Leeftijdgebonden maculadegeneratie Behandeling met Lucentis™ Informatie voor patiënten
Let op: In deze folder zit een formulier dat u moet ondertekenen en meenemen.
F0969-3521 mei 2015 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam 070 357 44 44 MCH Westeinde, Lijnbaan 32, Postbus 432, 2501 CK Den Haag 070 330 20 00
Inleiding
U bent bij de oogarts geweest en heeft een aantal onderzoeken gehad. Daaruit is gebleken dat u leeftijdgebonden maculadegeneratie (LMD) heeft. Deze aandoening kan behandeld worden met het medicijn Lucentis™. In deze folder leest u meer over de behandeling, de voorbereiding en nazorg.
Leeftijdgebonden maculadegeneratie (LMD)
Maculadegeneratie is een slijtage van de gele vlek van het netvlies. Bij mensen boven de vijftig jaar, is leeftijdgebonden maculadegeneratie (LMD) de hoofdoorzaak van slechtziendheid. Er zijn twee verschijningsvormen van deze aandoening, de droge en de natte. Bij de ‘natte’ vorm van LMD groeien er abnormale bloedvaten in het netvlies. Soms lekken deze bloedvaten bloed of vocht. Dat veroorzaakt troebel of veranderd zicht. Zonder behandeling kan het gezichtsvermogen snel en ernstig verslechteren. In deze folder gaat het over de behandeling van de ‘natte’ vorm van LMD met het medicijn Lucentis. oogzenuw
retina
lens
macula
bloedvaten van de retina Leeftijdgebonden maculadegeneratie • F0969-3521 • mei 2015
2
Het medicijn Lucentis™
Lucentis™ is een medicijn dat bij leeftijdsgebonden maculadegeneratie gebruikt wordt om: • de groei van de abnormale bloedvaten in het netvlies tegen te gaan • de zwelling van de gele vlek (macula) te behandelen Het medicijn wordt toegediend met een injectie in de oogbol. Het doel van de behandeling is om verder verlies van het gezichtsvermogen tegen te gaan. De behandeling bestaat uit een aantal behandelafspraken, met tussenpozen van ongeveer vier weken. Uw oogarts bespreekt met u hoe vaak en hoe lang u de injecties nodig heeft. Dit varieert per persoon. Hoewel sommige mensen na deze behandeling hun gezichtsvermogen deels terug hebben gekregen, is het niet zo dat Lucentis™ gezichtsvermogen herstelt dat al verloren is gegaan. Het medicijn Lucentis is ook niet het ultieme middel om verder verlies van gezichtsvermogen, door LMD veroorzaakt, te voorkomen.
Voorbereiding
Het is belangrijk dat u aan de oogarts doorgeeft als u: • het afgelopen half jaar een hartinfarct of een herseninfarct heeft gehad • een hoge bloeddruk heeft
Leeftijdgebonden maculadegeneratie • F0969-3521 • mei 2015
3
De behandeling
Op de dag van de behandeling meldt u zich bij de polikliniek Oogheelkunde van MCH Westeinde. De doktersassistente brengt u naar de wachtkamer. Ze geeft u verdovende druppels in het oog dat behandeld wordt. Dit kan even een prikkend gevoel geven. Daarna brengt de doktersassistente u naar de behandelkamer. In de behandelkamer krijgt u nogmaals een verdovende druppel. Tijdens de behandeling ligt u op een behandeltafel. In uw oog krijgt u een zogenoemde spreider om het oog open te houden. De oogarts desinfecteert uw oog met verdunde betadine-jodium. Daarna geeft de oogarts u in de oogbol, een injectie met het medicijn Lucentis™. Door de oogdruppels is uw oog verdoofd en voelt u nauwelijks iets van de injectie. De behandeling duurt ongeveer een kwartier.
Na de behandeling
Uw oog kan ongeveer één dag licht geïrriteerd aanvoelen. Dit gaat vanzelf weer over. Na de injectie mag u twee dagen niet in uw ogen wrijven. Na de behandeling mag u niet zelf een voertuig besturen. Als u pijn in het oog krijgt of wazig gaat zien, belt u met spoed naar de polikliniek Oogheelkunde van het MCH.
Leeftijdgebonden maculadegeneratie • F0969-3521 • mei 2015
4
Na de eerste serie injecties
Ongeveer vier weken na de derde injectie heeft u een afspraak bij de oogarts in de polikliniek. De oogarts controleert uw oog en bespreekt het resultaat van de behandeling met u. Enkele weken na de toediening is het medicijn uitgewerkt. Dit betekent dat als u met de behandeling wilt doorgaan, u regelmatig naar het ziekenhuis moet komen voor een behandeling of controle. Sommige patiënten ervaren dit als belastend. Als u om deze of een andere reden de behandeling wilt stoppen, dan kan dat uiteraard. Bespreekt u dit tijdig met uw oogarts. Het is niet verstandig de behandeling te onderbreken. Vaak treedt dan zoveel blijvende schade op dat het hervatten van de behandeling niet meer zinvol is of een minder goed resultaat geeft.
Bijwerkingen van het medicijn Lucentis™ Bijwerkingen in het oog Door de behandeling met Lucentis™ wordt uw situatie mogelijk niet beter en kan zelfs slechter worden. Een of meer van de volgende complicaties kunnen verminderd gezichtsvermogen veroorzaken en/of kunnen mogelijk blindheid tot gevolg hebben. Aanvullende behandelingen zijn dan mogelijk nodig om deze complicaties te behandelen. Bij de controles gaat de arts na of u last heeft van deze bijwerkingen. De arts bespreekt ook met u de resultaten van de behandeling.
Leeftijdgebonden maculadegeneratie • F0969-3521 • mei 2015
5
Mogelijke complicaties door het toedienen van Lucentis™ kunnen o.a. zijn: • loslating van het netvlies • vorming van cataract (staar) • glaucoom (te hoge oogdruk) • hypotonie (te lage oogdruk) • beschadiging van het netvlies • beschadiging van het hoornvlies • bloeding • oogontsteking (endophthalmitis). U krijgt mogelijk oogdruppels om de eventuele complicaties tot een minimum te beperken. Elk van deze genoemde zeldzame complicaties kan leiden tot ernstig, definitief verlies van gezichtsvermogen. Bijwerkingen kunnen ook inhouden: • pijn in het oog • lichte bloedingen in het oog • onregelmatigheid of zwelling van het hoornvlies • infectie van het oog • stoornissen in het zicht zoals vlekjes zien
Leeftijdgebonden maculadegeneratie • F0969-3521 • mei 2015
6
Bijwerkingen in de rest van het lichaam Een klein aantal patiënten (minder dan 4%) heeft last gehad van een embolie (hartinfarct, herseninfarct) na toediening van Lucentis™. Een studie suggereert dat patiënten die al eens een herseninfarct hebben gehad mogelijk een grotere kans hebben op een herhaling bij het geven van hogere doseringen van Lucentis™. Als u al eens een herseninfarct hebt gehad vertelt u dit dan voor de behandeling aan uw oogarts. Er kunnen zich, als een middel toegepast wordt bij een groot aantal patiënten, een klein aantal incidentele levensbedreigende problemen voordoen die echter geen relatie hebben met het gebruikte middel. Bijvoorbeeld patiënten met suikerziekte hebben al een verhoogd risico op hart- en vaatziekten. Als een van deze patiënten behandeld wordt met Lucentis™ en hij krijgt een hart- of herseninfarct, dan kan dat veroorzaakt zijn door de suikerziekte in plaats van door de behandeling van Lucentis™. Als één van deze bijwerkingen bij u optreedt, neemt u direct contact op met de polikliniek Oogheelkunde.
Leeftijdgebonden maculadegeneratie • F0969-3521 • mei 2015
7
Alternatieven voor de behandeling van LMD
Zonder behandeling kan LMD, soms al heel snel, leiden tot verder verlies van gezichtsvermogen. Naast een behandeling met Lucentis, zijn er drie andere behandelingen van LMD die soms mogelijk zijn: • fotodynamische therapie met het medicijn Visudyne™ • een injectie in het oog met een middel genaamd Avastin® • een operatieve behandeling van een natte LMD Uw oogarts kan u hierover meer vertellen, en of deze behandelingen bij u mogelijk zijn.
Verhinderd
Bent u op het afgesproken tijdstip verhinderd, bel dan zo snel mogelijk (uiterlijk 24 uur voor de afspraak) het Afspraakbureau om uw afspraak af te zeggen of te verplaatsen. Dit kan op werkdagen van maandag tot en met vrijdag tussen 9.00 - 17.00 uur op telefoonnummer (070) 330 24 45. In uw plaats kan dan een andere patiënt geholpen worden. Niet of te laat afgemelde afspraken worden in rekening gebracht.
Leeftijdgebonden maculadegeneratie • F0969-3521 • mei 2015
8
Vragen
Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft kunt u bellen met de polikliniek Oogheelkunde. Meldt daarbij dat u een injectie in uw oog heeft gehad. Als u pijn in het oog krijgt of wazig gaat zien, belt u met spoed naar de polikliniek Oogheelkunde van het MCH. De polikliniek Oogheelkunde is op werkdagen bereikbaar van 8.00 uur tot 17.00 uur. • MCH Westeinde, telefoon (070) 330 29 30 • MCH Antoniushove, telefoon (070) 357 40 00 • Beide locaties ’s avonds en in het weekend, telefoon (070) 330 20 00.
Leeftijdgebonden maculadegeneratie • F0969-3521 • mei 2015
9
Informed consent Kunt u deze informatie goed doorlezen, ondertekenen en op de dag van de injectie meenemen naar de polikliniek oogheelkunde? Verantwoordelijkheid van de patiënt Ik zal onmiddellijk contact opnemen met mijn oogarts bij een van de volgende signalen: een infectie of een andere complicatie: pijn, troebel of verminderd zicht, lichtgevoeligheid, roder worden van het oog (vergeleken met de situatie onmiddellijk na de injectie), of afscheiding uit het oog. Mij is verteld dat ik niet in mijn ogen mag wrijven en gedurende drie dagen na iedere injectie niet mag zwemmen. Ik zal me aan alle (telefonische) na-controles houden zodat mijn oogarts kan nagaan of er zich complicaties voordoen. ____________________________________________________________________ Verklaring van de patiënt De bovenstaande verklaring is door mij gelezen / is mij voorgelezen. Mij is uitgelegd hoe de situatie van mijn oog is en de voorgestelde behandeling is beschreven. De risico’s, voordelen, alternatieven en beperkingen van de behandeling zijn met mij doorgesproken. Al mijn vragen zijn beantwoord.
model 1540-3521 (mei 2015)
• Ik geef hierbij toestemming aan dr. _____________________________ om de injectie met LucentisTM toe te passen in mijn rechter / linker oog (doorhalen wat niet van toepassing is) met regelmatige tussenpozen zoals nodig. • Deze toestemming is geldig totdat ik deze herroep of als mijn situatie zo verandert dat de risico’s en voordelen van deze medicatie voor mij beduidend anders zijn.
_______________________________________________________
_______________________________________________________
Handtekening patiënt
Datum