Inventaris van het archief van Ministerie van Marine: Collectie archiefbescheiden inzake de Mariniersbrigade in de Verenigde Staten,

Nummer archiefinventaris:

2.12.32

Inventaris van het archief van Ministerie van Marine: Collectie archiefbescheiden inzake de Mariniersbrigade in de Verenigde Staten, 1943-1946

Auteur: H.E.M. Mettes, E.A. van Heugten, R. van Velden Nationaal Archief, Den Haag 2000 Copyright: cc0 This finding aid is written in Dutch.

2.12.32

Mariniersbrigade V.S.

3

I N H O U D S O P G A V E Beschrijving van het archief......................................................................................5

Aanwijzingen voor de gebruiker................................................................................................6 Openbaarheidsbeperkingen....................................................................................................... 6 Beperkingen aan het gebruik...................................................................................................... 6 Aanvraaginstructie...................................................................................................................... 6 Citeerinstructie............................................................................................................................ 6 Archiefvorming...........................................................................................................................7 Geschiedenis van de archiefvormer............................................................................................ 7 Geschiedenis van het archiefbeheer........................................................................................... 8 De verwerving van het archief............................................................................................... 8 Inhoud en structuur van het archief...........................................................................................9 Selectie en vernietiging............................................................................................................... 9 Verantwoording van de bewerking............................................................................................ 9 Verwant materiaal....................................................................................................................10 Verwante archieven................................................................................................................... 10

Beschrijving van de series en archiefbestanddelen.................................................11 Archiefbescheiden inzake de mariniersbrigade in de Verenigde Staten, 1943-1946.....................11 Stukken van algemene aard.......................................................................................................................11 Stukken betreffende bijzondere onderwerpen.........................................................................................11

2.12.32


5

Beschrijving van het archief

BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF Naam archiefblok: Ministerie van Marine: Collectie Archiefbescheiden inzake de Mariniersbrigade in de Verenigde Staten Periode: 1943-1946 Archiefbloknummer: D27523 Omvang: 1.50 meter; 60 inventarisnummers. Taal van het archiefmateriaal: Het merendeel der stukken is in het Nederlands Soort archiefmateriaal: Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften. Archiefbewaarplaats: Nationaal Archief, Den Haag Archiefvormers: Ministerie van Marine / Commandant van het detachement van het korps in de Verenigde Staten Samenvatting van de inhoud van het archief: Het archief bevat stukken over de organisatie en formatie, de uitzending en transport, de opleiding en training, verslagen en rapporten en stukken over de selectie en persoonsgegevens van Nederlandse mariniers, die in de Verenigde Staten waren gedetacheerd.

6


2.12.32

Aanwijzingen voor de gebruiker

Aanwijzingen voor de gebruiker Openbaarheidsbeperkingen

OPENBAARHEIDSBEPERKINGEN Volledig openbaar. Beperkingen aan het gebruik

BEPERKINGEN AAN HET GEBRUIK Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht. Aanvraaginstructie

AANVRAAGINSTRUCTIE Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen: 1. U maakt een profiel aan op www.gahetna.nl, en logt vervolgens in; 2. Via de archiefinventaris (alleen de beschrijvingen met rode nummers) selecteert u het gewenste archiefstuk door op de knop 'Reserveren' te klikken; 3. In het volgende scherm geeft u aan op welke dag u het archiefstuk wilt inzien; 4. Indien u zich bevindt in de studiezaal en een tafelnummer heeft ontvangen kunt u dit nummer vermelden. Als u geen tafelnummer heeft kunt u tafelnummer 777 laten staan; 5. Vervolgens bevestigt u uw reservering door deze te versturen. Citeerinstructie

CITEERINSTRUCTIE Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling. VOLLEDIG: Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Marine: Collectie Archiefbescheiden inzake de Mariniersbrigade in de Verenigde Staten, 1943-1946, nummer toegang 2.12.32, inventarisnummer ... VERKORT: NL-HaNA, Mariniersbrigade V.S., 2.12.32, inv.nr. ...

2.12.32


7

Archiefvorming

Archiefvorming Geschiedenis van de archiefvormer

GESCHIEDENIS VAN DE ARCHIEFVORMER De mariniersbrigade werd formeel opgericht bij ministeriële beschikking van 17 mei 1943. De brigade, bestemd voor de herovering van Nederlands-Indië en de voortzetting van de strijd tegen Japan, werd in beginsel opgeleid in de Verenigde Staten (VS). In 1943 beschikte het Korps Mariniers over 12 officieren, 32 onderofficieren en 359 korporaals en manschappen, welke, verspreid over diverse schepen en bij verscheidene diensten in bevrijd gebied waren gestationeerd. Medio 1943 volgden kapitein der mariniers E.J. baron Lewe van Aduard en majoor der mariniers L. Langeveld een stafcursus bij de Amerikaanse mariniers te Quantico. Op 30 augustus 1943 legden de Nederlandse regeringsvertegenwoordigers bij de Combined Chiefs of Staff (CCS) deze instelling een memorandum voor, waarin zij namens de Nederlandse regering de wens uitspraken om deel te nemen aan de oorlog tegen Japan. Als eerste stap hiertoe werd het plan gelanceerd om een Nederlandse landingsmacht van 5000 mariniers te formeren. Een maand later werd een gedetailleerder plan ingediend. De mariniers zouden overeenkomstig een Reinforced Marine Infantry Regiment van het United States Marine Corps (USMC) worden georganiseerd. Ook de bewapening en uitrusting zou het Amerikaanse model volgen en het tactisch optreden zou volgens de beginselen van genoemd Corps gebeuren. De eenheid zou in twee stappen worden opgeleid. In de VS zou, voor de bevrijding, een kernkadergroep van om en nabij 20 officieren, 200 mariniers en reserveofficieren worden getraind. Deze groep zou na de bevrijding in het bevrijde vaderland de opleiding van eigenlijke eenheid verzorgen. Op 8 oktober 1943 gaven de CCS toestemming voor de opleiding van de kernkadergroep in de VS. Al op 2 oktober was het eerste contingent mariniers in New Orleans aangekomen. De training behelsde 12 weken rekruuttraining, 12-16 weken individuele specialistische training gevolgd door 12-16 weken training in eenheidsverband. De contingenten van de kernkader groep waren verspreid over kampen in de VS. Het grootste gedeelte was gelegerd in Camp Le Jeune (North Carolina), een ander deel in Quantico en daarnaast in vele andere kampen. Camp Le Jeune - dat qua oppervlakte overeenkomt met de provincie Utrecht - was in verschillende sectoren verdeeld en was van alle gemakken voorzien. In Courthouse Bay werden aan de Officers Candidate School en daarna aan de Reserve Officers School Marines in slechts een half jaar opgeleid tot officier. In moordend tempo en onder ijzeren discipline werd hier een kader gevormd, de kernkadergroep, die zoals eerder gesteld, geheel in Amerikaanse tactiek, wapenkunde en wapengebruik werden opgeleid. Na de capitulatie van Japan viel de steun vanuit de Amerikaanse politiek voor de opleiding van de Nederlandse kernkadergroep weg. Begin september 1945 verhuisde de brigade van Camp Le Jeune naar Camp Davis. De mariniersbrigade werd vanaf 17 december 1945 onder bevel van de bevelhebber der strijdkrachten in het oosten gesteld. Op 28 december 1945 werd het bureau van de commandant van het detachement mariniers USA te Washington opgeheven. De afwikkeling van de werkzaamheden werd verricht door de marine afdeling van het Netherlands Purchasing Commission. Eind 1945 hadden alle mariniers de VS verlaten.

8


2.12.32

Geschiedenis van het archiefbeheer

GESCHIEDENIS VAN HET ARCHIEFBEHEER Begin 1945 werd bij het mariniersachief in de VS het Inter office memorandum for all secretaries van kracht waarin de regels voor correspondentie en archivering werden vastgelegd. Het uitgaand exemplaar werd op dun wit papier gemaakt, terwijl vele, in sommige gevallen wel 8 doorslagen op geel papier in het archief werden opgelegd. Het archief kende de volgende opbouw. Inkomende post werd door de postkamer geopend, genummerd en gedateerd en aangetekend in het brievenboek en daarna naar de chef van staf gebracht. Deze gaf op de stukken aan wie de brieven moest behandelen (t.b.) dan wel moest inzien (t.i). Als een stuk zonder antwoord kon worden opgelegd werd dit direct van de opmerking LvA voorzien. Na afhandeling kwamen de ingekomen stukken terug bij de chef van staf, die het daarop uitgaande stuk controleerde en tekende en het ingekomen stuk afdeed met de opmerking LvA, waarna het kon worden opgelegd. Stukken betreffende financiën werden van deze procedure uitgezonderd: deze werden ongenummerd rechtstreeks naar de betrokken afdeling doorgesluisd. De afdeling betalingen en comptabiliteit beheerde een eigen archief. Er werd een reeks minuten aangehouden die chronologisch werden opgelegd. Daarnaast werd een doorslag opgelegd in het dossier van de geadresseerde, terwijl als in de brief nog verdere personen werden vernoemd ook nog doorslagen werden opgelegd in de dossiers van de respectievelijke genoemde personen. Tenslotte, wanneer het uitgaand stuk in afschrift werd verstuurd aan personen of instanties werden in de dossier van die personen of instanties ook doorslagen opgelegd. Het archief van de artillerie- en specialistenopleiding te Quantico werd begin oktober 1945 overgedragen aan de commandant detachement mariniers in de VS. Alle onderdeelsarchieven van het detachement mariniers in de VS werden op 6 maart 1946 per m.s. Talisse verscheept naar Nederland. In februari 1986 werden het archief van de mariniersbrigade Amerika, 1943-1945 (6,125 meter), het archief van het mariniersdetachement Amerika, 1940-1945 (2,5 meter) en de collectie losse archiefbescheiden periode 1940-1950 (3 meter) samen met het archief van de mariniersbrigade in Nederlands-Indië overgeplaatst van de afdeling post- en archiefzaken van de Marinestaf naar het Centraal Archievendepot. Bij deze overplaatsing werd opgemerkt dat de oorspronkelijke ordening van de betreffende archieven grotendeels of geheel verstoord was. De archieven waren gedeeltelijk ontsloten middels een eenvoudige plaatsingslijst. De verwerving van het archief

DE VERWERVING VAN HET ARCHIEF Overbrenging van een overheidsarchief

2.12.32


9

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud en structuur van het archief Selectie en vernietiging

SELECTIE EN VERNIETIGING Tijdens de selectie en inventarisatie voorjaar 2000 werd 5 meter archiefbescheiden vernietigd. Verantwoording van de bewerking

VERANTWOORDING VAN DE BEWERKING In het begin van de bewerking werd direct geconcludeerd dat herstel van de oude orde uitgesloten was. Noodgedwongen werd er voor gekozen te herordenen naar onderwerp. Bijkomend voordeel was dat, indien consequent naar onderwerp werd herordend, doorslagen die in meervoud werden aangetroffen zonder bezwaar konden worden vernietigd. In het archief werd 12 centimeter afgedwaald archief van de Nederlandse vertegenwoordiger bij de gezamenlijke stafchefs (Combined Chiefs of Staff) te Washington aangetroffen inzake de organisatie, opleiding en rekrutering van de brigade. De stukken zijn afgescheiden en teruggebracht naar voornoemd archief en in de betreffende inventaris opgenomen onder de nummers 139-140. In de beschrijvingen wordt afwisselend gesproken over de mariniersbrigade en detachement mariniers. Er is geen sprake van willekeur gebruik van terminologie, maar er is gerefereerd naar de termen die in de bijbehorende stukken worden gebezigd.

10


Verwant materiaal

Verwant materiaal Verwante archieven

VERWANTE ARCHIEVEN Zie voor het archief van de Nederlandse vertegenwoordiger bij de gezamenlijke stafchefs (Combined Chiefs of Staff) te Washington toegangsnummer 2.12.36.

2.12.32

2.12.32


11

Beschrijving van de series en archiefbestanddelen

BESCHRIJVING VAN DE SERIES EN ARCHIEFBESTANDDELEN Archiefbescheiden inzake de mariniersbrigade in de Verenigde Staten, 1943-1946

Stukken van algemene aard

ARCHIEFBESCHEIDEN INZAKE DE MARINIERSBRIGADE IN DE VERENIGDE STATEN, 1943-1946 STUKKEN VAN ALGEMENE AARD

1

Alfabetisch-lexicografisch register houdende persoonsgegevens van militairen, behorende tot het Korps Mariniers gedetacheerd in de VS. 1943-1944 1 deel

2

Register houdende persoonsgegevens van militairen behorende tot de Koninklijke Marine en het Korps Mariniers gedetacheerd in de VS. 1943-1944 1 deel

3

Agenda van ingekomen en uitgegane stukken van de afdeling artillerie van de Mariniersbrigade in de VS. 1944 1 katern

Stukken betreffende bijzondere onderwerpen

STUKKEN BETREFFENDE BIJZONDERE ONDERWERPEN 4

Stukken betreffende de assimilatie van rangen, uniformen en onderscheidingstekens van het Nederlandse en het Amerikaanse leger, alsmede die van de Mariniersbrigade met de Koninklijke Marine. 1940, 1943-1945 1 omslag Zie ook inv.nrs. 35 en 54.

5

Brief inzake de aanbieding van een kerstkaart met kerstgroet van H.M. Koningin Juliana aan de Nederlandse officieren gelegerd te Quantico. Minuut met bijlage. 1943 1 stuk

6

Correspondentie met sergeant H.C.A. Knaap, Ordnance School te Quantico. 1943 1 omslag

7

Ingekomen brieven van 1e luitenant L.J. Pronk, detachementscommandant mariniers Kamp Le Jeune, North Carolina. 1943 1 omslag

8

Ingekomen brieven van 2e luitenant J.C. van Aller, Ordonnance School mariniers Kamp Le Jeune. 1943-1944 1 omslag

9

Ingekomen brieven van de luitenant ter zee 1e klasse, R. Hofstra, inzake opleidingsmoeilijkheden bij de Air Liaison School te San Diego, Californië. 1943-1944 1 omslag

10-13

Stukken betreffende de uitzending en het transport van Nederlandse militairen vanuit Engeland, Curaçao, Suriname en Nederland naar de VS.

12


1943-1945 10 11 12 13

2.12.32 4 pakken

september 1943 - februari 1945 maart 1945 - mei 1945 juni 1945 - juli 1945 augustus 1945 - december 1945

14

Stukken betreffende het militair straf- en tuchtrecht alsmede het onderzoek tot mogelijke oprichting van een Nederlandse krijgsraad in de VS. 1943-1945 1 omslag

15

Stukken betreffende de uniformering en tenuevoorschriften van het Korps Mariniers. 1943-1945

1 pak

Zie ook inv.nrs 35 en 49.

16

Stukken betreffende de selectie, keuring en rekrutering van mariniers in de VS en in Nederland alsmede het voorstel om een rekruteringskamp op te richten in Nederland. 1943-1945 1 pak

17

Stukken betreffende ontwikkeling- en ontspanningsactiviteiten. 1943-1945

18

Stukken betreffende de bezoldiging. 1943-1945

1 pak

Maandrapporten van verrichtingen van onderdelen behorende tot de Mariniersbrigade in de VS. 1943-1945, z.j.

1 pak

20

Sterktestaten en mutatielijsten. 1943-1945, z.j.

1 pak

21-24

Stukken betreffende de organisatie en de formatie van een Mariniersbrigade in de VS en Nederland. 1943-1945, z.j. 2 pakken en 2 omslagen 21 1943 22 1944 pak 23 1945 pak 24 z.j.

25

Correspondentie met de Netherlands Representatives of the Combined Chiefs of Staff (NRCCS). 1943-1945, z.j. 1 omslag

26-29

Stukken betreffende het leerplan van de rekruten gedurende de eerste opleidingsperiode, opzet en organisatie van opleidingen, verdeling en indeling van mariniers over de verschillende opleidingen, trainingsprogramma's alsmede beoordelingen en de studieresultaten. 1943-1945, z.j. 2 pakken en 2 omslagen 26 1943 27 1944, pak

19

1 omslag

2.12.32


28 29

13

1945, pak z.j.

30

Stukken betreffende de organisatie van de interne postverbindingen van het detachement Mariniers in de VS alsmede richtlijnen en voorschriften met betrekking tot het corresponderen met bezet en onbezet gebied in Nederland. 1943-1946 1 pak

31

Staten houdende kleding-, uitrusting- en bewapeningslijsten alsmede de ontwikkeling, aanschaf en regeling voor het aanvragen, uitgeven en beheer van materieel ten behoeve van de opleiding van de mariniers in de VS. 1943-1946, z.j. 1 pak

32

Ingekomen brieven van de officier vlieger 1e klasse H.G. Holtz, commandant Royal Netherlands Navy (RNN), met betrekking tot het opzetten van een luchtmachtverbindingsafdeling bij de Air Liaison School. 1944 1 omslag

33

Rapport van de commandant van het detachement mariniers in de VS aan het departement van Marine betreffende tekortkomingen bij de 1e Mariniersbrigade. 1944 1 stuk

34

Reisverslag van de majoor van de Generale Staf, W.Th. Carp, inzake zijn bezoek aan oefenkampen en verdedigingswerken op het eiland Oahu, met landkaart. 1944 1 stuk

35

Brief van de public relations officier, kamp Le Jeune, aan de directeur public relations hoofdkwartier United States Marine Corps, met het verzoek tot eventuele publicatie van verhalen betreffende militairen behorende tot de mariniers welke in de VS in opleiding zijn. Met bijlagen. 1944 1 stuk

36

Stukken betreffende de problematiek inzake de werving van personeel bij de verbindingsafdeling van de kernkadergroep Mariniersbrigade. 1944 1 omslag

37

Correspondentie tussen de commandant detachement Mariniers, tijdelijk gestationeerd te Londen en de waarnemend commandant in de VS betreffende de rekrutering van personeel. 1944-1945 1 omslag

38

Stukken betreffende voorschriften met betrekking tot het brengen van eerbewijzen van de commandant detachement Mariniers in VS. 1944-1945 1 omslag

39

Stukken betreffende intelligentie-, selectie- en classificatieproeven en het classificatievoorschrift alsmede het rekruteren van personeel. 1944-1945

40

1 pak

Stukken betreffende de organisatie van de voorlichtingsdienst en propagandaactiviteiten van het kamp Mariniers in de VS en Nederland. 1944-1945 1 pak

14

41


2.12.32

Stukken betreffende uitvoeringsmaatregelen en aanwijzingen met betrekking tot het dragen van het Oorlogsherinneringkruis alsmede opgaven van personeel dat hiertoe gemachtigd is. 1944-1945 1 omslag Zie ook inv.nrs. 49 en 54.

42

Stukken betreffende het in stand houden van de Korpstraditie en kennis van de geschiedenis van het Nederlandse Korps Mariniers. 1944-1945 1 omslag

43

Stukken betreffende de organisatie en oprichting van een vrijwillig vrouwenhulp korps voor de Koninklijke Marine. 1944-1945 1 omslag

44

Reisverslagen van transporten vanuit Engeland naar de VS. 1944-1945

45

1 omslag

Bekendmaking van een regeling tussen het Nederlandse Rode Kruis in Engeland en het Amerikaanse Rode Kruis teneinde Nederlanders in de VS in de gelegenheid te stellen Rode Kruis berichten en verzoeken om inlichtingen naar Nederland te zenden. Met afschriften Rode Kruis berichten. 1944-1945 1 omslag Rode Kruis berichten alfabetisch geordend.

46

Stukken betreffende de geestelijke verzorging door vlootaalmoezeniers -en predikanten. 1944-1945 1 omslag

47

Stukken betreffende de problematiek inzake het aantrekken van medisch personeel en de geneeskundige behandeling van het personeel 1944-1945 1 omslag

48

Stukken betreffende het moreel en de stemming. 1944-1945, z.j.

49

Orders van blijvende aard, (OVBA's). 1944-1946

50

51

Stukken betreffende het aanschaffen, kopiëren, bewerken, repareren en distribueren van trainingsfilms. 1944-1946 Brief van kapitein ter zee G.B. Salm inzake de materiële organisatie van de inlichtingendienst marine in Nederland. Minuut. 1945

1 omslag 1 pak

1 omslag

1 stuk

52

Brief aan de vlootaalmoezenier inzake de vervaardiging van een oefenvaandel. Minuut. 1945 1 stuk

53

Stukken betreffende de sluiting van het Mariniersbureau te Washington.

2.12.32


1945

15 1 omslag

54

Brief van de kapitein ter zee G.B. Salm aan luitenant-kolonel H.O. Romswinckel inzake de aanbieding van een inlichtingenrapport houdende militaire informatie betreffende Nederlands-Indië. Minuut met bijlage. 1945 1 stuk

55

Artikel van de commandant van het detachement Mariniers in de VS naar aanleiding van het verzoek van de redactie van Je Maintiendrai, om een bijdrage te leveren aan "onze kampkrant". 1945 1 stuk

56

Ingekomen brieven van het consulaat der Nederlanden te Norfolk, inzake het paspoortenprobleem van Nederlandse mariniers welke in de VS aankomen of terugkeren in de Amerikaanse burgermaatschappij. 1945 1 omslag

57

Stukken betreffende een geldinzameling onder het personeel van het detachement Mariniers ten bate van de aankoop van kledingstukken voor Nederland. 1945 1 omslag

58

Oorlogsbemanningslijst van het detachement Mariniers in de VS, concept. 1945

1 stuk

59

Gedicht betreffende de historie en toekomst van het Marine Korps. [1945]

1 stuk

60

Stukken betreffende de personeels-, goederen- en financiële administratie van het detachement Mariniers alsmede de afwikkeling. [1944], 1945-1946 1 pak

Inventaris van het archief van Ministerie van Marine: Collectie archiefbescheiden inzake de Mariniersbrigade in de Verenigde Staten,

Recommend Documents