Het Internationaal Kinderrechtenverdrag in de Nederlandse rechtspraak Mr. G.C.A.M. Ruitenberg
SWP
Inhoudsopgave
Voorwoord
5
Afkortingenlijst
7
Samenvatting
13
Summary
17
Inleiding
21
Hoofdstuk 1 Het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind 1.1 Inleiding 1.2 Totstandkoming van het Verdrag 1.3 Het Verdrag inzake de Rechten van het Kind in het kort 1.3.1 Bestaansrecht van het Verdrag 1.3.2 Indeling van het Verdrag 1.4 Toezicht op de naleving van het Verdrag (art. 42-45 IVRK) 1.4.1 Het Comité en het systeem van periodieke rapportage 1.4.2 Behandeling van de rapporten 1.4.3 'Conduding Observations' 1.5 Condusie Hoofdstuk 2 Ratificatie van het Verdrag door Nederland 2.1 Inleiding 2.2 De inhoud van het wetsvoorstel 2.2.1 Motieven voor bekrachtiging 2.2.2 Voorgestelde voorbehouden en interpretatieve verklaringen 2.2.3 Werking van de verdragsbepalingen; gevolgen van het Verdrag voor Nederland 2.2.3.1 Rechtstreekse werking 2.2.3.2 Horizontale werking 2.3 Behandeling van het wetsvoorstel 2.3.1 Advies van de Raad van State en nader rapport
25 25 25 27 27 28 29 29 30 31 32
33 33 33 33 34 35 35 37 37 37 I 9
2.3.2 2.3.2.1 2.3.2.2 2.3.3 2.3.3.1 2.3.3.2 2.4 2.5
Behandeling in de Tweede Kamer Schriftelijke voorbereiding Mondelinge behandeling Behandeling in de Eerste Kamer Schriftelijke voorbereiding Mondelinge behandeling Enkele reacties op het wetsvoorstel van buiten de politiek Conclusie: Ratifìcatie en inwerkingtreding
38 3& 41 42 42 43 43 44
Hoofdstuk 3 Rapportage aan het Comité 3.1 Inleiding 3.2 Rapportage aan het Comité door de Staat en NGO's 3.2.1 Het Staatsrapport 3.2.2 Rapporten, informatie en kritiek van NGO's 3.3 Procedureverloop bij het Comité 3.4 'Concluding Observations' van het Comité wat betreft Nederland 3.5 Reactie van de Staat op de 'Concluding Observations' 3.6 Conclusie
47 47 47 47 48 49 50 54 54
Hoofdstuk 4 Jurisprudentieoverzicht tot en met 2001 4.1 Inleiding 4.2 Jurisprudentie per artikel art. 2 IVRK (discriminatieverbod) ari 3 IVRK (belangen van het kind) art. 4 IVRK (maatregelen ter verwezenlijking van rechten) art. 5 IVRK (eerbiediging van gezag over het kind) art. 6 IVRK (recht op leven en ontwikkeling) art. 7 IVRK (recht op naam, nationaliteit, kennen van/ verzorging door ouders) art. 8 IVRK (recht op behoud en herstel van identiteit) art. 9 IVRK (gezinsleven) art. io IVRK (gezinshereniging) art. 11 IVRK (internationale kinderontvoering) art. 12 IVRK (hoorrecht van het kind) art. 16 IVRK (privacy) art. 19 IVRK (beschermingsmaatregelen tegen geweld, misbruik, mishandeling) IO
|
Het Internationaal Kinderrechtenverdrag in de Nederlandse rechtspraak
55 55 56 56 60 85 87 89 91 99 101 121 126 128 130 132
art. 20 IVRK art. 21 IVRK art. 22 IVRK art. 23 IVRK art. 26 IVRK art. 27 IVRK art. 28 IVRK art. 37 IVRK
(waarborgen gezinsvervangende zorg) (adoptie) (vluchtelingen) (gehandicapte kinderen) (sociale zekerheid) (toereikende levensstandaard) (onderwijs) (bescherming tegen foltering, wrede behandeling en bestraffing) art. 40 IVRK (kinderstrafrecht) Geen specifieke bepaling Hoofdstuk 5 Samenvatting Rechtspraak & beantwoording van de onderzoeksvragen 5.1 Inleiding 5.2 Samenvatting van de Rechtspraak art. 2 IVRK (discriminatieverbod) art. 3 IVRK (belangen van het kind) art. 4 IVRK (maatregelen ter verwezenlijking van rechten) art. 5 IVRK (eerbiediging van gezag over het kind) art. 6 IVRK (recht op leven en ontwikkeling) art. 7 IVRK (recht op naam, nationaliteit, kennen van/verzorging door ouders) art. 8 IVRK (recht op behoud en herstel van identiteit) art. 9 IVRK (gezinsleven) art. io IVRK (gezinshereniging) art. 11 IVRK (internationale kinderontvoering) art. 12 IVRK (hoorrecht van het kind) art. 16 IVRK (privacy) art. 19 IVRK (beschermingsmaatregelen tegen geweld, misbruik, mishandeling) art. 20 IVRK (waarborgen gezinsvervangende zorg) art. 21 IVRK (adoptie) art. 22 IVRK (vluchtelingen) art. 23 IVRK (gehandicapte kinderen) art. 26 IVRK (sociale zekerheid) art. 27 IVRK (toereikende levensstandaard) art. 28 IVRK (onderwijs)
Inhoudsopgave
192 194 195 198 199 200 200 201 201 203 203 204 205 205 206
|
11
art. 37 IVRK (bescherming tegen foltering, wrede behandeling en bestraffìng) art. 40 IVRK (kinderstrafrecht) Geen specifieke bepaling Beantwoording van de onderzoeksvragen Welke verdragsbepalingen zijn tot nu toe voor de rechter ingeroepen of ambtshalve door de rechter toegepast en met welke uitkomsten? Zijn alle 'rechtstreeks werkende' verdragsbepalingen die genoemd zijn in de Memorie van Toelichting van de Goedkeuringswet tot nu toe ook daadwerkelijk ingeroepen voor de rechter en rechtstreeks toegepast? Wat voor conclusies kunnen hieruit worden getrokken met betrekking tot de vraag hoe verdragsbepalingen rechtstreeks door de rechter zouden kunnen worden toegepast in de toekomst?
5.3 5.3.1 5.3.2
5.3.3
207 209 210 212 212
212
214
Hoofdstuk 6 Nabeschouwing 6.1 Inleiding 6.2 Een magere oogst (?) 6.3 Enige thematische nabeschouwingen 6.3.1 Rechtstreekse werking 6.3.2 Vreemdelingenrecht en het kind 6.3.3 Afstammingsrecht 6.3.4 Omgangsrecht 6.4 De toekomst 6.5 Conclusie
215 215 215 216 216 218 222 223 224 225
Iiteratuurlijst
227
Bijlagen Bijlage I Bijlage II Bijlage III Bijlage IV Bijlage V Bijlage VI
De Begeleidingscommissie Verdragstekst: Verdrag inzake de Rechten van het Kind Geannoteerd Literatuuroverzicht Concluding Observations of thè Committee on thè Rights of thè Child : Netherlands 26/10/99 Chronologisch Rechtspraak Register Rechtspraak Register op onderwerp
Noten 12
|
231 233 235 261
285 291 299
Het Internationaal Kinderrechtenverdrag in de Nederlandse rechtspraak
