5
Inhoud
Voorwoord
11
Algemene inleiding
15
Deel I. Grondbeginselen
1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4.
Veelzijdigheid van de praktijk Inleiding De poppenwereld Afbreukrisico Een eerste conclusie
21 21 21 23 24
2. 2.1. 2.2.
De vijf bouwstenen Inleiding Het verhaal 2.2.1. ‘Er was eens ...’ 2.2.2. De narratieve methode 2.2.3. Ruimte en tijd in het verhaal 2.2.4. Grondmotieven in het verhaal 2.2.5. Verhalen is betekenis geven 2.2.6. Betekenis geven: een gelaagd proces 2.2.7. Het verhaal als jas of dekmantel die we nodig hebben 2.2.8. Het verhaal binnen de loopbaanbegeleiding 2.2.9. Enkele conclusies
29 21 33 33 33 36 36 37 38 39 40 40
6
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
3. 3.1.
3.2. 3.3.
4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8. 4.9.
De veldheer en de danseres
Uiterlijke en innerlijke levenslijn 2.3.1. Tegenstellingen 2.3.2. Ontwikkeling en stagnatie in de uiterlijke levenslijn 2.3.3. Zicht op de innerlijke levenslijn 2.3.4. Toepassing van het model in een biografie-onderzoek De tijdsdimensie in de biografie 2.4.1. De tijdsdimensie in het biografiegesprek 2.4.2. Verleden 2.4.3. Heden 2.4.4. Toekomst 2.4.5. De kunst van het dagdromen Levensfasen 2.5.1. De grote levensboog 2.5.2. Ritmen 2.5.3. Thema’s Onderscheid in leef-, leer- en werkwereld 2.6.1. Leefwereld 2.6.2. Leerwereld 2.6.3. Werkwereld 2.6.4. Toepassing in een loopbaantraject
41 41 43 44 48 50 50 51 53 53 54 56 58 59 65 71 72 72 72 73
Dynamiek in het levensverhaal De herinnering 3.1.1. Plaats van de herinnering in een biografie-onderzoek 3.1.2. Relatie tussen vraagstelling en herinnering 3.1.3. Toepassing in een biografie-onderzoek Weten en niet-weten De dialoog 3.3.1. De innerlijke dialoog 3.3.2. Luisteren naar onszelf 3.3.3. De uitwisseling met de ander
75 75 75 76 76 80 82 82 82 83
Grondhouding van de begeleider Fascinatie voor het verhaal Gelijkwaardigheid Luisteren Aandacht Volgen en leiden Overdracht en tegenoverdracht Intuïtie Congruent zijn Biografische gesprekken of therapie?
85 85 86 87 88 88 90 91 93 94
Inhoud
7
Deel II. Werken met het levensverhaal
5. 5.1.
5.2. 5.3. 6. 6.1. 6.2. 6.3.
6.4.
7. 7.1. 7.2. 7.3.
8. 8.1. 8.2.
8.3. 8.4.
Werkvormen en opdrachten Diversiteit in werkvormen 5.1.1. Het gesprek 5.1.2. Schrijf- en tekenopdrachten 5.1.3. Bewegingsopdrachten Toepassing van de opdrachten Plaats van de biografie in een loopbaantraject
99 99 99 100 100 101 101
Omgaan met teksten Inleiding Voorbereiding en uitleg aan de cliënt tijdens het intakegesprek Hoe lees je biografie-fragmenten? 6.3.1. Leesoefening ‘Buitenlandse reis of veranderen van baan?’ 6.3.2. Samenvatting van de biografische gegevens Het biografiegesprek 6.4.1. Buitenlandse reis of veranderen van baan? 6.4.2. Een nieuwe start 6.4.3. Overeenkomsten in beide biografiegesprekken
105 105 106 107 108 110 113 114 116 121
Omgaan met tekenopdrachten Waarde van het creatieve element Hoe bespreek je een tekenopdracht? Specifieke kenmerken127 7.3.1. Uitvoering 7.3.2. Inhoud
123 123 124
De plaats van kleur in een bewustwordingsproces Inleiding: kleur, een meerwaarde Oosterse lichaamsenergie-benadering: de chakra’s 8.2.1. Wat is eigenlijk een chakra? 8.2.2. Chakra’s: hun kleur, specifieke kenmerken en bijbehorend element 8.2.3. Uitgangspunten van het chakra-systeem Kleur en het toekennen van betekenis Kleur: specifieke eigenschappen en taakgebieden 8.4.1. Rood 8.4.2. Geel 8.4.3. Groen 8.4.4. Blauw
147 147 148 148 148
127 133
150 150 152 152 153 153 154
8
8.5.
De veldheer en de danseres
Toepassen van kleur 8.5.1. Omgaan met kleur in tekenopdrachten 8.5.2. Kleur als instrument 8.5.3. Een tweetal voorbeelden
154 154 155 157
Deel III. Creëren van beweging
9. 9.1. 9.2.
9.3.
9.4.
9.5.
Stimuleren van het proces Inleiding: de metafoor van de tuin Het kernkwadrant, scharnierpunt tussen verleden en toekomst 9.2.1. Ontstaansgeschiedenis van het kernkwadrant 9.2.2. Verbinding tussen biografie en kernkwadrant 9.2.3. Het kernkwadrant als procesbevorderend instrument Proces-ondersteunende tekenopdrachten 9.3.1. Integratie van de toekomst in het heden 9.3.2. Ontmoeting met de weerstand Metaforen en polariteiten 9.4.1. Kracht van de metafoor 9.4.2. Polariteiten, het verbinden van ogenschijnlijke tegenstellingen Van probleemgericht naar oplossingsgericht werken 9.5.1. Lichtheid van biografische werken 9.5.2. Biografisch werken en de oplossingsgerichte benadering
10. Ontwikkelen en onderhouden van een toekomstvisie 10.1. Inleiding 10.2. Verhelderen van het toekomstperspectief 10.2.1. Toekomst en innerlijke lijn 10.2.2. Het loopbaanperspectief: van inzicht naar oplossing 10.2.3. Korte- en lange termijn-perspectief 10.2.4. De functie, een vorm- of inhoudskwestie 10.2.5. Voorwaarden en het toekomstperspectief 10.3. De weg naar de toekomst vrijmaken 10.3.1. Persoonlijke overtuigingen 10.3.2. De vicieuze cirkel 10.3.3. Loslaten van oude overtuigingen 10.3.4. Onderbouwen van de nieuwe richting 10.4. Ontwikkelen van de authenticiteit 10.4.1. Autonomie en zelfsturing
161 161 162 162 164 167 172 173 178 183 183 185 187 187 188
197 197 198 198 198 199 199 200 201 201 202 203 204 205 206
Inhoud
10.4.2. Innerlijke autoriteit, voorwaarde voor authenticiteit 10.4.3. Reflectie, instrument van de innerlijke autoriteit
11. 11.1. 11.2. 11.3.
De veldheer en de danseres Inleiding Biografie van Anneke Samenvatting van het biografie-gesprek met Anneke 11.3.1. Biografische bevindingen 11.3.2. Uitkomsten kernkwadrant 11.3.3. Vervolgopdrachten 11.4. Uitwerking van de vervolgopdrachten door Anneke 11.5. Nabeschouwing
9
210 213
219 219 220 226 226 228 229 229 234
Bijlagen Bijlage I:
Vragenlijst levensfasen
239
Bijlage II:
Vragenlijst leef-, leer- en werkwereld
243
Bijlage III: Basis- en vervolgopdrachten
245
Referenties
259
Trefwoordenregister
261
Informatie over opleiding
