GROEPSGERICHTE INTERVENTIES FLITS KANSEN EN UITDAGINGEN
Dorine van Ravensberg Programmaleider Kwaliteit en Doelmatigheid paramed zorg
1
WAT VERWACHT iedere DOELGROEP • Goede, te vertrouwen behandelaar – Begrijpt gezondheidsprobleem – Goede diagnose of doorsturen – Goede behandeling en medicatie – Goede resultaten ‘bij de buren’
• Externe oplossing van gezondheidsprobleem
HvA 2012
2
OPVATTINGEN DOELGROEP MANNEN 'Tegenwoordig zeggen de artsen steeds 'bewegen, bewegen, bewegen'. Dat zeggen ze bij elke klacht waarvoor je naar hen toe gaat. Zij luisteren niet eens naar wat ik zeg. Maar ik ben oud, ik ben moe, ik ben ziek, ik heb pijn. Ik moet niet gaan bewegen, ik moet gaan rusten en medicijnen krijgen. Bij pijn is iets kapot, als ik veel beweeg gaat het nog meer kapot. Soms denk ik dat die artsen hier niet goed zijn opgeleid.‘ 'Wij gaan werken en dan terug naar huis, dat is ons leven. We hebben geen tijd voor sport.'
3
OPVATTINGEN DOELGROEP VROUWEN Hun mannen zeggen: “Onze vrouwen praten en praten en hebben de kinderen : dat is hun sport”.
De vrouwen zeggen: -
“geen tijd, geen geld, er is niets voor ons hier” “ik ben moe, ziek, kapot”
-
“mag niet sporten, kan niet bij ons, weet niet hoe”
HvA 2012
4
WAT WILLEN ARTS EN FYSIO • Inzicht bij cliënt in samenhang leefstijl en gezondheidsproblemen • Opvolgen adviezen: gezonder leven • Adherence aan therapie • Nemen van eigen verantwoordelijkheid voor gezondheid / empowerment
5
KARAKTERISTIEKEN DOELGROEP n=1100
53,7 jaar 34,7% 25,5%
leeftijd
geen opleiding alleen basisschool
44,0 jaar 52,7% 25,3%
27,5% geen/weinig NL taal 44,4% 19,4% nooit buurth/moskee/visite 27,0% 31,6% WAO/ziektewet 17,5% 36,5% huisarts >1x/mnd kl. 53,3% 4,2% huisarts wekelijks 7,3% 55,1% medisch specialist 32,2% 9,2% GGZ 9,6% 6
KARAKTERISTIEKEN DOELGROEP • Fysieke conditie 580 meter max. 6,08 km/uur <450 m 22,7% 422 m. max. 5,47 km/uur <450 m 59,0% • verval <12 slagen/min: 28,8% 11,1% • Kwaliteit van leven 0,618 0,392 • Ervaren gezondheid 50,3 48,2 • Obesitas 37,9% 65,6% • Buikomvang ernstig 55,4% 87,8%
7
KARAKTERISTIEKEN DOELGROEP • depressief • interne stressoren: dysfunctionele – Cognities – Emoties – Gedrag • externe stressoren • gebrek aan kennis, vaardigheden, GL rolfiguur » strategieën?!
8
VEILIGHEID • Vaak submaximaaltest / sporttest gewenst • Obesitas: kleding, ventilatie • COPD, DM: zelfmanagement en voorzorg • Onvoldoende bewegingservaring • Onvoldoende bewegingsvaardigheden
9
STRATEGIEËN (1) -------- gedegen lichamelijk onderzoek -------- goede uitleg van bevindingen -------- bespreken behandeling uitleg en overtuiging waarom goed lange machtsafstand gebruiken 10
STRATEGIEËN (2) • interventies in groepen ‘plaatsing’ kennis, klankbord eigen cultuur, onderling ‘tolken’
• allochtone zorgconsulent/ VETC inschakelen • multiculturele vaardigheden ontwikkelen bewustzijn, kennis, kundigheden
• open mind ieder mens is uniek; niet DE allochtoon
korte en lange machtsafstand 11
UITDAGINGEN • advies inbedden in het sociale leven • problemen en zorgvraag cliënt helder krijgen • verwachtingen tav gedrag cliënt uitspreken • motiverende gespreksvoering • omgevingsfactoren belangrijk • multisectorale samenwerking nodig 12
EERSTE TWEE FASEN IN GEDRAGSVERANDERING 1. ERKENNEN GEZONDHEIDSPROBLEEM 2. ERKENNEN EIGEN SITUATIE 3. AFWEGEN GEZONDHEIDSRISICO’S VOOR ZICHZELF 4. TOEKENNEN VAN OORZAKEN PROBLEMEN 5. OVERDENKEN WAT TE DOEN, ZINGEVING 6. KAN IK EEN VERANDERING WEL AAN?
13
KENNIS, AANDACHT, BELIEFS van cliënten 1.
weinig alg. kennis gezondheidsproblemen (mogelijke oorzaak, mogelijke consequenties overgewicht , dm, astma, chron.pijn)
2. onbekend met eigen situatie
(overgewicht, stress, leefstijl)
3. weinig aandacht risico’s van leefstijl
(andere problemen)
4. opvattingen over wat te doen, door wie (extern) 5. erkennen & aanvaarden eigen verantwoordelijkheid
(??)
6. mening over self efficacy (kunnen)(belemmeringen)
HvA 2012
14
KENNIS en VAARDIGHEDEN THERAPEUT • kennis eigen- en andere culturen
(waarden, zingeving, uitingsvormen)
• open attitude voor inzicht in individuele cliënt !! • interculturele communicatieve vaardigheden
(verbaal – non-verbaal)
• DE allochtone cliënt bestaat niet, DE therapeut ook niet !!!! • hulp(middelen) zoals tolk en groepsprotocol fysio/oefentherapie
15
GROEPSPROTOCOLLEN FLITS • Doelgroepen – laag opgeleide niet-westerse allochtonen, ongezonde leefstijl, gezondheidsprobleem • Doelstellingen – ervaren ‘bewegen is goed, ook bij pijn/ziekte’ – toerusting voor gezonde leefstijl opbouwen conditie en bewegingsvaardigheden, in- en ontspannen, gezond eetpatroon, sociale activiteit
– Empowerment incl. kennis, omgeving – langdurig volhouden GL gedragsverandering
16
METHODIEK BEVORDERING PARTICIPATIE VAN DE DOELGROEP IN GEZONDHEIDSBEVORDERENDE ACTIVITEITEN bevorderen dat cliënt zes stappen zet in gezondheidsbevordering 1. Overwegen om in te stromen in het Gezond Leven programma 2. Daadwerkelijk instromen na verwijzing 3. Therapietrouw zijn, niet voortijdig afhaken 4. Opvolgen zelfstandig uit te voeren bewegings- en andere opdrachten 5. Blijven sporten na het programma 6. Terugkomen voor herhaalde metingen en verdere coaching
17
PIJLERS PROTOCOL • goede voorbereiding • gedragsverandering met steun eigen cultuur • groepsprocessen in veilige omgeving, roddelvrij • veel uitleg en voorlichting, ondersteund door VETC • uitgaan van stadia van gedragsverandering incl. verminderen van belemmeringen:
ICF
• empowerment
incl. aanvaarden eigen verantwoordelijkheid, kunnen en durven
• integrale benadering
(samenwerking partijen)
18
Integrale benadering
Laag opgeleide vrouwen niet-westerse allochtoon chron. aspecifieke pijnklachten
HUISARTS * advies: gezondere leefstijl * hanteren inclusie- en exclusiecriteria voor migrantenprotocol * uitleggen doel migrantenprotocol * verwijzing voor migrantenprotocol
* kortsluiten resultaten met therapeuten en bespreken aanbevelingen * zo nodig verwijzing voor andere hulpverlening
Hulpverleners zoals: - maatschappelijk werk - GGZ - diëtist - anderen
Cursussen van: FYSIO-/OEFENTHERAPEUT IN DE WIJK • buurthuis, MBvO, sportbuurtwerk, sportschool • vrij toegankelijke voorzieningen (park, bos) voor sportieve activiteiten
12 weken groepsoefentherapie en VETC (migrantenprotocol) Mentale, fysieke en sociale toerusting voor ‘gezond leven’ groepen en therapeuten weten/ krijgen informatie over wat er in de wijk voor hen mogelijk is ---------------------------------------------------------Zo nodig verwijzen: * via huisarts naar andere hulpverleners HvA 2012 * naar relevante (groeps) cursussen
Begeleide proefles
- maatschappelijk werk - GGD - GGZ - diëtist - buurthuis of vrouwencentrum - arbeidsreïntegratie bureaus
19
Relevante onderdelen FLITS – Benaderingswijze doelgroep in multicultureel perspectief – Trainingsprincipes bij multimorbiditeit – Voorlichting – Geven van opdrachten: • Cliënt als medebehandelaar • Empowerment • Maatjesvorming – Zelfstandig doorsporten: • Coachen tijdens en na programma • Voorbereiding op zelfstandig doorsporten
– Cyclische evaluatie 20
UITKOMSTMATEN – Huisartsbezoek – Pijnklachten – Ervaren gezondheid – Kwaliteit van leven – Activiteiten – Conditie
HvA 2012
21
Resultaten programma FLITS
22
INBEDDING FLITS – Gezondheidszorg in de buurt / wijk • Huisarts, poh, diëtist • GGD, GGZ, thuiszorg, maatsch. werk – Sport en welzijn / buurthuis • Arbeidsreïntegratie bureau – Eigen omgeving van cliënten: straat, park
23
CONCLUSIE • Veel bereikt – (empowerment, samenwerking, protocol, methodiek) • Goede resultaten • Therapeuten belangrijke rol als ‘coach gezond leven‘ • Samenwerking tussen sectoren noodzakelijk
• Stem van de mannen /vrouwen belangrijk
24
ETHISCHE KWESTIE Aparte programma’s gezondheidsbevordering ethisch verantwoord? Voor? Tegen ? Argumenten voordeel-nadeel? Mits? 25
26
