College Burgemeester en Wethouders gemeente Bloemendaal Postbus 201 2050 AE Overveen
9 december 2013
Betreft: Advies bij beheersmaatregelen OV-taxi
Geacht College, Graag vraagt de Wmo-raad Bloemendaal uw aandacht voor het volgende In de bijeenkomst Wmo-raden inzake OV-taxi gemeenten Zuid-Kennemerland en IJmond op datum 21 november 2013, werden de voorgestelde beheersmaatregelen OV-taxi besproken. Reacties van leden van verschillende Wmo-adviesraden werden geïnventariseerd. Toegezegd werd dat deze reacties ambtelijk zouden worden teruggekoppeld naar de deelnemende gemeenten. Aan de leden van de Wmo-adviesraden werd toegezegd dat de Wmo-adviesraden naar de eigen gemeenten kunnen adviseren over de voorgelegde beheersmaatregelen OV-taxi. Hierbij doen wij u de overwegingen en het advies van de Wmo-raad Bloemendaal toekomen. Aansluitend aan de definitieve vaststelling van de beheersmaatregelen worden wij graag betrokken bij de wijze waarop de burgers worden geïnformeerd, zoals ten aanzien van de brief die zal worden toegestuurd naar de mensen met een Wmo-vervoerspas voor de OV-taxi. Naar onze mening verdient de aangeleverde conceptbrief een aanzienlijke verbetering. Uw gewaardeerde reactie stellen wij bijzonder op prijs. Namens Wmo-raad Bloemendaal,
A.M.L.D. Hoenderdos secretaris
Secretariaat WMO-raad Bloemendaal p/a Stichting WEB Leidsevaart 220 2014 HE Haarlem Tel. 023-5311834 Email:
[email protected]
3
Advies Wmo-raad Bloemendaal bij notitie Beheersmaatregelen OV-taxi, datum 21-11-13
Leeswijzer: De overwegingen en adviezen van de Wmo-raad hebben wij verwerkt in de voorgelegde nota ‘Beheersmaatregelen OV-taxi’. De zwarte tekst is de in de regiogemeenten aangeboden tekst Herkenbaar in rode kaders doen wij u de overwegingen en adviezen van de Wmo-raad Bloemendaal toekomen.
Beheersmaatregelen OV-Taxi In het afgelopen jaar is meermaals geconstateerd, dat de kosten van de OV-Taxi ontzettend zijn toegenomen. Ten opzichte van het vorige contract zijn de kosten ongeveer verdubbeld. In de zogenaamde ‘Van der Valk-overleggen’ hebben wij u hierover al op de hoogte gesteld. In die overleggen is ook gemeld, dat de gemeenten – in overleg met provincie Noord-Holland en BIOSGroep – zoeken naar bezuinigingsmaatregelen. Uitgangspunt daarbij is wel dat de kwaliteit van het vervoer blijft gewaarborgd. Opgemerkt moet worden dat de kwaliteit van het vervoer in het huidige contract wel enorm is toegenomen. Wij willen per 1 januari 2014 een aantal wijzigingen binnen de OV-Taxi doorvoeren, die leiden tot kostenbeheersing, maar met behoud van de huidige kwaliteit. Het gaat daarbij om de volgende maatregelen, waarover wij om advies vragen:
3
1 Invoeren kanteling; scherper indiceren De gemeente werkt vanaf 1 januari 2013 volgens de werkwijze van De Kanteling. Dit betekent dat er meer wordt gekeken naar eigen kracht en eigen oplossingen. Dit betekent ook, dat als mensen de OVTaxi niet wekelijks nodig hebben, wij mensen verwijzen naar het gebruik van het regulier OV en/of OVTaxi tegen gereduceerd tarief voor ouderen of overige reizigers.
Overwegingen Wmo-raad - De Wmo-raad is van mening, dat adequaat vervoer onlosmakelijk verbonden is aan de doelstelling: participatie aan de samenleving. - De WMO is geen voorzieningenwet meer maar een participatiewet. - Maatregelen lopen vooruit op de nieuwe Wmo 2015. - Naar de mening van de Wmo-raad werden de criteria voor het krijgen van een pasje voor WMOvervoer in het verleden (te) ruim gehanteerd. Dit geldt vooral voor de leeftijdsgroep 65+ die een Wmo- vervoerspas voor de OV-taxi heeft. Natuurlijk is er een groep die oud én gehandicapt is, maar dit geldt zeker niet voor iedere oudere. - Als er stringenter ge(her)ïndiceerd wordt, blijft het WMO vervoer wellicht mogelijk en betaalbaar voor de mensen die het echt nodig hebben. - Leeftijdsindicatie past niet in de gekantelde WMO. - Er blijken per gemeente grote en niet verklaarde verschillen in de percentages Wmo pashouders OV-taxi ten opzichte van het aantal inwoners. Te weten per januari 2013 Heemstede circa 1,7 % absoluut 451 Haarlem circa 2,3 % absoluut 3517 Haarlemmerliede 0,6 % absoluut 37 Bloemendaal 1,1 % absoluut 250 Uitgeest 1,0 % absoluut 128 - Opvallend is in de gemeente Haarlem het grote percentage mensen met een Wmo-vervoersindicatie OV-taxi. Stel dat 1.5 % een redelijke afspiegeling is, dan resulteert dit in 2294 pashouders. Dit is een afname met 1223 pashouders. Stel dat juist de mensen die nog relatief mobiel zijn na zorgvuldige individuele herindicatie ‘op maat’ geen OV-pas meer zullen krijgen. Dan zou de besparing voor de gemeente Haarlem op het vervoer OV-taxi wellicht 50% kunnen bedragen
Advies Wmo-raad Uitgangspunt: Het reguliere Openbare Vervoer is voor mensen met een WMO Vervoersindicatie niet adequaat. Er is een vervoersovereenkomst met BIOS. - Het bieden van adequate vervoersmogelijkheden, zoals de vervoersvoorziening OV-taxi, is voor mensen met een WMO-vervoersindicatie noodzakelijk. - Niet de frequentie van reizen maar het realiseren van mobiliteitsmogelijkheden om te kunnen participerend moet in de overwegingen rond de Kanteling uitgangspunt zijn. - Indien de reguliere vervoersvoorzieningen ontbreken (door bijv. het opheffen van buslijnen) moet een beroep gedaan kunnen worden op andere vervoersvoorzieningen. Faciliteren rondom mobiliteit moet leidend zijn. - Hoe, wat en welke frequentie nodig is zal d.m.v. de “keukentafelgesprekken” duidelijk geïnventariseerd moeten worden. De Wmo-raad pleit voor maatwerk. - De Wmo-raad adviseert om zowel de huidige als de nieuwe aanvragers met een WMO OV-taxi indicatie zorgvuldig te indiceren en te herindiceren. Toekenning binnen redelijke grenzen. - De Wmo-raad adviseert om leeftijd niet als criterium vast te stellen, maar de behoefte en noodzaak moeten leidend zijn. - De Wmo-raad adviseert om zorgvuldig alle burgers te informeren over de mogelijkheden die de OV-taxi biedt voor alle burgers, alsook over de leeftijdskortingen 65+.
3
2 Maximaliseren van aantal kilometers tot 1500 Uit jurisprudentie is gebleken, dat de gemeenten een op jaarbasis 1500 km moeten compenseren. Een gemiddelde OV-zone is 4,5 km. Dus 1500 km is 333 zones. Maatregel: maximaliseren aantal te reizen OV-zones op 350 per pashouder per jaar.
Overwegingen Wmo-raad Met de WMO wordt optimale participatie van alle burgers met een beperking nagestreefd. Mobiliteit is bijzonder belangrijk om te kunnen participeren. Volgens informatie is een rit met de OV-taxi gemiddeld ruim 2 zones. Een retourrit bedraagt dan totaal circa 5 zones. Bij een jaarmaximum van 350 zones betekent dit circa 70 retourritten per jaar. Dit zal in veel individuele situaties beslist te weinig zijn. Voorbeeld: Consequentie voor de inwoners van de gemeente Bloemendaal. Aantal zones inclusief opstapzone Bloemendaal Centrum naar Bennebroek of Vogelenzang bedraagt vier zones, retourrit is dan 8 zones. Dat zijn maximaal 43 ritten per jaar. Voor mensen die afhankelijk zijn van openbaar vervoer en daar geen gebruik van kunnen maken, kan de beperking naar 350 zones per jaar véél te weinig om volwaardig te kunnen participeren. Let ook op de strijdigheid met maatregel 1, te weten minder dan een wekelijks, dan geen WMOvervoer, terwijl volgens Maatregel 2 de retourrit Bennebroek of Vogelenzang naar Bloemendaal Centrum met een WMO vervoersindicatie niet wekelijks mogelijk is! Advies Wmo-raad - Aan het gebruik van het reguliere Openbaar Vervoer worden geen beperkingen opgelegd. Het reguliere Openbare Vervoer is voor mensen met een WMO Vervoersindicatie niet adequaat bruikbaar. De OV-taxi is voor mensen met een WMO-vervoersindicatie een noodzakelijk vervoersvoorziening. - Integraal Collectief beperken van het aantal zones dat jaarlijks mag worden gereisd met de OV-taxi is voor mensen met een WMO Vervoersindicatie geen adequate individuele mobiliteitsoplossing op maat wanneer daar niet aanvullend goede alternatieve vervoersmogelijkheden bij worden aangeboden. - Het is een ongewenste situatie dat mensen met een WMO vervoersindicatie drastisch worden beperkt in hun mogelijkheid om te participeren. Alternatieve mogelijkheden om te kunnen reizen zijn op dit moment voor een grote groep mensen met een Wmo-indicatie naar verwachting te beperkt en/of te kostbaar.
3
3 Verhogen eigen bijdrage reizigers Wmo-pashouders betalen momenteel een eigen bijdrage, die gelijk is aan het voormalige roze strippenkaarttarief (strippenkaart 65+). Uit jurisprudentie blijkt, dat het tarief voor de OV-Taxi gelijk mag zijn aan het reguliere openbaar vervoertarief. Het huidige reguliere openbaar vervoertarief is het check-in/check-out-tarief. Omgerekend naar OV-zones leidt dit tot de volgende (voorlopige) tarieven.
Voorstel tarief 2014 Categorie 1 WMO pashouder WMO-meereizenden (max. 2) OV-taxi - OV-tarief reductie
€
1,30
€
1,80
€
2,00
OV-taxi - OV-tarief regulier €
2,50
2 € 2,00 € 2,50 € 3,00 € 4,00
3 € 2,50 € 3,00 € 4,00 € 6,00
zones 4 € 3,00 € 3,50 € 6,00 € 9,00
5 € 3,50 € 4,00 € 8,00 € 12,00
6 -
volgende € 7,50 € 7,50 € 7,50 € 7,50
Overwegingen Wmo-raad - Uitgangspunt is dat het tarief OV-taxi voor mensen met een WMO-indicatie vergelijkbaar is met het tarief van regulier openbaar vervoer. - Met de OV-chipkaart worden de kosten voor het openbaar vervoer voor iedereen op dezelfde manier berekend: 1 kilometer reizen is 1 kilometer betalen. - De voorgestelde omrekening van kilometers naar zonetarief is in het huidige OV-taxi vervoer niet mogelijk. De omrekenformule is daarom beslist ernstig discutabel - De voorgestelde tariefsverhoging is drastisch. Te weten in een aantal gevallen een verdubbeling van de kosten. Voorbeelden: Zones 1 Nu tarief € 0,70 Na voorgestelde prijsverhoging wordt dit € 1,30 Zones 2 Nu tarief € 1,00 Na voorgestelde prijsverhoging wordt dit € 2,00
Advies Wmo-raad - Hogere eigen bijdragen vindt de Wmo-raad redelijk vanuit het oogpunt dat ook het reguliere openbaar vervoer duurder is geworden. - De tarifering vaststellen conform vergelijkbare tarieven en kortingsregelingen regulier Openbaar Vervoer.
3
4 Vervoer beperken tot vijf zones In het huidige contract kunnen mensen over een gebied van zes OV-zones tegen een gereduceerd tarief reizen. Wettelijk gezien bedraagt de compensatieplicht een gebied van vijf OV-Zones. Voor vervoer over grotere afstand kan men gebruik maken van Valys, een landelijk vervoersysteem. Er is in het verleden gekozen voor zes zones, omdat daarmee vanuit Heemskerk zowel AlkmaarNoord als Haarlem-Zuid bereikbaar waren. Dit houdt verband met de bereikbaarheid van de ziekenhuizen aldaar. Voorgesteld wordt nu om de ziekenhuizen als zogenaamde ‘points of interest’ aan te merken waar naartoe met de OV-taxi kan worden gereisd en de zesde zone voor overige bestemmingen niet meer aan te bieden in het OV-taxi vervoer. Er kan wel verder worden gereisd, maar vanaf de zesde zone betaalt men dan een tarief van € 7,50 per zone of kan men met Valys reizen.
Overwegingen Wmo-raad - Vervoersgebied met WMO-tarief afstemmen op bereikbaarheid en toegankelijkheid overige openbaar vervoersmogelijkheden; - Vervoer Valys sluit volgens informatie aan op het vervoersgebied 5 zones.
Advies Wmo-raad - Regionale ziekenhuizen en overige gezondheidscentra en instellingen moeten altijd met de OVtaxi bereikbaar blijven. Dit geldt ook voor de bereikbaarheid van de beide Spaarne ziekenhuizen als ‘points of interest’.
5 Aanpassen tarief meereizenden Op dit moment mogen maximaal twee meereizenden met de Wmo-pashouder tegen hetzelfde Wmotarief meereizen. Oorspronkelijk uitgangspunt was dat er twee mensen met de pashouder mogen meereizen, tegen een iets hoger tarief, maar niet te hoog. Voorgesteld wordt om maximaal 2 meereizenden (ongewijzigd) te laten meereizen tegen een tarief, dat € 0,50 hoger is dan het Wmo-tarief (zie tabel).
Overwegingen Wmo-raad Zover bekend wordt als voorwaarde gesteld dat mensen een NS begeleiderskaart hebben. De aanvraagprocedure blijkt in de praktijk erg lastig
Advies Wmo-raad - De NS begeleiderskaart vormt een goed toetsingsinstrument. Geadviseerd wordt ook de mogelijkheid aan mensen te bieden om volgens het nieuwe regime binnen de Wmo op maat een begeleiderspas te krijgen. ‘Eén cliënt, één plan’.
3
6 Scootmobiel alleen vanaf de tweede zone mee. Op dit moment kunnen scootmobielen onbeperkt worden meegenomen binnen de OV-Taxi. Scootmobiel zijn met name bedoeld voor het vervoer over de korte afstand, terwijl de OV-Taxi met name is bedoeld voor de langere afstand. Voorgesteld wordt om vanaf 1 januari 2014 een scootmobiel niet meer mee te nemen binnen de OVTaxi bij vervoer over één OV-Zone. Vanaf twee OV-zones kan de scootmobiel wel worden meegenomen.
Overwegingen Wmo-raad - Uitgangspunt is dat mensen, die beperkt mobiel zijn, zich moeten kunnen verplaatsen. Rekening houdend met wisselende weersomstandigheden, wisselende conditie van mensen met een WMOindicatie en overige individuele omstandigheden, zijn de oorzaak dat het niet altijd mogelijk is om met een scootmobiel te reizen. - Er zijn grote verschillen in individuele afstanden die binnen één OV-taxi zone kunnen worden gereisd. Volgens de plattegrond zone-indelingen OV-taxi bijvoorbeeld is Overveen tot VelserbroekSpaarndam één zone, dit geldt ook voor Station Heemstede tot in Haarlem Noord, en ook voor de Glip in Heemstede naar Brouwerskolk in Bloemendaal, terwijl dit afstanden betreft van circa 8 kilometer is. Deze afstand 8 kilometer, retourrit 16 km, is heel groot om met een scootmobiel te reizen en ook veel groter dan de met de scootmobiel beoogde afstand ‘rondom het huis’. - Een Scootmobiel is op de plaats van een bestemming, bijvoorbeeld een winkelcentrum, voor menigeen een vereiste om te kunnen functioneren. Advies Wmo-raad - In algemene termen is het redelijk om beperkende maatregelen te nemen voor het combineren van OV-taxi vervoer met Scootmobiel. Een Scootmobiel is bedoeld voor vervoer over de korte afstand. - De huidige grote verschillen in afstanden die kunnen worden afgelegd binnen één zone zijn aanzienlijk. Definieer een redelijke afstand die mensen met een scootmobiel worden geacht in een retourrit af te leggen. Denk aan maximaal 2 x 4 km.
3
