HEMA aan zee Een variant op de huidige formule direct aan zee.
2 Marije van Kessel | Fashion & Branding
Student
M.C.H van Kessel
Nummer
218989
E-mail
[email protected]
Datum
15 september 2009
Opleiding
Fashion & Branding
Begeleider
C. van Veldhuizen
In opdracht van
HEMA B.V
Begeleider
P. Paulsen
Embargo
1 oktober 2011
Marije van Kessel | Fashion & Branding 3
4
Marije van Kessel | Fashion & Branding
Voorwoord Voor u ligt mijn scriptie, geschreven in het kader van de afronding van mijn studie Fashion & Branding aan het Amsterdam Fashion Institute. In opdracht van HEMA B.V heb ik onderzoek gedaan naar een variant op de huidige formule direct aan zee. Gedurende mijn stage bij het hoofdkantoor van
Ook Chris van Veldhuizen, docent aan het AMFI,
HEMA kreeg ik steeds meer respect voor het concept
gaf me, daar waar nodig, net dat zetje in de goede
HEMA. Daarom was ik dan ook aangenaam verrast
richting. Zonder gegevens van de consument zou
dat ik de kans kreeg, om in opdracht van HEMA
één van de pijlers van het onderzoek onderbelicht
onderzoek te doen naar de uitbreidingsmogelijkhe-
zijn gebleven, vandaar een woord van dank aan de
den van de formuleportfolio op een zeer specifieke
vele mensen die meegewerkt hebben om de en-
locatie; aan zee.
quête in te vullen.
Uit gesprekken met Aad Westerman, hoofd assorti-
Voor de vormgeving heb ik gekozen voor de ‘HEMA-
ment presentatie bij HEMA, heb ik een goed inzicht
stijl’; helder en overzichtelijk. In het voortbordurende
gekregen in de visie van HEMA. Dit vormde de basis
conceptvoorstel zal ik hieraan mijn eigen creativiteit
voor het onderzoek. Daarnaast dank ik Peter Paul-
verbinden.
sen, formule manager bij HEMA, die me ondanks zijn drukke bezigheden, wilde begeleiden.
Tenslotte wens ik u veel lees plezier!
Marije van Kessel 15 September 2009 Marije van Kessel | Fashion & Branding 5
Inhoudsopgave Hoofdstuk
1. 1.1
Inleiding
13
Aanleiding
14
1.2
Probleemstelling
14
1.3
Doelstelling
14
1.4
Deelvragen
14
1.5
Afbakening
14
1.6
Methode en onderzoek
15
Hoofdstuk
2.
Echt HEMA
19
2.1
Geschiedenis
20
2.2
Vandaag
20
2.3
Organisatiestructuur
20
2.4
Organisatiecultuur
21
2.5
HEMA identiteit
22
2.6
HEMA handschrift
24
2.7
Doelgroep
26
2.8
Positionering
28
2.9
Formuleportfolio
29
2.10
Strategie
32
2.11
Conlusie
34
Hoofdstuk
3.
Trends
37
3.1
Maatschappelijke trend
40
3.2
Consumententrends
41
3.3
Markttrends
42
3.4
Feiten & cijfers
43
3.5
Relevantie voor zee
44
3.6
Conclusie
45
6
Marije van Kessel | Fashion & Branding
Hoofdstuk
4
Speelveld
49
4.1
Brache in beeld
50
4.2
Het publiek
52
4.3
Tweedeling
53
4.4
Populaire stranden
54
4.5
Valkuilen
56
4.6
Kansen
56
4.7
Vertaling winkelformule naar strand
57
4.8
Vertaling HEMA naar zee
58
4.9
Conclusie
59
De consument
63
Algemeen
64
Hoofdstuk
5.
5.1
5.2
Doel van onderzoek
64
5.3
Methode van onderzoek
64
5.4
Resultaten
65
5.5
Conclusie
70
Hoofdstuk
7.
Conclusie
75
7.1
Eindconclusie
76
7.2
Conceptvoorstel
78
Litratuurlijst
80
Marije van Kessel | Fashion & Branding
7
8
Marije van Kessel | Fashion & Branding
Samenvatting In opdracht van HEMA is er onderzoek gedaan naar de volgende probleemstelling: “Kan de gemaksformule van HEMA worden toegepast aan het strand?” Het concept van HEMA, “Bijzondere eenvoud”, is
Voor de bepaling van de vestiging van een HEMA
niet meer weg te denken uit het Nederlandse straat-
gemaksformule aan zee is onderzocht welke bad-
beeld. Met in elke stad en dorp een vestiging begint
plaats het meest in aanmerking komt. Scheveningen
Nederland “HEMA“ verzadigd te raken.
heeft de beste uitgangspositie.
HEMA is zich hiervan bewust en is al langere tijd op
Door middel van een enquête is de behoefte van
zoek naar nieuwe wegen in binnen- en buitenland
de consument onderzocht. De komst van HEMA aan
om het concept verder vorm te geven.
zee werd positief ontvangen. De consument ziet de formule gevestigd op het strand, waar je voor kwali-
Inspelend op de consumententrends van nu; 24/7
teit tegen een lage prijs terecht kunt voor horeca en
service, tijdsbesparing en vereenvouding, wacht
strandgerelateerde artikelen.
HEMA niet langer meer op de consument maar zoekt deze op in high-traffic locaties.
De grootste uitdaging is om hier op in te spelen en daarbij de essentie van HEMA niet uit het oog te ver-
Openbare gelegenheden als ziekenhuizen, het Von-
liezen.
delpark en de Nederlandse kust komen hiervoor in aanmerking. Zij trekken jaarlijks een breed gevari-
Want HEMA blijft HEMA, overal en altijd.
eerd publiek. Het strand met haar tientallen miljoenen bezoekers per jaar springt eruit. De vrije toegankelijkheid voor iedereen en de associatie met plezier, sluiten goed aan op de kernwaarden van HEMA: kwaliteit voor weinig, en haar visie: het leven van de consument leuker en gemakkelijker maken. Marije van Kessel | Fashion & Branding
9
12 Marije van Kessel | Fashion & Branding
1
1
Inleiding Marije van Kessel | Fashion & Branding
13
1.1 Aanleiding
1.3 Doelstelling
Woorden als gemak, snelheid en eenvoud spelen een
In dit onderzoeksrapport wordt gekeken naar de mogelijk-
grote rol in het leven van de huidige consument. De tijd
heden en de manier van uitvoering om een HEMA gemaks-
die de consument over heeft voor winkelen neemt af.
formule aan het strand te realiseren. Naar aanleiding van
Daarbij wordt een belangrijk deel van de aankopen
de uitkomsten wordt een adviesrapport opgesteld die als
bepaald door impulsen. De gemoedstoestand van de
leidraad kan dienen voor een nieuwe variant op het
consument is bepalend. Er is een continu innovatieproces
bestaande formule portfolio. Zowel visueel als in woord
vanuit de detailhandel noodzakelijk om de klantenstroom
wordt de nieuwe gemaksformule aan zee vormgegeven.
op gang te houden, niet alleen in producten en diensten, maar ook in locaties.
1.4 Deelvragen
De detailhandel zal de consument meer gaan opzoeken
De deelvragen van dit onderzoek zijn:
en de communicatie met de consument zal ook meer op de locatie zelf gaan plaatsvinden. De high-traffic locaties zijn de A1-locaties van de toekomst. Deze ontwikkeling is
Wat is de essentie van het huidige HEMA concept? Welke trends en ontwikkelingen zijn interessant en
ook HEMA niet ontgaan en zij introduceerde de gemaks-
relevant voor het onderzoek?
formule op high-traffic locaties zoals Schiphol Plaza en de
Wat komt er kijken bij het exploiteren van een
NS-stations.
strandpaviljoen?
Deze gemaksvariant op de huidige formule zijn kleine type vestigingen met een winkeloppervlakte van circa honderdvijftig tot tweehonderd vierkante meter. Passend bij het koop- en oriëntatiegedrag van de consument, maakt HEMA een selectie uit het kernassortiment dat speciaal wordt afgestemd op de wensen en behoeften van de.. gehaaste reiziger. In opdracht van HEMA onderzoeken we de mogelijkhe-
Hoe kan de HEMA (optimaal) inspelen op de wensen en behoeften van de strandganger?
1.5 Afbakening Dit onderzoek zal zich beperken tot het ontwikkelen van een nieuwe formule die toepasbaar is aan de Nederlandse kust. Er wordt daarbij nog geen rekening gehouden met eventuele uitrolmogelijkheden naar het buitenland.
den om deze gemaksformule verder uit te breiden naar de
Tevens zal deze gemaksformule gedurende het onder-
Nederlandse kust. Een formule voor iedereen, direct aan
zoeksrapport worden betiteld met de naam “HEMA aan
zee.
zee”. In werkelijkheid zal deze vestiging enkel onder de
1.2 Probleemstelling De probleemstelling van dit onderzoek luidt: “Kan de gemaksformule van HEMA worden toegepast aan het strand?” 14 Marije van Kessel | Fashion & Branding
naam “HEMA” worden gerealiseerd.
1.6 Methode en onderzoek Ieder hoofdstuk is voorzien van een eigen tabblad, gevolgd door een korte introductie over het betreffende hoofdstuk. In hoofdstuk 2 wordt antwoord gegeven op de eerste deel-
In hoofdstuk 6 worden de gegevens en conclusies uit voor-
vraag: Wat is de essentie van het huidige HEMA concept?
gaande hoofdstukken gebruikt om de probleemstelling te
Op basis van interne gegevens als de internetsite en de
beantwoorden: “Kan de gemaksformule van HEMA wor-
brochure ’Werken bij HEMA: altijd jezelf’ wordt een beeld
den toegepast aan het strand?”.
geschetst van de HEMA identiteit. Voor de strategie en de formule-portfolio is er gebruik gemaakt van een presentatie van Rene Repko, marketing directeur HEMA.
Hoofdstuk 1 Inleiding
Hoofdstuk 3 analyseert de trends en ontwikkelingen die relevant zijn voor het onderwerp. In dit hoofdstuk onderscheiden we drie trendniveau’s: mega-, maxi- en microniveau.
Hoofdstuk 2 Echt HEMA
Hiervoor zijn verschillende bronnen geraadpleegd als, Quo Vadis rapport (uitgebracht door het FSIN, EFMI en de Rabobank) en BLOOM marketing-innovatieburo.
Hoofdstuk 3 Trends
In het vierde hoofdstuk staat het speelveld, strand, centraal. Hiervoor is gebruik gemaakt van de publicatie ‘het strandpaviljoen’ van Spronsen & partners horeca
Hoofdstuk 4 Speelveld
advies. Hoofdstuk 5 geeft inzicht in de behoeften en wensen van de strandganger. Om deze wensen en behoeften te
Hoofdstuk 5 Consument
achterhalen is er gebruik gemaakt van surveyonderzoek. Hierbij is de vraagstelling van tevoren vastgesteld en kan de ondervraagde kiezen uit een klein aantal antwoordmogelijkheden. In totaal deden 100 respondenten mee aan het onderzoek.
Hoofdstuk 6 Conlusie
Afbeelding 1.1 schematisch overzicht opbouw scriptie
Marije van Kessel | Fashion & Branding
15
18 Marije van Kessel | Fashion & Branding
2
Echt HEMA Marije van Kessel | Fashion & Branding
19
2.1 Geschiedenis
2.2 Vandaag
Op 4 november 1926 opende de Hollandsche Eenheids-
Vandaag de dag groeit HEMA explosief. In het hele land
prijzen
H.E.M.A.,
worden winkels geopend, met als doel in elke grote plaats
de eerste winkel in de Kalverstraat in Amsterdam. Een
Maatschappij
Amsterdam,
kortweg
een vestiging. Inmiddels is HEMA een internationale organi-
warenhuis voor de gewone man, waar artikelen werden
satie met meer dan 400 vestigingen in Nederland. In 1984
verkocht voor eenheidsprijzen van 10, 25 en 50 cent. Vanaf
ging HEMA over de grens kijken en opende in totaal 64 ves-
de eerste dag stond HEMA voor eenvoud, duidelijkheid,
tigingen in België. Later volgden Duitsland en Luxemburg.
kwaliteit en eerlijkheid. Het aanbod was groot: van
En vanaf 2009 kan je zelfs in Frankrijk terecht voor je dage-
huishoudelijke artikelen, chocolaterie, dames en heren-
lijkse boodschappen.
kleding tot parfumerieën. Maar de keuzemogelijkheid was klein: elk product werd slechts in één uitvoering aangeboden.
2.3 Organisatiestructuur
Door de jaren heen is er veel veranderd. Na de Tweede
HEMA is gestart als dochterbedrijf van KBB (De Bijenkorf).
Wereldoorlog werd de eenheidsprijzen strategie losgelaten
In 1999 werd HEMA onderdeel van Vendex/KBB, het
en werd de nadruk gelegd op de kwaliteit. Er kwam een
latere Maxeda. En sinds juni 2007 is HEMA in buitenlandse
uitgebreide interne kwaliteitsbewaking, die ervoor zorgde
handen van het Britse private equityfonds Lion Capital.
dat HEMA een constante kwaliteit aanbood tegen een lage prijs. Maar goede kwaliteit alleen was niet voldoende en de concurrentie was groot. Daarom koos HEMA in de jaren tachtig voor een meer trendy gezicht. Vormgeving en verpakking werden belangrijk en HEMA werd naast een winkel ook een merk.
Onder leiding van Lion Captial kan de HEMA oganisatie worden onderverdeeld in vier bedrijfsonderdelen: het hoofdkantoor, het distributiecentrum, de bakkerij en de verkoop. In totaal werken er zo’n 10.000 medewerkers waarvan maar liefst 80% vrouw is. Hoofdkantoor Vanuit het HEMA-hoofdkantoor, gevestigd in Amsterdam Zuid-Oost, wordt de organisatie ondersteund op het gebied
van
inkoop,
styling,
visual
merchandising,
personeelszaken, financiën, ICT en commerciële communicatie. Op het hoofdkantoor, ook wel hulpkantoor genoemd, werken de diverse afdelingen samen om van HEMA een blijvend succesvol merk te maken. Afbeelding 2.1 HEMA sinds 1926
20 Marije van Kessel | Fashion & Branding
Distributiecentrum Op industrieterrein Lage Weide in Utrecht klopt het
Afbeelding 2.2 HEMA personeel
logistieke hart van HEMA. Het distributiecentrum is de spil waar het om draait als het gaat om de bevoorrading van de winkels. Met een oppervlakte van dertien voetbalvelden groot biedt het distributiecentrum opslag aan ruim 300 miljoen goederen per jaar. Al deze goederen worden volledig automatisch verwerkt via het Dynamic Pickin System, dat de artikelen per vestiging sorteert en volgens de toonbankindeling uitlevert. Bakkerij Alle grote vestigingen worden dagelijks voorzien van vers gebak. De halffabricaten worden gemaakt in de Centrale Bakkerij in Almere en geleverd aan diverse decentrale bakkerijen. Daar worden de producten op ambachtelijke wijze afgemaakt. De bakkerijorganisatie is een bedrijf op zich, met afdelingen zoals inkoop, productie en transport. HEMA-winkels
2.4 Organisatiecultuur
HEMA ziet de winkels als een visitekaartje van het merk. In
HEMA probeert een aantrekkelijke werkgever te zijn in
de winkel leert de klant HEMA kennen. Hier kan iedereen
zowel materieel als immaterieel opzicht. Richtinggevend
zien en ervaren wie HEMA is en waar HEMA voor staat.
voor het personeelsbeleid is de missie: ‘HEMA is een kern-
Hoe HEMA smaakt, hoe HEMA verrast, hoe HEMA praat en
gezond bedrijf waar je met plezier werkt’. HEMA wil een
luistert. Door middel van de inrichting, styling, kleurgebruik
sfeer creëren waarin iedereen, van hoog tot laag, prettig
en de routing communiceert HEMA met de klant.
samenwerkt aan het succes van HEMA.
HEMA telt in Nederland ruim 400 winkels. Ongeveer de
Uit onderzoek is gebleken dat deze methode van eerlijk-
helft van deze winkels is een ‘aangesloten bedrijf’. Dit zijn
heid en openheid werkt, in 2008 werd HEMA dan
franchisenemers van HEMA. Voor de klant is er geen
ook verkozen tot beste werkgever van het jaar.
verschil tussen een eigen vestiging en een aangesloten bedrijf. Het assortiment, de presentatie en de service zijn in alle winkels gelijk.
Marije van Kessel | Fashion & Branding
21
2.5 HEMA Identiteit Het merkinnerlijk
Merkwaarden
Dit is het merk-DNA, datgene waar het merk voor staat en
Merkwaarden geven in een aantal kernwoorden weer
wat het te bieden heeft. Het is onzichtbaar maar onmis-
wat het merk waardevol maakt voor de consument.
baar voor het merk HEMA.
De merkwaarden van HEMA zijn:
Het kernconcept
Solidariteit
Optimisme
HEMA staat voor ‘bijzondere eenvoud’, gewone dingen
Vrijheid
Originaliteit
Schoonheid
Betrouwbaarheid
bijzonder maken. Dat maakt HEMA bijzonder en toch zo gewoon. Visie
Merkpersoonlijkheid
Een gemakkelijker en leuker bestaan moet bereikbaar zijn
De merkpersoonlijkheid is de omschrijving van het merk
voor alle bevolkingsgroepen. Missie HEMA wil met onverslaanbare basics het leven van mensen leuker en makkelijker maken. Wat wordt bedoeld met...
in persoonsgebonden begrippen, voor HEMA gelden de voldende eigenschappen: Betrouwbaar
Optimistisch
Eigenwijs
Toegankelijk
Geïnteresseerd
Origineel
....Onverslaanbare basics: een voorselectie van basis-
Merkbelofte
producten voor het leven van alle dag ....Leuker: omdat
De merkbelofte beschrijft wat het merk belooft aan de
de consument geld overhoudt, maar ook vrolijker en verrassender ....Makkelijker: overzichtelijker, praktischer en
consument. De merkbelofte van HEMA luidt als volgt:
voordeliger.
“HEMA maakt het mij op een leuke manier makkelijk”
Ambitie
Merkschema
HEMA wil nummer één zijn. De beste in Nederland, België,
Afbeelding 2.3 geeft het merkschema van HEMA weer.
Duitsland, Luxemburg, Frankrijk én ver daarbuiten. HEMA
Hierin zijn alle besproken items van paragraaf 2.5 visueel
gelooft dat de oer-hollandse succesformule van bijzondere
uitgebeeld, waardoor de lezer direct een beeld krijgt waar
eenvoud bij iedereen werkt. Waar ook ter wereld: van stad
HEMA voor staat.
tot platteland, van Amsterdam tot Tokio.
22 Marije van Kessel | Fashion & Branding
Afbeelding 2.3 Merkschema
merkwaarden
solidariteit
originaliteit
propositie optimisme voorselectie van basisartikelen
schoonheid
voor het leven van allerdag
vrijheid essentie behoefte
voordelen
tevredenheids-
betrouwgarantie baar
optimitisch
bijzondere eenvoud
prijsdefensie
betrouw - baarheid
bewijs
belofte
voorselectie
toegankelijk
onverslaanbare basisartikelen
eigenwijs
geïnteresseerd
orgineel
merkpersoonlijkheid
‘Ik wil graag dat de kleine keuzes in mijn leven simpeler en overzichtelijker worden gemaakt’
‘HEMA maakt het mij op een leuke manier makkelijk’
Marije van Kessel | Fashion & Branding
23
2.6 HEMA handshrift Logo
Typografie
Het logo van HEMA is een beeldmerk. Het beeldmerk wordt
Typografie is een belangrijk element in de huisstijl. Een font
gevormd door een vierkant vlak met afgeronde hoeken
(lettertype) heeft een eigen karakteristiek ‘letterbeeld’ en
waarbinnen de naam ‘HEMA’ in witte letters staat.
voegt op zijn beurt eigenheid toe aan de huisstijl.
Het nieuwe gezicht van HEMA, sinds 2008, is kleurrijker dan
De huisstijlletter van HEMA is de FuturaHEMAPro, in drie
ooit. Die veelheid in kleur wil HEMA ook in haar logo uit-
gewichten. Om een ronder en vriendelijker tekstbeeld te
dragen, naast het bekende rode logo heeft HEMA 12 se-
krijgen is het gebruik van beginkapitalen (hoofdletters) be-
cundaire kleuren aangewezen die dienst kunnen doen als
perkt tot lopende teksten, namen en maten. Zie afbeelding
logo.
2.4.
Fotografie De manier van fotograveren is typerend voor HEMA’s communicatiestijl: speels en onverwachts. HEMA maakt gebruik van drie typen fotografie: 1) Product-fotografie Een functionele registratie van een product dat tegen een witte achtergrond is gefotografeerd. 2) Product-plus-fotografie
Afbeelding 2.4 Typografie
Een gedetailleerd beeld van een product, waarbij er meer aandacht is besteed aan de presentatie 3) Sfeer-fotografie Een levendig beeld waarbij de indruk wordt gewekt dat het product onderdeel is van een alledaagse omgeving. De charme zit hem vooral in de speelsheid van de genomen foto.
24 Marije van Kessel | Fashion & Branding
Visuele bouwstenen kleuren:
optimistisch, fris, luchtig, leuk
materialen:
praktisch, innovatief, vanzelfsprekend
dessin:
eenvoudig, met lef, grafisch
vormen:
echt, eenvoudig, oorspronkelijk
logo keuze uit dertien kleuren afronding van de hoek
ronde typografie
veel witte vlakken
Kleur & dessin
aanbiedingen in het rood
Afbeelding 2.5 Brochure Marije van Kessel | Fashion & Branding
25
2.7 Doelgroep HEMA is er voor iedereen: jong en oud, arm en rijk, man en vrouw, autochtoon en allochtoon, bekend en onbekend. De HEMA-klant is een afspiegeling van de totale bevolking en is daarom moeilijk te beschrijven aan de hand van traditionele doelgroepindelingen op basis van sociaal
“
“Hoi. Ja, nee... Ik kom er aan. Powerpoint deed het gisteren gelukkig weer en ik heb alles verder klaargezet. Nee, wacht maar... doe ik wel. Als ik Max naar school heb gebracht fiets ik toch die kant op. Ik heb nog wel speling voor ik Femke op het kinder-
demografische gegevens als leeftijd, woonplaats en in-
dagverblijf moet brengen en dan stop ik even bij
komen.
de HEMA voor de vakantiefoto’s en dat cadeau voor je moeder”
Ook doelgroepindelingen op basis van lifestyle, leveren
Hierboven is een soortgelijke situatie gecreëerd. Om het
niets op. Want iedereen is uniek voor HEMA. Nee, de HEMA
voor de managers van huishoudens makkelijker te maken,
klant is het best de definiëren onder het kopje benefit
kiest HEMA alleen de beste basisartikelen en test deze zelf,
segmentatie. Hier gaat men op zoek naar het antwoord op
zodat de klant dat niet meer hoeft te doen. Met een be-
de vraag; Wat levert het op voor de consument?
perkte keuze van goede kwaliteit, tegen een redelijke prijs, speelt HEMA in op de wensen en behoeften van de
Op afbeelding 2.6 is een omgeving geschetst van een
consument.
gemiddeld huishouden en waar zij dagelijks mee te maken hebben. Zij moeten kunnen vertrouwen op een ‘partner’; een winkel die mee denkt. HEMA maakt een voorselectie voor deze klanten, om zo het leven leuker en gemakkelijker te maken.
indeze dezecomplexe complexe in
dat geeft
wereldwordt wordt het het wereld
veel druk
steedsbelangrijker belangrijker steeds dat ikikmezelf mezelfgoed goed dat kanredc redden kan
ik moet steeds meer grote keuzes zelf maken
Ik vind het fijn als de kleine keuzes in mijn leven simpeler en overzichtelijker worden gemaakt Afbeelding 2.6 Relevant consumenten inzicht
24 Marije van Kessel | Fashion & Branding
Afbeelding 2.7 Doelgroep
Marije van Kessel | Fashion & Branding
27
2.8 Postionering Positioneren is het kiezen van een positie in het brein van
Op de verticale as wordt het doel van de aankoop
de doelgroep. Een positie die de toegevoegde waarde
geanalyseerd. Helemaal bovenaan bevinden zich de spe-
van HEMA, ten opzichte van haar concurrenten, op een
cialty goods, dit zijn goederen die zelden gekocht worden
heldere manier duidelijk maakt. Kortom, een positie waar-
zoals bijvoorbeeld een bruidsjurk. De focus ligt hier op de
door de doelgroep voorkeur creëert. Om inzicht te verkrij-
meerwaarde. Onderaan de as staan de convenience
gen in deze positie, ontleed ik het merk door middel van
goods deze goederen worden juist dagelijks aangeschaft
vier vragen.
denk hierbij aan boodschappen, de focus ligt hier op de
(het egelmodel)
prijs.
Vraag
Waar ligt de passie van HEMA?
Antwoord
Geen onderscheid maken tussen mensen
Vraag
Wat kan HEMA goed?
Antwoord
Dagelijkse dingen bijzonder maken
Vraag
Wat kan HEMA minder goed?
Antwoord
Bijzondere dingen maken
Vraag
Wat zorgt ervoor dat de economische
Antwoord
Unieke producten onder eigen merk
motor draait?
Om de positie van HEMA binnen deze matrix te bepalen wordt HEMA vergeleken met acht verschillende concurrenten. Waaronder V&D en de Bijenkorf. Zij voeren tevens een breed assortiment maar liggen in een hogere prijsklasse. Op het gebied van huishoudelijke artikelen in dezelfde prijsklasse neemt HEMA het op tegen Blokker en Xenos. In de kledingbrache zijn dit H&M, C&A en Zeeman, en op het gebied van persoonlijke verzorging speelt Kruidvat een belangrijke rol. Nadat de assen zijn bepaald en de concurrenten zijn gekozen, werd het tijd om de matrix in te vullen. Hiervoor heb ik achttien willekeurige consumenten gevraagd om de posi-
Naar aanleiding van de bovenstaande vragen is er geko-
tioneringmatrix naar eigen inzicht in te vullen. Deze gege-
zen voor een matrixindeling op basis van het assortiment en
vens heb ik verzameld en verwerkt in één matrix.
aankoopgedrag van de consument. Het resultaat is weergeven in afbeelding 2.8. Op de horizontale as wordt de keuze van het aanbod weergegeven. Helemaal links staat voor een smal assortiment. De andere zijde van de as, helemaal rechts staat voor een breed assortiment.
28 Marije van Kessel | Fashion & Branding
Afbeelding 2.8 positioneringmatrix
Specialty goods
Bijenkorf
Smal assortiment
V&D
H&M
Breed assortiment
C&A Blokker Xenos Kruidvat
HEMA
Zeeman Convenience goods
2.9 Formuleportfolio Deze matrix geeft de positie aan, waar HEMA zich volgens
Elke week bezoeken ruim vier miljoen consumenten een
de consument bevindt. HEMA onderscheidt zich van haar
van de ruim 400 winkels. Omdat HEMA deze klanten wil
concurrenten door een breder assortiment aan te bieden
voorzien in hun speciefke behoeften, op ieder moment op
in dagelijkse producten.
iedere plek, betekent dit dat zij niet overal dezelfde HEMA kunnen neerzetten.
HEMA is dus geen warenhuis waar je tussen drie verschillende merken plakband moet kiezen, maar een bood-
Naar aanleiding van het koop en oriëntatiegedrag van de
schappenwinkel met een breed assortiment waar de klant
consument zijn er meerdere formules ontwikkeld. Op de
genoeg aan één keuze heeft. De keuze van goede kwali-
volgende pagina wordt de formuleportfolio van HEMA ver-
teit voor een lage prijs, vormgegeven in een hedendaags
der toegelicht.
jasje.
Marije van Kessel | Fashion & Branding
29
AA/C
Vorig jaar zette HEMA voor de grote stad een nieuwe standaard neer, genaamd HEMA XL. Met een oppervlakte van maar liefst 3.000 vierkante meter worden hier de nieuwste HEMA-concepten gepresenteerd op het gebied van artikelprestatie en inrichting. Centraal in de nieuwe presentatie staan over de afdelingen verspreide tafels waarop een deel van het assortiment wordt gepresenteerd. Daarbij worden presentaties gemaakt van producten die goed bij elkaar passen om zo meerverkoop te realiseren of om minder bekende produc-
Hier gebeurt het uiteindelijk allemaal. In de winkel leert de klant HEMA kennen. Hier kan iedereen zien en ervaren wie HEMA is en waar HEMA voor staat. Hoe HEMA smaakt, hoe HEMA verrast, hoe HEMA praat en luistert. Alles ademt HEMA.
ten onder de aandacht van het publiek te brengen. De samenstelling van het assortiment op de tafels wordt door een afdeling op het hoofdkantoor van HEMA in Amsterdam bepaald. Vernieuwde stellingen geven het hele warenhuis een fris uiterlijk.
Ook de locatie is cruciaal voor het ervaren van HEMA,
Daarop aansluitend is het horecagedeelte veranderd in
daarom kent HEMA vier standaard typen winkels: .
een mooi, overzichtelijk restaurant met helder meubilair.
AA formule < 280 m² Deze variant levert een beperkt
tijdsalades, verse groente en fruit maakt de metamorfose
assortiment en is voornamelijk te vinden in kleinere buurten
af.
Een vernieuwd aanbod met onder meer omeletten, maal-
en dorpjes. A-formule < 420 m² Deze variant levert het basisassortiment en is voornamelijk te vinden in regionale winkelcentra en steden. B-formule < 1000 m² Deze variant levert het complete assortiment en is voornamelijk te vinden in de grotere winkelcentra en steden C-formule: < 1350 m² Deze variant levert het complete assortiment, aangevuld met andere varianten. Is voornamelijk te vinden in de centra van de grote steden. 30 Marije van Kessel | Fashion & Branding
XL
High-Traffic En thuis kan iedereen ontspannen genieten van de makkelijkste HEMA van allemaal: de internetwinkel die vierentwintig uur per dag, zeven dagen per week open is. De webwinkel HEMA.nl betekent een belangrijke stap in het doorontwikkelen van de onderneming. Met de site creëert HEMA een online variant van de vertrouwde winkels Met een nieuwe gemaksformule op High-Traffic locaties
die in vrijwel elke Nederlandse winkelstraat zijn te vinden.
speelt HEMA in op nieuwe wensen. Deze formule bestaat uit kleine type vestigingen met een winkeloppervlak van
Hema.nl is een overzichtelijke site die prettig navigeert en
circa honderdvijftig tot driehonderd vierkante meter.
naadloos aansluit bij wat HEMA is en wil zijn. Als bezoeker krijg je meteen het HEMA-gevoel.
Passend bij het gebruiksmoment maakt HEMA een selectie uit het kernassortiment dat speciaal wordt afgestemd op
HEMA.nl heeft de Thuiswinkel Award 2008 in de wacht ge-
de wensen en behoeften van de gehaaste reiziger. Voor-
gesleept.
beelden hiervan zijn HEMA op Schiphol en de grotere NS stations. Afbeelding 2.9 Formuleportfolio
De High-Traffic store is overzichtelijk ingericht met veel kassapunten om zo snel mogelijk te kunnen afrekenen. Naast artikelen als paraplu’s, schrijfwaren, sokken, lingerie en Jip & Janneke artikelen, biedt het ook een uitgebreid
HEMA.nl
foodassortiment. Waaronder kant & klaarmaaltijden, maaltijdsalades, verse broodjes, vruchtensappen, taart en gebak en natuurlijk de beroemde HEMA rookworst. Een high-interest plek is een plek die aansluit bij het interessegebied van de klant. HEMA wil met deze formule het dagelijks leven van de reiziger leuker en gemakkelijk maken. Marije van Kessel | Fashion & Branding
31
2.10 Strategie Welke strategie schuilt er achter HEMA? Door middel
Later volgden Luxemburg, Duitsland en Frankrijk. Deze
van het groeimodel van Igor Ansoff, waarin een viertal
markten waren een relatief onbekend terrein voor de Ne-
strategische groeirichtingen worden getypeerd, door-
derlandse winkelketen. Met als gevolg dat het huidige
lopen we alle fases van HEMA op weg naar het succes.
concept moest worden aangepast aan de gewoontes en wensen van het desbetreffende land.
De Ansoff theorie luidt dat bedrijven meer afzet kunnen genereren door:
Formuleontwikkeling Naast de expansie in Europa, heeft HEMA nieuwe varian-
> meer van dezelfde producten of diensten af te zetten op
ten ontwikkeld, afgeleid van de oorspronkelijke formule.
door hen reeds bediende markten (marktpenetratie)
Een voorbeeld hiervan is de High-Traffic formule, een ge-
> meer van dezelfde producten of diensten af te zetten op
maksvariant die reizigers voorziet in hun behoeftes.
nog niet eerder bediende markten (marktontwikkeling) > nieuwe formules of diensten af te zetten op door hen reeds bediende markten(formuleontwikkeling) > nieuwe formules of diensten af te zetten op nog niet eerder bediende markten (diversificatie) Marktpenetratie Sinds 1926 is er veel veranderd, HEMA is niet meer alleen aanwezig in stadscentra en winkelcentra. Met kleinere vestigingen is het bedrijf een offensief begonnen in dorpen en kleinere steden. Met als doel in iedere plaats een HEMA. Dit gebeurt zelfstandig en met hulp van buitenaf, franchisers genaamd. Met ruim 400 vestigingen in Nederland heeft HEMA haar marktaandeel vergroot. Marktontwikkeling Nederland wordt te klein en in 1984 gaat HEMA op zoek naar nieuwe markten en vindt deze in het buitenland. De eerste keuze viel op België, omdat deze markt vergelijkbaar is met de Nederlandse markt.
32 Marije van Kessel | Fashion & Branding
Diversificatie Wanneer alle markten verzadigd zijn, moet HEMA op zoek naar nieuwe manieren om het product aan de man te brengen. Anno 2009 staat HEMA voor de keuze, de Europese markt verder betreden of meer inzoomen op specifieke locaties binnen Nederland. Maar gaat de rookworst wel samen met de tapas, pasta en gyros? In een tijd van tegenvallende economie is het aanboren van zo’n nieuwe markt (cultuurverschillen, ander levenspatronen en smaken) een risicovolle onderneming. Meer zekerheid heeft HEMA als het verder inspeelt op ontmoetingen met het grote (Nederlandse) publiek. Openbare gelegenheden die hiervoor in aanmerking komen zijn beperkt. Mogelijkheden zouden kunnen zijn; ziekenhuizen, universiteiten of de Nederlandse kust.
Voorstel Jaarlijks trekken tientallen miljoenen mensen naar het
Afbeelding 2.10 Ansoff Matrix
strand. Jong of oud, arm of rijk, autochtoon of allochtoon, het strand is van en voor iedereen.
Ansoff - Matrix
Hier ligt de kans voor HEMA om haar naam te verzilveren.
Bestaande formules
Het uitrollen van de gemaksformule is relatief eenvoudig.
Formule
Nieuwe formules
De consument zal verrast zijn om zijn vertrouwde HEMA in een nieuwe (bad)jas tegen te komen! Bestaande markten
marktpenetratie
formuleontwikkeling
marktontwikkeling
diversificatie
HEMA zou onder het motto ‘een leuk dagje uit hoeft niet duur te zijn’ een nieuwe formule kunnen ontwikkellen voor de strandgast.
Markt
Met een vestiging aan zee, biedt HEMA de consument horeca-artikelen van een goede kwaliteit tegen een HEMA-prijs. Daarnaast is een selectie verkrijgbaar uit het bekende HEMA assortiment die handig zijn aan zee.
Nieuwe markten
Afwijkend van het standaard concept, zal horeca de hoofdactiviteit zijn.
Afbeelding 2.11 het strand
Marije van Kessel | Fashion & Branding
33
2.11 Conclusie HEMA sinds 1926
HEMA, altijd dichtbij
HEMA’s uitgebreide verleden heeft de basis gelegd voor
Zo ging HEMA ook op zoek naar mogelijkheden binnen ons
wat het bedrijf vandaag de dag is. Een internationale re-
eigen land en ontwikkelde verschillende varianten op de
tailketen, die uitsluitend producten en diensten onder ei-
standaard formule. Waaronder de high traffic formule die
gen naam verkoopt.
reizigers op drukke locaties, als de NS stations en Schiphol, in hun wensen probeert te voorzien.
Heldere visie HEMA werkt vanuit een heldere visie: de winkelorganisatie
Toekomst
wil een gemakkelijker en leuker bestaan bereikbaar maken
Voor HEMA is de sky the limit en wil ook op andere plaatsen
voor alle bevolkingsgroepen. HEMA doet dat met ‘onver-
haar doelgroep tegemoetkomen. Openbare gelegenhe-
slaanbare basisartikelen‚ voor het dagelijks leven’.
den bieden de ideale omstandigheden, zij trekken jaarlijks een breed en gevarieerd publiek.
Bijzondere eenvoud voor iedereen HEMA is in staat om gewone dingen (producten) bijzonder
HEMA aan zee
te maken, door herkenbare en functionele vormgeving
De Nederlandse kustlijn met zijn brede zandstranden, voor
met een frisse kleurstelling. HEMA is er voor iedereen, van
iedereen vrij toegankelijk sluit goed aan op de kernwaar-
jong tot oud, koopt wel eens bij HEMA.
den van de oer-Hollandse winkelketen. Kwaliteit voor weinig geld, daarnaast richt zowel het strand als HEMA zich op
HEMA is anders HEMA wil haar klanten op het juiste moment verrassen met producten voor dagelijks gebruik. Handig, leuk en praktisch en van goede kwaliteit. De formule positioneert zich door een breed assortiment met lage prijzen. Nederland raakt verzadigd In iedere stad of dorp zit tegenwoordig wel een HEMA. Nederland raakt langzamerhand vol, HEMA maakt uitstapjes naar het buitenland. Na België en Duitsland is ook Frankrijk een HEMA rijker. Maar deze omschakelingen brengen ook complicaties en risico’s met zich mee.
34 Marije van Kessel | Fashion & Branding
een zeer brede en gevarieerde doelgroep.
Wat is de essentie van het huidige HEMA concept?
Afbeelding 2.12 beachboy Marije van Kessel | Fashion & Branding
35
38 Marije van Kessel | Fashion & Branding
3
Trends Marije van Kessel | Fashion & Branding
39
Flexibele samenleving
Afbeelding 3.1 Flexibele samenleving, 24 uur geopend
3.1 Maatschappelijke trend Onze samenleving was begrensd. Tijdsbesteding werd vooral door anderen bepaald; de winkelier sloot zijn winkel om zes uur, bankieren deed je tot vijf uur en in het weekend was er pas tijd voor ontspanning. Ook onze leefplek was begrensd door fysieke afstanden tot de buurt, de winkelstraat en ons werk. Door de verdergaande individualisering en technologische vindingen is onze samenleving nu echter geflexibiliseerd. Een samenleving, waarin Tijd (wanneer) en Plaats (waar) variabelen zijn geworden. 40 Marije van Kessel | Fashion & Branding
3.2 Consumententrends
De wereld van 1001 keuzes Deze huidige flexibele samenleving maakt van ons professionele en verwende consumenten, die op zoek zijn naar continue verleiding. Geduld is geen schone zaak, de consument van nu wil 24/7 service en directe bevrediging. We laten ons niet meer inpakken door meer van hetzelfde; we willen verleid en vermaakt worden.
Verlangen naar minder Deze wereld van 1001 keuzes leidt echter ook voor veel consumenten tot overdaad, complexiteit en stress. De wereld is zo ingewikkeld dat mensen meer zoeken naar eenvoudige dingen; ofwel dingen die gemakkelijk te om- en bevatten zijn.
Tijd is heilig De consument is op zoek naar extra tijd, om de lange werkdagen te compenseren. Deze (vrije) tijd is kostbaar en taken als winkelen voor allerdaagse dingen, koken en het huishouden moeten zo efficiënt mogelijk worden ingedeeld en maken plaats voor het sociale leven.
Afbeelding 3.2 consumententrends
Marije van Kessel | Fashion & Branding
41
Hoe luidt het antwoord van de retailer? 3.3 Markttrends Het gemak waarmee de klant zijn aankopen kan doen,
Tijd en plaats zijn dus essentieel, maar de toegevoegde
gaat een steeds grotere rol spelen in onze maatschappij.
waarde zit in het verrassingseffect. Retailers zullen de con-
’Gemak dient de mens’, is een gezegde dat al langer be-
sumenten steeds opnieuw moeten verleiden door op on-
kend is. De wijze waarop dit gemak wordt vertaald in de
verwachte momenten aanwezig te zijn. Daar zijn waar de
retail is echter voor de Nederlandse markt nog maar net
doelgroep je het hardst nodig heeft.
begonnen, maar zal in de toekomst steeds zichtbaarder worden. Het magazine Blend verraste haar doelgroep, met een Niet alleen het gemak waarmee de klant zijn aankopen
pop-up guerrilla store, waar het magzine tot leven kwam
kan doen, maar ook de tijdstippen en plekken die de klant
en tastbaar werd. Maar ook HEMA heeft in het verleden
praktisch vindt, zijn van belang. Retailers kunnen hierop in-
haar consumenten verrast door een campingwinkel te
spelen door bijoorbeeld. niet langer op de klant te wachten
openen op het festivalterrein van Lowlands.
maar deze op te zoeken in ‘high traffic’- of ‘high interest’plekken. Dit zijn plekken waar de klant vaak komt. Zoals Albert Heijn die zijn doelgroep zelfs opzoekt op de universiteit met de To Go-formule. En Achmea, die zijn klanten preventieve health checks aanbiedt van het cholesterolgehalte. Afbeelding 3.3 retailers: links AH to go, rechts HEMA campingwinkel
42 Marije van Kessel | Fashion & Branding
3.4 Feiten & cijfers Consument gaat op zoek naar tijdsbesparing
Out of home consumptie
Uit het Quo Vadis rapport, uitgebracht door het FSIN, EFMI
Naar verwachting zal de out of home consumptie binnen
en de Rabobank, is gebleken dat iedereen wekelijks 168
10 jaar de omzetgrens breken van 30 miljard. In 2007 be-
uur kan besteden. Werken, vrije tijd, slapen, studeren,
droeg die omzet nog iets minder; 19 miljard euro. De be-
huishouden, allemaal zaken die onze tijd opslokken. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) onderscheidt onze bezigheden in drie categorieën:
langrijkste aanjager voor deze groeimarkt is de consument zelf.
1. verplichtingen (werk, studie, zorgtaken)
Elke dag eten circa 4 miljoen Nederlandse consumenten
2. persoonlijke verzorging (slapen en eten)
één of meer hoofdmaaltijden buiten de deur. Die bui-
3. vrije tijd Nederlanders besteden ruim 44 uur per week aan verplichtingen. Mensen tussen de 20 en 65 jaar zitten hier met ruim 4 uur nog boven. In het Quo Vadis rapport worden de cijfers vergeleken en concluderen de onderzoekers het volgende:
• De afgelopen decennia hebben Nederlanders het drukker gekregen. De beroepsbevolking is in de afgelopen decennia vooral meer tijd kwijt aan verplichtingen (werk, opleiding en zorgtaken), waardoor zij minder vrije tijd overhoudt.
•
Het grotere tijdsbeslag aan verplichtingen wordt gro-
tendeels veroorzaakt doordat de beroepsbevolking meer werkt. Het feit dat mensen meer werken, gaat ten koste van zorgtaken als winkelen voor allerdaagse dingen, koken
tenhuisconsumptie zal de komende jaren toenemen. De maatschappelijke veranderingen spelen daarbij een belangrijke rol. Tussen nu en 2020 neemt het aantal eenpersoonshuishoudens in Nederland toe met meer dan een half miljoen. En alleenstaanden eten vaker buiten de deur. Daarnaast krijgen Nederlanders het drukker en gaan op zoek naar tijdsbesparing, zo ook in eten. Geen tijd of geen zin om te koken vormen daarbij de belangrijkste drijfveren voor de consument. Functioneel buiten de deur eten als alternatief voor zelf koken. Gemakkelijk en snel. Deze cijfers zijn gebaseerd op gegevens voor de recessie, en zullen wellicht anders uitpakken. Maar zelfs in deze tijd van economische tegenspoed lijkt de behoefte aan der-
en het huishouden.
gelijke concepten, die de consument in staat stellen te
Retailers kunnen profiteren van deze gegevens door op het
pen, te blijven bestaan. Sterker nog, ze groeien zelfs.
kunnen kopen op voor hem handige plekken en tijdstip-
juiste moment de benodigde goederen te leveren. Marije van Kessel | Fashion & Branding
43
3.5 Relevantie voor zee Zoals in de voorgaande paragrafen staat beschreven, zijn we in de afgelopen decennia verschoven naar een flexibele samenleving. De standaard werkdag van acht tot vijf behoort steeds meer tot het verleden. Mensen werken nu ook ’s avonds en in de weekenden. De indeling van de vrije tijd is daardoor ook veranderd. Vroeger kwamen mensen hele dagen naar het strand. Families planden een dag in om lekker een dagje naar het strand te gaan. Dit gebeurt nog steeds, maar in mindere mate. Nu komen ook veel mensen voor, tussen of na hun werk een paar uurtjes zon pakken. Dit betekent dat de uren zullen meer verschuiven naar de ochtenden en de avonden. Paviljoens kunnen inspelen op deze trend door de openingstijden te verlengen. Het feit dat de vrije tijd van mensen afneemt zorgt er ook voor, dat ze de tijd die ze hebben, zo goed mogelijk willen besteden. Men gaat meerdere activiteiten combineren. De strand exploitant kan hiervan profiteren door zijn aanbod uit te breiden. Hij zal naast horeca andere wensen kunnen vervullen. Denk hierbij aan extra verkopen, waterAfbeelding 3.4 kindervermaak
sportverhuur of kindervermaak. .
44 Marije van Kessel | Fashion & Branding
Welke trends en ontwikkelingen zijn interessant voor HEMA aan zee?
3.6 Conclusie 24/7
Ontwikkeling aan zee
In deze flexibele samenleving is de consument de baas. Zij
Door verandering van de vrijetijdsindeling, zal de strand-
bepaalt waar en wanneer er wordt geconsumeerd. De rol-
ganger ervoor kiezen om meerdere malen, korte momen-
len zijn omgedraaid; kwam vroeger de consument naar de
ten, richting zee te gaan. De strandganger wil deze korte
retailer, nu komt de retailer naar de consument.
tijd op het strand zo goed mogelijk benutten, door verschil-
Tijd is geld
lende activiteiten met elkaar te combineren.
De consument zal op zoek gaan naar extra tijd, om de lange werkdagen te compenseren. Deze (vrije) tijd is kostbaar en taken als winkelen voor allerdaagse dingen, koken en het huishouden moeten zo efficiënt mogelijk worden ingedeeld. Gemak dient de mens Retailers spelen hier op in met gemaksformules, die de consument in staat stellen te kunnen kopen op voor hem handige plekken en tijdstippen. Met een geselecteerd assortiment, passend bij het gebruiksmoment. Impact recessie De economische tegenspoed lijkt vooralsnog geen invloed te hebben op de gemaksformules.
Marije van Kessel | Fashion & Branding
45
48 Marije van Kessel | Fashion & Branding
4
Speelveld Marije van Kessel | Fashion & Branding
49
Branche in beeld 4.1 Branche in beeld
Oppervlakte
Zoals in de strategie is vermeld, is HEMA op zoek naar
De oppervlakte van een strandpavljoen kunnen we indelen
uitbreidingsmogelijkheden langs de kust. In deze paragraaf
in bebouwd en onbebouwd, en hangt af van de grootte
brengen we de branche in kaart.
van het strand, de hoeveelheid paviljoens en het doel van het strand. De gemiddelde verkoopoppervlakte is 145m².
Aanbod In de onderstaande tabel is te zien hoe het aanbod van strandpaviljoens over de Nederlandse provincies is verdeeld. In de provincies gelegen aan de westkust van Nederland zijn de meeste strandpaviljoens gevestigd. Zuid-Holland spant hierbij de kroon met maar liefst 137 paviljoens. Het aantal strandpaviljoens in het Noordelijke kustgebied
Seizoen Het grootste deel (85%) van de paviljoens mag volgens de bepalingen van onder andere Rijkswaterstaat, niet het hele jaar geopend zijn. Oorzaak van deze maatregel is de beschermende functie van het strand in de wintermaanden.
ligt relatief laag ten opzichte van de westkust. Dit heeft te maken met het type strand in deze provincies. Aan de
Het seizoen verschilt per gemeente, maar wordt over het
westkust kennen we zandstranden en duinen, de kust in het
algemeen steeds langer. Vroeger was een strandpaviljoen
Noorden bestaat voornamelijk uit donker zand, modder en
zo’n 10 tot 12 weken open, nu loopt het seizoen van maart
stenen.
tot en met oktober, circa 28 weken.
Het aanbod in strandpaviljoens is de afgelopen tien jaar
Dit geldt alleen voor paviljoens die direct op het strand
gestegen van 341 naar 365, dit is een toename van 7%.
Provincie
Aantal
Gemeente
Zuid-Holland
137
Den Haag
Aantal
Noord-Holland
124
Zandvoort
40
29
65
aanwezig zijn. Indien het paviljoen op de boulevard is gevestigd zal deze het gehele jaar geopend zijn. Openingstijden Een strandpaviljoen opent zijn deuren tussen 7.00 en 8.00
Zeeland
62
Veere
Friesland
20
Bergen(NH.)
19
uur, en is op tijd om de vroege vogels te bedienen. De slui-
Flevoland
6
Noordwijk
15
Noord-Brabant
7
Texel
14
tingstijd is afhankelijk van het gebruik van het paviljoen.
Gelderland
4
Sluis
14
Restaurants sluiten gemiddeld rond 23.00 uur, maar indien
Groningen
4
Schouwen-Duivenland
1
het paviljoen ook als bardancing of café wordt gebruikt,
Utrecht
1
Katwijk
14
Nederland
365
Afbeelding 4.1 Aanbod
50 Marije van Kessel | Fashion & Branding
zijn er mogelijkheden om later te sluiten.
Afbeelding 4.2 kustlijn
Marije van Kessel | Fashion & Branding
51
Afbeelding 4.3 surfer
4.2 Het publiek Het strand trekt een breed publiek, van jong tot oud. De verschillende seizoenen brengen verschillende segmenten van strandbezoekers. Door de locatie, het prijsniveau, de uitstraling en inrichting, en door de aangeboden activiteiten, selecteert het publiek zich automatisch. De strandbezoekers zijn in vier hoofdsegmenten te verdelen: 1. Zon, zee, stand
3. Strandsport
Deze grootste groep is zeer seizoensgevoelig en bezoekt
Deze groep bestaat uit mensen die een watersport of
het strand om een dagje uit te gaan. Dit segment bestaat
strandsport beoefenen. Deze groep is voornamelijk bui-
voornamelijk uit jongeren en jonge gezinnen. Jongeren
ten het hoofdseizoen actief. Strandsporters bezoeken het
bezoeken meer de moderne strandpaviljoens en gezinnen
strandpaviljoen voornamelijk aan het eind van de dag om
bezoeken voornamelijk de traditionele paviljoens met be-
iets te eten en te drinken. Deze doelgroep heeft geen
taalbare prijzen en een kindvriendelijke omgeving.
specifieke voorkeur qua type strandpaviljoen.
2. Wandelaars
4. Evenementen.
Wandelaars zijn voornamelijk actief buiten het hoogsei-
Deze groep komt af op attracties en evenementen langs
zoen. De groep bestaat voornamelijk uit senioren, gezinnen
het strand. Kenmerken van de bezoekers zijn afhankelijk
en hondenbezitters. Deze doelgroep bezoekt voornamelijk
van het type evenement. De meeste evenementen vinden
de traditionele strandpaviljoens.
in het hoogseizoen plaats.
52 Marije van Kessel | Fashion & Branding
Traditioneel vs trendy 4.3 Tweedeling
Afbeelding 4.4 Strandpaviljoens
Strandbezoekers maken dus onderscheid tussen enerzijds de traditionele strandpaviljoens en anderzijds de moderne, hippe strandpaviljoens. Het verschil zit voornamelijk in de aankleding of het soort thema. Deze variëren van een “surf” thema tot een “landen” thema. De traditionele strandpaviljoens richten zich veelal op gezinnen met kinderen, senioren en strandwandelaars. Dit is een grote doelgroep, die recreanten, dagjesmensen, lo-
Traditioneel
kale bevolking en kusttoeristen van jong tot oud omvat. De moderne en trendy strandpaviljoens richten zich veelal op jongeren tot 35 jaar. Deze groep bestaat uit studenten, trendy mensen, hippe jongeren en jonge ouders. Op gebied van eten en drinken vindt er in beide segmenten een verschuiving plaats. Steeds meer strandpaviljoens bieden een uitgebreide menukaart aan en hebben een ontwikkeld product op gebied van eten en drinken. Met name de moderne strandtenten lopen voorop in deze ont-
Trendy
Thema
wikkeling. Om een ‘hippe’ strandtent te realiseren is wel een hoger in-
Trendy
vesteringsniveau vereist. Dat komt voornamelijk omdat het in deze tenten meer draait om uitstraling en comfort dan in de traditionele strandtenten.
Thema Marije van Kessel | Fashion & Branding
53
Afbeelding 4.5 Populaire stranden
4.4 Populaire stranden Langs de Nederlandse westkust liggen een tiental badplaatsen, elk met een eigen karakter. De meest populaire
Bergen aan zee
staan hieronder beschreven. Zandvoort Noordwijk
Bergen aan zee
Scheveningen
Bergen gelegen aan zee, kenmerkt zich door het dorpse karakter. Geen grote appartementen complexen, maar
Veere
rustieke straatjes. Dit kunstenaarsdorp trekt jaarlijks 2,8 miljoen bezoekers, voornamelijk gezinnen. Vanwege de beperkte bereikbaarheid, is hier geen ruimte voor massatoerisme. Zandvoort
Scheveningen
Zandvoort, is door zijn centrale ligging goed voor 4 miljoen
Scheveningen is met haar 17,9 mijloen bezoekers per jaar
bezoekers. Naast badplaats is Zandvoort bekend in het bui-
de drukst bezochte badplaats van Nederland. Een bad-
tenland vanwege het formule 1 racecircuit. Binnenlandse
plaats met veel allure, van het Kurhaus tot aan de pier.
en buitenlandse toeristen komen hier graag. Zandvoort
Inwoners van grote steden als Den Haag, Rotterdam en
gaat mee in de trend van wellness. Dit spreekt veel jong-
Leiden kunnen gemakkelijk naar het strand via meerdere
volwassenen aan.
toegangswegen of met het openbaar vervoer.
Noordwijk
Veere
Vanwege de goede bereikbaarheid en zijn centrale ligging
Het meer dan 700 jaar oude dorpje Veere ligt op het Zeeuw-
is Noordwijk voor het zakelijk segment aantrekkelijk. Deze
se schiereiland Walcheren. Deze Zeeuwse badplaats richt
groep vormt 45% van de jaarlijkse 3,1 miljoen bezoekers.
zich met name op de Duitse verblijfstoerist en is sterk in het
Naast het strand met 15 paviljoens heeft Noordwijk twee
kampeersegment. 2,7 miljoen mensen bezoeken jaarlijks
boulevards met horecagelegenheden en winkels.
deze gemeente.
54 Marije van Kessel | Fashion & Branding
Strandbeleid Er wordt al jaren een terughoudend beleid gevoerd ten aanzien van bebouwing op het strand. Het behoud van de natuurwaarden van het strand staat voorop. Het aantal vergunningen dat wordt afgegeven is beperkt. Verzadiging is nog niet aan de orde; de Nederlandse overheid heeft onlangs bepaald dat uitbreiding onder strikte voorwaarden mogelijk
en
n
br eid
al
d
em
ing
en
sp la
te n
nn
re pa
rh ikb
aa
lig le nt ra
iek
rke
eid
ng gi
en ilo av
od
dp
nb
Nee
Zandvoort
4 mln.
38
Jongvolwassenen
Ja
Ja
Nee
Noordwijk
3,1 mln.
15
Zakelijk
Ja
Nee
Ja
17,9 mln.
49
Massatoerime
Ja
Ja
Ja
2,7 mln.
14
Families, Duitse toeristen
Ja
Nee
Nee
Scheveningen Veere
Ev
ta Be
Be
Pu
an str
Uit
Ja
en
Ja
re
Families, kunstenaars
Ce
19
Bergen
bl
Aa
2,8 mln.
Be
zo
ek er
sa
an
s
ta l
moet zijn in de gemeentes Noordwijk en Den Haag.
Afbeelding 4.7 schematische weergave populaire stranden
Afbeelding 4.6 het strand
Marije van Kessel | Fashion & Branding
55
Exploitatie strandpaviljoen 4.5 Valkuillen
4.6 Kansen
Seizoensgebonden
Klimaatverandering
Een strandexploitant is afhankelijk van een goede zomer.
De opwarming van de aarde zal tot 2010 nog nauwelijks
Hij heeft minstens 30 zonnige dagen om uit de kosten te
invloed hebben op het klimaat langs de Nederlandse kust.
komen.
Volgens onderzoek van het KNMI zal dit in 2020 echter wel degelijk het geval zijn.
Bereikbaarheid van het strand Zodra de zon gaat schijnen raken de toegangswegen naar
Het aantal warme dagen (+ 20°C) loopt in 2020 op van
het strand verstopt. Files zijn het gevolg. De recreatieplas in
gemiddeld 44 naar 51 dagen. Daarnaast valt er in aantal
de buurt wordt hierdoor aantrekkelijker.
dagen minder, maar hevigere neerslag.
Concurrerend buitenland
De verwachting is dat het Mediterrane klimaat zich zal ver-
Concurrentie naar het buitenland is toegenomen door de komst van low-budget vliegtuigmaatschappijen. Goedkope tickets maken het mogelijk om met het hele gezin de buitenlandse zon op te zoeken. Consument houdt hand op de knip Door de komst van de recessie, is het vertrouwen in de economie afgenomen. De consument maakt keuzes en matigt zijn bestedingspatroon.
56 Marije van Kessel | Fashion & Branding
plaatsen naar het noorden. In het zuiden van Europa zal het te heet en te droog worden. Dit biedt mogelijkheden voor Nederlandse strandexploitant. Nederlandse kust in trek ondanks economische recessie De economische recessie zorgt ervoor dat een groep Nederlanders ervoor zal kiezen niet in het buitenland op vakantie te gaan. In plaats daarvan maakt men meerdere korte trips in eigen land, waarbij de Nederlandse kust zaql behoren tot één van de bestemmingen.
Afbeelding 4.7 de zon
4.7 Vertaling winkelformule naar strand
Afbeelding 4.8 SB NOORD
SB Noord Op het eerste gezicht lijkt het een normaal strandpaviljoen, met witte stoeltjes en tafeltjes achter glazen windschermen. Maar dit strandpaviljoen gevestigd in Bergen aan zee is onderdeel van de kleding- en lifestyleketen Sissy-Boy. Zij zijn HEMA voorgegaan in het vertalen van een winkelformule naar succesvol strandpaviljoen. Vormgeving Van buiten ziet het er heel bescheiden en sober uit: rieten parasols, houten vlonders, nauwelijks reclame en witte metalen stoelen met een kussentje in tijkstreep. Maar juist deze chique eenvoud spreekt de mensen aan. Doelgroep SB Noord richt zich op een brede doelgroep; families met kinderen, mensen met honden maar ook kunstenaars en incrowd Bergenezen. Unieke factor Wat SB Noord zo uniek maakt is dat alles er, net als in de Sissy-Boy winkels, te koop is. Het broodje dat je eet, het drankje dat je drinkt, maar ook de borden waarvan je eet, het bestek dat je gebruikt en de stoelen en tafels waar je aan zit. Openingstijden SB Noord is elke dag vanaf 9 uur tot middernacht open, van eind maart tot medio oktober.
Marije van Kessel | Fashion & Branding
57
4.9 Vertaling HEMA naar zee Locatie
SB Noord vs HEMA aan zee
Scheveningen, de meest populaire badplaats van Neder-
SB noord is gebaseerd op een lifestyle concept, een to-
land, is een goede locatie voor HEMA aan zee. De bad-
taalbeleving van het merk Sissy-Boy. Naar eigen zeggen is
plaats trekt een breed publiek wat aansluit op het HEMA-
Sissy-Boy is humoristisch, eigentijds, nuchter, oprecht, open
concept.
comfortabel en uniek voor een doelgroep tussen de 20 en 35 jaar.
Het Rijk en gemeente Den Haag investeren in uitbreiding van de boulevard tot aan de haven. Het afgeven van
Van buiten ziet SB Noord er door het vele hout uit als een
meer vergunningen voor explotatie van strandpaviljoens
aangespoeld strandhuis, binnen is het sfeervol ingericht
biedt mogelijkheden voor HEMA
met spullen van Sissy-Boy Homeland. Je kunt dagelijks aanschuiven voor een ontbijt, lunch met dagelijks wisselende
De gunstige ligging in de randstad en vele toegangswe-
soepen, maar ook bijvoorbeeld een cappuccino met een
gen maken dat het Scheveningse strand goed bereikbaar
verse bosbessenmuffin. Er wordt gebruik gemaakt van am-
is. Plezierig voor de bezoeker, noodzakelijk voor de bevoor-
bachtelijke streekproducten die op bewuste wijze bereid
rading vanuit het distributiecentrum.
worden. Niet alleen van de kaart kun je kopen, alles is te
Het HEMA strand publiek
koop! Van de borden, de glazen en het bestek tot de stoelen en tafels.
HEMA richt zich op gezinnen met kinderen, senioren en strandwandelaars. Dit is een grote doelgroep, die recrean-
HEMA laat zich niet vergelijken met het strandconcept van
ten, dagjesmensen, lokale bevolking en kusttoeristen van
Sissy-Boy. HEMA kiest voor bijzondere eenvoud, snelheid
jong tot oud omvat.
en gemak. Waar Sissy-Boy zich richt op de beleving straalt
Paviljoen
HEMA functionaliteit uit. Het assortiment van HEMA sluit aan bij het strand. Van ijs tot zonnebrand, HEMA heeft het.
Om de juiste doelgroep te bereiken zal HEMA kiezen voor een traditioneel vormgegeven strandpaviljoen waarin
De paviljoens zijn zo verschillend dat ze geen concurren-
HEMA duidelijk herkenbaar zal zijn.
ten zijn van elkaar. Sfeer versus gemak. Het strand biedt
Toegevoegde waarde HEMA wil ook aan het strand het leven van de consument leuker en gemakkelijker maken. Passend bij het gebruiksmoment maakt HEMA een selectie uit het kernassortiment dat speciaal wordt afgestemd op de wensen en behoeften van de strandganger. 58 Marije van Kessel | Fashion & Branding
ruimte voor beide doelgroepen. Bekende retailconcepten op een verrassende locatie.
4.8 Conclusie Exploitatie strandpaviljoen
In het algemeen Met 45.000 bezoekers per jaar en een bestedingspatroon van gemiddeld € 9,30 worden de strandpaviljoens druk bezocht in een periode van maart t/m oktober.
Het seizoen loopt van maart tot eind oktober. De exploitant heeft minimaal 30 zonnige dagen nodig om break-even te spelen. De klimaatsveranderingen lijken in wiens voordeel te gaan uitpakken.
Publiek De bezoekers zijn onder te verdelen in vier segmenten. 1. Zon, zee, strand aanbidders
3. Strandsporters
2. Wandelaars
4. Evenementgangers
Modern of traditioneel Door de locatie, het prijsniveau, de uitstraling en inrichting en door de aangeboden activiteiten, selecteert het publiek zich automatisch uit. De jonge zonaanbidders en evenementgangers kiezen voor luxe in een trendy strandpaviljoen. Terwijl het gezin kiest voor een goedkopere consumptie in een traditioneel paviljoen. Populaire strandlocaties Langs de westkust liggen een aantal populaire badplaatsen. Elk met een eigen karakter en daardoor een ander publiek. Bergen trekt gezinnen, Zandvoort jongvolwassen, Noordwijk het bedrijfsleven, Veere de Duitse toerist en Scheveningen heeft voor elk wat wils.
Uitbreiding strandpaviljoens De overheid voert een terughoudend beleid ten aanzien van het aantal te plaatsen paviljoens. Het aanbod blijft beperkt.
Invloed recessie De economische crisis heeft impact op de consument, deze is voorzichtiger geworden in zijn uitgavenpatroon. Vakanties worden voor een deel omgezet in korte trips in eigen land, met het strand als populaire bestemming. Strandpaviljoen HEMA Scheveningen is met haar 17,9 mijloen bezoekers per jaar de drukst bezochte badplaats van Nederland. Voor HEMA een van de redenen om zich daar te vestigen en de gemaksformule te introduceren bij het grote publiek. De formule staat voor gemak, eenvoud en snelheid en zal worden vormgegeven in een traditioneel strandpaviljoen. Het paviljoen zal worden opgedeeld in een horecasegment en een winkelsegment. Marije van Kessel | Fashion & Branding
59
62 Marije van Kessel | Fashion & Branding
5
consument Marije van Kessel | Fashion & Branding
63
Enquête 5.1 Algemeen Dit hoofdstuk gaat over de enquête die is gehouden om
60 50
de mening van de consument te achterhalen met betrek-
40
king tot een HEMA aan zee. Na de verantwoording van de
30
opzet zullen de enquêteresultaten worden besproken per
20
onderwerp.
10
Man Ko lo m 1
AVrouw llenst aand met k inder en
0
Afbeelding 5.1 geslacht
5.2 Doel van onderzoek Inzicht te krijgen naar de eisen die de consument stelt aan een HEMA zee.
60
5.2 Methode van onderzoek
50 40
Het onderzoek vond plaats door middel van een enquête.
30
Deze werd persoonlijk of online afgenomen. In een tijds-
20
bestek van 96 uur namen 100 respondenten deel aan het
10
onderzoek, 43 mannen en 57 vrouwen. Bij het benaderen
0
is er geselecteerd op verschillende leeftijdscategorieën en
t/m 30aand A16 lleenst
t/m 45aand met k inder en A31 lleenst
45 t/m 60 nend Samenwo
61 en ouder Samenwo nend met k inder en
Afbeelding 5.2 leeftijd
woonsituaties, om een zo goed mogelijke afspiegeling van de HEMA-klant te verkrijgen. De exacte gegevens kunt u vinden in afbeelding 5.1 t/m 5.3.
40
De enquête bevat 13 vragen, waarvan 10 gerelateerd
30
Alleenstaand
A lleenst aand
aan het onderwerp en 3 algemene vragen. Er is gebruik gemaakt van multi-respons vragen en punten verdeel-vragen, om zo de wensen en eisen van de consument goed in kaart te brengen.
Alleenstaand met kinderen
A lleenst aand met k inder en
20
Samenwonend
Samenwo nend
10
Samenwonend met kinderen
Samenwo nend met k inder en
0
Afbeelding 5.3 woonsituatie
64 Marije van Kessel | Fashion & Branding
5.4 Resultaten
50
1. Aantal bezoeken naar het strand per jaar
40
Van de 100 respondenten bezoekt 99% jaarlijks het strand.
30
De meerderheid van de ondervraagden, 48%, geeft aan gemiddeld 1 tot 5 keer per jaar naar te strand te gaan.
AIklleenst aand ga nooit naar het strand tot 5 keer permet jaar k inder en A1 lleenst aand 6 tot 10 keer per jaar Samenwo nend
20 11 tot 15 keer permet jaark inder en Samenwo nend
Dit geldt met name voor de respondenten boven de 45.
10
De jeugd, tot een leeftijd van 30, is over het algemeen va-
0
ker op het strand te vinden, 26% zegt gemiddeld 6 tot 10
20 keer Ko lo m 5of meer per jaar
Afbeelding 5.4 Aantal bezoeken naar het strand per jaar
keer naar het strand te gaan. 12% gaat 11 tot 15 keer. En de overgebleven 14% zijn de echte strandgenieters deze gaan 20 keer of meer per jaar naar het strand.
100 te wandelen Aom lleenst aand
2. Reden van bezoek aan het strand
80
De hoofdreden om naar het strand te gaan is geen
60
te zonnen zwemmen Aom lleenst aanden met k inder en
verrassing, 89 % geeft aan het strand te bezoeken om te
40
om te sporten Samenwo nend
zonnebaden en te zwemmen. In tegenstelling tot de sporters 12% is het strand ook geliefd onder de wandelaars 67%. De overige 18% gaven aan naar het strand te gaan voor
20
overig Samenwo nend met k inder en
0
de uitgaansgelegenheden, horeca en gezelligheid met
Afbeelding 5.5 Reden van bezoek aan het strand
vrienden. 3. Aankopen van een consumptie aan de boulevard of
60 Anooit lleenst aand
op het strand Uit de enquête is gebleken dat bijna iedereen (96%) wel
40
eens consumeert aan de boulevard of op het strand. Van de 100 respondenten zegt 47% soms een consumptie te
20
kopen, 13% vaak en 14% altijd.
Asoms lleenst aand met k inder en vaak Samenwo nend
altijd Samenwo nend met k inder en
0
Afbeelding 5.6 Aankopen van consumptie aan de boulevard of op het strand Marije van Kessel | Fashion & Branding
65
Enquête 4. Wel/geen HEMA vestiging op of aan het strand openen
60 heb ik gemist! AGeweldig, lleenst dat aand
88% van de 100 respondenten is enthousiast over het openen van een HEMA aan zee. Waarvan 18% zelfs
voor als ik met iets vergeten ben. AHandig, lleenst aand k inder en
40
verklaart dat ze een HEMA aan zee hebben gemist. Het merendeel, 46%, vindt een HEMA aan zee vooral handig
Ideaal, hetzelfde broordje de halve prijs. Samenwo nend
20
Samenwo nend met Leuk idee, maar ik zeg nee.k inder en
voor als men wat vergeten is. En ook de lagere prijs speelt een rol voor 24%. De overgebleven 12% ziet geen toekomst in HEMA aan zee.
Overig Ko lo m 5
0 Afbeelding 5.7 wel/geen HEMA vestiging op of aan het strand
5. Strand of boulevard Op de vraag ‘‘Wat zou u een prettige locatie vinden voor
41%
een HEMA?’’ Antwoordde 59% direct aan zee en koos 41% voor de boulevard. Terwijl de voorkeur bij de 45 plussers lag bij de boulevard, kozen de jongere leeftijdsgroepen 16 t/m 45 massaal voor het strand.
59%
De reden dat de oudere doelgroep koos voor de boulevard had vooral te maken met het traditonele gevoel bij HEMA als winkel. Maar ook de bereikbaarheid speelde een rol. Dat in tegenstelling tot de jeugd, die voorkeur geeft aan een zo korte mogelijke afstand.
Afbeelding 5.8 Boulevard of strand
6. Formule eisen Samenwo nend met k inder en Prijs
Op vier punten kon de consument aangeven door middel van een cijfer in hoeverre hij/zij dit punt belangrijk vond voor
Samenwo Kwaliteit nend
een HEMA aan zee. Dit leverde het onderstaande gemid-
AService lleenst aand met k inder en
delde op. Met een score van 8,2 staat prijs bovenaan en wordt gevolgd door kwaliteit met een 7,7. Service wordt lager ingeschaald met 7,2, en tot slot design met een 6,6.
ADesign lleenst aand
0
1
2
3
4
5
6
7
8
Afbeelding 5.9 formule eisen 66 Marije van Kessel | Fashion & Branding
9 10
7. Artikelgroepen Uit het kernassortiment van HEMA zijn vijf artikelgroepen gecreëerd die aansluiten op het allerdaagse leven op het strand. Ook hier kon de consument een cijfer geven naar mate van behoefte, 1 staat voor geen behoefte en 10 staat voor heel veel behoefte. De enquête toont de volgende resultaten: Naar de artikelgroep “bescherming”, die producten biedt als zonnebrand, sos-bandje en verbanddoos, is het meeste behoefte en ontving maar liefst een gemiddelde van een 8,2. Ook artikelgroep “gemak” scoorde hoog met een 7,0. Het gaat hier om wegwerpartikelen als bordjes, vorken, messen en bekkers. Maar ook om handige producten als openers en kurkentrekkers. Tegenvallend was de behoefte aan “uitrustingsartikelen” als strandstoelen, parasols en koelboxen. Met een score van een 6,2 liet de consument weten hierin minder geintresseerd te zijn. St aaf 5 Bescherming
Ook “textiel” scoorde gemiddeld lager dan de rest met een 6,3. Onder deze artikelgroep vielen zwembroeken, bikini’s
Gemak Samenwo nend met k inder en
en handdoeken. Tot slot kreeg ‘amusement’ een 6,7 voor
Samenwo Uitrusting nend
artikelen als zomerspeelgoed, een voetbal, snorkel en een
ATextiel lleenst aand met k inder en
opblaasbare boot.
AAmusement lleenst aand
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
Afbeelding 5.10 Artikelgroepen Marije van Kessel | Fashion & Branding
67
enquête Enquête 8. Horecamogelijkheden HEMA biedt verschillende horecamogelijkheden in haar huidige formule, zo is het restaurant voorzien van een lopend buffet waar je verse broodjes en koffie kunt bestellen. Maar ook voor de snelle hap kun je terecht bij HEMA in de vorm van snacks of meeneem producten en in de zomer kun je heerlijk genieten van een HEMA-ijsje. In de enquête wordt de consument gevraagd aan welke horecamogelijkheden zij behoefte heeft, 1 staat voor geen behoefte en 10 staat voor heel veel behoefte. Opvallend is dat alle horecavarianten hoog scoren, de consument geeft hiermee aan dat er veel behoefte is aan horeca op het strand. Het lopend buffet was het minst in trek maar kreeg van de ondervraagden toch nog een gemiddelde van een 7,1. Het snelle afrekenen en ergens anders opeten sprak de consumenten iets meer aan, dus kreeg take-away-food een 7,3. Snacks als frites, sauzijcenbroodjes en hotdogs scoorden
Lopend St aaf 5 Buffet
hoog met een 7,7 maar het HEMA-ijs was de duidelijke
Samenwo nend met k inder en Take-away-food
favoriet met een 8,0.
Samenwo nend Snacks AHEMA-ijs lleenst aand met k inder en
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10
Afbeelding 5.11 Horecamogelijkheden 68 Marije van Kessel | Fashion & Branding
9. Kopen en nuttigen Naast de verschillende horecamogelijkheden is het ook van belang om erachter te komen hoe de consument zijn consumptie wil kopen en nuttigen. Hiervoor konden de respondenten een keuze maken uit de volgende vier opties: 1. kopen bij een balie met kassa, om mee te nemen en ergens anders te nuttigen 2. kopen bij een balie met kassa, om daarna op het terras (zitgelegenheid) de producten te kunnen nuttigen. 3. een terras (zitgelegenheid) met bediening, waar u kunt bestellen. 4. een combinatie van 1,2 en 3
60 AKopen lleenst enaand meenemen
40
enaand terrasmet k inder en AKopen lleenst
Veel consumenten (44% van de ondervraagden) hebben voorkeur voor een combinatie tussen optie 1, 2 en 3. Ook
20
het kopen en direct meenemen van de consumpties wordt gewaardeerd met een percentage van 32%. Voor het ko-
Terras met nend bediening Samenwo
Combinatie 1,2,3met k inder en Samenwo nend
0
pen en nuttigen op het terras of een terras met bediening Afbeelding 5.12 kopen en nuttigen
was minder belangstelling. 10. Consumentenbezoeken naar HEMA aan zee.
80
Van de 100 respondenten zegt 96% ooit gebruik te maken
60
van een HEMA aan zee. 61% geeft aan soms de HEMA aan zee te bezoeken, 27% denkt dit vaker te zullen doen en 8% zegt zelfs altijd naar de HEMA aan zee te zullen gaan.
Anooit lleenst aand Asoms lleenst aand met k inder en
40 Samenwo nend vaak
20 Samenwo nend met k inder en altijd
0
Afbeelding 5.13 Consumentenbezoeken naar HEMA aan zee Marije van Kessel | Fashion & Branding
69
Enquête 5.4 Conclusie Strand algemeen
Assortiment verrast
Van de ondervraagden geeft 99% aan minimaal 1 keer per
Er werden opvallende en onverwachte keuzes gemaakt
jaar naar het strand te gaan. De reden van het bezoek is in
bij het samenstellen van het assortiment. Zo blijkt uit de
de meeste gevallen om te zonnen en te zwemmen of voor een wandeling langs het strand. Opvallend is dat bij deze bezoeken 96% wel eens consumeert op het strand of aan
enquête dat de consument minder behoefte heeft aan uitrustingsartikelen. De achterliggende gedachte achter deze keuze is dat deze met name grote artikelen als strand-
de boulevard.
stoelen, parasols en koelboxen vaak al vanuit thuis worden
HEMA aan zee
te kopen.
meegenomen en te kostbaar zijn om direct op het strand
Er werd positief gereageerd op de komst van een HEMA aan zee. En 46% geeft aan de formule handig te vinden
Van de overige artikelgroepen waren de beschermings- en
indien zij wat vergeten zijn. Ook de lage prijs speelt een rol.
gemaksartikelen het meest in trek.
Over de locatie van de HEMA vestiging is een tweedeling
Horecabehoefte is groot
ontstaan. Enerzijds kiest de jeugd voor het strand en ander-
De behoefte aan horeca is groot, opvallend groter dan het
zijds kiest de 45-plusser voor de boulevard. Jongeren kiezen
winkelassortiment. Alle varianten scoorden in deze enquête
voor vernieuwing en een zo min mogelijke loopafstand, ter-
hoge cijfers maar het HEMA-ijs was de duidelijke favoriet.
wijl de oudere generatie kiest voor bereikbaarheid en het in stand houden van de huidige formule. Toch kreeg het
Snel afrekenpunt & terras
strand de meerderheid (59%) van alle stemmen.
De strandconsument wil een keuze kunnen maken. De ene
HEMA aan zee moet zich volgens de ondervraagden onderscheiden in prijs en kwaliteit. Ook verwacht men een goede service. Design komt op de vierde plaats. Deze uitkomsten zijn te vergelijken met de huidige HEMA uitstraling.
70 Marije van Kessel | Fashion & Branding
keer heeft zij/hij behoefte aan een snel afrekenpunt om het product ergens anders te nuttigen. En een andere keer wil zij/hij rustig aan een tafeltje kunnen genieten van de aankoop.
96%
geeft aan in de toekomst gebruik te willen maken van
HEMA aan zee Formule spreekt consument aan Maar liefst 96% geeft aan ooit gebruik te zullen maken van HEMA aan zee. 61% gaat soms, 27% denkt dit vaker te doen en 8% denkt zelfs altijd naar HEMA aan zee te gaan.
Afbeelding 5.14 beachgirl
Marije van Kessel | Fashion & Branding
71
74 Marije van Kessel | Fashion & Branding
6
Conclusie Marije van Kessel | Fashion & Branding
75
Conclusie In de afgelopen hoofdstukken is antwoord gegeven op de hoofdvraag: ‘Kan de gemaksformule van HEMA worden toegepast aan het strand?’ Tijdens mijn stageperiode en bij de voorbereiding van
Om die vraag te beantwoorden heb ik populaire
deze scriptie heb ik inzicht gekregen in het concern
badplaatsen met elkaar vergeleken. Wat wil men
HEMA. De bedrijfsvisie: “een gemakkelijker, leuker
uitstralen, welk type badgast trekt deze locatie.
bestaan moet bereikbaar zijn voor iedereen,” wordt
Scheveningen met veruit de meeste strandgasten,
uitgedragen in 400 vestigingen met onverslaanbare
is ingericht op massatoerisme. De centrale ligging
basics. Geen eenheidsworst maar verschillende for-
t.o.v. grote steden maakt dat je hier vaak even tus-
mules naar aanleiding van het koopgedrag en ori-
sendoor naar het strand kunt. Voor een ochtend-
ëntatiegedrag van de consument op die bepaalde
wandeling, een uurtje zon pikken, de lunch, de zon
plek. De high-traffic formule is afgestemd op de be-
in de zee zien zakken en daarbij dineren bij een
hoefte van de reiziger.
strandpaviljoen.
De onderzoeksvraag ligt in het verlengde van deze
De gemaksformule van HEMA zou hier volgens 100
formule.
respondenten van de door mij toegestuurde enquête prima passen. Een HEMA op het strand met
Gelet op de feiten en cijfers uit het Quo vadis rapport
vooral betaalbare horecaproducten en daarbij een
is iedereen drukker. Mensen willen naast hun werk
winkel, met artikelen die handig zijn voor het gebruik
gaan voor genieten! Vaker eten buiten de deur op
op het strand, heeft de voorkeur.
verrassende locaties. Het strand is zo´n locatie waar de accu wordt opgeladen met zuivere lucht in de
De bevoorrading vormt geen probleem. Meerdere
vrije natuur. Miljoenen mensen, allen met hun eigen
toegangswegen leiden naar het strand.
agenda, vermaken zich hier. Kan de gemaksformule van HEMA ook hier worden toegepast? 76 Marije van Kessel | Fashion & Branding
De HEMA stelt aan de formule de volgende eisen:
Gemeentes en overheden houden goed in de gaten of de exploitatie van de kust geen schade doet
De formule moet winstgevend zijn en de formule
aan de natuurbeleving. Na de herinrichting van de
moet bijdragen aan de overall merkpositionering.
boulevard gaat de gemeente Den Haag over tot het heruitgeven van de strandexploitaties. De ge-
De samenhang met andere formules is geen pro-
meente wil hiermee een kwaliteitsslag maken ten
bleem, een risico ligt in de relatief korte periode
aanzien van de strandpaviljoens op het hele Haag-
waarin er omzet gemaakt kan worden. Van mei tot
se strand en komen tot marktconforme huurprijzen
eind oktober vormt het weer een onvoorspelbare
van de strandexploitaties.
maar belangrijke factor. Jaarrond exploitatie is op het strand nog niet bespreekbaar. De klimaatsver-
Het antwoord op de onderzoeksvraag kan ik dan
andering, met uiteindelijk hogere temperaturen, is
ook met JA beantwoorden.
voor het strand een gunstig gegeven. De huidige economische recessie geeft tot op heden geen reden tot bezorgdheid bij de strandexploitant. Meer mensen bleven in eigen land. Het strand is een populaire dagbestemming.
Marije van Kessel | Fashion & Branding
77
Concept voorstel Naar aanleiding van het onderzoeksrapport volgen hier mijn aanbevelingen: Locatie
Assortiment
Scheveningen is met haar 17,9 mijloen bezoekers per jaar
Het assortiment wordt aangepast aan de behoeften van
de drukst bezochte badplaats van Nederland. Voor HEMA
de consument. De uitslagen van de enquête zijn bepalend
de reden om zich daar te vestigen en de formule te intro-
voor de assortimentsopbouw:
duceren bij het grote publiek.
Uitrustingsartikelen
10%
Textiel
15%
Amusementartikelen
20%
Gemaksartikelen
25%
aan de wensen van de consument.
Beschermingsartikelen
30%
Vormgeving
Openingstijden
HEMA aan zee moet herkenbaar zijn voor het grote pu-
Het gemiddelde strandpaviljoen is geopend van acht
bliek. Deze nieuwe variant van de huidige formule is een
‘s ochtends tot elf uur ‘s avonds. Het laatste uur is niet re-
combinatie van een traditioneel strandpaviljoen met een
levant omdat HEMA geen restaurantfunctie heeft. Advies
Strand of boulevard? Door een paviljoen te plaatsen op het strand, zit HEMA dichter op de doelgroep. Er kan direct worden voldaan
eigentijdse HEMA twist. Indeling Wetelijk is vastgelegd dat het hoofdinkomen moet worden verdiend met horeca activiteiten. De aanbevolen indeling is daarom als volgt: 70% horeca en 30% winkel.
78 Marije van Kessel | Fashion & Branding
voor de sluitingstijd is daarom tien uur ‘s avonds.
Marije van Kessel | Fashion & Branding
79
Literatuurlijst Literatuur (boeken):
Artikelen:
Boer, R (2004) Branddesign. Tweede druk, Pearson
Bleshof, P. (2005), “Het geluk van minder”, in opdracht van:
Education Benelux
Bloom, gepubliceerd op second sight
Kind, R.P van der (2004) Retailmarketing. Derde druk.
Van Spronsen & Partners horeca-advies (2005),
Wolters-Noordhoff
“Zandvoortse paviljoens aanbevolen door onderzoekers”
Lange, P., Deiman, B., Tomei, K., (2007) Strand! Eerste druk,
Magazines:
Sciptum Roothart, H., Pol, W. van der (2003) Van trend naar brands. Derde druk, Kluwer
Janssen, M. (2007), “SB Noord strandpaviljoen in Bergen”, In opdracht van Living Webpagina’s:
Publicaties (rapporten):
http://www.flickr.com/photos/pentaxtic/2445921810/ (15-08-09)
Jonker, S.IJ. & Janssen, G.M. (2007), “Strandlopers”, in op-
http://www.flickr.com/photos/happyshooter/2203923303
dracht van: Rijksinstituut voor Kust en Zee van Rijkswaterstaat (RWS-RIKZ) Lange, L. de (2008), Het is elke dag een Stranddag, “Strandbeleid Noordwijk”, in opdracht van: gemeente Noordwijk
http://www.hemahuisstijl.nl/ (12-03-09) http://www.hollandbeach.nl/badplaatsen (04-09-09) http://www.koeweidenpostma.com/ (24-07-09) http://www.kustgids.nl/ (04-09-09)
Sante, M., van (2009), Vraaguitval in alle sectoren, in op-
http://www.sissy-boy.nl/News_18SBNOORD.html (21-08-09)
dracht van: ING Bank N.V gepubliceerd
http://www.zuid-holland.nl/index_actueel/overzicht_
Spronsen & Partners horeca-advies (2009) Strandpaviljoen in beeld, Jaargang 2009 ZKA Consultants & Planners (2006), Scheveningen 2020 “Levende badplaats”, in opdracht van: gemeente Den Haag
80 Marije van Kessel | Fashion & Branding
nieuws_brieven/gs_deze_week.htm?nl=2180 (06-09-09)