najaar 2010
Een thema-uitgave over beter horen en communiuceren
Hoorhulpmiddelen
Voor u ligt de speciale editie Hoorhulpmiddelen van Doof.nl. Deze thema-uitgave informeert u over ondersteunende mogelijkheden om beter te kunnen horen en communiceren. Het hoortoestel kent iedereen wel, maar er zijn zoveel andere mogelijkheden en hulpmiddelen die handig zijn naast (of in plaats van) een hoortoestel. Zo zijn er handige signaleringssystemen voor in en om het huis, waarmee de deurbel, wekker of babyfoon beter te horen, voelen of zien zijn. Maar ook op het gebied van communicatie zijn er veel mogelijkheden; met een ringleiding of FM-apparatuur is het bijvoorbeeld mogelijk om beter te verstaan in een moeilijke luistersituatie zoals een drukke klas of grote theaterzaal. En mochten deze technische hulpmiddelen geen of onvoldoende uitkomst bieden, denk dan eens aan het inzetten van een schrijf- of gebarentolk. Deze en vele andere hulpmiddelen komen in deze thema-uitgave uitgebreid aan bod. Mocht u na het lezen interesse hebben voor een bepaald hulpmiddel of vragen hebben, maak dan eens een afspraak met Oorakel Informatie en Advies. Bij Oorakel voorzien ze u graag van gratis, gedegen en onafhankelijk advies en kunt u vrijwel alle beschikbare hoorhulpmiddelen (behalve hoortoestellen) uitproberen.
Doven en slechthorenden het theater in Hear the World Theatertour najaar van start
❯❯❯ pagina 4
‘Slechthorende burgers horen er gewoon bij’ Gemeente Oosterhout werkt aan toegankelijkheid
❯❯❯ pagina 5
Onderwijshulp voor slechthorende kinderen Verschillende vormen van ondersteuning om de lessen te kunnen volgen
❯❯❯ pagina 8
de redactie (
[email protected])
Teksttelefoon bemiddelingsdienst
Column
Mickey
Sindsdien stel ik mijn metgezel altijd even voor en leg ik uit welk doel hij dient: hij is mijn persoonlijke luisterassistent. Door zijn nabijheid voel ik me een stuk onafhankelijker. Hij maakt – tenger als-ie is – korte metten met ruis, achtergrondgeluiden en miscommunicatie. Maar Mickey doet nog veel meer. Door hem versta ik Nederlandstalige televisie (oké, niet altijd een verbetering, maar gelukkig heeft hij een uitknop – de tv bedoel ik). Mickey zorgt er ook voor dat ik kan telefoneren met mijn iPhone. Mijn collega’s kan verstaan tijdens vergaderingen. De wegaanwijzingen van mijn vriend kan opvolgen als ik achter het stuur zit (zolang hij ze tenminste tijdig aangeeft:
deze dienst
❯❯❯ pagina 12
Hoe kan ik een vergoeding aanvragen voor mijn hoorhulpmiddelen?
Ongehoord:
‘Ik ben Marieke, en dit is Mickey.’ Dat is sinds jaar en dag mijn standaard openingszin. Mickey is namelijk constant bij me. En hij moet altijd even worden geïntroduceerd, om scheve blikken te voorkomen. De ware aard van Mickey laat zich nu eenmaal moeilijk raden, men gaat er van alles achter zoeken. Zo is hij al eens aangezien voor opnameapparatuur, waardoor we bijna werden verwijderd uit de collegezaal. De hoogleraar in kwestie was hoogst verontwaardigd; hoe ik het in mijn hoofd haalde om zijn college op te nemen! Tsst.
KPN verkort de wachttijden bij
❯❯❯ pagina 14
‘Hier linksaf!’ ‘Waar dan?’ ‘Ja, 50 meter terug inmiddels’ – dat helpt dus niet, maar daar kan Mickey niks aan doen…). Dolgelukkig ben ik met hem; hij is mijn tweede grote liefde. En een grote liefde hoor je nu eenmaal een koosnaampje te geven. Dat werd dus Mickey, want MicroLink – zijn echte naam – klinkt niet zo gezellig. Overigens is mijn huidige Mickey (ja, het is stiekem alweer Mickey nummer twee) officieel een ZoomLink, maar om daar nou ‘Zoomey’ van te maken
ik wil natuurlijk wel een béétje serieus genomen worden. Het allerfijnste aan Mickey is zijn formaat. Klein maar fijn. Mickeys voorloper was allesbehalve dat. Het had niet veel gescheeld of Mickey en ik waren elkaar misgelopen – zó’n hekel had ik aan zijn voorganger. Die werd nog gewoon ‘soloapparatuur’ genoemd. Daar valt ook niet zo makkelijk een leuke bijnaam voor te verzinnen. En hij was, net als de eerste generatie mobiele telefoons, groot en lomp, en dus opvallend. Hij bestond uit twee delen: een microfoontje en een ontvanger. Het kastje met de ontvanger hing ik zelf om, het kastje met de microfoon moest ik en plein public ➥
Hoorhulpmiddelen
1
➥
overhandigen aan de spreker (meestal een docent m/v). En dat laatste aspect was nou precies datgene wat ik zo verschrikkelijk vond aan dat ding. Steeds vaker lag hij thuis. ‘Oeps, “vergeten” op te laden!’ Uiteindelijk gebruikte ik hem alleen nog bij het vak Engels, al had ik ook daar de nodige tenenkrommende momenten. De lerares vergat namelijk keer op keer dat ze hem omhad. Zo liep ze eens de gang op om een ‘vervelende’ leerling uit mijn klas te bespreken. Of ging ze rustig naar het toilet om haar blaas te legen. (Het duurde éven voor ik dat gekke, klaterende geluid kon plaatsen. Het geratel van de wc-rol herkende ik ook niet direct. Maar toen ze de wc doortrok…) Op de universiteit deed ik nog één laatste verzoenpoging. Braaf ontdeed ik de kastjes van een dikke laag stof en overhandigde een ervan aan mijn snordragende – en dus moeilijk lip te lezen – hoogleraar. Aan het eind van dit college wandelde hij echter zó met microfoontje en al het lokaal uit. Verbouwereerd bleef ik achter. Ik hoorde hem nog wel praten, via de ontvanger, maar waar was-ie
Meerdere geluidsbronnen ontvangen op een halslus
toch?? Uiteindelijk trof ik hem terwijl hij een nieuw college stond te geven. En moest ik ook dat college helemaal uitzitten voor ik het kastje weer kon opeisen. Dat was de druppel. De soloapparatuur ging terug naar mijn ouders. Ik wilde die ondingen niet meer zien. Maar toen kwam Mickey in mijn leven. Met wat overredingskracht van de audicien – ‘Mevrouw, dit is een heel onopvallend apparaatje’ – was ik om. Mickey maakt mijn leven niet lastiger, integendeel. Hij heeft zijn vaste ligplaats vóór mij op de tafel en kan zo nodig makkelijk worden weggemoffeld. Ik hoef niets meer om te hangen bij een ander, want Mickey is zender en microfoon in één. Met zijn feilloze gevoel voor richting ontwaart hij van een afstand de stem van de spreker en gooit ondertussen alle niet ter zake doende bijgeluiden in de prullenbak.
Voor slechthorenden zijn er vele mogelijkheden om geluiden rechtstreeks te ontvangen op hun hoortoestel. Veel methodes zijn draadloos, zodat de gebruiker optimale bewegingsvrijheid houdt. Het geluid wordt dan via bluetooth of door middel van radiogolven naar een halslus gezonden en via de halslus doorgegeven aan de hoortoestellen.
We zijn een onafscheidelijk duo; waar ik ga, is hij ook. En vol trots stel ik ons allebei voor: ‘Ik ben Marieke, en dit is Mickey!’ Lees meer van Marieke op haar weblog Ongehoord: http:// atelierlajeune.wordpress.com.
Marieke en Mickey
Tweerichtingscommunicatie In januari 2011 komt een nieuw draadloos luistersysteem naar de Nederlandse markt. Digi-Wave is het eerste luistersysteem dat zowel kan zenden als ontvangen op een bandbreedte van 2,4 GHz. Met een druk op de knop beschikt de gebruiker over tweerichtingscommunicatie. Wat zijn de grote voordelen van dit product? We vragen het Per Gisolf, directeur van Hoorexpert, de importeur van dit product. Door: Daphne Hilhorst
In welke situatie kan de Digi-Wave worden ingezet? ‘De Digi-Wave is uitermate geschikt om te gebruiken in grote groepen. Het is het eerste product op de markt dat zowel kan zenden als ontvangen. Met deze apparatuur kunnen twee kanalen gelijktijdig ‘open’ staan. Er kunnen dus twee mensen gelijktijdig spreken. Dat kunnen twee docenten zijn, maar ook kan bijvoorbeeld een student in de collegezaal vragen stellen aan de docent zonder te hoeven schreeuwen.’ Hoe kunnen slechthorende gebruikers de Digi-Wave gebruiken? ‘Slechthorende gebruikers kunnen profiteren van dezelfde voordelen als goedhorende gebruikers. Daarnaast kunnen zij de Digi-Wave ook inzetten als solo-apparatuur. Doordat zij het geluid rechtstreeks op hun hoortoestellen kunnen ontvangen, is het voor hen makkelijker om de spreker te kunnen verstaan.’ Hoe ontvangen gebruikers het geluid? ‘Hoortoestel- en CI-dragers kunnen het geluid rechtstreeks op de
T-stand van hun hoortoestel of CI ontvangen. Goed horende gebruikers kunnen het geluid via een koptelefoon rechtstreeks naar hun oren brengen.’ De Digi-Wave maakt gebruik van een digitale frequentie, wat is daar het voordeel van? ‘Dankzij de digitale frequentie die gebruikt wordt bij het verzenden van het geluid interfereert dit apparaat niet met andere apparatuur. Storing is dus verleden tijd! Daarnaast heeft het apparaat door gebruik te maken van de digitale frequentie binnen gebouwen een reikwijdte van 60 meter. Dat is een groot voordeel bij het geven van rondleidingen door grote fabriekshallen of musea.’ De Digi-Wave is vanaf januari 2011 verkrijgbaar bij u lokale vakaudicien en de audiologische centra.
101 vragen over horen
Heldere antwoorden op de meest gestelde vragen over het gehoor
De deurbel krijgt voorrang op het geluid van de tv Door: Daphne Hilhorst
Dankzij deze techniek kan een hoortoestelgebruiker – met zijn hoortoestellen op de T-stand – ontspannen genieten van een mooie documentaire op tv. Ideaal. Maar wat als halverwege de documentaire de buurman aanbelt aan de voordeur? Het geluid van de tv komt rechtstreeks binnen op de hoortoestellen, maar de deurbel wordt daardoor niet meer gehoord.
Intelligent Bluetooth Systeem De van oorsprong Noorse fabrikant COMMidt heeft hier een praktische oplossing voor ontwikkeld. Met hun speciale CIBS (COMMidt’s Intelligente Bluetooth Systeem) kan de hoortoestelgebruiker maar liefst acht verschillende geluidsbronnen koppelen aan één halslus, de Maestro. Sommige geluidsbronnen beschikken zelf over bluetooth – zoals de meeste mobiele telefoons – en zijn rechtstreeks te koppelen aan de halslus. Apparaten die niet over een bluetooth beschikken, kunnen via de COMMidtAudiostreamer worden gekoppeld aan de Maestro. Dankzij dit intelligente bluetooth systeem kan met dezelfde halslus worden geluisterd naar bijvoorbeeld
de tv, radio, computer, telefoon, rookmelder en deurbel. De Maestro geeft automatisch voorrang aan het meest gewenste geluid. Dat betekent dat het geluid van de deurbel bijvoorbeeld voorrang krijgt op het geluid van de tv. Deze prioritering kan door de gebruiker zelf worden ingesteld door de halslus te koppelen aan de computer en daar de persoonlijke instellingen aan te passen.
Ook voor niet-hoortoestelgebruikers De Maestro is ook te gebruiken door mensen die geen hoortoestel dragen. Door een koptelefoon aan te sluiten op de Maestro kan het geluid dan direct het oor ingestuurd worden. De geluidskwaliteit is altijd optimaal en onvertraagd dankzij de lipsynchronisering, automatische ruisonderdrukking en de meervoudig gedraaide halslus. Er zijn veel verschillende combinaties mogelijk met het COMMidt’s Intelligente Bluetooth Systeem. Voor meer informatie over hoe u het systeem kan laten aansluiten op uw persoonlijke wensen kunt u terecht bij een van de vestigingen van Oorakel, uw dichtsbijzijnde vakaudicien of op www.progresshearing.nl.
Geluid horen vinden de meeste mensen heel normaal: brekende golven in de branding, een vioolconcert, dwarrelende blaadjes tijdens een herfstwandeling. Voor 1,4 miljoen mensen in Nederland is het horen van geluid helemaal niet zo vanzelfsprekend. Als je minder goed hoort dan kan dat een hoop vragen oproepen. Het boek 101 vragen over horen geeft antwoord op de meest gestelde vragen over het gehoor.
Het boek ‘101 vragen over horen’ is een uitgave van de Nationale Hoorstichting in samenwerking met Beter Horen en HoorProfs. Het boek is voor 9,95 euro te koop via www.doof.nl, in de boekhandel en in de winkels van Beter Horen en HoorProfs.
Luisterhulpen kunnen het verstaan in verschillende situaties verbeteren. Luisterhulpen zijn geschikt voor mensen die (nog) geen hoortoestel kunnen of willen gebruiken, maar wel graag goed verstaan wat er gezegd wordt. Vaak zijn de akoestiek van de ruimte en achtergrondgeluiden de reden waarom het lastig is om iets te verstaan. Een luisterhulp brengt het geluid rechtstreeks naar de oren van de luisteraar. Akoestiek en achtergrondgeluiden hebben hierdoor nauwelijks nog invloed op de verstaanbaarheid. Een luisterhulp kan gebruikt worden met een hoofdtelefoon of oordopjes, een hoortoestel is dan niet nodig. Door middel van een halsringleding (halslus) kan een luisterhulp ook gebruikt worden in combinatie met hoortoestellen. Bron: www.oorakel.nl
Vraag 89 Ik hoor de bel niet altijd, zijn daar hulpmiddelen voor? Er zijn allerlei zogenaamde wek- en waarschuwingssystemen die ervoor zorgen dat u geattendeerd wordt op bijvoorbeeld de telefoon, deurbel, wekker, babyfoon en dergelijke. In plaats van met geluid informeren ze u via lichtflitsen of trilsignalen. Er zijn veel zogenaamde vaste systemen voor in huis – met name woonkamer en slaapkamer, en sommige kunnen gecombineerd worden met een ontvanger in een polshorloge die u waarschuwt als u zich diep achter in de tuin bevindt of ver weg boven op zolder zit.
Het boek is opgedeeld in zeven thema’s: Geluid, Oren en horen, Een verminderd gehoor, Medische zaken, Begeleiding, behandeling en informatie, Gehoorbescherming, Hoortoestellen- en implantaten en Andere hoorhulpmiddelen. Binnen deze thema’s komen vragen aan de orde als: ‘Wanneer ben je slechthorend?’, ‘Is slechthorendheid te verhelpen door een medische ingreep?’ en ‘Waarom fluiten mijn hoortoestellen?’. Naast de thema’s is het boek ook voorzien van een verklarende woordenlijst en een register. Dankzij het register kunt u snel zien op welke pagina uw vraag beantwoord wordt.
Luisterhulpen
Vraag 21 Wanneer moet ik mijn gehoor laten testen? Zodra u merkt dat u minder goed hoort, of wanneer u pijn aan uw oor krijgt, is het goed om uw gehoor te laten onderzoeken. Met pijnklachten kunt u het beste bij uw huisarts terecht. Voor een gehoortest kunt u naar een audicien, die – net als de huisarts – op basis van uw klachten ook een inschatting kan maken of een bezoek aan een kno-arts of een audiologisch centrum verstandig is. Slechthorendheid ontwikkelt zich geleidelijk; ze komt als het ware sluipenderwijs. Daarom merkt u zelf mogelijk pas vrij laat dat er iets aan de hand is. Neem opmerkingen uit uw omgeving serieus, ook al zijn ze soms een beetje plagerig bedoeld (‘Pap, je wordt een ouwe opa!’). Eventueel kunt u zelf ieder jaar een keer uw gehoor laten testen bij een audicien (hoortoestellenwinkel) of het zelf ‘screenen’ via een telefonische of internettest.
advertentie
advertentie
Zoals u het wilt horen
Uw specialist voor:
Hoorondersteuning Telefonie
Professioneel advies
Signalering systemen
Service en onderhoud
Wekkers
Levering en volledige installatie
TV & HiFi systemen
Aanpassingen werkplekken en
Aanvullende producten
openbare gebouwen
Surf voor online bestellingen
Kijk voor verkoopadressen op
naar www.hearingcare.nl Hoorexpert
2
Hoorhulpmiddelen
www.hoorexpert.nl Gildenstraat 30
4143 HS Leerdam
Telefoon 0345 - 63 23 93
Hoorhulpmiddelen
3
Hear the World Theatertour In het najaar gaat in heel Nederland de Hear the World Theatertour van start. Slechthorenden het theater in: dat is het thema én het doel van de tour. De Hear the World Theatertour bestaat uit een variëteit aan voorstellingen zoals musical, cabaret, toneel, dans en muziek. Initiatiefnemer Marcel Kamps vertelt waarom dit initiatief zo belangrijk is.
Gemeente Oosterhout werkt aan toegankelijkheid
‘Slechthorende burgers horen er gewoon bij’ Door: Nic van Son
Eigenlijk normaal Waarom steekt Oosterhout hier zoveel energie en geld in?, vragen wij aan de wethouder Openbare Ruimte en WMO, mevrouw Marian Janse. ‘Tja, eigenlijk vinden wij dat normaal,’ zegt ze lichtelijk verbaasd. ‘Ons uitgangspunt is dat elk openbaar gebouw waar
Slechthorenden het theater in Door: Daphne Hilhorst
‘Het theater biedt volop entertainment, maar is ook een weerspiegeling van maatschappelijk relevante thema’s en ontwikkelingen. Juist voor mensen die in het dagelijks leven soms verstoken blijven van informatie en entertainment, is het theater een belangrijke informatiebron én een bron van vermaak’, zo stelt Marcel Kamps, PR- en Marketingmanager van Hear the World. ‘Een avondje theater is voor de meeste mensen een vorm van ontspanning, een avondje uit. Dat geldt echter niet voor mensen die minder goed horen. Zij kunnen niet ontspannen genieten van een mooie theatervoorstelling, omdat zij zich vaak sterk moeten inspannen om te kunnen horen wat er gezegd wordt. De teleurstelling is groot als dat niet lukt.’
Moeilijke luisteromgeving ‘Het theater, met zijn vaak grote zalen, staat bij deze doelgroep bekend als een moeilijke luisteromgeving. De acteurs en actrices staan op een podium ver weg, de geluidskwaliteit is vaak niet optimaal, om je heen
is geroezemoes. Aan een hoortoestel alleen heb je dan niet voldoende’, aldus Kamps. ‘De benodigde aanvullende hulpmiddelen, zoals een ringleiding, ontbreken vaak. En als de apparatuur wel aanwezig is en functioneert, dan zijn bezoekers daar niet altijd van op de hoogte. Of er zijn maar een paar plaatsen in de zaal die over een ringleiding beschikken, maar die worden al bezet door mensen die uitstekend kunnen horen. Wie één keer een theatervoorstelling heeft meegemaakt zonder al te veel te kunnen horen, die zal niet snel een tweede poging wagen.’
Toegankelijk Met de Hear the World Theatertour moet het ook voor slechthorenden ontspannen zijn om een avondje naar het theater te gaan. Alle deelnemende voorstellingen worden daarom toegankelijk gemaakt
Wilt u ook beter
Database ‘Toegankelijke openbare gebouwen’ Hoorwijzer.nl, een informatieve website voor slechthorenden en doven, bevat onder meer een database waarin iedereen kan opzoeken welke openbare gebouwen in Nederland een communicatievoorziening hebben. Kent u zo’n gebouw dat daar nog niet in staat? Dan kunt u de gegevens aanleveren, zodat de database verder wordt geactualiseerd. groepsbijeenkomsten zijn, een ringleiding moet hebben. En mensen met een hoorprobleem moeten gewoon kunnen praten met baliemedewerkers. Dus treffen wij voorzieningen. Dat doen we al langer, overigens, hoewel we er sinds vorig jaar extra intensief mee bezig zijn. Onze raadszaal heeft bijvoorbeeld al een ringleiding voor zo lang als ik me kan heugen. En ik loop hier inmiddels negen jaar rond, eerst als raadslid en sinds april als wethouder.’
met behulp van FM-apparatuur. ‘Dankzij deze apparatuur kunnen slechthorenden het geluid rechtstreeks op hun hoortoestellen ontvangen’, vertelt Kamps. ‘Bovendien kunnen we met FM-apparatuur alle plekken in de zaal bereiken en maakt het dus niet uit waar de slechthorende zit. Eigenlijk heeft dit systeem alleen maar voordelen, want ook de geluidskwaliteit is beter dan met andere systemen en de FM stoort niet met andere apparaten. Alle ingrediënten zijn dus aanwezig voor een ontspannen avondje genieten!’
De Hear the World Theatertour start met circa vijftien bestaande voorstellingen op verschillende locaties in het land. Gedurende het theaterseizoen wordt dit aantal verder uitgebreid. Wilt u meer weten over de Hear the World Theatertour? Kijk dan op www.hear-the-world.com/nl.
advertentie
verstaan in gezelschap?
en bruikbaarheid van 63 openbare gebouwen in Oosterhout. Het platform heeft de adviezen met ons besproken en zich heel constructief opgesteld.’ De gemeente heeft bewust gekozen voor maatwerk. De uitvoering van de plannen is in handen gegeven van een gespecialiseerd bedrijf, Your Sense uit Enschede. Directeur Dimitri Lasscher is zeer
Actief gehandicaptenplatform Wethouder Marian Janse
Het Brabantse Oosterhout timmert flink aan de weg als het gaat om toegankelijke gebouwen. Daarbij wordt niet alleen gedacht aan rolstoelers. Voor slechthorende mensen is de communicatie in buurthuizen, de bibliotheek, het zwembad en natuurlijk het stadhuis het afgelopen jaar een stuk makkelijker geworden. Oosterhout heeft namelijk flink geïnvesteerd in ringleidingen en andere voorzieningen.
Wethouder Janse zwaait het Gehandicaptenplatform in de gemeente ook alle lof toe. ‘Zij zijn zeer actief, houden ons ook goed bij de les. Afgelopen jaren zijn ze betrokken geweest bij de inventarisatie die we in de gemeente hebben uitgevoerd. Er heeft namelijk een uitgebreid onderzoek plaatsgevonden naar de bereikbaarheid, toegankelijkheid
te spreken over de samenwerking. ‘Het adviseren over de juiste voorziening en het aanleggen ervan is helemaal onze specialiteit. Overleg met de opdrachtgever is belangrijk om samen tot een goed resultaat te komen. En dat kon niet beter. Zo hebben wij geadviseerd om zoveel mogelijk ineens
Nederland móet hieraan Een gesprek met Lasscher maakt duidelijk dat ook Your Sense een zeer betrokken partij is. ‘Wij zijn een Engels bedrijf en daar al 30 jaar actief. In Nederland zijn we pas anderhalf jaar geleden gestart, maar het is duidelijk dat hier nog een wereld te winnen is. Nederland loopt zover achter met het plaatsen van dit soort voorzieningen: in Engeland worden jaarlijks 10.000 ringleidingen per jaar geplaatst, hier hebben we het over enkele tientallen. In Engeland heeft supermarktconcern Tesco bij alle kassa’s ringleidingen laten plaatsen, dat vinden ze gewoon belangrijk voor hun klanten. Hier hebben gemeenten – die een wettelijke zorgplicht voor hun burgers hebben – daar vaak geen aandacht voor. Oosterhout en mijn eigen woonplaats Enschede zijn heel goede uitzonderingen. Maar ik leg overal contacten, laat zien dat het plaatsen van ringleidingen en andere voorzieningen helemaal niet duur is. Mijn
SIGNAAL voor een toegankelijke samenleving Een samenleving die ook voor de anderhalf miljoen doven en slechthorenden in Nederland toegankelijk is, daar zet SIGNAAL zich voor in. In SIGNAAL werken alle landelijke belangenorganisaties voor doven en slechthorenden samen. SIGNAAL richt zich specifiek op de volgende terreinen: openbaar vervoer, ziekenhuizen, acute zorg, telecommunicatie, musea en burgeralarmering. Voor meer informatie, kijk op www.toegankelijk.nu. te doen, niet eerst hier wat en dan daar wat. Dat advies hebben ze overgenomen, gewoon omdat ze het goed wilden regelen. Oosterhout, dat merk je aan alles, is een gemeente die zeer betrokken is bij haar burgers. Chapeau!’
persoonlijke missie is: Nederland móet hieraan!’
Noodzakelijk Inmiddels zijn vrijwel alle gebouwen in Oosterhout voorzien van ringleidingen in zalen waar vaak bijeenkomsten zijn. De recepties
en balies van bijvoorbeeld zwembad en stadhuis hebben ieder een aparte miniringleiding gekregen. Your Sense heeft de voorzieningen aangelegd, maar ook gezorgd voor een korte training van de gebouwbeheerders. Lasscher: ‘Beheerders moeten ook weten hoe ze moeten omgaan met slechthorenden. Na de installatie lopen we het hele systeem na en kan de beheerder via een soort koptelefoon precies horen wat straks een slechthorende gaat horen.’ Wethouder Janse is erg blij met de resultaten. ‘Het gaat om veel mensen die geholpen zijn met deze voorzieningen. Slechthorendheid kan enorme sociale gevolgen hebben doordat de communicatie zo moeilijk verloopt. Maar slechthorende burgers horen er wel gewoon bij. Voor hen hebben wij nu de noodzakelijke verbeteringen aangebracht. Gewoon, omdat dat normaal is.’
Ringleiding Met een ringleiding kunt u het geluid van de tv, radio of andere geluidsbronnen rechtstreeks en zonder bijgeluiden uit de omgeving, op uw hoortoestellen ontvangen. Een ringleidingsysteem bestaat uit een ringleidingsnoer en een ringleidingversterker. De versterker wordt aangesloten op de gewenste geluidsbron. Het ringleidingsnoer wordt in een lus gelegd en binnen deze lus wordt een magnetisch veld opgewekt. Als u zich binnen de lus bevindt, dan kunt u het geluid van de aangesloten geluidsbron rechtstreeks op uw hoortoestel ontvangen door uw hoortoestel op de T-stand of MT-stand te zetten. U kunt het gewenste volume zelf instellen op uw hoortoestel. De overige aanwezigen in de ruimte kunnen via de normale luidsprekers blijven luisteren. Bron: www.oorakel.nl
advertentie
Een draadloos (FM-)systeem van Phonak maakt spraak hoorbaar in rumoer of in gezelschap, zoals in een restaurant of tijdens een vergadering. De Bluetooth functie maakt een draadloze koppeling met de GSM mogelijk zodat mobiel bellen aanzienlijk beter gaat. Vraag om een demonstratie bij uw audicien of bij een Oorakel informatiecentrum. Meer informatie vindt u op www.smartlinkphonak.nl
4
Hoorhulpmiddelen
Hoorhulpmiddelen
5
Makker Hoorspecialisten
‘Iedereen praat zo snel, dat ik niet wist waar ik kijken moest’
haalt meer uit uw slechthorendheid
Infrarood-/ FM-systemen Naast ringleidingsystemen (zie pagina 5) is het ook mogelijk om door middel van infraroodof FM-systemen het geluid van de tv, radio of andere geluidsbronnen rechtstreeks en zonder bijgeluiden uit de omgeving, in uw oren ontvangen. Deze systemen zijn zowel te gebruiken voor hoortoesteldragers als voor mensen die (nog) geen hoortoestel gebruiken. Wanneer u een hoortoestel gebruikt kunt u het geluid rechtstreeks op uw hoortoestel op de T-stand ontvangen. Draagt u geen hoortoestel, dan kunt het geluid horen via een draadloze kinbeugel. Een kinbeugel is een soort omgekeerde koptelefoon die het geluid ontvangt en doormiddel van oordopjes uw oren instuurt.
Een rondleiding door de Hilversumse showroom van Makker Hoorspecialisten: dat is een belevenis. ‘Veel slechthorenden berusten in hun slechthorendheid. Zij zeggen: het zij zo. Wij zeggen: het hoeft helemáál niet zo te zijn! En dan nodigen we ze uit in onze showroom. Kunnen ze het zelf ervaren.’ Welkom in de wijde wereld van hoorhulpmiddelen.
Door: Stan Verhaag
Hoe enthousiast en gedreven kan iemand zijn die een rondleiding geeft? Nauwelijks enthousiaster dan Michel Makker als hij je rondleidt door het paradepaardje van zijn onderneming: de showroom aan de Hilversumse Van Linschotenlaan. Onvermoeibaar drukt hij op knopjes en bedient hij afstandbedieningen. ‘Loop even de gang op,’ zegt hij zelfs, ‘dan kun je het verschil horen zoals een slechthorende het hoort.’ Allemaal om één ding duidelijk te maken: slechthorendheid is geen beperking, met de juiste hulpmiddelen biedt het juist volop mogelijkheden. Eruit halen wat erin zit, daar gaat het om.
Geen benul Makker opende de showroom enkele jaren geleden. Vele tientallen hoorhulpmiddelen liggen hier uitgestald. Ze zijn stuk voor stuk bedoeld voor mensen die méér nodig hebben dan een hoortoestel. ‘Eigenlijk geldt dat voor iedere slechthorende,’ zegt Michel Makker. ‘Want er zijn zóveel mogelijkheden om meer uit je gehoor te halen. Het probleem is dat de meeste slechthorenden geen benul hebben van de mogelijkheden.’ Hij onderbouwt zijn stelling met een handvol voorbeelden. ‘’s Avonds in bed horen ze een inbreker niet, en ze worden ook niet wakker als hun huisgenoot schreeuwt dat er brand is. De tv zetten ze zo hard dat de buren alles kunnen verstaan. Telefoneren doen ze niet, want dat levert toch alleen maar rompslomp op. Zijn ze lid van een vereniging? Neuh, want in gezelschappen horen ze niets. Kortom, voor slechthorenden dreigt het gevaar dat ze in een sociaal isolement raken.’
Bron: www.oorakel.nl
Hoorhulpmiddelen Doodzonde, vindt Michel Makker. Want Makker Hoorspecialisten heeft voor vrijwel elke gelegenheid een hulpmiddel in huis, variërend van telefonie en tv-hulpapparatuur tot soloapparatuur en wek- en
Elise Rohof en Michel Makker
Een tolk alleen iets voor doven? Wie slechthorend is, zal niet direct denken aan het inzetten van een tolk. En zelfs doven die goed kunnen liplezen, zullen er niet altijd aan denken. Voor veel doven en slechthorenden is het voeren van 1-op-1 gesprekken namelijk niet zo’n probleem, maar probeer tijdens een vergadering of op een feestje nog maar eens te volgen wie wat zegt. Een tolk gebarentaal of een schrijftolk kan dan uitkomst bieden.
advertentie
SPECSAVERS LEVERT PROFESSIONELE HOORZORG VOOR EEN EERLIJKE PRIJS
www.specsavers.nl
HOE PROFESSIONEEL IS DE HOORZORG VAN SPECSAVERS?
waarschuwingssystemen. Er zijn uiteraard speciale telefoons, zowel vaste als mobiele, om een goed telefoongesprek te kunnen voeren. En er zijn zelfs telefoons die via het principe van beengeleiding werken. Er zijn hoofdtelefoonsets waarmee de gebruiker zelf het volume van de tv bepaalt en het geluid in de kamer tot nul kan reduceren (‘bij infraroodsets is het verschil in kwaliteit enorm,’ waarschuwt Makker). Er is soloapparatuur, die volgens Michel Makker ‘de mond van de spreker naar het oor van de slechthorende brengt. Het werkt fantastisch. Ik heb zelfs meegemaakt dat de vrouw van een klant heel boos werd omdat zij niet eerder van het bestaan van soloapparatuur wisten.’ En er zijn deurbellen, wekkers, flitslampen, trilschijven en zelfs trilhorloges: allemaal systemen om te waarschuwen als de telefoon gaat, de baby huilt, de deurbel klinkt of als er brand is.
Kiezen Bij Makker zijn ze niet flauw als het gaat om het assortiment hoorhulpmiddelen. Alle producten zijn in groten getale aanwezig. Neem de telefoons. Terwijl je als klant bij de gemiddelde audicien slechts een handvol speciale telefoons voor slechthorenden kunt bekijken en testen (als ze tenminste zijn aangesloten), staan in de showroom van Makker liefst 43 telefoons opgesteld. ‘Ze doen het allemaal en ik heb van elk apparaat minstens drie stuks op voorraad,’ zegt Michel Makker erbij. En dat geldt voor alle hulpmiddelen die hier te vinden zijn. ‘Bedrijfseconomisch gezien is zo’n ruim assortiment en zo’n ruime voorraad niet rendabel, maar dat is hier het uitgangspunt niet. Ons doel is dat de klant kan kiezen.’
Gezondheidscentrum In de regio tussen Utrecht en Amsterdam is Makker Hoorspecialisten de afgelopen jaren een begrip geworden. Twaalf vestigingen telt het bedrijf van Michel Makker inmiddels, en dat aantal groeit. De showroom maakt deel uit van een gezondheidscentrum waarin onder andere ook KNO-artsen en een audiologisch centrum gevestigd zijn. Dat biedt de klanten voordelen. Een propje in je oor? Dat verwijdert de KNO-arts gewoon even tussen de bedrijven door. De showroom is niet alleen in trek bij slechthorenden, maar ook bij professionals: Makker gaf al rondleidingen aan KNO-artsen, medewerkers van audiologische centra en zelfs huisartsassistentes.
Zo was het voor Errol (doof, 45 jaar) bijna onmogelijk om werkoverleggen te volgen: ‘Iedereen praat zo snel, dat ik niet wist waar ik kijken moest. Dankzij de gebarentolk is het volgen van een overleg een stuk eenvoudiger. Ik hoef alleen maar naar de tolk te kijken en krijg alles mee wat gezegd wordt. Ideaal!’
Gebarentolk of schrijftolk Veel mensen kennen de gebarentolk van de televisie bij het journaal. De gebarentolk is de meest bekende vorm van tolken voor doven en slechthorenden, maar iemand die geen gebarentaal beheerst, heeft hier weinig aan. Gelukkig zijn er ook mogelijkheden als je geen of heel weinig gebaren beheerst. Zo zijn er schrijftolken, die – op spreeksnelheid – alles typen wat gezegd wordt. De schrijftolk gebruikt hiervoor een speciaal toetsenbord dat wordt aangesloten op een laptop. Op het laptopscherm kan de slechthorende het gesprek volgen. Voor Karinan (zwaar slechthorend, 26 jaar) was een schrijftolk tijdens haar studie Mondzorg een verademing: ‘Bij colleges zat ik wel vooraan, maar ik merkte toch dat ik niet alles meekreeg. Ik moest tegelijk liplezen bij de
Voorkeurstolken
docent, de presentatie in de gaten houden en aantekeningen maken. Dat lukte niet. Toen ik een schrijftolk inschakelde, was dat een uitkomst. De eerste keer was ik compleet onder de indruk. Die kan snel typen, dacht ik.’
Verjaardagsfeestje Het is in hele diverse situaties mogelijk om tolken in te zetten. Niet alleen in werksituaties of in het onderwijs, maar ook privé is het goed denkbaar om af en toe een tolk in te zetten. Bij serieuze zaken zoals een bezoek aan de huisarts of notaris en bij plezierige zaken zoals een cursus of verjaardagsfeestje. Elles (slechthorend, 43 jaar): ‘Met een tolk kan ik zelf bepalen wat ik belangrijke informatie vind. Zonder tolk bepalen anderen dat vaak voor mij. Als ik om herhaling vraag, dan zeggen ze: ‘o, laat maar, dat is niet belangrijk’. Dankzij een tolk kan ik volwaardig deelnemen aan de communicatie.’
• Alle Specsavers audiciens zijn StAr geregistreerd • Specsavers als bedrijf is StAr én ISO gecertificeerd
Tolkurenvergoeding Karinan: ‘Dat ik een schrijftolk mocht inschakelen, wist ik eerst helemaal niet. Daar kwam ik via-via achter.’ Net zoals Karinan weten velen niet dat het inzetten van een gebarentolk of schrijftolk in Nederland door de overheid wordt vergoed. Iedereen die doof is of slechthorend, heeft recht op een tolk. Dat betekent dat het in zowel onderwijs-, werk-, als privésituaties mogelijk is om kosteloos een tolk in te zetten. Het aantal tolkuren waar men recht op heeft, wordt in het geval van onderwijs of werk bepaald op basis van de persoonlijke situatie. Voor situaties in de privésfeer heeft iedere dove of slechthorende recht op minimaal 30 tolkuren per kalenderjaar.
Nieuwste ontwikkelingen Weten wat er te koop is, daar gaat het om. Dat geldt voor slechthorenden, maar ook voor de medewerkers van Makker Hoorspecialisten. Elke zes à acht weken roept Michel Makker al zijn aanpassers bij elkaar en bespreekt hij de interessantste ontwikkelingen, de nieuwste aanwinsten. Wat kunnen ze? Wat niet? Voor wie zijn ze bedoeld? Voor wie niet? In de Hilversumse showroom werken drie medewerkers. Guido Makker (inderdaad, een zoon van) is StAr-gecertificeerd audicien en tevens bedrijfsleider, Marieke Albers is StAr-gecertificeerd audicien en Elise Rohof (foto) is medewerker van de showroom. ‘Zij struint dagelijks internet af op zoek naar de nieuwste snufjes en apparaten.’ Bent u nieuwsgierig? In de showroom van Makker Hoorspecialisten ontvangen ze u met open armen. Wel handig om eerst even een afspraak te maken. ‘Zodat we de tijd hebben om alles goed aan u uit te leggen.’
Ofwel scherp geprijsde hoortoestellen met de laatste technologie die geproduceerd worden door ’s werelds marktleiders in hoortechnologie. Altijd in combinatie met hoge service en professionaliteit.
Wouter (CI-dragend, 26 jaar) zet tolken in bij (grotere) familiefeesten en gebruikte tijdens zijn studie soms wel twintig tot dertig tolkuren per week. ‘Tolknet heeft me veel informatie gegeven over hoe je een tolk kan aanvragen en wat je rechten en plichten zijn bij een tolkopdracht. Gaandeweg heb ik mijn eigen lijstje met ‘voorkeurs tolken’ opgebouwd. Die tolken benader ik tegenwoordig altijd eerst zelf. Maar als het me zelf niet lukt om een tolk te vinden, of ik heb niet genoeg tijd om te zoeken, dan stuur ik de aanvraag naar Tolknet, zodat zij een tolk voor mij zoeken. Dat werkt hartstikke goed.’
Meer weten over het inzetten van tolken of het regelen van tolkvoorzieningen? Tolknet is een landelijke organisatie waar doven en slechthorenden kosteloos terecht kunnen voor advies bij het inzetten van tolken. Daarnaast helpt Tolknet bij het vinden van een geschikte tolk en het aanvragen van tolkvoorzieningen. Meer informatie is te vinden op www.tolknet.org
advertentie
• Hoortesten worden bij Specsavers alléén uitgevoerd door MBO gediplomeerde audiciens • In iedere winkel zijn hoorexperts opgeleid die de klant van informatie kunnen voorzien bij afwezigheid van de audicien • De service naar de consument is optimaal door een testperiode van 2 maanden en 5 jaar gratis nazorg
De Audiciens van midden-Nederland
© 2010 Specsavers Optical Group. All rights reserved.
6
_03NQK_2350.170 AdvHorenProfessioneel_Doof_FC_267x189.indd 1
Hoorhulpmiddelen
9/20/10 3:28 PM
Hoorhulpmiddelen
7
Onderwijshulp voor
Ondertiteling op tv en internet
slechthorende kinderen Slechthorende en ook dove kinderen kunnen wel wat hulp gebruiken bij het ‘tot zich nemen’ van de gesproken Nederlandse taal. Al naar gelang het gehoorverlies en persoonlijke voorkeur kunnen deze kinderen in hun dagelijkse lessituatie gebruik maken van verschillende hulpmiddelen. Zwolle en hebben tot nu toe hoofdzakelijk onderwijs gehad in de Nederlandse gebarentaal. Ze hebben allebei een beperkte toegang tot het gesproken Nederlands; de gebarentaal staat veel dichterbij. Meester Kip: ’Het lesgeven via een tolk functioneert heel goed in deze klas. Alleen in het begin was het, zowel voor mij als voor de andere kinderen, even wennen aan de continue aanwezigheid van de tolk in de klas. Nu zie ik eigenlijk vooral de meerwaarde van deze bijzondere situatie. Jan, Hendrik en de tolk brengt een groot sociaal aspect in mijn klas. De andere kinderen leren dat ‘gewoon kunnen horen’ soms helemaal niet zo gewoon is. Ze leren over doofheid, gebarentaal en over rekening houden met anderen. Ikzelf pas mijn lessen aan doordat ik zoveel mogelijk dingen visueel probeer te maken. Ik teken en schrijf meer op het bord. Dat wordt zo langzamerhand een tweede natuur’.
Tekst en beeld: Petra Essink
Soloapparatuur Soloapparatuur wordt gebruikt om de afstand van de spreker tot de luisteraar te verkleinen en zo het verstaan te verbeteren. De stem van de spreker wordt ontvangen door een zender met een microfoon en doorgezonden naar een ontvanger, bijvoorbeeld een halslus of een ontvanger rechtstreeks in uw hoortoestellen. Bij het gebruik van soloapparatuur is de akoestiek van een ruimte niet meer van doorslaggevende betekenis. De spraak komt op de voorgrond en storende achtergrondgeluiden zijn veel minder hoorbaar. Soloapparatuur is geschikt voor bijeenkomsten op het werk, voor het volgen van college of bij lessen op school. Deze apparatuur maakt het eenvoudiger om spraak te verstaan in grote ruimten en/of gezelschappen. De zenders en ontvangers werken op basis van radiotechnologie (FM). Bron: www.oorakel.nl
Door: Daphne Hilhorst
Sinds 1 januari 2008 is ondertiteling voor doven en slechthorenden wettelijk verplicht bij Nederlandstalige tv-programma’s. Op dit moment wordt 90% van de tv-programma’s op Nederland 1, 2 en 3 voorzien van ondertiteling. Vanaf volgend jaar moet de pu-
Dove kinderen en kinderen met een groot gehoorverlies schakelen soms een gebarentolk in en kinderen die iets meer kunnen horen doen dat vaak met behulp van een technische oplossing: de zogenaamde soloapparatuur. Hoe werken en hoe bevallen die verschillende manieren van ‘hoorhulp’? We nemen een kijkje in twee heel verschillende lessituaties, één met aanwezigheid van een gebarentolk en één waar gebruik wordt gemaakt van soloapparatuur.
Soloapparatuur als hulpmiddel Op de Enkschool in Zwolle gaan kinderen uit de slechthorende groepen 3 en 5 een appeltaart bakken. Twaalf kinderen zitten rondom een grote tafel
De juf draagt een zender met een microfoontje
en krijgen instructie over hoe ze het beste een appel kunnen schillen. Juf Sybrich Bolhuis draagt een zender met een microfoontje op haar heup. Voordat de les begint deelt juf aan alle kinderen de zogenaamde ‘voetjes’ uit; kleine blokjes die de kinderen onderaan hun hoorapparaat of hun CI ontvanger klikken. De stem van juf wordt zo versterkt. ‘De kinderen zijn er aan gewend’, zegt Sybrich. Ze spreekt heel duidelijk als ze vertelt hoe je het beste een appel kunt schillen en ze ondersteunt haar woorden met gebaren.
Tolk als hulpmiddel Jan (10) en Hendrik (12), allebei doof en met CI, zitten sinds dit najaar op lagere school ‘Het Visnet’ in Grafhorst (Jan alleen op de woensdag). Ze kunnen de lessen op deze horende school volgen, doordat er de hele dag een gebarentolk voorin de klas zit die al het gesprokene voor ze vertaalt naar gebarentaal.
‘Het is een mooi systeem. Alle lokalen van onze doof/slechthorende unit hebben, net na de ingang, een zogenaamde Wall Pilot aan de muur hangen’, vertelt Sybrich. ‘De kinderen horen bij binnenkomst in het lokaal een piepje. Zo weten ze dat de ontvangstfrequentie van hun voetje gelijkgeschakeld is aan de zendfrequentie van de betreffende juf. Wij maken sinds drie jaar gebruik van dit systeem en het functioneert heel goed hier op school. Je merkt heel duidelijk dat de kinderen veel meer meekrijgen dan zonder het gebruik van deze techniek.’
Hendrik en Jan komen allebei van de dovenunit van de Enkschool in
blieke omroep minimaal 95% van haar Nederlandstalige programma’s ondertitelen. Tv-kijkers kunnen de ondertiteling aanzetten via teletekstpagina 888. Voor de commerciële omroepen (SBS 6, Veronica en Net 5) gelden andere percentages. Zij ondertitelen dit jaar 35% van hun Nederlandstalige programma’s. Vanaf 2011 moeten de commerciële omroepen minimaal 50% van hun Nederlandstalige tv-programma’s voorzien van ondertiteling. Alleen de zenders van RTL (RTL 4, 5, 7 en 8) zijn officieel Luxemburgs en vallen daarom niet onder deze wetgeving.
AANBIEDING!
AANBIEDING!
AANBIEDING!
70 Batterijen
Handige verzorgingsset
Oordopjes
type 10, 13 en 312
voor uw oren en hoortoestellen
alle soorten
8
Adv aanbiedingen7.indd 1
Hoorhulpmiddelen
€ 36,-
€ 17,50
Bent u een avond niet thuis, maar wilt u wel uw favoriete programma opnemen mét ondertiteling? Dat kan. Er zijn verschillende mogelijkheden om ondertitels op te nemen met bijvoorbeeld een dvd- of hd-recorder. Meer informatie over alle verschillende mogelijkheden kunt u vinden op de website van het Samenwerkingsverband Ondertitel Alle Programma’s! (SOAP!): www.ondertiteling.nu.
Het is ook mogelijk om tv-programma’s van de publieke omroep terug te kijken op internet en mét ondertiteling. Steeds meer programma’s op www. uitzendinggemist.nl zijn voorzien van ondertiteling. In het overzichtsmenu is aan de hand van een lichtblauw oortje, snel te zien of de uitzending ondertiteld is. De programma’s kunnen worden bekeken met Windows Media Player of met de nieuwe Silverlight Player. Voor het gebruik van de ondertitels werkt de Silverlight Player het prettigst. De ondertiteling is in
SOAP! (Samenwerkingsverband Ondertitel Alle Programma’s!) zet zich in voor 100% ondertiteling van Nederlandstalige televisieprogramma’s, dvd’s en films. In SOAP! werken alle doven en slechthorendenorganisaties (NVVS, SH-Jong, Dovenschap, FODOK, FOSS, Stichting Plotsdoven en de Jongeren Commissie) samen. Kijk voor meer informatie op www.ondertiteling.nu.
‘Ik ben een muziekliefhebber’, zegt Bouke Heeres (53), botenbouwer uit Lemmer. ‘Vier jaar geleden werd ik overvallen door een zogenaamde brughoektumor, een gezwel op de gehoorzenuw. Ik werd voor de keuze gesteld, bestralen of opereren en heb voor het laatste gekozen. Ik wist van tevoren dat ik het gehoor aan dat ene oor kwijt zou raken, maar ik had geen idee wat dat zou gaan betekenen; ik was blij dat ik mijn andere oor nog over had en dat ik niet helemaal doof zou worden.’ Door: Petra Essink
Eenmaal thuis merkte Bouke dat hij in de communicatie met andere mensen nog steeds redelijk functioneerde. ‘Tijdens gesprekken draai ik mijn hoofd gewoon een beetje bij. Maar wat me meteen opviel was dat mijn beleving van muziek een stuk vlakker was geworden en ook het televisiekijken gaf me een stuk minder plezier. Alles klonk ieler en ik kon lang niet meer zo intens van mijn favorieten Pink Floyd en Led Zeppelin genieten als voorheen. Het was net alsof ik weer naar mijn oude transistorradio luisterde. Ik dacht toen: daar moet iets op te vinden zijn. Ik moet dat stereo-effect toch ook via dat ene oor kunnen ervaren?’
Twee speakers aan een kant Bouke ging het internet op en zocht naar een stereo-koptelefoon voor mensen met een eenzijdig gehoor. En hoewel het idee wat hem betreft voor de hand lag, kon hij zoiets nergens vinden. Hij begon thuis zelf
te knutselen en bouwde twee kleine speakers aan één kant van een oude koptelefoon in. ‘Het resultaat was gelijk al stukken beter’, vertelt Bouke enthousiast. ‘Ik hoorde weer diepte in de muziek.’
Stereo4one Met zijn idee klopte Bouke aan bij een koptelefoonproducent en vond al snel gehoor. Het idee werd mede door hulp van zoon Patrick, die geluidstechnicus en muzikant is, geperfectioneerd en de zogenaamde Stereo4one hoofdtelefoon werd in productie genomen. Bouke: ‘Ik krijg enthousiaste reacties van andere eenzijdig doven uit het land. Het doet mij goed dat ik, middels deze uitvinding, ook andere mensen een stuk muziekbeleving terug kan geven.’ De Stereo4one hoofdtelefoon is verkrijgbaar bij verscheidene audiciens en ook te bestellen via www.stereo4one.com.
advertentie
Uw hoorhulpmiddelen scherp geprijsd en makkelijk te bestellen via www.beterhoren.nl/webwinkel
nu slechts voor:
Ondertiteling opnemen
Ondertiteling Uitzending Gemist
advertentie
van E 42,- nu voor:
deze speler gemakkelijk aan en uit te zetten door op ‘Ab’ in de knoppenbalk te klikken.
Eenzijdig doven krijgen muziekbeleving terug
Jan vindt het fijn om nu naar een ‘horende school’ te gaan: ‘Ik kan alles prima volgen door de tolk. Ik vind het ook fijn dat ik niet meer zover hoef te reizen. Ik kan veel later opstaan, want mijn huis staat naast de school.’
Een gebarentolk vertaalt de les voor Jan en Hendrik
Als je minder goed hoort, dan zijn tv-programma’s vaak lastig te volgen. Ondertiteling kan uitkomst bieden. Steeds meer programma’s worden voorzien van ondertiteling, zowel op tv als op internet.
van E 14,95 nu voor:
EN VEEL MEER....
Hoofdtelefoon speciaal voor eenzijdig doven, slechthorenden en CI gebruikers De Stereo4one SSH-WL-214 is de eerste draadloze digitale overear hoofdtelefoon speciaal ontwikkeld voor eenzijdige doven, slechthorenden en CI gebruikers. Door het unieke Single sided stereo systeem zorgt deze hoofdtelefoon ervoor dat u echt kan genieten van muziek, films, radio en televisie. “Toen ik de STEREO4ONE voor het eerst aanzette wist ik niet wat ik hoorde... zo mooi en zo vol en met alle inmiddels vergeten details van de muziek.”
€ 9,95
(Anke Wedel, www.brughoektumor.nl)
Meer informatie is te vinden op www.stereo4one.com 29-09-10 11:09:12
Hoorhulpmiddelen
9
Preventie begint met bewustwording
advertentie
Door: Nic van Son
Gehoorschade onder kinderen en met name jongeren begint een aardig groot probleem te worden. Oorzaak nummer 1 is het veelvuldig luisteren naar te harde muziek. En als dat eenmaal schade oplevert, is die blijvend. ‘Gehoorschade is niet te repareren, dus is voorkomen van problemen de enig aangewezen weg,’ stelt Herman ten Berge, directeur van de Nationale Hoorstichting. Preventie van gehoorschade is een van de beleidsterreinen waarop de Nationale Hoorstichting actief is. Op allerlei manieren probeert de stichting informatie te geven over de risico’s van harde muziek. ‘Want preventie begint met bewustwording,’ zegt Ten Berge.
Hoe groot is het probleem eigenlijk? Naar schatting van TNO komen er in Nederland jaarlijks ruim 20.000 jongeren bij die gehoorschade oplopen door veelvuldig mp3-gebruik, discobezoek en het bijwonen van popconcerten. De Nationale Hoorstichting ziet de omvang van het probleem ook terug in de resultaten van de hoortesten die ze heeft uitgezet op internet. ‘De gegevens van de Kinderhoortest en de Oorcheck
Gehoorschade onder jongeren is een groot probleem. De Nationale Hoorstichting probeert kinderen, jongeren én hun ouders op een leuke en constructieve manier bewust te maken van de risico’s van harde muziek. De websites Geluidstuin.nl en Oorcheck.nl spelen daarbij een belangrijke rol.
voor jongeren laten bijvoorbeeld zien dat ongeveer 20% een onvoldoende scoort,’ zegt Ten Berge. ‘En wat minstens zo verontrustend is: een kwart van de kinderen onderschat zijn eigen gehoor. Onder jongeren ligt dat percentage zelfs op 36%.’
Geluidstuin en Oorcheck De Kinderhoortest en de Oorcheck begonnen als ‘kale’ hoortesten, maar zijn inmiddels uitgegroeid tot volwaardige informatieve websites. ‘Jongeren en kinderen, maar ook hun ouders, zijn zich te weinig bewust van de risico’s van harde muziek,’ zegt Ten Berge. ‘Daarom geven wij daar zoveel mogelijk informatie over. Op een positieve manier, want alleen maar het vingertje heffen, dat werkt niet.’ De Kinderhoortest is inmiddels ingebed in de Geluidstuin.nl, een site voor kinderen tot 12 jaar vol leuke spelletjes en interessante wetenswaardigheden. Voor jongeren is er Oorcheck.nl met veel informatie over wat je zelf kunt doen om gehoorschade te voorkomen. Ook kunnen jongeren vragen stellen en eigen ervaringen aanleveren. En Oorcheck.nl zal binnenkort worden uitgebreid met informatieve onderwijspagina’s, gericht op leerkrachten.
www.geluidstuin.nl
mp3-check Een belangrijk onderdeel van Oorcheck.nl is de mp3-check, waarmee jongeren hun eigen mp3luistergedrag kunnen checken. Klik je mp3-speler
www.oorcheck.nl
aan (iPod) en hoe hard hij meestal staat (bijna voluit), geef aan hoeveel dagen per week (6) en uren per dag (5) je luistert en… ai, de ‘kans op gehoorschade blijkt zeer groot te zijn’. ‘Als je nu dat aantal uren terugbrengt naar 3,’ laat Ten Berge zien, ‘dan is je luistergedrag weer helemaal veilig. Dit is de manier waarop wij jongeren willen aanspreken: niet vertellen wat je niet moet doen, maar wat je wél kunt doen. Tenslotte luisteren ze naar zo’n apparaat omdat ze dat leuk vinden, dus dat kun je ze niet zomaar afpakken. Daarom laten wij zien hoe ze én kunnen genieten van hun muziek én toch geen gehoorschade oplopen. Zodat ze over 10 jaar nog net zo veel van hun muziek genieten.’
Gehoor bescherming Het is belangrijk om uw gehoor te beschermen tegen te harde geluiden. Geluiden boven de 85 decibel (dB) vormen de gevarenzone. Als uw gehoor lang blootstaat aan deze geluiden, dan kan dat leiden tot gehoorverlies of zelfs permanente doofheid. Over het algemeen geldt hoe harder het geluid, hoe sneller het kan leiden tot gehoorschade. Om u een idee te geven: het tikken van de klok levert een geluidsniveau van 20 dB, het geluid van de regen is 50 dB, een normale kantoorprinter produceert al een geluid van 75 dB en een vrachtwagen levert 90 dB op. U kunt uw gehoor op verschillende manieren beschermen tegen te harde geluiden en zo lawaaidoofheid voorkomen: oordoppen: universele uitvoering met of zonder filter in standaardafmetingen die zich vormt naar de gehoorgang; otoplastieken: een op maat gemaakte bescherming met een filter die in het oor wordt aangebracht; oorkappen: een bescherming in de vorm van een kap die het hele oor bedekt. Bron: www.oorakel.nl
Huib Kalkman:
‘Een Kalkmann produceert zuiver geluid’
Een helder geluid.
Voorkomen is beter dan genezen, zegt men. Voor gehoorbeschadigingen geldt dat zeker. Maar voorkomen is makkelijker gezegd dan gedaan. Huib Kalkman stelt dat zijn speakers gehoorschade helpen voorkomen én dat slechthorenden er profijt van kunnen hebben.
De Nokia Draadloze Loopset LPS-5 kan worden aangesloten op je T-coil-hoorapparaat en biedt een uitstekende geluidskwaliteit voor al je handsfree gesprekken.
De luidsprekers zijn bevestigd op de lichtbakken
© 2010 Nokia.
• Verbeterde geluidskwaliteit • Optie voor het filteren van achtergrondgeluiden • Trilsignaal • Eén multifunctionele toets voor het afhandelen van gesprekken • Brede compatibiliteit • Snel opladen
10
nokia.nl
Hoorhulpmiddelen NokiaLPS-5_adv384x267_NED.indd 1
Door: Stan Verhaag
Preventie van gehoorschade is heel belangrijk, zegt Huib Kalkman. ‘Veel mensen lopen onbewust gehoorschade op, door onjuist gebruik van mp3spelers of doordat ze bij bezoek aan feesten geen of niet de juiste gehoorbescherming dragen. Met luidsprekers van Kalkmann is veel ellende te voorkomen. Je hoeft het volume niet zo hard te zetten om toch te kunnen genieten en het geluid is bovendien veel minder schadelijk.’
Geheim Kalkman beweert dat hij er met zijn gepatenteerde techniek in slaagt om ’s werelds enige luidspreker te bouwen die natuurlijk, transparant en onvervormd geluid produceert. ‘Hierdoor worden luistermoeheid en overbelasting van het gehoor voorkomen. Ook het voeren van gesprekken blijft mogelijk op locaties waar luide muziek wordt gespeeld via onze luidsprekers. Zelfs wanneer het slechthorenden betreft.’ Het geheim van een Kalkmann (de bedrijfsnaam is met dubbel n, dat klink internationaler) zit ‘m volgens Kalkman in de vervorming. Of liever gezegd: in de afwezigheid daarvan. ‘Een korte geluidspuls die de versterker de Kalkmann-speaker in stuurt, komt er mooi onvervormd weer uit.’
Vila
hoog en 14 centimeter diep. En verrek, zo ontdekte Reichardt, het geluid is veel rustiger en tegelijkertijd beter te horen. ‘Als mijn medewerkers hier al een gehoorbeschadiging oplopen, ligt het in elk geval niet aan de muziek,’ zegt Reichardt lachend.
Slechthorenden Een Kalkmann kan niet alleen ellende voorkomen, hij kan ook de verstaanbaarheid verbeteren en het luisterplezier verhogen. En daarvan profiteren slechthorenden, beweert Huib Kalkman. ‘In 2007 zat ik bij een klant op Texel. Zijn vrouw is slechthorend en zei opeens: “Hé, wat is dit, ik kan het geluid uit die box goed horen!” Vooral spraak en zang kon ze goed verstaan.’ Er ontstonden contacten met de NVVS en de Nationale Hoorstichting. Kalkman ontwierp kleinere boxen, die bijvoorbeeld op de televisie kunnen worden aangesloten. ‘Er komen vaak echtparen luisteren, waarvan één iemand slechthorend is. Bij het tv-kijken wil dan een van beiden het geluid erg hard zetten. Dat geeft conflicten. Of de slechthorende zet een koptelefoon op, wat weer niet prettig is voor de onderlinge communicatie. Hier in de luisterkamer zie je vaak dat de koptelefoon af kan en dat het geluid zo zacht kan staan dat beiden tevreden zijn.’
Klopt het wat Kalkman zegt? We vragen het eens na bij Vila in Breda. ‘Voor elke zelfklevende vraag een oplossing’: dat is de slogan van Vila, een etikettenfabrikant met opdrachtgevers als Zeeman, Hema en V&D. Etiketten maken gaat gepaard met een heleboel herrie van machines. ‘Toch willen mijn medewerkers de radio kunnen horen, en op zich vind ik dat prima,’ zegt Ton Reichardt, de eigenaar van Vila. Maar een fabriekshal met constant ratelende drukpersen is geen optimale akoestische omgeving. Zeker niet als er een van thuis meegebracht radiootje keihard wordt aangezet om de herrie te overstemmen. Via-via kwam Reichardt in contact met Huib Kalkman. Die raadde hem de P3 aan: een speaker van 123 centimeter breed, 9 centimeter
Hoorhulpmiddelen 14/10/10 10:06
11
KPN verkort wachttijden
Hoe lost de nieuwe aanpak deze problemen op?
Teksttelefoon bemiddelingsdienst Wie als slechthorende of dove een horende wil bellen, kan sinds jaar en dag gebruik maken van de Teksttelefoon bemiddelingsdienst van KPN (voorheen Teleplus). Vanaf begin november wijzigt KPN de aanpak. Het doel: kortere wachttijden. Waarom wordt het systeem op 1 november gewijzigd?
Door: Stan Verhaag
Hoe werkt de Teksttelefoon bemiddelingsdienst van KPN? Hans Wester, productmanager bij KPN: ‘Een dove of slechthorende die over een teksttelefoon beschikt en contact zoekt met een horende, kan naar onze bemiddelingsdienst bellen en het betreffende nummer opgeven. Vervolgens brengt een medewerker van onze dienst het gesprek tot stand en vertaalt de geschreven tekst naar gesproken tekst en andersom. Ook horende bellers kunnen van onze dienst gebruik maken als zij een slechthorende of dove willen bellen.’
‘Ten eerste omdat gebruikers op dit moment worden geconfronteerd met vrij lange wachttijden. De gemiddelde wachttijd is veertig seconden, maar het kan ook best enkele minuten zijn. Dat dat soms tot irritatie leidt, begrijp ik. Maar het was voor ons heel lastig om dat onder controle te krijgen. Dat komt doordat gesprekken lang duren, waardoor we nauwelijks kunnen inschatten hoeveel medewerkers we moeten inzetten om mensen snel te kunnen helpen. Ten tweede komt een groot deel van de aangevraagde gesprekken niet tot stand, bijvoorbeeld omdat de “tegenpartij” niet thuis is of in gesprek blijkt te zijn. Dat is zonde van de tijd die onze medewerkers erin steken. Bovendien heeft de beller dan voor niks moeten wachten.’
Horen, zien en genieten
Maak kans op een draadloos Sennheiser luistersysteem Ondanks het feit dat uw gehoor in veel situaties misschien nog goed genoeg lijkt, zijn er toch bepaalde momenten dat het enige ondersteuning verdient. Dergelijke beginnende gehoorproblemen uiten zich vaak bij het televisie kijken. U wilt het geluid harder, uw omgeving wil het geluid juist zachter.
‘De haringkar staat voor de deur’ Bewoners De Gelderhorst communiceren onderling via beeldtelefoon Verzorgingshuis De Gelderhorst is helemaal ingericht op zijn bewoners: dove en slechthorende bejaarden. Het gebouw heeft een glazen pui, zodat er veel licht is om te communiceren. Er zijn trilwekkers, flitslampen en sinds een paar jaar ook de beeldtelefoon. ‘De beeldtelefoon is voor iedereen’, vertelt Monte Gardenier, hoofd communicatie en innovatie. ‘Je merkt wel wat vrees, niet alle ouderen proberen het zomaar uit. Maar de meesten wel, want het is een heel gebruiksvriendelijk apparaat.’
Haringkar De beeldtelefoon lijkt op een oud computerscherm met een camera. Via het touchscreen kan je een bewonerslijst openen en iemand ‘bellen’. Met een flitslamp wordt de ander gewaarschuwd. Gardenier: ‘Zien is heel belangrijk. Met de beeldtelefoon zie je elkaar en dankzij de goede camera kan je het beeld vergroten en liplezen. We kunnen
ook berichtjes op het scherm zetten. Zo lichten we de bewoners bijvoorbeeld in als de haringkar voor de deur staat.’
Langer zelfstandig Intern werkt de beeldtelefoon heel goed, maar het contact met de buitenwereld is nog lastig. ‘Bezoekers kunnen een sms sturen naar de beeldtelefoon, maar een bericht terugsturen kan niet. Ook streven we ernaar dat andere instanties, zoals de huisarts, de beeldtelefoon gaan gebruiken. We willen ouderen zo lang mogelijk zelfstandig laten wonen en de beeldtelefoon kan daarvoor een goed hulpmiddel zijn.’
De draadloze luistersystemen van Sennheiser bieden hier een oplossing voor. Het systeem brengt het geluid rechtstreeks in uw oren, waardoor u ook hoort wat u ziet. Terwijl u uw persoonlijke geluidssterkte instelt op de ontvanger, kan de televisie op elk ander volume of zelfs zonder geluid aanstaan. Doordat het systeem draadloos werkt, kunt u zich vrij bewegen tijdens het televisie kijken. Voor elke wens heeft Sennheiser een passend draadloos systeem. Elke set bestaat uit een basisstation – dat eenvoudig is aan te sluiten op de TV – en een comfortabele kinbeugel. Televisiekijken wordt dan weer ontspanning in plaats van inspanning.
Topmodel De Set 900, het topmodel van Sennheiser, biedt meer dan alleen een goede stereo geluidsweergave tijdens het kijken naar de tv. Deze twee in één kan het geluid draadloos van de televisie direct in uw oren overbrengen en gelijktijdig dienst doen als mobiele geluidsversterker. Nu blijft u bereikbaar voor uw omgeving tijdens het televisie kijken. Bovendien kunt u de Set 900 alleen ook gebruiken als hoorhulpmiddel.
WIN
deze Sennheiser Set 900
‘We vragen de beller eerst om het nummer in te toetsen waarnaar ze bemiddeld willen worden. Vervolgens laten we een computersysteem dat nummer bellen. Pas als aan de andere kant wordt geantwoord, schakelen we een van onze medewerkers in. Het eerste voordeel is dat onze mensen hun tijd efficiënter besteden en dat de wachttijden dus afnemen. Het tweede voordeel is dat een gebruiker nooit onnodig in de wacht staat. En we hebben ook nog een ander voordeel ingebouwd, namelijk dat het computersysteem de beller indien mogelijk een voorstel doet voor een alternatieve methode om contact op te nemen. Bijvoorbeeld: je belt de helpdesk van een energiebedrijf. Maar als dat bedrijf zelf beschikt over een teksttelefoon of bijvoorbeeld een chatmogelijkheid, dan toont onze computer dat alternatief op het scherm van de teksttelefoon. Het kan soms prettiger zijn om rechtstreeks contact op te nemen in plaats van indirect via een bemiddelingsdienst. Uiteraard bepaalt de klant zelf of hij liever dat alternatief gebruikt of niet.’
Blijven de kosten voor de gebruikers ongewijzigd? ‘Jazeker. De dienst kost 10 cent per minuut voor het bellen naar vaste nummers en 0800-nummers en
45 cent per minuut voor mobiele nummers, 0900- en internationale nummers. Wij beschouwen die bedragen als een vergoeding voor de gesprekskosten. De inzet van onze medewerkers is voor onze rekening. Maar het nieuwe systeem levert wel een forse besparing op in de kosten en daarmee is de instandhouding voor langere tijd gegarandeerd.’
maar twee. Maar in die periode hebben we wel een medewerker in dienst. Vandaar onze suggestie om ’s nachts te sluiten. Dat leidde tot commotie en zelfs tot Kamervragen, omdat doven en slechthorenden vonden dat ze ook ’s nachts moesten kunnen bellen.’
Voorziet u wel dat aan deze dienst ooit een einde komt, gezien het afgenomen gebruik?
Nu is er positief nieuws.
‘Naar verwachting wordt de dienst medio 2011 opnieuw aanbesteed door het Ministerie van Economische Zaken, op basis van nieuwe wetgeving. Dat betekent dat ook andere marktpartijen een offerte kunnen uitbrengen om deze dienst in de toekomst aan te bieden.’
‘Ik vind de ingebruikname van het nieuwe systeem positief nieuws, ja.’
Hoe reageren de organisaties voor doven en slechthorenden?
Loopt u met het nieuwe systeem dan ook vooruit op de aanbesteding?
‘We hebben met een vertegenwoordiging gesproken en ook zij waren positief. Ik denk alleen wel dat de gebruikers in het begin even moeten wennen. Het eerste stukje conversatie dat ze nu nog met een medewerker doen, doen ze dan met een computer. Dat is even wennen. Maar dat is een kleine moeite vergeleken met de voordelen: je staat korter in de wacht en hoeft nooit meer onnodig te wachten.’
‘Nee, dat staat er helemaal los van.’
De Teksttelefoon bemiddelingsdienst van KPN is de afgelopen jaren enkele keren negatief in het nieuws geweest. Hoe kwam dat?
De Tekstelefoon bemiddelingsdienst is bereikbaar
Gaat KPN ook meedoen aan aan de aanbesteding? ‘Dat hangt ervan af hoe de aanbesteding in elkaar zit, welke garanties er zijn, hoe de financiering eruit moet zien. Maar met ons nieuwe systeem kunnen we in principe tot ver na de aanbesteding vooruit.’
‘Dat had alles te maken met het feit dat de dienst steeds minder werd gebruikt, met name ’s nachts. Tussen 22 uur en 7 uur kwamen gemiddeld slechts vijf telefoontjes binnen, inmiddels zijn het er nog
via 0900-8410.
Telefoneren als je minder goed hoort
Een extra luide beltoon en instelbaar gespreksvolume Als je gehoor achteruit gaat, dan is het vaak lastiger om de telefoon te horen en de gesprekspartner aan de andere kant van de lijn te verstaan. Een extra luide beltoon, instelbare geluidssterkte en -profiel zijn dan zeer welkom. Door: Daphne Hilhorst
Een verminderd gehoor is heel lastig bij de communicatie. ‘Soms zijn simpele aanpassingen voldoende om gênante situatie te voorkomen’, stelt Gerard van Dongen, countrymanager van Amplicom. ‘Een extra luide beltoon kan ervoor zorgen dat je niet door anderen geattendeerd hoeft te worden op het feit dat je gebeld wordt. Dankzij dit soort aanpassingen kunnen mensen met een hoorprobleem blijven deelnemen aan de communicatie.’ Amplicom heeft zowel vaste als mobiele telefoons ontwikkeld waarbij de beltoon kan worden ingesteld op een volume boven de 90 dB. Om tijdens het gesprek de beller goed te kunnen verstaan, kan het speakervolume met een simpele druk op een knop worden versterkt met 30-35 dB. ‘En met de PowerTel M6000 kunnen gebruikers dankzij de ingebouwde spoel, het geluid van hun mobiele telefoon rechtstreeks op hun hoortoestellen ontvangen’, vertelt Van Dongen.
Seniorentelefoons Als je ouder wordt gaat niet alleen je gehoor achteruit, maar wordt vaak ook je zicht minder. Bij het ontwerp van de telefoons is hier rekening mee gehouden. De lettergrootte op het display kan naar wens worden ingesteld en de cijfers op de toetsen zijn voldoende groot en contrasterend, waardoor ze goed te lezen zijn. De toetsen zijn bovendien voorzien van een bolling waardoor ze duidelijk te onderscheiden zijn. Hierdoor kan de gebruiker niet per ongeluk op de verkeerde toets drukken.
Telefoneren Wanneer het telefoneren moeite kost, omdat u het niet goed kunt verstaan, zijn er verschillende mogelijkheden om dit te vergemakkelijken. Er bestaan aangepaste vaste telefoons met een ingebouwde versterker. Deze telefoons hebben een luisterspoel in de hoorn ingebouwd. U kunt dan met het hoortoestel op de T-stand bellen. Daarnaast zijn er ook losse telefoonversterkers die u op de meeste telefoons kunt aansluiten. U kunt het geluid uit de hoorn daarmee versterken. Ook ringleidingsystemen (zie pagina 5) kunnen, met hulpmiddelen, gebruikt worden om beter te kunnen telefoneren. Voor mobiel telefoneren zijn er ook mogelijkheden. Vaak biedt een loopset hierbij uitkomst. Een loopset is een klein ringleidingsysteem dat u om uw hals hangt (ook wel halslus genoemd). U kunt het geluid dan rechtstreeks op uw hoortoestellen ontvangen door uw hoortoestel op de T-stand te zetten. Veel mobiele telefoons zijn tegenwoordig voorzien van bluetooth. Als uw hoortoestel ook voorzien is van bluetooth, dan kunt u het geluid van uw mobiele telefoon via een bluetooth-verbinding rechtstreeks op uw hoortoestellen ontvangen. Bron: www.oorakel.nl
De telefoons van Amplicom zijn te bestellen via www.SeniorenTelefonie.com en voorzien van een Nederlandstalig menu en een Nederlandstalige handleiding. Een aantal van de telefoons zijn ook uit te proberen bij de vestigingen van Oorakel.
advertentie
Maak kans op een draadloos luistersysteem Sennheiser verloot onder de lezers van deze themauitgave van Doof.nl een Set 900 luistersysteem. Kans maken is simpel. Stuur vóór 24 december 2010 een e-mail naar
[email protected] met daarin uw naam en adres onder vermelding van ‘Sennheiser Set 900 Doof.nl’. Onder alle inzenders wordt een Set 900 (t.w.v. 329,euro) verloot. De winnaar ontvangt de set in januari 2011 per post. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.
12
Hoorhulpmiddelen
Hoorhulpmiddelen
13
Hoe kan ik een vergoeding aanvragen voor mijn hoorhulpmiddelen? Als u slechthorend bent, brengt dat uitgaven met zich mee. De kosten van diagnose en behandeling door specialisten kunnen snel oplopen. Hetzelfde geldt voor de kosten van hoorhulpmiddelen. Het is daarom belangrijk om vooraf na te gaan voor welke vergoeding(en) u in aanmerking komt. Afhankelijk van uw situatie kunt u aanspraak maken op een of meerdere vergoedingen. Uw eerste aanspreekpunt is uw zorgverzekeraar. Daarnaast kunt u mogelijk een vergoeding krijgen van het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV), van de gemeente (in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning Wmo) en/of van het CIZ en het zorgkantoor (in het kader van de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten AWBZ). Verder kunt u mogelijk in aanmerking komen voor belastingaftrek, een tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten en/of een zorgtoeslag van de Belastingdienst.
Zorgverzekeraar Via uw zorgverzekering kunt u bepaalde kosten declareren. Sommige zaken worden gedeeltelijk
vergoed, andere worden geheel vergoed. Het komt ook voor dat bepaalde zaken niet vergoed worden. Dit hangt af van uw polis – uw basisverzekering en eventueel uw aanvullende verzekering – en de geldende voorwaarden. Verzekeraars kennen (gedeeltelijke) vergoedingen voor hoortoestellen en sommige aanvullende hoorhulpmiddelen. Ook kennen zij (gedeeltelijke) vergoedingen voor hoorzorg van specialisten. Daarnaast geven verzekeraars soms een vergoeding voor het lidmaatschap van een belangenorganisatie of patiëntenvereniging.
Uitvoeringsinstituut Werknemers verzekeringen (UWV) Belemmert uw slechthorendheid u bij uw werk? Dan kunt u onder bepaalde voorwaarden een voorziening voor het werk aanvragen
bij het UWV. Ook kunt u bij het UWV terecht voor vergoeding van hulpmiddelen die u als slechthorende wilt inzetten voor het volgen van onderwijs.
De gemeente Als uitvoerder van de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) moet de gemeente ervoor zorgen dat burgers zelfredzaam kunnen zijn én maatschappelijk kunnen meedoen. Als burgers hierin beperkingen ondervinden, moet de gemeente voorzieningen treffen. De gemeente kan voorzieningen verstrekken in natura, als persoonsgebonden budget, of als financiële tegemoetkoming.
Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) en zorgkantoor U kunt ook mogelijk in aanmerking komen voor een vergoeding via de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten), deze volksverzekering dekt ziektekostenrisico’s die niet onder de zorgverzekering vallen. De AWBZ wordt uitgevoerd door de zorgverzekeraars vanuit speciale zorgkantoren. Het zorgkantoor werkt op basis van de indicatie van het CIZ. U kunt zorg in natura verkrijgen of een persoonsgebonden budget.
Belastingdienst Mogelijk kunt u in aanmerking komen voor belastingaftrek, een tegemoetkoming voor chronisch zieken/gehandicapten en/of een zorgtoeslag van de Belastingdienst. Vergoedingen zijn afhankelijk van bepaalde voorwaarden, maar ook van uw persoonlijke situatie en omstandigheden. Het kan dus zijn dat de algemene informatie niet per definitie voor u geldt. Vraag daarom altijd bij de aangegeven instanties na welke voorwaarden en vergoedingen in uw situatie gelden!
Wilt u meer weten over vergoedingen? Op www.hoorwijzer.nl kunt u meer informatie vinden. Hier staat per hulpmiddel en per specialist vermeld wat de eventuele vergoedingsmogelijkheden zijn.
Wek- en waar schuwingssysteem Met een wek- en waarschuwingssyteem kunt u zien of voelen dat er in uw omgeving iets gebeurt, bijvoorbeeld dat iemand aanbelt of dat de telefoon gaat. Een waarschuwingssysteem bestaat minimaal uit één zender en één ontvanger. De zender signaleert de deurbel, telefoon, baby of rookmelder en geeft dan een signaal door aan de ontvanger, bijvoorbeeld een flitslamp of een trilontvanger. De wekkers die bij het waarschuwingssysteem horen kunnen flitsen, trillen, geluid maken of een combinatie hiervan. Indien de wekker is voorzien van een triller, dan kunt u ‘s nachts ook gewekt worden als er bijvoorbeeld aan de deur wordt gebeld of de rookmelder afgaat.
De werkdag van veel slechthorenden en doven kan leuker en minder vermoeiend. Hoe? Met een werkplekaanpassing, want die vergemakkelijkt de communicatie. Door: Stan Verhaag
Geen woord meer missen?
Kom naar Schoonenberg Hoorcomfort voor alle werkplekaanpassingen. Probeer bijvoorbeeld het Comfort Audio Digisysteem. Voordelen: Een simpel, gebruiksvriendelijk en flexibel systeem, waarmee u probleemloos vergaderingen volgt. Draadloos en digitaal. Verwijdert ruis en vermindert sissend hoge tonen. Filtert en stabiliseert de spraak. Te gebruiken met en zonder hoortoestel.
Onze gediplomeerde audiciens vertellen u graag meer over werkplekaanpassingen. Kijk voor een Schoonenberg winkel bij u in de buurt op www.schoonenberg.nl
Schoonenberg H O O R C O M F O RT Hoorhulpmiddelen
Werkplekaanpassing volgens Multi Care Systems
advertentie
14
Bron: www.oorakel.nl
Multi Care Systems geeft advies over werkplekaanpassingen en voert ze uit. Verzoeken om aanpassingen komen van werkgevers en werknemers, maar ook van audiologische centra, het UWV of gespecialiseerde re-integratiebureaus, zoals Werkpad. Hoe gaat zo’n aanpassing in zijn werk? ‘We beginnen met een gratis analyse van de werksituatie,’ zegt Anjo van der Meij, consulent bij Multi Care Systems. ‘Ik kan een situatie niet vanuit mijn bureaustoel beoordelen. Daarom ga ik altijd ter plaatse bekijken wat er nodig is. Wat zijn de geluids- en lawaaibronnen? Hoe is de akoestiek in de betreffende ruimte? Ik laat de klant zijn knelpunten benoemen.’ Dan gaat Van der Meij oplossingen bedenken. Soms zijn die heel simpel: andere opstelling van de bureaus, een bordje op het bureau met de tekst ‘Duidelijk spreken s.v.p.’ of vloerbedekking voor een betere akoestiek.
zijn er niet mee geholpen. Zij hebben vooral behoefte aan hulpmiddelen die hun veiligheid vergroten. Van der Meij verduidelijkt het met voorbeelden. ‘Ik ken een dove werknemer die eens op het toilet zat toen het brandalarm ging af. Hij liep terug naar zijn werkplek en zag dat iedereen weg was. Hij begreep er niets van. Of neem die werknemer die aan de lopende band werkte en niet hoorde dat er een heftruck aankwam. In al deze gevallen bieden wek- en waarschuwingssystemen uitkomst, bijvoorbeeld via een trilhorloge met symbolen en lichtsignalen.’
tige is dat hun winkels erg laagdrempelig zijn.’ Dat is ook nodig, want de mogelijkheden van werkplekaanpassingen zijn nog niet zo bekend. ‘Er is nog veel te winnen,’ zegt Van der Meij. ‘Zelfs re-integratiebureaus en audiologische centra zijn niet altijd bekend met de producten. En werkgevers zijn in eerste instantie vaak huiverig, omdat ze vrezen op kosten gejaagd te worden. Maar wij kunnnen de aanvraag richting UWV voor onze rekening nemen en de kosten worden vrijwel altijd vergoed. Het belangrijkste is dat een jobcoach of audiologisch centrum het nut van de aanpassing helder op papier zet. Een aanpassing valt bijna altijd onder de categorie “meeneembare voorziening”, dat maakt vergoeding makkelijker. En als een werkgever hoort dat hij geen kosten hoeft te maken, dan wil hij vaak alsnog meewerken,’ zegt Van der Meij met een lach.
Solo-apparatuur
Kosten
Gelukkiger
Maar vaak is er meer nodig. Zoals apparatuur die de communicatie met collega’s makkelijker maakt. ‘Mensen met een hoortoestel denken vaak dat zo’n toestel toereikend is. Maar aan de vergadertafel met meerdere mensen heeft een hoortoestel het moeilijk, hoor! Vergaderingen kunnen resulteren in oververmoeidheid. Met de juiste apparatuur zit je een stuk rustiger te vergaderen.’ Vooral solo-apparatuur is een handige oplossing, zegt Anjo, die zelf liever spreekt van ‘communicatieapparatuur’, aangezien solo-apparatuur een één-op-één-oplossing biedt terwijl het Comfort Digisystem werkt met meerdere microfoons en/of conferentiemicrofoons. ‘Er zijn allerlei mogelijkheden qua toepassing van microfoons. Normaliter zwakt geluid steeds meer af naarmate de afstand toeneemt. Deze apparatuur digitaliseert de overbrenging van het geluid, waardoor je geen last meer hebt van bijgeluiden en slechte akoestiek. Zeer geschikt voor vergaderingen en besprekingen.’
Multi Care Systems werkt samen met Schoonenberg Hoorcomfort op het gebied van werkplekaanpassingen. Van der Meij: ‘In de winkels van Schoonenberg geven de audiciens vrijblijvend professioneel advies op maat. Het pret-
En de werknemer? Die wordt alleen maar gelukkiger van een werkplekaanpassing. ‘Het mooie van mijn werk is dat wij met onze oplossingen een eind kunnen maken aan de moeite die mensen hebben met communiceren. Sommigen zijn na jaren de wanhoop nabij. Ik krijg vaak te horen: “Had ik dit maar eerder geweten!”’
Waarschuwing
Notuleren zonder problemen Hetty Smith-Zwiers (58) is sinds 18 jaar zeer slechthorend. Ze werkt 24 uur per week als secretaresse bij de Wageningen University. Ze functioneert er, mede dankzij twee hoortoestellen en een versterker, prima. Maar enkele maanden geleden begon het notuleren van vergaderingen haar moeite te kosten. ‘Ik kon het niet allemaal goed meer volgen.’ Haar werkgever kwam via internet bij Multi Care Systems uit. ‘Ik vond het prettig dat ze eerst hier langskwamen om de situatie te bekijken.’ Ze koos voor solo-apparatuur, die ze ‘mijn draadloze ringleiding’ noemt. Het systeem bestaat uit een ontvanger die ze als een halsketting draagt en een microfoon op tafel. ‘Het werkt perfect.’
Leuk en aardig voor slechthorenden, maar doven
‘Aan de vergadertafel met meerdere mensen heeft een hoortoestel het moeilijk, hoor!’
Colofon Hoorhulpmiddelen is een thema-uitgave van doof.nl ❱❱ idee & concept: Pascal Ursinus ❱❱ relatiebeheer & aquisitie: Karin Ursinus ❱❱ bladmanagement & eindredactie: Daphne Hilhorst ❱❱ redactie: Nic van Son, Stan Verhaag en Petra Essink ❱❱ grafische vormgeving: Peter Bol ❱❱ druk: Drukkerij Bosch & Fikkert ❱❱ fotografie: Frank Malipaard ❱❱ cartoon: Roger Klaassen Wilt u reageren op deze uitgave? Mail dan naar
[email protected] of bel 030 - 22 88 363. Doof.nl is een uitgave van (www.berengroep.nl) ©2010 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Doof.nl. De redactie heeft de grootst mogelijke aandacht besteed aan de juistheid van alle informatie in deze uitgave. Fouten zijn echter niet volledig uit te sluiten. U kunt daarom geen rechten ontlenen aan deze teksten.
Hoorhulpmiddelen
15
Oorakel wijst u de goede weg
Vestigingen Oorakel Informatie en Advies heeft zes vestigingen. Voor een bezoek wordt u geadviseerd om een afspraak te maken.
Vragen over horen en hoorproblemen beantwoorden. Adviseren over hoorhulpmiddelen en deze laten uitproberen. Verwijzen naar de juiste instanties. Dat is in een notendop Oorakel. ‘Wij zijn pas tevreden als de klant tevreden is. En daar nemen we alle tijd voor.’ Door: Nic van Son
Oorakel Informatie en Advies is er voor de beantwoording van al uw vragen over horen, slechthorendheid, doofheid, spraaktaalproblemen en hoorhulpmiddelen. Zo’n 15 jaar geleden begon Oorakel onder de naam Informatie en Advies Centrum in de kelder van wat toen nog het doveninstituut Effatha in Voorburg was. Inmiddels is Oorakel uitgegroeid tot een zeer gewaardeerde vraagbaak en een onafhankelijk adviescentrum met zes vestigingen. In Leiden legt adviseur Mirjam ten Buuren uit wat Oorakel allemaal doet.
Mirjam ten Buuren, adviseur bij Oorakel
Johan Jongkindstraat 97 1062 CR Amsterdam Tel: 020 - 408 43 84 Fax: 020 - 408 43 85 TT : 020 - 408 43 86 E-mail:
[email protected] Open op dinsdag en vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur
Oorakel Utrecht Pallas Athenedreef 14 3561 PE Utrecht Tel: 030 - 261 45 06 Fax: 030 - 262 06 42 TT: 030 - 262 25 32 E-mail:
[email protected] Open op maandag en donderdag van 9.00 tot 17.00 uur
Oorakel Leeuwarden
vrijwel elk onderwerp. Zoeken op ‘ondertiteling’ levert 14 treffers op, ‘vergoeding’ 26 en ‘tinnitus’ en ‘oorsuizen’ samen liefst 61. Ook een wat obscuur trefwoord als ‘snurken’ levert nog 6 treffers op. Zo leren we dat ‘snurken ontstaat door verslapping van spieren en weefsels in de keelholte gedurende de slaap, waardoor hoorbare trillingen ontstaan.’ En ook dat daar dan weer speciale oordopjes voor zijn.
hulpmiddelen. En dat gaat zeer uitgebreid. Mirjam: ‘Over hulpmiddelen komen veel vragen, bijvoorbeeld of er speciale telefoons voor slechthorenden of doven zijn. Nou, die zijn er, een stuk of twintig, dus nodigen wij mensen graag uit om zelf langs te komen. Als iemand een afspraak maakt, plannen we ruime tijd in om alle vragen te beantwoorden en alle mogelijkheden te laten zien. Van alle beschikbare hoorhulpmiddelen hebben wij hier minstens een aantal typen staan. Wij willen onafhankelijk en objectief blijven, dus we proberen apparatuur van zoveel mogelijk merken te laten zien. We verkopen niets, maar geven uitleg en laten mensen alles uit-
‘Ze hadden snel door wat geschikt was voor mij!’ Karen Guijt is ernstig slechthorend en was op zoek naar een goede telefoon en een mogelijkheid om mobiel te bellen. Haar audicien wees haar op Oorakel in Leiden. ‘Om spraak te verstaan moet ik kunnen liplezen. Ik kan wel telefoneren, maar dan moet ik een goede ringleiding hebben. Mijn audicien had me verteld dat ik bij Oorakel alles kon uitproberen. Nou, dat klopte ook. Ik ben er bijna twee uur geweest. Ik had geluk, want was zonder afspraak langs gegaan. Als je afspreekt, plannen ze ruime tijd in en besteden ze al hun tijd aan jou. Maar zoals gezegd, ik had het geluk dat er niemand anders was. Ik heb veel telefoons gezien en uitgeprobeerd. Na een paar toestellen hadden ze al door wat wel en niet geschikt was voor mij. Met de halslussen voor de mobiele telefoon ging het net zo. De telefoon heb ik nog niet aangeschaft, maar de halslus wel. Ik kan nu echt overal bellen, al is het nog zo rumoerig om me heen. Ik ben goed geholpen, vind ik, en als ik weer eens een vraag heb, ga ik weer naar Oorakel. Maar dan maak ik voor de zekerheid een afspraak!’ ze een gebarencursus kunnen volgen. Maar je moet ook wel eens doorvragen om duidelijk te krijgen wat men wil. Als iemand op het werk tegen problemen aan loopt, bijvoorbeeld, gaat het dan om hulpmiddelen om beter te kunnen vergaderen, of speelt er meer een moeilijke relatie met collega’s? Wij proberen mensen meteen op het goede pad te zetten.’ De meeste vragen komen telefonisch of per e-mail binnen. Maar ook via de website kunnen vragen worden gesteld. De meest interessante daarvan zet Oorakel, met het antwoord erbij, op de website. Daar is inmiddels een indrukwekkende vraagbaak ontstaan. Via trefwoorden kun je op zoek naar
16
Hoorhulpmiddelen
Poortgebouw Rijnsburgerweg 10 2333 AA Leiden Tel: 071 - 523 42 42 Fax: 071 - 523 42 43 TT : 071 - 523 42 44 E-mail:
[email protected] Open op werkdagen van 9.00 tot 17.00 uur
Oorakel Amsterdam
Vragen beantwoorden en verwijzen Een van de kerntaken van Oorakel, legt Mirjam uit, is het beantwoorden van vragen. ‘Die beslaan een heel breed terrein. Natuurlijk zijn er veel vragen over hulpmiddelen, bijvoorbeeld over telefoons of ringleiding. Maar ook over hoortoestellen, baha en cochleaire implantatie. Als een onderwerp in de publiciteit is geweest, merken wij dat meteen, dan komen er extra veel vragen over bijvoorbeeld tinnitusbehandeling of de vergoeding van het hoortoestel.’ De meeste vragen beantwoorden de medewerkers van Oorakel zelf, maar regelmatig verwijzen ze de vraagsteller ook gericht door naar de juiste instantie. ‘Dat is een belangrijke functie: mensen meteen de goede weg wijzen. Soms gaat dat snel, als mensen vragen waar
Oorakel Leiden
Hulpmiddelen uitproberen De tweede kerntaak die Oorakel uitvoert is het adviseren over
proberen.’ Op een willekeurige middag in Leiden kan het dan gebeuren dat Mirjam haar klant achterlaat in de hulpmiddelenruimte en vanuit een andere kamer met hem gaat zitten telefoneren. ‘Dat zegt zoveel meer dan alleen maar uitleg: klanten kunnen op die
manier verschillende telefoons vergelijken en precies horen wat voor hen zelf het meest geschikt is.’ Het enige hulpmiddel dat niet bij Oorakel te vinden is, is het hoortoestel. Daar is tenslotte de audicien voor. ‘Nee, adviseren over hoortoestellen doen we niet,’ zegt Mirjam. ‘Maar we kunnen wel uitleggen hoe zo’n toestel werkt, welke soorten en mogelijkheden er zijn en waar mensen op kunnen letten als ze naar de audicien gaan. Bijvoorbeeld dat een T-stand heel nuttig kan zijn.’
Tevreden klanten Klanten waarderen de aanpak van Oorakel. ‘Je merkt dat aan reacties,’ zegt Mirjam. ‘Mensen zijn blij met de uitprobeermogelijkheid en zijn meestal zoals ze zelf zeggen ‘een stuk wijzer geworden’. Wat ze vooral waarderen is dat wij ruim de tijd nemen. Een enkele keer hebben ze zoveel vragen of willen ze zoveel uitproberen, dat ze gewoon nog een tweede keer terugkomen. En wij laten ze eigenlijk ook pas gaan als ze helemaal tevreden zijn, want pas dan zijn wij ook tevreden.’
‘Als ze zelf geen antwoord hebben, verwijzen ze heel gericht door’ Meneer Van Duursen (58) is al langere tijd slechthorend en had het gevoel dat zijn gehoor verder achteruit ging. Zijn dochter adviseerde hem naar Oorakel in Utrecht te gaan. ‘Ze was het eigenlijk gewoon zat dat ik steeds slechter hoorde. Bij Oorakel heb ik een afspraak gemaakt omdat ik allerlei vragen had, van alles wilde zien wat mij zou kunnen helpen om bijvoorbeeld beter te telefoneren en te vergaderen. Ik ben heel goed geholpen, was met name verrast door de uitgebreide tijd die ze voor me namen. Ze hebben bijna al mijn vragen beantwoord. En hadden ze zelf niet meteen het antwoord, dan verwezen ze me meteen door naar de juiste instantie. Met alle informatie in handen heb ik contact opgenomen met een leverancier van ondersteunende apparatuur. Ik heb nu verschillende apparaten waarmee ik alarmsignalen of de deurbel opmerk. En voor het werk heb ik een vergaderset. Ik ben heel tevreden met de oplossingen. Ik adviseer iedereen eerst naar Oorakel te gaan, ook als je een hoortoestel nodig hebt. Niet eerst naar de audicien, maar naar Oorakel. Waarom? Je krijgt uitgebreid antwoord op je vragen. En heel belangrijk, ze zijn helemaal onafhankelijk van welk merk dan ook.’
Lokatie Greunshiem Tjotterstraat 16 8937 AS Leeuwarden Tel: 058 - 213 47 76 Fax: 058 - 215 94 24 TT : 058 - 299 06 32 E-mail:
[email protected] Open op dinsdag van 9.00 tot 17.00 uur
Oorakel Groningen Noordelijk Trade Center Leonard Springerlaan 9 9727 KB Groningen Tel: 050 - 317 86 40 Fax: 050 - 317 86 41 TT : 050 - 317 86 42 E-mail:
[email protected] Open op maandag en woensdag van 9.00 tot 17.00 uur
Oorakel Zwolle Oosterlaan 21a 8011 GC Zwolle Tel: 038 - 421 58 36 Fax: 038 - 421 38 54 TT : 038 - 421 38 80 E-mail:
[email protected] Open op maandag en donderdag van 9.00 tot 17.00 uur
Spreekuren Oorakel houdt ook spreekuren in Nijmegen en Vorden. GEWEDO Wijkcentrum “Schalmei” Symfoniestraat 204 6544 TN Nijmegen Elke 2e woensdag van de maand van 10.00 tot 12.00 uur
Servicehuis van Sensire Dorpsstraat 7 7251 BA Vorden Elke eerste vrijdag van de maand Ook voor een bezoek aan het spreekuur wordt u geadviseerd een afspraak te maken. Dat kan via Oorakel Utrecht (zie de contactgegevens hierboven).