat laatste valt natuurlijk te discussiëren, je kunt ook zeggen er moet ‘voor elck wat wils zijn’. Evenementen zijn op zijn sterkst als ze “voeling” met de stad hebben. Kijk naar Carnaval, Jazz Festival en Tranen van van Cooth. De “voeling” met de stad moet zodanig zijn dat niet aan de ene zijde het evenement plaats vindt en dat de “stad” zelf zijn eigen gang gaat. Hoe mooi is het niet als winkels, horeca en zelfs bewoners uiting geven mee te leven met het evenement. Dat kan door etalages aan te passen, aanbiedingen te doen in relatie tot het evenement, menu’s aan te passen, vlaggen op te hangen etc. “Elck wat wils” zet de deur open voor een wildgroei aan van alles en nog wat, waarbij de lasten vrij eenzijdig worden gelegd bij de bewoners. Zíj zitten met de overlast en in een aantal gevallen gaat het dan niet eens zozeer om de dag van het evenement zelf, maar zeker zo vaak om het rumoer rond de opbouw van de tijdelijke accommodaties. Dat gebeurt dikwijls in de nachtelijke uren; vrachtwagens, heftrucks etc. rijden af en aan en maken veel vermijdbaar lawaai. Een betere planning van op- en afbouw is dan ook dringend nodig. En daarbij hebben we de dus gemeente nodig. Opvallend is dat de laatste gemeentelijke nota op het gebied van feesten en evenementen uit 2003 stamt. 2003! Alsof er sinds die tijd geen Glazen Huis, Dancetour e.v. in de binnenstad zijn neergestreken. De achtereenvolgende gemeentebesturen stonden er bij en keken er naar met een houding van ‘kijk eens wat er allemaal kan in Breda!’. Dat is volgens ons in de richting van bewoners, ondernemers, bezoekers niet de juiste houding. B & W en de raad moeten sturen, aangeven wat voor soort festiviteiten ze in de binnenstad willen en wat nog aanvaardbaar kan zijn voor de verschillende belanghebbenden. Duidelijkheid – zoals in verschillende andere door de wijkraad geraadpleegde gemeenten – is wat we verlangen. En natuurlijk is het ook voor de gemeente afwachten wat de effecten van de Bavelse Berg zijn; met alle respect blijven we die naam toch maar gebruiken, dan weten alle mensen uit de regio-Breda waar we het over hebben.
De laatste evenementennotitie die de Wijkraad mocht ontvangen, stamt uit 2003! Het mooist is het als het evenement leeft in de stad en niet een separaat gebeuren is. Er is een betere planning van op- en afbouw van evenementen nodig. Andere gemeenten hebben duidelijker richtlijnen dan Breda en we kunnen deze makkelijker opzoeken op de websites.
6 Wijkraad
Stadshart/Valkenberg
Leven in de binnenstad
7 Handhaving Regels en normen zijn één ding, de naleving c.q. handhaving ervan is niet altijd vanzelfsprekend. Voor adequate handhaving is in ieder geval nodig dat de wil bestaat om daar werk van te maken, het belang ervan ingezien wordt. Passief kan dat door het vastleggen van duidelijke voorwaarden in een vergunning, het wijzen van de organisator op de bepalingen voor de betreffende locatie. Actief kan dat door het beschikbaar hebben van apparatuur en medewerkers die ter plekke overlast kunnen meten, een goed bekend en bereikbaar meldpunt operationeel te hebben, onverwachte metingen uitvoeren, handhaving. Als in Breda bijvoorbeeld van een evenement op 2 augustus jl. op het Chasséveld het geluid zo hard is dat het in een nieuwbouwhuis op de Nieuweweg met HR++ isolatie nog binnen (met gesloten ramen) te horen is door het tv-geluid heen, besluit de eigenaar te bellen. Na eerst bij de Omgevingsdienst West- en Midden Brabant beland te zijn, vervolgens met het nodige wachten iemand van de gemeente aan de telefoon. Verhaal gedaan en toen…..? Geen idee. Wat wordt er structureel gedaan aan het meten van geluid buiten bij cafés en evenementen? Veel gemeentes hebben een meldpunt dat ook buiten kantooruren bereikbaar is en zeker tijdens grotere evenementen. (vergelijk de volgende zaken; Breda Barst meldt in haar flyer aan omwonenden het nummer 14076 – dat is om 17.00 uur dicht-, Singelloop meldt in haar flyer aan omwonenden géén nummer en HBO intro noemt in haar flyer een mobiel nummer om de organisatie te bereiken. Veel andere evenementen doen die moeite helaas niet eens…) Een aantal gemeentes zoals Maastricht kent weliswaar een ruimhartig beleid ten aanzien van openingstijden en geluidsproductie, maar is tegelijkertijd streng in de handhaving. Op klachten voor 23.00 uur wordt altijd ter plekke gereageerd en zonodig ingegrepen. Na die tijd gebeurt dat ook bij de bekendste overtreders. Op 26 nachten per jaar worden onverwachte controles gehouden. Den Bosch heeft 2 mobiele meetinstallaties permanent inzetbaar en heeft nu als eerste in het bekendste café – en restaurantstraat (Korte Putstraat) een continue geluidsmonitoring die niet alleen door de gemeente, maar ook door alle ondernemers in de straat via internet te zien is. Ondernemers spreken elkaar aan op het nakomen van gemaakte afspraken. Het (uit Rotterdam afkomstige) systeem gaat ook op andere locaties ingezet worden. Zowel in Maastricht als Den Bosch zijn bewoners niet onverdeeld gelukkig met het toenemende aantal evenementen, maar wel over de manier waarop serieus werk gemaakt wordt van het handhaven van gemaakte afspraken. Breda heeft een goed bekend en bereikbaar meldpunt voor geluidsoverlast nodig. Op klachten moet zo snel mogelijk en in voorkomende gevallen direct gereageerd en ingegrepen kunnen worden. Voor het meten is voldoende apparatuur en gekwalificeerd personeel nodig. Van ervaring in Den Bosch kan geleerd worden of en hoe continue monitoring een geschikt instrument kan zijn op specifieke locaties. Onderdeel van beleid wordt het ongevraagd, zonder een directe klacht als aanleiding, onregelmatig uitvoeren van controles op de geluidsproductie van horeca en evenementen. Met bewoners, organisatoren en ondernemers moeten afspraken gemaakt worden over de geluidsnorm en de manier waarop die gemeten wordt.
7 Wijkraad
Stadshart/Valkenberg
Leven in de binnenstad
8 Tot slot De Wijkraad Stadshart/Valkenberg is vorig jaar al begonnen met aandacht te vragen voor locatiebeleid en een beter systeem van overlast gevende geluidsmeldingen. Helaas is onze brief aan de toenmalige wethouders niet adequaat beantwoord. Na ons rappel viel kort daarna het College en staan we nu weer op achterstand. De Wijkraad heeft voor het samenstellen van deze notitie gebruik gemaakt van: De gesprekken die 10 bestuursleden en 15 wijkcontactpersonen op zeer frequente basis hebben met bewoners. De vele mails, van vele omringende wijken en onze eigen wijk, die we over dit onderwerp krijgen op ons mailadres. De druk bezochte inspreekavonden, zeker als het gaat om lawaai. De reacties op lawaai-artikelen in BN de Stem en de tientallen reacties daarop. De websites van een aantal gemeenten, die op dit vlak een duidelijker beeld geven. Wijkraden van andere gemeenten en belanghebbenden uit andere steden. De Wijkraad Stadshart/Valkenberg wil naar aanleiding van deze notitie: 1) Een platform realiseren waar met de vele belanghebbenden gesproken kan worden over deze zaken om samen verder te komen (Gemeente, organisatoren, Evenementen Alliantie, horeca) 2) Een locatiebeleid 3) Een heldere meldings- en handhavingsprocedure voor overlast gevend lawaai.
Wijkraad Stadshart/Valkenberg Namens de Werkgroep: Jack Heerschap, bestuurslid, Egbert Peeters, bestuurslid, Eugène Loomans, bestuurslid, Costa Blommers, secretaris, Piet Maanders, voorzitter. Breda, oktober 2015.
8 Wijkraad
Stadshart/Valkenberg
