Het ene zorghotel is het andere niet

Uitgave van het Gelders Steunpunt Wonen voor Ouderen

Jaargang 9, nummer 2 Juni 2008

Het ene zorghotel is het andere niet Tussen zorghotels bestaan grote verschillen. Doelgroep, ambiance, aanbod en verschijningsvorm zijn zeer uiteenlopend. Grote gemene delers zijn het tijdelijk verblijf, kleinschalige zorg en dat er sprake is van gasten en geen patiënten.

In dit nummer 2

De cliënt is gast Het begrip zorghotel begint ingeburgerd te raken en krijgt steeds meer verschijningsvormen.

4

De zorg ontzorgd Als het aan de initiatiefnemers ligt, wordt in Grave het Arsenaal binnenkort omgebouwd tot zorghotel.

5

Rustoord vermoeide reizigers Het Wilhelminahuis herstellingsoord in Valburg bestaat dertien jaar. Directeur Van Frankenhuysen vertelt over zijn idealisme en hoe hij probeert te voldoen aan de toenemende eisen en verplichtingen.

6

De eerste sporadische zorghotels werden gevestigd bij een ziekenhuis, verpleeg- of verzorgingshuis. In toenemende mate hebben – naast particuliere initiatiefnemers – zorginstellingen belangstelling om een dergelijk hotel te ontwikkelen. Vooral voor ziekenhuizen, klinieken en zorgverzekeraars is de exploitatie van een zorghotel aantrekkelijk. Het zorghotel lijkt steeds vaker haar deuren te openen voor bredere doelgroepen (ouderen, mensen met een lichamelijke beperking, postoperatief voor particuliere klinieken, etc). Ook het dienstenaanbod wordt uitgebreid: naast fysiotherapie en andere paramedische behandelingen kan men, tegen extra betaling, kiezen voor een vastenkuur, schoonheidssalon en andere wellness producten. Herstellingsoorden bieden vaker hun diensten aan een bredere doelgroep en vakantiecomplexen voor bijvoorbeeld reumapatiënten, zetten hun hoteldeuren ook open voor ‘tijdelijk verblijf’.

Bewoner aan het woord “In alles is voorzien”

7

Actueel

8

Slim Wonen

In deze nieuwsbrief bezoeken we het al dertien jaar oude Wilhelminahuis herstellingsoord in Valburg. De heer Van Frankenhuysen licht het ontstaan van zijn Wilhelminahuis toe, hoe hij vorm heeft gegeven aan zijn idealisme en hoe hij dat probeert vol te houden in de toenemende eisen en verplichtingen van de overheid. Vervolgens komen twee enthousiaste initiatiefnemers uit Grave in NoordBrabant aan het woord. Als het aan Theo Bronts en Marco Nieuwenhuis ligt wordt het Arsenaal in Grave binnenkort omgebouwd tot zorghotel. In Bewoner aan het woord vertelt mevrouw Houtman over haar tijdelijk verblijf en revalidatie in het Wilhelminahuis.

•

Zorghotels

De cliënt is gast Na ziekenhuisopname, bijvoorbeeld een heup- of galblaasoperatie, zelf kiezen waar u gaat herstellen? Steeds vaker wordt medisch uitbehandelde patiënten, die niet meer volledige ziekenhuiszorg nodig hebben, de mogelijkheid geboden voor herstel te kiezen in een zorghotel in plaats van tijdelijk verblijf in een zorginstelling. Zorghotels bieden tegen relatief lage kosten zorg én gastvrijheid. Het begrip begint langzaam maar zeker ingeburgerd te raken. Het zorghotel, in eerste instantie opgezet als hotelvoorziening waar gasten in een prettige omgeving kunnen herstellen van operatie of ziekte, krijgt steeds meer verschijningsvormen.

In landelijk onderzoek (Rigo, 2006, in opdracht van Aedes-Arcares) vond men bij eerste screening aanvankelijk zo’n 45 ‘zorghotels’. Nadere verkenning toont een zeer gevarieerd beeld in opzet en organisatie. Soms gaat het om een voorziening met een hotelachtige sfeer als tijdelijke verblijfsmogelijkheid voor mensen die na ziekenhuisopname nog zorg nodig hebben; in een aantal situaties is het een nieuwe naam voor een kortdurende opname in een verzorgingshuis. In enkele situaties werd na verloop van tijd de naam zorghotel weer verlaten, omdat naast kortdurende opname niets extra’s geboden werd. Soms gaat het om tijdelijke huisvesting voor overbrugging van nieuwbouw of renovatie van een zorginstelling of het zorghotel wordt in de praktijk een permanente particuliere verblijfsvoorziening voor ouderen. Nieuw is de opkomst van particuliere zorghotels. In tegenstelling tot de zorghotels opgezet vanuit ziekenhuis of zorginstelling, is de initiatiefnemer afkomstig uit de hotellerie. Een hotelier weet wat gastvrijheid inhoud en koopt, waar nodig, de zorg- en dienstverlening voor de klanten wel in. Aedis-Actiz heeft in februari 2007 een databank zorghotels toegevoegd aan de Databank Wonen-Zorg (ook voor de onderdelen woonzorgzones, woonzorgcomplexen en kleinschalig woonvormen voor dementerenden). Zo worden landelijke ontwikkelingen in kaart gebracht, overzicht verkregen van bestaande zorghotels, succes- en faalfactoren inzichtelijk gemaakt en nieuwe ontwikkelingen

2

gevolgd. Meer informatie is te vinden op www.kcwz.nl/zorghotels.

Wat is een zorghotel? Voorlopig is de meest voorkomende definitie: Een zorghotel is een hotelvoorziening waar cliënten in een rustgevende omgeving kunnen herstellen en op maat (para)medische en verpleegkundige zorg en begeleiding kunnen krijgen. Zowel organisatie als gebouw zijn hier volledig op ingericht. Trefwoorden zijn: kwaliteit, privacy en gastgerichtheid. Een zorghotel kenmerkt zich door servicegerichte organisatie en comfortabele accommodatie, met de mogelijkheid van 24-uurs zorg- en dienstverlening, beschikbaar voor een brede doelgroep. De uitstraling is die van een comfortabel hotel waarbij de zorg niet zichtbaar is: de cliënt is gast! Het kenmerkt zich door tijdelijk verblijf: meestal uiterlijk drie maanden. Bij een zorghotel, opgezet vanuit de hotellerie zijn de gasten, naast mensen die gewoon als gast logeren, herstellende ex-patiënten. Ook buitenlandse toeristen met gebreken vinden hier een prettige, gastvrije ambiance. Zij kunnen gebruik maken van de aanwezige zorgvoorzieningen, zoals aangepaste stoelen, bedden en badkamers. Voor de gasten zijn de omstandigheden meestal prettig en de kosten laag. Ten aanzien van de financiële kant voor herstellende patiënten bestaan nogal wat onduidelijkheden omdat het zorgstelsel daar nog niet op is afgestemd.

Wat maakt een voorziening tot zorghotel? Volgens Aedes-Arcares dient er sprake te zijn van een hotel in combinatie met zorg. Dat betekent: 1) de cliënt/gast verblijft tijdelijk en gaat in principe terug naar huis, 2) de mogelijkheid van 24-uurs zorgen dienstverlening, 3) een hotelachtige setting, wat inhoudt: een servicegerichte organisatie, met een comfortabele accommodatie en diverse faciliteiten, 4) het zorghotel staat open voor een brede doelgroep. Dat wil zeggen: iedereen die behoefte heeft aan tijdelijke zorg mét een logeermogelijkheid, kan er terecht. De cliënt betaalt het verblijf en de zorg zelf of krijgt dit vergoed via de AWBZ of zijn verzekering.

Veranderende vraag Steeds meer mensen met een zorgbehoefte, zowel tijdelijk als permanent, willen zorgvormen die op maat worden geboden. Men wil zelf bepalen hoe laat men opstaat, wanneer er gegeten wordt en ook wanneer men naar het toilet wil. Om de mantelzorger te ontlasten wil de zorgvrager voor enkele dagen of weken gebruik kunnen maken van de ‘logeerfunctie’ van het zorghotel. De mantelzorger heeft dan de mogeGSOH Wonen met Zorg, nummer 2, juni 2008

lijkheid om in die periode zelf op vakantie te gaan of gewoon wat gas terug te nemen. Mensen woonachtig in een kleine gemeente willen na ziekenhuisopname liever in hun eigen woonomgeving herstellen: familie en vrienden om op bezoek te komen en een omgeving die vertrouwd is. Daarnaast groeit het aantal mensen dat behoefte heeft aan privacy en comfort.

Zorgaanbieders kunnen met het ontwikkelen van zorghotels beter inspelen op de individuele wensen van cliënten. Zij kunnen zo wél de gewenste privacy en comfort bieden, ook bij een intensievere zorgvraag en bij tijdelijke afwezigheid of overbelasting van de mantelzorg opvang bieden aan de zorgvrager. Het verpleeghuis kan zo haar expertise op het gebied van postklinische zorg, reactivering en revalidatie bieden. Voor het verzorgingshuis is deze functie een comfortabeler manier om ondersteuning te bieden aan mensen die tijdelijk niet meer of nog niet thuis kunnen wonen of omdat er thuis onvoldoende opvang mogelijk is. Ook voor de ontwikkelingen in ziekenhuizen biedt het zorghotel uitkomst: met de invoering van het nieuwe bekostigingssysteem via de diagnose-behandel-combinaties (DBC’s) moeten ziekenhuizen op zoek naar goedkopere oplossingen voor medisch uitbehandelde patiënten die nog wél intensieve zorg nodig hebben. Regelmatig verschijnt er een ‘Zotel’ in of bij het ziekenhuis, zoals in Rotterdam en Hengelo (Overijssel).

geheel of gedeeltelijk worden vergoed. Er zijn twee manieren van vergoeding: Via de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) binnen de regio indiceert voor AWBZ-gefinancierde zorg. De wettelijk verschuldigde eigen bijdrage wordt door het Centraal Administratie Kantoor (CAK) geïnd. Bij nazorg ziekenhuisindicatie kan dit onderdeel zijn van de eerder genoemde DBC. Via de ziektekostenverzekering (basis of aanvullend): is afhankelijk van de polisvoorwaarden. Ook hier is indicatie een voorwaarde. Vooraf informeren bij uw zorgverzekeraar is raadzaam om onverwachte, ongewenste extra kosten te voorkomen. Eigen bijdrage. Over de vastgestelde zorguren conform de CIZ-indicatie ontvangen cliënten na verblijf een naheffing, de vastgestelde eigen bijdrage, van het CAK in Den Haag. De naheffing is afhankelijk van het aantal zorguren en wordt medebepaald door het jaarinkomen. Men betaalt dus een eigen bijdrage voor verblijf in het zorghotel (afhankelijk van de verzekering) en later nog een eigen bijdrage over de geleverde zorg in het zorghotel.

Kosten De kosten voor verblijf in een zorghotel op tijdelijke basis zijn vastgesteld op een bedrag per dag (meestal variërend tussen 150 en 190 euro). Deze kosten kunnen

Toekomst Ook particuliere initiatiefnemers hebben de markt van het zorghotel ondertussen gevonden, omdat het een innovatieve oplossing kan bieden voor de huidige ontwikkelingen en trends in de gezondheidszorg én de nabije toekomst. Deze initiatiefnemers zijn vaak werkzaam geweest in de gezondheidszorg of het zijn mensen die als patiënt tegen de knelpunten en het procesgerichte karakter van de gezondheidszorg aanliepen. Zij kiezen bij de opzet van hun project voor een benadering die past bij de maat van de patiënt. De factor kosten/vergoedingen zal voor de cliënt daarbij één van de belangrijkste knelpunten kunnen worden. Daar staat tegenover dat de ontwikkelingen rondom de bekostiging van de zorg en vooral de ontwikkeling van het persoonsgebonden budget op dat gebied kansen kunnen bieden.

•

GSOH Wonen met Zorg, nummer 2, juni 2008

3

Zorghotel Grave

De zorg ontzorgd In Grave, Noord Brabant ontwikkelen Theo Bronts en Marco Nieuwenhuis een zorghotel om de zorgsector te ontzorgen en mantelzorgers te ontlasten. Bronts is ambulanceverpleegkundige en zelfstandig ondernemer. Met zijn ambulancedienst, voor langere afstanden, bijvoorbeeld voor repatriëring, weet hij hoe tevreden zijn patiënten en reguliere ambulancediensten zijn als hij de zorg tijdelijk overneemt.

Theo Bronts: “Ons zorghotel moet voor iedereen toegankelijk zijn. Ook voor mantelzorgers.”

Eén jaar geleden kwam Bronts op het idee om een zorghotel te ontwikkelen. Met zijn compagnon Marco Nieuwenhuis, van huis uit econoom en werkzaam bij een bank, beginnen hun dromen steeds meer werkelijkheid te worden. Hun droom: een hoogwaardig zorghotel ontwikkelen met 45 kamers. De nadruk ligt op hoogwaardige zorg, begeleiding en service. “Iedere kamer zal eigen sanitaire voorzieningen hebben en je kunt er met z’n tweeën verblijven.” Bronts vertelt over zijn visie. “Met mijn ambulancedienst verlicht ik de reguliere ambulancediensten. Daarom heb ik te maken met 100% tevreden klanten. Zowel de mensen die ik vervoer zijn tevreden als de reguliere ambulancedienst. Ik maak hun werk lichter. Dat smaakte naar meer”, geeft hij aan. “Wat we willen met het zorghotel is het ondersteunen van de reguliere zorgverleners en zorgen voor extra zorgcapaciteit Niet alleen voor het ziekenhuis maar ook voor mantelzorgers die tijdelijk niet voor hun partners kunnen zorgen.”

4

“Bij veel zorghotels hangt een sfeer van geld. Dat willen wij niet. Ons zorghotel moet voor iedereen toegankelijk zijn. Ook voor mantelzorgers. De gasten verblijven in een viersterren hotel van een aantal dagen tot zo’n zes weken. De 45 kamers zijn voor tijdelijke opvang en nadrukkelijk niet voor langdurig verblijf. Het is de bedoeling dat gasten via het transferpunt van het ziekenhuis worden doorverwezen naar het zorghotel. Financiering gaat via de AWBZ en de tarieven zijn afhankelijk van de indicatie. De gasten betalen een eigen bijdrage. We zijn aangesloten bij de Neveb, branche-organisatie van particuliere woon- en zorgvoorzieningen, en we willen voldoen aan de HKZ-normering (Stichting Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling), zodat de kwaliteit van de zorg gewaarborgd blijft. Om ervoor te zorgen dat we aansluiten bij de vraag en de behoefte hebben we een klankbordgroep ingesteld met onder andere een zorgmanager, verpleegkundige, fysiotherapeute en vertegenwoordiger van een patiëntenvereniging.”

Vastgoed Bronts vertelt over hun gedegen aanpak van de voorbereidingen. Hij en Nieuwenhuis zijn vrienden, maar voor deze onderneming hebben ze een assessment laten doen of zij zakelijk gezien complementaire zijn aan elkaar. Al veel is bereikt, maar Bronts zou graag nog sneller willen. Het marktonderzoek is gedaan en het bedrijfsplan is geschreven. Met diverse investeerders zijn ze in gesprek geweest. “Alles verloopt tot nu toe goed. Het grootste knelpunt op dit moment is het verwerven van het vastgoed. We hebben een aantal opties, maar onze voorkeur gaat uit naar het Arsenaal in Grave. Daarvoor is een inpassingstudie

Locatie zorghotel: de voorkeur gaat uit naar het Arsenaal in Grave

gedaan en een haalbaarheidsonderzoek wordt momenteel uitgevoerd door een bouwkundig adviesbureau. In het Arsenaal zal naast het zorghotel, een opvang voor psychogeriatrie, fysiotherapie, logopedie en ergotherapie ook een restaurant aanwezig zijn. Voor het exploiteren van het restaurant zijn ideeën om dat samen met het ROC als leerbedrijf te doen of samen met een zorginstelling. Er zijn nog geen concrete plannen om extramurale diensten te ontwikkelen.” Volgens Bronts is er behoefte aan het zorghotel. Een groot probleem waar we namelijk oplossing voor bieden is ‘verkeerde bedden’, dat wil zeggen ziekenhuisbedden die bezet worden terwijl dat medisch gezien niet noodzakelijk is.”

Hip Bij behandeling in een ziekenhuis lopen patiënten het risico om een infectie of bacterie op te lopen. Het aantal ziekenhuisbacteriën neemt toe en dus ook het aantal mensen dat een bacterie oploopt kan daarmee groeien. “Dat zou desastreus zijn, want dat betekent dat wij dan ook een aantal weken moeten sluiten. We zien ook toenemende concurrentie. Het ontwikkelen van een zorghotel is namelijk hip. Maar daar zijn we niet bang voor. Belangrijkste uitdaging is het verkrijgen van legitimiteit. Onze gesprekspartners zijn enthousiast en wij ook. Het is mooi als we mensen blij kunnen maken met de mogelijkheid om eerder te vertrekken uit het ziekenhuis en het bieden van vier sterren zorg.”

•

GSOH Wonen met Zorg, nummer 2, juni 2008

Wilhelminahuis Valburg

Rustoord voor vermoeide reizigers Herstellingsoord Wilhelminahuis in Valburg bestaat dertien jaar. Er hangt een gezellige sfeer in dit monumentale pand. Directeur Ad van Frankenhuysen vertelt over vroegere tijden en wanneer het allemaal begon. “Hier hebben twaalf generaties dominees van de hervormde kerk gewoond en later was het een vakantieoord van een psychiatrische instelling.” Het ademt nog steeds de rust en sereniteit uit van vroegere tijden.

Van Frankenhuysen is van huis uit econoom. Na twintig jaar als manager te hebben gewerkt in een psychiatrische inrichting is hij vijftien jaar geleden tijdens zijn pelgrimstocht naar Santiago de Compostela geïnspireerd om ‘een rustoord voor vermoeide reizigers op te zetten’. “Uiteindelijk is het een herstellingsoord geworden voor vermoeide reizigers op weg naar hun herstel.” Van Frankenhuysen beschouwt zijn Wilhelminahuis als een herstellingsoord, minder als zorghotel. Voor hem is een zorghotel een tijdelijke opvang van maximaal vijf dagen, veelal gekoppeld aan een ziekenhuis. In het Wilhelminahuis is de verblijfsduur minimaal vijf dagen en gemiddeld vier weken. Acht kamers zijn voor permanent verblijf en vijf kamers dienen als tijdelijke opvang voor mensen die op de wachtlijst staan voor verblijf in een verzorgingshuis elders. De meeste gasten zijn doorverwezen vanuit het ziekenhuis voor langdurige revalidatie of herstel (bijvoorbeeld heupoperatie). Het merendeel van de gasten bestaat uit alleenstaande vrouwen of mensen die thuis een partner hebben die geen mantelzorg kan leveren. Doorverwijzing gebeurt meestal door de transferverpleegkundige van het ziekenhuis of indicatiemedewerkster van het CIZ. “Gebruikelijk is dat onze gasten voorafgaande de operatie contact met ons opnemen om de kamer te reserveren. We kunnen bijna alle gasten bedienen, zolang het herstel niet al te veel medische technieken vereist.”

Kleinschalig Het Wilhelminahuis heeft nu nog zesentwintig kamers. Van Frankenhuysen heeft plannen om uit te breiGSOH Wonen met Zorg, nummer 2, juni 2008

geschikt te maken voor mensen die slecht ter been zijn. Met de nieuwbouw worden de kamers groter en krijgen ze ieder eigen sanitaire voorzieningen. De noodzakelijke financiering is een jaarlijks terugkomend probleem, evenals de veranderende eisen van de overheid. “De almaar toenemende verantwoordingscultuur kost veel tijd wat ten koste gaat van de zorg. De verantwoordingszin heeft niks meer met de zorg te maken. Sinds 2007 moeten we ook voldoen aan kwaliteitscertificering, inclusief het uitvoeren van een klanttevredenheidsonderzoek. Een kostenpost van weer enkele duizenden euro’s wat de zorg voor onze gasten zelf niet ten goede komt. Op zich zijn het goede ontwikkelingen maar de verhouding raakt zoek.”

“Ons personeel heeft de ruimte om echt in contact te komen met onze gasten.”

den met maximaal acht kamers voor tijdelijk verblijf. Kleinschaligheid in zorg blijft zijn uitgangspunt. In het Wilhelminahuis werken zo’n 35 medewerkers (23 fte). Het grootste deel van het personeel bestaat uit verzorgers en verplegers, maar ook ondersteunende begeleiders, huishoudelijke hulpen, keukenpersoneel en facilitaire dienstverlening. Het herstellingsoord levert geen (extramurale) thuiszorg aan de ouderen in de buurt, wel huishoudelijke hulp. “Er is geen verschil tussen ons personeel en dat van het reguliere verzorgingshuis”, volgens van Frankenhuysen. “Onze medewerkers komen ook uit die hoek. Het verschil is dat zij hier de ruimte hebben om echt in contact te komen met onze gasten. Hier kunnen ze de oude waarde van helen weer uitoefenen. Het zijn mensen die zich afkeren tegen de toenemende verschraling van de zorg, marktwerking, opsplitsing van het werk in kleinere deeltjes en de toenemende claimcultuur.” Het opzetten van het Wilhelminahuis ging niet zonder slag of stoot. Van Frankenhuysen heeft het pand geheel moeten verbouwen om deze

De inkomsten komen uit de AWBZgelden, de Wmo en de eigen bijdragen van de gasten. De verantwoording van gelden is volgens Van Frankenhuysen voldoende gewaarborgd. “Het Wilhelminahuis is een stichting met een Raad van Toezicht. Een accountant controleert de financiën en het zorgkantoor kijkt ook mee of onze uitgaven rechtmatig zijn. En dan is er ook nog de inspectie die ervoor zorgt dat de zorg die wij leveren goed is.”

Buitenschoolse opvang Van Frankenhuysen heeft nog meer toekomstplannen. “We hebben veel contact met het dorp Valburg. Samen met de Buitenschoolse Opvang zijn er gedachten om de vrijgekomen ruimte in de villa, als gevolg van de nieuwbouw, te gebruiken als opvang voor de kinderen. Ook zal er een wandeldoorgang gemaakt worden op het terrein van de wijk naar de school. Dat scheelt wel 500 meter omlopen voor de kinderen. Ik zie het al helemaal voor me… de kinderen lopen langs het Wilhelminahuis en de opa’s en oma’s hebben contact met hen. Het zal zeker het contact tussen de gasten en de kinderen in de buurt verlevendigen.”

• 5

Mevrouw Houtman

“In alles is voorzien” De uit Arnhem afkomstige mevrouw Houtman is inmiddels voor de derde keer gast in Het Wilhelminahuis in Valburg. “Ik kende Het Wilhelminahuis, omdat mijn broer hier verzorgd is. Wat toen echt opviel was de bijzondere locatie, de vrijheid van de gasten, en vooral de hartelijkheid en toewijding van het personeel.”

Toen ik in 2003 een heupoperatie had ondergaan en zelf een plek nodig had om te revalideren, was de keus dan ook snel gemaakt. Ik ben hier toen vijf weken gebleven. Vervolgens ben ik hier in december 2007 een korte periode geweest, vanwege complicaties bij een operatie. Nu ben ik er ook al weer vier weken. Hoe lang het allemaal gaat duren is nog niet bekend. Ik heb weer een ingrijpende heupoperatie gehad. Met lopen ben ik nog erg afhankelijk; ik mag nu alleen nog maar de zogenaamde drietipsgang doen. Dat is nog heel beperkt. In december had ik een kamer in het hoofdgebouw. Nu verblijf ik in het bijgebouw, in een ruime kamer speciaal voor revalidatie na heupoperaties, met keukenblok en eigen badkamer. Op de gang staat een brug om oefeningen te doen.

Buitengewoon De verzorging in het ziekenhuis was goed, maar de zorg voor de patiënt in Het Wilhelminahuis laat écht niets te wensen over. De manier waarop je hier wordt opgevangen is echt buitengewoon. De sfeer is geweldig. Iedereen krijgt hier de zorg die hij of zij nodig heeft. Het is op een beetje idealistische manier opgezet met het idee om zieke mensen te verzorgen. Dat trekt, naar mijn idee, ook bijzondere mensen aan als personeelsleden, mensen die een beetje zijn vastgelopen in de regulier zorg vanwege de strakke tijdsplanning. Ze zijn bijzonder toegewijd. Eerst was het hier nog intiemer doordat het kleinschaliger was. Het aantal gasten is behoorlijk toegenomen: inmiddels

6

verblijven hier ongeveer dertig mensen. Daardoor lopen ze hier soms ook wel tegen tijdsproblemen aan en kunnen ze dan niet de zorg geven, die ze graag zouden willen geven. En dat is voor iedereen jammer. Toch blijft de sfeer van het huis heel goed gehandhaafd. Rondom Het Wilheminahuis is een prachtige grote tuin waar je heerlijk kunt zitten. In de gezamenlijke huiskamer wordt koffie, thee of een borreltje geserveerd. Veel mensen maken daar gebruik van. Koffie of thee op de eigen kamer drinken kan ook. De maaltijden worden gezamenlijk gebruikt. We hebben een geweldige kokkin afkomstig uit een groot restaurant. Echt eerste klas. Ze kookt heel goed. Vaak wat extra’s erbij en vooral op zondag is het extra lekker. Die verdient voor mij echt een tien. Op verzoek maakt ze ook ouderwetse recepten. Ze doen hier echt alles wat ze kunnen voor de mensen, echt in alles is voorzien.

Gastenberaad Eén keer per maand is er een gastenberaad, waar de gasten zaken kunnen inbrengen. Nieuwe ideeën

zijn altijd welkom. Momenteel bestaat het idee om de oecumene meer vorm te geven, door bijvoorbeeld een weeksluiting. Daar is wel belangstelling voor. Ook klachten of goede dingen en tips worden tijdens het gastenberaad besproken. Alles gaat in overleg met de gasten. Eén keer per veertien dagen komt een vrijwilligster een middag of avond verzorgen door bijvoorbeeld een film te draaien, zoals laatst The Sound of Music. Ideeën hiervoor kunnen ook door de gasten worden ingebracht. Het Wilhelminahuis is echt een herstellingsoord. Het motto is: ‘De weg is het doel’. Een prachtig motto vindt mevrouw Houtman. Je wordt op die weg gesteund door onder anderen fysiotherapeuten en mensen die massages geven en als je behoefte hebt aan een gesprek dan staat er een vrijwilligster voor je klaar. We hebben heel bijzonder personeel: solide, degelijke, gezellige, hardwerkende, toegewijde mensen. Mieke Sanders

GSOH Wonen met Zorg, nummer 2, juni 2008

Actualiteiten

MEE in Veluwse gemeenten

Manifestatie Wonen door en voor senioren

MEE Veluwe krijgt een vestiging in alle gemeenten van haar werkgebied. Dit is het resultaat van de samenwerking tussen gemeenten en de organisatie voor ondersteuning aan mensen met een beperking bij de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Ermelo is de eerste gemeente op de Noordwest-Veluwe die de samenwerkingsovereenkomst met MEE Veluwe tekende. Het is in eerste instantie de bedoeling dat MEE Veluwe een plaats krijgt in het gemeentehuis, waar ook het Wmoloket zit.

Op maandag 7 april vond in het provinciehuis te Arnhem de provinciale manifestatie Wonen door en voor senioren plaats. De bijeenkomst was gericht op het versterken van de positie en rol van belangenbehartigers van ouderen als gesprekspartner bij gemeenten, woningcorporaties, zorgaanbieders en projectontwikkelaars. De dag was opgebouwd rond drie manieren van wonen: Het gele wonen, randvoorwaarden om te kunnen blijven wonen in de eigen woning; Het rode wonen, randvoorwaarden om zelfstandig te kunnen wonen in de eigen buurt of kern of verhuizen naar een andere woning in de eigen buurt en Het groene wonen, elders opnieuw beginnen en verhuizen naar een andere woning in de eigen of een andere gemeente. Informatie, presentatie en foto’s over deze bijeenkomst zijn te downloaden van www.Spectrum-gelderland.nl.

Kenniscentrum Vilatech Vilatech, de kennisorganisatie van Vilans op het gebied van technologie in de langdurige zorg, werd op 16 april gelanceerd. De oprichters van Vilans-KBOH, KITTZ, NIZW Zorg en iRv bundelen in deze nieuwe organisatie al hun kennis over hulpmiddelen, handige producten, zorgtechnologie en domotica. Op de nieuwe website www.vilatech.nl kunnen professionals, organisaties en consumenten terecht met hun vragen. Oplossingen voor knelpunten die mensen met beperkingen, chronisch zieken en ouderen dagelijks ervaren, zijn te vinden in een databank. GSOH Wonen met Zorg, nummer 2, juni 2008

Bron: De Stentor

Kant-en-klare zorgkamer Woningcorporatie de Alliantie Eemvallei sloot in Amersfoort een kant-en-klare zorgkamer aan op een bestaande woning. De unit voorkomt gedwongen verhuizingen van mensen met een zorgvraag. Zij kunnen nu langer in hun huidige woning blijven wonen. De begane grond wordt daardoor vergroot met een slaapkamer en bijbehorende sanitaire ruimte. Alle voorzieningen zijn gelijkvloers en drempelloos. Omdat de unit in een fabriek wordt gebouwd, ontstaat minder overlast voor de omgeving en kan een woningaanpassing snel worden uitgevoerd. De verplaatsbare en opnieuw inzetbare zorgkamer is ontwikkeld door PasAan, een jong bedrijf dat zich heeft gespecialiseerd in verschillende oplossingen om mensen met een zorgvraag langer thuis te laten wonen. Gemeente Amersfoort financierde de zorgkamer uit het budget voor de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Voor meer informatie: www.Pasaan.nl.

Wonen voor alle leeftijden Wonen voor alle leeftijden staat in de belangstelling. Steeds meer mensen voelen zich aangesproken door de gedachte meer betrokken te zijn bij hun directe omgeving en hun sociale netwerk in eigen buurt te ontwikkelen. Huisvesting voor meer-

dere generaties sluit aan bij de groeiende behoefte aan een diversiteit van woonvormen. Het kan onderdeel uitmaken van een breed palet aan woonzorgvoorzieningen. Het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg heeft samen met het Nederlands Platform Ouderen en Europa (NPOE) een kleinschalig impulsonderzoek in binnen- én buitenland gedaan naar projecten waar meerdere generaties bij elkaar wonen én waar sprake is van onderlinge dienstverlening. Hiermee willen het Kenniscentrum en het NPOE aanbieders van wonen, zorg en welzijn inspireren. Het onderzoek naar woonprojecten met meer generaties en onderlinge dienstverlening is te downloaden bij www.kcwz.nl. Als u een project kent of wilt starten, kunt u een e-mail sturen aan [email protected] of bellen (030) 273 97 50.

Particuliere wooninitiatieven Het Landelijk Steunpunt Wonen heeft in samenwerking met de organisatie PhiladelphiaSupport het 'Stappenplan, van oriëntatie tot realisatie' ontwikkeld. Het Stappenplan biedt initiatiefnemers van het oprichten van een wooninitiatief een leidraad tijdens de verschillende fases van de oprichting. Met het plan kunnen initiatiefnemers in één oogopslag zien waar zij aan moeten denken om hun idee te kunnen realiseren. Aanbieders van wonen, zorg en welzijn krijgen meer inzicht in de weg die een particulier wooninitiatief moet volgen en desgewenst ondersteuning bieden. Voor meer informatie: www.woonzelf.nl.

Buurtsuper Keijenborg De onlangs opgeheven buurtsupermarkt Troefmarkt in Keijenborg krijgt een doorstart. Met de inzet van mensen met lichte psychische problemen en een subsidie van de provincie Gelderland is de doorstart van een kleine buurtsuper in de gemeente Bronckhorst een feit. De mini-supermarkt gaat door als stichting zonder winstoogmerk. De Stichting Maatschappelijk Welzijn Keijenborg zocht naar een manier om de basisvoorziening te behouden. Ook de provincie hecht er aan de sociale samenhang en het voorzieningenniveau in kleine kernen te

7

Colofon

Zorgwoningen Deventer

behouden en te versterken. Met financiële steun van de provincie Gelderland kan de stichting Maatschappelijk Welzijn Keijenborg het pand. Bijzonder is dat de nieuwe buurtsuper werkplekken creëert voor mensen met lichte psychische problemen.

Wonen met Zorg Een uitgave van GSOH Gelders Steunpunt Wonen voor Ouderen Jaargang 9, nummer 2 Juni 2008

Zorgwoningen in Deventer komen gemakkelijker beschikbaar voor mensen die vanwege gezondheidsredenen aangewezen zijn op aanpaste woonruimte. Een zorgwoning is gelijkvloers, aangepast en is gelegen nabij een zorgsteunpunt, zoals een woonzorgcentrum. De Deventer woonbedrijven, andere verhuurders, zorginstellingen en de gemeente hebben afgesproken om het totale aanbod van zorgwoningen te bundelen en de toewijzing voortaan te laten lopen via het gemeentelijk Wmo-loket. Het Centrum Indicatiestelling Zorg beoordeelt of iemand aangepaste woonruimte nodig heeft. Blijkt dit het geval, dan neemt het Wmo-loket de begeleiding van de woningzoekende over. Alleen wanneer er voor een vrijkomende zorgwoning geen kandidaten zijn met een zorgvraag, wordt de woning gepubliceerd in de Woonkrant. Op deze wijze komen de zorgwoningen in eerste instantie alleen beschikbaar voor mensen met een medische indicatie. Voorheen had iedere woningzoekende evenveel kans als zo’n zorgwoning beschikbaar kwam. Daardoor visten mensen die urgent een aangepaste woning zochten soms achter het net.

Wmo prijs Montferland Montferland reikt dit jaar voor het eerst een 'Wmo-stimuleringsprijs' uit. De gemeente wil daarmee activiteiten en initiatieven die bijdragen aan het doel (iedereen moet meedoen) van de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) belonen. Als voorbeelden van initiatieven die in aanmerking komen voor de prijs noemt de gemeente een gehandicaptenteam van een sportvereniging of een buurt die boodschappen doet voor medebuurtbewoners die minder mobiel zijn. Montferland heeft voor de prijs een bedrag van vijfduizend euro beschikbaar gesteld. Die hoeft niet naar één initiatief te gaan, de gemeente kan de vijfduizend euro ook verdelen over meerdere projecten.

Verschijnt vier maal per jaar. Oplage 1100 exemplaren Redactie-adres: GSOH Postbus 8007 6880 CA Velp e-mail: redwonenmetzorg@ spectrum-gelderland.nl www.gsoh.nl tel. (026) 384 63 16 Redactie: Andrea Kuijpers, Mieke Sanders, Coby Klomp Eindredactie: Paul van Dijk Vormgeving: Gerard Wagemans, Beekbergen Drukwerk: De Rijn, Velp Fotografie: Spectrum, tenzij anders vermeld © overnemen van artikelen alleen toegestaan na overleg met redactie.

Foto: Wii © 2008 Nintendo

Slim wonen Wii krijgt ouderen in beweging

Al eerder ontdekten Amerikaanse ouderen en zorginstellingen het nut van de veelzijdige spelcomputer Wii van Nintendo. Ook in Nederland slaat de spelcomputer aan. Mede door het geven van demonstraties in bijvoorbeeld zorginstellingen wint de Wii steeds meer aan populariteit. Door de Wii afstandsbediening die je in de hand houdt (een zogenaamde controller) maak je de bewegingen die horen bij de sporten die je op de computer beoefent. Bowlen, tennissen, en golfen behoren tot de mogelijkheden. De Wii zorgt voor (meer) beweging en draagt bij aan een verbeterde oog hand coördinatie.

Wat is het GSOH? Het GSOH (Gelders Steunpunt Wonen voor Ouderen) is een zelfstandig en onafhankelijk orgaan, dat wordt gesubsidieerd door de provincie Gelderland. Het GSOH is ondergebracht bij Spectrum, Centrum Maatschappelijke Ontwikkeling Gelderland. Belangrijkste kerntaken zijn: vernieuwingen op het gebied van woonvormen voor ouderen te stimuleren en fungeren als kenniscentrum.

Website Naast het standaardproduct is er Wii Fit, een op een weegschaal lijkende plaat die je aan de spelcomputer kunt koppelen. Met de plaat haal je een computergestuurd fitnessapparaat in huis: je kunt ermee aan steps, aerobics en yoga doen. Bijkomend voordeel: ouderen kunnen beter meepraten met hun kleinkinderen, die ook veelvuldig op de Wii spelen. Ze kunnen het zelfs samen spelen. Meer informatie: nl.wii.com

8 GSOH Wonen met Zorg, nummer 2, juni 2008

Bezoek onze website www.gsoh.nl voor meer informatie

In het volgende nummer Ouderen mobiel en vrij in Gelderland. Senioren van nu willen niet meer alleen oppas opa en oma zijn, maar trekken er op uit en reizen naar verre oorden. Wat beweegt de nieuwe generatie ouderen, waar gaan ze naar toe en hoe speelt de markt hier op in?