Jaarwerkplan 2013- 2014 Duurzaam Den Haag
26 maart 2013
1 INLEIDING Dit jaarwerkplan moet gelezen worden in samenhang met het bedrijfsplan voor het duurzaamheidscentrum en de daarbij horende commissiebrief (RIS252789, zie bijlagen). Een samenvatting is in onderstaand kader opgenomen. Bedrijfsplan Duurzaamheidscentrum 16 oktober 2012 De missie van “Duurzaam Den Haag” (DDH) is om een aantoonbare bijdrage te leveren aan het verduurzamen van de stad, in lijn met de doelstelling van gemeente Den Haag en in het bijzonder het bereiken van een klimaat neutrale stad. De visie van “Duurzaam Den Haag” is om een plek in de stad te zijn (fysiek en virtueel) waar burgers, bedrijven en organisaties elkaar ontmoeten, waar kennis en kunde aanwezig is en wordt gemobiliseerd. Het zorgt voor verbinding zodat partijen van elkaar kunnen leren, elkaar kunnen motiveren en stimuleren met als doel de stad te verduurzamen. De strategie van “Duurzaam Den Haag” is om de vier functies van de versnellingsmotor waar nodig aan te vullen en zo met het bestaande meer te bereiken dan de som der delen. Etalagefunctie:
Laat elkaar zien wat je doet, werk competitie en samenhang in de hand en wees trots. Platformfunctie: Breng bedrijven, burgers en organisaties bij elkaar rond concrete voorbeelden, opgaven ontwikkelingen etc. Makelaarsfunctie: Breng vraag en aanbod bij elkaar. Voorzie in de eerste aanloopkosten en uren van projecten die door de individueel betrokken partijen niet van de grond getrokken kunnen worden. Ontzorgingsfunctie: Help met potentiële verduurzamingswensen van a tot z. Ondersteun en begeleid bedrijven en burgers die duurzame maatregelen willen treffen bij het realiseren van hun ambities. Zoals het bedrijfsplan beschrijft, zijn er vier functies nodig voor een versnelling in de verduurzaming van Den Haag op gang te brengen. Onderdelen van die functies zijn al aanwezig in de stad. Als basis voor dit jaarwerkplan is daarom per functie een analyse gemaakt waarin bekeken is wat er al is, wat er nog ontbreekt om te versnellen en welke werkzaamheden het duurzaamheidscentrum moet doen om dat aan te vullen. Naast die werkzaamheden wordt in dit jaarwerkplan ook de bedrijfsvoering, ondersteuning en aansturing verder uitgewerkt. Er is zo concreet mogelijk beschreven welke resultaten de werkzaamheden van het duurzaamheidscentrum moeten opleveren. Het doel van het centrum is namelijk om de vier functies (etalage, podium, makelaar en ontzorgen) te optimaliseren en zo een versnellingsmotor te zijn. Of dit daadwerkelijk tot een versnelling in de verduurzaming leidt (bijvoorbeeld meetbaar aan de reductie van CO 2), heeft ook te maken met andere factoren zoals economische omstandigheden en landelijk/europees beleid. Het centrum alleen beoordelen op de door de stad gerealiseerde CO2 reductie is daarom niet zuiver. Het moet natuurlijk wel een rol spelen in de beoordeling. Per functie zijn activiteiten benoemd en per activiteit is aangegeven welk resultaat gewenst is. Over die resultaten legt het 1 van 16
centrum verantwoording af aan de Raad van Toezicht. Monitoren van de Haagse CO2 emissie en eventueel bijstellen van ambities op dat vlak blijven de verantwoordelijkheid van de gemeente. De inzet van het bedrijfsleven is erop gericht om met hun kennis en ervaring de duurzame ambitie van de stad te ondersteunen. Het duurzaamheidscentrum biedt met de genoemde vier functies een speelveld waarbinnen bedrijven mooie en innovatieve ideeën kunnen ontwikkelen. Zodra die ideeën zijn uitgewerkt in goede businesscases is het aan de bedrijven om dat in de markt te zetten. Indien gewenst kunnen ze daarvoor het centrum opdracht geven om dat voor hen te regelen. Op die manier blijft het duurzaamheidscentrum zo goed mogelijk een onafhankelijke partij.
2 Analyse van de vier functies Onderstaand is per functie beschreven wat het centrum concreet gaat doen. In de bijlagen is dit, inclusief uren en kosten in detail uitgewerkt.
2.1 Etalage In de stad ontbreekt nu één plek waar alle bereikte resultaten op duurzaamheidsterrein te vinden zijn en waar je kunt leren van elkaar. Het centrum zorgt voor die ene plek; fysiek en virtueel. Virtueel in de vorm van het duurzaamheidsportaal op www.duurzaamdenhaag.nl. Fysiek met centrum en een tentoonstelling. 2.1.1 Portaal De initiële ontwikkeling en basisvulling van het portaal wordt door de gemeente uitgevoerd voorafgaand aan de opening van het centrum. Zodra het duurzaamheidscentrum een feit is, neemt zij het beheer van het portaal geleidelijk over. Het centrum zorgt voor het technische beheer, de doorontwikkeling en dagelijkse redactionele werkzaamheden. De webredactie wordt aangestuurd door een redactieraad, gevuld vanuit de founding fathers. Het huidige gebruikerspanel kan ingezet worden bij de doorontwikkeling.
Voorbeelden voor de etalage: - ± 20.000 Haagse zonnepanelen - Projecten founding fathers - CO2 Neutrale verhuizing ministeries - 26 Duurzame wijk- en buurtinitiatieven - Zeewaterwarmtecentrale - Schoon rijden Haaglanden - Electric heroes - EnergieRijk - Den Haag - Energiebesparing gemeentelijke panden - Stadsboerderijen - Vlamloos Spoorwijk - Aardwarmte Den Haag - Verduurzaming ZKD - 40 Duurzame voorbeeldwoningen - Windmolen Scheveningen & Ceva - Groene daken en gevels; subsidieregeling en resultaten (25.000 m2). - Dak-, vloer- en glasisolatie; subsidieregeling en resultaten (2000 woningen)
2.1.2 Tentoonstelling In de tentoonstelling wordt zichtbaar wat er in Den Haag op het gebied van duurzaamheid te vinden en leren is. Niet alleen voor de meest gebruikte technieken maar ook voor de nieuwste ontwikkelingen is ruimte. In eerste instantie alleen in het centrum. Later mogelijk ook mobiel zodat doelgroepen actief opgezocht kunnen worden. In de loop van het eerste jaar wordt met het Museon verkend welke mogelijkheden er zijn om op die locatie een tentoonstelling in te richten. 2 van 16
2.2 Podium/ontmoeting Den Haag bruist van de symposia, congressen, workshops, leergangen, thema bijeenkomsten, et cetera. Met een duidelijke samenhang zouden al die bijeenkomsten meer dan de som der delen opleveren (meer bezoekers en netwerkmogelijkheden). Het centrum zorgt voor een (jaar)agenda waarin alle bestaande activiteiten op thema, locatie of doelgroep terug te vinden zijn. Hiertoe stelt het centrum een moderator aan. Er wordt naast het portaal ook gebruik gemaakt van social media (Facebook, Twitter, Linkedin, etc.) om aandacht te genereren voor specifieke evenementen uit die agenda.
Voorbeelden van ontmoetingen: - Jaarlijkse energiebeurs Gemeente - Symposia klimaatvluchtelingen - Jaarvergadering climate alliance - Open huizenroute voorbeeldwoningen - Informatieavonden duurzame buurten - Leergang duurzaamheid (Siemens/Elba) - Workshop groen tuinieren - Repair cafés - Wandelingen IVN - Jaarlijks stadsgesprek duurzaamheid - Publicatiemoment SSI etc.
2.3 Makelaar/katalysator Er zijn veel welwillende partijen in de stad; de founding fathers voorop. Ieder voor zich dragen ze met hun producten en projecten bij aan de verduurzaming van Den Haag. Gezamenlijk kunnen ze echter in sommige situaties het verschil maken. Het centrum verbindt die partijen als makelaar, laat studenten en Young professionals werken aan vragen uit de stad in een atelier en biedt de mogelijkheid centraal stage plekken aan te bieden zodat duurzaamheidsstudenten eenvoudiger een stageplek kunnen vinden. 2.3.1 Makelaar Voorbeelden van makelaarsrol Het centrum biedt plek (fysiek en virtueel) om elkaar - Project “Twintig maal energieneutraal” te ontmoeten en rond bepaalde thema’s of locaties te waarbij een katalysator 20 zoeken naar duurzame businesscases. De founding woningeigenaren begeleidt om fathers hebben elkaar al gevonden en zetten vanaf de vergaande maatregelen te treffen. start van het centrum voor de stad interessante - Collectief inkopen van zonnepanelen. producten/projecten neer (zie bijlagen). Het centrum De” makelaar” gaat kopers werven en zorgt ervoor dat de partijen (B2B en B2C) elkaar verzorgt de inkoop. tegenkomen. Dit kan door bijvoorbeeld bouwmarkten - Intensivering inzet van bouwmarkten te betrekken en via woningmakelaars informatie te als vooruitgeschoven posten richting verspreiden over de mogelijkheden om bij aankoop bewoners. van een andere woning duurzaam te verbouwen. De partijen zorgen zelf voor de uitvoering van de projecten. Overigens kunnen ze daarbij het centrum opdracht geven daarbij een rol te spelen. Op die manier blijft de neutraliteit van het centrum zo veel mogelijk geborgd. Tegelijk kunnen de bedrijven in de stad wel verdienen aan hun duurzame Mogelijkheden voor Duurzame Studio producten. In eerste instantie zullen de projecten die - Young Siemens, Young PWC & Young overgenomen worden van Om Den Haag (klimaatfonds Den Haag onderzoeken doorbraken en Elektropool Haaglanden en het secretariaat van het duurzaamheid in Den Haag. platform duurzaam den haag) onder deze functie - Studenten HHS-media bedenken vallen. ludieke publieksactie en voeren die uit. 2.3.2 Duurzame studio’s Naast deze makelaarsrol heeft het centrum de ambitie om een plek te zijn waar concrete vragen, verzoeken en opgaven gekoppeld worden aan Young professionals en 3 van 16
- Studenten e-Society ontwikkelen app voor portaal - Young professionals bouwen samen met studenten en Stedin apparaatje om opbrengst zonnepanelen online te zetten.
studenten die daar mee aan de slag willen; een duurzaamheidsatelier. In dat atelier kunnen de partners ook terecht met hun vraag naar stagiaires en/of afstudeerders. Andersom kunnen studenten zich daar melden voor een stageplek.
2.4 Ontzorgen/informeren Tot op heden is er niet één centrale plek waar je met al je vragen over duurzaamheid een betrouwbaar en onafhankelijk antwoord krijgt. Het centrum zorgt voor zo’n plek. Daarbij is clickcall-face het uitgangsprincipe. Op het portaal wordt daarvoor een duurzaamheidsassistent ontwikkeld. De telefoon van het centrum is tijdens kantoortijden beschikbaar en er komt een (mobiele) balie. Voor het beantwoorden van de vragen kan het centrum gebruik maken van beschikbare informatie van partners. Op heel specifieke vragen wordt een antwoord gevraagd van experts bij de partners. Over de snelheid van antwoorden en de manier waarop maakt het centrum afspraken met de partners.
3 Overige werkzaamheden Om deze vier taken uit te kunnen voeren is een organisatie, aansturing en huisvesting daarvan nodig.
3.1 Organisatie De benodigde formatie is in de bijlagen opgebouwd op basis van de uit te voeren werkzaamheden. Op grond van het bedrijfsplan wordt een tweekoppig managementteam ingericht. Beide managers doen naast de aansturende werkzaamheden ook inhoudelijke werkzaamheden. Binnen het team is het hoofd bedrijfsvoering verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering, personele zaken en boekhouding. De directeur is verantwoordelijk voor de externe contacten/netwerken en de inhoudelijke resultaten van het centrum. Onder het managementteam functioneren vijf mensen. De huidige drie medewerkers van Om Den Haag werken ieder voor 0,8 fte: twee projectleiders en één secretariaatsmedewerker. Daarnaast worden er twee nieuwe functies opengesteld voor ieder 0,6 fte: één webredacteur/moderator en één technisch/functioneel beheerder van het duurzaamheidsportaal en de duurzame studio. Deze twee nieuwe functies worden tot en met mei tijdelijk door de gemeente ingevuld. De functieprofielen voor alle medewerkers worden zo snel als mogelijk opgesteld door de Raad van Toezicht (managementteam) en het managementteam (medewerkers).
3.2 Aansturing De aansturing geschied langs twee lijnen: Inhoud en bedrijfsvoering. Voor de inhoudelijke lijn wordt een Inspiratieraad ingericht die het bestuur van de stichting adviseert over de te volgen koers. Er wordt een redactie ingericht die het bestuur adviseert over de manier waarop het centrum communiceert. Besluiten over de bedrijfsvoering en inhoudelijke koers worden genomen door de Raad van toezicht.
4 van 16
3.2.1 Inspiratieraad Het doel van de inspiratieraad is om het centrum inhoudelijk de juiste koers te laten varen. Daartoe wordt deze raad gevuld met inhoudelijke experts. Gedacht wordt aan de volgende partijen: 1. Vertegenwoordiging van minimaal 4 bewonersinitiatieven 2. Centrum voor Milieukunde Leiden 3. TuDelft 4. Haagse Hoge School (eSociety institute, Climate-environment) 5. Gemeente Den Haag 6. Platform Duurzaam Den Haag 7. Agentschap.nl 8. Rijksgebouwendienst 9. 1 Tot 2 lokale ondernemers 10. Vertegenwoordiging uit de landelijke politiek 11. Een objectieve deskundige buitenstaander Deze raad komt minimaal twee maal per jaar bij elkaar om aan de hand van de voortgang en actuele ontwikkelingen een advies op te stellen aan de Raad van Toezicht. De raad wijst zelf een technisch voorzitter aan. 3.2.2 Redactie De redactie bepaalt in hoofdlijnen de vorm en inhoud van uitingen die het centrum doet. De webredacteur wordt inhoudelijk door de redactie aangestuurd. In de redactie zitten communicatie/marketingmedewerkers vanuit de founding fathers. De redactie komt het eerste jaar minimaal iedere twee maanden bij elkaar. 3.2.3 Raad van Toezicht De Raad van Toezicht wordt gevormd door de founding fathers. In de RvT nemen plaats: - voorzitter namens Gemeente Den Haag - Siemens NL - BAM woningbouw Den Haag - MKB Den Haag - Rabobank Den Haag e.o. - Eneco - Steadion De RvT komt het eerste jaar ieder kwartaal bij elkaar. De statuten van de stichting zijn bijgevoegd (bijlagen). Het reglement van de Raad van Toezicht wordt zo snel mogelijk opgesteld.
3.3 huisvesting Het centrum wordt gehuisvest in Brouwersgracht 2. De jaarlijkse huisvestingskosten voor Brouwersgracht 2 zijn opgebouwd uit: huurkosten aan de Centrale Vastgoed Organisatie van gemeente Den Haag Gas Water en Elektra Schoonmaakkosten Onderhoudskosten Het is de bedoeling dat er één of twee andere partijen gevonden worden die de voordeur met het centrum willen delen zodat ook de huisvestingskosten gedeeld kunnen worden. Het pand wordt in eerste instantie gebruiksklaar gemaakt zodat op korte termijn een opening mogelijk is. Parallel daaraan wordt in overleg met de afdeling Bouwecologie van de gemeente nagedacht 5 van 16
over een duurzame manier om het pand verder in te richten en op te knappen. Partijen in de stad worden uitgenodigd hierin te participeren. Het is de bedoeling, naast vaste werkplekken voor de medewerkers, ook flexibele “aanlandplekken” te maken voor medewerkers van partners die een deel van hun werktijd in het centrum willen zitten. Niet alleen de fysieke ruimte, maar ook het (draadloze) netwerk en bijhorende voorzieningen worden daarop ingericht.
3.4 Communicatie Voor Duurzaam Den Haag is eind 2012 een Werkgroep Communicatie opgericht met daarin een representatieve afvaardiging van de Founding Fathers en Om Den Haag. Deze werkgroep werkt gezamenlijk aan de strategie en uitvoering van de communicatie rondom Duurzaam Den Haag (DDH). De werkgroep, of een deel daarvan, zal overgaan in de redactie. Onder Duurzaam Den Haag verstaan we het duurzaamheidsportaal, het duurzaamheidscentrum en de projecten/activiteiten die dit met zich mee brengt. Centraal staan de vier functies die DDH in de stad moet vervullen: etalage, platform, makelaar en ontzorgen. De Werkgroep heeft gezamenlijk een Plan van Aanpak voor de communicatie opgesteld (zie bijlagen) en zet rond de start van het centrum een communicatiecampagne op. Deze campagne is een concrete uitwerking van de communicatieparagraaf uit het vastgestelde Bedrijfsplan van het Duurzaamheidscentrum. De werkgroep communicatie wil het centrum en bijbehorend portaal vanaf het begin goed neerzetten; een goede start is cruciaal voor de beeldvorming. Om het centrum als onafhankelijk en betrouwbaar te kunnen positioneren is het van belang dat het algemene belang van DDH behartigd wordt en geen van de Founding Fathers een groter belang of speciale voorkeur geniet. Daarom geeft de werkgroep opdracht aan een onafhankelijk (duurzaam) bureau voor: - Een creatief concept (beeldmerk, huisstijl, kernboodschap) - Een passende redactieformule voor het portaal - Het adviseren over in te zetten communicatiemiddelen/activiteiten De uitvoerende werkzaamheden worden zoveel mogelijk door medewerkers van DDH gedaan. De uitwerking van de communicatie zal periodiek in de Raad van Advies en de Raad van Toezicht worden besproken.
4 Financiële consequenties De in dit jaarwerkplan genoemde taken en activiteiten zijn gedetailleerd uitgewerkt (bijlagen) en passen binnen de oorspronkelijke begroting uit het bedrijfsplan. In die gedetailleerde uitwerking is expliciet onderscheid gemaakt in Duurzaam Den Haag (versnellingsmotor) en het Klimaatfonds. In 2013 wordt de begroting omgerekend naar 9 maanden omdat het centrum pas in april start.
6 van 16
Bijlagen 1 2 3 4 5 6
Voorstellen projecten founding fathers Beschrijving www.duurzaamdenhaag.nl Plan van Aanpak communicatiecampagne Duurzaam Den Haag. Gedetailleerde uitwerking werkzaamheden en begroting Bedrijfsplan duurzaamheidscentrum (okt 2012) Commissiebrief bedrijfsplan (okt 2012)
7 van 16
BIJLAGE 1 Voorstellen projecten founding fathers Siemens - Onderzoek en toepassing opslaan remenergie nieuwe trams met Haaglanden en HTM. - Scan (grotere) utiliteitsbouw (bijvoorbeeld WFCC gebied) ten behoeve van optimalisatie installatie of mogelijk zelfs ESCO (Energie-Service-COntract). - Aanbod onderzoeken energetische optimalisatie gemeentelijke panden. - Zero emissiebus: zoekend naar mogelijkheden voor experiment met Haaglanden en HTM. - Aanbieden ESCO voor Slimme en energiezuinige straatverlichting. - Young Siemens en Young PWC samen met Young Den Haag advies laten opstellen over potentiële duurzaamheidsdoorbraken in Den Haag. - Schoon rijden Haaglanden: mobiliteitsbudget i.p.v. vaste leaseauto. Gezamenlijk project met 10 partners. - Optimalisatie leerprestaties (licht en lucht) en energiegebruik op scholen in samenwerking met andere partners (ESCO). BAM Utiliteitsbouw - GreenLIZ: optimalisatie energiegebruik op scholen, sportkantines etc. Mogelijk in samenwerking met andere partners (ESCO). MKB Den Haag - Duurzaam Uit in Den Haag: stel je eigen duurzame weekend in Den Haag samen bij aangesloten restaurants, hotels, kledingwinkels, bioscopen, theaters etc. E.e.a. in samenwerking met gemeente en bouw van app. in duurzaamheidsportaal. - Duurzame Haagse koopjes: online gids met alle aanbiedingen van duurzame producten in Den Haag. Variërend van de gratis gebouwscan van Siemens (t.b.v. ESCO) tot LED-lampen in de winkel om de hoek. - Klimaatroute.nl i.s.m. Koninklijke horeca Den Haag: MKB, horeca en detailhandel kan zich inschrijven voor een quickscan energiebesparing door klimaatroute.nl. In eerste instantie koopt de gemeente 100 scans in. Die worden in drie of vier ruimtelijke clusters uitgevoerd. Hoe groter het aantal winkeliers uit jouw straat die mee willen doen, hoe groter de kans dat je een scan krijgt. MKB en KHDH zorgen voor publiciteit en achterban. Eneco - Aanbod ESCO voor verduurzaming openbare verlichting in Mariahoeve en Bezuidenhout. Gezamenlijk - Een duurzaam aanbod vanuit alle founding fathers voor de bedrijven in de stad. Bedrijven kunnen dan zelf aangeven over welk aanbod zij nadere informatie willen ontvangen. Dit kan gaan over een duurzaamheidscan, een verwarmings/airconditionadvies, duurzaam vergaderen, duurzame mobiliteit, ontwikkelen van duurzame medewerkers etc.
8 van 16
BIJLAGE 2 Beschrijving www.duurzaamdenhaag.nl Doel www.duurzaamdenhaag.nl Duurzaamdenhaag.nl moet bewoners, bedrijven, en onderwijsinstellingen informeren over de mogelijkheden van duurzaam leven en enthousiasmeren/aanmoedigen mee te doen. Duurzaamdenhaag.nl kan ze helpen om een actieve bijdrage op het gebied van duurzaamheid te leveren. Voor wie is duurzaamDenHaag.nl? Duurzaamdenhaag.nl is voor iedereen die iets met duurzaamheid wil. Bewoners,onderwijsinstellingen en bedrijven die vragen hebben over duurzaam leven en werken in het algemeen, over bepaalde activiteiten/initiatieven/mogelijkheden in de stad of die zelf activiteiten/bijdragen willen leveren om de stad duurzamer te maken. Hierbij willen we ons niet alleen richten op de innovators en early adopters (degenen die al actief zijn), maar vooral ook op de groep die wel interesse heeft in duurzaamheid, maar nog weinig doet (early/late majority) Hoe werkt duurzaamDenHaag.nl? DuurzaamDenHaag.nl bundelt activiteiten/informatie op het gebied van duurzaamheid op één plek en helpt nieuwe initiatieven makkelijker van de grond te komen. Na onderzoek in de stad is bepaald dat DuurzaamDenHaag.nl vier functies moet vervullen: etalage: zichtbaar maken van wat er allemaal al gebeurt in de stad, laat zien wat je doet Platform: ontmoet elkaar, leer van elkaar en inspireer elkaar Makelaar: breng vraag en aanbod bij elkaar, help initiatieven op te starten Ontzorgen: help en begeleid bewoners en bedrijven bij hun vragen en initiatieven Bij de start van Duurzaamdenhaag.nl in april moeten al deze vier functies goed geborgd worden in de content. Ook moet er een goede verdeling zijn tussen content voor/door bedrijven en voor/door bewoners. Hoe komen we aan content? Op dit moment ligt het beheer en bouw van duurzaamdenhaag.nl bij de gemeente Den Haag en Sustainable studios. Na april moet de stichting Duurzaam Den Haag zorg dragen voor beheer, content en redactie. De gemeente is bezig met een inventarisatie van alles wat er al is op het gebied van duurzaamheid in Den Haag en bekijkt in hoeverre dit aan de vier functies voldoet. Daarnaast ontwikkelen ze een aantal basisapplicaties. Duurzaamdenhaag.nl is echter een samenwerking tussen meerdere partijen. Deze partijen moeten zorgdragen voor content voor de basisversie maar daarna ook zorgdragen voor een bepaalde continuïteit en dynamiek in de inhoud. Minimale content/functionaliteiten (widgets) bij oplevering in april: Evenementen Agenda (op thema filterbaar) (tijdlijn) Nieuws (op thema filterbaar) Bedrijvengids; registratie van duurzame bedrijven
9 van 16
Aanbiedingen/projecten (geregistreerde bedrijven kunnen projecten/speciale aanbiedingen doen) Kaartapplicaties vormen een belangrijk onderdeel: o CO2 monitor per buurt, wijk, stadsdeel. (CO2 gegevens Den Haag in Cijfers, Stedin) o Voorbeeldwoningen (voorbeeldwoningen DSB) o Voorbeeld bedrijven (geregistreerde verduurzaamde bedrijven) o Subsidie aanvragen (Bestand gemeente) o Duurzame hotspots (interessante duurzame locaties voor bezoekers van de stad) o Duurzame projecten (OM Den Haag +) o KWO kaart (Gegevens onderzoek IF 2010) o Verzamelkaart (alle objecten op 1 kaart, per thema aan en uit te zetten) Wegwijzer (Interactieve APP die gebruiker weg wijst door portaal) Duurzame Coach (Interactieve APP die gebruiker advies geeft - scenarios’ - modulair)
10 van 16
BIJLAGE 3
Voorstel (vastgesteld in overleg founding fathers 25 januari 2013) Plan van aanpak Campagne Duurzaam Den Haag Werkgroep communicatie Duurzaam Den Haag, januari 2013 Voor Duurzaam Den Haag is eind 2012 een Werkgroep Communicatie opgericht met daarin een representatieve afvaardiging van de Founding Fathers ( Siemens, Eneco, Rabobank, MKB Den Haag, BAM, Gemeente Den Haag). Deze werkgroep werkt gezamenlijk aan de strategie en uitvoering van de communicatie rondom Duurzaam Den Haag (DDH). Onder Duurzaam Den Haag verstaan we het duurzaamheidsportaal, het duurzaamheidscentrum en de projecten/activiteiten die dit met zich mee brengt. Centraal staan de vier functies die DDH in de stad moet vervullen: etalage, platform, makelaar en ontzorgen. De werkgroep stelt voor een campagne op te zetten om doelgroepen te enthousiasmeren een actieve bijdrage te leveren aan het duurzamer maken van de stad en hoe DDH ze hierbij kan helpen. Dit Plan van Aanpak beschrijft hoe we dit de komende maanden willen aanpakken. De campagne is een concrete uitwerking van de communicatieparagraaf uit het Bedrijfsplan van het Duurzaamheidscentrum uit oktober 2012 (bijlage 8). 1. Doelstelling en doelgroepen De campagne heeft als doelstelling bewoners, bedrijven en instellingen in Den Haag te enthousiasmeren en mobiliserenzich in te zetten om Den Haag duurzamer te maken.. De campagne laat zien dat en hoe Duurzaam Den Haag (centrum en portal) en de projecten van de Founding Fathers daarbij helpen. De communicatiedoelstellingen kunnen in termen van kennis/houding/gedrag als volgt geformuleerd worden: - Kennis: DDH bekend maken en positioneren bij de doelgroepen (informeren) - Houding: doelgroepen zijn enthousiast en hebben een positieve houding tov DDH en duurzaamheid in het algemeen. Zij zien DDH daarbij als belangrijk kennis-en informatiepunt (dialoog aangaan) - Gedrag: doelgroepen bezoeken de portal en/of het Duurzaamheidscentrum, doen actief mee aan bestaande en nieuwe duurzaamheidsactiviteiten en leveren zo een bijdrage aan het duurzamer maken van de stad De doelgroepen van de campagne zijn bewoners, bedrijven en instellingen in Den Haag ( zowel vanuit de vraagzijde als de aanbodzijde worden duurzame ontwikkelingen mogelijk gemaakt ) De werkgroep communicatie wil zich niet alleen focussen op de innovators en early adopters (degenen die al actief zijn), maar vooral ook op de groep die wel interesse heeft in duurzaamheid, maar nog weinig doet (early/late majority)
11 van 16
2. Strategie en uitgangspunten De strategie voor de campagne gaat uit van de vier functies van het Duurzaamheidscentrum en de vier E’s uit de communicatieparagraaf van het bedrijfsplan , met de volgende prioritering/volgorde: 1. Encourage (moedig aan, etalage- en platformfunctie) Deze strategie sluit aan bij de primaire doelstelling van de campagne: het aanmoedigen van duurzaam gedrag. Belangrijk daarbij is de positieve benadering en het zelf geven van goede voorbeelden. Mensen moeten niet worden ‘afgeschrikt’, maar op een positieve manier worden aangemoedigd. Daarbij spelen zaken als ‘fun’ (duurzaam gedrag is leuk, hip, samen, technologisch vernieuwend, etc.) en kostenbesparingen (‘duurzaam gedrag bespaart geld) een belangrijke rol. Van belang is ook dat de campagne voortdurend voortgang laat zien en een positief gevoel creëert dat ‘we met elkaar al veel voor elkaar krijgen’ en duurzaam is goed voor het milieu 2. Exemplify (geef het goede voorbeeld, etalagefunctie) Door ervaringen of successen zo persoonlijk mogelijk te vertellen, kunnen anderen worden gestimuleerd hetzelfde gedrag te vertonen. Daarbij is het van belang dat deze ervaringen laagdrempelig/makkelijk zijn en dat niet alleen de innovators/early adopters, maar juist ook de early majority/late majority in beeld komen, omdat daar de doelgroep zich het meest mee kan identificeren. Ook kan door het profileren van duurzaam gedrag degene die zelf wordt geprofileerd, worden beloond en extra worden gestimuleerd. Het initiatief ‘Green Jacket’ (campagne waarin wekelijks een Hagenaar in de spotlight staat met zijn/haar duurzaamheidsinitiatief, hij/zij krijgt een weeklang een ‘green jacket’) sluit hier perfect op aan. De gemeente heeft dit initiatief in 2012 in werking gezet op voorwaarde dat het ingepast kan worden in de campagne over Duurzaam Den Haag 3. Enable (maak mogelijk, ontzorgingsfunctie) Vervolgens moet de campagne duidelijk maken hoe men zelf kan kiezen voor duurzame oplossingen, waar men terecht kan voor meer informatie. Het gaat dan om het aanbieden van de juiste informatie (met name de portal) en dienstverlening (door medewerkers van het Durzaamheidscentrum: live, telefonisch en via social media). 4. Engage (betrek de doelgroep, platform- en makelaarsfunctie) Het gaat dan om twee aspecten: - het creëren van dialoog (met de Founding Fathers en met elkaar). Dit is de platformfunctie van het duurzaamheidscentrum. - het stimuleren om te participeren in activiteiten van anderen. Het gaat er dan om dat groepsmatige activiteiten meer voor elkaar krijgen dan individuele. Bijvoorbeeld: Koop samen met je buren zonnepanelen. Dit is de makelaarsfunctie van het Duurzaamheidscentrum. Dialoog_>intimacy->co-create
12 van 16
3. Kernboodschap De kernboodschap van de campagne moet aansluiten bij de doelstellingen en strategie en bevat dus de volgende elementen: - verbinding - Doe mee: het is leuk, makkelijk en levert geld op - Kijk hoe zij het doen en sluit je aan - Kijk hier voor meer informatie (www.duurzaamdenhaag.nl) en bel/mail/kom langs (Duurzaamheidscentrum) - Denk mee, laat horen wat je vindt en mobiliseer anderen - We gaan met elkaar voor een duurzaam Den Haag Daarbij heeft de werkgroep de volgende aandachtspunten: - Hoe maken we de nut&noodzaak van het duurzamer maken van de stad duidelijk? het toevoegen van de term ‘klimaatneutraal in 2040’ in de kernboodschap werkt in een campagne niet sterk: het is een mooie doelstelling voor Duurzaam Den Haag, maar de term is te abstract en 2040 veel te ver weg. - In hoeverre is de term ‘duurzaamheid’ bekend bij en relevant voor de doelgroep? In het verleden heeft de gemeente bijvoorbeeld gekozen voor de naam Energiebeurs ipv Duurzaamheidsbeurs en bij ‘Duurzaam de Wijk In’ en The Green Jacket is gekozen voor de term ‘groen’ in plaats van duurzaam. De naam van het project en centrum ‘Duurzaam Den Haag’ zijn echter wel al een gegeven. - Duurzaam handelen vraagt vaak om een gedragsverandering, dit is moeilijk om alleen met communicatie te realiseren. Hoe krijgen we toch zoveel mogelijk van de grond? Hoe kunnen de betrokken Founding Fathers zich zelf profileren via DDH? In hoeverre kunnen we gebruik maken van de bestaande communicatiemiddelen (websites,nieuws brieven e.d) van de Founding Fathers? - Het bsystematisch realiseren van content en het ontsluiten van deze content via interactieve media is een aandachtspunt. - Het beheer en redactie van de website en social media en de uitvoering van overige communicatieactiviteiten gaan op termijn over naar de betreffende medewerkers van het duurzaamheidscentrum.
4. Aanpak Gezien de vele betrokken partijen, wil de werkgroep een campagnebureau inschakelen voor de uitwerking van de campagne. Dit campagnebureau krijgt de volgende opdracht: 1. Werk een goede campagne uit om DDH bekend te maken en de doelgroepen te mobiliseren Deze campagne moet voldoen aan alle uitgangspunten zoals hierboven beschreven. Het campagnebureau zorgt voor een goed ontwerp van de campagne en een campagneplan waarin alle middelen en activiteiten worden beschreven. Hiertoe behoren ook een pers- en social media13 van 16
strategie. De campagne kent een doorlooptijd van minimaal een jaar en moet gedurende dit jaar meerdere momenten ‘pieken’. 2. Werk daarnaast een goede huisstijl, kernboodschap/slogan en beeldmerk uit voor de aanpak van Duurzaam Den Haag. Deze huisstijl, kernboodschap/slogan en beeldmerk vormen de basis voor de campagne en alle overige communicatie van Duurzaam Den Haag. Het wordt ook toegepast op de portal (look&feel van de website) en alle communicatie van het Duurzaamheidscentrum zelf (bordje bij de deur, brochures, briefpapier, etc.). De bovenstaande uitgangspunten voor de campagne zijn leidend voor de huisstijl, kernboodschap enbeeldmerk 5. Organisatie Het campagnebureau wordt geselecteerd en begeleid door de werkgroep communicatie DDH, waaraan deelnemen: Siemens: Jan-Erik Ouwehand Eneco: Liesbeth Siesling MKB Den Haag: Edouard van Arem Bam Woningbouw; Dosanne Augustinus/ Emily Blaauw Gemeente Den Haag: Didi Cobussen, Stefan Rutte, Vick vd Put De werkgroep staat onder voorzitterschap van Gemeente Den Haag De werkgroep begeleidt het campagnebureau vooral inhoudelijk-strategisch. De financiële verantwoordelijkheid ligt bij het stichtingsbestuur/ Founding Fathers Voor de selectie van het campagnebureau worden drie voorstellen/offertes aangevraagd. De werkgroep selecteert op basis van een bureaupresentatie.
6. Budget Voor de ontwikkeling van de campagne wordt gebruik gemaakt van de begroting van DDH. De kosten voor de inrichting van het portaal, het aankleding van het Duurzaamheidscentrum en The Green Jacket worden uit andere middelen (gemeente) gedekt. 7. Planning De Werkgroep Communicatie DDH heeft de volgende planning voor ogen: Wanneer Wat Bijzonderheden 23 januari PvA campagne Ter goedkeuring door FF Eind Briefing en selectie januari/begin campagnebureau Februari Begin maart Vaststelling Ter goedkeuring door FF huisstijl/slogan/logo Eind maart Invoeren huisstijl/slogan/beeldmerk in portal en Duurzaamheidscentrum 14 van 16
Wanneer April April
Wat Ontwikkeling campagne Perslancering
Mei
Start campagne
SR/DC/VvdP, januari 2013
15 van 16
Bijzonderheden - persmoment - persbericht - eerste versie portaal online in de nieuwe huisstijl - inclusief speciaal ontwikkelde middelen / acties - meeliften op: * Stadsgesprek Duurzaamheid (14 mei) * Climate Alliance (15 – 18 mei) * Week van de Duurzaamheid (?? Mei) + Acties overige Founding Fathers?
