Health Outlook 2014 Onderzoek stimuleren en optimaliseren om patiëntenzorg te verbeteren. STZ in samenwerking met

Health Outlook 2014

Onderzoek stimuleren en optimaliseren om patiëntenzorg te verbeteren

STZ in samenwerking met

Groningen

Leeuwarden

Alkmaar Zwolle Haarlem

Amsterdam

Hoofddorp

Deventer Apeldoorn

Amersfoort Den Haag Nieuwegein

Delft

Arnhem

Rotterdam Nijmegen

Dordrecht

‘s Hertogenbosch Breda

Tilburg Eindhoven Veldhoven

Venlo

Heerlen

2

Enschede

Dankwoord Graag willen we iedereen bedanken die de Health Outlook 2014 mogelijk maakte. De hulp en inzichten waren van essentieel belang voor het creëren van deze Health Outlook. Van de 28 STZ ziekenhuizen hebben 26 deelgenomen aan het onderzoek.

STZ ziekenhuizen • Albert Schweitzer ziekenhuis,

• Meander Medisch Centrum, Amersfoort

Dordrecht

• Medisch Centrum Alkmaar

• Amphia Ziekenhuis, Breda

• Medisch Centrum Haaglanden,

• Atrium Medisch Centrum, Heerlen*

Den Haag

• Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis,

• Medisch Centrum Leeuwarden

Nijmegen

• Medisch Spectrum Twente, Enschede

• Catharina Ziekenhuis, Eindhoven

• Onze Lieve Vrouwe Gasthuis,

• Deventer Ziekenhuis, Deventer

Amsterdam

• Gelre ziekenhuizen, Apeldoorn

• Reinier de Graaf Groep, Delft

• HagaZiekenhuis, Den Haag

• Rijnstate, Arnhem

• Isala klinieken, Zwolle*

• Sint Franciscus Gasthuis, Rotterdam

• Jeroen Bosch Ziekenhuis,

• Sint Lucas Andreas Ziekenhuis,

‘s Hertogenbosch

Amsterdam

• Kennemer Gasthuis, Haarlem

• Spaarne Ziekenhuis, Hoofddorp

• Maasstad Ziekenhuis, Rotterdam

• St. Antonius Ziekenhuis, Nieuwegein

• Martini Ziekenhuis, Groningen

• St. Elisabeth Ziekenhuis, Tilburg

• Máxima Medisch Centrum, Eindhoven

• VieCuri Medisch Centrum, Venlo

Het initiatief wordt ondersteund door de International Academic Advisory Council van The Decision Group

* Twee STZ ziekenhuizen konden dit jaar helaas niet deelnemen aan de Health Outlook.

3

Inhoudsopgave

Introductie 5

Achtergrond en doelstellingen

7

Conclusies en trends

8

Werkwijze

9

Health Outlook resultaat

De trends

4

12

Onderzoek leeft meer bij STZ ziekenhuizen

16

Expertise, enthousiasme en netwerken maken het verschil

20

Alles zelf doen is optellen, samenwerken is vermenigvuldigen

24

Ruimte en kansen voor gesponsord onderzoek

Achtergrond en doelstellingen De Health Outlook 2014 presenteert de resultaten op het gebied van onderzoek en innovatie van STZ ziekenhuizen voor de jaren 2012 en 2013.

Achtergrond In de Nederlandse ziekenhuiszorg onderscheiden 28 grote opleidingsziekenhuizen zich met de thema’s opleiding en onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en topklinische zorg. Deze ziekenhuizen zijn verspreid over hele land en hebben zich verenigd in de STZ, vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen.

Doelstellingen Health Outlook • Het verschaffen van inzicht in de prestaties van STZ ziekenhuizen op het gebied van onderzoek, toepassing en innovatie aan relevante stakeholders • Deelnemende ziekenhuizen in staat stellen hun eigen resultaten te vergelijken met andere ziekenhuizen • Het identificeren en toepassen van (next) best practices • Het aantrekken van nieuw onderzoek en innovatie • Kennis uitwisselen op het gebied van onderzoek en innovatie

Health Outlook 2014

5

6

Conclusies en trends Onderzoek leeft steeds meer bij STZ ziekenhuizen. Dat wordt zichtbaar door de gedreven experts, initiatiefrijke onderzoekers, de samenwerking met collega STZ ziekenhuizen en universitaire medische centra.

Trend 1 Onderzoek leeft meer bij STZ ziekenhuizen

Onderzoek

(p.11)

In totaal zijn bij STZ ziekenhuizen in 2012 178.000 patiënten aangemerkt als beoogd deelnemer aan wetenschappelijk onderzoek. In 2012 werd gemiddeld per ziekenhuis 757.000 euro vrijgemaakt voor onderzoek. Het budget, zowel centraal als decentraal

Trend 2

neemt toe; in totaal met een stijging van ruim 167.000 euro gemiddeld per STZ ziekenhuis

Expertise,

in 2013. Daarnaast hebben 15 van de 21 ziekenhuizen een kortere doorlooptijd voor

gedrevenheid en

onderzoek gerealiseerd.

netwerken maken het verschil l (p.12)

Expertise Het aantal PhD’s en hoogleraren was gemiddeld respectievelijk 95 en 3 in 2012, en bleef stabiel in 2013. Het aantal experts per ziekenhuis heeft een positieve relatie op de

Trend 3

hoeveelheid en grootte van onderzoeksprojecten en het aantal samenwerkingsverbanden.

Alles zelf doen is

Van alle medisch specialisten is een op de vijf hoofdaanvrager van onderzoek.

optellen, samenwerken is vermenigvuldigen

Samenwerking

(p.14)

De teller voor het aantal gemiddelde samenwerkingsverbanden stond op 47 in 2012. Het aantal steeg in 2013 met 16 procent naar 55 verbanden. 53 procent van de WMO samenwerkingsverbanden in 2012 was ziekenhuis geïnitieerd, het percentage steeg naar

Trend 4

58 procent in 2013.

Ruimte en kansen voor gesponsord onderzoek

Industrie

(p.15)

Van de 40 WMO onderzoeken werden 17 in 2012 gesponsord door de industrie. In 2013 steeg het aantal WMO onderzoeken met 6 procent en daalde het aantal WMO onderzoeksprojecten gesponsord door de industrie met 8 procent, waardoor 15 van de 43 onderzoeken gesponsord werden door de industrie. Ook ten aanzien van multicenter onderzoek, neemt het aantal gesponsorde onderzoeken af. In 2013 was er een stijging van 6 procent (34 naar 36) in het aantal WMO multicenter onderzoeken, maar tegelijkertijd een daling van 11 procent (16 naar 15) in het aantal WMO gesponsorde onderzoeken.

Trends en conclusies zijn gebaseerd op dataanalyse en feedback van wetenschapcoördinatoren bij diverse STZ ziekenhuizen

Health Outlook 2014

7

Werkwijze Middels Key Performance Indicatoren wordt het succes van STZ onderzoek gemeten. De gemonitorde Key Steering Indicatoren bieden mogelijkheden om het onderzoeksbeleid te sturen. Data voor de verschillende KPIs en KSIs zijn verzameld door de wetenschapsbureaus, medisch specialisten en dataverzamelaars van de deelnemende ziekenhuizen.

Key Performance Indicators (KPIs) KPIs monitoren en meten het succes van STZ onderzoek. KPIs kunnen niet direct door centraal beleid aangepast of verbeterd worden. Delen van best practices

Input • A antal projecten KPI 1

en

• Investeringen in onderzoek KPI 2

leren

• Grootte onderzoeksprojecten (patiënten in onderzoeksprojecten) KPI 3 Efficiëntie

Monitoren van vooruitgang (KSIs and KPIs)

samen werkeN

Aanpassen beleid (KSIs)

• Doorlooptijd lokale onderzoeksprocure KPI 4 Output

Beter presteren (KPIs)

• A antal publicaties (CWTS analyse) KPI 5 • Het effect van onderzoek en innovatie op de manier van werken / klinisch handelen (Nieuwe of aangepaste protocollen, richtlijnen en werkwijzes)* KPI 6 • A antal nieuwe producten* KPI 7

Key Steering Indicators (KSIs) KSIs kunnen direct door centraal beleid aangepast of verbeterd worden. KSIs hebben een sterke invloed op het succes van STZ onderzoek dat wordt gemeten door middel van KPIs. * Data verzameld door middel van een survey ingevuld door medisch specialisten en onderzoekers van de betrokken ziekenhuizen. Voor meer informatie download de appendix over de methodologie online op www.stz.nl / www.healthoutlook.nl

8

STZ in samenwerking met The Decision Group

• E xpertise KSI 1 • Cultuurmeeting, mate van actieve participatie* KSI 2 • Deelname aan onderzoek KSI 3 • A anwezigheid van een wetenschapsbureau en ondersteunend onderzoeks personeel KSI 4 • Samenwerkingsverbanden KSI 5

Health Outlook 2012

2

1

65 11 7

e 757.286

KPI

29%

335 15 v/d 21

1,28 6

2

3.522 en 95 PhD’s

1

47

32% 3

KSI

18%

14 5 4

3

5

4

KPI 1 Totaal aantal projecten gemiddeld per ziekenhuis (WMO en nWMO) KPI 2 Totale investering in onderzoek gemiddeld per ziekenhuis KPI 3 Aantal patiënten waarvan onderzoekskosten vergoed zijn door de industrie gemiddeld per ziekenhuis KPI 4 15 van de 21 ziekenhuizen hebben een betere doorlooptijd voor WMO onderzoek KPI 5 STZ gemiddelde impact score (CWTS analyse) (2011) KPI 6 Percentage onderzoekers dat actief bezig was met het aanpassen van protocollen of richtlijnen KPI 7 Nieuwe patenten KSI 1 Gemiddeld FTE per ziekenhuis KSI 2 Percentage medisch specialisten of onderzoekers actief in een bestuur, commissie of werkgroep KSI 3 Percentage medisch specialisten als hoofdonderzoeker KSI 4 Totaal aantal ondersteunend onderzoekspersoneel in FTE gemiddeld per ziekenhuis KSI 5 Samenwerkingsverbanden, gemiddeld per ziekenhuis 9

Health Outlook 2013 KPI 1 Totaal aantal projecten gemiddeld per ziekenhuis (WMO en nWMO) KPI 2 Totale investering in onderzoek gemiddeld per ziekenhuis KPI 3 Aantal patiënten waarvan onderzoekskosten vergoed zijn door de industrie gemiddeld per ziekenhuis KPI 4 15 van de 21 ziekenhuizen hebben een betere doorlooptijd voor WMO onderzoek KPI 5 STZ gemiddelde impact score (CWTS analyse) (2011) KPI 6 Percentage onderzoekers dat actief bezig was met het aanpassen van protocollen of richtlijnen KPI 7 Nieuwe patenten KSI 1 Gemiddeld FTE per ziekenhuis KSI 2 Percentage medisch specialisten of onderzoekers actief in een bestuur, commissie of werkgroep KSI 3 Percentage medisch specialisten als hoofdonderzoeker KSI 4 Totaal aantal ondersteunend onderzoekspersoneel in FTE gemiddeld per ziekenhuis KSI 5 Samenwerkingsverbanden, gemiddeld per ziekenhuis 10

2

1

79 9 7

e 924.231

KPI

17%

3

306 15 v/d 21

4

1,28 6

5

2

3.328 en 96 PhD’s

1

55

27% 3

KSI

21%

15 5 4

Health Outlook 2013 vs 2012 gemiddelde toe- of afname in percentages

2

1

+ 20% + 22% -18% 7

-39%

6

2

1

- 6% en + 1% PhD’s + 16%

KSI

- 16% 3

+ 15%

+ 2% 5 4

KPI

3

- 9% + 13%

5

4

KPI 1 Totaal aantal projecten gemiddeld per ziekenhuis (WMO en nWMO) KPI 2 Totale investering in onderzoek gemiddeld per ziekenhuis KPI 3 Aantal patiënten waarvan onderzoekskosten vergoed zijn door de industrie gemiddeld per ziekenhuis KPI 4 Gemiddeld kortere doorlooptijden voor WMO projecten KPI 6 Percentage onderzoekers dat actief bezig was met het aanpassen van protocollen of richtlijnen KPI 7 Nieuwe patenten KSI 1 Gemiddeld FTE per ziekenhuis KSI 2 Percentage medisch specialisten of onderzoekers actief in een bestuur, commissie of werkgroep KSI 3 Percentage medisch specialisten als hoofdonderzoeker KSI 4 Totaal aantal ondersteunend onderzoekspersoneel in FTE gemiddeld per ziekenhuis KSI 5 Samenwerkingsverbanden, gemiddeld per ziekenhuis 11

12


Health Outlook 2014

13


Ieder STZ ziekenhuis heeft onderzoek als speerpunt. Alleen dan kunnen ziekenhuizen zich positioneren op nationaal en internationaal onderzoeksniveau. Het beleid rond toegepast medisch wetenschappelijk onderzoek is verstevigd bij de individuele ziekenhuizen. Processen rondom onderzoek zijn verbeterd en de wetenschapsbureaus opereren steeds professioneler. De interesse voor onderzoek neemt toe bij betrokken vakgroepen en medisch specialisten hebben meer ervaring in het uitvoeren van onderzoek.

Gemiddeld per STZ ziekenhuis

2012

2013

Projecten (WMO en nWMO)

65

79

Deelnames aan samenwerkings verbanden (WMO en nWMO)

47

55

Doorlooptijden onderzoek

Totale investering in onderzoek

“Het OLVG is op verscheidene fronten bewust met onderzoek bezig. Zo wordt bij ons aannamebeleid specifiek gelet of nieuwe medisch specialisten ’onderzoeksminded’ zijn. Daarnaast doen we moeite om ruimte te creëren voor onderzoek bij al werkzame specialisten.” Onze Lieve Vrouwe Gasthuis 14


15 van de 21 ziekenhuizen hadden een betere doorlooptijd in 2013 ten opzichte van 2012. C 757.286

C 924.231


Grootte WMO onderzoeksprojecten, 2012 Gemiddeld 2.059 Mediaan 1.562

Health Outlook 2014

15

16

Trend 2 Expertise, gedrevenheid en netwerken maken het verschil

Health Outlook 2014

17


Voor onderzoek is het aantal PhD’s en hoogleraren dat voor een ziekenhuis werkt van belang. Met name hun gedrevenheid, ambitie en het bereik van hun interne en externe netwerk heeft invloed. De relatie geeft voorzichtig aan dat de mate van expertise, het aantal zelfgeïnitieerde onderzoeken en de grootte van de projecten een effect heeft op KSI’s zoals de samenwerking tussen verschillende expertisecentra, regionale samenwerking en samenwerking met de industrie. Er bestaat o.a. een positieve correlatie tussen expertise bij een ziekenhuis en • KPI 1 het aantal projecten (r = 0.594 t.o.v. KSI 1 het aantal FTE aan PhD’s.) • KPI 3 de grootte van onderzoeksprojecten (beoogd aantal patiënten in onderzoeksprojecten) (r = 0,812 t.o.v. KSI 4 – centraal ondersteunend personeel) • K SI 5 het aantal deelnames aan multicenter onderzoek met en zonder de industrie (r = 0.614 t.o.v. KSI 1 het aantal FTE aan PhD’s)

Correlatie tussen expertise (KSI 1 - PhDs) en het aantal projecten (KPI 1), r = 0.594

18



Medisch specialisten die het ziektebeeld van hun patiënten goed kennen en weten wat voor mogelijkheden er voor onderzoek zijn, maken het verschil. Bij STZ ziekenhuizen is gemiddeld 1 op de 5 medisch specialisten hoofdaanvrager van onderzoek.

Bij STZ ziekenhuizen is gemiddeld 1 op de 5 (21%) medisch specialisten hoofdaanvrager van onderzoek.

“Onderzoek hangt niet alleen af van het aantal experts of enthousiasme van medisch specialisten: het ziekenhuis moet gezamenlijk onderzoek tot leven brengen. De RvB, het management en vooral de medische staf moeten een gezamenlijke onderzoeksvisie hebben, waarin ze elkaar kunnen vinden en versterken.” Medisch Centrum Leeuwarden Health Outlook 2014

19

20

Trend 3 Alles zelf doen is optellen, samenwerken is vermenigvuldigen

Health Outlook 2014

21


Succes op het gebied van onderzoek vraagt om samenwerking. Niet alleen binnen de vakgroep, maar ook tussen verschillende afdelingen, met ziekenhuizen binnen de regio, de industrie of een Europees consortium. De STZ stimuleert deze samenwerking middels diverse initiatieven, zodat een onderzoeksvriendelijk klimaat ontstaat. Op het gebied van onderzoek wordt meer samengewerkt: bij WMO onderzoek zien we een toename van zes procent aan multicenter projecten en bij nWMO onderzoek een toename van 45 procent. Een aantal STZ initiatieven om onderzoek te optimaliseren en stimuleren: • Goede coördinatie en afstemming tussen wetenschapcoördinatoren • Standaardiseren van procedures • Het meten van de prestaties op het gebied van onderzoek middels de Health Outlook. Gemiddeld aantal deelnames aan WMO en nWMO multicenter onderzoeksprojecten per STZ ziekenhuis 2012  2013 

22



Totaal FTE aan medewerkers met functies in het ondersteunen van onderzoek, 2012

 Centraal structurele ondersteunende staf in onderzoeksfuncties  De centraal structurele ondersteunende staf in onderzoeksfuncties Gemiddeld 14 Mediaan 10

“Sinds kort werken we met de TU Eindhoven aan een structurele samenwerking. Dat is nog niet zo eenvoudig, omdat je op strategisch niveau gaat kijken: wat zijn onze speerpunten en waar raken die de speerpunten van de TU? Catharina Ziekenhuis Health Outlook 2014

23

24

Trend 4 Ruimte en kansen voor gesponsord onderzoek

Health Outlook 2014

25

Trend 4 Ruimte en kansen voor gesponsord onderzoek

Minder onderzoeksprojecten werden in 2013 gesponsord door de industrie, zowel het aantal WMO onderzoeken, als de deelname aan multicenter onderzoeksprojecten. In 2013 daalde o.a. het aantal WMO onderzoeksprojecten gesponsord door de industrie met acht procent. Om de interesse van de industrie vast te houden zijn o.a. kortere doorlooptijden onontbeerlijk. Hier is nog een gebied met veel kansen voor zowel de ziekenhuizen als de industrie. 2012  2013 

Gemiddeld aantal WMO onderzoeks

Gemiddeld aantal WMO onderzoeks

projecten per STZ ziekenhuis

projecten gesponsord door industrie gemiddeld per STZ ziekenhuis

“Op zich wil de industrie graag onderzoek in Nederland uitvoeren. We hebben de infrastructuur en alles is goed geregeld. Alleen de doorlooptijd is vaak te lang, waardoor we soms pas klaar zijn om te gaan includeren op het moment dat de studie vol is. Verder is het verrichten van onderzoek in Nederland relatief duur, vergen procedures veel administratief werk en kan ICT nog beter ingericht worden. Hierdoor lopen we studies met competitieve inclusie mis.” Bestuur STZ

“Wanneer al eerder samenwerking heeft plaatsgevonden, is de algemene ervaring dat deze samenwerking voortgezet wordt omdat de industrie weet wat ze kan verwachten. Een toename komt niet neer op meer initiatief, maar op het opbouwen van vertrouwen.” Maasstad Ziekenhuis 26


Gemiddeld aantal deelnames aan WMO en nWMO multicenter onderzoeksprojecten per STZ ziekenhuis

Partners Met trots presenteren STZ en The Decision Group de tweede editie van de Health Outlook

De Health Outlook 2014 is uitgevoerd in opdracht van de STZ In de Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen (STZ) hebben 28 grote opleidingsziekenhuizen zich verenigd. Deze ziekenhuizen onderscheiden zich in de ziekenhuiszorg met de thema’s opleiding en onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en topklinische zorg. Contact: Drs. Hedwig Neefs [email protected] www.stz-ziekenhuizen.nl

De Health Outlook is uitvoerd in samenwerking met strategy consultancy bedrijf The Decision Group De Decision Group helpt klanten met het maken van betere strategische beslissingen. Contact: Prof. dr. Fred van Eenennaam Kim Bruheim, MSc. Myriam de Grijs, BSc [email protected]

Colofon Samenstelling en redactie Bureau STZ Postbus 9696 3506 GR Utrecht 030 - 2739 414 www.stz.nl Fotografie Rebke Klokke, Utrecht www.arebkeoriginal.com Tevens is beeldmateriaal gebruikt van Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, Medisch Centrum Leeuwarden en Catharina Ziekenhuis.

www.thedecisiongroup.nl Concept en Vormgeving TerZake reclame communicatie internet, Hengelo www.komTerZake.nl

© 2014 STZ - vereniging Samenwerkende Topklinische opleidingsZiekenhuizen

27

www.stz.nl

Health Outlook 2014 Onderzoek stimuleren en optimaliseren om patiëntenzorg te verbeteren. STZ in samenwerking met

Recommend Documents