JAARVERSLAG KADOC KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN. Interfacultair centrum K.U.Leuven

KADOC

Documentatie- en onderzoekscentrum voor religie, cultuur en samenleving

JAARVERSLAG 0 0 2 4 0 2004 04 20 4 200

0 0 2 0 2 4 0 0 2 4 0 0 4 2 0 0 2 4 0 0 2 4 0 0 2 4 2 0 0 4 2 4 0 0 0 2 4 0 0 0 2 4 0 0 4 2 0 0 4 2 4 0 0 0 2 4 0 0 0 2 4 2 4 20 0 4 0 0 4 2 0 0 0 2 4 0 0 0 2 4 2 4 20 0 4 0 0 2 0 0 0 2 4 0 0 0 2 4 2 0 0 4 2 4 0 0 2 4 0 0 0 2 4 0 0 0 2 4 2 0 0 4 04 004 2 04 20 4 200 20 2 0 0 4 2 4 0 0 00 2004 004 2 04 20 2 4 2 4 0 0 0 2 4 0 0 0 2 4 0 0 4 2 0 0 4 2 4 0 0 0 2 4 0 0 0 2 4 2 4 20 0 4 0 0 4 2 0 0 0 2 4 0 0 0 2 4 2 4 20 0 4 0 0 2 0 20 4 00 Interfacultair centrum K.U.Leuven TEL. 016 32 35 00 FAX 016 32 35 01 [email protected] www.kadoc.kuleuven.be

KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN

Woord vooraf 2004 was een ‘gewoon’ jaar, d.w.z. zeer druk, maar zonder opvallende uitschieters. Uiterst belangrijk was natuurlijk de start van de bouwwerken voor het tweede erfgoedmagazijn van KADOC, magazijn dat we in het najaar van 2005 hopen in gebruik te nemen. Stap voor stap worden de objectieven zoals verwoord in het Beleidsplan 2003-2007 gerealiseerd: - Het nieuwe organogram functioneert volop en meer dan naar behoren. - Er wordt intensief gewerkt aan de ontwikkeling van een ontsluitings- en bewaringssysteem voor elektronisch archief. Eind 2004 werden de perspectieven zeer concreet. - De elektronische databanken ODIS (Onderzoekssteunpunt en Databank Intermediaire Structuren in Vlaanderen) en Archiefbank Vlaanderen zijn al actief, maar worden continu verder verfijnd. KADOC publiceerde vier nieuwe boeken, twee in de nieuwe reeks ‘KADOC Studies on Religion, Culture and Society’ en twee in de reeks Diversen. In functie van de nieuwe reeks werd een internationale ‘Editorial Board’ samengesteld, die elk voorliggend manuscript zal beoordelen en vragen om bijsturing en/of herwerking indien nodig. De start van de nieuwe internationale reeks mag gerust als geslaagd worden bestempeld. De onderzoeksactiviteit van KADOC was zeer intens. Naast de nieuwe en de lopende projecten bracht de implementatie van de nieuwe werkinstrumenten in de onderzoeksafdeling een belangrijke impuls. Van de nieuw ingediende onderzoeksvoorstellen werden er zes goedgekeurd. Wat netwerking betreft, werden in de loop van het jaar de contacten verstevigd met nieuwe collega-instellingen als het FoKAV (Forum Kerkelijke Archieven Vlaanderen) en het CVAa (Centrum Vlaamse Architectuurarchieven), wat door KADOC als zeer positief en stimulerend wordt ervaren. De contacten met de grote middenveldorganisaties werden opgefrist. Een opvallende trend in het afgelopen jaar was de toenemende samenwerking met heem- en volkskundige kringen. Ook allerlei nieuwe sociale bewegingen vonden de weg naar KADOC. Een storend element in de KADOC-werking blijft het aanslepende probleem van de harmonisatie van het ex-DAC-personeel. De onderhandelingen hierover zijn zeer arbeidsintensief, en het uitblijven van een akkoord kan stilaan een nadelige invloed hebben op de motivatie van het betrokken personeel.

Prof.dr. Jan De Maeyer directeur

Prof.dr. Emiel Lamberts voorzitter

1

Jaarverslag

2

Inhoud Woord vooraf

3

1. Algemeen 1.1. Bestuur 1.2. Personeel 1.3. Overleg en samenwerking 1.4. Huisvesting en infrastructuur 1.5. Automatisering

5 5 5 5 7 7

2. Erfgoed 2.1. Preservering 2.2. Actuele documentatie 2.3. Archief 2.4. Bibliotheek

10 10 10 10 13

3. Onderzoek en publicaties 3.1. Algemeen 3.2. (Binnen)Kerkelijke ontwikkelingen 3.3. Cultuur en media 3.4. Intermediaire structuren 3.5. Sociale realiteiten 3.6. Jeugd, opvoeding en onderwijs 3.7. Politieke en ideologische ontwikkelingen 3.8. Religie en samenleving

16 16 17 20 25 29 31 31 32

4. Publiekswerking 4.1. Lezers 4.2. Geraadpleegde documentatie 4.3. Informatie- en adviesverstrekking en dienstverlening 4.4. Communicatie en P.R. 4.5. Publicaties 4.6. Tentoonstellingen 4.7. Hoera, een Jubileum ?!

33 33 35 36 37 37 38 39

5. Opties 2005

41

BIJLAGEN B1. Bestuur B2. Personeel B3. KADOC in cijfers B4. Voornaamste aanwinsten B5. Publicaties, tentoonstellingen en audiovisuele programma’s B6. Vormings- en wetenschappelijke activiteiten B7. Overzicht van de schenkers en bewaargevers in 2004

42 43 45 48 54 59 65

3

Jaarverslag

4

1. Algemeen 1.1. Bestuur

1.3. Overleg en samenwerking

De Wetenschappelijke Commissie vergaderde viermaal: op 24 maart, 17 mei, 20 oktober en 2 december. Het Bureau vergaderde zevenmaal, nl. op 14 januari, 22 maart, 11 mei, 22 juni, 7 september, 5 oktober en 23 november.

Vooral met de drie andere erkende archief en documentatiecentra op basis van maatschappelijk-filosofische stromingen (ADVN, Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis, Liberaal Archief, cf. decreet van 19 juli 2002) wordt intens overleg gepleegd, o.a. over de gezamenlijke projecten: ODIS (zie 3.4.1.), Politiek Personeel Provincie Antwerpen (zie 3.4.2.), Archiefbank Vlaanderen (zie hieronder, 1.3.1.) en de cursusreeks ‘Hoera, een jubileum?!’ (zie 4.7.).

De leden van de Adviesraad kwamen bij elkaar naar aanleiding van de eerstesteenlegging van het nieuwe magazijn op 14 september. Een nieuwe vergadering werd niet nodig geacht, maar het is wel de bedoeling de frequentie van 1 à 2 vergaderingen per jaar in 2005 te hernemen.

1.2. Personeel Eind 2004 werkten er 36 personeelsleden op KADOC (30,8 VTE): 6 stafleden, 4 stafmedewerkers, 19 bedienden, 1 FWO-onderzoeker, 4 contractonderzoekers en 2 gedetacheerde medewerkers. Daarnaast waren er 11 vrijwillligers werkzaam en 3 vrijwillig wetenschappelijke medewerkers, wat het totaal op 50 brengt. In de loop van het jaar werkten er bovendien 1 buitenlandse fellow en 3 stagiaires. Verscheidene personeelsleden volgden bijscholingscursussen (zie bijlage 6.4) en/of namen deel aan (al dan niet internationale) studiedagen, colloquia e.d.m. De jaarlijkse personeelsuitstap vond plaats op vrijdag 10 september. Na een geleid bezoek aan de nieuwe Wetenschapsbibliotheek van de K.U.Leuven en aan de tentoonstelling ‘Pizzabomen en paarse koeien’ (een initiatief van de collega’s van de Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen en het CAG/ICAG – Centrum voor Agrarische Geschiedenis) werd de groep rondgeleid in de serres van het Laboratorium voor Plantenteelt op de Celestijnenlaan. Daarna werd een kijkje genomen op de bouwwerf van KADOC II en tenslotte ging de fietstocht naar wijnbouwer ‘Chardonnay Meerdael’ voor een wandeling in de wijngaarden en een kennismaking met het fabricageproces van de schuimwijn.

Op diverse niveaus participeert KADOC aan advies- en overlegorganen m.b.t. de diepgaande en snelle ontwikkelingen in het erfgoedlandschap in Vlaanderen, o.a. binnen het Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur (CRKC), het Beschermcomité van de Parkabdij, het OLAV-Overleg Landelijke Archieven in Vlaanderen, de VVBAD (secties Archief en Wetenschappelijke Bibliotheken) en in diverse adviescommissies (Topstukkendecreet, Vlaams Architectuurarchief, Delphionderzoek Digitaal Erfgoed enz.) van de Vlaamse Gemeenschap of van organisaties die in het kader van het nieuwe erfgoedbeleid werden opgericht. De grondige herschikking van het erfgoedlandschap heeft ook nieuwe partners gegenereerd, zoals het Vlaams Centrum voor Volkscultuur (VCV) en Culturele Biografie Vlaanderen. Daarnaast zijn ook nieuwe instellingen ontstaan, waarmee KADOC nauw samenwerkt, zoals het FoKAV (Forum Kerkelijke Archieven), dat opgericht werd in de schoot van het CRKC, het CVAa (Centrum Vlaamse Architectuurarchieven) en Resonant-Centrum voor Vlaams Muzikaal Erfgoed. Op regionaal vlak wordt actief meegewerkt in het kader van de Erfgoedcel Leuven, de Erfgoedraad Leuven en het BRAK (Overlegformum Archivarissen Vlaams-Brabant). 1.3.1. Archiefbank Vlaanderen Het project Archiefbank Vlaanderen (ABV) beoogt de realisatie van een geautomatiseerd register van het Vlaams privaat archivalisch erfgoed. ADVN, AmsabInstituut voor Sociale Geschiedenis, KADOC-K.U.Leuven en Liberaal Archief, de vier Vlaamse privaatrechtelijke archief-

5

Jaarverslag en documentatiecentra “op basis van maatschappelijk-filosofische stromingen”, kregen van de Vlaamse Gemeenschap de opdracht om de Archiefbank Vlaanderen te ontwikkelen en te beheren. Het Decreet “houdende de Privaatrechtelijke Culturele Archiefwerking van 19 juli 2002” gaf een duidelijke omschrijving van de doelstellingen. ABV is een geautomatiseerd register van het Vlaams privaat archivalisch erfgoed, teneinde dit te vrijwaren en de publieksgerichte en wetenschappelijke valorisatie ervan te optimaliseren. De databank omvat zowel private archieven bewaard in stadsen gemeentearchieven als bestanden aanwezig in privaatrechtelijke instellingen, evenals de gegevens van archiefcollecties in privé-bezit. De algemene strategische leiding van het project berust bij een Stuurgroep. Deze Stuurgroep kwam tweemaal samen, op 31 maart en op 11 oktober. Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis treedt voor Archiefbank Vlaanderen op als woordvoerder en coördinator. KADOC staat o.m. in voor de technische hosting van de databank en neemt een belangrijk deel van de gegevensinvoer voor zijn rekening. De praktische realisatie van het project berust bij de Technische Werkgroep. Die vergaderde 10 maal, nl. 22 januari, 24 februari, 12 maart, 29 april, 3 en 28 juni, 19 augustus, 22 september, 19 oktober en 25 november. Op het technische vlak werd een invoermodule gerealiseerd en on-line gezet. Zowel een tabel ‘bewaarplaatsen’ (met de VLABIDOC-lijst als basis) als een tabel ‘thematische trefwoorden’ (op basis van VLACC) werden geïntegreerd. De OPAC of publiekscataloog werd in testversie gedemonstreerd op de Stuurgroep van 11 oktober en op de Adviesraad van 5 november. De module gebruikersbeheer werd uitgewerkt en verfijnd via een gedecentraliseerd systeem van gebruikersgroepen, toezichthouders en ‘uitnodiging van gasten’. Op die manier streeft ABV naar een evenwicht tussen veiligheid van gegevens en flexibiliteit voor inbreng van gegevens. De toegankelijkheid tot de databank kan op verscheidene niveau’s worden beperkt. Inzake de gegevensverzameling voor ABV werd de invoer gerealiseerd van de archieven van de vier onthaalinstellingen. Contacten werden gelegd met diverse thema-archieven als mogelijke toekomstige partners: CVAa (Centrum voor Vlaamse Architectuurarchieven), FoKAV (Forum Kerkelijke Archieven Vlaanderen), Resonant-

6

Centrum voor Vlaams Muzikaal Erfgoed, Joods Museum van Deportatie en Verzet, AMVC (Archief en Museum van het Vlaams Cultuurleven), AMVB (Archief en Museum van het Vlaams Leven te Brussel) en DACOB (Documentatie- en Archiefcentrum van de Communistische Beweging). Verder was er overleg met diverse openbare archiefinstellingen (op nationaal en stedelijk niveau), met verscheidene archief- en documentatiecentra (o.a. Archief voor Vrouwengeschiedenis, Centrum voor Conciliestudie Vaticanum II), met stedelijke erfgoedcellen en met aangemelde bewaarplaatsen. Op het terrein van de publiekswerking werd een gebruikershandleiding voor invoerders en mogelijke participanten opgesteld evenals een samenwerkingsprotocol voor partner-instellingen. ABV werd voorgesteld via de eigen website, een massaal verspreide folder en diverse artikels in vaktijdschriften en lezingen tijdens studie- en vormingssessies. Op 5 november werd de stand van zaken van ABV voorgesteld en gedemonstreerd aan het ruimere archievenveld tijdens een Aviesraad. Archiefbank Vlaanderen zal op de Erfgoeddag van 17 april 2005 online gaan. 1.3.2. Werking archivarissen Vlaamse Kerkgemeenschap Adviezen in verband met bewaring en beheer van archieven werden verleend aan de Karmelietessen van Weelde en aan de Zusters Kindsheid Jesu te Gent. KADOC werd ook uitgenodigd om te zetelen in de Stuurgroep van het FoKAV (Forum Kerkelijke Archieven Vlaanderen) in de schoot van het CRKC (Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur). De aanwezigheid van de KADOC-directeur in de raad van bestuur van het CRKC (als vertegenwoordiger van de K.U.Leuven) en van het afdelingshoofd Archief in de Stuurgroep van het FoKAV staat borg voor een nauwe band tussen beide instellingen die in heel wat dossiers samenwerken. 1.3.3. Toekomstproject Parkabdij In het kader van de vertegenwoordiging van de K.U.Leuven in de Raad van Bestuur van het Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur was de directeur ook betrokken bij de uitwerking van het ‘toekomstproject Parkabdij’. Zo werkte hij intens mee aan een Masterplan (via de Werkgroep conceptuele uitgangspunten) en aan een eerste inhoudelijk concept in de schoot van de vzw

Museum voor Religieuze Kunst en Cultuur Vlaanderen. Aan dit laatste verleende ook dr. Thomas Coomans zijn medewerking.

1.4. Huisvesting en infrastructuur KADOC bouwt een nieuw erfgoeddepot. Het huidige ondergrondse magazijn in de achtertuin van het Centrum in de Vlamingenstraat heeft een capaciteit van 13 km, maar zit al enige tijd overvol, terwijl de archieven en documentatie blijven toestromen. Enerzijds worden archieven steeds omvangrijker. De illusie dat met het gebruik van pc, internet en e-mail minder papier zou worden verbruikt, is al lang doorprikt. Printers en fotokopiemachines spuwen meer papier dan ooit. Anderzijds vragen steeds meer organisaties, instellingen, religieuze orden en congregaties en particulieren (politici, kunstenaars, priesters, families) om hun papieren erfgoed (zoals boeken, archiefdocumenten, foto’s, films, platen en prenten, tekeningen enz.) op een veilige manier te bewaren. Dit vergt natuurlijk de nodige opslagruimte, maar daarnaast ook voldoende werkruimte voor triëring en ordening. Om deze erfgoedfunctie zo optimaal mogelijk te kunnen uitoefenen is het plan ontwikkeld om een nieuw groot erfgoeddepot te bouwen op de terreinen van de universiteit in Heverlee. Ir.arch. Paul Van Aerschot tekende de plannen. Vermits KADOC als interfacultair centrum een onderdeel is van de Leuvense Alma Mater, treedt de K.U.Leuven op als bouwheer. In nauw overleg met de Technische Diensten van de universiteit is gekozen voor een depot met drie functies: 1° een efficiënt opvangmagazijn (palletstapeling) voor de snelle opvang van grote erfgoedgehelen 2° werkruimten voor triëring en registratie; 3° veilige magazijnen voor de definitieve bewaring van archieven. De totale capaciteit van het nieuwe magazijn bedraagt 550 paletten en rekken voor ca. 30 km archief. Uiteraard blijven de zetel en de kantoor- en publieksruimten van KADOC gevestigd in de Vlamingenstraat 39. De bouw van “KADOC II” is gestart op 1 maart. Op 14 september werd de symbolische gedenksteen onthuld in de bouwwerf, in aanwezigheid van rector Oosterlinck en algemeen beheerder Goedseels van de K.U.Leuven, die als bouwheer optreedt. De zoektocht naar de nodige financiële middelen bleef een belangrijk aandachtspunt. Daartoe is een Mecenaatscomité

opgericht, dat samen met het Leuvens Universiteitsfonds de mecenaatscampagne zal begeleiden. Naar verwachting zal het gebouw kunnen worden in gebruik genomen in het najaar van 2005.

1.5. Automatisering Voor de actualisering van de hardware werd een investeringsprogramma opgestart. De minimumnormen voor de desktops werden vastgelegd en uitgevoerd, zodat alle werknemers over een volwaardige werkpost beschikken. Deze desktops werden verder gestandardiseerd met Windows XP als besturingssysteem, de nodige Officeapparatuur en de noodzakelijke beveiligingsprogramma’s. De Linux fileserver werd geupgraded naar een volgende softwareversie. Ook werd de opslagcapaciteit vergroot. De KADOCinformaticus volgde de ontwikkelingen van Linux aan de K.U.Leuven door deelname aan de LinuxSamba-vergaderingen. Het netwerk werd beter uitgerust via de installatie van een nieuwe switch. Ook werden twee nieuwe netwerkprinters geïnstalleerd. Voor de projecten ODIS en Archiefbank werden nieuwe servers geïnstalleerd. De cel Informatica ondersteunde ook de diverse op KADOC lopende projecten (o.m. de projecten Sint-Truiden en Politiek Personeel Antwerpen). Naast de dagelijkse ondersteuning (m.b.t. hard- en software) denkt de cel Informatica ook mee over de beste manier om aan dataverzameling te doen. Voor enkele projecten werden door de informaticus aparte modules geschreven. 1.5.1. KADMIN – Elektronische administratieve databank In de loop van het jaar werd er heel wat functionaliteit toegevoegd aan het bestaande administratief pakket. Versie 2.8. werd gelanceerd in december. Belangrijke nieuwigheden zijn een uitbreiding van de functionaliteit voor de leeszaaladministratie, een nieuwe module transportbeheer en bruiklenen en een verbetering van de performantie van de formulieren. Daarnaast werden er blijvend kleine verbeteringen aangebracht aan diverse invoer- en uitvoerschermen. Ook werd gewerkt aan basishelppagina’s voor de invoerders, een betere

7

Jaarverslag logging van de wijzigingen die gebruikers aan de data aanbrengen en betere backupfaciliteiten. 1.5.2. ADAM Het afgelopen jaar werd het ADAM-project opgestart met als doel een oplossing te bieden voor de opvang van digitale en hybride archieven. Gezien de omvang van de betrokken problematiek, werd bij de start de voorkeur gegeven aan een verkennend, praktijkgericht pilootproject. Doelstellingen daarvan waren de ontwikkeling en testing van een basisinstrumentarium voor de opvang en beschrijving van een testpakket elektronisch archief en de bouw en/of testing van een prototype van een bewaaromgeving voor elektronisch archief. Bij het uitwerken van het project werd in een gezamenlijk verband een beroep gedaan op LUDIT voor de algemene technische ondersteuning, het Universiteitsarchief voor de inhoudelijke knowhow, DocArch en COSIC voor een aantal technische aspecten (als XML en security) en LibisNet. Er werd een stuurgroep en een technische werkgroep samengesteld uit vertegenwoordigers van deze instellingen. De technische werkgroep vergaderde in drie cellen: de functionele cel is verantwoordelijk voor de functionele analyse; de technische cel voor de technische aspecten en de prospectiecel voor de contacten met de testbewaarinstellingen. Aan het project werd een halftijdse informaticus verbonden. Voor het verspreiden van de informatie en werkdocumenten werd een intranetprojectwebsite opgezet, enkel toegankelijk voor de deelnemers aan het project. De functionele cel vergaderde zeer intensief. Na enkele verkennende gesprekken en een literatuurstudie werd binnen de functionele cel gekozen om vooraf een theoretisch kader op te bouwen rond de betrokken problematiek. Het bleek immers nodig de diverse functionele processen die te maken hebben met digitaal archiveren eens grondig door te praten en een eenduidige terminologie op te bouwen. Hiertoe werd de OAIS-standaard (Open Archival Information System) bestudeerd. De OAIS-standaard beschrijft de functionele processen bij archiefbeheer, analyseert een informatieobject en de voorwaarden nodig voor langetermijnbewaring. De standaard zorgt voor het gebruik van een eenduidige terminologie en is een toetssteen voor een Archiefbeheerssysteem (ABS). De leden van

8

de functionele cel bestudeerden enkele implementaties, die zich als OAIS-compliant voorstellen. Vervolgens werden de diverse functionele processen, zoals gedefinieerd in OAIS, in marathonvergaderingen bestudeerd aan de hand van voorbereidende nota’s (ingest, preservation, storage, data management (inclusief metadata), administration en access). Aan de hand van de voorbereidende nota’s en de vele besprekingen werden de functionele en niet-functionele vereisten in een nota gebundeld. Deze nota werd voorgelegd aan enkele firma’s die een demo organiseerden over hun product. In de loop van 2005 zullen enkele producten worden getest, een eindrapport worden opgesteld en een voorstel tot implementatie worden voorgelegd. De prospectiecel had de taak een testpakket samen te stellen (door een proefproject te selecteren), een prospectierapport over de productie van e-archief (in zijn context) op te stellen en richtlijnen voor bewaargevers te redigeren. Voor het opmaken van een prospectierapport werd gewerkt aan een gemeenschappelijke vragenlijst/checklijst. Ook werden de eerste contacten met de testinstellingen gelegd. 1.5.3. Digitalisering Het digitaliseringsprogramma werd in de mate van het mogelijke geïntensifieerd, al kampt het centrum hier met een gebrek aan personeel (zie 2.1). De bestaande zwart/ wit-negatieven van de affichecollectie werden ingescand. Daarnaast is begonnen met het inscannen van originelen in kleur. Eind 2004 waren 3368 beelden van affiches beschikbaar (wat ca. 16 % van deze collectie vertegenwoordigt). Ook een reeks microfilms werden gedigitaliseerd. Het gaat hier voornamelijk om microfilms van tijdschriftencollecties. Er is gestart met de verwerking van deze beelden. Er wordt daarvoor een OCR-programma gehanteerd. Vervolgens worden ze als PDF opgeslagen, waardoor ze op termijn via de bibliotheekcatalogus op het web kunnen worden aangeboden. 1.5.4. Catalogisering 2004 was op vlak van bibliotheekautomatisering een overgangsjaar. Na het faillissement van het Leuvense spin-off bedrijf Elias en de opschorting van de conversie naar Amicus, besliste het Leuvense biblio-

theekinformaticateam LibisNet om Aleph aan te kopen. De overgang van Libis naar Aleph werd mede door KADOC voorbereid. Er werd heel wat studiewerk verricht naar de manier waarop in de nieuwe cataloog audiovisuele documenten kunnen worden beschreven. Elke Ghesquière deed haar stage om de graad van Master in de Documentatie- en bibliotheekwetenschap te behalen bij KADOC met als onderwerp “Beschrijvingsformaten voor audiovisueel materiaal”. Er werd actief geparticipeerd aan de werkgroep Statisch Beeld die een nieuwe standaardfiche en nieuwe keuzelijsten voor audiovisueel materiaal in Aleph uitwerkt. LibisNet verklaarde zich bereid mee te werken aan een oplossing om audiovisuele documenten en archivalische eenheden te beschrijven binnen of buiten het nieuwe product Aleph. Er werden onderhandelingen gestart met andere archief- en documentatiecentra om mee te stappen in deze nieuwe constellatie en projectmatig te werken aan de realisatie. De archiefmodule wordt bestudeerd in het kader van het ADAM-project (zie hoger, 1.5.2). Op termijn zullen ook de audiovisuele documenten in dit nieuwe product worden opgenomen. In de tussentijd werden de beschrijvingen van onze audiovisuele documenten geconverteerd naar Aleph waar ze vanaf 2 februari 2005 raadpleegbaar zijn.

9

Jaarverslag

2. Erfgoed In 2004 werden 597 schenkingen en bewaargevingen van documenten geregistreerd (in 2003 waren er dat 587). 121 ervan bevatten archiefmateriaal, 408 boeken, 101 tijdschriften en 108 audiovisueel materiaal.

2.1. Preservering Preservatie blijft een belangrijk aandachtspunt in de instelling. Met het oog op het optimaliseren van de preservatietoestand en de herinrichting van het magazijn, werd geïnvesteerd in nieuwe aangepaste boekensteunen voor het archief- en bibliotheekmateriaal. Wegens personeelsgebrek is het systematische microfilm- en digitaliseringsprogramma dat tot doel heeft om alle tijdschriften die ouder zijn dan 50 jaar en op sterk verzuurd papier zijn gesteld, in een digitale vorm aan de lezers ter beschikking te stellen, opgeschort (zie 1.5.3.) De manuele voorbereiding van de digitalisering van de regionale edities van de Volksmacht en van Kerk en Leven loopt wel door. Vanuit haar functie als bewaarbibliotheek streeft de erfgoedafdeling bibliotheek ernaar om steeds het beste of het meest historische exemplaar te bewaren. Van veel geraadpleegde collecties wordt een schaduwcollectie bijgehouden. De schaduwcollectie van een aantal cruciale missietijdschriften kon worden aangevuld uit de missiebibliotheek van de Scheutisten. De arbeidsintensieve taak om aanwinsten die in goede staat zijn systematisch te vergelijken met het magazijnexemplaar is toevertrouwd aan een vrijwilliger, die in 2004 iets minder beschikbaar was. Het voorbije jaar werden dan ook slechts 384 boeken en brochures met het collectie-exemplaar vergeleken (1800 in 2003).

2.2. Actuele documentatie De actuele publicaties van uitgeverijen, organisaties en particulieren blijven een belangrijke prioriteit in de documentatieverwerving en -verwerking. Het voorbije jaar heeft de archiefconsulent die vrijgesteld is voor prospectie de contacten met

10

het veld geactualiseerd, vooral met de maatschappelijke organisaties en nieuwe sociale bewegingen. Dit heeft geresulteerd in een toenemend aantal actuele publicaties (520 titels 2004 t.o.v. 458 titels in 2003) en tijdschriften (1097 in 2004 t.o.v. 1081 in 2003) die lopend op KADOC toekomen. Ook bij niet-traditionele documentatiecategorieën (zoals de congressen, de jaar- en activiteitsverslagen, de jaarboeken) is het voorbije jaar een meer pro-actief collectiebeheer ontwikkeld. In 2004 werd de systematische “harvesting” en opslag van nieuwe, elektronische dragers gesystematiseerd. Naar schatting zo’n 2000-tal elektronische documenten (vooral lopende periodieken, maar ook congresen jaarverslagen, boeken en brochures en persberichten) zijn op die manier in een tijdelijke bewaaromgeving opgeslagen. Ze zullen in 2005 worden gecatalogiseerd en ter beschikking gesteld van de gebruikers. Het datamodel van de nieuwe bibliotheekcataloog Aleph die in februari 2005 zal worden geïmplementeerd, voorziet namelijk in de mogelijkheid tot catalogiseren van digitale erfgoedgehelen.

2.3. Archief 2004 was vooral een overgangsjaar waarbij werk werd gemaakt van de samensmelting en de samenwerking van de (vroegere) afdelingen archief en audiovisuele documentatie tot een afdeling archief. Veel tijd werd gestoken in de materiële behandeling van de stukken: bepaalde collecties kregen al een ruwe ontsluiting (deels ook omwille van plaatsbesparende redenen) om in de loop van de volgende jaren verfijnder te kunnen worden aangepakt. Met het oog op de conversie van de invoer in LIBIS-DOBIS DOBIS van metadata aangaande audiovisuele documentcategorieën naar Aleph werd ook vrij veel tijd besteed aan het uitwerken van een datamodel voor ‘statisch beeld’, dit in samenwerking met de collega’s van het Liberaal Archief en werd meegedacht bij het uitwerken van een datamodel voor bewegend beeld met de collega’s van andere instellingen binnen de K.U.Leuven.

2.3.1. Verwerving KADOC kende in 2004 een aangroei van 808 strekkende meter archief. Overtrof de afgelopen jaren de toename van het archief meestal de gemiddelde jaarlijkse aangroei, dan zit het cijfer van 2005 perfect op het jaarlijkse gemiddelde. Verwacht wordt dat na de ingebruikname van het tweede erfgoeddepot (in het najaar van 2005) de groei zal versnellen, ook omdat enkele belangrijke overdrachten werden uitgesteld. Wat de instroom betreft, valt vooral de diversiteit op van de overdrachten en het grote aandeel van archieven van religieuze instituten. Tot de belangrijkste aanwinsten (nieuwe archieven en aanvullingen op al aanwezige archieven) behoren de archieven van ACV-Voeding en Diensten Turnhout, ACVZuid-West-Vlaanderen, ACW, ACW-Limburg, ACW-Waas en Dender, Groep ARCO, Association International d’Etudes MedicoPsychologiques et Religieuses, AVEVE (centrale diensten en AVV-Veevoeding), Belgische Boerenbond (gildendossiers, Centrale Bestuursorganen), bisdom Brugge (o.a. Centrum voor Socio-Religieus Onderzoek), Bond van Schutterijen Maas en Kempen, Herman Boon, CD&V-fractie Vlaams Parlement, CD&V Veurne-DiksmuideIeper-Oostende, CM-Meetjesland, Bert Croux, CSBO/CLB (Centrale voor Studie- en Beroepsoriëntering/ Centra voor Leerlingenbegeleiding), CVKV-tijdschrift Vlaanderen (Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond), Alfred Daelemans, Davidsfonds Glabbeek, Davidsfonds Sint-Pieters-Woluwe Mooibos, Davidsfonds Tongeren, De Linde (Retie), Gerard De Vos, Ignace Dewitte, Effeta-Homo en Geloof Brugge, Alex Ericx, Europese Vereniging Onderwijzend Personeel (EVOP), Generalaat Missionarissen van Scheut, Bernard Henry (films en geluidsbanden), International Ecumenical Fellowship, KWB-Oost-Vlaanderen, KSJ, (Katholieke Studerende Jeugd), KVG (Katholieke Vereniging voor Gehandicapten - nationaal en Antwerpen), familie Lammens-Verhaegen, Landelijke Gilde Hingene-Wintam-Eikevliet, Michiel Leenknegt, Lekenorde Sint-Paulus (centraal secretariaat en ploeg Roeselare), Hilda Leynen m.b.t. de diefstal van het paneel Rechtvaardige Rechters, Lieve Deugd-Homo en Geloof Gent, Leo Lindemans, Markant, Trees Merckx-Van Goey, Ingrid Meuris, Missio-bisdom Antwerpen, Monialen Dominicanessen Corpus Christi (Kontich), Wilfried Petré, Hendrik Poels, Priesterfraterniteit Jesus Caritas (Charles de Foucault), Provincialaat Zusters van Barmhartigheid van Ronse, Ridders van SintJoris, Frederic Roderburg, Hubert V Ronse-

De Craene, Jozef Segers, Similes, Leo Tindemans, UNIZO (nationaal), UNIZOInternationaal, UNIZO-Leuven, UNIZOMeetjesland, Andries Van den Abeele, Lode Van Eyck, Van Humbeek-Piron, André Vannecke en Robert Smet m.b.t. de geschiedenis van het Technisch en Beroepsonderwijs, Alfred Vansina, VIBEG (Vormingsinstituut voor Begeleiding van Gehandicapten), VKW-West-Vlaanderen, Wit-Gele Kruis België, Ziekenfonds Landelijke Bediendencentrale en Vooruitzicht Buurtspoorwegen, Zusters van de HH. Harten (Picpussen) Tongeren, Zusters van O.-L.-Vrouw ten Bunderen van Moorslede, Zusters van Overijse-Mechelen, Zusters van Sion. De aanwinsten in de audiovisuele collectie lopen parallel met de aanwinsten van het ‘klassieke’ archief. Te vermelden hierbij zijn het volledige kloosterhabijt horende bij het archief van de Dominicanessen van Kontich, de kledij-toebehoren van de Zusters van Mechelen-Overijse en van de zusters van Onze-Lieve-Vrouw ten Bunderen. Ook de foto’s horende bij dit laatste archief en handelend over de verschillende huizen tijdens de Eerste Wereldoorlog en over de werking in de missies, zijn zeker het vermelden waard. De collectie kledij kende ook een mooie aanvulling door de schenking van enkele Chiromeisjes-uniformen uit de jaren 1970. De collectie vlaggen werd aangevuld met 12 vlaggen. Bernard Henry gaf zijn ethnologisch interessante film- en audiocollectie in bewaring. Een andere eveneens interessante collectie is deze van Joris Raeymaekers, die het schoolleven in de jaren 1980 op het Paridaens-instituut documenteerde. Daarnaast is er de storting films van Honoré Vinck en de films over de DonBoscoparochie van Heverlee. Naar aanleiding van de sociale verkiezingen was er een mooie aanvulling van affiches. Ook de archieven van de Sint-Lucasscholen Gent en de Davidsfonds afdeling Tongeren bevatten een mooie affichecollectie. Belangrijk was ook de verwerving van de affichecollectie van Agalev.Die sluit mooi aan bij het Agalev-archief dat zich al op KADOC bevindt en geeft een mooi beeld van de activiteiten van het prille Agalev. Aansluitend op de tentoonstelling van zijn politieke karikaturen deponeerde Marc Sleen deze op het KADOC.

11

Jaarverslag Tot slot zijn er nog de jaarlijkse aanvullingen van de collecties van KTRO, Muurkranten, ACV-Visie (cd-roms met foto’s van hun activiteiten komen lopend binnen) enz. 2.3.2. Verwerking Er werd 396,5 strekkende meter archief, goed voor de helft van de archiefinstroom, ontsloten via uiteenlopende ingangen. Bepaalde bestanden werden diepgaand, via inventarisering toegankelijk gemaakt. Andere, meer seriematige en vaak omvangrijke gehelen vergden een eerder oppervlakkige ontsluiting. De verwerking van deze grotere archieven stond evenwel op een laag pitje: het ontbrak immers aan de nodige verwerkingsruimte voor zulke grootschalige operaties. In 2005-2006 zal, parallel met de ingebruikname van het tweede erfgoeddepot, op dit terrein een inhaalbeweging gebeuren. Vanzelfsprekend werden ook tal van archieven die al vóór 2004 in KADOC toekwamen, ontsloten, o.a. het archief van het Interdiocesaan Pastoraal Beraad, de deelbestanden (archief en plannen) van het fonds Sint-Lucasschool Gent en de archieven van Sobriëtas, Marc Dessauvage, Alex Erickx, Fedekam, Jan Wouters, Walter Van Assche en Arthur Van der Taelen. Naast het verwerken van de constante toestroom van (kleinere) categorieën zoals het geluidsmateriaal, prentkaarten (met o.a. mooi materiaal van de Westvlaamse polderdorpjes), bidprentjes edm werden er vooral affiches verwerkt, m.n. Davidsfondsafdelingen en Davidsfonds-Tongeren, SintLucasschool Gent, ACV-affiches en affiches horende bij de archieven van Arthur Van der Taelen, lekenorde van Sint-Paulus, Missio-Antwerpen en Jan Wouters. Bij dit laatste archief zijn vooral de affiches van de Olympische (winter)spelen van 1936 het vermelden waard. De diacollectie kende een belangrijke aangroei met de collectie van Missio Antwerpen. 2.3.3. Archievenoverzicht in ODIS Een behoorlijke gids is de eerste en meteen ook de belangrijkste toegang voor onderzoekers op het archievenbezit van een instelling. Het KADOC-archievenoverzicht (of bestandscatalogus) werd volledig aangevuld, geactualiseerd en via het internet beschikbaar gesteld. Dit overzicht laat de rijkdom van de archieven ten volle tot

12

uiting komen. Alle gegevens over de ruim 1200 archieven van KADOC werden samengebracht in de on-line databank ODIS. De beschrijving per archief gebeurde volgens de internationaal geldende ISAD(G)standaard (General International Standard Archival Description). Naast een aantal identificatiegegevens (titel, archiefvormer, datering omvang) werd er informatie gegeven over onder meer inhoud, belang, raadpleegbaarheid en beschikbare toegangen. Wanneer er een inventaris of plaatsingslijst beschikbaar is, kan die rechtstreeks in pdfformaat worden geopend. Bovendien zijn er per archief tal van links gelegd naar andere steekkaarten in ODIS (biografische gegevens, informatie over organisaties en publicaties). Zo wordt de lezer/onderzoeker onmiddellijk geleid naar contextuele gegevens en andere interessante bronnen voor zijn onderzoek. De databank biedt talrijke eenvoudige en meer complexe zoekmogelijkheden. Ze zal in de toekomst ook voortdurend worden geactualiseerd en aangevuld. In het kader van deze operatie werden bovendien ook lijsten gerealiseerd van enkele tientallen, meestal zeer kleine (en totnogtoe onontsloten) archieven. 2.3.4. Ontsluiting archief Klein SeminarieBerthoutinstituut Mechelen De ontsluiting van dit historisch waardevolle schoolarchief met wortels tot diep in de 19de eeuw gebeurt ter plaatse door een vrijwilliger-oudleraar. KADOC zorgt voor de begeleiding en ondersteuning van alle aspecten van de archiefzorg (ontsluiting en beschrijving, verpakking en plaatsing). Archief en audiovisuele en museale verzameling werden gecentraliseerd, materieel verzorgd en ruwweg geordend. Er werd ook gestart met een gedetailleerde ontsluiting en beschrijving van belangrijke onderdelen van deze bestanden.

2.4. Bibliotheek 2.4.1. Personeelsinzet Via een aantal beperkte en tijdelijke maatregelen is geprobeerd om tegemoet te komen aan de nadelen die de inkrimping van de personeelsequipe in het kader van de herstructurering van 2003 hebben teweeg gebracht. Zo werd in de bibliotheekafdeling (van 21 juni tot en met 31 december) een bijkomende voltijdse bibliotheekmedewerker ingezet voor de verwerking van de archief- en missiebibliotheek van de Scheutisten (zie jaarverslag 2003). Voor de materiële verwerking van de tijdschriften is een kwaliteitsvolle vrijwilliger aangetrokken (vanaf 5 oktober). In de maand juli en augustus zijn twee jobstudenten aangeworven (elk voor één maand) met het oog op het reduceren van de onverwerkte voorraden. 2.4.2. Verwerving De instroom van bibliotheekmateriaal naar KADOC blijft groot. Er werden naar schatting zo’n 118.000 volumes aan de erfgoedafdeling bibliotheek ter selectie aangeboden. (110.000 volumes in 2003). In het kader van de ruimteproblematiek werden nochtans heel wat bibliotheekcollecties ter plaatse geselecteerd (ca. 43.000 volumes). Van de 597 schenkingen die het centrum registreerde (587 in 2003), waren er 408 die boeken en 101 die tijdschriften bevatten. De aangroei van de collectie was nochtans minder spectaculair dan in 2003, dat in dat opzicht een uitzonderlijk jaar was door de overdracht van twee volumineuze archiefbibliotheken. Vooral de aanwinsten rond kinder- en jeugdliteratuur (afkomstig uit de reserve van de COB Vlaams-Brabant) en rond onderwijs (afkomstig uit de bibliotheek van het secundair onderwijs van het Heilig-Hartinstituut van de Zusters Annuntiaten van Heverlee) springen in het oog. Enerzijds blijven de traditionele bewaargevers, zoals bij voorbeeld klooster(26) en priesterbibliotheken (12) hun weg naar KADOC vinden. Vooral vrouwelijke religieuze instituten droegen substantiële delen van hun klooster- of huisbibliotheek over aan KADOC (vb. KapucinessenMonialen, Gent; Zusters van de H. Vincentius a Paulo, Oost-Nieuwkerke Staden; Zusters van de HH. Harten van de Eeuwigdurende Aanbidding, Tongeren). Anderzijds vindt een groeiend aantal instellingsbibliotheken met niet-religieuze signatuur, zoals bij voorbeeld openbare bibliotheken, bibliotheken

van heemkundige musea of van geschieden oudheidkundige genootschappen, gemeentelijke of provinciale bibliotheken of musea hun weg naar KADOC, wat erop wijst dat de erfgoedinstelling zich als bewaarbibliotheek haar positie op het veld bevestigt en verruimt. Zoals steeds blijft het gros van de aanwinsten afkomstig van privé-personen. Ook nieuw aangekomen archief levert ieder jaar substantiële aanwinsten op, in 2004 zowel in de boeken- als in de tijdschriftencollectie (zie bijlage 3) Ook via ruil met bevriende instellingen kwamen heel wat interessante publicaties in ons bezit. Elf lijsten van dubbelen werden aangeboden. Vooral de selectie uit de zogenaamde “A-collectie” van de Leuvense Centrale Bibliotheek leverde aanzienlijke aanwinsten op (een 1800-tal titels tot op heden). Het betreft 19de-eeuwse publicaties rond religie die nog niet in de geautomatiseerde cataloog waren geïntegreerd en nu worden ondergebracht op KADOC. Deze publicaties zullen in 2005 systematisch worden nagekeken op bezit en selectief worden geïntegreerd in de collectie. 2.4.3. Verwerking De verwerking kreeg een stevige impuls. Er werden 4977 titels gecatalogiseerd (4078 in 2003): 4586 monografieën (3679 in 2003) en 391 nieuwe tijdschrifttitels (399 in 2003). Hier bovenop werden nog eens 1097 lopende tijdschrifttitels aangevuld (1081 in 2003) en 209 aanvullingen op bestaande tijdschrifttitels gerealiseerd (636 in 2003). (Voor meer details in verband met deze cijfers, zie bijlage 2). Het systematisch wegwerken van de onverwerkte voorraden die in 2003 in het kader van de moeilijke logistieke omstandigheden waren opgebouwd, was een van de prioriteiten van de verwerking. Bij deze actie werden ca. 18.000 monografieën en ca. 5.000 tijdschriftvolumes geselecteerd, nagekeken op bezit en selectief verwerkt. Met het oog op het reduceren van de onverwerkte voorraden werden twee jobstudenten aangeworven, telkens voor een periode van één maand. De prioriteit is gegaan naar het wegwerken van twee volumineuze aanwinsten, met name de kinderen jeugdliteratuur afkomstig uit de reserve van de Leuvense Openbare Bibliotheek (ca. 8000 volumes) en de aanwinsten uit de bibliotheek van het secundair onderwijs van de Annuntiaten van Heverlee (ca. 8000 volumes) en naar de lopende kleinere aan-

13

Jaarverslag winsten. Op die manier is de onverwerkte voorraad onder controle gebleven. De verwerking is verlopen volgens de prioriteiten die in het jaarplan 2004 zijn vastgelegd. Alle actuele tijdschriften (1097 titels) en alle actuele publicaties (520 monografieën, 8 nieuwe reeksen, 20 aanvullingen op bestaande reekstitels, 35 aanvullingen op de jaarboeken en 11 aanvullingen op de catalogen) zijn onmiddellijk verwerkt en gecatalogiseerd. Verder ging de prioriteit naar boeken- en tijdschriftencollecties die deel uitmaakten van archiefoverdrachten. Vanuit deze optiek zijn de bibliotheekcollecties verwerkt uit de organisatiearchieven van ACW, AVEVE en AIEMPR (Association Internationale d’Etudes Psychologiques et Religieuse), Boerenbond, Christelijke Mutualiteiten, Interdiocesaan Pastoraal Beraad, NCMV (thans UNIZO), NVKVV (Beroepsvereniging voor verpleegkundigen en vroedvrouwen in Vlaanderen), VKAJ (Vrouwelijke Katholieke Arbeidersjongeren) uit de archieven van een aantal religieuze instituten (Zusters van de HH. Harten Picpussen van Tongeren; Zusters van O.L.Vrouw van Sion; de Dochters van de Onbevlekte Ontvangenis, de Zusters van Overijse, de Zusters van Liefde en de Zwartzusters van Mechelen en van de Priesterfraterniteit Jezus Caritas) en persoonsarchieven (van Alfred Daelemans, Victor de Meyere, Hendrik Heyman, Hubert Ronse, Arthur Van Der Taelen, Luc Vranckx) die recent werden verwerkt. De geautomatiseerde ontsluiting van de collectie congressen, jaarverslagen en programma’s blijft een belangrijk aandachtspunt in de verwerking. In totaal werden 58 nieuwe congresreeksen (139 in 2003), 130 nieuwe reeksen jaar- en activiteitsverslagen (27 in 2003) en 24 nieuwe programmareeksen (30 in 2003) gecatalogiseerd, wat resulteerde in 509 nieuwe titelbeschrijvingen (685 in 2003). In functie van het publicatieproject “Geschiedenis van de groep ARCO” werden congressen, jaarverslagen en programma’s met betrekking tot coöperatiewezen prioritair verwerkt, o.m. van LVCC (Landelijk Verbond van Christelijke Coöperatieven - nationaal, Antwerpen, Brugge, Kortrijk, Limburg); Welvaart/BienÊtre, Groep Arco, Arcofin, Arcopar, Arcoplus. De verwerking werd ook afgestemd op de prospectieactiviteiten van het centrum. Zo werden alle KX’en met betrekking tot Caritas Catholica (internationaal, nationaal, Vlaanderen) en aanverwante organisaties (zoals het Vlaams Welzijnsverbond, VMSI, VVJG, VOOJ, VIW, VVI) prioritair gecatalogiseerd. Ook de systematische catalogisering

14

van de hoofdbronnen werd georiënteerd op de Caritas-sector (Sint-Vincentius a Paulogenootschap, Dames de Charité, Oeuvre de Charité) en op de werkgeversbeweging (VKW-provinciale organisaties). Sinds 2003 worden congressen, jaarverslagen en programma’s systematisch ontsloten via de onderzoeksdatabank ODIS, wat in totaal 310 nieuwe ODIS-steekkaarten opleverde (119 in 2003): 255 nieuwe publicatiesteekkaarten (50 in 2003), 44 nieuwe corporatiesteekkaarten (10 in 2003), en 11 nieuwe personensteekkaarten (24 in 2003). De collectie jaarboeken werd aangevuld met 9 nieuwe titels, vooral met betrekking tot ACV-ACW en 20 aanvullingen op bestaande titels (vooral actuele publicaties). Ook de verwerking van de reeksen kreeg een stevige impuls. Dit leverde 545 nieuwe titelbeschrijvingen op (507 in 2003). Er werden 62 nieuwe reeksen verwerkt (3 in 2003) en 55 aanvullingen op bestaande reeksen gerealiseerd (19 in 2003). Gezien de beperktere personeelsinzet en de blijvend grote informatiestroom, is ervoor geopteerd om meer projectmatig te werken (cf. beleidsplan 2003-2007). In het kader van de sterke positionering van het centrum op het terrein van de religieuze instituten wordt ieder jaar één substantiële collectie van een religieus instituut prioritair verwerkt. In 2004 werd geopteerd voor de Historische Bibliotheek Missiologie van de Vlaams-Nederlandse Provincie C.I.C.M. van Scheut, die in december 2003 aan KADOC werd overgedragen. Hiervoor werd een tijdelijk bibliotheekmedewerker aangeworven voor een periode van 7 maanden. In het kader van dit project werden drie belangrijke doelstellingen gerealiseerd: 1° De collectie “scriptora confratrum” die verbonden was met het archief van de Scheutisten dat in mei aan het centrum in bewaring is gegeven, werd prioritair ontsloten, wat 717 nieuwe titelbeschrijvingen opleverde. 2° Er werd gestart met de catalogisering van de unieke collectie “inlandse talen” die in de missiebibliotheek aanwezig is. In totaal werden 320 heel unieke publicaties in de inlandse taal gecatalogiseerd en inhoudelijk ontsloten. 3° Tenslotte is de verwerking van de omvangrijke tijdschriftencollectie uit de missiebibliotheek van de Scheutisten (ca. 13.000 tijdschriftvolumes) zo goed als afgerond. Deze operatie leverde 100 nieuwe tijdschrifttitels en 75 aanvullin-

gen op bestaande titels op, goed voor zo’n 3.000 tijdschriftvolumes. De nieuwe tijdschriften werden zowel in de cataloog als in de onderzoeksdatabank ODIS ingevoerd, wat in totaal 398 ODIS-steekkaarten opleverde (63 nieuwe corporatiesteekkaarten en 335 nieuwe personensteekkaarten) en 154 aanvullingen op bestaande steekkaarten. Met de verwerking van de missiologische kernreeksen uit de missiebibliotheek van de Scheutisten is nog niet gestart, maar dit project zal begin 2005 worden aangevat. Een laatste prioriteit bij de verwerking is de lopende instroom van documentatie. Een 550-tal monografieën uit de lopende aanwinsten is prioritair verwerkt, vooral publicaties rond kinder- en jeugdliteratuur afkomstig uit de reserve van de Centrale Openbare Bibliotheek Vlaams-Brabant, wat 350 nieuwe titelbeschrijvingen opleverde, 28 nieuwe reeksen en 11 aanvullingen op bestaande reeksen. Publicaties die nog niet in de databank aanwezig waren, werden prioritair gecatalogiseerd.

tijdschriftencollectie (naar schatting zo’n 3000 volumes) is een lijst gemaakt die als basis zal dienen voor de herbestemming, die in 2005 ter goedkeuring zal worden voorgelegd aan de Raad van Beheer van de Hogeschool voor Wetenschap en Kunst - Patrimonium Sint-Lucas Gent. 2.4.4. Dubbelen De lijst van dubbelen blijft een interessante manier om publicaties die niet in de collectie thuishoren of er dubbel aanwezig zijn een nieuwe en nuttige bestemming te geven. Het is een manier die ook door onze achterban van schenkers en bewaargevers erg wordt gewaardeerd. In 2004 is slechts één lijst verschenen, aangezien de vrijwilliger die deze taak op zich neemt, volop wordt ingezet bij de registratie van de boeken uit de Sint-Lucasbibliotheek. Wel is het adressenbestand van de lijst van dubbelen geactualiseerd en werd de lijst ook voor het eerst elektronisch verstuurd, wat een daling van de kostprijs tot gevolg had.

Categoriëen die manueel worden bijgehouden, werden verder op punt gesteld: De collectie almanakken werd aangevuld met een nieuwe titel en 4 aanvullingen op bestaande titels. De collectie agenda’s werd aangevuld met 22 nieuwe titels en 22 aanvullingen op bestaande titels. De collectie palmaressen werd aangevuld met 6 nieuwe titels en met 88 aanvullingen op bestaande titels. De collectie bedevaartboekjes werd aangevuld met 3 nieuwe titels en met 28 aanvullingen op bestaande titels. Veel energie ging ook naar het manuele verwerken van de regionale edities van een aantal belangrijke tijdschriftenreeksen, zoals de Volksmacht - de regionale edities van Antwerpen (1955-1970) en van Brussel (1952, 1960-1965), Kerkelijk Leven/Kerk en Leven (Leuvense parochies, 1961-1997) en de lokale contactbladen van het tijdschrift Wereldwijd. Om de onderzoeksmogelijkheden rond boekenbezit en leesgedrag in de toekomst mogelijk te maken, wordt er nog steeds voor geopteerd om de inhoud van sommige representatieve bibliotheektypes systematisch te registreren. In juni 2003 is gestart met de systematische registratie van de inhoud van de bibliotheek van het broederklooster van de Broeders van de Christelijke Scholen (Sint-Lucas, Gent), die in december werd afgerond en in totaal 4.500 titelbeschrijvingen opleverde. Ook van de

15

Jaarverslag

3. Onderzoek en publicaties 3.1. Algemeen Het Beleidsplan 2003-2007 van KADOC beschrijft hoe KADOC op het themaveld Religie, Cultuur en Samenleving streeft een kwaliteitsvolle en duurzame wetenschappelijke en onderzoeksmatige valorisatie van het door hem bewaarde erfgoed. Het Centrum stimuleert niet louter extern onderzoek over het betrokken thema, maar voert ook zelf een actief onderzoeksbeleid.1 Uitgangspunten zijn hierbij: multidisciplinariteit, een internationale oriëntering, innovatie- en resultaatgerichtheid, openheid voor nieuwe onderzoeksvragen en –partners en een kritische wetenschappelijke ingesteldheid. Ook in 2004 kreeg de onderzoekswerking van KADOC gestalte in de werking van diverse multidisciplinaire onderzoeksgroepen. Specifieke studie-, publicatie- en tentoonstellingsprojecten werden voorbereid, uitgevoerd en/of ondersteund. KADOC organiseerde ook diverse (al dan niet internationaal comparatieve) wetenschappelijke colloquia, seminaries, workshops en symposia. Ten slotte verschenen de eerste twee nummers van de nieuwe KADOCreeks KADOC Studies on Religion, Culture and Society. 3.1.1.Onderzoeksafdeling In de loop van het jaar werd in de onderzoeksafdeling een nieuwe werkingsstructuur geïmplementeerd. Een voltijds afdelingshoofd werd vrijgesteld. Hij coördineert de werking van deze operationele eenheid en volgt, in overleg met de directeur en de senior-onderzoekers van het Centrum (bv. de stafleden) de werking op van de onderzoeksgroepen en de begeleidingscommissies van individuele projecten. De nieuwe werkingsstructuur liet toe pro-actief in te spelen op de mogelijkheden die zich aandienen voor (fundamentele en toegepaste) onderzoeksprojecten, zowel inhoudelijk, qua partnerships als financieel. Er werden binnen en met medewerking van het Centrum 15 projectvoorstellen ontwikkeld. De uitwerking daarvan is een arbeidsintensieve aangelegenheid, die niet noodzakelijk resulteert in een goedkeuring. Half maart 2005 waren 6 projecten goedgekeurd en 2 1 Nadere toelichting in Beleidsplanafgekeurd. De overige zijn nog in behandeling. 2003-2007, p. 37-45.

16

Het overleg en de samenwerking binnen de Onderzoeksafdeling werden opgevoerd, o.m. door de organisatie van interne seminaries. De medewerkers lichten er onderling hun project toe en wisselen van gedachten aangaande vraagstelling, methode, heuristiek en werkinstrumenten. In de loop van het jaar vonden vier zulke seminaries plaats, met name op - 23 januari : toelichting onderzoekswerking in beleids- en jaarplan; projecten Wetenschappelijke voorstudie van het begijnhof in Sint-Truiden en Slimme Regio/Mijncultuur - 4 juni: ODIS - 27 augustus: Missiology, Science and Apostolic Policy (1900-1939) - 19 november: Politiek Personeel Antwerpen Het intensere overleg binnen de Onderzoeksafdeling liet ook toe waardevolle bouwstenen te verzamelen voor de herwerking van de lijst van onderzoekssuggesties die door het Centrum aan vorsers worden aangereikt. Dit werk zal in 2005 worden verdergezet. 3.1.2. Buitenlands onderzoek op KADOC In 2004 verbleef één fellow in KADOC. Nelson Gonzàlez (VS), bursaal, verrichtte in het kader van zijn doctoraatsonderzoek Christian Democratic Federalism: a Case Study in the Power of Ideas in Institutional Design studiewerk aangaande de relaties tussen politieke cultuur en ideeën, het proces van Europese integratie en de christendemocratie. 3.1.3. Structurele samenwerkingsvormen De KADOC-participatie aan externe onderzoeksprojecten en –groepen is reeds erg aanzienlijk. We vermelden onder meer het Interfacultair Centrum voor Agrarische Geschiedenis (ICAG-K.U.Leuven, waarvan de KADOC-directeur voorzitter is), het Centrum voor Agrarische Geschiedenis (CAG, waar de KADOC-directeur lid is van de Raad van Beheer), het redactiecomité van Trajecta. Tijdschrift voor de geschiedenis van het katholieke leven in de Nederlanden, het bestuurscomité van het Belgisch Historisch Instituut te Rome (BHIR), de Arbeitskreis für Katholizismusforschung (Schwerte), de Adviesraad van het Nijmeegs Missiologisch Instituut, de Nederlandse groep Echo, het Centrum voor Europese Studies van de K.U.Leuven, de Academia Belgica in Rome,

het redactiecomité van de Revue d’histoire ecclésiastique. Deze participatie zal in de mate van het mogelijke worden gecontinueerd. Daarnaast wil KADOC ook deelnemen aan nieuwe en andere onderzoeksgerichte netwerken en initiatieven. 3.1.4. Masters-opleiding KADOC ontwikkelde het afgelopen jaar een internationale onderzoeksgerichte masteropleiding. Deze “International Master in Research on Christian Churches, Culture and Society in Europe (1750-)” is een interdisciplinair, onderzoeksgestuurd onderwijsprogramma gedurende één kalenderjaar. Het programma zal samen worden aangeboden door de K.U.Leuven (faculteiten Letteren en Theologie, KADOC), de University of Birmingham, de RuhrUniversität Bochum en de Ecole pratique des hautes études (EPHE, Sorbonne Paris). KADOC zal het secretariaat van deze opleiding waarnemen. Deze Masteropleiding hoopt jaarlijks ca. 40 studenten te kunnen aantrekken, waarvan de helft uit nietEuropese landen. De beslissing van de Europese Commissie aangaande het voorstel dateert van februari 2005: het voorstel haalde een voldoende quotering, maar werd – bij gebrek aan middelen – net niet weerhouden. KADOC kreeg het advies het ontwerp nog wat bij te stellen en opnieuw in te dienen in 2005. De toenemende participatie van KADOC in internationale onderzoeksnetwerken leerde dat er in diverse Europese landen een grote nood bestaat aan een aanvullende onderzoeksgerichte opleiding aangaande dit onderwerp. Studenten die een doctoraat voorbereiden m.b.t. het themaveld religie, cultuur en samenleving, ontberen vaak de noodzakelijke inzichten, methodologie en internationale contacten. Een voorbereidend studiejaar, deels aan de K.U.Leuven, deels aan één van de drie andere participerende instellingen, kan hun hiertoe een opstap bieden. Het programmavoorstel werd eind oktober ingediend bij Erasmus Mundus, een nieuw programma van de Europese Commissie, gericht op de profilering van het Europees hoger onderwijs. Het beoogt ook een herverdeling van buitenlandse studenten binnen de Europese ruimte. De VS tellen ongeveer 550.000 buitenlandse, de Europese Unie zowat 400.000. Drie op vier van deze laatste gaan naar het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland.

3.1.5. Excellentiefinanciering Samen met zeven andere onderzoekseenheden van de K.U.Leuven werd op het einde van het jaar bij de Onderzoekscoördinatie van de K.U.Leuven een excellentiefinancieringsaanvraag getiteld ‘Connecting Europe. Cultural Exchange in the Unforlding of Global Modernities, 1500-2000’. Per 31 december was nog niet geweten of het voorstel is aanvaard. Mocht dit niet het geval zijn, dan zullen de betrokken partijen, waaronder KADOC, uitzoeken in welke vorm en binnen welk kader het project wel gestalte zou kunnen krijgen.

3.2. (Binnen)Kerkelijke ontwikkelingen 3.2.1. Religieuze instituten in Europa (“Relins-Europe”) Samen met diverse buitenlandse onderzoeksgroepen (waaronder Stichting EchoNijmegen, Arbeitskreis Ordensgeschichte 19./20. Jahrhundert, Consecrated WomenLondon, Association Française d’Histoire Religieuse Contemporaine, Centre André Latreille-Lyon 2, Institut d’Histoire du Christianisme-Lyon 3, Centre de Recherches et d’Echanges sur la Diffusion et l’Inculturation du Christianisme - Lyon 3) richtte KADOC in 2001 een ‘Forum for the History of Religious Institutes in the 19th and 20th Centuries’ op. Dit forum wil kansen bieden tot meer uitwisseling van internationale onderzoeksresultaten op het domein van de geschiedenis van religieuze instituten. Hiertoe werden reeds twee workshops georganiseerd waarvan de akten thans werden gepubliceerd in de reeks KADOCStudies on Religion, Culture and Society 2 Religious Institutes in Western Europe in the 19th and 20th Centuries. Historiography, Research and Legal Position. De publicatie werd opgedragen aan Jan Roes, de directeur van onze Nederlandse zusterinstelling KDC (Katholiek Documentatiecentrum), mede-oprichter van Relins-Europe, die in 2003 overleed. Het boek brengt enerzijds een historiografisch bilan als basis voor de verdere studie van de religieuze instituten en belicht anderzijds hun burgerrechtelijke en kerkjuridische positie. Van 27 tot 29 mei organiseerde KADOC i.s.m. het BHIR (Belgisch Historisch Instituut te Rome) in de Academia Belgica te Rome een internationaal colloquium rond het thema “The Religious Institutes and the

17

Jaarverslag Roman Factor in 19th and 20th Century Europe”. Het colloquium wilde op een comparatieve wijze onderzoeken hoe de Heilige Stoel (pauselijke curie, nuntii) en de diocesane structuren (bisschoppen, vicarissen) inspeelden op het opmerkelijk reveil van de religieuze ordes (mannelijke ordes, monialen) en congregaties (vrouwelijke actieve congregaties, broedercongregaties, priestercongregaties, missionerende instituten) tijdens de 19de eeuw. In de referaten was er veel aandacht voor de interactie tussen de verschillende actoren en de mate waarin de Heilige Stoel en de Romeinse instanties de statuten en de regelgeving, de structuren, de spiritualiteit en de keuzes inzake apostolaat van de orden en congregaties bijstuurden. Het is duidelijk dat het groeiend aantal religieuze instituten voor wrijvingen met de diocesane structuren en de seculiere clerus zorgden. Maar ze boden de Kerk ook enorme kansen om zich op een krachtige wijze opnieuw in de moderne, postrevolutionaire West-Europese samenleving te positioneren. Dit werd onder meer bevestigd door onderzoek dat gebeurde in de generalaatsarchieven van Belgische religieuze instituten tijdens het inventarisatieproject van het FWO-Max Wildiersfonds “Het Vaticaan en de religieuze instituten (ordes en congregaties) in Vlaanderen en België 18021914” (200-2003). Het wetenschappelijk comité dat het colloquium voorbereidde, bestond uit: Jan Art (Universiteit Gent), Jan De Maeyer (KADOC-K.U.Leuven), Carine Dujardin (KADOC-K.U.Leuven), Ludo Milis (Universiteit Gent), Susan O’Brien (University of Cambridge), Joachim Schmiedl (Theologische Hochschule Vallendar), André Tihon (Facultés Universitaires SaintLouis Bruxelles), Joos Van Vugt (Katholieke Universiteit Nijmegen) en Paul Wynants (Facultés Universitaires Notre Dame de la Paix Namur). De akten van het colloquium worden in 2006 gepubliceerd in de KADOCStudies. (Nieuwsbrief, 7-8, 14-16) Ondertussen wordt de workshop van 2005 (Fribourg, 9-11 september) voorbereid in samenwerking met Urs Altermatt en Franziska Metzger, beiden verbonden aan de Universiteit van Fribourg, en Joachim Schmiedl (Theologische Hochschule Vallendar). De workshop focust op de bijdrage die de religieuze instituten via hun culturele productie leverden tot de totstandkoming van een specifieke katholieke culturele identiteit in (West)-Europa. De vraag kan gesteld welke impact hun sociaal en religieus apostolaat had op de socialisatie van de Europese volksklassen en het ontstaan van katholieke subculturen. Maar ook de wetenschappelijke productie

18

van religieuze orden droeg bij tot de creatie van een katholieke identiteit. Er wordt – vanuit een interdisciplinaire benadering – veel aandacht besteed aan de strategieën en de netwerken waarlangs die ‘katholieke’ culturele overdracht over de Europese landsgrenzen en confessionele breuklijnen heen verliep. In 2005 zal er tevens een Relins-website ontwikkeld worden, beheerd door KADOC. De website zal links voorzien naar een bibliografische databank en naar de digitale gids voor generalaatsarchieven van religieuze instituten (ordes en congregaties) in Vlaanderen en België 1802-1914 (het resultaat van het FWO-Max Wildiersproject “Het Vaticaan en de religieuze instituten in Vlaanderen en België, 1802-1914”. Met de website wil Relins-Europe ook een extra forum creëren voor de aankondiging van nieuwe publicaties en colloquia en voor de uitwisseling van onderzoeksvragen en –resultaten. 3.2.2. Missionering Ten behoeve van toekomstig onderzoekswerk, worden in de ODIS-databank op grote schaal biografische en organisatorische gegevens verzameld aangaande de missionaire activiteiten vanuit Vlaanderen in de negentiende en twintigste eeuw. De databank bevat reeds 3.400 biografische steekkaarten van missionarissen. Het accent lag vooral op de invoer van biografisch gegevens rond Scheutisten (1.004 personen in 2004, 327 in 2003), Zusters van de Jacht (1.286 personen in 2004, 1.254 in 2003) en Belgische Dominicanen-missionarissen (92 steekkaarten in 2004), waarmee in oktober 2004 is gestart. Van 291 Jezuïeten-missionarissen werd een uitvoerige biografische schets voor de ODIS-databank gemaakt. Dra. An Vandenberghe bereidt een proefschrift voor met als werktitel Missiology, Science and Apostolic Policy (1900-1939). Dit FWO-doctoraatsproject kadert in de activiteiten van de Onderzoeksgroep Missionering. Het onderzoekt het ontstaan en de ontwikkeling van de missiologie als nieuwe theologische discipline in Europa in het begin van de twintigste eeuw. Het project wordt ondersteund door een begeleidingcommissie, bestaande uit Jan De Maeyer (KADOC-K.U.Leuven), Carine Dujardin (KADOC-K.U.Leuven), Vincent Viaene (K.U.Leuven), Giancarlo Collet (Universität Münster) en Claude Prudhomme (Université Lyon 2). Het jaar stond grotendeels in het teken van archiefonderzoek. Gedurende de eerste helft van het jaar werden enkele congregatie-

archieven doorgenomen in Rome, meer bepaald het generalaatsarchief van de Missionarissen van Steyl (S.V.D.), van de Jezuïeten (s.j.), van de Oblaten (O.M.I.) en van het seculier Missieinstituut PIME. Daarnaast bezochten we ook de bibliotheken van de Propaganda Fide en van de Gregoriana Universiteit. Daarna werd materiaal bestudeerd met betrekking tot enerzijds de Leuvense missiologische school in het Jezuïetenarchief te Brussel (archief van Pierre Charles s.j.) en te Heverlee (archieven van Theodor Monnens s.j. en Gaston Van Bulck s.j.) en anderzijds de missiologische theorievorming die plaatsvond in de Benedictijnenabdij te Loppem bij Brugge (archief van het Bulletin des Missions). In het voorjaar van 2004 verscheen in het tijdschrift Trajecta een themanummer over “Missie en Gender”. Dit themanummer bundelt de lezingen van de studiedag “Vrouw in Afrika: het voruwelijke gelaat van missie en ontwikkeling”, die op 25 april 2003 in Heverlee-Leuven werd gehouden. Het afdelingshoofd Bibliotheek verzorgde de inleidende bijdrage over de relevantie en de onderzoeksmogelijkheden van de genderanalyse voor de studie van missie en gender. Zij stond ook mee in voor de eindredactie van het nummer.

is nieuw onderzoek nodig, dat moet geënt zijn op de huidige inzichten van de mentaliteitsgeschiedenis. Ook aspecten als kerkenbouw en vernieuwingen in de kerkmuziek moeten een plaats krijgen in dit verhaal. Momenteel zit het project in de onderzoeksfase en worden er tussentijdse opvolgvergaderingen met de auteurs georganiseerd. De kernredactie heeft gezocht naar mogelijkheden om studenten in te schakelen voor case-onderzoek, maar door de invoering van de Bachelors-Mastersstructuur moet hier gedacht worden aan een gewijzigde aanpak. Er werd wel een vrijwilliger aangetrokken voor de invoer van biografische gegevens van priesters en religieuzen in de ODIS-databank. Dit zou de nodige kwantitatieve gegevens moeten opleveren inzake verschuivingen in curriculum en inzet van het pastorale potentieel binnen het aartsbisdom. De auteursploeg bestaat uit tien kerkhistorici uit Nederlandstalige en Franstalige universiteiten. De Stuurgroep van dit project is samengesteld uit: Jan De Maeyer (KADOC), Antoon Osaer (Aartsbisdom), Eddy Put (Algemeen Rijksarchief en K.U.Leuven), Patricia Quaghebeur (KADOC), Jan Roegiers (K.U.Leuven), André Tihon (Facultés Universitaires Saint-Louis, Brussel), Gerrit Vanden Bosch (Archief Aartsbisdom). 3.2.4. Gasthuiszusters-Augustinessen Lier

In 2004 werd door ASRO-K.U.Leuven (Departement Architectuur, Stedenbouw en Ruimtelijke Ordening) in samenwerking met KADOC een doctoraatsproject voorbereid aangaande ‘Missionering en architectuur in Belgisch Kongo (1908-1960). Identiteits(re)constructie tussen cultuuroverdracht en dialoog’. Dit project start in januari 2005. 3.2.3. Geschiedenis van het Aartsbisdom Mechelen (1559-2009) Naar aanleiding van het 450-jarig bestaan en het einde van de ambtstermijn van kardinaal Danneels in 2009 plant het aartsbisdom Mechelen-Brussel een mooi geïllustreerde publicatie die een synthese wil bieden van oud en recent historisch onderzoek. Er wordt zowel een Nederlandstalige als een Franstalige editie voorzien. Een kernredactie werkte een gedetailleerde inhoudstafel uit waarbij gestreefd werd naar een evenwicht tussen de dynamiek van het beleid en het concrete geloofsleven in de verscheiden regio’s van het aartsbisdom. Vooral om het parochiale, devotionele en sacramentele leven in kaart te brengen

Geschiedenis van de GasthuiszustersAugustinessen van Lier wordt in de eerste maanden van 2005 afgerond. De publicatie en aansluitende tentoonstelling in samenwerking met het Stedelijk Museum van Lier worden gepresenteerd/geopend op 13 oktober 2005. Dit project wordt begeleid door Erik Aerts (K.U.Leuven), Wim Boschmans (Lier), Jan De Maeyer (KADOC-K.U.Leuven), MarieCelina De Winter (GasthuiszustersAugustinessen Lier), Jaak Ockeley (Asse), Jan Possemiers (Hoboken), Willy Van der Wee (Heilig Hartziekenhuis Lier), Herman Van Hove (Kalmthout), Marie-Thérèse Van Meerbergen (GasthuiszustersAugustinessen Lier), Karel Velle (Rijksarchief Beveren-Waas), Modesta Vets (Gasthuiszusters-Augustinessen Lier) en Luc Vints (KADOC-K.U.Leuven).

19

Jaarverslag 3.2.5. Abdij Drongen Op vraag van de vzw Oude Abdij Drongen bereidt KADOC tegen 2006 een wetenschappelijke publicatie voor over de veelzijdige historiek van deze abdij. Haar oorsprong gaat terug op een huis van seculiere kanunniken dat vermoedelijk gesticht werd in de 9de eeuw. Dit evolueerde tot een seculier kapittel dat in de 12de eeuw werd omgevormd tot een norbertijnenabdij. In 1797 werd de norbertijnenabdij opgeheven en door Lieven Bauwens omgevormd tot een textielfabriek. Na de Franse Revolutie (1837) werd het fabrieksgebouw opgekocht door de jezuïeten die er een vormingshuis en een retraitecentrum uitbouwden. Vandaag omvat de vzw Oude Abdij Drongen een rusthuis voor jezuïeten, een bezinnings- en vormingscentrum en een leefgemeenschap van enkele lekengezinnen. Op 11 maart organiseerde KADOC in functie van de auteursploeg een seminarie, dat werd opengesteld voor alle geïnteresseerde onderzoekers en werd geïntegreerd in de multidisciplinaire seminariecyclus ‘Religie en samenleving’: De Nederlanders Marc Lindeijer s.j. en E. van Deutekom spraken over ‘Wat is ignatiaans? Methodiek van het historisch onderzoek naar het retraitewerk in België en Nederland ca. 1880-1930’. Eind 2004 werd een eerste pakket teksten door de auteursploeg afgeleverd en besproken door de kernredactie. De teksten dienen nu verder herwerkt en op elkaar afgestemd te worden, waarna de technische eindredactie kan starten. De kernredactie bestaat uit Jos Alaerts (Jezuïeten Drongen), Dirk Boone (Bezinningscentrum Oude Abdij Drongen), Johan Decavele (Stad Gent Dienst Culturele Zaken), Jan De Maeyer (KADOC-K.U.Leuven), Patricia Quaghebeur (KADOC-K.U.Leuven), Paul Trio (K.U.Leuven en KULAK).

Lambert Leijssen (K.U.Leuven, voorzitter), Patrick Pasture (K.U.Leuven) en Liliane Voyé (Université Catholique de Louvain). Het boek is gepland voor 2007.

3.3. Cultuur en media 3.3.1. Katholieken, kunst en moderniteit Het doctoraatsproject van Rajesh Heynickx, ‘De kunst- en cultuuropvattingen van Vlaamse katholieke cultuurcritici, cultuurfilosofen en kunstenaars tijdens het interbellum vanuit een Europees perspectief’ wordt vanuit KADOC begeleid. 3.3.2. Culturele identiteit, levensbeschouwing en architectuur Sedert januari 2002 is KADOC coördinator van een internationale Onderzoeksgemeenschap erkend door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek-Vlaanderen. De Onderzoeksgemeenschap draagt de naam Cultural Identities, World Views and Architecture in Western-Europe 1815-1940. Zij wil op een comparatieve schaal interdisciplinair onderzoek verrichten over de relatie tussen culturele identiteit, wereldbeschouwing en architectuur in West-Europa, 1815-1940. Hiervoor werkt KADOC samen met onderzoekers van de K.U.Leuven (Departementen Geschiedenis en Architectuur), van de Universiteit Gent (Vakgroep Kunst-, Muziek- en Theaterwetenschappen), de Université Libre de Bruxelles (Vakgroep Kunstgeschiedenis), de Universiteit Maastricht (Faculteit der Cultuurwetenschappen), de Ecole pratique des hautes études (Sorbonne) te Parijs, de University of Brighton (UK – Art History Dept.), het Institut für Denkmalpflege van de Eidgenössische Technische Hochschule Zürich, de Vrije Universiteit Amsterdam (Faculteit Letteren) en tot slot het Dipartimento di Storia dell’ Architettura van de Universiteit te Venetië.

3.2.6. Levensrituelen en liturgie Binnen de Onderzoeksgroep Levensrituelen werd intensief gewerkt aan de voorbereiding van een multidisciplinaire bundel over ‘dood en begrafenis’, aansluitend bij vorige bundels in de reeks KADOC-Studies (bijvoorbeeld geboorte en doopsel; huwelijk). Het auteursteam is uitgebreid met nieuwe leden uit andere disciplines (onder andere de literatuurwetenschap). Deze groep komt 2-3 maal per jaar samen. De kernredactie is als volgt samengesteld: Jan Bleyen (K.U.Leuven), Karel Dobbelaere (K.U.Leuven),

20

De onderzoeksgemeenschap brengt een inter- en multidisciplinaire groep van internationale onderzoekers samen in een coherente en intense wetenschappelijke interactie rond het thema ‘Culturele identiteit, levensbeschouwing en architectuur in West-Europa, 1815-1940’. De architectuur (zowel in haar praxis als in haar theoretisch discours) is de vruchtbare invalshoek om voor de periode van 1815 tot 1940 - een tijd van socio-culturele transformaties en eroderende identiteiten - op zoek te gaan naar de veranderende materiële en symbolische

emanatie van ideologie en levensbeschouwing. Dit vertaalde zich snel in een brede onderzoekspraktijk en een groeiend internationaal onderzoeksnetwerk.

ciplines en nationale onderzoeksscholen) te doorbreken.

Eerst werd een theoretische en methodologische uitdieping uitgetekend. De vraagstelling werd gethematiseerd in vier complementaire werkgroepen, telkens een combinatie van een ideeënhistorische en van een kunsthistorische invalshoek. Deze groepen boekten reeds omlijnde resultaten of zullen hun geplande doelstellingen (publicaties en symposia) in een zeer nabije toekomst realiseren. Naast die centrale wetenschappelijke activiteit is de onderzoeksgemeenschap ook een draaischijf geworden voor een nationaal onderzoekscircuit, waarbij de Vlaamse groepen een coördinerende rol vervullen. Dat onderzoek kan bovendien rekenen op internationale weerklank en is daardoor verrijkt met comparatieve perspectieven.

Om tot een meerdimensionaal beeld te komen dat de breuken, ambivalenties en innerlijke contradicties tussen de twee (ideaaltypische) vormen van moderniteit kan omsluiten, werden vier met elkaar verweven themacomplexen geformuleerd: 1° de spanning tussen heden en verleden (met de heropbouw na oorlogsperiodes als moment van waarheid) 2° de mate waarin het idee van een ‘gemeenschap’ bepaalde groepen in een geatomiseerde samenleving kan mobiliseren en structureren 3° de uitbouw van regionale versus nationale identiteiten 4° de perceptie/functionaliteit van het rationalisme bij architecten en architectuurtheoretici

3.3.2.1. Methodologische interactie en uitzuivering

Rond elk van de vier themacomplexen is een (internationaal samengestelde) subgroep opgericht die vervolgens een eigen door de promotor-woordvoerder gesuperviseerde werking ontwikkelde, met studiebijeenkomsten, lectuursessies en doctoraatsseminaries.

Het uitgangspunt - de relatie tussen architectuur en culturele identiteit – werd theoretisch uitgelijnd en afgebakend binnen een multidisciplinaire context. Na presentaties van de laatste ontwikkelingen in de historische (kunst-, cultuur- en architectuurgeschiedenis) en theoretische disciplines (architectuurtheorie, kunstfilosofie) is besloten het onderzoek te organiseren rond het begrip moderniteit en ge(re)construeerde culturele identiteiten. Het begrip moderniteit, opgevat als een ingrijpende moderne bestaansconditie, is een geschikt startpunt om eendimensionale visies op de evolutie van culturele identiteiten te vermijden. Concreet gebeurt dit door de relatie tussen een esthetische moderniteit (moderniteit als artistiek programma) en haar cognitieve variant, de zogenaamde filosofische moderniteit (moderniteit als een ideologisch project) tot de centrale analyse-as te maken. Door na te gaan hoe enerzijds een filosofische moderniteit (een socio-politiek discours, een geschiedenisopvatting) in de bestudeerde periode als een ideaal voor de esthetische praxis kon worden teruggevonden en hoe anderzijds een esthetische moderniteit (een ervaringsvorm, een waarnemingsstructuur) dienst kan doen als uitdrukkingsvorm van maatschappelijke concepten, werd het mogelijk om een eng sjabloondenken (veroorzaakt door de gebondenheid aan specifieke dis-

3.3.2.2. Vier analysepolen

In een later stadium zijn de initiatieven (publicaties, congressen) van de verschillende subgroepen op elkaar afgestemd, zodat er tot een evenwichtige spreiding werd gekomen. Ook op inhoudelijk vlak was deze algemene sessie vruchtbaar doordat de verschillende groepen kritische aanvullingen op het denkwerk van andere groepen leverden of nieuwe waardevolle werkpistes suggereerden. Tijdens de algemene bijeenkomst werd er, omwille van de centrale ligging en de infrastructurele mogelijkheden (beschikbaarheid van vergaderruimtes en projectieapparatuur), unaniem voor gekozen om een groot deel van de werksessies in Leuven te organiseren. Het is de bedoeling dat de leden van de Onderzoeksgemeenschap aansluitend op het colloquium “Le Rationalisme architectural à l’âge industriel” in november 2005 in algemene vergadering bijeenkomen om zich op basis van een tussentijdse evaluatie van de prestaties van de vier subgroepen te beraden over een gemeenschappelijk initiatief als synthese van de onderzoeksconclusies. Dat initiatief zou geen nieuw colloquium worden, maar wel een synthetische publicatie bij een internationale uitgever.

21

Jaarverslag 3.3.2.3. Subgroep 1: Living with History. Europe in the 20th C. Reconstruction and Heritage

3.3.2.4. Subgroep 2: Modernity and Community

Deze werkgroep besteedde aandacht aan een bijzonder aspect in de ontwikkeling van de monumentenzorg van de twintigste eeuw, met name de verwoestingen tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog en de naoorlogse wederopbouw in België, Frankrijk, Duitsland, Groot-Brittannië en Nederland. Hoewel oorlogsperiodes sleutelfasen zijn voor de monumentenzorg, ontbrak het op dit punt aan een geconcentreerde en comparatieve expertise.

In de literatuur bestaat er een scherpe tegenstelling tussen avant-gardistische en traditionalistische bewegingen in de architectuurpraktijk en –theorie van het interbellum. Daardoor wordt uit het oog verloren dat er ook een stroming was die bepaalde elementen uit de modernistische praktijk en theorie wel overnam, maar traditionele waarden en principes verdedigde. Dit ‘reformistisch modernisme’ en specifiek de ‘symbolische redistributie’ (het verzoenen van het traditionele met het moderne) staat centraal in deze werkgroep .

De doelstelling van de werkgroep was daarom tweeledig. In de eerste plaats is een status quaestionis opgemaakt met betrekking tot de oorlogs- en naoorlogse geschiedenis van de monumentenzorg. Deze bijzondere ontwikkeling in de monumentenzorg werd in tweede instantie geconfronteerd met de algemene evolutie van architectuur en urbanisme, dit door de rol te bepalen van monumentenzorgers, erfgoedinstellingen en overheden in het geheel van de wederopbouw en de specifieke inbreng daarbij van architecten en monumentenzorgontwerpers. Daarom werd, na een werksessie op 2-3 november 2002 (waaraan voorbereidende bijeenkomsten waren voorafgegaan), van 1 tot 5 september te Leuven en Ieper een internationaal symposium georganiseerd, ‘Living with History. Rebuilding Europe after the First and Second World Wars and the Role of Heritage Preservation’. Er werden (voor in totaal ca. 120 deelnemers) lezingen gegeven door 34 historici, architectuurtheoretici en erfgoedspecialisten verbonden aan universiteiten in Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, GrootBrittannië, Canada en België. In de concrete context van de wederopbouw konden de nieuwste opvattingen aangaande stedenbouw die sommige architecten als oorlogsvluchteling in Engeland of Nederland hadden verworven, slechts met mondjesmaat in praktijk worden gebracht. Er ontstonden conflicten tussen hen die een historiserende wederopbouw voorstonden, en degenen die in de wederopbouw een kans zagen om hun moderne ideeën door te voeren. De vergelijking tussen de verschillende Europese landen nuanceerde enerzijds evidenties en deed anderzijds spanningen en contradicties oplichten. De handelingen van het symposium zullen in 2006 worden gepubliceerd.

22

Bij de ontleding van deze problematiek dient het begrip ‘gemeenschap’ (Gemeinschaft, community) als een vehikel. Er wordt op zoek gegaan naar materiële constructies en de imaginaire verbeeldingen die in de architecturale praktijk en theorie bestonden rond nationalistisch en religieus gefundeerde gemeenschappen. De focus is daarbij dubbel maar verweven: enerzijds komen materiële realisaties aan bod, anderzijds wordt er ingezoomd op de theoretische positionering van intellectuelen en architecten. Er werden verscheidene werksessies belegd. Daar werd een voorstelling van het eigen onderzoek besproken om via een situering daarvan binnen bredere onderzoeksdomeinen als de sociologie en kunstfilosofie te komen tot een uitlijning van thematische deelgebieden. Dit zijn allemaal rechtstreekse voorbereidingen voor een internationaal colloquium dat in het voorjaar van 2006 aan de University of Brighton (Engeland) zal doorgaan onder de titel ‘Making a New World? Constructing and Appropriating Modern Communities in the Interwar Period’. De call for papers voor dit congres is gefinaliseerd en de namen van de uitgenodigde sprekers zijn grosso modo vastgelegd. In het voorjaar van 2005 wordt de call for papers via de geëigende kanalen (nieuwsgroepen, vaktijdschriften) verspreid, zodat kort daarna kan worden overgegaan tot een selectie van ingezonden papers. De akten van dit colloquium zullen gepubliceerd worden in de loop van 2006-2007.

3.3.2.5. Subgroep 3: Regionalism, the Operationalisation of a Concept Deze groep kwam na enkele werksessies tot de conclusie dat het begrip regionalisme in de architectuur een multi- en interdisciplinaire benadering vergde. Het begrip regionalisme is in de bestaande literatuur immers al te vaak een containerbegrip en was door die onbepaalde omschrijving tot nu toe niet of nauwelijks inzetbaar. Door het samenvoegen van inzichten uit diverse disciplines kan er verheldering worden verkregen. Een combinatie van invalshoeken uit de kunstgeschiedenis, architectuurgeschiedenis, cultuurgeschiedenis en literatuurwetenschap levert een benaderingswijze op: de oorsprong van het regionalisme, de manier waarop of de reden waarvoor het regionalisme in het verleden werd ingezet dienen de onderzoeksfocus uit te maken. Enkel zo kan het begrip regionalisme worden geoperationaliseerd en een rijke inkijk verschaffen op ideologische spanningslijnen. Met dat doel voor ogen, werden er twee workshops gepland. Een eerste workshop, ‘The sources of regionalism’ werd op op 3031 januari georganiseerd te Gent. Het hanteren van een regionale architectuurtaal, zo leerden de multi- en interdisciplinaire uiteenzettingen, dient te worden begrepen als een betekenisvolle culturele constructie en dat telkens vanuit een specifieke context. In de negentiende eeuw werd een regionale cultuur bijvoorbeeld gebruikt als tegengewicht voor een centrale eenheidsstaat, belichaamde het een organicistische maatschappijvisie of ondersteunde het een nieuwe sensibiliteit voor het verleden die werd ingegeven door de groeiende aandacht voor etnologische aspecten. Het is dat veelzijdig compromis tussen nationale eenheid en divergente regionale identiteiten dat de nodige aandacht verdient. De papers van deze bijeenkomst, die methodologisch georiënteerd waren of een treffende casestudy doorvoerden, zullen in 2005 - nadat ze verrijkt zijn met inzichten die tijdens de discussies ontstonden worden gepubliceerd. De redactie is momenteel volop bezig. De datum die wordt vooropgesteld voor het verschijnen van de publicatie, is begin 2006.

de modernistische architectuur worden nagegaan en de impact van ideologische stromingen (Bv. De Nieuwe Orde). Het stramien dat daarbij wordt gevolgd, is gelijkaardig aan dat van de eerste workshop: naast een reeks casestudies zullen ook algemene theoretische bespiegelingen worden geprogrammeerd. De publicatie van de bijdragen van deze workshop is gepland voor 2007. 3.3.2.6. Subgroep 4: Rationalism, Nationalism and Universalism Binnen de negentiende-eeuwse architectuurtheorie en –praktijk was het begrip rationalisme een centraal gegeven waar zwaar geladen ideologische discussies rond werden gevoerd. In de architecturale praktijk vormde het een richtinggevend ideaal dat zich kon veruitwendigen in bepalingen over materiaalaanwending en de praktische werking van bouwwerven, maar ook in de nadruk waarmee hygiënistische criteria een bindende kracht kregen toebedeeld in de planning en realisatie van openbare gebouwen. Deze subgroep belegde een bijeenkomst in Venetië (7 mei). Tijdens deze bijeenkomsten werd ook de workshop ‘Le projet architectural’ voorbereid, die op 16 oktober te Leuven plaatsvond, . Tijdens deze workshop zullen een viertal lezingen worden gegeven die de administratieve, juridische en theoretische dimensies van het rationalisme in de architecturale theorie en praktijk zullen bestuderen. Een concreet uitgangspunt is de organisatie en de operationalisering van bouwwerven. Op 17-19 november 2005 zal er te Leuven rond de problematiek van het rationalisme een eindcolloquium plaatsvinden met als titel “Le Rationalisme architectural à l’âge industriel”, waar 13 lezingen zullen worden gegeven, en waarvan de handelingen zo snel mogelijk na het colloquium zullen worden gepubliceerd. De werking van de onderzoeksgemeenschap en van haar subgroepen kreeg na een tussentijds rapport aan het FWO de beoordeling ‘zeer goed’ en zal vanzelfsprekend worden gecontinueerd in 2005.

In het najaar van 2005 zal de tweede workshop worden georganiseerd. De eerste workshop bestreek de periode van eind negentiende eeuw tot 1914, in de tweede zal het interbellum centraal staan. Specifiek zal de relatie tussen het regionalisme en

23

Jaarverslag 3.3.3. Negentiende-eeuwse en twintigsteeeuwse miniaturen De handelingen van de internationale workshop van december 2003, “The Revival of Medieval Illumination, Nineteenth-Century Belgium in a European Perspective / Le renouveau de l’enluminure médiévale: une mise en perspective européenne de la production belge au XIXe siècle” (i.s.m. het Studiecentrum Vlaamse Miniaturisten), zullen worden gepubliceerd. In het afgelopen jaar dienden de sprekers hun teksten in en kon de eindredactie een aanvang nemen. De publicatie is voorzien voor 2006. 3.3.4. Kerkenbouw Het doctoraatsproject Slimme Regio / Mijncultuur beoogt een architectuur- en kerkhistorische analyse van de Limburgse mijnkathedralen. Deze monumentale kerken werden op initiatief van het Limburgse mijnpatronaat gebouwd binnen de zogenaamde mijncités. Ze ontstonden niet binnen een cultureel of maatschappelijk vacuum. Daarom wordt bij de analyse van de architectuur en aankleding van de kerken de nodige aandacht besteedt aan de opvattingen over moderne of eigentijdse kerkbouw die opgang maakten in het interbellum. Om het fenomeen van de mijnkathedralen dieper te doorgronden is daarnaast de studie van de ruimere maatschappelijke context waarbinnen ze gebouwd werden, onontbeerlijk. Door middel van deze dubbele invalshoek willen we trachten de betekenis van de mijnkathedralen volledig te doorgronden, om op die manier een bijdrage te leveren tot een betere kennis van de religieuze architectuur van het interbellum en van de complexe maatschappelijke realiteit in het Limburg van de eerste helft van de 20ste eeuw. Gedurende het afgelopen jaar werd voornamelijk onderzoek gedaan naar de beweegredenen van de verschillend actoren betrokken bij de bouw. Hiervoor werd onder meer het archief van Mgr. Pieter Jan Broekx, van de verschillende mijnzetels, van het bisdom Luik en van verschillende parochies doorgenomen. Op basis hiervan werden verschillende hypothesen geformuleerd die aan het verdere onderzoek ten grondslag zullen liggen. Een ervan is dat deze kerken kunnen beschouwd worden als een “statement” van het mijnpatronaat, dat zicht op die manier bereid toonde mee te werken om “…Limburg voor Christus te bewaren…” De betrokken doctorandus (FWO-bursaal), Patrik Jaspers, is verbonden

24

aan KADOC en aan ASRO-K.U.Leuven. Prof. dr. Luc Verpoest is promotor van dit onderzoek terwijl prof.dr. Jan De Maeyer fungeert als co-promotor. 3.3.5. Begijnhof Sint-Truiden In het kader van de ontsluiting van het begijnhof van Sint-Truiden door de Provincie Limburg was een fundamenteel onderzoek van de archiefbronnen en van het kerkgebouw noodzakelijk. KADOC werd belast met de realisatie van de opdracht “voorstudie cultuurgeschiedenis van het begijnhof van Sint-Truiden”, een project van zes maanden voor twee medewerkers. Enerzijds werd het volledig oud archief van het begijnhof uitgepluisd, anderzijds werd de kerk bouwhistorisch onderzocht. Het onderzoek resulteerde in een wetenschappelijk gefundeerd werkschrift met veelzijdige informatie over het specifieke leven van de begijnen van Sint-Truiden en de architectuurgeschiedenis van de begijnhofkerk: Thomas Coomans en Hanne Van Herck, Het begijnhof van Sint-Truiden: een gemeenschap, een kerk, augustus, 297 p. Dit project werd begeleid door Anna Bergmans (Administratie Monumenten en Landschappen en Universiteit Gent), Clemens-Guido De Dijn (Provincie Limburg), Krista De Jonghe (ASRO-K.U.Leuven), Jan De Maeyer (KADOC-K.U.Leuven), Pascal Majérus (Algemeen Rijksarchief ), Marc Laenen (Provinciaal Centrum voor het Cultureel Erfgoed), An Verhelst (Provincie Limburg). 3.3.6. Jeugdliteratuur In het kader van het onderzoeksproject over de Historiek van de Uitgeverijen van Averbode organiseerde KADOC in mei 2002 een internationaal congres over de relatie tussen Religion, childrens’ literature and modernity in Europe 1750-2000. Zowel de katholieke, protestantse als evangelische kerken kwamen daarbij aan bod. Er werd een selectie gemaakt van de belangrijkste lezingen waarin de ontwikkeling van de jeugdliteratuur als resultaat van de interactie tussen religie en culturele context in een veelheid van facetten werd geanalyseerd. De handelingen van dit congres worden in 2005 gepubliceerd in de internationale reeks KADOC-Studies on Religion, Culture and Society.

3.4. Intermediaire structuren 3.4.1. ODIS 3.4.1.1. Algemeen ODIS, voluit het Onderzoekssteunpunt en Databank Intermediaire Structuren in Vlaanderen, 19de-20ste eeuw is een gezamenlijk initiatief van ADVN, AmsabInstituut voor Sociale Geschiedenis, KADOCK.U.Leuven en Liberaal Archief. Tijdens de jaren 2000-2003 werd het initiatief betoelaagd door het Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen in het kader van het Max Wildiersfonds (G.4423.00N). Het samenwerkingsverband verricht vernieuwend, multidisciplinair en comparatief studiewerk m.b.t. de zogenaamde intermediaire structuren, het maatschappelijk middenveld van sociale en culturele organisaties, belangengroepen, vakverenigingen, politieke partijen, jeugd- en vrouwenorganisaties enzovoort. ODIS publiceerde de handelingen van de workshop die plaatsvond op 22 november 2002 in de congreszaal van de Kamer van Volksvertegenwoordigers te Brussel. Daar reflecteerden historici en sociale wetenschappers over de eigenheid en uniciteit van de “Nieuwe Sociale Bewegingen”. Deze handelingen, onder redactie van Marc Hooghe en Jaak Billiet, werden nu gepubliceerd als een themanummer van het Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis én als een afzonderlijke bundel. De publicatie van de acta van het internationaal symposium ‘Intermediary Structures and Democracy: an Historical Approach’ dat plaatsvond in Leuven/Brussel op 28-29 november 2003, werd voorbereid. De bijdragen werden verzameld en voorgelegd aan de editors, m.n. prof. dr. Patrick Pasture en dr. Geert Van Goethem. Naast deze onderzoeksdoelstelling, legt ODIS zich bovendien toe op de ontwikkeling van onderzoeksgerichte werkinstrumenten, in het bijzonder een contextuele, relationele databank, de eerste in Vlaanderen. Daarin worden basisgegevens m.b.t. de geschiedenis van de Vlaamse intermediaire structuren samengebracht, gerelateerd en beschikbaar gesteld voor een breed publiek. Het betreft gegevens over: 1) de intermediaire structuren zelf (organisaties/instellingen) 2) de personen die daarin actief waren

3) de publicaties die zij produceerden of informatie bevatten over hen 4) de archieven die zij vormden 5) de politieke verkiezingsentiteiten/verkiezingslijsten waaraan zij deelnamen. De gebruiksmogelijkheden van het instrument zijn veelvoudig: - Encyclopedie van het Vlaams/Belgisch middenveld (historisch maar ook actueel) - Bronnenrepertorium (teneinde onderzoekers snel te kunnen gidsen naar tijdschriften, archieven,…) - Analytisch instrument (dat diepgaande bevragingen toelaat op bv. groepen personen) - Authority-apparaat voor catalogen (unieke en gevalideerde verwijzing naar auteurs, archiefvormers) 3.4.1.2. Samenwerking en ontwikkeling Het opzet en de gebruiksvriendelijk van het instrument bleven niet onopgemerkt. Andere instellingen, buiten het oorspronkelijke samenwerkingsverband, willen graag aansluiten. In 2004 werden dienaangaande overeenkomsten bereikt met het Archief en Museum van het Vlaams Leven in Brussel (AMVB), het Forum Kerkelijke Archieven Vlaanderen (Fokav) en het Centrum Vlaamse Architectuurarchieven (CVAa). Zij startten hun invoer in januari 2005. Het opzet en de groei van de ODIS-databank vond grote weerklank in de Vlaamse erfgoedwereld. Het bewees een waardevol instrument te zijn voor de publieks- en onderzoekswerking van de betrokken centra. ODIS-know how vormde de basis van het project Archiefbank Vlaanderen. Na het wegvallen van de financiering in het kader van het Max Wildiersfonds (FWO) in december 2003 zagen de partners zich verplicht daartoe de eigen, schaarse personeels- en werkingsmiddelen aan te spreken. Op een nieuwe aanvraag tot financiering van het samenwerkingsverband in 2004 kon niet worden ingegaan, omdat de (nochtans in de nieuwe beheersovereenkomst van het FWO in het vooruitzicht gestelde) middelen voor middelgrote apparatuur, corpora en gegevensbanken voor de menswetenschappen door de Raad van Beheer werden geschrapt. Desondanks werden in de loop van het jaar nog enkele belangrijke technische upgrades doorgevoerd in de databank. Zo werden de labels van de hoofdsteekkaart “Archivalische eenheden” aangepast aan de recente (gehomologeerde) vertaling van de archiefbeschrijvingsstandaard ISAD-G. De helppagina’s van de invoerinterface werden grondig herwerkt. De website van

25

Jaarverslag het project, tevens de toegangspoort tot de gebruikersinterface (OPAC) van de databank, werd eveneens ingrijpend vernieuwd, inclusief de Engelstalige pagina’s. In de ODIS-databank werd in 2003 een module geïmplementeerd voor de opslag van historische verkiezingsuitslagen, bruikbaar voor alle niveaus en -stelsels uit de Belgische electorale geschiedenis. Het instrument is uitermate multifunctioneel en maakt het mogelijk om vanuit zeer diverse perspectieven analyses uit te voeren van de electorale ontwikkelingen, de lijstvorming en -samenstelling, de lokale en regionale socio-politieke netwerken, het socio-professioneel profiel van de kandidaten en verkozenen, enzovoort. De ODISverantwoordelijken voerden gesprekken met diverse partners teneinde dit aspect van het voorliggende instrument tenvolle te valoriseren. 3.4.1.3. Invoer De brede groep invoerders in ODIS en het opzet (i.c. het relationeel en contextueel karakter) van de betrokken database, maken het niet eenvoudig om de inbreng van de verschillende partners objectief te meten. Het resultaat dat dankzij een solidaire samenwerking wordt bereikt, primeert duidelijk op instellingsgebonden objectieven. Toch mag worden gesteld dat in 2004 door KADOC zeer intensief gebruik werd gemaakt van het nieuwe werkinstrument. In nauw overleg met de andere partners, neemt KADOC het centraal beheer van deze databank waar, zowel inhoudelijk als technisch. De ODIS-databank bevindt zich fysiek op een webserver, gehost wordt door KADOC-K.U.Leuven in samenwerking met het Leuvens Universitair Dienstencentrum voor Informatica en Telematica (LUDITK.U.Leuven). Deze host staat o.m. in voor optimale verbindingen, beveiliging (bv. firewalls), backup & recovery van o.m. de gegevens, technische feedback en onderhoud. Het beheer van de keuzelijsten, de gebruikersadministratie en de globale inhoudelijke en vormelijke controle gebeuren eveneens door KADOC. Hiertoe werd een beheersmodule ontwikkeld en een helpdesk georganiseerd ([email protected]). Nagenoeg alle personeelsleden van het Centrum zijn betrokken bij de invoer en/of actualisering van gegevens. Dit gebeurt veelal in de marge van hun courante werkzaamheden. De databank wordt bv. intensief gebruikt binnen de erfgoedafdelingen (Bibliotheek en Archief ).

26

De archivarissen en bibliothecarissen verwerken in de contextuele databank gegevensreeksen, complementair aan en verbonden met de primaire ontsluitingsinstrumenten die zij realiseren in bv. bibliotheekcataloog, inventaris of plaatsingslijst. In de loop van het jaar finaliseerde KADOC bv. in ODIS een volledig en geactualiseerd archievenoverzicht. Ook het periodiekenrepertorium van het Centrum wordt in ODIS vervolledigd en aangevuld. Een belangrijke inspanning betreft ook de invoer van de door KADOC bewaarde reeksen (jaar- en congresverslagen, programma’s enz.). Deze documentaire steekkaarten (van archieven en publicaties) worden steeds gelieerd aan zogenaamde authority-records van organisaties, personen en/of families. ODIS is vanzelfsprekend ook een belangrijk werkinstrument binnen de Onderzoeksafdeling van het Centrum. De vorsers gebruiken de databank voor de opslag van een flink deel van hun onderzoeksdata (i.v.m. personen en organisaties) en verwijzingen naar bronnenmateriaal (archieven en publicaties). Sommige onderzoeksprojecten, o.m. het project Politiek Personeel Antwerpen (zie verder), maken gebruik van het ODIS-frame voor een zeer brede gegevensverzameling, voornamelijk biografische data en verkiezingsuitslagen van de betrokken met het oog op o.m. prosopografische analyses. Naast de ODIS-invoer in het kader van de courante werking van het Centrum, worden ook additionele inspanningen geleverd voor de invoer van meer gesystematiseerde datareeksen. Het betreft hier vooral steekkaarten van organisaties en biografische basisgegevens. Hoewel het merendeel van dit werk gebeurt door een vijftal vrijwilligers, werden ook een aantal vaste personeelsleden hiertoe ingeschakeld. Zij zijn bovendien betrokken bij de kwaliteitscontrole van de invoer. Inzake deze systematische invoer werd prioriteit toegekend aan organisaties uit het subveld “onderwijs” en “welzijn” en aan biografische gegevens van kaderpersoneel van sociale organisaties, Vlaamse priesters en missionarissen en politici. De doorgedreven incorporatie van het gebruik van de ODIS-databank in de courante werking van het KADOC, vertaalt zich slechts onvolkomen in de cijfers. Het aantal steekkaarten in de ODIS-databank nam in 2004 toe met ca. 12.000 eenheden, van ca. 79.000 in januari tot 91.000 in december. De sterkste groeicijfers konden worden opgetekend in de rubrieken “personen” en “organisaties”. De inspanningen die werden

ODIS steekkaarten 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 jan.

feb.

maart april

mei

juni

juli

aug.

sept.

okt.

nov.

dec.

archief publicaties personen organisaties geleverd ter vervollediging en actualisering van bestaande steekkaarten, blijken evenwel minder uit deze statistieken. 3.4.1.4. Publiekscataloog De ODIS-databank is beschikbaar voor het brede publiek via een publiekscataloog. Hoewel o.m. omwille van privacy-redenen slechts ca. 40% van de steekkaarten worden vrijgegeven in deze cataloog, merkt KADOC hoe het brede, historisch geïnteresseerde publiek, in toenemende mate gebruik maakt van de publiekscataloog. In 2004 werden ca. 9300 zoekoperaties (queries) uitgevoerd in de OPAC. De lancering van dit apparaat eind november 2003 wekte bij velen interesse, wat in het begin van het jaar tot een eerste piek leidde . Tijdens de volgende acht maanden bleef het aantal zoekoperaties schommelen rond ca. 500. Tijdens de laatste maanden van het jaar groeide de bekendheid van het apparaat. Dit hing o.m. samen met de verbindingen die naar de databank worden gelegd vanuit de elektronische nieuwsbrief van KADOC (e-Nieuwsbrief ). Zij nodigen a.h.w. uit om de inhoud verder te verkennen. De afwerking van het archievenoverzicht en vooral de mogelijkheid die wordt geboden om via de databank de plaatsingslijsten en inventarissen van de door KADOC bewaarde archieven te raadplegen, vormen eveneens een belangrijke stimulans. De ODIS-databank vormt een belangrijk onderdeel van de innovatieve publiekswerking die KADOC (cf. het beleidsplan 20032007) wil realiseren, en meer specifiek van de elektronische loketdiensten die in de leeszaalwerking worden geïmplementeerd. Steeds meer lezers maken van ODIS gebruik

voor het beantwoorden van courante informatievragen en/of voor de consultatie van de primaire ontsluitingsinstrumenten tot de collectie (vnl. plaatsingslijsten en inventarissen). Dit bespaart deze gebruikers vaak één of meerdere verplaatsingen naar onze leeszaal. De leeszaalverantwoordelijken maken bovendien courant gebruik van het apparaat om andere (mondelinge en/of schriftelijke) informatievragen te beantwoorden. Dit alles maakt duidelijk waarom KADOC ook in 2005 werk wil maken van de functionele en inhoudelijke verbreding van het apparaat en het ook verder en intenser wil incorporeren in zijn werking. Het samenwerkingsverband dat de databank heeft gecreëerd zal worden verankerd door de oprichting van een vzw ODIS. Het aantal instellingen dat gebruik maakt van de databank voor de centralisatie van documentaire en contextuele gegevensreeksen zal waarschijnlijk nog verder toenemen. In de loop van 2005 worden investeringen gepland in zowel hardware als software (bestuurssysteem en database-software). Er wordt bovendien overwogen om het datamodel te verbreden door de introductie van bijkomende herhaalbare groepen, relationele en zelfs hoofdentiteiten. ODIS zal bovendien worden gekoppeld aan de bibliotheekcataloog van KADOC, dit in de vernieuwde technische omgeving (Aleph) die binnen de K.U.Leuven wordt geïmplementeerd. Tevens werden contacten uitgezet voor een vernieuwing van de geografische thesaurus van de databank. Hierover werd op 26 mei overleg gepleegd met de verantwoordelijken van het “HisGis-project” aan de Universiteit Gent. Zij bouwen aan een thesaurus waarin de administratieve structuur van België in historisch perspectief

27

Jaarverslag wordt geduid. De op stapel staande vertaling van de ISAAR(CPF)-standaard, geschikt voor de beschrijving van normbeschrijvingen (steekkaarten van bv. personen, organisaties en families), zal eveneens implicaties hebben voor de structuur en de labels van de steekkaarten die aan het brede publiek worden getoond. KADOC participeert aan de Vlaams-Nederlandse werkgroep, belast met deze vertaling. Er vond in 2004 reeds één bijeenkomst plaats. 3.4.2. Politiek Personeel Antwerpen (PPA) Het onderzoeks- en publicatieproject “Politiek personeel provincie Antwerpen, 1830-2004” (PPA) wordt gerealiseerd door een samenwerkingsverband van ADVN, Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis, KADOC en Liberaal Archief. Het project beoogt een collectief onderzoeksgericht biografisch werkinstrument over de Antwerpse provincieraadsleden, gedeputeerden, gouverneurs en griffiers, waarin ook uitgebreid de geschiedenis van het Antwerpse provinciebestuur aan bod komt. Het project wordt begeleid door Jan De Maeyer (KADOC-K.U.Leuven), Peter De Wilde (Provincie Antwerpen Dienst Cultuur), Ludo Helsen (Provincie Antwerpen), Bart Michiels (Provincie Antwerpen), Luc Pareyn (Liberaal Archief ), Wouter Steenhaut (Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis), Geert Van Goethem (Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis) en Frans-Jos Verdoodt (ADVN). In 2004 werd de dataverzameling van de biografische en electorale gegevens afgerond, op een laatste controleoperatie na. Op basis van de verzamelde gegevens werd gewerkt aan de inhoudelijke artikelen van de PPA-publicatie. Die verschijnt in december 2005 en bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat uitgebreid in op de politieke en electorale geschiedenis van het Antwerpse provinciebestuur en brengt een prosopografische analyse van het provinciale politiek personeel. Het tweede deel bevat een biografisch repertorium met een puntsgewijze standaardnotitie voor elke mandataris en voor een hondertal politici, die als typevoorbeeld kunnen gelden, een uitgeschreven korte biografie. Ook op technisch vlak ging er veel aandacht naar de PPApublicatie, waarvan de uitgave, vormgeving, druk en distributie werden voorbereid. De voorstelling van de PPA-publicatie zal in 2005 en 2006 gepaard gaan met een rondreizende tentoonstelling met een bijhorende regionale vormingssessies in alle delen van de provincie Antwerpen. Deze publieks-

28

manifestaties werden inhoudelijk en praktisch voorbereid. Drs. Steve Heylen bereidt een proefschrift voor met als werktitel Belgische provincies. Provinciale machtsuitoefening en culturele identiteitsopbouw: de rol van de lokale politieke elites (19de en 20ste eeuw). Promotoren zijn prof.dr. Jan De Maeyer en prof.dr. Emmanuel Gerard. De Onderzoeksgroep Politiek en Ideologie startte met de voorbereiding van een colloquium over het thema “ Wereldvisie en Wereldwijsheid. Wisselwerking tussen levensbeschouwing, ideologieën en strategieën” (november 2006). 3.4.3. Christelijke Mutualiteiten Leuven Het Leuvense Verbond van Christelijke Ziekenfondsen vierde in 2003-2004 zijn tachtigjarig jubileum. In juli 2000 gaf het verbond aan KADOC de opdracht om een studie te realiseren over de geschiedenis van de christelijke ziekenfondsen in het arrondissement Leuven vanaf hun oorsprong tot op heden. Het boek werd op zaterdag 8 mei aan het publiek voorgesteld tijdens een feestelijke vergadering van het verbond in zijn lokalen in Kessel-Lo. Nele Joostens, de auteur van de publicatie, schetste er de grondlijnen van het verhaal. De geschiedenis van de Leuvense christelijke ziekenfondsen begint niet in 1923. De in dat jaar opgerichte Sint-Pietersbond, zoals het Leuvense Verbond toen werd genoemd, bouwde verder op een lange traditie van min of meer geformaliseerde solidariteitsnetwerken, die zich tijdens de negentiende eeuw verder ontwikkelden en werden aangevuld met tal van nieuwe initiatieven. De Sint-Pietersbond trachtte vanaf 1923 de bestaande christelijke ziekenkassen in de regio Leuven te overkoepelen tot een verbond en het netwerk verder te verbreden. De doorbraak op het platteland was mede te danken aan de steun van de christelijke sociale organisaties voor arbeiders en boeren. Dankzij zijn sterke lokale inplanting, de grote inzet van vrijwilligers en de sterke band met de leden speelde en speelt het Christelijk Ziekenfonds Leuven een belangrijke rol in het maatschappelijk weefsel van het arrondissement Leuven.

3.4.4. Wit-Gele Kruis

3.4.5. Groep Arco / Coöperatief ondernemen

In de loop van het jaar werden de onderhandelingen afgerond en voorbereidingen getroffen voor een onderzoeks-, publicatie- en tentoostellingsproject aangaande de geschiedenis van het Wit-Gele Kruis in Vlaanderen. Deze organisatie viert in 2007 haar 70-jarig jubileum. De erfgoedcollectie werd in bewaring gegeven bij KADOC, de aanwerving van een projectmedewerker ingeleid. Het onderzoeksproject zal in maart 2005 van start gaan. Naast de nationale evoluties, verdienen de autonome ontwikkelingen in de diverse provinciale verbonden extra aandacht. Bovendien kan in het onderzoek bijzonder worden ingezoomd op specifieke topics, zoals 1° de ontwikkeling (concept, stapsgewijze formalisering, professionalisering en regulering) van de thuiszorg en de rol van het Wit-Gele Kruis in deze processen, dit in relatie tot de ontwikkeling van de gezondheidszorg in Vlaanderen/België 2° het belang van het vrijwilligerswerk (profielstudie) en de netwerken die de thuiszorg vormgeven en de organisatie ondersteunen 3° de organisatorische geschiedenis van het Wit-Gele Kruis (structureel, financieel, bestuur, levensbeschouwelijk profilering, activiteiten, dienstverlening enz.) 4° de evolutie van de nomenclatuur (medische techniek, behandelingen enz.) 5° de stapsgewijze incorporatie van de thuiszorg in de sociale zekerheid; de rol van het Wit-Gele Kruis in het stelsel en haar inbreng in de betrokken overlegorganen 6° de relaties van de organisatie met de Caritas-koepel, de christelijke mutualiteiten, de christelijke maatschappelijke organisaties en de in thuiszorg actieve congregaties.

Een studie- en publicatieproject over de geschiedenis van Groep Arco en haar voorgangers, vanaf de stichting van het LVCC (Landelijk Verbond van Christelijke Coöperatieven) in 1935 tot vandaag werd ontwikkeld en startte begin augustus. Er zal een synthese worden gerealiseerd van vroeger en nieuw wetenschappelijk onderzoek inzake de historische ontwikkeling van de christelijke arbeidersbeweging en het daarmee gelieerd coöperatief organisatieweefsel. Voor de meer recente jaren wordt origineel onderzoek verricht aan de hand van intervieuws, de pers en de recente literatuur. Het zwaartepunt van de studie ligt op de laatste vijftien jaar waarin het nieuwe begrip van coöperatieve holding concreet gestalte kreeg.

Dit onderzoeksproject sluit nauw aan bij de inspanningen die in KADOC worden geleverd inzake het stimuleren van de geschiedenis van de gezondheidszorg in Vlaanderen, de medische consumptie, de totstandkoming en ontwikkeling van de ziekteverzekering, de evolutie van de medische en paramedische beroepen, de sociale geneeskunde en preventie. De leden van KADOConderzoekscommissie Gezondheidszorg zal het project van nabij opvolgen en begeleiden.

De Stuurgroep is als volgt samengesteld: Voor de K.U.Leuven: Erik Buyst, Patrick Develtere, Emmanuel Gerard, Jozef Pacolet, Peter Raymaekers, Leen Van Molle; voor KADOC: Jan De Maeyer, Peter Heyrman, Godfried Kwanten, Maarten Van Dijck (projectmederwerker) en Luc Vints; voor Arco: Rik Branson, Marc Tinant, Francine Swiggers en Eric Spiessens. KADOC hoopt dat dit project een opstap wordt naar een onderzoeksgroep over het wezen en de evoluerende betekenis van het Vlaams christelijk coöperatisme, dit in internationaal comparatief perspectief.

3.5. Sociale realiteiten 3.5.1. Volkstuinbeweging Het onderzoeks-, publicatie- en tentoonstellingsproject Volkstuinbeweging in Vlaanderen, loopt in het kader van Museum van de Vlaamse Sociale Strijd (MVSS, Provinciebestuur Oost-Vlaanderen) en in samenwerking met de vzw De Volkstuin. In de loop van het jaar werd verder onderzoek verricht voor dit project dat kadert in het Museum van de Vlaamse Sociale Strijd (MVSS) en dat in het najaar van 2006 moet resulteren in een publicatie en tentoonstelling in Gent. Het archief van het ‘Werk van de Akker’, dat tijdelijk van het Rijksarchief in Gent werd overgebracht naar het archief van de K.U.Leuven, werd volledig nagekeken, evenals het tijdschrift van het ‘Werk’ (1930 tot nu). Verder werden ook andere archieven (zowel op KADOC als elders) geconsulteerd. Ook het archief van priester Lemire (Haezebrouck, Frankrijk) als de bibliotheek van het Franse Ligue du Coin de

29

Jaarverslag Terre (Parijs) werden geraadpleegd. De resultaten van deze research werden in een werknota gegoten. Tevens werd op basis van dit onderzoek een uitgebreide bibliografie samengesteld. Beide documenten zullen ter beschikking worden gesteld van de auteurs die voor de publicatie werden aangesproken. In het voorjaar van 2005 zal een eerste redactievergadering plaatsvinden. Tevens werden in diverse bladen oproepen gelanceerd naar documentatie over volkstuinen, vooral met het oog op de tentoonstelling. De reacties daarop waren talrijk en leverden enkele mooie aanvullingen op. Boek en tentoonstelling zullen worden opgeleverd in het najaar van 2006. 3.5.2. Vlamingen in Noord-Frankrijk In 2004 ontwikkelde KADOC in samenspraak met collega’s van Amsab-Instituut voor Socale Geschiedenis een projectontwerp met als werktitel ‘Vlamingen in NoordFrankrijk’. Dit project wil het fenomeen van de (permanente) aanwezigheid van Vlamingen in Noord-Frankrijk onderzoeken, zowel de sociaal-economische spanningen die hun immigratie meebrachten, als hun integratie en inburgering. Het onderzoek zal zich in eerste instantie beperken tot de interferenties tussen Vlaanderen (in Belgische context) en de huidige Région du Nord / Pas-de-Calais, samengesteld uit de gelijknamige departementen. Hoewel een Vlaams/Belgisch perspectief zal worden gehanteerd, gaat prioritair aandacht uit naar de bewegingen vanuit West- en Oost-Vlaanderen. Aan de hand van deze beperking kan een belangrijk aandeel van de Vlaamse migratiebewegingen/gemeenschappen naar/in Frankrijk en bovendien een voldoende variëteit aan verhoudingen in de diepte worden bestudeerd. Er wordt voor geopteerd om in het onderzoek een breed chronologisch perspectief te hanteren, vanaf het midden van de 18de eeuw tot ca. 1960. Bijzondere aandacht moet uitgaan naar de processen inzake auto-identificatie en representatie van de migrantengemeenschappen / -groepen, de vorming van (sub-)groepen op een concreet (interactie in buurten, verblijfplaatsen, werkplaatsen, ontmoetingsplaatsen zoals cafés, zalen, logementen) en abstract (taal, volkscultuur, religie, afkomst) niveau. Zulke processen monden uit in de creatie van resp. ‘topografische’ en ‘symbolische’ gemeenschapsvormen, veruitwendigd in een diversiteit aan organisatievormen (parochies, scholen, culturele verenigingen, sportbonden, mutu-

30

aliteiten, …). Een op geografische criteria gebaseerde diepteanalyse kan het bovendien mogelijk maken om de ideologische evolutie en de politico-syndicale zeggingskracht van specifieke Belgische migrantengemeenschappen te kunnen evalueren en duiden. KADOC hoopt dit voorstel te operationaliseren in een breed internationaal samenwerkingsverband. Enkele buitenlandse partners, o.m. het Centre de Recherche sur l’Histoire de l’Europe du Nord-Ouest (CRHEN-O) van de Université Lille III zegden reeds hun medewerking toe. 3.5.3. Provincie Vlaams-Brabant Ingaande op de vraag van het provinciebestuur Vlaams-Brabant, ontwikkelde KADOC i.s.m. met ADVN, Amsab-ISG en Liberaal Archief ook de krijtlijnen van een nieuw historisch onderzoeksproject dat bouwstenen zal aanleveren voor een historische duiding (19de-20ste eeuw) van de regionale en subregionale culturele identiteiten in de huidige provincie. Dit projectontwerp zal in het voorjaar van 2005 worden geoperationaliseerd. 3.5.4. Scherpenheuvel Op vraag van de stad ScherpenheuvelZichem maakt KADOC een bescheiden tentoonstelling over ‘400 jaar geschiedenis van Scherpenheuvel’. Die zal in de zomer van 2005 plaatsvinden in de barokgang van de basiliek en een gevarieerd beeld ophangen van de geschiedenis van de ‘nieuwe, geplande stad’ die Scherpenheuvel was. In tegenstelling met vroegere initiatieven wil de tentoonstelling niet de nadruk leggen op het ontstaan van de stad en de basiliek in het begin van de zeventiende eeuw, maar ook terugblikken naar de periode voordien en vooral stilstaan bij het fenomeen van de bedevaart tot op vandaag en van de sociaal-economische aspecten ervan. In eerste instantie werd een bibliografie samengesteld en werden de belangrijkste archieven geraadpleegd. Op basis van de bestaande literatuur en de geconsulteerde bronnen zal in 2005 een scenario worden geschreven dat dan, na goedkeuring door de stuurgroep, moet resulteren in een aantrekkelijke tentoonstelling.

3.6. Jeugd, opvoeding en onderwijs 3.6.1. KSJ-KSA-VKSJ (Katholieke Studerende Jeugd) Op 6 maart organiseerde KADOC in Leuven het symposium ‘De eigenheid van een jeugdbeweging. 75 jaar KSJ-KSA-VKSJ, met meer dan 180 deelnemers. Daar werd gereflecteerd over de eigenheid, het waarom, de betekenis en functies van een door waarden gedragen jeugdbeweging, in het verleden en vandaag. Vanuit deze vraagstelling werd uitdrukkelijk aangeknoopt bij de eigenheid, geschiedenis, particuliere kenmerken van KSJ-KSA-VKSJ, dit in Vlaams-internationale context. Het symposium was uitdrukkelijk interdisciplinair opgevat. Sprekers waren o.m. Louis Vos (Departement Geschiedenis, K.U.Leuven), Joris Kelchtermans (KSJ-Peer), Joris Geldhof (Departement Theologie, K.U.Leuven), Veerle Draulans (TFT-Universiteit van Tilburg & Departement Sociologie, K.U.Leuven), Guy Redig (Koning Boudewijnstichting), Veerle Van Assche (Departement Sociologie, Universiteit Antwerpen), Rudy Verhoeven (VVKSM), Inge Huysmans (Chiro), Erik De Smet (Stedelijke jeugdwerking), en Herman Baert (Departement Pedago-gische Wetenschappen, K.U.Leuven). Vertrekkend van de bijdragen tijdens dit symposium wordt in 2005 een bundel voorbereid over facetten uit de geschiedenis van die jeugdbeweging. 3.6.2. Katholieke Arbeidersjeugd In december verscheen het boek Door eigen werk sterk. Geschiedenis van de Kajotters en Kajotsters in Vlaanderen (1924-1967), het resultaat van een project dat in oktober 2001 van start ging, in opdracht van de testamentuitvoerders van Jozef Cardijn. Het boek, uitgegeven in samenwerking met Het Kajottershuis vzw, is een late vervulling van de wens van Cardijn zelf. In zes hoofdstukken hangt Leen Alaerts een intrigerend beeld op van meer dan 60 jaar kajotters- en kajotstersgeschiedenis: van de ontstaansgeschiedenis en de lancering van de beweging in de jaren 1920 en het zoeken naar een eigen profiel in de jaren 1930 over haar specifieke rol tijdens de Tweede Wereldoorlog naar de topjaren in de jaren 1950 en de verschuivingen in de golden sixties. Het boek is geen “dorre” organisatiegeschiedenis, maar legt integendeel bloot wat de vele kajotters en kajotsters heeft bezield en waarom de uitspraak “eens kajotter, altijd

kajotter” meer was dan een hol gezegde. Op de voorstelling van het boek, in aanwezigheid van o.m. de pauselijke nuntius Karl-Josef Rauber en provinciegouverneur Lodewijk De Witte, schetste prof. dr. Louis Vos de totstandkoming van de publicatie, presenteerde de auteur de inhoud van haar boek, legde oud-kajotter Jan Delbroek een opgemerkte getuigenis af en plaatste prof. dr. Emmanuel Gerard Jozef Cardijn en zijn kajotters in hun tijd. 3.6.3. Kwantitatieve gegevens secundair onderwijs KADOC is een van de onthaalinstellingen van het FWO-Max Wildiersproject “Centralisering, ontsluiting en interpretatie van kwantitatieve gegevens inzake het secundair onderwijs in België, 1830-2000”, waarvan de projectmedewerker verbonden is aan de Afdeling Historische Pedagogiek van de K.U.Leuven en de Vakgroep Pedagogiek van de Universiteit Gent. Het project stelde in 2003 homogene en consistente cijferreeksen samen betreffende het aantal scholen, leerkrachten en leerlingen in het ASO in België van 1830 tot 2000. Aan de hand van deze cijferreeksen worden ontwikkelingen beschreven en fluctuaties verklaard. Dit project werd in de loop van het jaar afgerond.

3.7. Politieke en ideologische ontwikkelingen Het eerste boek in de nieuwe reeks KADOC Studies on Religion, Culture and Society, m.n. Christian Democratic Parties in Europe since the End of the Cold War, onder redactie van de Leuvense politicoloog Steven Van Hecke en historicus Emmanuel Gerard, blikt terug op de ontwikkeling van de christendemocratische partijen in enkele Europese landen in het laatste decennium van de 20ste en in de beginjaren van de 21ste eeuw. Opvallend zijn de moeilijke jaren 1990 en de revival sinds het begin van de 21ste eeuw. Bij de voorstelling van het boek op 28 april in het Europese Parlement verwees oud-premier Wilfried Martens, nu voorzitter van de Europese Volkspartij, naar de uitdagingen waar het nieuwe Europa voor staat (globalisering, democratisering, dialoog met de islam) en naar het blijvende karakter van (christen-democratische) waarden als personalisme.

31

Jaarverslag 3.8. Religie en samenleving

3.8.2. Kloosterkwestie

3.8.1. KADOC-seminaries

KADOC bereidde in samenwerking met de V.U.B. (Vrije Universiteit Brussel) een onderzoeksproject voor met als werktitel De Kloosterkwestie’. Religieuze instituten en hun patrimonium in België, 1773-1921: ontwikkeling, beheer en maatschappelijk debat. Dit onderzoeksproject zal de financieel-maatschappelijke impact duiden en evalueren van de religieuze instituten (orden/congregaties) in de Zuidelijke Nederlanden/België tijdens de periode 1773 tot 1921. Door cruciale patronen en evoluties te identificeren, zal het belangrijke inzichten aandragen aangaande het reveil en de organisatie van het religieus leven in de negentiende-eeuwse samenleving en de wijze waarop het burgerlijk en politiek werd gecontesteerd. Het omvat twee complementaire invalshoeken: 1° De reconstructie van en de identificatie van patronen inzake de herkomst en het beheer van het roerend en onroerend patrimonium van de religieuze instituten; 2° Het bepalen van de karakteristieken en determinanten van het debat en de socio-politieke vertogen aangaande de organisatie van de religieuze instituten en hun financieel-maatschappelijke impact.

De formule van de multidisciplinaire seminariecyclus ‘Religie en samenleving sinds 1750’ werd gecontinueerd. Telkens wordt een stelling, die niet alleen historisch, maar ook interdisciplinair relevant is, aan de deelnemers voorgelegd en bediscussieerd. Vóór elke sessie wordt aan alle ingeschreven deelnemers een tekst bezorgd, die als uitgangspunt voor de discussie kan fungeren. Doelgroep zijn onderzoekers van binnen en buiten de K.U.Leuven. In 2004 werden 6 seminaries en een studiedag georganiseerd. Op 5 februari sprak Tom O’Donoghue (University of Western Australia) over ‘Childabuse scandals and the Catholic Church in the English-speaking world: Are we asking the correct historical questions?’. Thema van het seminarie van Jacques-Olivier Boudon (Université Paris IV – Sorbonne) op 25 maart was: ‘Paris, capitale religieuse de la France sous le Secon Empire)’ en op 29 april besprak Dirk Claes (K.U.Leuven, faculteit Godgeleedheid) het onderwerp ‘Leuvense theologen voor het tweede Vaticaans concilie (1900-1960)’. Op woensdag 12 mei vond een NederlandsVlaamse studiedag plaats: ‘Historische reflecties over de relatie Kerk, katholieken en joden in de jaren 1920-1950’. De dag werd afgesloten met een lezing voor een ruimer publiek van prof.dr. Philippe Chenaux (Universiteit van Lateranen, Rome) over “Le Saint-Siège et la question juive sous les pontificats de Pie XI et de Pie XII”. In het najaar werd Ernestine Van der Wall (Kerkgeschiedenis, Universiteit Leiden) op 18 november uitgenodigd rond het thema ‘Religie en moderne cultuur: een kwestie van aanpassing’. Er vonden ook twee sessies plaats die betrekking hadden op kunst, nl. op 26 februari Hélène Guéné-Loyer (Université de Lyon 2) over Le Cercle catholique de l’Arche – Histoire depuis sa création en 1917. Prise de position, production artistique en op 2 december Virginie Devillez (Musées Royaux des Beaux Arts, Bruxelles) over « Pour une politique des Beaux-Arts » La Belgique des années 1930 à la recherche d’une politique culturelle.

32

4. Publiekswerking 4.1. Lezers

Voor de lezers levert dit gemiddeld een besparing op van één leeszaalbezoek.

De publiekswerking verloopt steeds meer of zelfs volledig via digitale weg. In 2004 kreeg dit een sterke impuls door de lancering van de e-Nieuwsbrief, een e-loket op de KADOC-website en de digitale toegang tot de volledige KADOC-archievencollectie via ODIS. Dit zorgde voor een opmerkelijke stijging van het lezersaantal (905 t.ov. 779), maar ook voor een efficiëntere (zeer gericht en snel) dienstverlening. Het eerste contact met KADOC verloopt meestal elektronisch als gevolg van een zoekactie in de databanken Libis, ODIS of via het e-loket op de KADOC-website. Er komen ook heel wat informatievragen binnen als reactie op de e-Nieuwsbrief die maandelijks aan ca. 7000 personen wordt toegestuurd. Dit zorgde voor een lichte daling in het aantal leeszaalbezoeken (2758 t.o.v. 2928). Studenten en onderzoekers kunnen nu immers hun heuristiek volledig voorbereiden zonder verplaatsing naar KADOC. Ook de verzoekprocedure voor het raadplegen van archiefmateriaal is verkort door het digitaal terbeschikking stellen van een verzoekformulier in pdf-formaat.

Vooral de frequente leeszaalbezoeken van studenten komen onder druk te staan. In 2004 kwamen zij gemiddeld 2,65 keer langs op KADOC (tov 3,55 keer in 2003). De invoering van het semestersysteem en de BAMA-structuur laten minder ruimte voor het klassieke bronnenonderzoek (seminarie-oefeningen en licentiaatsverhandelingen), dat gereserveerd wordt voor masters na masters-opleidingen en doctoraatsprojecten. In 2004 namen doctoraatstudenten 13,45 % van de leeszaalbezoeken voor hun rekening (t.o.v. 11,61 % in 2003). Toch bleef het aandeel studenten onder de lezers ongeveer gelijk (48,12%), waarvan 77,70% K.U.Leuven-studenten. Opmerkelijk was de verdubbeling van het aantal hogeschoolstudenten (van 2,63 % naar 5,75%) die de weg naar KADOC vonden. Misschien spelen de associaties hierin een rol. De geschiedenisstudenten bleven met 43 % het talrijkst. Op de tweede plaats kwamen de studenten kunstwetenschappen (9,09 %), gevolgd door studenten architectuur (5,50%) en pedagogische wetenschappen (6,46 %). (zie grafieken))

Herkomst van de lezers-studenten (per instelling) UCL/ULG 1,84%

UG 8,28%

VUB/ULB/ KUB 4,60%

Hogescholen 5,75%

KULAK 0,92%

UIA/UFSIA 0,92%

KULeuven 77,70%

33

Jaarverslag Studierichtingen van de lezers-studenten

Geneeskunde en lichamelijke opvoeding 2,39% Godsdienstwetenschappen, theologie en wijsbegeerte 6,70%

Economische richtingen en ingenieursopleiding 1,44%

Psychologie en pedago gische wetenschappen 11,00%

Rechten en criminologie 0,96% Culturele studies 1,20%

Archivistiek en bibliotheekopleiding 0,24% Filologie en taalopleidingen 6,46%

Kunstwetenschappen en architectuur 16,03%

Politieke en sociale wetenschappen 5,50% Geschiedenis 43,06%

Antropologie 1,67% Communicatie en journalistiek 3,35%

Geleidelijk aan weet KADOC als Vlaamse erfgoedinstelling zijn lezerspubliek te verruimen tot 52 % niet-studenten in 2004. Daaronder bevonden zich vele bestuursleden van het katholieke organisatieleven in Vlaanderen en historici en heemkundigen, op zoek naar lokaal erfgoed. De KADOCcollecties en vooral de audiovisuele collectie werden ook geraadpleegd door heel wat journalisten en tentoonstellingsmakers. Ook medewerkers aan restauratieprojecten vinden in de plannen- en kunstenaarsarchieven die bewaard worden op KADOC het nodige studiemateriaal. Vooral de KADOC-Nieuwsbrief, de e-Nieuwsbrief en de KADOC-website informeren hen over de grote verscheidenheid aan erfgoed dat op KADOC wordt bewaard. Hun aandacht wordt ook getrokken via KADOC-tentoonstellingen en publicaties die doorgaans wel wat weerklank vinden in de geschreven Vlaamse pers.

34

4.2. Geraadpleegde documentatie Inzake informatieverstrekking en dienstverlening is de evolutie naar een virtuele leeszaal duidelijk een feit. De raadpleging van documenten daarentegen dient nog steeds te gebeuren in de leeszaal. In 2004 werden ruim 3739 meer documentatie-eenheden opgehaald dan in 2003 (22770 t.o.v. 19031), wat een gemiddelde van 87 eenheden per dag betekent. 63% hiervan waren archiefdossiers. De verbreding van het lezerspubliek en de thematische verruiming van de KADOCcollecties vertaalt zich de laatste jaren in een grotere diversiteit van de geraadpleegde documentatie. De archiefdossiers van de christen-democratische partij en politici werden traditiegetrouw het meest geraadpleegd (25,22%), gevolgd door dossiers van binnenkerkelijke instanties of personen (22,63%), met als toppers de microfilms van de Belgica uit de Vaticaanse archieven, het archief van de Redemptoristen (263 dossiers) en het

archief van Scheut (170 dossiers), dat pas sinds mei op KADOC is gedeponeerd . Voor het eerst overstegen die het aantal dossiers die geraadpleegd werden m.b.t. de arbeidersbeweging (19,77%). Verder werd er ook heel wat afdelingsarchief opgehaald waaronder 579 dossiers van Davidsfondsafdelingen, 387 dossiers van Landelijke Gilden en 66 dossiers van KLJafdelingen. Er werden tevens 5637 verschillende boeken en brochures uit de bibliotheek geraadpleegd en 23333 jaargangen van tijdschriften. In 2004 werd reeds serieus geïnvesteerd in de digitalisering van de audiovisuele collectie (affiches) en de tijdschriftencollectie. Ook archieven op microfilm werden ingescand, wat een virtuele raadpleging van bepaalde delen van de collecties in de nabije toekomst mogelijk maakt. Het is wachten op de implementatie van ADAM om ook digitale publicaties en archieven online ter beschikking te stellen van het publiek.

Geraadpleegde documentatie

boeken en brochures congres- en activiteitsverslagen tijdschriftjaargangen archiefbundels totaal 25.000

20.000

15.000

10.000

5.000

0 1995

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

35

Jaarverslag Raadplegingen archiefdossiers per themaveld andere 7,05% partijpolitiek / christendemocratie 25,22% werkgeversbeweging arbeidersbeweging 19,77% 0,01%

onderwijs 2,17% mutualistische beweging 0,77% missie / derde wereld 3,29% middenstandsbeweging 1,45% maatschappelijk werk / caritas 2,88% landbouwersbeweging 4,67%

cultuur / media 4,62%

binnenkerkelijke ontwikkelingen 22,63%

jeugdbeweging 5,45%

4.3. Informatie- en adviesverstrekking en dienstverlening Tenslotte werden vanuit de leeszaal 384 vragen over de erfgoedcollecties beantwoord, waarvan 64,58 % via e-mail. Dit gaat over het verstrekken van basisinformatie over stukken in de eigen collectie met verwijzing naar de digitale databanken, het bezorgen van bibliografische lijsten (LIBIS), het opzoeken van biografische gegevens of stichtingsdata, het opsturen van enkele fotokopieën uit naslagwerken of van grotere pakketten fotokopieën van leden- en bestuurslijsten van plaatselijke sociaal-culturele organisaties, het doorverwijzen naar andere erfgoedinstellingen enz. Zonder twijfel is de informatieverstrekking in het totale werkpakket van de leeszaal sinds de implementatie van het e-loket gevoelig toegenomen en het publiek dat op die manier wordt bereikt verruimd. Gespecialiseerde vragen bijv. in het kader van restauratiedossiers vroegen doorgaans meer opzoekwerk en werden opgevolgd door de medewerkers van de afdeling archief die vertrouwd zijn met de architectuur- en kunstenaarsarchieven. Specifiek m.b.t. de audiovisuele documentatie is tevens een hele dienstverlening uitgebouwd op het vlak van advies bij het illustreren van publicaties, bij het opbouwen van tentoonstellingen en bij de productie van audiovisuele programma’s.

36

Wat reproductie betreft, valt er geen daling vast te stellen in het aantal fotokopieën dat door studenten wordt aangevraagd. Door de evolutie naar opdrachten met kortere deadlines proberen zij op een zo kort mogelijke tijd zoveel mogelijk informatie te verzamelen die ze dan vanop hun werkplek verwerken. Ook door lokale afdelingen (o.a. KLJ-Katholieke Landelijke Jeugd, Landelijke Gilden, Davidsfonds) worden heel wat fotokopieën opgevraagd met het oog op een jubileumviering of om hiaten in het lokale afdelingsarchief aan te vullen. In 2004 werd geïnvesteerd in scanners (tot A2-formaat) waardoor de meeste audiovisuele documenten uit de KADOC-collectie snel kunnen worden ingescand en meegegeven op cd-rom of via e-mail worden doorgestuurd. Hiermee beschikken de aanvragers onmiddellijk over reprodukties die kunnen ingelast worden in publicaties of tentoongesteld worden (prints op fotopapier). Eenmaal de audiovisuele collectie volledig online beschikbaar is (2005 of 2006), zullen reproductie-aanvragen volledig digitaal kunnen verwerkt worden. Om de publiekswerking in de toekomst nog te kunnen intensifiëren en verbreden is het duidelijk dat er verder moet geïnvesteerd worden in digitale ontsluiting van de erfgoedcollecties en in digitale communicatiekanalen.

4.4. Communicatie en P.R. 4.4.1. Website Niet enkel werd de website voortdurend geactualiseerd. Ook werd er nieuwe functionaliteit ingebouwd, zoals een sitemap, een zoekbox en betere printfaciliteiten voor de eindgebruiker. Een belangrijk nieuw onderdeel van de website was de e-Nieuwsbrief , die naar meer dan 7000 e-mailadressen worden verstuurd. De website was goed voor meer dan 7000 hits in 2004. 4.4.2. Nieuwsbrief De KADOC-Nieuwsbrief verscheen opnieuw 6 maal (in een oplage van ca. 4500 ex.), maar nu in een nieuw ‘kleedje’ (kleiner formaat, steunkleur, …). Uit het aanbod van 2004 werd in december een selectie gemaakt die begin 2005 in het Engels en het Frans zal worden vertaald. Die vertalingen zullen in de vorm van een “Internationale Nieuwsbrief” via e-mail aan de internationale contacten van KADOC worden bezorgd. Ten slotte werden twaalf nummers van de (virtuele) e-Nieuwsbrief verspreid aan ca. 7000 adressen. Op die elektronische periodiek werd telkens snel gereageerd door diverse lezers. 4.4.3. Socio-culturele activiteiten Op zondag 29 augustus nam KADOC deel aan de Cultuurmarkt in Antwerpen. In de zgn. ‘Archiefstraat’ presenteerde het centrum zijn collectie en werking in een eigen stand.

4.5. Publicaties KADOC bracht vier publicaties uit, twee in de nieuwe reeks ‘KADOC Studies on Religion, Culture and Society’ en twee in de (oneigenlijke) reeks ‘Diversen’. De voorziene vijfde publicatie (Religion, Children’s Literature and Modernity in Western Europe, 1750-2000) werd drukklaar gemaakt, maar verschijnt pas in het voorjaar van 2005. Tegelijkertijd werden stappen gezet in de voorbereiding van diverse publicaties voor 2005 en 2006 (opvragen, corrigeren en vertalen van teksten, iconografie, contacten met drukkers, …).

is de nieuwe Editorial Board (EB) van groot belang voor de publicatiepolitiek van KADOC. De EB (cf. bijlage 1.3) moet erover waken dat de KADOC-publicaties in de reeksen Studies, Artes en Studies on Religion, Culture and Society (alle drie uitgegeven door Universitaire Pers Leuven) de internationale kwaliteitsstandaarden kunnen doorstaan. De EB kwam voor het eerst samen op 6 november. Op de agenda stond de voorstelling van het KADOC-publicatieprogramma van 2005 en 2006 en de aanduiding van de referenten, twee per publicatie, die de manuscripten voor de eigenlijke uitgave beoordelen. Met de redactie van het NederlandsVlaamse tijdschrift Trajecta, tijdschrift voor de geschiedenis van het katholiek leven in de Nederlanden, werden afspraken gemaakt in verband met het drukklaar maken van het tijdschrift. Vanaf de jaargang 2005 zal KADOC instaan voor de technische eindredactie van de teksten, de iconografie, de vormgeving en de drukopvolging. Ook voor diverse andere initiatieven waarbij KADOC betrokken was (bv. Hoera, een jubileum!, Archiefbank, …), verzorgde het centrum de eindredactie, vormgeving en/of drukopvolging van ‘klein drukwerk’ als folders, enz. Ten slotte vroeg de voorbereiding van op stapel staande publicaties heel wat werk: met name: - de proceedings van drie internationale colloquia: 1° Religion, Children’s Literature and Modernity in Western Europe, 17502000, 2° The Transformation of the Christian Churches in Western Europe, 1945-2000 en 3° The Vatican, Catholic Opinion and the International Order at the time of Leo XIII (1878-190) allein de reeks KADOC Studies on Religion, Culture and Society - de doctorale proefschriften van Peter Van Kemseke (Conquering the World. The Globalization of Socialism and Christian Democracy, 1945-1965, eveneens in KADOC Studies on Religion, Culture and Society) en Wouter Beke (De Christelijke Volkspartij tussen 1945 en 1968: breuklijnen en pacificatiemechanismen in een catch-allpartij, in de reeks KADOCStudies) - twee publicaties die het resultaat zijn van contractonderzoek, m.n. Geschiedenis van Arco en De geschiedenis van de gasthuiszusters van Lier

Naast de start van de nieuwe reeks KADOC Studies on Religion, Culture and Society

37

Jaarverslag 4.6. Tentoonstellingen In het kader van zijn publiekswerking en conform het Beleidsplan organiseert KADOC met een grote regelmaat tentoonstellingen in eigen huis. In 2004 waren dat er zes. Voor elke tentoonstelling werd ook een zakcatalogus gerealiseerd. Ten slotte werden zeven tentoonstellingen, gepland voor 2005, voorbereid, waarvan vijf in eigen huis zullen plaatsvinden. 4.6.1. Op KADOC Marc Sleen: karikaturen 28 november 2003 - 10 januari 2004 Deze tentoonstelling liep samen met de retrospectieve van het werk van Marc Sleen in de Gentse Kunsthal Sint-Pietersabdij n.a.v. de tachtigste verjaardag van “de vader van Nero”. In de pandgangen van KADOC werd stilgestaan bij de politieke karikaturen die Sleen in de jaren 1945-1955 maakte voor diverse katholieke dag-, week- en kiesbladen, een onbekend aspect van zijn tekenkunst. Ook werden de Nero-strips met een vergrootglas (zoals dat van detective Van Zwam) bekeken, op zoek naar sporen van de actualiteit. De tentoonstelling trok 794 bezoekers. Op 10 januari vond in de KADOC-kapel een “finissage” plaats in aanwezigheid van Sleen. Diens collega Gerard Alsteens (Gal), politicus Louis Tobback en historicus Emmanuel Gerard hielden er opgemerkte toespraken. Gelegenheidstentoonstelling KSA/VKSJ/KSJ 6 maart Deze tentoonstelling werd opgebouwd n.a.v. de studiedag “De eigenheid van een jeugdbeweging. 75 jaar KSJ-KSA-VKSJ” die door KAJ en KADOC werd georganiseerd. Met foto’s en affiches, publicaties en archiefstukken werd een beeld opgehangen van de geschiedenis van de studentenjeugdbeweging. Deze tentoonstelling was (in een ingekorte versie) begin april ook te zien op een bijeenkomst van KSJ-Limburg in het Instituut Mariaburcht in Stevoort-Hasselt. Het Umbrië van Franciscus. Foto’s van Leopold Oosterlinck. 12 maart - 8 mei In de winter van 1994 trok de Leuvense fotograaf Leopold Oosterlynck (°Kortrijk, 1946) gedurende zes weken met zijn ‘fieldcamera’ door Umbrië. Hij fotografeerde het landschap in het winterlicht. Het resultaat - 24 zwart-witfoto’s - werd in de pandgangen van KADOC bewonderd door 633 bezoekers. Naar aanleiding van de tentoonstelling verscheen ook een

38

publicatie waarin alle foto’s zijn opgenomen. De vormgeving van het boek was het werk van KADOC. Na KADOC was “Het Umbrië van Franciscus” ook te zien in het Museum Vlaamse Minderbroeders in SintTruiden (4 juni-4 september), in de Gentse Sint-Niklaaskerk (2-31 oktober) en in het Sint-Franciscuscollege van Heusden-Zolder (20-21 november). Ook in 2005 zal de tentoonstelling haar ronde van Vlaanderen verderzetten. Menu’s uit KADOC-archieven 18 april N.a.v. de Vlaamse Erfgoeddag met als thema “’t Zit in de familie” presenteerde KADOC een selectie van de menu’s van allerlei feesten in negentiende- en twintigste-eeuwse (burger)families. Het Kruis der Zonden. Frans Mertens, schilder en graficus 27 augustus - 30 oktober De tentoonstelling, opgezet samen met het CRKC en de Vrienden van Frans Mertens, riep in kort bestek het leven van de Antwerpse kunstschilder Frans Mertens (1908-1993) op, bracht zijn artistieke vriendenkring in beeld (met werk van o.m. Alfred Ost, Prosper De Troyer en Felix De Boeck), toonde een selectie van zijn religieus oeuvre en focuste op zijn minder gekende werk als tekenaar en graficus, dat vooral in de jaren 1930 tot stand kwam. In dit laatste deel werden zijn lino’s en pentekeningen, decor- en vlagontwerpen, band- en boekillustraties gepresenteerd. Deze tentoonstelling trok 300 belangstellenden. Door eigen werk sterk. Kajotters en kajotsters in Vlaanderen, 1924-1967 4 december - 22 januari 2005 Naar aanleiding van de publicatie Door eigen werk sterk. Geschiedenis van de kajotters en kajotsters in Vlaanderen, 1924-1967 (cf. supra) hing deze tentoonstelling een beeld op - met foto’s, affiches, films, tijdschriften, archiefstukken, … - van meer dan 50 jaar kajotters- en kajotstersgeschiedenis. Ruim 400 bezoekers (vooral enthousiaste oudkajotters) vonden de weg naar KADOC.

4.6.2. Elders Dit zijn tentoonstellingen die in opdracht worden gerealiseerd, soms in het kader van een onderzoeks- of publicatieproject (zoals Door zorg verbonden). In goede handen. 75 jaar onderwijs in verpleeg- en vroedkunde in Leuven 12 maart - 19 mei Naar aanleiding van zijn 75ste verjaardag organiseerde het departement Verpleeg- en Vroedkunde van de Katholieke Hogeschool Leuven de tentoonstelling In goede handen. 75 jaar onderwijs in verpleeg- en vroedkunde te Leuven. Daarvoor deed de instelling een beroep op KADOC. De geschiedenis van de school is ouder, maar in 1928 komt ze onder de naam Sint-Elisabethinstituut voor verpleegkunde in handen van de Gentse congregatie van de Zusters van Liefde van Jezus en Maria. Dat is het begin van een b(l)oeiende geschiedenis: de studentenbevolking kende een enorme toename en in nauwe samenwerking met de K.U.Leuven evolueerde het verpleegkundig onderwijs er tot een professionele en gespecialiseerde opleiding. De tentoonstelling schetste een beeld van het ontstaan en de groei van de Sint-Elisabethschool tot het departement Verpleeg- en Vroedkunde van vandaag. Zowel de ontwikkelingen van de instelling zelf als de opleiding en het school- en studentenleven kwamen aan bod. Dat leverde een boeiend panorama op van driekwarteeuw onderwijs in verpleeg- en vroedkunde in Leuven. Door zorg verbonden. Een geschiedenis van de christelijke mutualiteiten in het arrondissement Leuven. Een greep uit het archief 8 mei - 10 juli Naar aanleiding van de gelijknamige publicatie (cf. supra) presenteerde KADOC in de lokalen van CM-Leuven een selectie uit het archief van het verbond. Naast originele documenten – verslagboeken, registers, briefwisseling – riepen ook voorwerpen als een bodetas, affiches en foto’s een gevarieerd beeld op van de werking van de SintPietersbond. 60 jaar De Volksmacht / Visie 11 oktober - 25 oktober In 2004 vierde Visie, voorheen De Volksmacht, het blad van het ACW, zijn 60ste verjaardag. Uit de volledige collectie die zich op KADOC bevindt, maakte de huidige redactie van het blad een selectie. Van elk jaar werden een of meer covers, artikels en/of strips geselecteerd die in hun geheel een beeld geven van 60 jaar politiek, sociaal-econnomisch en

cultureel leven in Vlaanderen/België. Voor de aantrekkelijke vormgeving en presentatie - 60 digitale prints - stond KADOC in. Deze tentoonstelling was nadien ook te zien in Oostende en Gent. In 2005 zullen nog andere ACW-verbonden aan bod komen.

4.7. Hoera, een jubileum ?! In 2003 ging de Provincie Vlaams-Brabant van start met het vormingsinitiatief Hoera, een jubileum ?!, dit i.s.m. vier erkende privaatrechtelijke archief- en documentatiecentra, m.n. ADVN, Amsab-Instituut voor Sociale Geschiedenis, KADOC-K.U.Leuven en Liberaal Archief. De concrete doelstelling van dit project was de organisatie van een vierdelige, praktijkgerichte lessenreeks voor verantwoordelijken van het lokale verenigingsleven die, bv. n.a.v. een jubileum, werk wilden maken van hun geschiedenis en van het door hen bewaarde erfgoed. De lessenreeks startte op 8 november 2003 en werd afgesloten op 13 maart. 1° Tijdens een inleidende sessie worden modellen aangereikt en praktijkgerichte ervaringen uitgewisseld inzake de organisatie van een jubileumviering. De volgende drie sessies gaan in op 2° de ontsluiting van en de zorg voor het verenigingsarchief (papieren, audiovisuele e.a. onderdelen), 3° de organisatie van een tentoonstelling en 4° de wijze waarop een boek of gelegenheidsbrochure kan worden gerealiseerd. De respons op dit initiatief was overweldigend. Al na enkele weken waren de vier sessies volgeboekt en werd een wachtlijst opgemaakt. Indien men bedenkt dat in de promotie voor deze eerste lessenreeks slechts welbepaalde categorieën van verenigingen werden benaderd (de sportverenigingen werden bv. nog niet aangeschreven), is het duidelijk dat er binnen het lokale verenigingsleven in Vlaams-Brabant een grote nood bestaat aan dit soort initiatieven. Ook van buiten de provincie ontvangen de initiatiefnemers diverse geïnteresseerde reacties en zelfs vragen tot deelname. Om al die redenen lag het voor de hand dat in 2004 het voornoemde vormingsinitiatief zou worden hernomen. De sessies van deze tweede reeks vonden plaats op 15 mei, 19 juni, 18 september en 30 november. Voorafgaand werd de syllabus van de lessenreeks (tweede editie) grondig herwerkt.

39

Jaarverslag In het voorjaar van 2005 zal een nieuwe lessenreeks plaatsvinden, nu ook in samenwerking met Vormingplus (volkshogescholen) Halle-Vilvoorde en Oost-Brabant. De sessies zijn gepland op 5 en 19 maart, 23 april en 21 mei. De deelname aan de lessenreeks is gratis. De deelnemers krijgen een verzorgde syllabus ter beschikking. Zij kunnen de hele cyclus volgen of slechts enkele sessies bijwonen. De nadruk ligt niet op een breedvoerige theoretische benadering, maar op praktijkgerichte informatie- en doe-sessies; kennisoverdracht, concrete voorbeelden, demonstraties, workshops. De interactie met de experten moet de deelnemers bovendien de weg wijzen naar andere instanties en kenniscentra. Per sessie worden slechts enkele sprekers en uiteenzettingen voorzien. Er wordt veel ruimte gelaten voor informele contacten en gesprekken. Door middel van praktijkgerichte werkateliers en groepsgesprekken worden de deelnemers onmiddellijk met de praktijk geconfronteerd. De centra leveren de bevoegde sprekers en staan mee in voor de realisatie van het cursuspakket. Ze spreken een beurtrol af. De eerste reacties van de deelnemers leren bovendien dat er inzake erfgoedzorg bij lokale verenigingsleven in Vlaams-Brabant een grote nood leeft inzake praktijkgerichte adviesverlening en expertise-uitwisseling. Diverse vragen van deelnemers, bv. inzake de optimale bewaring en verpakking van hun archieven en andere erfgoedcategorieen, waren zo specifiek, dat een werkbezoek van een specialist zich opdringt. De provincie Vlaams-Brabant stelt daarom aan de deelnemers zogenaamde “adviescheques” ter beschikking. Op hun vraag sturen de deelnemende instellingen, na onderling overleg, experten ter plaatse. Zij geven de verenigingen die zelf de zorg voor hun erfgoed willen opnemen, adequaat en praktijkgericht richtlijnen, bv. inzake de opmaak van een ordeningsplan, de schoning en verpakking van archieven, hun optimale opslag en hun eventuele terbeschikkingstelling. Naast deze werkbezoeken, staan de leden van het projectteam vanzelfsprekend ook ter beschikking voor feedback en advies. Van de betrokken erfgoedgehelen worden eveneens registraties uitgevoerd bij Archiefbank Vlaanderen.

40

5. Opties 2005 Absolute prioriteiten voor het nieuwe jaar zijn ongetwijfeld de verdere onderhandelingen over de harmonisatie en de inschaling van het ex-DAC-personeel. Dit zou in 2005 zo niet volledig in orde, dan toch zeker op het goede spoor moeten geraken. Een tweede prioriteit is natuurlijk de ingebruikname van het tweede erfgoeddepot in het najaar. Daarvoor is een stappenplan ontwikkeld dat moet toelaten de normale dienstverlening aan lezers en publiek te kunnen blijven verzekeren. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is ook voortzetting van de mecenaatscampagne om het eigen aandeel in de bouw van het depot te kunnen aflossen. Blijvers zijn: de verdere digitalisering van de erfgoedcollectie en de concretisering van het ADAM-project om te komen tot een behoorlijk beheers- en ontsluitingssysteem van elektronisch archief en tot een elektronisch archiefbeschrijvingssysteem. Na de succesvolle start van de e-Nieuwsbrief vorig jaar wordt 2005 de start van de zgn. i-Nieuwsbrief, een Frans-Engelse elektronische nieuwsbrief met een selectie uit de papieren Nieuwsbrief van het afgelopen jaar. In de onderzoeksafdeling starten enkele nieuwe projecten, maar ook de afwerking van de lopende projecten zullen de nodige energie en inzet vergen. De Onderzoeksgemeenschap ‘Cultural Identity, Weltanschauung and Architecture in Western Europe (1815-1940)’ organiseert in 2005 verscheidene workshops, seminaries en één internationaal colloquium. Ten slotte zullen enkele voorstellen die in 2004 werden ingediend, zoals het voorstel voor een Masters-na-Masters-opleiding en voor een Onderzoeksgemeenchap (op basis van het voorstel dat werd ingediend voor excellentiefinanciering binnen de K.U.Leuven), worden geëvalueerd en zullen zij, afhankelijk van de uitslag, verder worden uitgewerkt of bijgestuurd.

41

Jaarverslag

BIJLAGEN B1. Bestuur B1.1. Wetenschappelijke Commissie (2002-2007) (*) Lid van het Bureau Voorzitter Emiel Lamberts (*) (facultair vertegenwoordiger Letteren) Ondervoorzitter Emmanuel Gerard (*) (facultair vertegenwoordiger Sociale Wetenschappen) Directeur Jan De Maeyer (*) Leden Jaak Billiet (gecoöpteerd lid, Fac. Sociale Wetenschappen) Erik Buyst (facultair vertegenwoordiger Economische en Toegepaste Economische Wetenschappen) Luc De Fleurquin (*) (gecoöpteeerd lid, Bijz. Fac. Kerkelijk Recht) Mark D’hoker (facultair vertegenwoordiger Psychologie en Pedagogische Wetenschappen) Mathijs Lamberigts (facultair vertegenwoordiger Godgeleerdheid) Lambert Leijssen (*) (gecoöpteerd lid, Fac. Godgeleerdheid) Patrick Pasture (gecoöpteerd lid, Fac. Letteren) Jan Roegiers (gecoöpteerd lid, Fac. Letteren) Rita Schepers (*) (gecoöpteerd lid Fac. Sociale Wetenschappen) Carlos Steel (facultair vertegenwoordiger H.I.W.) Fred Stevens (facultair vertegenwoordiger Rechtsgeleerdheid) Lieve Vandemeulebroecke (gecoöpteerd lid, Fac. Psychologie en Pedagogische Wetenschappen) Antoon Vandevelde (gecoöpteerd lid, H.I.W.) Luc Verpoest (gecoöpteerd lid, Fac. Toegepaste Wetenschappen en Faculteit Letteren) Notulist Magda Pluymers B1.2. Adviesraad André Aernoudt, Caritas Catholica Vlaanderen Jan Boulogne, Unizo Bea Cantillon, Centrum voor Sociaal Beleid, Universiteit Antwerpen Luc Claessens, Broederlijk Delen Ivo Clerix, Verbond van Kristelijke Werkgevers en Kaderleden Ludo Collin, Archief bisdom Gent Jos Daniëls, Leuven Sonja De Becker, Belgische Boerenbond Luc Delanghe, Heverlee-Leuven Pierre Delsaerdt, UFSIA-Universiteit Antwerpen Ann Demeulemeester, ACW-Koepel van Christelijke Werknemersorganisaties Etienne D’hondt, Vereniging van Religieus-wetenschappelijke Bibliothecarissen Norbert D’hulst, Davidsfonds Karel Dobbelaere, oud-voorzitter KADOC Jan Dumon, Missio Michel Dumoulin, Belgisch Historisch Instituut te Rome Ulrik Geniets, Vereniging Hogere Oversten van België Jos Horemans, Filmmagie Noël Huygelier, Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs - Pedagogisch Bureau

42

August Keersmaekers, Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond Hilde Kieboom, Sint-Egidiusgemeenschap Benedicta Meersman, Unie der Vrouwelijke Contemplatieven Piet Moesen, Archief bisdom Hasselt Achille Neys, Aalmoezeniersdienst Antoon Osaer, Interdiocesane Pers- en Informatiedienst en Archief aartsbisdom MechelenBrussel Chris Peeters, Leesweb Gert Poelman, Bisdom Gent Kurt Priem, Bisdom Brugge Jos Raskin, Bisdom Hasselt Jozef Smits, CD&V Maria Valkeneers, Unie van de Religieuzen van België Constant Van De Wiel, Aartsbisdom Mechelen-Brussel Marc Van den Brande, Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs Lieve Van Hoofstadt, Centrum voor Christelijk Vormingswerk Mark Van Melckebeke, Interdiocesaan Centrum Hans Vanackere, Christian Academy for European Dialogue Daniël Vanhoutte, Interdiocesaan Pastoraal Beraad Leopold Vinken, Bisdom Antwerpen Luc Zaman, Archief bisdom Antwerpen B1.3. Editorial Board KADOC Studies on Religion, Culture and Society Urs Altermatt, Université de Fribourg Jan Art, Universiteit Gent Jaak Billiet, K.U.Leuven Jan De Maeyer, KADOC-K.U.Leuven Jean-Dominique Durand, Université Lyon 3 Emmanuel Gerard, K.U.Leuven James C. Kennedy, Vrije Universiteit Amsterdam Mathijs Lamberigts, K.U.Leuven Emiel Lamberts, KADOC-K.U.Leuven Jean-Michel Leniaud, Ecole pratique des hautes études, Sorbonne, Paris Patrick Pasture, K.U.Leuven Andrew Saint, Cambridge University Liliane Voyé, Université Catholique de Louvain

B2. Personeel Directeur: Jan De Maeyer Algemene diensten (per 31/12: 4,4 VTE - 6 personen) Magda Pluymers (90%) - afdelingshoofd Bernadette Costermans Agnes Thirion (50%) gedetacheerd naar Publieke Diensten Christine Vanderwaeren (50%) Hilde Van Dooren Sabine Van Reybroeck Afdeling Archief (per 31/12: 7,8 VTE + 3 vrijwilligers - 13 personen) Godfried Kwanten - afdelingshoofd Greet De Neef – adjunct-afdelingshoofd Hugo Cammaer (sedert 1 februari, gedetacheerd) Lieve Dhaene (80%) Miet Eyckens (50%, vanaf 1 maart 70%, van 1 mei tot 31 december 100%) Jo Luyten Krista Maes (50%) Tom Van Beeck (van 16 juni tot 31 december) Christine Vanderwaeren (50%) Rie Vermeiren (50%, van 1 maart tot 30 april 70%)

43

Jaarverslag Willy Devaere (vrijwilliger) Thilda Ulens (vrijwilligster) Lutgard Vandewalle (vrijwilligster) Afdeling Bibliotheek (per 31/12: 5,5 VTE + 4 vrijwilligers - 11 personen) Carine Dujardin (90%) - afdelingshoofd Lieva Dierynck (50%) – adj.-afdelingshoofd Diana Beken (100%, van 1 maart tot 30 april 50%) Bernadette De Meyer (50%) Annick Duym (100%, vanaf 1 april 80%) Katie Pieters (vanaf 21 juni) An Sente (100%, vanaf 14 juni 80%) Dries Delbeke (vrijwilliger) Francis Lamiroy (vrijwilliger) Ivan Thoma (vrijwilliger) Annie Van Vaeck (vrijwilliger) Afdeling Publicaties en tentoonstellingen (per 31/12: 4 VTE - 4 personen) Luc Vints – afdelingshoofd Lieve Claes Annelies Cousserier (50%-tot 30 oktober) Bieke Verhoelst (vanaf 18 oktober) Alexis Vermeylen Leen Alaerts (tot 28 februari 35%, tot 30 juni 50%) Afdeling Onderzoek (per 31/12: 5 VTE + 6 vrijwilligers - 13 personen) Peter Heyrman – afdelingshoofd Thomas Coomans (tot 30 september, daarna vrijwillig wetenschappelijk medewerker) Steve Heylen (tl) Nele Joostens (tot 28 februari) Kristien Suenens (80%-tot 31 augustus, daarna vrijwillig wetenschappelijk medewerker) An Vandenberghe (tl) Maarten Van Dijck (vanaf 1 augustus) Hanne Van Herck (tot 30 juni, vanaf 1 juli gedetacheerd) René Bodson (vrijwilliger) Theo Laurent (vrijwilliger) Fina Pelgrims (vrijwilliger) Frederic Vandenbosch (vrijwilliger) Nelson Gonzàlez (bursaal, tot 31 oktober) Patrik Jaspers (gedetacheerd bursaal) Afdeling Publieke Diensten en Informatica (per 31/12: 4,10 VTE - 5 personen) Luc Schokkaert - afdelingshoofd Patricia Quaghebeur – adjunct-afdelingshoofd (80%) Sofie Goorts (vanaf 1 september 60%, vanaf 1 november 70%) Jessica Marque (50%, tot 31 augustus) Ann Vermeire (tot 31 maart 50%, tot 30 juni 60%, tot 31 oktober 70%, vanaf 1 november 60%)

44

B3. KADOC in cijfers

DOCUMENTATIE

ARCHIEF (strekkende m) BIBLIOTHEEK boeken + tijdschriften (titels) waarvan lopend AUDIOVISUELE DOCUMENTATIE foto’s affiches films

LEESZAAL

BEZIT

VERWERKT

Eind 2003

Eind 2004

Eind 2003

Eind 2004

15.286

16.094

10.740

11137

183.000 10.250 1.081

180.000 10.590 1.097

93.344 9.214 1.081

97.930 9.505 1.097

275.000 20.926 4.475

277.500 21.947 4.485

43.940 17.717 4.435

44.379 19.942 4.320

LEZERS

DOCUMENTATIE

In 2003

In 2004

In 2003

In 2004

2.930 bezoeken van 779 lezers

2758 bezoeken van 905 lezers

19.332 eenheden

22770 eenheden

PUBLICATIES tijdschrift KADOC-Nieuwsbrief (elektronische) e-Nieuwsbrief reeks Studies reeks Artes reeks Studies on R, C & S reeks Diversen reeks Inventarissen & repertoria

sinds 1988 sinds 2004 sinds 1984 sinds 1998 sinds 2004 sinds 1984 sinds 1981

PERSONEEL

30,8 VTE

staf stafmedewerkers bedienden FWO-onderzoekers contractonderzoekers gedetacheerde medewerkers vrijwilligers vrijwillig wetenschappelijke medewerkers buitenlandse fellows en bursalen stagiairs

6 4 19 1 4 2

In 2004

TOTAAL

6 nrs. 12 nrs.

85 nrs. 12 nrs. 29 7 2 40 62

36 + 14

11 3 1 3

45

Jaarverslag Audiovisuele collectie – detailcijfers

Visueel materiaal Foto’s Eind 2003

In 2004

Totaal eind 2004

Affiches Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Bidprentjes Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Diareeksen Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Films Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Stopfilms Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Video’s Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Vlaggen Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Vaantjes Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Kalenders Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Kledij Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004

46

Bezit

Waarvan verwerkt

% verwerking

383.636 + 1165 albums + 100m los 2.500

43.940 + 956 albums +152m ruw verwerkt

20.926 571 21.947

17.717 2.225 19.942

90, 8

180.232 9.768 190.000

105.354 0 105.354

55, 4

2.025 139 2.164

1.936 144 2.080

96

4.475 10 4.485

4.335 15 4.350

97, 2

1.422 135 1.557

1.417 140 1.557

100

760 145 905

726 24 750

77, 9

483 12 495

426 0 426

86

630 5 635

625 5 630

99

1.183 145 1.328

1.183 145 1.328

100

325 6 331

313 6 319

96, 3

439 +98 albums + 13m ruw verwerkt 386.136 44.379 +1165 albums + 1.054 albums +100m +165m ruw verwerkt

Audiomateriaal Singles Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Elpees Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 cd’s Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 CD-Roms Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Interviews Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Cassettes Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004

Bezit

Waarvan verwerkt

% verwerking

386 16 402

371 16 388

96, 2

321 30 351

312 29 341

97

179 9 188

179 6 185

98

42 53 95

42 50 92

96, 8

143 0 143

142 0 142

99

869 34 903

819 84 903

100

Bibliotheek - detailcijfers Boeken (stuks)

Bezit

Verwerkt

% verwerking

Eind 2003

183.000

93.344

51

4.586 97.930

54, 4

Reductie onverwerkte - 18.000 voorraad 2003 In 2004 15.000 Totaal eind 2004 180.000 Te onderscheiden in: Monografieën Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Brochures Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Reeksvolumes Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004 Congres- en jaarverslagen Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004

49.439 3.093 52.532 16.620 439 17.059 23.372 545 23.917 3.911 509 4.420

47

Jaarverslag Tijdschriften (titels) Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004

10.250 340 10.590

Lopende tijdschriften (titels) Eind 2003 In 2004 Totaal eind 2004

1081 16 1.097

9.214 291 9.505

89, 9 89, 7

Instroom 2004 Totaal aantal volumes aangeboden voor selectie Onverwerkte voorraad boeken 2004 Onverwerkte voorraad tijdschriften 2004 (volumes) Boeken en tijdschriften die in 2004 een herbestemming kregen Boeken en tijdschriften die ter plaatse werden getrieerd Gecatalogiseerde boeken Verwerkte tijdschriftvolumes

118.346 15.000 4.000 45.000 43.000 4.586 6.760

B4. Voornaamste aanwinsten per thematisch veld B4.1. Arbeidersbeweging Verwerving - Archief ACV-Voeding en Diensten Turnhout - Archief ACV-Zuid-West-Vlaanderen - Archief ACW (aanvulling) - Archief ACW-Limburg - Archief ACW-Waas en Dender - Archief ARCO (aanvulling) - Archief CM-Meetjesland - Archief De Linde Retie - Archief KAV-West-Vlaanderen (aanvulling) - Archief KWB-Oost-Vlaanderen - Archief Hendrik Poels - Archief Ziekenfonds Landelijke Bediendencentrale en Vooruitzicht Buurtspoorwegen - Tijdschriften van de ACV Pers- en informatiedienst, Brussel - Bibliotheekmateriaal uit het archief van ACV Poperinge - Bibliotheekmateriaal uit het archief van ACV-nationaal - Bibliotheekmateriaal van KAJ Ieper - Bibliotheekmateriaal uit het archief van KAJ-nationaal - Tijdschriften uit het archief VKAJ - Bibliotheekmateriaal uit ARCA, Louvain-la-Neuve - Bibliotheekmateriaal uit het KWB-archief Aalst - Bibliotheekmateriaal uit het archief van ACW Houthalen-Helchteren - Bibliotheekmateriaal uit het archief ACW Sint-Niklaas (Hendrik Heyman) - Bibliotheekmateriaal uit het archief van ACW Aalst - Bibliotheekmateriaal uit het archief ACW-nationaal (Luc Delange) - Bibliotheekmateriaal uit het archief van ACVW Verwerking - Archief ACW - Archief ACW-Waas en Dender - Archief CM-Meetjesland - Archief KAV-West-Vlaanderen - Monografieën en tijdschriften rond KWB uit het KWB-archief Aalst

48

- Monografieën rond werkmanswoningen, drankbestrijding en sociale actie uit het archief ACW Sint-Niklaas - ACW-tijdschriften uit het Land van Waas uit het archief ACW Sint-Niklaas - Publicaties rond onderwijs en christelijke arbeidersbeweging uit het archief van Hendrik Heyman - Publicaties uit het archief ACW-nationaal (Luc Delange) - ACW-tijdschriften uit de archivalia Jos Poelmans (Houthalen) - Tijdschriften uit het archief ACW Brussel - Congressen, programma’s, jaar- en activiteitsverslagen rond christelijk coöperatiewezen, m.n. LVCC (nationaal, regio’s Antwerpen, Brugge, Kortrijk, Limburg), Welvaart/Bien-être, Groep Arco, Arcofin, Arcopar, Arcoplus B4.2. Binnenkerkelijke ontwikkelingen Verwerving - Archief Association International d’Etudes Medico-Psychologiques et Religieuses - Archiefbestanden bisdom Brugge (o.a. Centrum voor Socio-Religieus Onderzoek) - Archief Herman Boon (aanvulling) - Archief Gerard De Vos - Archief Ignace Dewitte - Archief Interdiocesaan Pastoraal Beraad (aanvulling) - Archief International Ecumenical Fellowship (aanvulling) - Archief Katholieke Aalmoezeniersdienst (aanvulling) - Archieven Lekenorde Sint-Paulus (centraal secretariaat en ploeg Roeselare) - Archief Missio bisdom Antwerpen - Archief Generalaat Missionarissen van Scheut - Archief Monialen Dominicanessen, Corpus Christi (Kontich) - Archief Albert-Frans Peeters (aanvulling) - Archief Wilfried Petré - Archief Priesterfraterniteit Jesus Caritas (Charles de Foucault) - Archief Priesters en Religieuzen voor Gerechtigheid en Vrede (aanvulling) - Archief Provincialaat Zusters van Barmhartigheid van Ronse - Archief Lode Van Eyck - Archief Zusters van de HH. Harten (picpussen) Tongeren - Archief Zusters van O.-L.-V. ten Bunderen van Moorslede - Archief Zusters van Overijse-Mechelen - Archief Zusters van Sion - Bibliotheekmateriaal van 13 priesterbibliotheken - Bibliotheekmateriaal (boeken en tijdschriften) van een 26-tal bibliotheken van religieuze instituten - Bibliotheekmateriaal rond theologie, catechese, geschiedenis van religieuze instituten uit het Theologicum Mechelen - Bibliotheekmateriaal uit het bezinningscentrum “De Levensboom”, Kalmthout - Religieuze literatuur van de gemeenschap “De Regenboog”, Anderlecht - Bibliotheekmateriaal rond theologie en catechese van de Belgische Koördinatie Katechumenaat van Brussel - Archief- en bibliotheekmateriaal van het IPB, Brussel - Religieuze literatuur uit de Mariale bibliotheek van de Montfortanen, Leuven - Litugische publicaties en publicaties rond kerkgeschiedenis uit het archief van het bisdom Gent - Bibliotheekmateriaal rond religieuze literatuur van het Koninklijk Geschied- en Oudkundig Genootschap van Vlaams-Brabant, Asse - Religieuze literatuur en preekboeken van CRKC, Leuven - Bibliotheekmateriaal aangeboden via de lijst van dubbelen van CDRR, Namur - Bibliotheekmateriaal aangeboden via de lijst van dubbelen van de bibliotheek van de KUBrussel - Bibliotheekmateriaal aangeboden door de campusbibliotheek van Arenberg (Heverlee) - Tijdschriften en publicaties uit het archief Van Der Taelen, Brussel - Bibliotheekmateriaal uit het archief van de Zusters HH. Harten picpussen van Tongeren - Tijdschriften uit het archief van de Lekenorde van Sint-Paulus - Tijdschriften uit het archief Fons D’hoogh - Bibliotheekmateriaal uit het archief van de Gasthuiszusters van Antwerpen

49

Jaarverslag Verwerking - Archief Association International d’Etudes Medico-Psychologiques et Religieuses - Archiefbestanden bisdom Brugge (o.a. Centrum voor Socio-Religieus Onderzoek) - Archief Gerard De Vos - Archief Interdiocesaan Pastoraal Beraad - Archief Katholieke Aalmoezeniersdienst (aanvulling) - Archieven Lekenorde Sint-Paulus (centraal secretariaat en ploeg Roeselare) - Archief Monialen Dominicanessen, Corpus Christi (Kontich) - Archief Priesterfraterniteit Jesus Caritas (Charles de Foucault) - Archief Provincialaat zusters van Barmhartigheid van Ronse - Archief Lode Van Eyck - Archief zusters van de HH. Harten (picpussen) Tongeren - Archief zusters van O.-L.-V. ten Bunderen van Moorslede - Archief zusters van Overijse-Mechelen - Archief André Rubbens - Archief zusters van Sion - Archief Arthur Van der Taelen. - Monografieën, reeksen en tijdschriften uit de bibliotheek van de dominicanen, Antwerpen (aanwinst 2002) - Gedeeltelijke verwerking van bibliotheekmateriaal van de assumptionisten van Zepperen (aanwinst 2003) - Bibliotheekmateriaal uit bibliotheken van religieuze instituten (Dochters van de Onbevlekte Ontvangenis; Zusters van Overijse, Mechelen; Zusters van Liefde, Mechelen; ZwartZusters Mechelen) - Boeken en tijdschriften over de priesterfraterniteit Jesus Caritas uit de priesterbibliotheek van priester Vanderkimpen (Ronse) - Bibliotheekmateriaal aangeboden via de lijst van dubbelen van CDRR, Namur - Internationale en Franstalige pastorale tijdschriften uit het archief Van Der Taelen, Brussel - Bibliotheekmateriaal uit het archief van de Zusters HH. Harten picpussen van Tongeren - Tijdschriften uit het archief van de Lekenorde van Sint-Paulus - Monografiëen, reeksen en tijdschriften rond catechese en geschiedenis van religieuze instituten van het bisdom Mechelen-Brussel - Tijdschriften uit het archief van Bert Peeters (o.a. aanvullingen op het tijdschrift Inspraak) - Lokale parochiebladen (1961-1997) - Monografieën, reeksen en tijdschriften rond Joods-christelijke betrekkingen uit het archief van de Zusters van Sion - Tijdschriften uit het archief Priesters en Religieuzen in Gerechtigheid en Vrede - Publicaties uit het archief Luc Vranckx - Publicaties uit het archief IPB, Brussel - Monografieën en reeksen uit het archief van de Gasthuiszusters Antwerpen - Tijdschriften uit het archief Fons D’hoogh B4.3. Cultuur en Media Verwerving - Archief CVKV-tijdschrift Vlaanderen (aanvulling) - Archief Davidsfonds Nationaal Secretariaat (aanvulling) - Archief Davidsfonds Glabbeek - Archief Davidsfonds Sint-Pieters-Woluwe Mooibos - Archief Davidsfonds Tongeren - Archief Jules Helbig (uit nalatenschap Verhaegen-Helbig de Balzac) - Archief KCLB (aanvulling) - Archief Michiel Leenknegt - Archief Ingrid Meuris - Archief Frederic Roderburg (aanvulling) - Archief Van Humbeek-Piron (aanvulling) - Kinder- en jeugdliteratuur uit de reserve van de COB Vlaams-Brabant - Aanvullingen op de kunst- en tijdschriftencollectie van de Leuvense Centrale Bibliotheek - Bibliotheekmateriaal uit de archivalia Remi en Leo Ghesquière - Bibliotheekmateriaal uit het provinciaal museum Van Humbeek-Piron, Leuven - Bibliotheekmateriaal uit de openbare bibliotheek van Ledegem - Bibliotheekmateriaal uit het archief “Bond van schutterijen Maas en Kempen”

50

Verwerking - Archief Marc Dessauvage - Archief Fedekam - Archief Jules Helbig (uit nalatenschap Verhaegen-Helbig de Balzac) - Archief Ingrid Meuris - Archief Frederic Roderburg (aanvulling) - Archief Jan Wouters - Kinder- en jeugdliteratuur uit de openbare bibliotheek van Sint-Elooiswinkel (aanwinst 2003) - Kinder- en jeugdliteratuur (monografiëen en reeksen, o.a. enkele nieuwe reeksen rond strips en cartoons) uit de reserve van de COB Vlaams-Brabant - Bibliotheekmateriaal van de volksbibliotheek Ledegem - Actuele congressen, jaarverslagen, jaarboeken, monografieën en tijdschriften (lopende overeenkomst met uitgeverijen en maatschappelijke organisaties) - Bibliotheekmateriaal uit het broederklooster van de Broeders van de Christelijke Scholen (Sint-Lucas, Gent) (1ste fase: afronden herbestemmingslijst) - Bibliotheekmateriaal rond literatuur, kunst, muziek, geschiedenis en kunstgeschiedenis uit het provinciaal museum Van Humbeek-Piron, Leuven - Tijdschriften uit het Davidsfonds archief van Sint-Pieters-Woluwe - Tijdschriften uit het archief “Bond van schutterijen Maas en Kempen” (o.a. Limburgs schutterstijdschrift, 1888-2004) - Boeken en tijdschriften uit het archief Victor de Meyere - Tijdschriften uit het archief Fedekam B4.4. Jeugdwerk en jeugdorganisaties Verwerving - Archief Alex Ericx (aanvulling) - Archief Urbaan Huybrechts (aanvulling) - Archief KSJ (aanvulling) - Tijdschriften uit het archief Speelpleinwerking Sint-Michiel, Hasselt Verwerking - Archief Alex Ericx - Archief Urbaan Huybrechts - Archief Speelpleinwerking Sint-Michiels, Hasselt - Jeugd- en jeugdbewegingstijdschriften uit de archivalia Oscar Van Malder (Aalst) - Jeugdbewegingstijdschriften uit diverse aanwinsten - Aanvullingen op Chirojeugd-tijdschriften - Tijdschrift uit het archief Speelpleinwerking Sint-Michiel, Hasselt - Tijdschriften uit de archivalia VKAJ Withof Schoten B4.5. Landbouwersbeweging Verwerving - Archief AVEVE - Archief Belgische Boerenbond (aanvulling gildendossiers, Centrale Bestuursorganen) - Archief Landelijke Gilde Hingene-Wintam-Eikevliet - Monografieën en tijdschriften uit het archief Boerenbond - Tijdschriften uit het archief KVLV - Monografieën en tijdschriften uit het archief AVEVE - Bibliotheekmateriaal uit het archief KLJ-nationaal Verwerking - Archief AVEVE - Archief Landelijke Gilde Hingene-Wintam-Eikevliet - Aanvullingen op bestaande titels, enkele nieuwe titels en enkele tijdschriften rond nieuwe sociale bewegingen rond het thema plattelandsontwikkeling uit het Boerenbondarchief (vb. Platteland, Plattelandsontwikkeling Gent, 1996-2001) - Tijdschriften uit het archief AVEVE - Tijdschriften uit het archief van de Landelijke Gilde Hingene-Wintam-Eikevliet

51

Jaarverslag B4.6. Missie en Derde Wereld Verwerving - Bibliotheekmateriaal rond catechese, vorming en derde wereld van AVIMO, Leuven - Tijdschriften van Broederlijk Delen, Antwerpen en Brussel - Aanvullingen op de missiebibliotheek van Scheut van de Scheutisten (Vlamingenstraat, Leuven) - Bibliotheekmateriaal rond binnenkerkelijke ontwikkelingen en derde wereld van het Heemkundig museum Ter Palen, Brugge Verwerking - Gedeeltelijke verwerking van het bibliotheekmateriaal van Omer Degryse (aanwinst 2003) - Publicaties en missietijdschriften uit het archief van Broederlijk Delen, Antwerpen (o.a. aanvullingen op de contactbladen die verschenen zijn in Wereldwijd) - Publicaties (scripta confratrum e.a.) uit het generalaatsarchief van de Scheutisten Rome - Publicaties in inlandse talen uit de missiebibliotheek van de Scheutisten Leuven (aanwinst 2003) - Aanvullingen op de missiebibliotheek van Scheut van de Scheutisten Leuven - Tijdschriften rond ontwikkelingshulp (o.a. Murakoze, 1977-1994) uit het archief van het Butarefonds voor Ontwikkelingshulp vzw - Missietijdschriften en devotionele tijdschriften van de redemptoristen van Tessenderlo - Aanvullingen op het missietijdschrift African News Bulletin van de Witte Paters van Etterbeek B4.7. Onderwijs Verwerving - Archief CSBO/CLB - Archief Alfred Daelemans - Archief Europese Vereniging Onderwijzend Personeel (EVOP) - Archief Oscar Peters (aanvulling) - Collectie André Vannecke en Robert Smet m.b.t. de geschiedenis van het Technisch en Beroepsonderwijs - Boeken en tijdschriften rond onderwijs uit de bibliotheek van het secundair onderwijs (H.Hartinstituut, Heverlee) - Bibliotheekmateriaal rond onderwijs en catechese uit het Stedelijk Onderwijsmuseum van Ieper - Bibliotheekmateriaal rond onderwijsgeschiedenis en religieuze literatuur uit het archief van het bisdom Brugge - Bibliotheekmateriaal uit de schoolbibliotheek van het VTS-instituut, Sint-Niklaas - Bibliotheekmateriaal uit het archief CSBO (Centrale voor Studie- en Beroepsoriëntering) Verwerking - Archief CSBO/CLB - Archief Alfred Daelemans - Fonds Sint-Lucasschool Gent (deels) - Collectie André Vannecke en Robert Smet m.b.t. de geschiedenis van het Technisch en Beroepsonderwijs - Palmaressen van katholieke scholen uit het bisdom Brugge uit het archief van het bisdom Brugge - Tijdschriften uit het archief EVOP (Europese Vereniging van Onderwijzend Personeel) - Bibliotheekmateriaal uit het archief Alfred Daelemans - Bibliotheekmateriaal uit het archief CSBO - Reeksen uit de schoolbibliotheek vanhet Regina Caeililyceum van Dilbeek (aanwinst 2003) - Jaarboeken van het Katholiek Pedagogisch Hoger Onderwijs van Diest-Tienen B4.8. Partijpolitiek leven / christen-democratie Verwerving - Archief CD&V-fractie Vlaams Parlement - Archief CD&V Veurne-Diksmuide-Ieper-Oostende

52

- Archief Bert Croux (aanvulling) - Archief Leo Lindemans (aanvulling) - Archief Trees Merckx-Van Goey - Archief Leo Tindemans - Archief Alfred Vansina (aanvulling) - Agalev-tijdschriften uit diverse aanwinsten Verwerking - Kabinetsarchief J. De Saeger - Archief Leo Lindemans (deels) - Archief Trees Merckx-Van Goey - Archief Alfred Vansina - Archief Walter Van Assche - Agalev-tijdschriften uit de Leuvense Centrale Bibliotheek en uit diverse schenkingen B4.9. Sociaal en maatschappelijk werk Verwerving - Archief KVG-nationaal en Antwerpen (aanvulling) - Archief Hubert V. Ronse-De Craene - Archief Similes (aanvulling) - Archief VIBEG (Vormingsinstituut voor Begeleiding van Gehandicapten) - Archief Wit-Gele Kruis België - Archief Ziekenzorg Sint-Pietersparochie Leuven - Bibliotheekmateriaal uit het archief van Hubert Ronse - Tijdschriften uit het archief van het tehuis Withof, Schoten - Bibliotheekmateriaal vanuit Caritas - Bibliotheekmateriaal uit het archief Wit-gele Kruis Vlaanderen Verwerking - Archief Hubert V. Ronse-De Craene - Archief Similes (aanvulling) - Archief Sobriëtas - Boeken en tijdschriften rond gezondheidszorg en psychiatrie uit het archief van Hubert Ronse - Tijdschriften van CM Leuven - nvkvv-tijdschriften uit het archief NVKVV (Nationaal Verbond der Katholieke Vlaamse Verpleegkundigen) Brussel - Aanvulling Caritas-tijdschriften - Tijdschriften uit het archief Wit-Gele Kruis Vlaanderen - Publicaties uit het archief AIEMPR (Association Internationale d’Etudes Psychologiques et Religieuses) - Congressen, jaarverslagen en activiteitsverslagen rond Caritas Catolica (internationaal, nationaal, Vlaanderen) en hun aanverwante organisaties (Vlaams Welzijnsverbond, VMSI, VVJG, VOOOJ, VIW, VVI) en franstallige tegenhangers - Jaar- en activiteitsverslagen van lokale en regionale Sint-Vincentius a Paulo Conferenties - Congressen, programma’s, jaar- en activiteitsverslagen van l’Oeuvre des Dames de Charité de la Miséricorde B4.10. Zelfstandige ondernemers en Werkgeversbeweging Verwerving - Archief Markant (aanvulling) - Archief UNIZO-Brussel-Halle-Vilvoorde (aanvulling) - Archief UNIZO (aanvulling) - Archief UNIZO-Internationaal - Archief UNIZO-Leuven - Archief UNIZO-Meetjesland - Archief VKW-West-Vlaanderen (aanvulling) - Bibliotheekmateriaal uit het NCMV-archief, arrondissement Leuven - Monografieën, congressen en jaarverslagen en tijdschriften uit de VKW-bibliotheek van Brussel

53

Jaarverslag Verwerking - Tijdschriften uit het NCMV-archief - Actuele publicaties, congres- en jaarverslagen en tijdschriften uit de bibliotheek van het VKW - Provinciale congressen, programma’s, jaar- en activiteitsverslagen van het VKW B4.11. Varia Verwerving - Archief Bond van Schutterijen Maas en Kempen - Archief Effeta-Homo en Geloof Brugge - Archief Bernard Henry (films en geluidsbanden) - Archief en collectie Hilda Leynen m.b.t. de diefstal van het paneel Rechtvaardige Rechters - Archief Lammens-Verhaegen (aanvulling) - Archief Lieve Deugd-Homo en Geloof Gent - Archief familieleden Mees (Joris, Joseph) - Archief Ridders van Sint-Joris - Archief Jozef Segers - Archief Andries Van den Abeele (aanvulling) - Bibliotheekmateriaal uit het archief van Pax Christi Verwerking - Archief Bond van Schutterijen Maas en Kempen - Archief Effeta-Homo en Geloof Brugge - Archief Bernard Henry (films en geluidsbanden) - Archief Lieve Deugd-Homo en Geloof Gent - Archief Ridders van Sint-Joris - Monografieën rond de vredesproblematiek en rond nieuwe sociale bewegingen uit het archief van Pax Christi - Leuvense regionale tijdschriftjes sinds de Tweede Wereldoorlog van de Leuvense minderBroeders

B5. Publicaties, tentoonstellingen en audiovisuele programma’s Bij volgende niet-exhaustieve opsomming dient te worden aangemerkt dat het regelmatig gebeurt dat vragen ter voorbereiding van publicaties en audiovisuele producties uiteindelijk niet tot onmiddellijk resultaat leiden of dat er ten slotte toch geen materiaal uit KADOC wordt gebruikt. Vooral de collectie missiefilms wordt veelvuldig geraadpleegd, zowel door binnen- als buitenlandse programmamakers. Voorts valt een frequente dienstverlening te noteren t.b.v. het aanleveren van AV-materiaal aan het weekblad Tertio en het wetenschappelijk tijdschrift Trajecta. B5.1. Publicaties B5.1.1. Artikels - Anna Bergmans, Thomas Coomans en Jan De Maeyer, Arts décoratifs néo-gothiques en Belgique, in Art nouveau et design en Belgique, 1830-1958, ed. Claire Leblanc, Brussel : Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis & Editions Racine (manuscript submitted in October 2004). Steve Heylen “Antwerpen en Brabant (1830-1960). Gescheiden werelden. Twee aparte provincies” in: R. van Uytven e.a., eds. Geschiedenis van Brabant van het hertogdom tot heden. Zwolle: Waanders/Leuven: Davidsfonds, 2004, 583-599. - Thomas Coomans, The Medieval Architecture of Cistercian Nunneries in the Low Countries, in Bulletin van de Koninklijke Nederlandse Oudheidkundige Bond (KNOB), 103/3, 2004, p. 62-90. - Thomas Coomans, Assise and Cologne on the Banks of the Meuse: The Two Medieval Churches of the Franciscans at Maastricht, in Art and Region, Architecture and Art in the Middle Ages. Contributions of a Research Group (Clavis Kunsthistorische Monografieën, 20), ed. Uta Maria Bräuer, Emanuel Klinkenberg en Jeroen Westerman, Utrecht: Clavis, 2004, p. 96-117.

54

- Thomas Coomans, From Flanders to Scotland : The Choir Stalls of Melrose Abbey in the Fifteenth Century, in Perspectives for an Architecture of Solitude. Essays on Cistercians, Art and Architecture in Honour of Peter Fergusson, ed. Terryl N. Kinder, co-edition Cîteaux: Commentarii cistercienses (Studia et Documenta, 13) and Turnhout: Brepols (Medieval Church History, 11), 2004, p. 235-252. - Thomas Coomans, Nunneries as Necropoles : Princely burials in Cistercian abbeys of the medieval Low Countries, in themanummer van Cîteaux, Commentarii cistercienses over mecenaat, grafmonumenten en –kerken, ed. Christine Kratzke and Jackie Hall, 55, 2004 (ter perse). - Thomas Coomans, De Middeleeuwse kloosterinfirmerie : synthese van spirituele, medische en praktische beschouwingen / L’infirmerie monastique au Moyen Âge : synthèse de considérations spirituelles, médicales et pratiques, in Architectuur van Belgische hospitalen / L’architecture hospitalière en Belgique (M&L-Cahier, 10), ed. Marjan Buyle, Sigrid Dehaeck en Jacques Deveseleer, Brussel: Monumenten en Landschappen, 2004. - Thomas Coomans, Au cœur d’un projet pédagogique et identitaire jésuite: l’église Saint-Jean Berchmans du Collège Saint-Michel, 1908-1912, in Les collèges jésuites de Bruxelles : histoire et pédagogie (1604-2005), ed. Bernard Stenuit, Brussel: Lessius (ter perse). - Thomas Coomans, Leuven, een gotische stad ; De Predikherenkerk, oudste Leuvense kerkgebouw ; De Begijnhofkerk, in Brabantse Bouwmeesters : het verhaal van de gotiek in Leuven, Leuven: Provincie Vlaams-Brabant, 2004, p. 4-6, 43-44, 46-47. - Thomas Coomans, Van hertogelijke grafkerk tot ‘studium generale’: de Onze-Lieve-Vrouw-tenpredikherenkerk in Leuven; ---, De oudste dakconstructie in de Leuvense binnenstad: bouwhistorisch onderzoek in de predikherenkerk; ---, De 13de-eeuwse oostvleugel van het predikherenklooster te Leuven, in Monumenten & Landschappen, 24/1 (themanummer over de voormalige Dominicanenkerk in Leuven), 2005 (manuscript submitted in September 2004). - Thomas Coomans, Liège : le clocher charpenté de l’église Saint-Christophe, ancienne église du béguinage, in Chronique de l’Archéologie wallonne, 13, 2005 (manuscript submitted in July 2004). - Thomas Coomans, Cistercian Nunneries in the Low Countries : The Medieval Architectural Remains, in Studies in Cistercian Art and Architecture 6 (Cistercian Studies Series), ed. Meredith P. Lillich, Kalamazoo : Cistercian Publications (manuscript submitted in January 2000). - Thomas Coomans en Rie Vermeiren, De stapsgewijze ontwikkeling van het gebouwencomplex in de negentiende eeuw, in De Oude Abdij Drongen: vijftien eeuwen geschiedenis, ed. Jan De Maeyer, Paul Trio en Johan Decavele, Leuven: University Press (manuscript submitted in December 2004). - Steve Heylen “Antwerpen en Brabant (1830-1960). Steden omringd door dorpen. De economische ontwikkeling” in: R. van Uytven e.a., eds. Geschiedenis van Brabant van het hertogdom tot heden. Zwolle: Waanders/Leuven: Davidsfonds, 2004, 611-626. - Steve Heylen “Antwerpen en Brabant (1830-1960). Rijk en arm. Een trage sociale emancipatie” in: R. van Uytven e.a., eds. Geschiedenis van Brabant van het hertogdom tot heden. Zwolle: Waanders/Leuven: Davidsfonds, 2004, 626-632. - Steve Heylen “Antwerpen en Brabant (1830-1960). Krachtlijnen van anderhalve eeuw geschiedenis” in: R. van Uytven e.a., eds. Geschiedenis van Brabant van het hertogdom tot heden. Zwolle: Waanders/Leuven: Davidsfonds, 2004, 638-639. - Steve Heylen “Anvers et Brabant (1830-1960). Un monde de différences. Deux provinces séparées” in: R. van Uytven e.a., eds. /Histoire du Brabant du duché à nos jours/. Zwolle: Waanders, 2004, 583-600. Steve Heylen “Anvers et Brabant (1830-1960). Des villes entourées de villages. Le développement économique” in: R. van Uytven e.a., eds. /Histoire du Brabant du duché à nos jours/. Zwolle: Waanders, 2004, 611-627. Steve Heylen “Anvers et Brabant (1830-1960). Riches et pauvres. Une lente émancipation sociale” in: R. van Uytven e.a., eds. /Histoire du Brabant du duché à nos jours/. Zwolle: Waanders, 2004, 627-632. Steve Heylen “Anvers et Brabant (1830-1960). Les lignes de force d’un siècle et demi d’histoire” in: R. van Uytven e.a., eds. /Histoire du Brabant du duché à nos jours/. Zwolle: Waanders, 2004, 638-639. - Peter Heyrman “Contextuele apparaten & erfgoedontsluiting: enkele ervaringen van het ODIS-project” Bibliotheek- en Archiefgids, 2004, 3, 3-10. - Peter Heyrman : Recensie [Jean Pirotte en Guy Zelis dir. Pour une histoire du monde catholique au 20ste siècle, Wallonie-Bruxelles. Guide du chercheur. Archives du Monde Catholique / Eglise-Wallonie. Collection Sillages. Louvain-la-Neuve, 2003, 784 p.] in Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis, nov. 2004.

55

Jaarverslag - Emiel Lamberts. ‘La démocratie chrétienne en Belgique et aux Pays-Bas (XIXe-XXe siècles)’. – G. Buchstab en Rudolf Uertz (Hsg.): Christliche Demokratie im zusammenwachsenden Europa. Entwicklungen, Programmatik, Perspektiven. Freiburg- im-Breisgau, (Herder) 2004, 140-166. - Emiel Lamberts. “Pas de deux. De historische interactie tussen de Noordelijke en de Zuidelijke Nederlanden”. – J. de Groof, T. Hagen en A. Schramme (red.), Gedrag na Verdrag. Balans en toekomst van de samenwerking Nederland-Vlaanderen. Leuven, 2004, 110-128. - Emiel Lamberts. ‘The Zenith of Christian Democracy: The Christelijke Volkspartij / Parti Social Chrétien in Belgium’. – M. Gehler en W. Kaiser (eds), Christian Democracy in Europe Since 1945. Londen-NY, Routledge, 2004, 67-84. B5.1.2. Boeken - Jan De Maeyer, Leplae S. en Schmiedl, J. Religious Institutions in Western Europe in the 19th and 20th Century. Historiography, Research and Legal Position. KADOC-Studies on Religion, Culture and Society, 2. Leuven, 2004. - Greet De Neef, B. D’hondt, P. Heyrman, G. Kwanten, H. Ollivier en F. Seberechts, Hoera, een jubileum ?! Een vormingsproject voor verenigingen: syllabus. Tweede herziene uitgave, Leuven, Provincie Vlaams-Brabant, 2004. - Peter Heyrman en Taverniers, Ann. Inventaris van het archief Vaast Leysen. KADOC-inventarissen en -repertoria 163. Leuven, 2004, 89 p. B5.1.3 Artikels (met KADOC-medewerking voor de iconografie)* - ‘A la conquête de l’égalité. Les mouvements féministes en Belgique’, in : Axelle, mei 2004, 16-17. - Les Cahiers de la Fonderie. Revue d’histoire sociale et industrielle de la Région bruxelloise, nr. 31, themanummer En avant pour le suffrage universel, dec. 2004. - Ludo Meyvis, ‘Sociale verkiezingen op komst’, in: Campuskrant, 12 febr. 2004, 9. - Luc Perrin, ‘La suspension des prëtres-ouvriers le 1er mars 1954 : nécessité ou injustice’, in : Le Nef. Mensuel catholique, 2004, 148, 10-11. - Jan Raymaekers, ‘Kip met appelmoes’, in: Boer en Tuinder, 2 juli 2004, 20-21. - Hannelore Vandebroek, ‘Compromissen tussen strategie en ideologie. De Premie van de Moeder aan de Haard als onderdeel van de gezinspolitiek, 1949-1957’, in: Brood en Rozen, jg. 2004, nr. 3, 29-48. - F. Vranckaert, ‘Zaaien, oogsten, dorsen’. Tijdschrift van de Geschied- en Heemkundige Kring van Londerzeel, 2de kwartaal 2004. - artikel over verzuiling/ontzuiling, in: Reflector, okt. 2004. - artikel over ondergedoken Joodse kinderen in katholieke midddens in Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis (najaar 2004) - Michel Vandenbroeck, ‘ De kribbe in de stal’, in Kiddo. Pedagogisch tijdschrift voor kinderopvang, dec. 2004, 12-13. - Anna Bergmans, Th. Coomans, J. De Maeyer, ‘Arts décoratifs néo-gotiques en Belgique’, in: Art Nouveau & Design, 1830-1958 (tentoonstellingscatalogus) (in voorbereiding). - Sophie De Caigny, ‘We’re Building a New Home. The many-layered significance of the Domestic Sphere among Working-Class Women in Flanders during the Interwar Years’, in: Home Cultures, voorjaar 2005. - artikels n.a.v. verkiezingen in een aantal kranten (geen exemplaar) B5.1.4. Boeken (met KADOC-medewerking voor de iconografie) - J. Bleyen, De dood in Vlaanderen (werktitel); Davidsfonds, Leuven (in voorbereiding). - J. Claes, Geneesheiligen (werktitel), Davidsfonds, Leuven (in voorbereiding). - P. De Brauwer, Het Belgisch trekpaard. Een levend monument. Lannoo, Tielt, 2004. - D. De Keyzer, De schaamte en de schrik, goesting en genot: vier generaties vrouwen vertellen. Van Halewyck, Tielt, 2004. - F. Floré, Lessen in Modern Wonen, Editions and Productions, Gent, 2004. - Geschiedenis wordt niet gemaakt door feiten, wel door mensen. Een eeuw kinderzorg in de kijker. Brussel, 2004. - B. Henry, Op trot voor God: 20 Vlaamse missionarissen (m/v), Davidsfonds, Leuven, 2004. - Hoe was het vroeger in Vlaanderen ? (werktitel), Davidsfonds, Leuven (in voorbereiding). - G. Jooris e.a; , Een tijdspiegel van de neogotiek. De Sint-Barbarakapel. Schepperinstituut, Wetteren, 2004.

56

- G. Langouche, Celestijnenklooster. Van klooster tot bibliotheek. Universitaire Pers, Leuven, voorjaar 2005. - MeMo geschiedenis voor de onderbouw. Toetsenboek 2 vmbo-t/h(/v). Malmberg, ’s Hertogenbosch, 2004. - P. Nissen e.a., Geloven in de Lage Landen: scharniermomenten in de geschiedenis van het Christendom. Davidsfonds, Leuven, 2004. - C. Perier-d’Ieteren, N. Gesche-Koning en H. Lecocq, Genèse d’un vitrail: conservation-restauration des maquettes de vitraux à l’église Saint-Boniface à Ixelles: étude stylistique et analyse technique. Brussel, ULB, 2004. - M. Pigenet, P. Pasture, J.-L. Robert (eds), Les ‘Trente glorieuses’ et l’apogée des syndicalismes en Europe , Editions de la Sorbonne, Paris, 2005. - H. Van Daele, De geschiedenis van Vlaanderen, Lannoo, Tielt, 2005. - D. Van de Perre, Op de grens van twee werelden. Beeld van het architectuuronderwijs aan het Sint-Lucasinstituut te Gent in de periode 1919-1965/1974. Gent: Provincie Oost-Vlaanderen, 2004. - R. Van Uytven, e.a. eds. Geschiedenis van Brabant: van het hertogdom tot heden. LeuvenZwolle. Davidsfonds-Waanders, 2004. - R. Van Uytven, e.a. eds. Histoire du Brabant du duché à nos jours. Leuven-Zwolle, DavidfondsWaanders, 2004. - Y. Segers, e.a., Leven van het land: boeren in België 1750-2000. Leuven, Davidsfonds, 2004. B5.1.5. Varia - Folder FoKAV - Technische Dienst KULeuven, restauratie metalen trapconstructie Seminarie Leo XIII. - Uitnodiging jubileumviering KVLV Opwijk. - www.Schoonselhof.be - Agenda Université des Femmes B5.2. Audiovisuele realisaties B5.2.1. Televisie & radio - VRT, Canvas, Overleven, Was het alleen seks?, 21 maart 2004. - VRT, Canvas, Overleven, Gebonden benen, 11 april 2004. - VRT, Canvas, Histories, Belgen op de vlucht, 13 mei 2004. - VRT, Canvas, Histories, Bommen op de stad, 7 okt. 2004. - VRT, Canvas, Histories, Het geval Walschap. ‘Het geloof is de ergste tragedie...’, 21 okt. 2004. - VRT, Canvas, Histories, Weg met Collard, 9 dec. 2004. - VRT, Canvas, Histories, De vuist van Venus, 6 jan. 2005. - VRT, Canvas, De grootste Belg (in voorbereiding). - Sometimes in April. Toulouse: Cinefacto, 2004. - Devenir un homme en Afrique. Paris : ZED, 2004. B5.2.2. Gelegenheidsproducties - Sometimes in April. Toulouse: Cinefacto, 2004 - Devenir un homme en Afrique. Paris: ZED, 2004. B5.2.3. Vertoning KADOC-films - Internationaal Filmfestival van Amiens 2004. 5-13 november 2004: Rétrospective Le cinéma au temps du Congo belge (1945-4960): de films Matamata en Pilipili, La Bouteille Cassée, Le Portefeuille Perdu, Vendetta, L’Impasse, Kitoko en Travail et Epargne. B5.3. Tentoonstellingen B5.3.1. KADOC-tentoonstellingen - Marc Sleen: karikaturen. 28 nov. 2003 - 10 jan. 2004. - Geschiedenis KSJ (gelegenheidstentoonstelling n.a.v. workshop, Leuven, 6 maart. - In goede handen. 75 jaar onderwijs verpleeg- en vroedkunde in Leuven, Leuven, KHLeuven, 13 maart-19 mei. - Door eigen werk sterk. De kajotters en kajotsters in Vlaanderen, 1924-1967, Leuven, KADOC, 6 dec. 2004-22 jan. 2005.

57

Jaarverslag B5.3.2. Met medewerking van KADOC (iconografie) - Lekker dier!? Vlees in de wie, in de stad en uit de fabriek. Gent, Miat, 9 okt. 2003-18 jan. - El corazon de la tinieblas. Centro Atlantico de Arte Moderno. Gran Canaria, 20 jan.-21 maart. - Op de grens van twee werelden. Beeld van het architectuuronderwijs aan het SintLucasinstituut te Gent in de periode 1919-1965/1974. Gent, Hoger Instituut Sint-Lucas, Witte Zaal, 2-27 maart. - Geschiedenis van de KSJ. KSJ-Limburg, Stevoort-Hasselt, Instituut Mariaburcht, 3-4 april. - Erfgoeddag ’t Zit in de familie, Lubbeek, 15-28 april. - Erfgoeddag ‘t Zit in de familie , Turnhout, 18 april. - Erfgoeddag, ’t Zit in de familie. Kardinaal Cardijn, zijn familiek zijn beweging, Halle, voormalig postkantoor, 17-25 april. - België kookt. De eeuw van Cauderlier 1830-1930. Leuven, Tweebronnen, 17 april-13 juni. - Collège Saint-Hubert, Watermaal-Bosvoorde, tentoonstelling nav de 50ste verjaardag van de school, 26 april-16 mei. - Vluchten voor de oorlog. Het verhaal van de Belgische vluchtelingen in de Eerste Wereldoorlog, Ieper, In Flanders Fields Museum, 2 mei-22 augustus. - KLJ Deerlijk, 75-jarig bestaan, Deerlijk, 28 augustus. - Pizzabomen en paarse koeien. Landbouw, voeding en wetenschap, K.U.Leuven, Faculteit Bioingenieurswetenschappen. Heverlee, Campusbibliotheek Arenberg, 9 sept.-11 nov. - Camera Gothica, Halle, Kunstacademie De Meiboom, sept. - Génèse d’un vitrail. Maquettes sorties des combles de l’Eglise Saint-Boniface à Ixelles. Université Libre de Bruxelles. Bibliothèque des sciences humaines. 1 oktober – 10 november. - Zij gingen met velen. Minderbroeders naar China, Chili en Congo. Sint-Truiden, Museum Vlaamse Minderbroeders, 8 okt. 2004-8 febr. 2005. - Arbeid en Deugd. 100-jarig bestaan. Ukkel, 23-24 oktober 2004. - Eerwaarde heren, eerwaarde zusters van Munte. Een overzichtstentoonstelling van de priesters, pastoors, coadjutors, paters en zusters in Munte door de eeuwen heen, Munte, SintBonifatiuskerk, 31 okt.-1 nov. 2004. - La Fonderie, ‘En avant pour le Suffrage Universel. Op naar het Algemeen Stemrecht. Le droit de vote en Belgique : une histoire inachevée. Stemrecht in België : een onvoltooid verhaal’, Brussel, Musée Bruxellois de l’industrie et du travail, 17 nov. 2004-31 aug. 2005. - Voices of Greenland. Gent, Huis van Alijn, 19 nov. 2004-30 jan 2005. - Congo. Natuur & Cultuur, Tervuren, Africamuseum, 23 nov. 2004-9 okt. 2005. - Begraven (te)minderbruers. Het minderbroedersklooster van Diest archeologisch onderzocht, Diest, Stedelijk Museum, 11 dec. 2004-27 febr. 2005. - Het geheugen van Congo. De koloniale tijd. Tervuren, Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, 4 febr.-9 okt. 2005. - Made in Belgium.Herdenking van de 175ste verjaardag van België. Brussel, Dexia Center of Art, 7 maart-15 sept. 2005. - Musée de Wéris, De l’aurochs au blanc-bleu belge, Wéris, Centre d’exposition, 26 maart 20057 jan. 2006. - Art Nouveau & Design, 1830-1958, Brussel, Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis, 25 mei-31 dec. 2005. - 175 jaar België (werktitel), Brussel, Bellevue-museum (in voorbereiding). (technisch: materiaal en opnamen) - Helleputte en Thijm in het oude abtskwartier van Vlierbeek. Davidsfonds Vlierbeek – Heemkundige Kring. Kessel-Lo, Abdij van Vlierbeek, 10 okt. 2004.

58

B6. Vormings- en wetenschappelijke activiteiten B6.1. KADOC-colloquia, -studiedagen, -seminaries, -workshops Datum/aard/plaats

Kader/organisatie

Titel

30-31 januari workshop Gent

subgroep Regionalism and Cosmopolitism van Onderzoeksgemeenschap KADOC-seminaries

Les sources du régionalisme

5 februari seminarie Leuven 26 februari seminarie Leuven

KADOC-seminaries

6 maart studiedag Leuven 11 maart seminarie Leuven

75 jaar KSA KADOC-seminaries

25 maart seminarie Leuven 1-3 april workshop Leuven

KADOC-seminaries

7 mei seminarie Venetië

subgroep Rationalism, Nationalism and Universalism van Onderzoeksgemeenschap KADOC-seminaries

29 april seminarie Leuven 12 mei studiedag Leuven 27-29 mei internationaal symposium Rome 1-5 september internationaal colloquium Leuven - Ieper 16 oktober seminarie Leuven

18 november seminarie Leuven 2 december seminarie Leuven

fellowship Wolfgang Cortjaens

KADOC-seminaries FWO-Max Wildiersproject Relins subgroep Europe in the 20th C. Reconstruction and Heritage van Onderzoeksgemeenschap subgroep Rationalism, Nationalism and Universalism van Onderzoeksgemeenschap KADOC-seminaries KADOC-seminaries

Tom O’Donoghue (Univ. Western Australia) over ‘Child-abuse scandals and the Catholic Church in the Englishspeaking world: Are we asking the correct historical questions?’ Hélène Guéné-Loyer (Lyon 2) over ‘Le Cercle catholique de l’Arche – Histoire depuis sa création en 1917. Prise de position, production artistique’ De eigenheid van een jeugdbeweging Marc Lindeijer s.j. en E. van Deutekom s.j. over ‘Wat is ignatiaans? Methodiek van het historisch onderzoek naar het retraitewerk in België en Nederland ca. 1880-1930’ Jacques-Olivier Boudon (EPHE-Sorbonne) over ‘Paris, capitale religieuse de la France sous le Second Empire’ Historicism, Art and Society in a Catholic Environment and the Development of Cultural Identity in the Rhine-Maas Interregio. Tensions between Nationalism and Regionalism Les arts décoratifs comme chantier expérimental

Dirk Claes (K.U.Leuven) over ‘De Leuvense theologen voor Vaticanum II (1900-1960)’ Historische reflecties over de relatie Kerk, katholieken en joden in de jaren 1920-1950 Religious Institutions and the Roman Factor in Western Europe 18021914 Living with History 1914-1964. Rebuilding Europe after the First and Second World Wars and the Role of Heritage Preservation International Restoration Symposium 3 Le projet architectural

Ernestine van der Wall (Universiteit Leiden) over ‘Religie en moderne cultuur: een kwestie van aanpassing?’ Virginie Devillez (Musées Royaux des Beaux Arts, Bruxelles) over « Pour une politique des Beaux-Arts ». La Belgique des années 1930 à la recherche d’une politique culturelle

B6.2. Lezingen door KADOC-medewerkers

Paris 5 april Venezia 7 mei

London 14 mei

Thomas Coomans Assise et Cologne en bord de Meuse : les modèles successifs de l’église des Franciscains à Maastricht (International workshop : Le rôle du modèle dans l’architecture médiévale, Université Paris X-Nanterre) La conception des arts décoratifs en Belgique à la fin du XIXe siècle : les Ecoles Saint-Luc et Henri van de Velde (Doctoral seminar: IUAV en Research community “Cultural Identities, World Views and Architecture in Western Europe”) The Notion of Cistercian Model Plan: Does it Help or Hinder ? (International conference: Between Ideal and Re ality. Reassessing Cistercian Art and Architecture, University of London, Courtauld Institute)

59

Jaarverslag Leeds 14 juli

From Flanders to Scotland: The Stalls of Melrose Abbey, 1433-1441 (International Medieval Congress, University of Leeds)

Louvain-la-Neuve 26 augustus

L’abbatiale de Villers, église gothique cistercienne et nécropole des ducs de Brabant (keynote lecture, 54ste congres van de Fédération des associations archéologiques et historiques de Belgique) Ter prediking in de middeleeuwse stad : de architectuur van de bedelorden (Wat een rijkdom. De bedelorden in de Nederlanden, 14de symposium van Signum - Contactgroep voor sociaal-economische en institutioneel-juridische geschiedenis van geestelijke en kerkelijke instellingen in de Nederlanden in de Middeleeuwen - Universiteit Groningen)

Groningen 6 november

Jan De Maeyer Gent 30-31 januari

Regionalism: Secularisaton and the Emancipation of St. Luke Architecture in Belgium (1900-1918) (International Workshop ‘The sources of regionalism’)

Besançon 18-19 maart

« Le soleil se lève » : le rêve des intellectuels, artistes et hommes d’œuvres. Les utopies sociales en Belgique, v. 1890-1910. (Journées d’études ‘Le Sillon de Marc Sangnier et la démocratie sociale’) Pro Arte Christiana – The Role of Catholic Art guilds in the Revival of Gothic Art and the Cultural Identity of the Rhine-maas Region (International Workshop ‘Historicism, Art and Society in a Catholic Environment and the Development of Cultural Identity in the Rhine-Maas Interregio Tensions between Nationalism and Regionalism’) Moderniteit – Postmoderniteit. Van verzuiling tot verspreiding. Wegen en omwegen van religieuze modernisering tussen Pius IX en Johannes-Paulus II (19de – 20ste eeuw). (De dinsdagen van Bellem. Geschiedenis van kerk en theologie, geloofsleven en spiritualiteit) Formulating the Problem (International Conference ‘The Religious Institutions and the Roman Factor in Western Europe, 18021917’) Fanny Kestre et Victor Dechamps : une analyse de la fondation d’une congrégation religieuse au XIXième siècle compte tenu de la dimension du genre (International Conference ‘The Religious Institutions and the Roman Factor in Western Europe, 18021917’) Between ‘défense social’ and Anticommunism: the Belgian Aristocracy in the Interwar Period (International Conference ‘European Aristocracies and the Radical Right in the Interwar Years’. German Historical Institute)

Leuven 1-3 April

Mariahove, Bellem 27 april Roma 27-29 mei Roma 27-29 mei

London 29-30 oktober

Leuven 7 februari Leuven 19 juni

Roma 27-29 mei Leuven 31 augustus 2 september

Greet De Neef Audiovisueel archief (Lessenreeks ‘Hoera, een jubileum!?’, Provincie Vlaams-Brabant) Audiovisueel archief (Lessenreeks ‘Hoera, een jubileum!?’, Provincie Vlaams-Brabant) Carine Dujardin “Far from Rome”. Missionary authority between authonomy and Roman centralisation. The case of the franciscan order (1802-1917) (International Conference ‘The Religious Institutions and the Roman Factor in Western Europe, 1802-1917’) The Hidden Face of the Catholic Church in China. The Vicariate of South-West Hubei, 1872-1940 (History of the Chinese Catholic Church)

Antwerpen 18 mei

Steve Heylen Politiek Personeel Provincie Antwerpen: stand van zaken van het onderzoek (Provincieraadscommissie Cultuur, Communicatie en Samenwerkingsakkoorden)

Berlijn 27 maart Leiden 20 april

Peter Heyrman Unlocking the padlock-law. Large and small scale distribution in Belgium (1918-1961) (Fifth European Social Science History Conference) Kleinhandelaars in de maalstroom (1918-1940) : een Belgische Panik im Mittelstand ? (Studiedag Consumptie en detailhandel in de Lage Landen, 1600-2000)

60

Leuven 10 januari Leuven 19 juni Brussel 24 april Leuven 2 juni Kasterlee 8 juli Wenen 23 – 26 augustus Gent 25 oktober

Fribourg 30 april – 1 mei Trento 7-8 mei Lyon 13-16 oktober

Rome 28 mei

Sint-Truiden 13 oktober

Godfried Kwanten Archief (Lessenreeks ‘Hoera, een jubileum!?’, Provincie Vlaams-Brabant) Archief (Lessenreeks ‘Hoera, een jubileum!?’, Provincie Vlaams-Brabant) Erfgoedzorg in mijn vereniging (Ontmoetingsdag Cera Foundation) Digitaal ordenen en beschrijven (VCM-lessenreeks Archiefzorg) De dekolonisatie van Congo (Wereldkamp Broederlijk Delen) Ecclesiastical Archives in Flanders (International Congress on Archives) Speuren naar sporen. Bronnen van religieuze volkscultuur in Vlaamse klooster- en congregatiearchieven en in archieven van de katholieke maatschappelijke organisaties (Studiedag ‘Religieuze archieven en aspecten van volksdevotie in Vlaanderen) Emiel Lamberts Religion and Nationalism in Belgium (Colloquium “Religion und Nation”, Université de Fribourg – CH) L’esperienza della DC degasperiana nel giudizio della storiagrafia del Belgio (Colloquium “Alcide de Gasperi e la storiografia internazionale. Un bilancio”) Les Semaines sociales en Belgique en Rapport général sur les Semaines sociales hors de France (Internationaal colloquium Semaines Sociales de France, 1904-2004, Université Jean Moulin - Lyon 3) An Vandenberghe Rome and the Religious-Ethnological Activities of Father Wilhelm Schmidt SVD (1868-1954) (Colloquium “The Religious Institutions and the Roman Factor in Western Europe 1802-1917”) Hanne Van Herck Het begijnhof van Sint-Truiden: een gemeenschap van religieuze vrouwen (1258-1798)

Luc Vints Hasselt 12 mei Pieter Jan Broekx, de klok van Limburg (Koninklijke Geschied- en Oudheidkundige Studiekring) Tilburg De filmcollectie van de Belgische Boerenbond: propaganda en voorlichting (29ste congres van het 25 september Centrum voor de Studie van Land en Volk van de Kempen rond het thema ‘Film in de Kempen’) B 6.3. Colleges en lessen

Gent 7, 14 en 21 januari Brussel, februari-april Leuven, 28 mei Leuven, 1 oktober

Thomas Coomans Inleiding tot de Bouwhistorie (tweede kandidatuur Kunstgeschiedenis Universiteit Gent) Collegereeks Architectuurgeschiedenis (Institut Supérieur d’Archéologie et d’Histoire de l’Art de Bruxelles) Werkseminarie over baksteen en bouwkeramische materialen (D.E.S. interuniversitaire en étude et gestion du patrimoine culturel) Werkseminarie: Bouwhistorie van de abdij van Villers (R. Lemaire International Center for Conservation, K.U.Leuven).

Leuven februari-mei Leuven oktober-december

Jan De Maeyer Geschiedenis van Kerk en Cultuur in de Nieuwste Tijd (Licentie Geschiedenis K.U.Leuven) (i.s.m. An Vandenberghe) Missiewetenschap en biografie: een geslaagde combinatie? (Seminarie 2de Licentie Geschiedenis K.U.Leuven)

Leuven

Godfried Kwanten Vraagstukken uit de politieke geschiedenis van België na 1945 (Licentie Geschiedenis en Politieke en Sociale Wetenschappen in vervanging van prof.dr. E. Gerard)

61

Jaarverslag B6.4. Deelname KADOC-medewerkers aan colloquia, studiedagen, seminaries Halle 16 februari Leuven 25 februari Antwerpen 13 maart Gent 19 maart Charleville-Mézières 15 mei Sint-Niklaas 7 juni Tervuren 9 juni Scherpenheuvel 2 juli Brussel 24 september Namur 9 oktober Leuven 14 oktober Gent 5 november Brussel 24 november Brussel 25 november Antwerpen 10 december Halle 13 december

Materiële zorg (Studiedag BRAK) Lezing Gerrit Voerman (Documentatie Centrum Nederlandse Politieke Partijen, Groningen) (Seminarie Politologie) Historici en het visueel voorstellen van het verleden (Dag van de Nieuwste Geschiedenis) Videoconservering (Studiedag SMAK) Le livre et la presse de jeunesse dans une dimension internationale : quelles pistes de recherches ? (Studiedag Centre d’histoire culturelle des sociétés contemporaines – Université de Versailles-SaintQuentine-en-Yvelines) Voorstelling Project ‘Beeldbank Waasland’ (Bibliotheca Wasiana) Presentatie Stanley-archief (Afrikamuseum Tervuren) 400 jaar stenen kapel Geschiedenis van Brabant van het hertogdom tot heden (Academische zitting n.a.v. de boekpresentatie) Workshop Hivirel (Historia vitae religiosae) : « Femmes cloîtrées des temps contempains. 1000 pages d’histoire de Carmélites et de Clarisses en Namurois » Moving Manuscripts (Studiedag Culturele Biografie Vlaanderen) Kerkelijk roerend erfgoed inventariseren en beheren in de 21ste eeuw (Studiedag FoKAV) Bibliotheken in crisis (Studiedag Koninklijke Academie) Wit is altijd schoon? Kleurgebruik in musea en bij het presenteren van objecten (Studiedag Culturele Biografie Vlaanderen) Abdijbibliotheken: heden, verleden en toekomst (Studiedag Universiteit Antwerpen) Vrijwilligers in het archief (Studiedag VVBAD)

B6.5. Begeleiding van doctoraten

Thomas Coomans David Houbrechts, Le logis en pan-de-bois en Principauté de Liège, 1450-1650, (Université de Liège) Jan De Maeyer Rayesh Heynickx, De logica van een remediërende tegenstem in een onttoverde wereld. De kunst- en cultuuropvattingen van Vlaamse katholieke cultuurcritici, cultuurfilosofen en kunstenaars op de tweesprong van ethiek en esthetiek tijdens het interbellum (1920-1940) vanuit een Europees perspectief.

Emiel Lamberts

62

Steve Heylen, Belgische provincies. Provinciale machtsuitoefening en culturele identiteitsopbouw: de rol van de lokale politieke elites (19de en 20ste eeuw) An Vandenberghe, Mission in the Making. Catholic Missiology, Science and Modernity (1890-1939 Patrik Jaspers, De Limburgse mijnkathedralen: een kunsthistorisch en cultuurhistorisch onderzoek (co-promotor) Wilfried Wouters, De Sint-Lucasscholen en de ontwikkeling van de christelijke kunst, 1900-1958. Tussen regel en vrijheid Annelien De Dijn, Constitution, History and Society: An Analysis of the Constitutional Debate in France, the Netherlands, Prussia and Great Britain during and after the Restauration Period (1814-1848). Leen Beyers, Iedereen zwart? De impact van bedrijfshomogeniteit en klassensegregatie op de interetnische burenrelaties in Zwartberg (1930-1980) (promotie op 25 mei) Jo Deferme. Sociaal holisme en politiek eind 19de eeuw. Een studie in politieke cultuur. (promotie op 24 maart)

B6.6. Bestuurs- en adviesmandaten

Thomas Coomans

lid van het redactiecomité tijdschrift Cîteaux Commentarii cistercienses lid Stuurgroep en redactiecomité Duinenabdij Koksijde lid Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen (KCML), Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Jan De Maeyer

secretaris Raad van Beheer Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur (CRKC) vzw voorzitter Interfacultair Centrum voor Agrarische Geschiedenis (ICAG) – K.U.Leuven lid Raad van Beheer Centrum voor Agrarische Geschiedenis (CAG) vzw lid Redactiecomité van Trajecta. Tijdschrift voor de geschiedenis van het katholieke leven in de Nederlanden (verantwoordelijke rubriek literatuursignalementen & recensies 19de en 20ste eeuw) lid Bestuurscomité van het Belgisch Historisch Instituut te Rome (BHIR) lid Adviesraad Centrum Vlaamse Architectuurarchieven

Greet De Neef

lid Werkgroep Aleph-bewegend beeld lid Werkgroep Aleph-beeld

Carine Dujardin

bestuurslid Vereniging voor Religieus-wetenschappelijke Bibliothecarissen (VRB) lid Adviesraad Nijmeegs Missiologisch Instituut

Peter Heyrman

lid Werkgroep Automatisering Archiefsectie VVBAD Deelname aan expertenonderzoek over de digitalisering van cultureel erfgoed of ‘erfgoed digitaal’ (Delphi) in het kader van langetermijnplan voor het beleidsdomein van het cultureel erfgoed van de Administratie Cultuur Vlaamse Gemeenschap, april-mei 2004. lid Sectorale Deelraad Erfgoed Stad Leuven: vijf bijeenkomsten Lid Adviesraad Databank Muziekbank Vlaanderen (Resonant): twee overlegmomenten in 2004 Deelname aan Vlaams-Nederlandse werkgroep belast met de vertaling van de beschrijvingsstandaard voor authority-gegevens ISAAR(CPF): één bijeenkomst Lid Adviesraad Databank Muziekbank Vlaanderen (Resonant) lid Stuurgroep project Het Virtuele Land (CAG): twee bijeenkomsten

Godfried Kwanten

lid Bestuur Sectie Archief en Hedendaags Documentbeheer van de VVBAD lid Leuvense Werkgroep voorbereiding Erfgoeddag lid Redactie Archief- en Bibliotheekgids van de VVBAD lid Begeleidingscommissie Archief Aartsbisdom Mechelen-Brussel lid Stuurgroep Forum Kerkelijke Archieven Vlaanderen Lid Jury Ger Schmookprijs Lid Stuurgroep (VVBAD) Proeflijst Topstukken Archivalisch en Documentair Erfgoed Lid Steering Committee van de Section for Archives of Churches and Religious Denominations van de International Council fo Archives

Emiel Lamberts

academisch directeur Leuvens Universiteitsfonds-Partnership & Academic Development voorzitter van het Belgisch Comité van het ‘Istituto per la Storia del Risorgimento’ voorzitter Commissie Geschiedenis, Archeologie en Kunstwetenschappen van het FWOVlaanderen lid Kernredactie van de Revue d’histoire ecclésiastique lid Bureau van de Academia Belgica te Rome

Luc Vints

lid Raad van Beheer vzw Vrienden van het Vlaams Filmmuseum en –archief lid Stuurgroep Inventarisatieproject Filmmateriaal Mechelen, Erfgoedcel Mechelen lid Stuurgroep Project Inventarisatie, digitale objectregistratie en digitale ontsluiting van etnografische objecten en collecties in Belgische kloosters van missionaire instituten. CRKC, Heverlee. lid Stuurgroep Tentoonstellingsproject Pizzabomen en Paarse Koeien. Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen, K.U.Leuven.

63

Jaarverslag B6.7. Geleide bezoeken en werkbezoeken aan KADOC 2 maart 11 maart 24 maart 25 maart 29 maart 5 april 18 april 21 april 22 april 28 april 11 mei 13 mei 27 mei 4 juni 8 juni 15 juni 16 juni 10 augustus 28 september 5 oktober 15 november 1 december 2 december 21 december 21 december

64

Studenten Bibliotheekschool Gent Schuttersgilde Delegatie Culturele Biografie Vlaanderen Delegatie Pax Christi Vlaanderen prof.Servais (UCL) & Diane Baillargeon (Université de Québec) ACW-voorzitter en -secretaris Open Erfgoeddag Provinciale archivarissen Raad van Beheer Wit-Gele Kruis van Vlaanderen Delegatie Belgian Clubs in the USA Delegatie Vlaams Architectuurarchief Bibliotheekschool Leuven Familie Poels Delegatie Culturele Biografie Ambassadeur van de Heilige Stoel Documentalisten BASF Oud-ACW-secretarissen Familie Verhaegen Studenten Bibliotheekschool Gent Bibliotheekschool Leuven Studenten Post-graduate Human Settlements (K.U.Leuven) in het kader van het vak ‘Research Methodology’ Studenten 2de kandidatuur Moderne Geschiedenis Archiefverantwoordelijken Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België Delegatie van Markant Familie Mulier

B7. Overzicht van de schenkers en bewaargevers in 2004 Verklaring AR archief AV audiovisuele documentatie BK boeken, brochures TS tijdschriften

ACV (Brussel) (3) ACV Metaal (Brussel - Neder-Over-Heembeek) (1) ACV regio Ieper-Poperinge (1) ACV Voeding en Diensten Turnhout (1) ACV Zuid-West-Vlaanderen (Kortrijk) (1) ACW (Brussel) (2) ACW Antwerpen (1) ACW Dender en Waas (Sint-Niklaas) (2) ACW Limburg (Hasselt) (3) Aerts Helena (Kortrijk) (1) Agfa-Gevaert (Mortsel) (1) AMSAB Instituut voor Sociale Geschiedenis (Gent) (1) AMVC - Letterenhuis (Antwerpen) (1) Annuntiaten van Heverlee (1) Antiqua Nova (Kortrijk) (1) Aoyama Gakuin University (Tokyo) (1) ARCA (Ottignies-Louvain-la-Neuve) (1) Archief van het Koninklijk Paleis (Brussel) (1) Ardui Louis (Leuven) (3) Avimo vzw (Leuven) (1) Ballinckx Marc (Gent (Sint-Amandsberg)) (1) Belgische Senaat (Brussel) (1) Benedictijnen Brugge Sint-Andriesabdij (4) Benedictinessen Monialen Bonheiden Abdij Betlehem (2) Berghmans Herman (Aarschot) (1) Bezinningscentrum De Levensboom Kalmthout (1) Bibliotheek Theologicum (Mechelen) (2) Bierwerts Jean (Tongeren) (1) Bijdragen tot de Eigentijdse Geschiedenis (Brussel - Anderlecht) (1) Bisdom Antwerpen (1) Bisdom Brugge (2) Bisdom Gent (2) Bisdom Hasselt (3) Biva Paul (Leuven (Kessel-Lo)) (4) Boerenbond (Leuven) (2) Bond van Schutterijen Maas en Kempen vzw (Neerpelt) (1) Broederlijk Delen (Brussel) (4) Broeders van Liefde Gent (1) Brulez Piet (Leuven (Kessel-Lo)) (2) Brys Luc (Leuven) (1) Bussels Joseph (Hechtel-Eksel (Hechtel)) (1) Byls Henk (Avelgem) (1) Callaert Louis (Puurs) (1) Carels Stephanie (Overijse) (1) CARHOP Brussel (1) Caritas Catholica Vlaanderen (Brussel) (4) Caritas Internationaal Hulpbetoon Brussel (1) Carlier-Rock Magda (Zaventem (Sterrebeek)) (1) Casa Generalizia cicm (Roma) (1) Cassiman Agnes (Oud-Heverlee) (2) CCV Roeselare (Roeselare) (1) CD&V (Brussel) (1) CD&V Veurne Diksmuide Ieper Oostende (Ieper) (1)

BK/TS BK AR/BK/TS AR AR AR/BK AR AV/AR/BK AV/AR/BK/TS BK BK BK BK BK BK BK TS BK AV/AR/BK/TS BK AR BK BK BK BK/TS BK AV/AR/BK/TS AR BK BK/TS BK/TS AV/BK AV/BK AV/BK/TS AR AR BK BK AV/BK/TS TS BK BK BK/TS BK BK AV/BK/TS BK AV AR AV/AR/BK/TS BK BK AR

65

Jaarverslag CDRR Namur (1) Centrum Vlaamse Architectuurarchieven (Antwerpen) (1) Cera (Leuven (Heverlee)) (1) Ceuppens Dries (Glabbeek (Bunsbeek)) (1) Chirojeugd Vlaanderen (Antwerpen) (1) Christens Ria (Oud-Heverlee) (1) CM (Brussel) (2) CM Antwerpen (2) CM Limburg Verbond (Hasselt) (1) CM Meetjesland (Eeklo) (1) CMI Brussel (1) COB Leuven (1) Coomans Thomas (Brussel - Sint-Pieters-Woluwe) (3) Coppens Wis (Brussel - Jette) (1) Cornelis Mark (Leuven) (1) Correns Raymond (Wijnegem) (1) Coun Theo (Diepenbeek) (1) CRKC (Leuven (Heverlee)) (1) Croux Bert (Hasselt) (1) Cultureel Centrum Ter Vesten Beveren (Beveren) (1) Daelemans Freddy (Puurs) (2) Davidsfonds (Leuven) (2) Davidsfonds Sint-Andries (Brugge) (2) De Bock Veerle (Gavere) (1) Deckers Louis (Gent) (1) Declerck Robert (Tielt) (1) Degraeve-Noterman Filip en Tonia (Brugge (Sint-Kruis)) (1) De Jonghe Hugo (Grimbergen (Beigem)) (1) Dekenij Zomergem (Zomergem) (1) De Keyzer Diane (Aarschot (Langdorp)) (1) De Koreaanse Eekhoorn (Brussel - Sint-Pieters-Woluwe) (1) De Lannoy Herwig (Putte) (1) De Leeuw G. (Brussel - Neder-Over-Heembeek) (1) Delille Lode (Bree) (1) De Linde (Retie) (1) De Maeyer Steve (Buggenhout) (1) De Meulder Jean-Pierre (Brussel - Ganshoren) (1) De Meulenaere Herman (Kapellen) (1) De Mondt Frans (Antwerpen (Ekeren)) (1) De Nootzaak (Horebeke) (1) Denys Franz (Brussel - Anderlecht) (1) De Oude Linden n.v. (Westerlo (Tongerlo)) (1) Depuydt Marc (Leuven) (4) Depuydt Raoul (Brussel - Sint-Jans-Molenbeek) (1) De Ridder Augusta (Antwerpen (Merksem)) (1) De Roeck Jef (Leuven (Heverlee)) (1) De Schepper Paul (Waasmunster) (1) Deschutter Jef (Sint-Genesius-Rode) (1) De vrienden van Felix De Boeck vzw (Brussel) (1) Dhaluin Jan (Deerlijk) (1) D’Hondt Freddy (Sint-Niklaas) (1) Diocesane Diensten voor Gezinspastoraal Gent (1) Documentatiecentrum voor Streekgeschiedenis Gent (Sint-Amandsberg) (1) Dominicanen Sint-Amandsberg (1) Dominicanessen Monialen Kontich (1) Dubois Roger (Brugge) (1) Dumont Frans (Leuven (Kessel-Lo)) (2) Ecole Pratique des Hautes Etudes (Paris) (1) Ericx Alex (Overijse) (1) Ex Deo Nascimur vzw (Knokke-Heist) (1) Fannes Achiel (Leuven (Kessel-Lo)) (1) Federatie Vlaamse Simileskringen Heverlee (1)

66

BK BK BK AR/TS AR/BK/TS AV/BK AR/BK AV/AR/BK BK AR BK BK BK AV AR AV AV AV/BK/TS AR AV AR AV/AR/BK TS BK AR/BK AR AV/BK/TS AR BK BK AV TS BK TS AR/BK AR/BK/TS BK/TS BK AR AV/BK AR/BK BK AV/AR/BK/TS AR BK BK TS TS BK AR BK BK TS BK AV/AR/BK/TS AR AV/BK BK AR BK AV AR

Focolarebeweging - Mouvement des Focolari (Brussel) (1) AR Fonds Suzan Daniel vzw (Gent) (1) AR Friedrich Ebert Stiftung (Bonn) (2) BK Gallant Armand (Brussel) (6) AV/BK/TS Gasthuiszusters Augustinessen van Geel (1) BK Gasthuiszusters Augustinessen van Leuven Herent (3) BK/TS Geenen Jos (Turnhout) (1) TS Geestelijke Familie «Het Werk» (Le Roeulx (Mignault)) (1) BK Gemeenschap De Regenboog Anderlecht (1) BK Gent Cultuurstad (1) BK Germeijs-Lemarcq Jan en Yolande (Overijse) (1) BK/TS Geschied- en Heemkundige Kring Heusden-Zolder (3) AV/BK Ghesquiere Joseph (Grez-Doiceau (Archennes)) (1) AV Goossens Simonne (Ranst) (1) BK/TS Groep ARCO (Brussel) (1) AV/AR Grootseminarie Brugge (Brugge) (3) AV/AR/BK/TS Heemkring Opwijk-Mazenzele (Opwijk) (1) TS Heemkundige Kring Belledaal Affligem (1) BK Heemkundige Kring Dadingsila Dadizele (1) BK Heemkundige Kring Wijchmaal (1) BK Helsen Remi (Haacht (Tildonk)) (1) AV Hendrickx Jos (Antwerpen) (1) AR Henry Bernard (Brussel) (1) AV Hoge Raad voor de Middenstand (Brussel) (1) BK Hoger Instituut voor Godsdienstwetenschappen Gent (1) BK Houthaeve Robert (Moorslede) (1) BK/TS Huis van de Arbeid vzw (Brussel) (2) BK Huys Paul (Gent (Drongen)) (2) BK Huyse Luc (Lubbeek (Linden)) (1) BK Intersoc (Brussel) (2) BK Ioannes Courlisius Domus Editoria (Hoogstraten (Meer)) (1) TS IPB (Brussel) (1) AR Islamitisch Dialoog- en Informatiecentrum (Hasselt) (1) BK J A Thijmgenootschap (Nijmegen) (1) BK Janssens Willy (Beringen (Paal)) (1) BK/TS Jespers Mia (Rotselaar) (1) BK JOKA (Brussel - Schaarbeek) (1) BK/TS Jooris Guy (Wetteren) (1) BK K.U.Leuven Centrale Bibliotheek (14) AV/AR/BK/TS K.U.Leuven Fac. Godgeleerdheid (2) BK/TS K.U.Leuven Fac. Letteren (7) AV/AR/BK/TS K.U.Leuven Fac. Psychologie en Pedagogische Wetenschappen (4) BK K.U.Leuven Fac. Sociale Wetenschappen (2) AR/BK/TS K.U.Leuven Overlegcentrum voor Christelijke Ethiek (1) BK K.U.Leuven Universitaire Pers (1) BK Kanunnikessen van het Heilig Graf Kinrooi (1) AV/BK Kapucinessen Monialen Gent (1) BK/TS Kaszap Klara (Oud-Heverlee) (2) BK Katholieke Bijbelstichting KBS (‘s-Hertogenbosch) (1) BK Katholieke Pastoraal van de Burgerluchtvaart (Zaventem) (2) AR KAV West-Vlaanderen (Roeselare) (1) AR KBC Verzekeringen Leuven (1) BK Keersmaekers Frans (Ham) (1) BK Kerk en Leven Antwerpen (4) BK Kerk en Wereld Mechelen (1) AV/BK Kerk in Nood ‘s Hertogenbosch (1) BK Kerkplein Gent (1) BK Kind en Gezin (Brussel - Sint-Gillis) (1) BK Kohlbacher Jan (Maasmechelen) (1) TS Koning Boudewijnstichting (Brussel) (1) AR Koninklijk Geschied- en Oudkundig Genootschap van Vlaams-Brabant (Asse) (2) BK/TS Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis Brussel (1) BK

67

Jaarverslag Koninklijk Museum voor Midden-Afrika Tervuren (1) Konrad-Adenauer-Stiftung (Sankt-Augustin bei Bonn) (1) KTRO Braambos (Leuven (Kessel-Lo)) (1) KU Brussel (Brussel - Koekelberg) (1) KULAK Bibliotheek (Kortrijk) (2) Kunsttijdschrift Vlaanderen vzw (Tielt) (1) KVG Antwerpen (2) KVLV (Leuven (Wijgmaal)) (1) KWB Oost-Vlaanderen (Dendermonde) (1) Lamers Hilde (Neerpelt) (1) Lecocq Hélène (Bruxelles - Auderghem) (1) Leenknegt Annemie (Antwerpen) (1) Leesweb (Antwerpen) (2) Lejeune Carlo (Büllingen) (1) Lemmens Maurice (Brussel - Jette) (2) Leo XIII Seminarie Leuven (Leuven) (1) Leon Maria (Leuven (Kessel-Lo)) (1) Leugers Antonia (München) (1) Leynen Herman (Antwerpen (Berchem)) (2) Liberaal Archief (Gent) (1) LICAP (Brussel) (2) Lievens Raymond (Brugge) (1) Limpens Paul (Brakel) (1) Lindemans Leo (Brussel - Laken) (1) Loose Arnold (Moorslede) (1) LUMSA (Roma) (3) Lund University (Lund) (1) Markant (Brussel) (1) Masson Ignace (Brugge (Sint-Kruis)) (1) Masure Roger (Laakdal (Veerle)) (1) Meer Schoonheid Leuven (1) Mees Marc (Lier) (3) Meeus Marcel (Leuven) (1) Merckx-Van Goey Trees (Tienen (Vissenaken)) (1) Mestdagh Lionel (Leuven) (5) Meulemeester Jean-Luc (Brugge (Sint-Andries)) (1) Minderbroeders Leuven (Leuven) (1) Minderbroeders Vaalbeek (Oud-Heverlee (Vaalbeek)) (1) Missio Antwerpen (1) Missio Brussel (1) Missionarissen van het Heilig Hart Borgerhout (1) MO* (Brussel) (2) Monballyu Joseph (Knokke-Heist (Knokke)) (1) Morel Anne-Françoise (Ronse) (1) Mulier-Lacquet Jan (Leuven) (1) Musée en Piconrue (Bastogne) (1) Museum Catharijneconvent (Utrecht) (1) Museum Sint-Dymphna en Gasthuismuseum Geel (1) Museumvrienden van Rekem (1) Nachtergaele Maurits (Leuven (Heverlee)) (1) Neerman Cecile (Nevele (Merendree)) (1) Nevelsteen Kim (Westerlo) (1) Nijs Jan (Genk) (1) Norbertijnen Averbode (7) Norbertijnen Tongerlo (1) NVKVV (Brussel - Schaarbeek) (1) Oblaten Kessel-Lo (1) Oscé-Desmet (Beersel (Dworp)) (1) Parochie Heilig Hart Hasselt (1) Parochie Heilige Familie Brugge (1) Parochie OLV Onbevlekt Ontvangen Dadizele (1) Parochie Sint-Pieter Jette (1)

68

BK BK AV BK TS AR AR BK AR BK BK AR AR/BK/TS BK AV/BK AR BK BK AR BK BK BK AV AR BK BK BK AR AR BK BK AV/AR/BK/TS BK AR AV/BK/TS AR AV/AR/BK TS AV/AR AR AV BK/TS AV BK AR BK BK BK BK AR/BK/TS BK BK AV/AR BK AV AV/BK/TS AR BK BK AR AV BK

Pascaud Claire (Soumagne (Melen)) (1) Pastoraal in de Grootstad Antwerpen (1) Pastoraal Informatiecentrum (Hasselt) (1) Paters van de HH Harten Leuven - Damiaancentrum (1) Patteet Domien (Leuven (Heverlee)) (1) Pauwels Leo (Schoten) (1) Pax Christi Vlaanderen (Antwerpen) (2) Peeters (Mechelen) (1) Peeters Albert Frans (Bert) (Zoersel) (1) Perquy-Vanden Berghe Jacques en Griet (Leuven (Heverlee)) (1) Peters Jacques (Leuven) (1) Poels Jan (Brasschaat) (1) Pollefoort Peter (Antwerpen) (1) Pontificia Universitas Lateranensis (Città del Vaticano) (1) Possemiers-Dreesen Jan en Maria (Antwerpen (Hoboken)) (1) Priesteruurgebed (Gent) (1) Provinciaal Museum Van Humbeek-Piron Leuven (1) Provincie Antwerpen (2) Provincie Oost-Vlaanderen (8) Provincie Vlaams-Brabant (1) Provincie West-Vlaanderen (1) Radboud Universiteit Nijmegen (2) Raeymaekers Joris (Leuven) (2) Redemptoristen Tessenderlo (4) Religieuzen van de Heilige Familie van Helmet Schaarbeek (1) Rijmtijd (Schoten) (1) Ronse Hubert V. (Brugge) (1) Roose Philip (Aalter) (1) Salesianen van Don Bosco Heverlee (1) Salesianen van Don Bosco Oud-Heverlee (2) Saye Elie (Mechelen) (1) Scheutisten Leuven (1) Scheutisten Sint-Pieters-Leeuw (1) Schiphorst Lidwien (Heerlen) (2) Schoonejans Christian (Melle) (1) Schuddinck Jozef (Gent (Sint-Amandsberg)) (1) Segers Jozef (Overijse) (1) Seghers Emmy (Brussel - Sint-Pieters-Woluwe) (1) Sels Jan (Oud-Turnhout) (1) Sint-Willebrord - Heilige Familie Berchem (1) Sleen Marc (Hoeilaart) (1) Smelik Klaas (Antwerpen) (1) Sociëteit van de Missionarissen van Afrika Etterbeek (2) Sociëteit van de Missionarissen van Afrika Leuven (1) Soeurs de Notre-Dame de Sion (Brussel - Vorst) (1) Stadsarchief Lokeren (9) Stadsarchief Roeselare (1) Stedelijk Museum Diest (1) Stedelijke Musea Ieper (4) Stegen Emmy (Leuven (Heverlee)) (1) Sterck Helga (Keerbergen) (1) Steunpunt Algemeen Welzijnswerk Berchem (1) Stichting Kunstboek Oostkamp (1) Stillaert Frans (Tielt-Winge (Sint-Joris-Winge)) (1) Strijpens Hendrik (Aalst) (1) Struyf Godfried (Bierbeek) (1) Studie- en Coördinatie Centrum Joris Van Severen (Ieper) (1) Taeymans Bert (Zoersel) (1) Timmermans Greet (1) Tindemans Leo (Edegem) (1) Trappistinnen Bocholt (1) Trappistinnen Brecht (1)

BK TS BK AV BK/TS BK BK BK/TS AR AV/BK AR AR AR BK BK BK AV/AR/BK/TS BK BK BK AV BK AV/BK AV/AR/BK/TS AV BK AR BK BK BK BK/TS BK BK BK BK AR AR AR/TS BK BK BK BK AV/TS AV/AR AR AV/BK/TS AR AV BK/TS TS AV BK BK AV BK AV BK AV BK AR TS BK/TS

69

Jaarverslag Tys-Smets Gusta (Mechelen) (1) UCL Fac. Philosophie et lettres (Ottignies-Louvain-la-Neuve) (2) Uitgeverij Averbode (2) Uitgeverij Averbode Educatief (8) Uitgeverij Carmelitana (Gent) (4) Uitgeverij Davidsfonds (Leuven) (16) Uitgeverij Halewijn (Antwerpen) (2) Uitgeverij Lannoo (Tielt) (8) Uitgeverij Muurkranten Brugge (2) Uitgeverij Wolters-Kluwer België (Mechelen) (1) ULB (Bruxelles) (1) Universität Trier (1) Université Lyon 3 (1) Université Notre Dame de la Paix (Namur) (1) Universiteit Gent (2) UNIZO (Brussel) (1) UNIZO Internationaal (Kortrijk) (1) UNIZO Leuven (1) UNIZO Meetjesland (Eeklo) (1) Van Asbroeck Frans (Leuven (Heverlee)) (1) Van Beek-Gils (Antwerpen (Borgerhout)) (1) Van Clemen Sam (Turnhout) (1) Van Craen Elisabeth (Leuven) (1) Van den Abeele Andries (Brugge) (1) Van Den Bossche Willy (Gent) (1) Vandenbroucke Danny (Wingene) (1) Vanderkimpen Francine (Brussel - Anderlecht) (2) Vandermeulen Jan (Bree) (1) Van der Spiegel Wouter (Aalst (Hofstade)) (1) Van Gelooven Annie (Hasselt) (1) Van Goethem Herman (Antwerpen (Berchem)) (1) Van Herreweghen Herman (Roosdaal) (1) Van Louwe Carlos (Koksijde) (1) Vannecke André (Waregem) (1) Van Oudenhove-Lanckman (Leuven (Kessel-Lo)) (1) Vansina Alfred (Leuven (Kessel-Lo)) (2) Van Staeyen Geert (Antwerpen (Merksem)) (1) Van Vaeck Frieda (Mechelen) (1) Van Wesenbeeck Flor (Mortsel) (1) Vanwetswinkel Johan (Grimbergen) (2) Van Windekens Peter (Lubbeek (Pellenberg)) (1) Venken-Aerden Theo en Mia (Maasmechelen) (1) Vercauteren Hugo (Bornem) (1) Verdonck Ferdinand (Gent) (1) Verhaegen Jean-Loup (Gent) (3) Verheeke Frans (Gent (Zwijnaarde)) (1) Verheye Karel (Brugge (Zeebrugge)) (1) Verleyen Albert (Tielt (Aarsele)) (1) Verleyen Herwig (Brugge) (2) Vermeulen Christian (Beveren-Waas) (1) Vermeulen Julien (Kortrijk (Bellegem)) (1) Verreydt Detty (Leuven (Heverlee)) (1) Verriest Julien (Roeselare) (1) Versteele-De Backer Roger en Odette (Kraainem) (2) Vervaet Bert (Lochristi (Zaffelare)) (2) VIBEG vzw (Leuven (Kessel-Lo)) (1) Vicariaat Brussel (1) Vicariaat Vlaams-Brabant en Mechelen (2) Vinck Honoré (Bierbeek (Lovenjoel)) (1) Vints Lutgart (Beringen) (1) Vints Marcel (Beringen (Koersel)) (1) VKW Antwerpen-Mechelen (Antwerpen (Wilrijk)) (2)

70

AR BK BK AV/BK BK BK BK BK AV BK BK BK BK BK BK AR AR AV/AR AR AV/BK/TS BK/TS BK BK AR BK BK BK BK AV/BK AV BK BK BK AR BK AR AV AR/BK/TS AV AV/BK/TS BK BK AR AV AV/AR/BK/TS BK BK BK BK/TS AR BK BK AR AV/BK/TS BK AR/BK BK BK AV AV BK BK

VKW Limburg (Hasselt) (1) BK VKW West-Vlaanderen (Kortrijk) (1) AR Vlaams Filmmuseum en Archief Leuven (1) BK Vlaams Welzijnsverbond (Brussel) (2) BK Volkshaard cvba (Gent) (1) BK Vranken Piet (Leuven (Heverlee)) (1) AV/BK VRT Canvas Overleven (Brussel) (1) AV VVI (Brussel) (1) BK Welzijnszorg in Vlaanderen Antwerpen (1) AV/AR Wereldmediahuis vzw (Brussel) (3) BK Wit-Gele Kruis Oost-Vlaanderen, provinciaal secretariaat (Gent) (1) TS Wit-Gele Kruis van Vlaanderen (Brussel - Schaarbeek) (1) AR Zusters Karmelietessen Blankenberge (1) AV/TS Zusters Missionarissen van het Onbevlekt Hart van Maria Heverlee (3) BK Zusters Missionarissen van het Onbevlekt Hart van Maria Kessel-Lo (1) BK Zusters van Barmhartigheid van Ronse Nukerke (1) AR Zusters van de Heilige Filip Neri van Sint-Niklaas Houthalen (2) AV/BK Zusters van de Heilige Gehoorzaamheid van De Panne - Sint Immaculata instituut (1) BK Zusters van de Heilige Harten en van de Eeuwigdurende Aanbidding Heverlee (2) BK/TS Zusters van de Heilige Harten en van de Eeuwigdurende Aanbidding Tongeren(1) BK/TS Zusters van de Heilige Vincentius a Paulo van Oostnieuwkerke (1) BK Zusters van OLV ten Bunderen van Moorslede Zonnebeke (1) AR/BK/TS Zusters van Overijse-Mechelen Overijse (1) AR Zwartzusters van Bethel van Brugge (1) TS

71