Oproep tot Kandidaten – nr. 16EN2012/5
Bijlage 1 Projectbeschrijving
Implementatie River Information Services II GNB Scheldegebied 1.
Inleiding
1.1. Vessel Traffic Services Scheldegebied (VTS-SG) De Schelderadarketen (SRK) is een grensoverschrijdend (B/NL) verkeersbegeleidend systeem t.b.v. de scheepvaart op de (Wester)Schelde en haar mondingen. Het instrumentarium SRK wordt gebruikt voor het verlenen van Vessel Traffic Services in het Scheldegebied (VTS SG). VTS-SG ressorteert onder het Gemeenschappelijk Nautisch Beheer (GNB) in het Scheldegebied. De doelstelling van de VTS SG is drieledig: a. b. c.
het verhogen van de doelmatigheid van het scheepvaartverkeer van en naar de betrokken havens; het verhogen van de veiligheid van dit scheepvaartverkeer; het vrijwaren van het milieu.
Deze dienstverlening is gestoeld op continue basis: 24 op 24 uur, 7/7 dagen. Het VTS SG verleent eveneens River Information Services (RIS) t.b.v. de optimalisering van de binnenscheepvaart in het GNB gebied. Daarnaast worden diensten verleend aan de havens, loodsdiensten en andere maritieme instanties en bedrijven. De Schelderadarketen (SRK) maakt gebruik van diverse systemen en applicaties om de diensten in het kader van VTS/RIS op een hoog peil te houden en waar mogelijk te verbeteren. Zo wordt thans gebruik gemaakt van onder meer volgende systemen:
Projectbeschrijving Implementatie RIS II GNB , versie 1.0 d.d. 31-5-2012
1/10
Oproep tot Kandidaten – nr. 16EN2012/5
Het Radarwaarnemingsysteem (RW) voor het detecteren en presenteren van een tactisch verkeersbeeld; Een Informatie Verwerkend Systeem (IVS-SRK), in gebruik voor het opvolgen en administratief verwerken van reisinformatie van schepen waarvan de bestemming dan wel herkomst binnen het werkingsgebied ligt en van schepen die het gebied doorvaren (strategische informatie). Marifoniesysteem (VHF), ten behoeve van de radiocommunicatie met de vaarweggebruikers.
Daarnaast zijn er een aantal applicaties/systemen complementair aan eerder genoemde systemen, tijdens het laatste decennium in gebruik genomen:
Hymedis: een distributiesysteem voor de verspreiding van hydro-meteo gegevens, ingebruikname: september 2003; Centraal Broker Systeem (CBS), ten behoeve van berichtenuitwisseling met de stakeholders (havens, loodsdiensten, waterwegbeheerders, e.a.), ingebruikname: juli 2005; AIS-systeem, ten behoeve van het automatisch identificeren van schepen, operationeel vanaf september 2005; Website www.vts-scheldt.net die als e-portaal fungeert, operationeel vanaf maart 2005; Wesp (Westerscheldeplanner): een planningstool voor diepstekende zeeschepen: in gebruik sinds 2006; Business Intelligence Systeem: voor rapportering, analyses en statistieken van geregistreerde scheepsreizen, ingebruikname: begin 2007; NIS (Nautisch Informatie Scherm): visualisatie van nautische en hydro-meteo informatie op de werkplek, sedert voorjaar 2008; ODI (Operationele Display Infrastructuur): virtueel platform aan de client zijde t.b.v. de visualisatie van RW, IVS e.a. andere applicaties, in gebruik sedert voorjaar 2008; KDP (Kaarten Distributie Platform): een centrale distributie server voor het beheren en distribueren van ECS- kaarten in het GNB-gebied sinds 2011; Vanaf begin 2009 werd gestart met de realisatie van een virtualisatieplatform (VPT) aan server zijde. Alle applicaties werden in de periode 2010-2011 gemigreerd. RIS I: een eerste implementatieplan werd in de periode 2009 – medio 2012 uitgevoerd (zie verder)
en maken integraal onderdeel van de SRK. De SRK wordt operationeel, financieel en technisch gezamenlijk beheerd door België / Vlaamse Overheid: Departement Mobiliteit en Openbare Werken Agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust Afdeling Scheepvaartbegeleiding en Nederland: Ministerie van Infrastructuur en Milieu Rijkswaterstaat Zeeland Directie Water & Scheepvaart Waterdistrict Westerschelde en valt onder de bevoegdheid van de Permanente Commissie van Toezicht op de Scheldevaart.
Projectbeschrijving Implementatie RIS II GNB , versie 1.0 d.d. 31-5-2012
2/10
Oproep tot Kandidaten – nr. 16EN2012/5
Het technisch beheer van de SRK omvat het handhaven van en het voldoen aan de vereiste kwaliteitsnormen, het verrichten van onderhoudswerkzaamheden en het uitvoeren van technische vernieuwingen en uitbreidingen. Daartoe is sinds begin 1991 (bij de ingebruikname van de SRK) het Beheer- en Exploitatieteam SRK (BET-SRK) actief, dat zowel de technische- als de financiële verantwoordelijkheid draagt. Dit team bestaat uit zowel Vlaamse als Nederlandse overheidsmedewerkers, die gezamenlijk de belangen van beide landen met betrekking tot het beheer van de SRK behartigen. Het BET-SRK is gevestigd aan de Commandoweg 50 te NL - 4381 BH Vlissingen (Nederland) en is telefonisch bereikbaar onder nummer +31 118 424 723, fax: + 31 118 478 479. (e-mail:
[email protected] ).
2.
Realisatie RIS I (2009 – medio 2012)
2.1.
Historiek
In 2005 werd in opdracht van de Opdrachtgevers, de VTS autoriteiten (MDK/RWS), een implementatieplan RIS voor het gemeenschappelijke VTS opgemaakt, met als doelstelling: “Het opstellen van een implementatieplan voor RIS met betrekking tot de maritieme toegangswegen volgens de Europese richtlijn 2004/0123 – 3612/05, (d.d. 28-04-2005). Onder maritieme toegangswegen wordt verstaan: de (Wester)Schelde t.e.m. Wintam en het kanaal Gent-Terneuzen.” Middels een kloofanalyse werd onderzocht welke bestaande en in ontwikkeling zijnde systemen van de Schelderadarketen dienen te worden aangepast om te voldoen aan de RIS richtlijn zoals gedefinieerd op Europees niveau. Het implementatieplan, dat werd opgeleverd in september 2005, gaf een eerste aanwijzing van welke systemen binnen de SRK dienen te worden aangepast met bijhorende ruwe kostenramingen. Tevens werd aangegeven dat een gedetailleerde analyse van de EU specificaties een noodzaak is. Na publicatie in het voorjaar van 2007 van de EU technische richtsnoeren m.b.t. “Notices to Skippers”en “Tracking & Tracing” werd in juni 2007 door Opdrachtgevers het implementatieprogramma RIS in het GNB (Gemeenschappelijk Nautisch Beheer Scheldegebied) goedgekeurd. Dit programma omvatte volgende fasen: A. Studie fase: Daartoe hebben opdrachtgevers in 2007 een detailstudie (bestek nr. 16EN2007/3) uitgegeven ingevolge het in voege treden van de Europese RIS Richtlijn om RIS te implementeren in de Maritieme Toegangswegen van de (Wester)Schelde behorende tot het bevoegdheidsgebied van het Gemeenschappelijk Nautisch Beheer. (RIS-GNB genoemd). De studie is per 15.1.2008 gestart en werd eind 2008 beëindigd. Deze studieopdracht resulteerde in de Functionele en Operationele Eisen (FOE) en het verlenen van ICT adviezen en aanbevelingen ten behoeve van de RIS implementatie in het GNB Scheldegebied. B. Begeleidingsfase: Het verlenen van ingehuurde projectcoördinatie en projectondersteuning, en het bewaken van het realisatieproject en toetsen t.o.v. de resultaten van de studie. Periode: 2009 – medio 2012 C. Realisatietraject:
Projectbeschrijving Implementatie RIS II GNB , versie 1.0 d.d. 31-5-2012
3/10
Oproep tot Kandidaten – nr. 16EN2012/5
Het beoogde implementatie- en realisatietraject was oorspronkelijk voorzien over 3 jaren: 2009 – 2011, waarbij bij de start in 2009 2 subtrajecten voorzien werden conform volgende opdeling: Traject: RIS Applicaties Notice to Skippers (NtS) Opstellen NtS berichten Integratie NtS berichten Verstrekken Hydrometeo Informatie Beheer NtS Versturen/Ontvangen NtS Opnemen van de BASS berichten Opnemen Schelde Scheepvaartbericht Tracking en Tracing Update AIS netwerk naar Inland AIS Versturen/Ontvangen STI (Positie Server) Integratie AIS informatie Opstellen AIS berichten Versturen geadresseerde AIS berichten Versturen EMMA weerwaarschuwing Visualisatie van de AIS positieberichten Semiautomatische labelling schepen Elektronische Scheepsrapportering Opstellen ERI berichten Integratie ERI berichten Beheren ERI berichten Versturen/Ontvangen ERI berichten Inland ECDIS Productie/Update IENC kaarten Beheer IENC kaarten Distributie IENC kaarten Integratie IENC kaarten in doelsysteem Opnemen van Hydrometeo informatie RIS Diensten Opbouw RIS Index Opzetten van 1-loket principe (FIS)
1
2
X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X
X
Deze 2 trajecten (fasen) werden in de loop van 2009 – medio 2012 gerealiseerd. 2.2.
Impact SRK en overzicht van de realisaties
Als resultaat van de studie werd eveneens de conceptuele impact op de bestaande SRK systemen vanuit ICT oogpunt bepaald. De Opdrachtgevers hadden ervoor immers gekozen om de bestaande applicaties/doelsystemen van de SRK uit te breiden, via aanpassingen, zodat deze de RIS functionaliteiten kunnen voorzien zoals gedefinieerd in de EU richtlijnen. Deze keuze lag voor de hand omdat deze doelsystemen reeds deels voorzien in bepaalde RIS functionaliteiten. Anderzijds vullen deze doelsystemen de dienstverlening in van de Schelderadarketen. Dus het is evident dat de intrinsieke kwaliteit van deze doelsystemen behouden diende te blijven. Immers RIS dient een toegevoegde waarde te creëren en niet de originele dienstverlening te ondermijnen.
Projectbeschrijving Implementatie RIS II GNB , versie 1.0 d.d. 31-5-2012
4/10
Oproep tot Kandidaten – nr. 16EN2012/5
De oplossing voor het probleem is het succes van Service Oriented Architecture. M.a.w. de oplossing voor het aanbieden van een functionaliteit werd opgelost door de gewenste dienstverlening als een service aan te bieden, i.p.v. hiervoor een specifieke applicatie te ontwikkelen. Dit vraagt een radicale andere denkwijze, immers een functionaliteit wordt niet meer aangeboden als een applicatie maar als een service. Het begrip applicatie zoals dit vandaag gebruikt wordt, is nu een verzameling van services. Op zich lost dit onmiddellijk het probleem van interfacing op. Het voordeel van SOA is dat men niet één welbepaalde applicatie architectuur dient voorop te stellen, als men de methodologie baseert op Webservices. Rekening houdende met de bestaande doelsystemen binnen de SRK is dit ook de meest aangewezen methodologie voor de SRK gebleken. Per saldo werd voor de realisatie van RIS-GNB het volgende voorzien: • Uitbreiding van bestaande applicaties/doelsystemen en functionaliteit; • Doelsystemen laten samenwerken om zo RIS-GNB te implementeren; • Realisatie van een centrale RIS applicatie, genoemd RIS Kern. Volgende implementatiematrix geeft aan welke doelsystemen voor welke RIS applicatie werden aangepast: RIS applicaties
RW
1. Inland ECDIS 2. Electronic Reporting
IVS SRK
x Ship
3. Notice to Skippers 4. Tracking & Tracing Systems
CBS
HYMEDIS
WEB
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
AIS
BI x x
x
x
RW: Radarwaarnemingsysteem | IVS-SRK: Informatie Verwerkend Systeem-SRK CBS: Centraal Broker Systeem | HYMEDIS: Hydro Meteo Distributie Systeem WEB: website www.vts-scheldt.net | AIS: Automatic Identification System BI: Business Intelligence systeem
RIS Kern: er diende een interne Entreprise Service Bus (ESB) en bijhorende software (zogenaamde middleware) te worden aangeschaft: dit is een interne “broker systeem” voor uitwisseling van informatie via webservices tussen de verschillende doelsystemen. Dit heeft geresulteerd in volgende schema:
Projectbeschrijving Implementatie RIS II GNB , versie 1.0 d.d. 31-5-2012
5/10
Oproep tot Kandidaten – nr. 16EN2012/5
2.3.
Resultaat RIS-GNB implementatie (RIS I)
Tegen uiterlijk medio 2012 zullen per saldo volgende RIS applicaties geïmplementeerd zijn: •
•
•
•
Notice to Skippers (EU Technical Guidelines and Specification 416/2007) zijn beschikbaar via de FIS portal en kunnen opgevraagd worden in HTML, XML en PDF formaat. Een abonnementen service is ook aanwezig om de berichten automitsch per e-mail te ontvangen in het gewenste formaat. De NtS berichten kunnen ook uitgewisseld met aanliggende waterwegwegbeheerders via het CBS. Inland AIS network (EU Technical Guidelines and Specification 416/2007): het reeds bestaande AIS SRK netwerk is aangepast, zodat alle Inland AIS berichten zoals gedefinieerd in de technische richtsnoeren “416/2007” kunnen worden ontvangen en verzonden. Electronic Ship Reporting (EU Technical Guidelines and Specification 164/2010): de versie 1.2 is geïmplementeerd en deze kunnen worden uitgewisseld via het CBS met andere RIS autoriteiten. Het IVS is daartoe ook aangepast om de ERI berichten te verwerken. Inland ECDIS (waarvan de EU Technische Richtsnoeren nog steeds niet zijn gepubliceerd): de kaarten zijn beschikbaar en zijn opvraagbaar via de FIS portal op een gebruiksvriendelijke manier. Er is ook een abonnementenservice voorzien.
Projectbeschrijving Implementatie RIS II GNB , versie 1.0 d.d. 31-5-2012
6/10
Oproep tot Kandidaten – nr. 16EN2012/5
3.
Doelstelling van de opdracht, scope en uitgangspunten
3.1.
Europese oproep RIS subsidie
Na het 1ste implementatieprogramma RIS-GNB I, hebben Opdrachtgevers besloten om de RIS applicaties verder uit te bouwen. Immers, de ontwikkelingen binnen EU staan niet stil: alle nuttige informatie over de RIS projecten, werkgroepen, expertises en nieuwe services staan gebundeld op www.ris.eu. Het TEN-T EA (Trans-European Transport Network Executive Agency) heeft in 2de kwartaal 2011 een oproep gepubliceerd en werd op 23 september 2011 afgesloten. Ingediende projecten kunnen lopen tot 2014. Europese cofinanciering bedraagt 50% voor studies en 20% voor realisaties. De opdrachtgevers hebben hierop geanticipeerd en een voorstel ingediend voor de verdere uitbouw van RIS-GNB, zie bijlage 2 “Extract TEN-T EA Projectvoorstel”. Dit voorstel werd door het TEN-T agentschap gehonoreerd in de loop van april 2012, zie url’s: http://tentea.ec.europa.eu/en/news__events/newsroom/river_navigation_in_belgium_and_ the_netherlands_to_improve_thanks_to_eu_grant.htm http://tentea.ec.europa.eu/en/ten-t_projects/tent_projects_by_country/multi_country/2011-eu-70003-p.htm Het ingediende projectvoorstel omvat 5 activiteiten: 1) Cross border informatie uitwisselingen: Binnen het PLATINA project is een tool ontwikkeld die op een gestructureerde wijze referentiedata kan uitwisselen tussen RIS autoriteiten en Europese centrale databases (zonder manuele interface), deze tool heet ERDMS (European RIS Data Management Service), zie ook: www.ris.eu/services/european_reference_tool__erdms_. Het betreft referentiedata in de standaarden van NtS, ERI, Inland AIS, RIS index, e.a. Met deze aanpassing wordt deze tool geïmplementeerd om een aantal data van RIS-GNB op een structurele wijze up to daten, b.v. de RIS index. Een andere toepassing is het gebruik van de Europese Hull Database, zie ook www.ris.eu/services/european_hull_data_base__ehdb_. Hierdoor kunnen we de kwaliteit en correctheid van onze referentiedata verbeteren. Deze activiteit bestaat uit 3 subactiviteiten:
integratie van de reference data tool ERDMS in RIS-GNB implementatie v.w.b. de RIS index connectie met de EHDB (European Hull Database)
Realisatie: Q2 2012 – Q2 2013 2) Migratie VTS Radar Software (VTMIS): Dit omvat de migratie naar de nieuwe tracking- en visualisatiesoftware (RW-systeem). In het voorstel wordt gezien het stijgend belang van de binnenvaart (cf. impact Seine Schelde corridor) in het GNB werkingsgebied, groot belang gehecht aan een verbeterd tracking systeem, incl. volledige integratie van AIS zodat dit een toegevoegde waarde heeft voor de binnenvaart qua veiligheid en tactische en strategische info. Realisatie: Q4 2012 – Q2 2014 3) Uitbreidingen op de inland AIS applicaties Het betreft enerzijds het toepassen van AtoN (Aids to Navigation) berichten en anderzijds het gebruik van het “Group assignment command” om het AIS verkeer beter te beheren. Realisatie: Q4 2013 – Q2 2014
Projectbeschrijving Implementatie RIS II GNB , versie 1.0 d.d. 31-5-2012
7/10
Oproep tot Kandidaten – nr. 16EN2012/5
4) Verbeteringen en uitbreidingen FIS portaal (vts-scheldt.net) Dit omvat 3 subactiviteiten: integratie Hymedis en NIS vaarwegoverzicht met waterstanden, sluizen, weerbericht, enz… mobiele portal site (t.b.v. smart phones, “i pad’s”, e.a.) Realisatie: Q3 2012 – Q2 2014 5) Het verstrekken van adviezen en aanbevelingen Dit omvat 2 subactiviteiten:
3.2.
een continuering van de externe consultancy, noodzakelijk om de ontwikkelingen binnen de EU verder op te volgen en de impact op de verschillende applicaties van het RIS-GNB; verstrekken van specifieke adviezen m.b.t. de knelpunten met de aanliggende RIS autoriteiten (RWS landelijk en Vlaamse waterwegbeheerders) zoals b.v. bij implementatie ERI berichten en interferentie van de verschillende AIS netwerken in de grenszones.
Scope van deze opdracht
De totale opdracht bestaat uit 3 deelopdrachten: Deelopdracht A: De momenteel voorziene scope van deze deelopdracht, in relatie tot het TEN-T EA ingediende projectvoorstel is: Task Name
Oproep 16EN2012/5
Activity 1: Implementing results of EU-projects SucAc 1.1: ERDMS
X
SubAc 1.2: RIS Index
X
SubAC 1.3: Connection with the Hull DB
X
Activity 2: VTMIS SuAc 2.1: Preparation
n.v.t.
SuAc 2.2: Realisation
n.v.t.
Activity 3: Extensions Inland AIS applications SuAc 3.1: AToN SuAc 3.2: Group Assignment Command
n.v.t. n.v.t.
Activity 4: FIS Portal SuAc 4.1: Integration Hymedis and NIS in FIS portal
X
SuAc 4.2: Extensions Fairway Information
X
SuAc 4.3: Mobile FIS Portal
X
Activity 5: Follow-up standards & specifications SuAc 5.1: Advice and recommendations
technical
SuAc 5.2: Cross-border data exchange
Projectbeschrijving Implementatie RIS II GNB , versie 1.0 d.d. 31-5-2012
X X
8/10
Oproep tot Kandidaten – nr. 16EN2012/5
Buiten scope zijn: activiteit 2: werd separaat aanbesteed, zie EU publicatie 2011/S 204-332361 van 22.10.2011; activiteit 3: wordt via bestaand contract geïmplementeerd. Deelopdracht B: Dit betreft het 3de lijnsonderhoud (tijdens en na garantieperiode) van de geïnstalleerde software applicatie. Deelopdracht C: Bovendien wordt op regiebasis een pakket mensdagen voorzien (jaarlijks) voor noodzakelijk software aanpassingen tengevolge van: wijzigingen in de verschillende technische richtsnoeren van de Europese RIS Technische Richtsnoeren van de 4 RIS technologieën (NtS, T&T, IENC, ESR); beleidsbeslissingen van het GNB; andere ontwikkelingen (business of ICT gerelateerd). Hiertoe behoort ook consultancy opdrachten in regie. Deze deelopdracht heeft een maximale doorlooptijd van 5 jaar (2012 – 2017). 3.3.
Uitgangspunten en randvoorwaarden
De nieuwe te implementeren modules dienen geënt te worden op de RIS-GNB ICT architectuur. Bovendien gelden volgende ICT eisen:
open architectuur; complementariteit van de subsystemen en subcomponenten; hoge graad van integratie van het totale systeem; hoge beschikbaarheid en bedrijfszekerheid; hoge modulariteit; grote aandacht voor het “best of breed” aspect van de modulair samengestelde systemen; gebruik van open interfaces tussen modules en componenten; gebruik van open interfaces naar de doelsystemen; openheid en flexibiliteit voor toekomstige ontwikkelingen; schaalbaarheid van de software; portabiliteit, compatibiliteit en interoperabiliteit van het voorgestelde systeem; een maximaal gebruik van ICT-standaarden; verplicht gebruik van de SOA principes verplicht gebruik van het virtualisatieplatform SRK.
Volgende diensten en leveringen behoren tot de projectomvang: • • • • • • • • •
Opmaken Project Definitie Document (PDD) Opstellen Functioneel en Technisch Ontwerp (FO/TO) Levering systeemsoftware, standaardsoftware Levering applicatiesoftware Installatie en implementatie Opmaken testplan en testen Leveren documentatie Kennisoverdracht Projectmanagement
Projectbeschrijving Implementatie RIS II GNB , versie 1.0 d.d. 31-5-2012
9/10
Oproep tot Kandidaten – nr. 16EN2012/5
• •
Ondersteuning en advies 3de lijns onderhoud (tijdens en na garantiejaar)
Opdrachtgevers stellen voor de implementatie het virtueel platform (VPT) van de SRK als productieplatform ter beschikking. Voor testdoeleinden wordt er een separaat platform ter beschikking gesteld. Noot De bovengenoemde projectomschrijving is indicatief en zal bij de opmaak van het bestek nr. 16EN2012/5 gedetailleerd beschreven worden: zowel naar omvang als naar eisen.
Projectbeschrijving Implementatie RIS II GNB , versie 1.0 d.d. 31-5-2012
10/10