Governancecode. Structuur. Bestuur

Governancecode Structuur Wij onderschrijven het belang van een deugdelijk ondernemingsbestuur, waaronder begrepen het integer en transparant handelen van het bestuur, een goed toezicht op het ondernemingsbestuur en het afleggen van verantwoording over het uitgevoerde toezicht. De Governance Code Woningcorporaties (hierna de Code) die op 1 juli 2011 is gepubliceerd is voor ons leidend voor de inrichting van het ondernemingsbestuur. De Code wordt zo veel mogelijk toegepast en de beginselen worden onderschreven. Daar waar principes en uitwerkingsbepalingen niet worden toegepast is dit weergegeven. Onderstaand zijn de hoofdlijnen van onze corporate governance structuur weergegeven. Wij hanteren de corporate governance principes die we hebben neergelegd in afzonderlijke documenten waaronder: -

Governance tabel Governance structuur Reglement Raad van Commissarissen Rooster van aftreden Integriteitscode Toezichtskader Governance agenda

Bovenstaande reglementen zijn samengesteld met inachtneming van de Code. Zij zijn gepubliceerd op de website van Woonservice IJsselland onder het hoofdstuk Corporate Governance.

Bestuur Taak en werkwijze De bestuurder is belast met het besturen van Woonservice IJsselland, hetgeen onder meer inhoudt dat hij verantwoordelijk is voor de realisatie van de doelstellingen, de strategie, de financiering, het beleid en de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling en het beleid ten aanzien van deelnemingen. De bestuurder legt hierover verantwoording af aan de Raad van Commissarissen. De bestuurder richt zich bij de vervulling van zijn taak naar het belang van de organisatie in het licht van haar volkshuisvestelijke en maatschappelijke doelstelling en de met haar verbonden onderneming. Hij weegt daartoe de in aanmerking komende belangen van de bij Woonservice IJsselland betrokkenen af. De bestuurder verschaft de Raad van Commissarissen tijdig alle informatie die nodig is voor het uitoefenen van de taak van de Raad van Commissarissen. De bestuurder is verantwoordelijk voor de naleving van alle relevante wet- en regelgeving en voor het beheersen van de risico’s verbonden aan de activiteiten van Woonservice IJsselland. Hij rapporteert hierover en bespreekt de interne risicobeheersings- en controlesystemen met de Raad van Commissarissen. De huidige bestuurder is benoemd voor onbepaalde tijd. Wij hechten groot belang aan de continuïteit binnen het bestuur en hebben daarom uitwerkingsbepaling II.2.1., inhoudende een benoeming voor een periode van 4 jaar, niet overgenomen. Beloning De beloning van de bestuurder voor zijn werkzaamheden is wat betreft hoogte en structuur zodanig dat gekwalificeerde bestuurders kunnen worden behouden en aangetrokken. De beloningsstructuur heeft ten doel de belangen van de corporatie op middellange en lange termijn te stimuleren. Bij het vaststellen van de beloningsstructuur zijn de bepalingen en uitgangspunten van het beloningsadvies medio 2010 van VTW en Aedes integraal gevolgd. In november 2013 is een nieuwe staffel door Minister Blok geïntroduceerd. De staffel van november 2012 is teniet gedaan door een gerechtelijke uitspraak. De bestuurder valt in de overgangsregeling. Dit betekent dat de jaren 2014 tot en met 2017

conform het contract de beloning plaatsvindt. In 2018 vindt een reductie plaats conform de regeling. Remuneratierapport De hoofdlijnen van het rapport van de Raad van Commissarissen over de beloning van de bestuurder zijn opgenomen in het Remuneratierapport dat als onderdeel van het Verslag van de Raad van Commissarissen is opgenomen in het jaarverslag. Tegenstrijdige belangen Het is ons beleid dat elke vorm en schijn van belangenverstrengeling tussen Woonservice IJsselland en de bestuurder wordt vermeden. Besluiten tot het aangaan van transacties waarbij tegenstrijdige belangen van de bestuurder spelen, die van materiële betekenis zijn voor de organisatie en/of de bestuurder, behoeven de goedkeuring van de Raad van Commissarissen. Over transacties met een tegenstrijdig belang wordt gerapporteerd in het jaarverslag.

Raad van Commissarissen Taak en werkwijze De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de bestuurder en op de algemene gang van zaken van de organisatie en de met haar verbonden onderneming en staat het de bestuurder met raad ter zijde. De Raad van Commissarissen richt zich bij de vervulling van zijn taak naar het belang van de organisatie en de met haar verbonden onderneming en weegt daartoe de in aanmerking komende belangen van Woonservice IJsselland en de betrokkenen af. De Raad van Commissarissen is verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen functioneren. De Raad van Commissarissen beslist over benoeming, beoordeling, beloning, schorsing en ontslag van de bestuurder. De Raad van Commissarissen heeft zijn taak en werkwijze vastgelegd in een Reglement Werkwijze voor de Raad van Commissarissen. Onafhankelijkheid De Raad van Commissarissen is zodanig samengesteld dat de leden ten opzichte van elkaar, de bestuurder en welk deelbelang dan ook onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. In het Reglement Werkwijze Raad van Commissarissen zijn hieromtrent enkele bepalingen opgenomen. Jaarlijks wordt over de onafhankelijkheid van de leden van de Raad van Commissarissen gerapporteerd in het Verslag van de Raad van Commissarissen. Deskundigheid en samenstelling In de profielschets voor de Raad van Commissarissen zijn de kwalificatievereisten en de competenties voor de individuele leden van de Raad van Commissarissen opgenomen en tevens randvoorwaarden voor het functioneren van de Raad als geheel. Elke commissaris dient geschikt te zijn om de hoofdlijnen van het totale beleid te beoordelen. Elke commissaris beschikt over een specifieke deskundigheid die noodzakelijk is voor de vervulling van zijn taak, binnen zijn rol in het kader van de profielschets van de Raad. De Raad van Commissarissen dient zodanig te zijn samengesteld dat hij zijn taak naar behoren kan vervullen. Een herbenoeming van een commissaris vindt slechts plaats na zorgvuldige overweging. Ook bij een herbenoeming worden de hiervoor genoemde profieleisen in acht genomen. Leden van de Raad van Commissarissen worden voor een periode van vier jaar benoemd, waarbij als uitgangspunt wordt gehanteerd dat commissarissen maximaal acht jaar zitting kunnen hebben in de Raad. De Raad van Commissarissen rapporteert in zijn verslag dat naar zijn oordeel de Raad zodanig is samengesteld dat hij zijn taak naar behoren kan vervullen, dat een profielschets is samengesteld en dat (her)benoemingen van leden van de raad na een zorgvuldige procedure hebben plaatsgevonden;

Rol van de voorzitter van de Raad van Commissarissen De voorzitter van de Raad van Commissarissen bepaalt de agenda en leidt de vergaderingen van de Raad. Hij ziet toe op goed functioneren van de Raad en zijn commissies, draagt zorg voor een adequate informatievoorziening aan de commissarissen en zorgt ervoor dat er voldoende tijd bestaat voor besluitvorming. Voorts draagt hij zorg voor het introductie- en opleidings- of trainingsprogramma voor de leden, is hij namens de Raad van Commissarissen het voornaamste aanspreekpunt voor de bestuurder en initieert de evaluatie van het functioneren van de Raad van Commissarissen en van de bestuurder. De voorzitter wordt in zijn rol ondersteund door de werkorganisatie. Samenstelling en rol van de kerncommissies van de Raad van Commissarissen De Raad van Commissarissen heeft uit zijn midden een audit- en een remuneratiecommissie benoemd. De taak van de commissies is om de besluitvorming van de Raad van Commissarissen voor te bereiden. Voor de audit- en de remuneratiecommissie zijn afzonderlijke reglementen samengesteld. De hoofdlijnen van de reglementen zijn in de onderstaande paragraven weergegeven. De Raad van Commissarissen doet verslag van de uitvoering van de taakopdracht van de commissie in het Verslag van de Raad van Commissarissen. Remuneratiecommissie De remuneratiecommissie ondersteunt de Raad van Commissarissen bij het uitvoeren van het beloningsbeleid. De remuneratiecommissie richt zich in ieder geval op: - het doen van een voorstel aan de Raad betreffende het te voeren bezoldigingsbeleid aangaande de bestuurder - het beoordelen van de samenstelling en het functioneren van het bestuur - het doen van een voorstel aan de Raad betreffende de beloning van het individuele bestuurslid ter vaststelling door de Raad, in welk voorstel in ieder geval aan de orde komen: de hoogte van de vaste beloning; de eventueel toe te kennen variabele beloningscomponenten en de secundaire arbeidsvoorwaarden - het opmaken van een beoordelingsrapport van de bestuurder, waarin tenminste is opgenomen een evaluatie van de prestaties over het afgelopen jaar en de doelstellingen voor het komende jaar. De remuneratiecommissie wordt gevormd door de voorzitter en de vicevoorzitter van de Raad van Commissarissen. Auditcommissie De Auditcommissie bestaat uit twee leden van de Raad van Commissarissen. De leden van de Auditcommissie beschikken over relevante financiële expertise. De bestuurder woont de vergaderingen van de Auditcommissie bij, tenzij de Auditcommissie dit niet wenst. De Auditcommissie kan desgewenst de onafhankelijke accountant danwel eventuele andere adviseurs van Woonservice IJsselland uitnodigen voor haar vergaderingen. De Auditcommissie heeft als taak het houden van toezicht op het functioneren van de bestuurder ten aanzien van: - de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, waaronder het toezicht op de naleving van de relevante wet- en regelgeving - de financiële informatievoorziening zoals opgenomen in hoofdstuk 5 van het reglement werkwijze Raad van Commissarissen - de naleving van aanbevelingen en opvolging van opmerkingen van de onafhankelijke accountant - de relatie met de onafhankelijk accountant, waaronder in het bijzonder zijn onafhankelijkheid, het honorarium en eventuele niet-controlewerkzaamheden - de treasuryactiviteiten - de informatie- en communicatietechnologie.

De controle van de financiële verslaggeving, de positie van de interne control functie en de functie van de onafhankelijke accountant - Financiële verslaggeving De bestuurder is verantwoordelijk voor de kwaliteit en de volledigheid van de openbaar gemaakte financiële informatie. De Raad van Commissarissen ziet er op toe dat de bestuurder deze verantwoordelijkheid neemt - Rol, beloning en beoordeling van het functioneren van de onafhankelijke accountant De onafhankelijk accountant wordt benoemd door de Raad van Commissarissen. De bestuurder brengt daarbij een advies uit aan de Raad van Commissarissen. De bezoldiging van en de opdrachtverlening tot het uitvoeren van niet-controlewerkzaamheden door de onafhankelijk accountant worden goedgekeurd door de Raad van Commissarissen na overleg met de bestuurder - Interne control functie De control functie is van belang bij het beoordelen en toetsen van interne risicobeheersingsen controlesystemen. Dit gebeurt onder verantwoordelijkheid van de bestuurder - Relatie en communicatie van de onafhankelijk accountant De onafhankelijk accountant woont de vergadering van de auditcommissie bij waarin over de jaarrekening wordt gesproken. De onafhankelijk accountant rapporteert zijn bevindingen betreffende het onderzoek van de jaarrekening gelijktijdig aan de bestuurder en de auditcommissie.

Maatschappelijke verantwoording en beleidsbeïnvloeding door belanghebbenden Wij hebben een visie ontwikkeld op onze maatschappelijke positie en hanteren deze visie als uitgangspunt bij de bepaling voor ons beleid. De bestuurder heeft deze visie vertaald in een missie en beleidsdoelstellingen. Deze missie en beleidsdoelstellingen zijn uiteengezet in het jaarverslag. Tevens is hier inzicht gegeven in de mate van realisatie van de beleidsdoelstellingen en het oordeel van de bestuurder over de realisatie ervan. In 2011 heeft de maatschappelijke visitatie plaatsgevonden. De stakeholders zijn hier intensief bij betrokken geweest. De stakeholders zijn: - het huurdersplatform - de zorginstelling Attent wwz - de Gemeente Doesburg en dan vooral de disciplines: - volkshuisvesting - ruimtelijke ordening - grondzaken - welzijn - de politie - de welzijnsinstelling Carion - de zorgorganisaties Stichting Philadelphia Zorg en Zozijn - de politieke partijen

Toepassing van de Governance Code Woningcorporaties Woonservice IJsselland heeft haar corporate governance structuur getoetst aan de principes en de uitwerkingsbepalingen, die in de Code zijn opgenomen. Hieronder worden de principes en uitwerkingsbepalingen opgesomd die wij niet hebben overgenomen:

- Bij de totstandkoming van de nieuwe strategie worden stakeholders betrokken, zodat zij het beleid kunnen beïnvloeden. Het jaarverslag wordt aan de stakeholders verzonden in juni van elk boekjaar. In het begeleidend schrijven wordt de stakeholders verzocht te reageren op het beleid en op de inhoud van het jaarverslag. - uitwerkingsbepaling II.2.1. (benoeming leden van het Bestuur voor een periode van vier jaar); met als argumentatie dat in het kader van de gewenste continuïteit binnen het bestuur en de Raad van Commissarissen zich gebonden acht aan de in het verleden gesloten arbeidsovereenkomst met de bestuurder.

Visitatie In 2011 heeft visitatie plaatsgevonden. Het resultaat, het cijfer zeven (7) wordt gezien als een erkenning van de maatschappelijke positie die de corporatie in haar werkgebied heeft. De aandachtspunten die uit de visitatie naar voren zijn gekomen zijn verwerkt in het strategisch meerjarenplan 2012 - 2015.

Rapportage

Maatschappelijke visitatie Woonservice IJsselland Eindrapport Opdrachtgever: Woonservice IJsselland Rotterdam, 3 augustus 2011

Maatschappelijke visitatie Woonservice IJsselland Eindrapportage

Opdrachtgever: Woonservice IJsselland

Wouter Vos Janbart van Ginkel Gerard Agterberg of Achterberg

Rotterdam, 3 augustus 2011

Over Ecorys

Met ons werk willen we een zinvolle bijdrage leveren aan maatschappelijke thema’s. Wij bieden wereldwijd onderzoek, advies en projectmanagement en zijn gespecialiseerd in economische, maatschappelijke en ruimtelijke ontwikkeling. We richten ons met name op complexe markt-, beleids- en managementvraagstukken en bieden opdrachtgevers in de publieke, private en not-forprofit sectoren een uniek perspectief en hoogwaardige oplossingen. We zijn trots op onze 80-jarige bedrijfsgeschiedenis. Onze belangrijkste werkgebieden zijn: economie en concurrentiekracht; regio’s, steden en vastgoed; energie en water; transport en mobiliteit; sociaal beleid, bestuur, onderwijs, en gezondheidszorg. Wij hechten grote waarde aan onze onafhankelijkheid, integriteit

en samenwerkingspartners. Ecorys-medewerkers zijn betrokken experts met ruime ervaring in de academische wereld en adviespraktijk, die hun kennis en best practices binnen het bedrijf en met internationale samenwerkingspartners delen. Ecorys Nederland hecht aan een duurzame bedrijfsvoering. Daarom printen wij standaard op FSC-gecertificeerd papier.

ECORYS Nederland BV Watermanweg 44 3067 GG Rotterdam Postbus 4175 3006 AD Rotterdam Nederland T 010 453 88 00 F 010 453 07 68 E [email protected] K.v.K. nr. 24316726 W www.ecorys.nl

Ecorys Vastgoed T 010 453 85 18 F 010 453 85 88

Inhoudsopgave

Voorwoord 5 Totaalbeeld en Recensie 9 Totaalbeeld: eindoordeel 7,0 9 Prestatievelden 9 Integrale scorekaart 12 Recensie 13 Deel I 17 2 Profiel Woonservice IJsselland 19 2.1 Profiel 19 2.2 Bezit 19 2.3 Organisatie 19 3 Presteren naar Eigen Ambities (PnA) 21 3.1 Inleiding 21 3.2 Prestaties 21 3.3 Beleidskader 23 3.3.1 Missie en visie 23 3.4 Prestaties en beoordeling 23 4 Presteren naar Opgaven (PnO) 27 4.1 Inleiding 27 4.2 Beschrijving van het werkgebied 27 4.3 Regionale opgaven 27 4.4 Lokale opgaven 27 4.5 Prestaties en beoordeling 28 5 Presteren volgens Belanghebbenden (PvB) 31 5.1 Inleiding 31 5.2 Betrokkenheid, participatie, samenwerking en overleg 31 5.3 Betrokkenheid van belanghebbenden bij de maatschappelijke visitatie 33 6 Presteren naar Vermogen (PnV) 37 6.1 Inleiding 37 6.2 Financiële continuïteit 37 6.2.1 Vermogenspositie 37 6.2.2 Middelen 37 6.2.3 Sturing op kasstromen 37 6.3 Financieel beheer 39 6.3.1 Planning- en controlecyclus 39 6.3.2 Treasurystatuut 40 6.4 Doelmatigheid 40 6.5 Vermogensinzet 41 6.6 Prestaties en beoordeling 41 7 Governance (PnG) 43

7.1 Inleiding 43 7.2 Besturing 43 7.2.1 Plan 43 7.2.2 Check 44 7.2.3 Act 45 7.3 Het intern toezicht 45 7.4 Externe legitimatie 46 7.5 Presteren op het gebied van Governance: 47 Bijlagen 51 Bijlage 1: Bronnenlijst 53 Bijlage 2: Lijst geïnterviewde personen Woonservice IJsselland 54 Bijlage 3: Overzicht betrokken belanghebbenden 54 Bijlage 4: Presteren naar Ambities 55 Bijlage 5: Presteren naar Opgaven 58

Voorwoord

Een nieuw visitatiestelsel Een aantal corporaties, verenigd in Het Woonnetwerk, heeft in 2005 het initiatief genomen te komen tot de ontwikkeling van een nieuw stelsel voor maatschappelijke visitatie. Het initiatief sluit aan op de actuele discussies over toezicht, verantwoording en governance waarover onder meer de commissies Sas en Winter zich hebben uitgesproken. In de AedesCode, die in januari 2007 is vastgesteld, is de verplichting opgenomen voor corporaties die aangesloten zijn bij Aedes, zich eens per vier jaar te onderwerpen aan een audit die een gestructureerd oordeel oplevert over de maatschappelijke prestaties. Het Woonnetwerk heeft de SEV gevraagd de ontwikkeling van een nieuw visitatiestelsel te willen ondersteunen, waarbij als accenten werden geformuleerd: Een onafhankelijk vormgegeven instrument: geen instrument van de branche of van de overheid; Toetsing van buiten naar binnen: welke vragen wil 'de omgeving' beantwoord zien?; horizontale verantwoording, niet zozeer een leerinstrument;

Primair een Meer toetsen op resultaat dan op proces.

Medio 2006 was het visitatiestelsel op hoofdlijnen ontwikkeld en is een pilot van start gegaan, waarin maatschappelijke visitaties zijn uitgevoerd en de methodiek is doorontwikkeld. Deze pilot is in de eerste helft van 2008 afgerond. In september 2009 is de methodiek ondergebracht in de Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland, die onder meer belast is met de kwaliteitsbewaking van het visitatiestelsel. In 2010 is de 4.0 versie geïntroduceerd. Hoofdlijnen van het stelsel voor maatschappelijke visitatie Het doel van de maatschappelijke visitatie is als volgt verwoord: Het geven van een (gestructureerde) beoordeling over het maatschappelijk presteren van de individuele corporatie. De maatschappelijke visitatie geeft de stakeholders daarin een expliciete rol, zodat de maatschappelijke visitatie ook inzicht geeft in het presteren volgens de maatstaven van de stakeholders. Daarmee wordt bereikt dat de visitatie informatie en verantwoording verstrekt aan de stakeholders over het presteren van de corporatie.

De visitatiemethodiek brengt het maatschappelijk rendement in beeld door de prestaties van de corporatie te beschrijven en deze af te zetten tegen: De eigen ambities en doelstellingen; De opgaven in het werkgebied;

De normen van de stakeholders; De financiële mogelijkheden en de mate van efficiëntie. De governance

vormt hierin een bijzonder veld. De kwantitatieve beoordeling van de prestaties wordt samengevat in prestatiespinnenwebben en een kwantitatieve scorekaart. De maatschappelijke visitatie resulteert verder in een toelichtende rapportage en een recensie die een overkoepelende en samenvattende beoordeling bevat. Maatschappelijke visitatie Woonservice IJsselland – de aanpak van Ecorys Woonservice IJsselland heeft Ecorys opdracht gegeven voor het uitvoeren van een maatschappelijke visitatie. De maatschappelijke visitatie heeft plaatsgevonden in de periode maart - juni 2011. Het visitatieteam bestond uit Wouter Vos, Janbart van Ginkel en Gerard Agterberg of Achterberg van Ecorys. De visitatie kende de volgende stappen: 1 Deskresearch:Op basis van beschikbare documenten is een inventarisatie gemaakt van de gegevens die relevant zijn in het kader van de maatschappelijke visitatie. Deze gegevens zijn bestudeerd en verwerkt in een (intern) werkdocument. 2 Startbijeenkomst: Op 17 maart 2011 heeft een startbijeenkomst plaatsgevonden met de Directeur/Bestuurder, het Management Team en een aantal leden van de Raad van Commissarissen. Daarbij heeft Ecoryseen korte toelichting gegeven op de doelstellingen en de aanpak van de maatschappelijke visitatie. De bevindingen van de deskresearch zijn besproken. Tevens zijn afspraken gemaakt over de vervolgstappen. 3 Interne interviews: Op 17 maart hebben interviews plaatsgevonden met de Directeur/Bestuurder, afgevaardigden van de Raad van Commissarissen en het Management Team. Doelstelling van deze interviews was de bevindingen uit de deskresearch aan te vullen en in te kleuren. 4 Belanghebbenden: In de periode maart tot en met juni heeft het visitatieteam in totaal 12 interviews met belanghebbenden gehouden. 5 Rapportage: Aansluitend is de conceptrapportage maatschappelijke visitatie geformuleerd. Deze is op29 juni 2011 besproken met de Directeur/Bestuurder, het Management Team van Woonservice IJsselland en de Raad van Commissarissen. Na verwerking van tekstuele correcties is de definitieve rapportage opgesteld. De maatschappelijke visitatie is uitgevoerd op basis van de 4.0 versie van de SEV-methodiek. Graag lichten wij toe welke aanpak wij hanteren bij het beoordelen van maatschappelijke prestaties van de corporatie: Wij beschouwen terugkijkend de jaren 2007 tot en met 2010 en vooruitkijkend het jaar 2011 en de daaropvolgende meerjarenramingen. Ecorys maakt zoveel mogelijk gebruik van feiten en cijfers, normeringen en oordelen van anderen. De feitelijk geleverde prestaties en de waargenomen stakeholdersoordelen vormen steeds de basis van de beoordeling. Wij bekijken tevens de beleidsstructuur waarbinnen de prestaties zijn (worden) geleverd. De beleidsstructuur geeft een indruk van de borging en de duurzaamheid van de prestaties en is mede van invloed op de beoordeling. De wijze waarop binnen de corporatie de governance is ingevuld, maakt eveneens deel uit van de beoordeling. Wij bekijken ook de context waarin de prestaties zijn (worden) gerealiseerd. De context kan bijvoorbeeld verklaringen opleveren voor het achterblijven van prestaties. Deze verklarende context bepaalt niet de beoordeling van de feitelijk gerealiseerde prestaties, maar wordt als tekstuele aanvulling op de beoordeling geformuleerd. Wij hebben ervoor gekozen de prestatiespinnenwebben te voorzien van tekstblokken die het oordeel in de spinnenwebben inkleuren. Op deze wijze ontstaat naar onze mening een evenwichtig beeld tussen kwantitatief oordeel en context/argumentatie. Bij het geven van rapportcijfers geldt de onderstaande meetschaal, conform de 4.0 versie van de methodiek. Kwalitatieve prestaties worden ook in het licht van deze schaal beoordeeld. Het ijkpunt is een 7: ruim voldoende.

Cijfer

Benaming

Kwantitatieve prestatie

Afwijking

1

Zeer slecht

Er is geen prestatie geleverd

Meer dan -75%

2

Slecht

Er is vrijwel geen prestatie geleverd

-60% tot -75%

3

Zeer onvoldoende

De prestatie is zeer aanzienlijk lager dan de

-45% tot -60%

4

Ruim onvoldoende

De prestatie is aanzienlijk lager dan de norm

-30% tot -45%

5

Onvoldoende

De prestatie is significant lager dan de norm

-15% tot -30%

6

Voldoende

De prestatie is wat lager dan de norm

-5% tot -15%

7

Ruim voldoende

De prestatie is gelijk aan de norm

-5% tot +5%

8

Goed

De prestatie overtreft de norm

+5% tot +20%

9

Zeer goed

De prestatie overtreft de norm behoorlijk

+20% tot +35%

10

Uitmuntend

De prestatie overtreft de norm aanzienlijk

Meer dan +35%

norm

Leeswijzer Deel 0 van de rapportage bevat het totaalbeeld en de recensie. Deel I bevat het toelichtende rapport. Het bestaat uit de volgende hoofdstukken: 1 2 3 4 5 6

Profiel Woningstichting Woonservice IJsselland Presteren naar Ambities Presteren naar Opgaven Presteren volgens Stakeholders Presteren naar Vermogen Governance

Bijlagen Bijlage 1 geeft een overzicht van de gehanteerde bronnen. Bijlage 2 geeft een overzicht van de betrokkenen bij Woonservice IJsselland, die wij in het kader van de maatschappelijke visitatie hebben gesproken en geïnterviewd. Bijlage 3 geeft een overzicht van de stakeholders die betrokken waren bij de maatschappelijke visitatie. Bijlage 4 geeft de prestatiemeting op de eigen doelen en ambities weer. Bijlage 5 geeft de prestatiemeting op de opgaven in het werkgebied. Tot slot De leden van het visitatieteam van Ecorys hebben de procesgang gedurende de maatschappelijke visitatie en de samenwerking daarin met Woonservice IJsselland ervaren als constructief, open enprettig. Wij danken allen die in de afgelopen maanden een bijdrage hebben geleverd aan de totstandkoming van deze maatschappelijke visitatie.

Totaalbeeld en Recensie

Totaalbeeld: eindoordeel 7,0 Woonservice IJsselland krijgt de volgende beoordelingen voor de verschillende onderdelen van de maatschappelijke visitatie: Ruim voldoende, indien de eigen ambities het referentiekader zijn (Presteren naar eigen Ambities: 7,0); Voldoende, indien de opgaven in het werkgebied het referentiekader zijn (Presteren naar Opgaven:

6,8); Ruim voldoende, waar het de betrokkenheid, de verwachtingen en de beoordeling van de belanghebbenden betreft (Presteren volgens Belanghebbenden: 7,6); Ruim voldoende, indien deze worden afgezet tegen de financiële mogelijkheden van de corporatie en de mate van efficiëntie die daarbij aan de orde is (Presteren naar Vermogen: 7,1); Voldoende, wat betreft de invulling van governance (Presteren ten aanzien van Governance: 6,5).

Eigen ambities

Prestatievelden Presteren naar eigen ambities Over het algemeen is de beoordeling van de prestaties ruim voldoende. In het bijzonder springen de gemiddelde huur van 61% van maximaal redelijk, en de aandacht die uitgaat naar nultredewoningen en zorgbehoevenden naar voren. De beoordeling van de prestaties op het gebied van de (des) investeringen in vastgoed is lager dan de overige prestatievelden. Dit wordt veroorzaakt doordat de ambitie om tussen 2006 en 2011 minimaal 400 woningen te realiseren niet gehaald is.

Primaire doelgroep

10 Kwaliteit wijken en Kwaliteit woningen en buurten woningbeheer

(Des) investeren in Huisvesting bijzondere vastgoed doelgroepen

Presteren naar opgaven De beoordeling van de prestaties op het gebied van (des) investeren in vastgoed is lager dan de overige beoordelingen. Dit komt doordat in de prestatieafspraken te realiseren woningaantallen zijn afgesproken die niet gehaald zijn, ondanks dat in de KAN-regio de opgave voor de productie een jaar is uitgesteld. Op het gebied van duurzaamheid hebben de woningen een energielabel gekregen. Er wordt via het KAN-convenant gebruik gemaakt van duurzame materialen en isolatievormen. Ten behoeve van duurzaamheid is De Bongerd 10% onder de wettelijke EPC norm gerealiseerd. De Hessegracht is voorzien van een warmte/koude installatie ten behoeve van 24 verpleegplaatsen. Verder is geen informatie over de voortgang van het verbeteren van het gemiddelde energielabel beschikbaar. Om deze redenen zijn de prestaties op dit thema beoordeeld met een 6.

Primaire doelgroep 10 Kwaliteit wijken en

Kwaliteit woningen en woningbeheer buurten

(Des) investeren in Huisvesting bijzondere vastgoed doelgroepen

Presteren volgens belanghebbenden Het totaaloordeel van de belanghebbenden komt op een 7,6. De cijfers lopen uiteen van een 6 tot een dikke 9. Belanghebbenden zitten inhoudelijk redelijk op één lijn. Daar waar er één-op-één samenwerking is met partners, is de beoordeling over het algemeen goed. De drie wijkraden laten over het totaal een goede doch minder hoge score zien Het is duidelijk dat de belanghebbenden over het algemeen veel waardering hebben voor de wijze waarop Woonservice IJsselland presteert. Kritische vragen of opmerkingen bij belanghebbenden hebben niet altijd direct betrekking op het achterblijven van prestaties, maar staan vaak ook in relatie tot de perceptie van belanghebbenden.

Presteren naar vermogen Woonservice IJsselland is een efficiënte onderneming en er is sprake van een gezonde financiële positie. Wel is er een aantal punten die conform de visitatiemethodiek minder goed beoordeeld worden. Woonservice IJsselland gaat uit van waarderingen tegen historische kostprijs. Bij de visitatiemethodiek wordt het gebruik van de bedrijfswaarde getoetst. Er wordt ook geen gebruik gemaakt van vooraf vastgestelde rendementseisen. Wel is er inzicht in het exploitatierendement. De meerjarenprognose betreft een periode van 5 jaar in plaats van 10 jaar. Een strategisch voorraadbeleid als zodanig ontbreekt. Wel is een strategisch plan aanwezig, dat fungeert als ondernemingsplan, een meerjarenprognose en per PMC zijn de toekomstige activiteiten geraamd. De totale beoordeling van het presteren naar vermogen is ruim voldoende. Presteren ten aanzien van Governance Op het gebied van Governance presteert Woonservice IJsselland grotendeels volgens de norm. Enkele kanttekeningen zijn: Er is geen externe evaluatie van de RvC onder leiding van een externe geweest, wel interne jaarlijkse evaluaties. De toetsing van investeringen door de RvC vindt sinds 2010 volgens vaste kaders plaats. Dit is opgezet in 2009. Hiervoor was de toetsing in mindere mate aanwezig. Er heeft gedurende de visitatieperiode een ontwikkeling plaatsgevonden met betrekking tot de betrokkenheid van belanghebbenden. Uit de kanttekeningen blijkt evenwel dat Woonservice IJsselland de afgelopen jaren een goede ontwikkeling heeft doorgemaakt.

Integrale scorekaart De integrale scorekaart toont het volgende beeld: Gewicht Perspectief 1 2 3 4 5

Gewogen cijfer

Gemid. cijfer

Presteren naar Ambities 7,2

7,0

7,2

6,4

7,0

7,0

nvt

7,0

7,5

6,7

7,0

5,7

7,0

6,8

nvt

6,8

nvt

7,6

Presteren naar Opgaven

Presteren volgens Belanghebbenden

Presteren naar Vermogen Financiële continuïteit

Vermogenspositie

5

7

20%

1,2

20%

1,4

20%

1,6

40%

2,8

6 Financieel beheer

Planning- en controlcyclus

7

7 Doelmatigheid Vermogensinzet

8 Visie

7

7 7 Eindcijfer voor Vermogen Presteren ten aanzien van governance Besturing

7,0

Plan 7,0

7,0

33%

2,3

7,0 Intern toezicht

Functioneren RvC

6,8

6,0

33%

2,2

33%

2,0

7,0 Externe legitimatie

6,0

Eindcijfer voor Governance

6,5

Geïntegreerd eindoordeel

7,0

Recensie Woonservice IJsselland is een stichting die actief is in de gemeente Doesburg. Zij heeft een bezit van circa 2.000 woningen. De corporatie is in de systematiek van het Centraal Bureau voor Volkshuisvesting ingedeeld in de referentiegroep corporaties met een gemiddeld profiel met een accent op eengezinswoningen. Woonservice IJsselland werkt met een relatief kleine club alleen binnen de grenzen van de gemeente Doesburg. Echter door horizontale verbanden in de regio blijft zij goed op de hoogte van ontwikkelingen elders. Woonservice IJsselland gaat mee met de tijd en heeft zich de afgelopen jaren meer aan de buitenwereld laten zien als een actieve stichting die de belangen van Doesburg en haar bewoners een warm hart toedraagt. WIJ presteert het om ook in deze toch moeilijke tijden met krimp en andere tegenwind toch haar maatschappelijke rol te vervullen. Als dat betekent dat daarmee bouwplannen worden uitgesteld of doorgeschoven worden naar een andere periode dan is WIJ helder in het nemen van die beslissing. De visitatiecommissie respecteert de wijze waarop Woonservice IJsselland met gevoel voor de lokale dynamiek aan het werk gaat. De medewerkers zijn graag bereid om opgaven en doelstellingen die WIJ zichzelf oplegt, op zich te nemen en laten zich niet afschrikken door de onvermijdelijke tegenvallers. Naast het reguliere werk voor de primaire doelgroep, wat prima op orde is, zien we dat Woonservice IJsselland ook een bijdrage aan de stad wil leveren door er te zijn voor zorg- en welzijnsinstellingen alsmede specifieke doelgroepen. Woonservice IJsselland is een efficiënte onderneming, er is sprake van een gezonde financiële positie. Een ieder in de organisatie lijkt goed te weten wat zijn of haar taak is en mensen zijn trots op het feit dat ze onderdeel zijn van de stichting. Men is zelfverzekerd en heeft een duidelijk beeld van wat ze als organisatie doet en waar Woonservice IJsselland voor staat. De aanwezige overtuiging binnen de organisatie maakt het mogelijk om de prestaties te leveren die men wil leveren. De beleidskaders zijn goed op orde. Er zijn duidelijke en helder geformuleerde doelen en ambities waar men zich ook aan committeert. Dit maakt het ook voor de belanghebbenden van WIJ duidelijk waar de stichting voor staat, wat ze willen doen en waar ze op kunnen worden afgerekend. Men schroomt niet om open aan te geven wat ze per jaar van plan zijn op te pakken. Hierbij wordt aangegeven hoe dit bijdraagt aan strategische doelen. De visitatiecommissie merkt daarbij op dat de ingeslagen weg met de recente jaarverslagen er een is die opvolging verdient. Deze manier van rapporteren is van hoogwaardig niveau en biedt een heldere en transparante doorkijk in de werkzaamheden van Woonservice IJsselland. WIJ onderschrijft het belang van een deugdelijk ondernemingsbestuur, waaronder begrepen het integer en transparant handelen van het bestuur, een goed toezicht op het ondernemingsbestuur en het afleggen van verantwoording over het uitgevoerde toezicht, allen zaken die de visitatiecommissie ook terug heeft gezien in het dagelijks functioneren van de stichting Een belangrijk kenmerk van Woonservice IJsselland is dat zij zeer herkenbaar en benaderbaar is voor eenieder die iets met WIJ te maken heeft. Kritische vragen of opmerkingen bij belanghebbenden hebben niet altijd direct betrekking op het achterblijven van prestaties, maar staan vaak ook in relatie tot de perceptie van belanghebbenden. De mate van betrokkenheid van burgers en belanghebbenden bij de stichting en andersom

is groot. Dusdanig groot dat opmerkingen van belanghebbenden tijdens deze maatschappelijke visitatie direct door de medewerkers van WIJ aan de juiste belanghebbenden gekoppeld kunnen worden. De binding tussen Doesburg en Woonservice IJsselland is hiermee direct aangetoond. Het feit dat belanghebbenden vooral WIJ erop wijzen dat zij niet teveel moeten veranderen geeft des te meer aan dat de relatie tussen hen goed is. De visitatiecommissie heeft hier waardering voor, zeker in een Nederland waar, door financiële gedrevenheid, deze sociale waarden er nog wel eens als eerste aan gaan. De visitatiecommissie is van mening dat Woonservice IJsselland de afgelopen vier jaar een meer dan adequate prestatie heeft neergezet.

Deel I

2 Profiel

Woonservice IJsselland

2.1 Profiel Woonservice IJsselland is actief in de gemeente Doesburg en heeft een bezit van circa 2.000 woningen. De corporatie is in de systematiek van het Centraal Bureau voor Volkshuisvesting ingedeeld in de referentiegroep corporaties met een gemiddeld profiel met accent op eengezinswoningen (Rfo6).

2.2 Bezit Het woonbestand van Woonservice IJsselland bestaat grotendeels uit eengezinswoningen (74,5% ten opzichte van 43,1% landelijk). Daarnaast verhuurt de corporatie nog meergezinswoningen met en zonder lift t/m 4 lagen. De gemiddelde leeftijd van het bezit is ouder dan het landelijke bezit, waarbij het grootste aandeel stamt uit de periode ’45 – ‘69 . Tabel 1: Woningvoorraad Woonservice IJsselland Landelijk Woonservice IJsseland

Eengezinswoningen Meergezinswoningen vier etages zonder lift Meergezinswoningen met lift HoogbouwEenheden verzorging Overig Totaal

74,5 7,0 14,3 0,8 0,0 3,4 100,0

43,1 27,4 13,1 10,7 2,1 3,5 100,0

Bron: Corporatie in Perspectief, Woonservice IJsselland, 2010, Centraal Fonds Volkshuisvesting Het gemiddelde huurniveau ligt bij Woonservice IJsselland op € 404 per maand. Dit is 61,0% van

maximaal redelijk. Het huurniveau is hoger dan de referentiegroep (€ 401 per maand) maar lager als het landelijke gemiddelde (€ 411 per maand). Het aandeel woonbezit dat valt onder de classificaties goedkope en betaalbare woningen bedroeg ultimo 2009 respectievelijk 23,3% en 73,3%. Dit is hoger dan de referentiegroep (69,9%) en het landelijk gemiddelde (66,7%).

2.3 Organisatie Het bestuur van Woonservice IJsselland bestaat uit een Directeur/Bestuurder, die bij zijn werkzaamheden wordt ondersteund door een Manager Vastgoed, een Manager Woondiensten en een Manager Financiën. De Raad van Commissarissen houdt toezicht op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken bij de corporatie. Eind december 2010 waren er ca.16 fte werkzaam bij Woonservice IJsselland.

3 Presteren

naar Eigen Ambities (PnA)

3.1 Inleiding Het eerste onderdeel waarop het presteren van de corporatie wordt beoordeeld, is naar de eigen ambities. De feitelijke maatschappelijke prestaties van 2007 - 2010 worden beoordeeld in het licht van de eigen geformuleerde ambities en daaruit volgende doelen. Hierbij wordt, conform de visitatiemethodiek per prestatieveld globaal omschreven wat de prestaties zijn. Vervolgens worden op hoofdlijnen de ambities behandeld, door de missie en visie weer te geven. Een gedetailleerde vergelijking van de ambities en prestaties staat weergegeven in de bijlagen. De in dit hoofdstuk weergegeven prestaties vormen ook het toetsingskader voor het hoofdstuk ‘Presteren naar Opgaven’. Hierin worden dezelfde prestaties vergeleken met de opgaven in het werkgebied. De opgaven worden, in tegenstelling tot de ambities, niet afgeleid uit de door Woonservice IJsselland zelf opgestelde documentatie, maar bijvoorbeeld uit gemeentelijke woonvisies.

3.2 Prestaties Uit de jaarverslagen zullen de prestaties uit de jaren 2007 – 2010 worden besproken. Jaarverslag 2007 Bij de huisvesting van de primaire doelgroep ligt een belangrijke focus van de prestaties op het gebied van toewijzingen aan starters (29%). Van de vrijgekomen woningen is 53,8% toegewezen aan inwoners uit Doesburg. Een indicator voor de betaalbaarheid is het percentage van de huur ten opzichte van maximaal redelijk. Dit ligt voor de periode 2007 – 2009 gemiddeld op 61%. De huren stijgen conform inflatie. Om de kwaliteit van de woningen te verbeteren kunnen tegen huurverhoging extra voorzieningen aangebracht worden. Hier is in 2007 € 575.000 aan uitgegeven. Voor de huisvesting van doelgroepen zijn prestaties geleverd met betrekking tot vergrijzing. Er zijn 38 nultredewoningen opgeleverd. Verder zijn op het gebied van maatschappelijk vastgoed een gezondheidscentrum en de kantoren van de stichtingen WIND (Welzijns Instelling Doesburg) en STMG (Stichting Thuiszorg Midden-Gelderland) opgeleverd. Totaal zijn er in 2007 49 woningen opgeleverd, waarvan 11 koopwoningen. Uit het bestaande bezit zijn 13 woningen verkocht, waarvan 6 aan zittende huurders. Woonservice IJsselland heeft in 2007 uitgaven gedaan om de

fysieke leefbaarheid in Doesburg te verbeteren. Het gaat onder andere om de herinrichting van speeltuintjes en de realisatie van een plein. Jaarverslag 2008 Evenals in 2007 gaat bij de huisvesting van de primaire doelgroep in 2009 qua prestaties de aandacht uit naar starters en inwoners uit Doesburg. Er zijn in 2008 28% van de woningen toegewezen aan starters en 51,4% aan inwoners uit Doesburg. De huren zijn wederom conform inflatie gestegen. In 2008 is voor een kleiner bedrag gebruik gemaakt van de mogelijkheid om de woningkwaliteit te verbeteren door extra voorzieningen aan te brengen tegen huurverhoging. Hier is € 323.000 aan uitgegeven. Voor de huisvesting van doelgroepen zijn op het gebied van zorg prestaties geleverd. Er zijn 9 zelfstandige appartementen voor cliënten van stichting Zozijn opgeleverd. Er zijn verder 5 goedkope huurwoningen opgeleverd, 4 woningen uit de bestaande voorraad zijn verkocht en 1 locatie is aangekocht. Er zijn in 2008 minder prestaties geleverd dan in 2007 op het gebied van investeringen in vastgoed als naar opleveringen gekeken wordt. Qua prestaties op het gebied van kwaliteit in wijken en buurten is een verschuiving te zien van fysieke investeringen naar meer sociale investeringen. Woonservice IJsselland participeert in wijkgericht werken met de gemeente en in sociale activiteiten zoals een bloemetjesmarkt. Om de leefbaarheid te bevorderen zijn opdrachten verstrekt voor het structureel schoonmaken van de woonomgeving. Jaarverslag 2009 Voor wat betreft de huisvesting van de primaire doelgroep valt in 2009 een daling te zien in de toewijzingen aan starters (22%) en inwoners van Doesburg (50%). De huren zijn wederom conform inflatie gestegen. Alle huurwoningen zijn in 2009 in het bezit van een energielabel. Keuzevrijheid van de bewoners wordt bevorderd door extra pakketten voor keukens bij nieuwbouwcomplexen. Er hebben in 2009 26 huishoudens gekozen om energiebesparende maatregelen aan te laten brengen tegen huurverhoging. Daarnaast zijn 107 verwarmingsketels vervangen door energiezuinige exemplaren. Op het gebied van huisvesting van doelgroepen zijn in 2009 veel prestaties geleverd. Woonservice IJsselland heeft in 2009 een woningbezit waarvan 22% bestaat uit nultredewoningen. Het aantal nultredewoningen is in 2009 toegenomen met 45. De voorraad bijzondere woonvormen is met 42 eenheden toegenomen. Verder zijn 18 appartementen voor zelfstandig wonen van gehandicapten en 24 verpleegplaatsen opgeleverd. Naast investeringen voor specifieke doelgroepen zijn 42 betaalbare huurwoningen opgeleverd en 2 duurdere huurwoningen. Er zijn 9 woningen uit het bestaande bezit verkocht. Om de kwaliteit in wijken en buurten te bevorderen is achterpad verlichting aangebracht in de binnenstad. Er zijn speelvoorzieningen aangebracht en er is geparticipeerd in buurtbemiddeling. Ook zijn inspanningen geleverd om de wijken schoon te houden. Jaarverslag 2010 In 2010 zijn door Woonservice IJsselland geen projecten opgeleverd. Wel is begonnen met de bouw van Beinum West fase 1, bestaande uit 10 sociale huurwoningen en 30 koopgarant woningen. Voor fase 2 heeft opdrachtverstrekking plaatsgevonden voor 19 sociale huurwoningen en 28 koopgarant woningen. Daarnaast is opdracht verstrekt voor de realisatie van 22 seniorenwoningen voor het project De Bongerd. Tezamen worden de komende tijd dus ruim 100 woningen gerealiseerd, deels onder koopgarant. Woonservice IJsselland heeft in 2010 ook het koopgarant concept VOVWoon geïntroduceerd. Er zijn 9 woningen verkocht. Van het huidige woningaanbod is 22% nultredewoning. Woonservice IJsselland geeft aan dat dit voldoende is om aan de vraag te voldoen. Op lange termijn is wel een uitbreiding van dit aanbod nodig. Om de energieprestaties te verbeteren biedt Woonservice IJsselland bewoners aan om tegen huurverhoging maatregelen te doen. Bewoners zijn benaderd voor een na-isolatieprogramma. Hier bestond echter weinig animo voor. Besloten is uiteindelijk om de na-isolatie alsnog gedeeltelijk aan te brengen, maar zonder huurverhoging door te voeren. Om woningen verder te verbeteren is aan ca. 90 woningen groot onderhoud aan douche, toilet en keuken gedaan. Er zijn in 2010 diverse bewonerscommissies opgericht om betrokkenheid bij de woonomgeving te stimuleren. Verder is om de

leefbaarheid te verbeteren aan buurtbemiddeling gedaan, zijn speelvoorzieningen aangelegd en heeft een schoonmaakactie plaatsgevonden.

3.3 Beleidskader In deze paragraaf wordt voornamelijk op de missie en visie van de corporatie in de periode 2007 – 2010 ingegaan. Door dit globaal weer te geven kan een ontwikkeling in de focus van de corporatie in de tijd worden weergegeven, waardoor een vergelijking kan worden gemaakt met de geleverde prestaties. Hiervoor is voornamelijk gebruik gemaakt van de ondernemingsplannen. In de bijlagen wordt een uitgebreider overzicht gegeven van de doelstellingen. Voor het jaar 2007 is, omdat bij de visitatiecommissie geen ondernemingsplan voor 2007 bekend is, gebruik gemaakt van de ambities zoals in het strategisch meerjarenplan 2008 - 2012 staan weergegeven. Voor de prestaties van 2007 is het betreffende jaarverslag gebruikt. 3.3.1 Missie en visie Strategisch meerjarenplan Woonservice IJsselland 2008 - 2012 Maatschappelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen op het gebied van volkshuisvesting hebben ervoor gezorgd dat de taakopvatting van Woonservice IJsselland breder is geworden. Naast het bouwen en beheren van huurwoningen tegen een zo laag mogelijke prijs heeft Woonservice IJsselland de ambitie om te voorzien in individuele wensen van klanten. De missie van Woonservice IJsselland is als volgt gedefinieerd: “Woonservice IJsselland is een maatschappelijk gebonden organisatie die tegemoet wil komen aan de individuele behoeften van haar klanten door verbetering van kwaliteit van wonen en woonomgeving en door een prominente rol te spelen in wijken”. Activiteiten die Woonservice IJsselland tot haar takenpakket rekent zijn bijvoorbeeld:

Herstructurering

Ontwikkelen van maatschappelijk vastgoed Verbeteren van huurderparticipatie De activiteiten op deze gebieden moeten leiden tot een betere leefbaarheid in wijken en buurten en een hogere klanttevredenheid. Woonservice IJsselland benoemt concreet de opgaven in haar werkgebied. Dit zijn doorstroming, huisvesting voor starters en jongeren en huisvesting voor senioren. Keuzevrijheid op de woningmarkt neemt een belangrijke plek in bij Woonservice IJsselland. Deze doelstellingen zijn opgenomen in activiteitenplannen. De vertaling van de opgaven naar ambities en vervolgens in activiteitenplannen en toetsing in kwartaalrapportages en jaarverslagen kan op transparantere wijze worden vormgegeven. In de afgelopen 10 jaar heeft Woonservice IJsselland de ontwikkeling doorgemaakt van een bouwende en beherende corporatie naar een corporatie die meer open staat voor een bredere opgave.

3.4 Prestaties en beoordeling De beoordeling van de maatschappelijke prestaties van Woonservice IJsselland ten aanzien van de eigen ambities is gebaseerd op de prestaties uit de jaarverslagen van 2007 – 2010. De ambities zijn afgeleid uit het strategisch meerjarenplan 2008 - 2012. De voorlopige beoordeling van de verschillende documenten wordt in de onderstaande tabellen weergegeven. In bijlage 4 is de uitwerking van de beoordeling van het presteren naar eigen ambities en doelstellingen opgenomen.

Tabel 2: Presteren naar eigen Ambities Totaal

1. Primaire doelgroep 2. Kwaliteit woningen en woningbeheer 3. Huisvesting doelgroepen 4. (Des) investeren in vastgoed 5. Kwaliteit wijken en buurten

7,2 7,0 7,4 6,4 7,0 7,0

Totaal

Over het algemeen is de beoordeling van de prestaties ruim voldoende. In het bijzonder springen de gemiddelde huur van 61% van maximaal redelijk, en de aandacht die uitgaat naar nultredewoningen en zorgbehoevenden naar voren. De prestaties op deze gebieden zijn beoordeeld met een 8. Enkele prestaties zijn lager beoordeeld dan het referentiekader (7): Huisvesting primaire doelgroepen -

De ambitie om 60% van de vrijkomende woningen aan te bieden aan woningzoekenden uit de gemeente Doesburg is niet gehaald. Het aantal toewijzingen aan inwoners uit Doesburg, is jaarlijks circa 50%. De beoordeling is hierdoor een 6.

(Des) investeringen in vastgoed -

De ambitie om tussen 2006 en 2011 minimaal 400 woningen te realiseren is niet gehaald. Er zijn totaal 102 woningen gerealiseerd. Dit is 75% lager dan de ambitie. Er is in 2010 echter gestart met de bouw van 40 woningen, en opdrachten zijn verstrekt voor 69 woningen. Wanneer deze woningen worden meegenomen in de beoordeling is het cijfer een 3.

-

Multifunctionele bouwvormen realiseren. Onder multifunctionaliteit wordt in dit geval niet verstaan dat meerdere functies in 1 pand gevestigd zijn, maar dat het vastgoed geschikt is voor meerdere functies. Voorbeelden zijn: appartementen

Er zijn 18 appartementen voor gehandicapten omgebouwd tot 11 grotere Er zijn 5 winkels “Het Mauritsveld” omgebouwd tot appartementen.

Hoewel voorbeelden zijn gevonden van multifunctionele bouwvormen, is onvoldoende in informatie gevonden dat bij de (in de visitatieperiode gerealiseerde) nieuwbouwprojecten rekening wordt gehouden met multifunctionaliteit. Om deze reden zijn de prestaties op het gebied van deze ambitie beoordeeld met een 6.

4 Presteren

naar Opgaven (PnO)

4.1 Inleiding In dit hoofdstuk komen de lokale afspraken tussen Woonservice IJsselland en haar belanghebbenden aan bod. Dit is gebaseerd op de woonvisies van diverse gemeenten en de Provincie Gelderland en prestatieafspraken. De hieruit volgende opgaven worden getoetst aan de hand van de daadwerkelijke prestaties, afkomstig uit o.a. jaarverslagen en kwartaalrapportages. De integrale uitwerking en de beoordeling van presteren naar opgaven is weergegeven in bijlage 5.

4.2 Beschrijving van het werkgebied Het werkgebied van Woonservice IJsselland bestaat uit de gemeente Doesburg. Hier heeft de corporatie 2.043 woningen. Woonservice IJsselland is in de gemeente de grootste aanbieder van sociale huurwoningen. Daarnaast zijn er nog c.a. 100 sociale huurwoningen in het bezit van landelijke corporaties.

4.3 Regionale opgaven Stadsregio Arnhem Nijmegen, Koersnota verstedelijking 2010 – 2020 met doorkijk tot 2040 De koersnota gaat over verstedelijking in de Stadsregio Arnhem Nijmegen. De samenhang tussen verstedelijking met mobiliteit en economie wordt behandeld. De koersnota is tot stand gekomen met gemeenten, provincie en het Rijk. Op het gebied van wonen wordt gerefereerd aan de toenemende verschillen in de regio. Waar vooral Arnhem en Nijmegen nog met groei te maken krijgen, kampen overige gemeenten met stabilisatie of krimp. Gezinsverdunning en vergrijzing zijn de trends die spelen. Mede als gevolg hiervan komt het accent in de woningbouw meer te liggen op herstructurering dan op grote uitbreidingslocaties. Voor Doesburg betekent dit dat de prognose voor het aantal benodigde woningen over de periode 2010 – 2020 met 39 woningen kleiner is dan de harde en zachte plancapaciteit. In Doesburg is op basis van deze prognose sprake van een stabilisatie.

4.4 Lokale opgaven Woonvisie 2007 – 2020 Aan de basis voor de woonvisie 2007 – 2020 van de gemeente Doesburg ligt een woningmarktonderzoek uitgevoerd door Companen. Bij de voorbereiding is Woonservice IJsselland betrokken, omdat de corporatie eigenaar is van 40% van de woningvoorraad in Doesburg. Voor wat betreft de primaire doelgroep is het belangrijk dat starters en jonge gezinnen voldoende huisvestingsmogelijkheden hebben. Indien dit niet het geval is zal krimp het gevolg zijn. De kwaliteit van woningen moet worden bevorderd door keuzevrijheid van de consument. Verder moet duurzaamheid bevorderd worden door CO 2 reductie en het energiezuinig maken van woningen. Op het gebied van specifieke doelgroepen speelt vergrijzing een belangrijke rol. Inspelen op de combinatie wonen, welzijn en zorg is een belangrijke opgave. Woningen moeten levensloopbestendig zijn en bij nieuwbouw wordt gericht op nultredewoningen. Om aan de opgaven te voldoen worden er in de periode 2008 – 2010 gemiddeld ongeveer 45 woningen per jaar in de goedkope sector gerealiseerd. Daarnaast worden er bijzondere woonvormen ontwikkeld in de vorm van bijvoorbeeld woonzorg. De kwaliteit van de leefomgeving wordt bevorderd door enerzijds in de woningen te investeren en

anderzijds in de fysieke leefomgeving en openbare ruimte. Hierbij wordt bijvoorbeeld ingezet op ontmoetingsplaatsen. Convenant prestatieafspraken gemeente Doesburg en Woonservice IJsselland Voortbouwend op de woonvisie 2007 – 2020 hebben de gemeente Doesburg en Woonservice IJsselland eind 2009 prestatieafspraken gemaakt over onder andere de kwantitatieve woningbouwopgave. Hier wordt per locatie het aantal woningen, de categorie en de fasering weergegeven.

4.5 Prestaties en beoordeling Bij de beoordeling van het presteren naar opgaven worden dezelfde prestaties gehanteerd als bij presteren naar ambities. De prestaties worden getoetst aan de opgaven. Deze zijn herleid uit de woonvisie 2007 – 2020 en de prestatieafspraken tussen de gemeente Doesburg en Woonservice IJsselland. De lokale opgaven zijn in lijn met de regionale opgaven, voortkomend uit de koersnota verstedelijking 2010 – 2020. Tabel 3: Beoordeling Presteren naar Opgaven Woonservice IJsselland, 2007-2010 Totaal

1. Primaire doelgroep 2. Kwaliteit woningen en woningbeheer 3. Huisvesting doelgroepen 4. (Des) investeren in vastgoed 5. Kwaliteit wijken en buurten

7,5 6,7 7,0 5,7 7,0

Totaal

6,8

De beoordeling van de prestaties op het gebied van (des) investeren in vastgoed is lager dan de overige beoordelingen. Dit komt doordat in de prestatieafspraken te realiseren woningaantallen zijn afgesproken die niet gehaald zijn, ondanks dat in de KAN-regio de opgave voor de productie een jaar is uitgesteld. Op het gebied van duurzaamheid hebben de woningen een energielabel gekregen. Er wordt via het KAN-convenant gebruik gemaakt van duurzame materialen en isolatievormen. Ten behoeve van duurzaamheid is De Bongerd 10% onder de wettelijke EPC norm gerealiseerd. De Hessegracht is voorzien van een warmte/koude installatie ten behoeve van 24 verpleegplaatsen. Verder is geen informatie over de voortgang van het verbeteren van het gemiddelde energielabel beschikbaar. Om deze redenen zijn de prestaties op dit thema beoordeeld met een 6.

5 Presteren

volgens Belanghebbenden (PvB)

5.1 Inleiding In dit hoofdstuk worden de prestaties van Woonservice IJsselland door haar belanghebbenden beoordeeld. Allereerst zal worden ingegaan op de samenwerking en overleg tussen Woonservice IJsselland en haar belanghebbenden. De samenwerkingsverbanden en het overleg met de huurders en anderen komen hierbij aan de orde. Vervolgens wordt de betrokkenheid van de belanghebbenden bij de maatschappelijke visitatie besproken en geven wij, aan de hand van een aantal thema’s, weer hoe de belanghebbenden Woonservice IJsselland beoordelen. Tenslotte worden de conclusies in het beoordelingsschema met de daarbij horende rapportcijfers uiteengezet.

5.2 Betrokkenheid, participatie, samenwerking en overleg Samenwerking om eigen doelen beter te realiseren De belangrijkste taken van de woningstichting zijn het verhuren, beheren, bouwen en herstructureren van woonruimte, bemiddelen voor bewoners en meewerken aan leefbare buurten. Alle andere activiteiten moeten de primaire activiteiten ondersteunen. Daarnaast moet te allen tijde de relatie met de doelstelling “voorzien in de woonbehoefte van de primaire doelgroep” gewaarborgd zijn. Om op een goede manier de taken te kunnen vervullen is in een aantal gevallen samenwerking met verschillende partijen belangrijk. Woonservice IJsselland stelt verschillende groepen belanghebbenden regelmatig in de gelegenheid zich uit te spreken over de volkshuisvestelijke behoefte en het beleid van de corporatie. In 2010 zijn de belanghebbenden geënquêteerd over hoe zij aankijken tegen het beleid, wijze van inspraak en transparantie. Het beleid is dan ook grotendeels gestoeld op de vragen en behoeften van klanten, gemeenten en samenwerkingspartijen. Woonservice IJsselland heeft de participatie in twee organen verankerd, namelijk: - het huurdersplatform - de participanten Samenwerking gemeente Doesburg om gezamenlijk initiatieven op te pakken De gemeente Doesburg en Woonservice IJsselland streven naar een goede samenwerking en pakken initiatieven gezamenlijk op. Periodiek (6 keer per jaar) wordt overleg gevoerd over de behoeften van de woningmarkt, de bestaande woningvoorraad en de daarin noodzakelijke aanpassingen die voortkomen uit de marktbehoeften. De extern gecommuniceerde prestatieafspraken, met name met de gemeente Doesburg, worden dan getoetst. Aanpassingen worden doorgevoerd als de marktomstandigheden dat vragen. Samen met de gemeente Doesburg streeft Woonservice IJsselland in het bijzonder naar een verbetering van leefbaarheid in wijken. In dat kader heeft WIJ met de gemeente gezamenlijk een Woonvisie ontwikkeld voor de periode 2007 - 2020. De Woonvisie geeft inzicht in het aantal te bouwen woningen in Doesburg en de gewenste en noodzakelijke wijzigingen in de bestaande woningvoorraad. De Woonvisie is verder uitgewerkt in woonprestaties door middel van het convenant. De wijkcommissies zijn ingesteld met als doel belangrijke thema’s als bijvoorbeeld leefbaarheid gezamenlijk te

bespreken en wijkvisies te ontwikkelen. Woonservice IJsselland streeft ernaar de wijkbewoners zoveel mogelijk te betrekken bij de verbetering van de kwaliteit van de sociaaleconomische omgeving. Een effectievere participatie van de bewoners in Doesburg biedt kansen om de leefbaarheid te verbeteren. Als voorbeeld zijn bij de herontwikkeling van het Zuidelijk Molenveld de bewoners en omwonenden betrokken door middel van een klankbordgroep. Netwerk belanghebbenden Het netwerk van de belanghebbenden is van belang voor het maatschappelijk functioneren van de corporatie. Met de gemeente is intensief contact over de diverse nieuwbouwprojecten op ambtelijk en bestuursniveau. Voor de plannen voor 22 appartementen De Bongerd, sloop en vervangende nieuwbouw Duplexwoningen in het Zuidelijk Molenveld en 105 nieuwbouwwoningen Beinum West zijn overlegstructuren opgezet. Met de zorgleverancier Attent WWZ is in 2010 veelvuldig contact geweest over de nieuwbouw van 32 verpleegplaatsen en het “oude” verzorgingshuis St. Elisabeth. Met het Huurdersplatform is maandelijks contact over nieuwe ontwikkelingen. In het kader van de leefbaarheid vindt structureel overleg plaats met de politie, welzijnsinstellingen en de gemeente. Woonservice IJsselland wil de goed onderhouden relaties met belanghebbenden in de toekomst continueren en een betrouwbare partner blijven. Om te kunnen voldoen aan de wensen van de belanghebbenden blijft Woonservice IJsselland de volkshuisvestelijke ontwikkelingen volgen, blijft zich professioneel ontwikkelen en maakt keuzes voor de toekomstige strategische koers. Woonservice IJsselland zal haar stakeholderbeleid in 2011 verder vormgeven en inrichten. De Directeur/Bestuurder heeft de belanghebbenden door middel van een enquête gevraagd wat zij vinden van het beleid, de betrokkenheid, transparantie en de realisatie van doelstellingen. De belanghebbenden zijn: - het huurdersplatform - de zorginstelling Attent WWZ - de Gemeente Doesburg en dan met name de disciplines: -volkshuisvesting - ruimtelijke ordening - grondzaken - welzijn - de politie - de welzijnsinstelling Carion - de zorgorganisaties Stichting Philadelphia Zorg en Zozijn - de politieke partijen In 2011 wordt een start gemaakt met het ontwikkelen van een nieuw strategisch beleidsplan. De belanghebbenden zullen hierbij nauw betrokken worden (jaarverslag 2010). Over haar beleidsdoelstellingen en prestaties wil Woonservice IJsselland transparant zijn. WIJ wil een constante dialoog met diverse organen. Het streven is daarbij om eens in de vier jaar deel te nemen aan een visitatie om inzicht te krijgen in het presteren. Woonservice IJsselland heeft er voor gekozen om de belanghebbenden door middel van persoonlijke -en telefonische interviews te betrekken bij de visitatie. De betreffende belanghebbenden zijn uitgenodigd in een gezamenlijke brief van Woonservice IJsselland en Ecorys om een bijdrage aan de maatschappelijke visitatie te leveren. In de brief werd de doelstelling van de visitatie uitgelegd en werd om medewerking gevraagd. De hoofdpunten van de persoonlijke -en telefonische interviews komen terug in de volgende paragraaf.

5.3 Betrokkenheid van belanghebbenden bij de maatschappelijke visitatie

In overleg met Woonservice IJsselland is er voor gekozen de belanghebbenden door middel van telefonische en persoonlijke interviews te betrekken bij de maatschappelijke visitatie. Er zijn in totaal tien telefonische en twee persoonlijke interviews afgenomen. In de bijlage is een lijst opgenomen met de betrokken belanghebbenden. In onderstaande tabel zijn de verschillende typen belanghebbenden weergegeven.

Belanghebbenden

Aantal

Gemeenten

2 (persoonlijk)

Huurders/bewoners

2

Zorg- en welzijnspartijen

4

wijkraden

3

politie

1

In onderstaande subparagrafen worden de meningen en oordelen van de belanghebbenden weergegeven. Het gaat hierbij om het oordeel van de belanghebbenden en niet om het oordeel van de visitatiecommissie. Het oordeel van elke belanghebbende weegt even zwaar.

Beeld op hoofdlijnen Het beeld dat de belanghebbenden van Woonservice IJsselland hebben is redelijk eenduidig te noemen en loopt niet veel uiteen. De hoofdlijnen worden hieronder kort en bondig uiteengezet. Uiteraard zijn er wel verschillen en indien noodzakelijk worden deze hieronder kort nog aangehaald. Woonservice IJsselland wordt over het algemeen omschreven als een constructieve, meedenkende organisatie, met korte lijnen, waarbij het nog mogelijk is om snel in contact te komen met hen die men wenst te spreken. Woonservice IJsselland is een behulpzame en betrokken organisatie met voldoende aandacht voor haar primaire taken. Met betrekking tot haar maatschappelijke taken is een minder eenduidig standpunt terug te vinden. De mening van belanghebbenden loopt op dit punt uiteen, van zeer betrokken bij haar maatschappelijke taken tot meer aandacht gewenst. Dit kan ook aan de perceptie van de belanghebbenden liggen. Een aantal belanghebbenden heeft een verandering bij Woonservice IJsselland geconstateerd. Het gaat dan om een vernieuwingsslag van een meer ‘conservatieve’ corporatie naar een corporatie met een meer progressieve insteek, waarbij ook aandacht uitgaat naar andere aspecten (buiten volkshuisvesting, zoals leefbaarheid en andere omgevingsfactoren). De actieve opstelling van Woonservice IJsselland ten aanzien van haar overlegpartners is daar een voorbeeld van (bijvoorbeeld haar rol in het KAN-gebied en de rol van WIJ in KR8 verband). Wat meer kritisch wordt Woonservice IJsselland door belanghebbenden omschreven als een degelijke club, die zich ook star kan opstellen. Woonservice IJsselland wordt in dat verband omschreven als een zakelijke corporatie. Een aspect dat hierbij genoemd wordt is het niet in behandeling nemen (of afschuiven op anderen) van bepaalde klachten van bewoners. Woonservice IJsselland zou meer moeten doen aan het monitoren en uitvoeren van die afspraken. De opvolging van afspraken verdient dan ook meer aandacht.

Overigens betekent bovenstaande niet dat WIJ gezien moet worden als een starre organisatie. In (nieuwbouw)bouwprocessen wordt juist de flexibiliteit en de drive om er samen uit te komen zeer gewaardeerd. Presteren naar eigen doelen en ambities Het merendeel van de belanghebbenden herkent de doelen en ambities van Woonservice IJsselland,

maar geeft wel meteen aan dat de prestaties moeilijk of niet te beoordelen zijn. Ten aanzien van de prestaties op de eigen doelen en ambities, geven belanghebbenden aan dat er goed gepresteerd wordt ten aanzien van de primaire taak. Belanghebbenden kunnen niet of in mindere mate iets zeggen over het maatschappelijk presteren van de corporatie, omdat ze te weinig zicht hebben op die prestaties. De gemeente Doesburg heeft specifiek aangegeven vol lof te praten over de corporatie als het gaat om het presteren op dit aandachtsveld. Presteren naar opgaven De opgaven van Woonservice IJsselland hebben alleen betrekking op de gemeente Doesburg. De meeste belanghebbenden hebben geen inzicht in de prestaties. Ten aanzien van dit onderdeel is dan ook vooral gekeken naar de opmerkingen van de belanghebbenden van de gemeente Doesburg. Belanghebbenden zijn tevreden ten aanzien van presteren naar opgaven in de gemeente Doesburg Zo wordt e

aangegeven dat Woonservice IJsselland de 1 gesprekspartner is van de gemeente bij mogelijke ontwikkellocaties. De gemeente sluit convenanten met Woonservice IJsselland waarin de afspraken tussen corporatie en gemeente helder zijn omschreven. In recente ontwikkelingen zijn de gemeente Doesburg en Woonservice IJsselland er altijd gezamenlijk uitgekomen. De samenwerking tussen de beide partners is dan ook goed. De gemeente is van mening dat Woonservice IJsselland in de processen van herstructurering (Zuidelijk Molenveld) zich van een heel goede kant laat zien. Dergelijke ingewikkelde emotionele processen dienen op een uiterst secure en transparante manier begeleid te worden en daarin heeft Woonservice IJsselland goed gepresteerd. Houdt Woonservice IJsselland zich met de goede dingen bezig? Bijna alle belanghebbenden zijn van mening dat Woonservice IJsselland zich in grote lijnen met de goede dingen bezighoudt. Belanghebbenden beschouwen WIJ veelal als partner en de betrokkenheid is er ook. Kritische kanttekening is dat de maatschappelijke betrokkenheid te weinig zichtbaar is of als zodanig niet door de belanghebbenden wordt opgepakt. Een enkele belanghebbende vraagt zich af of het nodig is dat in dit huidige economische tijdsbestek er woningen worden verkocht. Hij ziet liever dat er een poging wordt gedaan om deze woningen (opnieuw) te verhuren. Zijn er belangrijke opgaven waar Woonservice IJsselland zich niet mee bezighoudt? Het merendeel van de belanghebbenden geeft aan dat Woonservice IJsselland geen belangrijke opgaven of kansen laat liggen. Zij houdt zich volgens de belanghebbenden bezig met die zaken die aan de orde van de dag zijn (invullen van primaire doelstelling). Een enkele belanghebbende geeft aan dat de corporatie ook niet meer moet doen dan dat. Automerk Om het beeld van Woonservice IJsselland nog eens op andere wijze weer te geven is de belanghebbenden gevraagd om de corporatie eens te vergelijken met een automerk. Gezien het redelijk eenduidige beeld van Woonservice IJsselland, is de variatie in automerken (metaforen) beperkt gebleven. Onderstaand zijn de diverse beelden weergegeven: Saab, Volvo, betrouwbare auto, maar gezien de problemen met Saab toch de Volvo.

Peugeot 307 SW; prima middenklasse, geen behoefte om duur te doen, wel groot genoeg. Een nette Skoda. Een Volkswagen: degelijk, arbeidersklasse, betrouwbaar. Toyota: betrouwbaar en behoudend. Een Duits automerk: degelijk, niet zo duur, een Opel, misschien zelfs wel een Kadett. Opel/Volkswagen: goed, betrouwbaar, niet te duur. Volvo: moderne, degelijke uitstraling, af en toe zelfs cabrio, overigens geen supersnelle. Totaaloordeel Het totaaloordeel van de belanghebbenden komt op een 7,6. De cijfers lopen uiteen van een 6 tot een dikke 9. Belanghebbenden zitten inhoudelijk redelijk op één lijn. Daar waar er één-op-één samenwerking is met

partners, is de beoordeling over het algemeen goed. Boodschap aan Woonservice IJsselland Belanghebbenden is gevraagd een boodschap aan Woonservice IJsselland te formuleren. Onderstaand zijn verschillende boodschappen aan Woonservice IJsselland weergegeven: Woonservice IJsselland zal de jongeren in Doesburg en omgeving als aparte doelgroep moeten gaan zien. Specifiek beleid gericht op deze jongeren is/wordt noodzakelijk. De huisvesting van jongeren moet meer aandacht krijgen, Vanuit deze doelgroep wordt aangegeven dat er geen kansen zijn in de gemeente en dat zij genoodzaakt zijn elders woonruimte te zoeken. De wijkraden zouden frequenter contact op prijs stellen. Nu is nog veel informeel geregeld en wordt de transparantie in trajecten gemist.

Woonservice IJsselland

zou zich meer moeten inleven in de leefkwaliteit en de omgeving. Schuif problemen niet af op een ander, maar pak ze (gezamenlijk) op. Luister naar de huurders, inventariseer de ideeën die bij hen leven en zorg voor de nazorg (opvolging van afspraken). Schuif problemen in wijken niet af op andere instanties, maar ga met hen in overleg en treedt gezamenlijk op naar buiten en los ze op. Er kan een schepje bovenop de aandacht voor de bijzondere doelgroep “zorg”. Het directe contact met Woonservice IJsselland is uniek, wees daar zuinig op.

Neem wat

vaker het initiatief in een wijk, pak problemen/uitdagingen aan voordat ze aangedragen worden. Tot slot Het is duidelijk dat de belanghebbenden over het algemeen veel waardering hebben voor de wijze waarop Woonservice IJsselland presteert. Kritische vragen of opmerkingen bij belanghebbenden hebben niet altijd direct betrekking op het achterblijven van prestaties, maar staan vaak ook in relatie tot de perceptie van belanghebbenden.

6 Presteren

naar Vermogen (PnV)

6.1 Inleiding Ecorys beoordeelt het presteren naar Vermogen langs vier invalshoeken:

De financiële

continuïteit: beoordeeld wordt of de corporatie in staat is langdurig haar maatschappelijke functie te continueren; Financieel beheer; ingegaan wordt op de realisatie van financiële voornemens en treasury; het leveren van maatschappelijke prestaties.

6.2 Financiële continuïteit 6.2.1 Vermogenspositie Solvabiliteitsoordeel Op basis van het volkshuisvestelijk vermogen ultimo 2009 en de berekende waarde van het risico ultimo 2009 ontving Woonservice IJsselland een positief solvabiliteitsoordeel. Dit betekent dat de corporatie financieel gezien in staat is haar woningbezit blijvend te verhuren zonder gedwongen verkoop.

Continuïteitsoordeel In aanvulling op het solvabiliteitsoordeel geeft het CFV een continuïteitsoordeel. Daarin worden de voorgenomen activiteiten in relatie gebracht met de vermogenspositie. Woonservice IJsselland heeft een continuïteitsoordeel A gekregen over de periode 2008 - 2010: de uitvoering van de beleidsvoornemens van de corporatie leiden tot een voldoende inzet van het beschikbare vermogen voor de volkshuisvesting. In 2010 heeft de corporatie het A1 continuïteitsoordeel gekregen, wat betekent dat Woonservice IJsselland in de hoogste categorie valt. 1

Bedrijfswaarde Woonservice IJsselland heeft haar vermogen berekend op basis van de historische kostprijs. Wel vindt een vergelijking plaats met de reële waarde. Indien noodzakelijk wordt de boekwaarde naar aanleiding van deze vergelijking naar beneden bijgesteld. De bedrijfswaardeberekeningen worden gemaakt op basis van vastgestelde uitgangspunten, waaronder huurverhoging, huurderving, onderhoud en rekenrente. 6.2.2 Middelen WSW-oordeel Woonservice IJsselland is volgens het WSW-oordeel 2010 onveranderd kredietwaardig. 6.2.3 Sturing op kasstromen Woonservice IJsselland werkt met kasstroomprognoses. Er is een meerjarenbegroting t/m 2015. Hierbij spelen de door het WSW en het CFV gehanteerde richtlijnen omtrent continuïteit, 1

Jaarrekening 2009, Woonservice IJsselland

37

solvabiliteit en kredietwaardigheid een belangrijke rol. Woonservice IJsselland werkt niet met scenario’s waaruit beleidskeuzes blijken. Exploitatieresultaat Het exploitatieresultaat was in 2007 negatief (-6,2 mln.) In de jaren daarop is het resultaat voor belasting positief, met een piek in 2009. In 2012, 2015 en 2016 wordt het jaarresultaat weer negatief. Tabel 4: Jaarresultaat voor belasting Woonservice IJsselland 2007 – 2015 (mln. Euro’s) Woonservice IJsselland 07 08 09 10 11 12 13 Jaarresultaat voor belasting Jaarresultaat na belasting

-6,2 6,2

0,5 0

4,4 4,5

1,3 0,6

1,8 1,6

-0,5 0,7

2,2 2,1

14

15

16

2,5 2,2

-1,1 1,3

-0,2 0,4

Bron: Jaarrekening 2008 en 2009, Meerjarenbegroting 2011-2015. Over de gehele periode 2007 – 2010 bezien is het gemiddelde jaarresultaat negatief. Dit wordt veroorzaakt door 2007. Het negatieve resultaat in 2007 werd hoofdzakelijk veroorzaakt door de toename van de overige waardeveranderingen materiële vaste activa van 5,9 mln. Deze post bestaat o.a. uit de financiële afwikkeling van 11 appartementen Seringenlaan, het appartementengebouw “Het Mauritsveld”, een aanvullende voorziening voor de infrastructurele kosten van Burg. Keiserplein, en de afwaardering van de onrendabele toppen van de opgeleverde woningen. Het positieve resultaat in 2009 wordt veroorzaakt doordat waardeveranderingen minder

negatief zijn dan verwacht. Ook in 2015 is de post ‘waardeverandering materiële vaste activa voornamelijk verantwoordelijk voor de mutatie in het resultaat. Rentedekkingsgraad en solvabiliteit De rentedekkingsgraad van Woonservice IJsselland komt op 2009 na niet onder 1,7, gebaseerd op het WSW. Over het algemeen heeft de ICR van Woonservice IJsselland een waarde van rond de 2,2. Tabel 5: Rentedekkingsgraad, 2006-2015 06 07

08

09

10

11

12

13

14

15

16

Woonservice IJsselland

2,5

2,0

2,0

1,6

2,1

2,6

2,3

2,2

2,2

2,2

2,3

Referentie

2,1

2,0

1,7

1,7

Landelijk

1,7

1,7

1,4

1,5

Bron: Corporatie in perspectief, Woonservice IJsselland, analyse Centraal Fonds Volkshuisvesting 2010 en Meerjarenbegroting 2011-2016. Rendementseis Er zijn geen rendementsdoelstellingen vastgelegd. Woonservice IJsselland heeft geen directe rendementseis. Ook hanteert Woonservice IJsselland geen vooraf vastgestelde IRR rendementseis voor te realiseren investeringen naar verscheidene typen vastgoed. Het rendement op het geïnvesteerde vermogen beweegt tussen 2010 en 2016 tussen 5,1% en 6,5%. Dit geeft aan dat Woonservice IJsselland wel zicht heeft op rendement. Ratio’s Woonservice IJsselland gaat in haar jaarrekeningen en Meerjarenprognose in op een aantal ratio’s en parameters die de financiële positie inzichtelijk maken: Exploitatierendement Interest Dekking Ratio Loan to Value (55,2% ultimo 2010) Current ratio Solvabiliteit Bedrijfswaarde Er wordt niet gewerkt met een investerings/financieringsratio. Wel hanteert Woonservice IJsselland een current ratio.

6.3 Financieel beheer Woonservice IJsselland voert een financieel beleid dat is gericht op soberheid en degelijkheid. De corporatie wil op langere termijn een sterke financiële positie behouden, risicomijdend beleggen en geen overtollige middelen in kas houden, waardoor de rentelasten zo laag mogelijk blijven. Uitgangspunt is dat 2

borging door het WSW plaatsvindt . 6.3.1 Planning- en controlecyclus De planning- en controlecyclus bestaat uit: de begroting, de kwartaalrapportage, het jaarverslag en de meerjarenbegroting en de managementletter. In de begroting wordt een overzicht gegeven van de activiteiten die in het betreffende jaar plaats zullen vinden, met de financiële effecten. Deze worden vertaald in een meerjarenprognose voor de balans, winst- en verliesrekening en liquiditeit. Ook worden de verschillende parameters en ratio’s weergegeven in de tijd. De koppeling tussen algemene doelstellingen uit het strategisch meerjarenplan en concrete activiteiten in de (meerjaren) begroting biedt ruimte om deze meer SMART uit te werken. In de kwartaalrapportages en jaarrekening wordt de voortgang van de (meerjaren) begroting op inzichtelijke wijze weergegeven. Een strategisch voorraadbeleid ontbreekt. De begroting dient als vertaling van algemene doelstellingen naar de opgaven voor het woningbezit. Sturing RvC De Raad van Commissarissen komt 4 keer per jaar bij elkaar. De basis voor de toetsing door de RvC zijn voornamelijk de begroting, het strategisch plan en het BBSH. De financiën worden besproken op basis

van de halfjaarcijfers en de jaarcijfers. Er is ook een auditcommissie. De onderwerpen voor 2010 zijn bijvoorbeeld: Werking interne risicobeheersing en controle systemen De financiële informatie c.q. kwartaalrapportage De naleving van aanbevelingen van de externe accountant externe accountant waaronder zijn onafhankelijkheid

De relatie met de

De treasury activiteiten De informatie en

communicatietechnologie. Er worden daarnaast met enige regelmaat thematische bijeenkomsten georganiseerd, waaronder een bijeenkomst gericht op de risicoscan. De voortgang van de projecten wordt door de RvC behandeld, en indien nodig wordt bijgestuurd. Dit blijkt onder andere uit de vragen die inzake de realisatie en aannemersovereenkomt Beinum West zijn gesteld. Accountantsoordeel Het bestuur van Woonservice IJsselland is onder andere verantwoordelijk voor het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat. De accountant heeft een positief oordeel gegeven over 2007, 2008 en 2009 en 2010 voor Woonservice IJsselland.

2

Strategisch meerjarenplan Woonservice IJsselland 2008 - 2012

39

6.3.2 Treasurystatuut Treasurystatuut Woonservice IJsselland Het treasurystatuut is opgesteld in oktober 2008: deze wordt jaarlijks getoetst . Het treasurymanagement geeft invulling aan de volgende treasury taken: Financieren: het voor lange termijn aantrekken van gelden bij derden.

Beleggen: het onttrekken van beschikbare middelen aan de liquiditeit met het doel het

realiseren van rendement. Rentemanagement: maatregelen ter beheersing van renteresultaten en bescherming van balansverhoudingen tegen de nadelige invloed van rentebewegingen. Liquiditeitenbeheer: het beheer van saldi in rekening-courant en de portefeuille geldmarkttransacties met een oorspronkelijke looptijd van maximaal twee jaar. Financiële logistiek: betrekking op: structuur en gebruik van betaalrekeningen bij banken, organisatie van het betalingsverkeer, gebruik van betaalinstrumenten en informatievoorziening over dit betalingsverkeer. Het treasury jaarplan is als hoofdstuk in de begroting opgenomen. Hierin wordt inzicht geboden in de vervalkalender, het renterisico van Woonservice IJsselland en de financieringsbehoefte voor het betreffende jaar.

6.4 Doelmatigheid Doelenstellingen in relatie tot efficiëntie In het strategisch meerjarenplan wordt onder andere ingegaan op de organisatie. Er wordt gesteld dat de huidige omvang van de organisatie aansluit bij de doelstellingen van de corporatie. De verdeling van taken en bevoegdheden in de organisatie staat ten dienste van de effectiviteit om de kwaliteit van wonen in Doesburg te kunnen verbeteren. De professionele ontwikkeling van medewerkers wordt sterk ondersteund door opleidingen, trainingen en begeleiding. Efficiëntie De mate waarin de corporatie de prestaties op efficiënte wijze behaalt, weegt mee in het oordeel over het presteren naar vermogen. De netto bedrijfslasten per verhuureenheid vormen daarvoor in het SEV-

referentiekader de relevante maat. Tabel 6: Ontwikkeling van de netto bedrijfslasten per verhuureenheid; periode 2006-2009 2006 2007 2008 2009

Woonservice IJsselland Referentiegroep Landelijk

Toename (%)

824 1.047 1.169

1.006 1.138 1.249

1.006 1.252 1.340

939 1.299 1.396

14,0 24,0 19,5

Bron: Corporatie in Perspectief, Woonservice IJsselland, Centraal Fonds Volkshuisvesting 2010 Opvallend is dat de netto bedrijfslasten per verhuureenheid bij Woonservice IJsselland een stuk lager liggen dan die van de referentiegroep en het landelijke beeld. De percentuele toename in bedrijfslasten voor de periode 2006-2009 is bij Woonservice IJsselland ook lager. Tabel 7: Netto bedrijfslasten, personeelskosten en vhe per fte Referentiegroep

Landelijk

Woonservice IJsselland Netto bedrijfslasten per VHE Personeelskosten per fte Aantal VHE per fte

939 73.354 133

1.299 65.048 96

1.396 61.818 88

Bron: Corporatie in Perspectief, Woonservice IJsselland, Centraal Fonds Volkshuisvesting 2010 Het aantal verhuureenheden per fte ligt aanzienlijk hoger dan het landelijk gemiddelde en de referentiegroep. De personeelskosten per fte liggen boven het gemiddelde van de referentiegroep en het landelijk beeld.

6.5 Vermogensinzet In het strategische meerjarenplan wordt ingegaan op het financiële meerjarenbeleid. Het financiële beleid wordt omschreven als sober en degelijk. De corporatie wil op lange termijn een sterke financiële positie houden, risicomijdend beleggen en geen overtollige middelen in kas houden, waardoor de rentelasten zo laag mogelijk blijven. Renterisico’s worden zo veel mogelijk gespreid en het uitgangspunt is dat de borging door het WSW plaatsvindt. De financiële middelen worden aangewend om de missie te bewerkstelligen: “Woonservice IJsselland is een maatschappelijk gebonden organisatie die tegemoet wil komen aan de individuele behoeften van haar klanten door verbetering van kwaliteit van wonen en woonomgeving en door een prominente rol te spelen in wijken”. Activiteiten die Woonservice IJsselland tot haar takenpakket rekent zijn bijvoorbeeld:

Herstructurering

Ontwikkelen van maatschappelijk vastgoed Verbeteren van huurderparticipatie In het jaarverslag wordt een overzicht gegeven van de geleverde prestaties en de bijbehorende financiële resultaten. Ook worden de doelstellingen uit het strategisch meerjarenplan nogmaals weergegeven.

6.6 Prestaties en beoordeling Het beoordelingsschema uit de 4.0 versie van de visitatiemethodiek geeft ingevuld voor Woonservice IJselland het volgende beeld: Woonservice IJsselland is een efficiënte onderneming en er is sprake van een gezonde financiële positie. Wel is er een aantal punten die conform de visitatiemethodiek minder goed beoordeeld wordt. Woonservice IJsselland gaat uit van waarderingen tegen historische kostprijs. Bij de visitatiemethodiek wordt het gebruik van de bedrijfswaarde getoetst. Er wordt geen gebruik gemaakt van rendementseisen. Wel is er inzicht in het exploitatierendement. De meerjarenprognose betreft een periode van 5 jaar in plaats van 10 jaar. Een strategisch voorraadbeleid als zodanig ontbreekt. Wel is een strategisch plan aanwezig, dat fungeert als ondernemingsplan, een meerjarenprognose en per PMC zijn de toekomstige activiteiten geraamd. De totale beoordeling van het presteren naar vermogen is ruim voldoende. Meetpunt

Situatie bij Woonservice IJsselland

Beoordeling

Weging Gewogen eindcijfer

Financiële continuïteit Vermogenspositie Liquiditeit Integrale kasstroomsturing

20% Continuïteitsoordeel: A Vermogen berekend op basis van historische kostprijs. Hebben wel een bedrijfswaardeberekening Kredietwaardig volgens WSW Resultaat na belasting gemiddeld positief Rentedekkingsgraad rond 2,2 en niet beneden 1,6

6,0 7,0 6,0

6,3

Geen rendementseisen, wel zicht op exploitatierendement en een meerjarenprognose hiervan. Geen bedrijfswaardeberekening van 10 jaar vooruit, maar van 5 jaar Geen investerings/financieringsratio Loan to value 54,5% ultimo 2010 Vertaling van ambities en opgaven in planning en controlecyclus. Geen SVB aanwezig, wel meerjarenbegroting. Positief accountantsoordeel Treasury(jaar)plan aanwezig Meerjarenprognose voor 5 jaar Kredietwaardig volgens WSW Huidige organisatie volgens Woonservice IJsselland passend bij opgave. Lage bedrijfslasten en lage toename van bedrijfslasten Woonservice IJsselland heeft door het strategisch meerjarenplan en de meerjarenbegroting een visie op de inzet van vermogen. Financieel beleid omschreven als sober en degelijk. Doel om op lange termijn een sterke financiële positie te houden. In praktijk is dit vertaald door het strategisch meerjarenplan en de meerjarenbegroting Er is sprake van een gezonde financiële positie. Het resultaat in de meerjarenplanning is gemiddeld positief

Financieel beheer Planning & controlecyclus Treasury management Doelmatigheid Doelmatigheid Vermogensinzet Visie op vermogensinzet Visie op verruiming vermogen Maximale inzet vermogen Eindcijfer

20% 20% 40%

7,0 7,0 8,0 7,0 7,0 7,0

7 Governance

7,0 8,0 7,0 7,1

(PnG)

7.1 Inleiding In de maatschappelijke visitatie is de governance een apart te beoordelen veld. De methodiek vereist een oordeel over de inrichting en het functioneren van de governance. De toetsing omvat op hoofdlijnen twee 1 2

onderdelen: Governance structuur, naleving en handhaving van de code. Maatschappelijke verantwoording en beïnvloeding door belanghebbenden: -Eigen ambities en doelen;

-Opgaven in het werkgebied; -Betrokkenheid van belanghebbenden; -Vermogen. De visitatiecommissie heeft het oordeel over de governance daarnaast gebaseerd op de wijze waarop Woonservice IJsselland omgaat met de Governance Code en op de rol en invulling van het interne toezicht. Daartoe zijn agenda’s en verslagen van vergaderingen bestudeerd en interviews gehouden met de Directeur/Bestuurder en met leden van de Raad van Commissarissen. Woonservice IJsselland onderschrijft het belang van een deugdelijk ondernemingsbestuur, waaronder begrepen het integer en transparant handelen van het bestuur, een goed toezicht op het ondernemingsbestuur en het afleggen van verantwoording over het uitgevoerde toezicht. De Governance Code Woningcorporaties is voor WIJ leidend voor de inrichting van het ondernemingsbestuur. De Code wordt zo veel mogelijk toegepast en de beginselen worden onderschreven. Daar waar principes en uitwerkingsbepalingen niet worden toegepast is dit apart weergegeven. De door Woonservice IJsselland gehanteerde corporate governance principes zijn neergelegd in afzonderlijke documenten waaronder: Governance tabel Governance structuur Reglement Raad van Commissarissen Rooster van aftreden

Integriteitscode Toezichtskader Governance agenda

Bovenstaande reglementen zijn samengesteld met inachtneming van de Code. Zij zijn geplaatst op de website van Woonservice IJsselland onder het hoofdstuk Corporate Governance

7.2 Besturing De besturing wordt beoordeeld in het licht van de strategievorming en prestatiesturing. Het gaat hierbij om Plan, Check en Act. ‘Do’ is al in de voorgaande hoofdstukken beoordeeld. 7.2.1 Plan De beleidscyclus van Woonservice IJsselland is in deze maatschappelijke visitatie van belang met het oog op de duurzaamheid van presteren. In de beleidscyclus van de corporatie neemt het strategisch meerjarenplan nu een leidende positie in: 1 2 3 4 5

Strategisch meerjarenplan 2008 - 2012 Meerjarenplanningen Kwartaalrapportages Jaarverslag Begroting

Vanaf 2008 is door de bestuurder het strategisch meerjarenplan 2008 t/m 2012 vastgesteld en aansluitend goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. Het strategisch plan is de leidraad waaraan de Raad van Commissarissen besluiten van de Directeur/Bestuurder toetst en goedkeurt. Op basis van deze strategische koers wordt jaarlijks bekeken of herijking noodzakelijk is. Voor het jaar 2007 kan niet teruggevallen worden op een eerder vergelijkbaar strategisch plan. Per jaar wordt een activiteitenplan, een begroting en een financiële meerjarenplanning opgesteld. De kwartaalrapportages volgen op basis van de jaarplannen de (bedrijfsbrede) projecten. In de jaarverslagen worden de resultaten nogmaals weergegeven. Het jaarverslag dient als verantwoordingsinstrument richting de belanghebbenden. De plannen worden doorgenomen en getoetst door de RvC. De voortgang van plannen wordt door middel van kwartaalrapportages en jaarverslagen bijgehouden. Sinds 2008 beschikt Woonservice IJsselland over een treasurystatuut.

De Gemeente Doesburg en Woonservice IJsselland streven naar een goede en gelijkwaardige samenwerking. Periodiek wordt overleg gevoerd over de behoeften van de woningmarkt, de bestaande woningvoorraad en de daarin noodzakelijke aanpassingen die voortkomen uit de marktbehoeften. De gemeente Doesburg en Woonservice IJsselland streven in het bijzonder naar een verbetering van leefbaarheid in wijken en willen optimaal samenwerken om deze doelstelling te realiseren. In dat kader is ook gezamenlijk een woonvisie ontwikkeld voor de periode 2007 tot 2020. Daarnaast zijn er overleggen met het huurderplatform en andere participanten. In 2009 is gesproken door de RvC, het bestuur en MT over het mogelijk houden van een brede belanghebbendenbijeenkomst. In 2010 zijn de belanghebbenden geënquêteerd over hoe zij aankijken tegen het beleid, wijze van inspraak en transparantie. 7.2.2 Check De ambities, doelstellingen en opgaven worden vertaald in meerjarenplanningen en activiteitenplannen. De voortgang en toetsing van deze plannen gebeurt middels kwartaalrapportages en jaarverslagen. Risico’s worden verantwoord in kwartaalrapportages, zowel in financieel opzicht als lopende risico’s. De Raad van Commissarissen toetst het functioneren van Woonservice IJsselland aan het BBSH, de strategie en de begroting. Dat doet de Raad van Commissarissen door te controleren of alle prestatievelden van het BBSH aan de orde komen, of de strategie past binnen het BBSH en of de realisatie van de strategie de gewenste voortgang heeft. De financiële risicobeheersing wordt getoetst door informatie over investeringen en projecten. De Raad van Commissarissen toetst de voortgang via de kwartaalrapportage waarin de bereikte resultaten

worden afgezet tegen de begroting. De Raad heeft in 2009 extra aandacht besteed aan risicobeheersing met name in de contractvorming met de gemeente over de grondaankoop van Beinum West. Omdat vastgoedontwikkeling en financiering als zeer risicogevoelig worden gezien, zijn in 2010 de fasedocumenten nog verder uitgewerkt waarbij aspecten zoals maatschappelijk, financieel en fiscaal worden belicht om tot besluitvorming te komen. De Raad heeft in 2010 aandacht besteed aan risicobeheersing met name in de opdrachtverstrekking voor het project Beinum West. De Raad heeft aandacht besteed aan de financieringsmogelijkheden en de besluiten van de treasury commissie goedgekeurd. In 2010 heeft een risicoscan voor alle processen die binnen de corporatie spelen plaatsgevonden. 7.2.3 Act In de afgelopen periode is gebleken dat Woonservice IJsselland op hoofdlijnen haar ambities en doelstellingen gerealiseerd heeft. Op een aantal aspecten, vooral met betrekking tot de realisatie van projecten, is sprake van afwijkingen In het uitgevoerde onderzoek van Atrive (rapportage visitatiescan) worden aanbevelingen gedaan die de transparantie en helderheid van het presteren ten goede kunnen komen. Prestaties moeten zo SMART mogelijk omschreven worden en moeten makkelijk terug te vinden zijn in concrete acties in jaarplannen. Nu bevatten de concrete meetbare doelen soms wel acties, maar niet altijd de (output)resultaten. Voor wat betreft leefbaarheid zijn ondertussen wel SMART doelstellingen vastgesteld in een notitie.

7.3 Het intern toezicht Voor het naar behoren functioneren van de RvC is een open cultuur belangrijk waar kritische vragen gesteld kunnen worden. Voor zover dit uit de verslagen en de gesprekken met de Directeur/ Bestuurder en de Raad van Commissarissen opgemaakt kan worden, is hier inderdaad sprake van.

Sinds 2006 is de Governance Code van kracht. Woonservice IJsselland voldoet volgens het jaarverslag 2010 aan de hoofdlijnen van de Aedescode met uitzondering van de volgende punten: In plaats van jaarlijks een belanghebbendenbijeenkomst te organiseren, vindt door de Directeur/Bestuurder in de loop van het jaar overleg plaats met de belanghebbenden. Van deze bijeenkomsten worden korte verslagen gemaakt ter inzage voor de Raad van Commissarissen. Eens in de vier jaar wordt een nieuw strategisch beleidsplan ontwikkeld. Bij de totstandkoming van de nieuwe strategie worden belanghebbenden betrokken, zodat zij het beleid kunnen beïnvloeden. Het jaarverslag wordt aan de belanghebbenden verzonden in juni van elk boekjaar. In het begeleidend schrijven wordt de belanghebbenden verzocht te reageren op het beleid en inhoud van het jaarverslag. De kwaliteitszorg is vastgelegd in de procedures. De zelfevaluatie heeft plaatsgevonden. In 2010 heeft een visitatiescan plaatsgevonden en voor de visitatie in 2011 is in december 2010 opdracht gegeven. De arbeidsovereenkomst met de bestuurder is niet aan een bepaalde termijn (van vier jaar) gebonden. De Raad van Commissarissen acht zich gebonden aan de in het verleden gesloten arbeidsovereenkomst met de bestuurder. Woonservice IJsselland zal wel de kaders van het remuneratiebeleid publiceren maar niet de hoogte en de structuur van de beloning uit oogpunt van privacy voor de Directeur/Bestuurder. De RvC evalueert jaarlijks zijn eigen functioneren en legt dit vast in een rapportage. De Raad is in 2010 lid geworden van de Vereniging Toezichthouders Woningcorporaties voor nadere scholing en kennisuitwisseling Op jaarbasis vinden drie bijeenkomsten plaats waarin de liquiditeiten, de leningportefeuille en de financiële markt worden besproken. De treasurycommissie bestaande uit de heren Esselink (Directeur/Bestuurder), Mensink (Manager Financiën) en de heer van de Meer (namens Thésor) brengt verslag uit aan de Raad van Commissarissen. Financiering en herfinanciering binnen de jaarbegroting worden door de treasurycommissie afgewikkeld.

De Auditcommissie vergadert over het algemeen meerdere keren per jaar, waarbij de volgende onderwerpen regelmatig op de agenda staan: - Werking van de interne risicobeheersing en controle

- De financiële informatie c.q. kwartaalrapportage - De naleving van aanbevelingen van de - De relatie met de externe accountant waaronder zijn onafhankelijkheid - De treasuryactiviteiten - De informatie en communicatietechnologie. systemen

externe accountant

De Auditcommissie brengt schriftelijk verslag uit van haar bevindingen en aanbevelingen aan de Raad.

7.4 Externe legitimatie De twee leden van de Raad van Commissarissen die benoemd zijn namens de huurders wonen één keer per jaar de vergadering bij van het Huurderplatform met Woondiensten. Het overleg vindt in goede harmonie plaats waarbij het Huurderplatform ruimte krijgt om haar belangen in te brengen. De werkwijze en de wijze van inspraak met het Huurderplatform zijn vastgelegd in een convenant. Met de adviezen van het Huurderplatform wordt rekening gehouden in de besluitvorming. Dit is bijvoorbeeld terug te zien in het verslag van 21 april 2010. “Er wordt een compliment gegeven aan Woonservice IJsselland over de informatiebijeenkomsten die gehouden zijn met betrekking tot de renovatie van de woningen aan de Smitsweide en de Pol. Hieruit blijkt dat de raadgevingen van het Huurderplatform gevolgd worden en dit wordt zeer gewaardeerd”. Eén lid van de Raad van Commissarissen woont jaarlijks één vergadering bij van de Ondernemingsraad

met de bestuurder. De Raad van Commissarissen constateert dat de verhouding tussen bestuurder en personeel goed is en dat binnen de gestelde kaders wordt gewerkt. In 2011 wordt een start gemaakt met het ontwikkelen van een nieuw strategisch beleidsplan. De belanghebbenden worden hierbij nauw betrokken. Collega corporaties Gelet op de toegenomen taakopvatting bij corporaties en gezien de beperkte omvang van de organisatie vindt er op vele terreinen een uitwisseling en afstemming plaats. Vooral met de Liemerse corporaties vindt regelmatig informeel overleg plaats. KR8 Met 8 corporaties uit de stadsregio Arnhem - Nijmegen is een samenwerking binnen KR8 opgezet. In eerste instantie was er een samenwerking, afstemming en ondersteuning op de terreinen bouwen en projecten voor groepen aan de onderkant van de samenleving. Inmiddels staan ook punten als de regionale ontwikkeling en energiebeleid op de gemeenschappelijke agenda.

7.5 Presteren op het gebied van Governance Het beoordelingsschema uit de 4.0 versie van de visitatiemethodiek is als bijlage bijgevoegd. Ingevuld voor Woonservice IJsselland resulteert het volgende beeld:

als gevolg dat belanghebbenden eerder in de gelegenheid worden gesteld om hun mening te geven. De relatie met belanghebbenden is vooral op operationeel niveau goed te noemen. Presteren naar Governance

6,5

Op het gebied van Governance presteert Woonservice IJsselland grotendeels volgens de norm. Enkele kanttekeningen zijn: Er is geen externe evaluatie van de RvC onder leiding van een externe geweest, wel interne evaluaties. De toetsing van investeringen door de RvC vindt sinds 2010 volgens vaste kaders plaats. Dit is opgezet in 2009. Hiervoor was risicomanagement in mindere mate aanwezig. Er heeft gedurende de visitatieperiode een ontwikkeling plaatsgevonden met betrekking tot de betrokkenheid van belanghebbenden Uit de kanttekeningen blijkt evenwel dat Woonservice IJsselland de afgelopen jaren een goede ontwikkeling heeft doorgemaakt.

Bijlagen Bijlage 1: Bronnenlijst

Energiekrant Veiligheidskrant Jaarverslagen Nacontrole klachtenherstel PMC’s beleidsuitgangspunten Strategisch plan Woonservice IJsselland Koersnota verstedelijking 2010 - 2020 Woonvisie 2007 - 2020 Prestatieafspraken Woningbouwproductie vanaf 2007 Huurderplatform Notulen huurderplatform Uitwerking enquête nieuwe huurders Begroting Continuïteitsoordeel Solvabiliteitsoordeel Kwartaalrapportages Analyse CIP Managementletters Meerjarenplanning Treasurystatuut Risico’s en beheersmaatregelen maatschappelijke doelstellingen Verslagen vergaderingen RvC Verslag themabijeenkomst Brief bestuurlijk overleg gemeente – Woonservice IJsselland Brief preventie huisuitzettingen regio Brief toewijzing De Bongerd Evaluatieverslag met directeur bestuurder Governance jaaragenda Governance Code Governancetabel Rapportage visitatiescan Toezichtkader Vergaderstukken bestuurlijk overleg Verslagen inzake PMC’s Bijlage 2: Lijst geïnterviewde personen Woonservice IJsselland

Dhr. Esselink, Directeur/Bestuurder Dhr. Mensink, Manager Financiën Dhr. Ter Welle, Manager Vastgoed Dhr. Droste, Manager Woondiensten Dhr. Otten, RvC Mevr. Verweij, RvC Dhr. Cohen, RvC Bijlage 3: Overzicht betrokken belanghebbenden

Dhr. Van Buuren, Gemeente Doesburg Dhr. Bouman, Gemeente Doesburg Dhr. Teunissen, Huurdersplatform Mevr. Tiecken, Huurdersplatform Dhr. Van Velp, Attent WWZ Mevr. Kelderman, Carion Mevr. Ehringfeld, St. Philadelphia Zorg Gelderland Midden Dhr. Loman, Zozijn Dhr. Willemsen, Politie Gelderland Midden Dhr. Koning, Stichting Wijkraad Beinum Mevr. Van Hees, Stichting Wijkraad De Ooi Dhr. Scheltes, Stichting Wijkraad Noordelijk Molenveld

Bijlage 4: Presteren naar Ambities Tabel 8: Presteren naar Ambities Woonservice IJsselland

Prestatieveld

Prestaties

Ambities

Huisvesting primaire

2008: 51,4% van de toewijzingen aan inwoners van Doesburg

60% vrijkomende woningen aanbieden aan woningzoekenden uit de gemeente

doelgroepen

2009: 50% van de toewijzingen aan

Doesburg

Beoordeling 6

inwoners van Doesburg 2007: 29%, 2008: 28%, 2009: 22%, 2010: Aandacht voor starters / jongeren

7

toegewezen aan starters Huurstijging conform inflatie.

Inflatievolgend huurbeleid

7

Bij mutatie aanpassen naar streefhuur. In 2007 - 2010 gem. 61%

Huur gemiddeld 1/3 lager dan maximaal redelijk

8

2009: 9 woningen toegewezen aan

Woonservice IJsselland wil voldoen aan de

8

statushouders, in 2010 ook 9 toegewezen.

norm om 5% van de vrijgekomen woningen

(2009 142 en 2010 104 mutaties)

toe te wijzen aan statushouders.

2008: Tegen huurverhoging kunnen voorzieningen in de woning aangebracht worden. 323.000 uitgegeven 2009: 26 huishoudens hebben gekozen voor aanvullende maatregelen energiereductie tegen huurverhoging 107 verwarmingsketels vervangen 2010: 90 woningen groot onderhoud aan douche, toilet en keuken.

Kansen benutten om woningbezit te verbeteren

7

2008: Tegen huurverhoging kunnen voorzieningen in de woning aangebracht worden. 323.000 uitgegeven 2009/2010: Extra pakketten aangeboden voor keuzevrijheid keukens bij nieuwbouwcomplexen 2010: Bewoners benaderd voor na-

Klanten de ruimte bieden de eigen woning aan te passen

7

Woningen voorzien van energielabel

7

31% van de vrijgekomen woningen zijn

Kwaliteit woningen en woningbeheer

isolatieprogramma tegen huurverhoging Weinig animo. Besloten gedeeltelijk zonder huurverhoging te doen. Energielabel voor woningbezit in 2009 Gebruik van duurzame materialen

De EPC norm van De Bongerd is 10% onder de wettelijke norm. De Hessegracht: warmte/koude installatie aangelegd ten behoeve van 24 verpleegplaatsen. Huisvesting

2007: 38 nultredewoningen opgeleverd

Aandacht voor senioren

7

doelgroepen

22% bezit is in 2009 nultrede

Deel nieuwbouw reserveren voor senioren

7

De voorraad nultredewoningen is in 2009 met 45 toegenomen naar 439

Langer thuiswonen senioren door aanpassen bestaande voorraad

7

2010: 22% is nultrede. Volgens corporatie voldoende tov de vraag. Er zijn 10 woningen aan de Esdoornlaan geschikt gemaakt zodat senioren langer

thuis kunnen wonen 2007: Gezondheidscentrum en kantoor

Aandacht voor zorgbehoevenden

8

stichting WIND en STMG opgeleverd

Aanbieden maatschappelijk vastgoed

8

2008: 9 zelfstandige app. Voor cliënten stichting Zozijn (voor mensen hersenafwijking) opgeleverd 2009: De voorraad bijzondere woonvormen is met 42 toegenomen naar 180 in 2009: 18 zelfstandige app. Voor gehandicapten en 24 verpleegplaatsen Hessegracht (Des) investeren in vastgoed

2007: 49 woningen opgeleverd waarvan 11 koop en 38 nultrede 2008: 9 koop- en huurwoningen in 2008 gerealiseerd, waarvan 5 goedkope huur. 2009: 27 betaalbare huur Burg Keiserplein 15 betaalbare huurapp. Texacoterrein 2 duurdere huurapp. Er zijn in 2008 en 2009 geen woningen gesloopt. 2010: Start bouw Beinum West fase 1, 10 sociale huur en 30 koopgarant Opdrachtverstrekking Beinum West fase 2, 19 sociale huur, 28 koopgarant. Opdrachtverstrekking 22 seniorenwoningen De Bongerd.

Tussen 2006 en 2011 minimaal 400 koopen huurwoningen realiseren Woningaanbod vergroten Keuzevrijheid op de woningmarkt bevorderen Ontwikkeling en realisatie van Burgemeester Keiserplein in 2006 – 2010 Indien haalbaar 10% van nieuw- en verbouw voor senioren en jonge gezinnen

2007: 13 woningen in bestaand bezit verkocht, waarvan 6 aan huurders. Deels koopgarant 2008: 4 woningen zijn verkocht waarvan 3 bij mutatie en 1 aan huurder

Richten op middeninkomens om doorstroming te bevorderen Nieuwe koop/ en huurconstructies (o.a. MGE)

37777

77

2009: Er zijn in 2009 9 woningen uit het bezit verkocht

2010: Nieuw koopgarantproduct VOVWoon opgericht. 9 woningen verkocht Gezondheidscentrum en cultureel centrum De Linie gerealiseerd. Peuterspeelzaal Burg. Keiserplein gerealiseerd Een Aldi van 1.200 m2 gerealiseerd om de buurt leefbaar te houden. 18 appartementen voor gehandicapten omgebouwd tot 11 grotere appartementen en 5 winkels Het Mauritsveld omgebouwd

Inzetten voor bedrijfsonroerend goed (maatschappelijk onroerend goed)

7

Multifunctionele bouwvormen realiseren

6

tot appartementen. Kwaliteit in

2007: Gezondheidscentrum en kantoor

Door middel van fysieke investeringen de

wijken en

stichting WIND en STMG opgeleverd:

leefbaarheid en sociale kwaliteit in wijken

buurten

Inrichting en beheer openbare ruimte door IJsselland

7

verbeteren

Realisatie infrastructuur Burg. Keiserplein; pleinfunctie 82.000 aan leefbaarheid uitgegeven Herinrichting speeltuintjes flatwoningen Koppelweg en Goudenregenstraat

2008: Opdrachten verstrekt structureel schoonmaken woonomgeving Participatie in wijkgericht werken gemeente Participatie activiteiten zoals bloemetjesmarkt

2009: Achterpad verlichting binnenstad Participeren winkelfunctie in de Ooi Schoonmaken woonomgeving Speelvoorzieningen aangelegd

2010: Diverse bewonerscommissies opgericht om betrokkenheid bij de woonomgeving te stimuleren. Buurtbemiddeling, speelvoorzieningen aanleggen, schoonmaken leefomgeving, aanbrengen achterpadverlichting Stichting opgericht om kansarme jongeren ervaring op te laten doen door het bouwen van een boot.

Bijlage 5: Presteren naar Opgaven Tabel 9: Presteren naar opgaven Woonservice IJsselland Prestatieveld Prestaties Huisvesting primaire

2008: 51,4% van de toewijzingen aan inwoners van Doesburg

doelgroepen

2009: 50% van de toewijzingen aan inwoners van Doesburg 2007: 29%, 2008: 28%, 2009: 22%, 2010: 31% van de vrijgekomen woningen zijn toegewezen aan starters Huurstijging conform inflatie. Bij mutatie aanpassen naar streefhuur. In 2007 - 2010 gem. 61%

Opgaven

Aandacht voor betaalbare eengezinswoningen voor starters en jonge gezinnen

Beoordeling

7

2009: 9 woningen toegewezen aan

Huisvestingsmogelijkheden voor

statushouders, in 2010 ook 9 toegewezen.

asielzoekers

8

(2009 142 en 2010 104 mutaties) Kwaliteit woningen en woningbeheer

2007: Tegen huurverhoging kunnen voorzieningen in de woning aangebracht worden. 575.000 uitgegeven in 2007 en 323.000 in 2008.

Het (bouwkundig) aanpassen van corporatiebezit t.b.v. woongerief

7

Zeggenschap bewoners over het ontwerp en de indeling van de woning

7

2 bejaardenwoningen gerenoveerd in 2007 2009: 26 huishoudens hebben gekozen voor aanvullende maatregelen energiereductie tegen huurverhoging 107 verwarmingsketels vervangen 2010: 90 woningen groot onderhoud aan douche, toilet en keuken.

2008: Tegen huurverhoging kunnen voorzieningen in de woning aangebracht worden. 323.000 uitgegeven 2009/2010: Extra pakketten aangeboden voor keuzevrijheid keukens bij nieuwbouwcomplexen 2010: Bewoners benaderd voor na-

isolatieprogramma tegen huurverhoging Weinig animo. Besloten gedeeltelijk zonder huurverhoging te doen. Energielabel voor woningbezit in 2009 Gebruik van duurzame materialen De EPC norm van De Bongerd is 10% onder de wettelijke norm. De Hessegracht: warmte/koude installatie aangelegd ten behoeve van 24 verpleegplaatsen.

6

Duurzaam ontwikkelen en (ver)bouwen van woningen (o.a. energiezuinigheid en co2 reductie) In 2009 ambitie vastgesteld om in 2020 op een gemiddeld energielabel B te komen ( nu C) Huisvesting doelgroepen

7

2007: 38 nultredewoningen opgeleverd 22% bezit is in 2009 nultrede

Huisvesting senioren door woningaanpassing en nultredewoningen

De voorraad nultredewoningen is in 2009

Levensloop bestendig maken van wijken

7

Inspelen op wonen, welzijn en zorg

7

2008: 9 zelfstandige app. Voor cliënten

2008: Bijzondere woonvormen realiseren

7

stichting Zozijn (voor mensen

(96) t/m 2012

met 45 toegenomen naar 439 2010: 22% is nultrede. Volgens corporatie voldoende tov de vraag.

Er zijn 10 woningen aan de Esdoornlaan geschikt gemaakt zodat senioren langer thuis kunnen wonen 2007: Gezondheidscentrum en kantoor stichting WIND en STMG opgeleverd

hersenafwijking) opgeleverd 2009: De voorraad bijzondere woonvormen is met 42 toegenomen naar 180 in 2009: 18 zelfstandige app. Voor gehandicapten en 24

verpleegplaatsen Hessegracht (Des) Investeren in vastgoed

2007: 49 woningen opgeleverd waarvan 11 koop en 38 nultrede 2008: 9 koop- en huurwoningen in 2008 gerealiseerd, waarvan 5 goedkope huur. 2009: 27 betaalbare huur Burg Keiserplein 15 betaalbare huurapp. Texacoterrein 2 duurdere huurapp. Er zijn in 2008 en 2009 geen woningen gesloopt. 2010: Start bouw Beinum West fase 1, 10 sociale huur en 30 koopgarant Opdrachtverstrekking Beinum West fase 2, 19 sociale huur, 28 koopgarant. Opdrachtverstrekking 22 seniorenwoningen De Bongerd. 2007: 13 woningen in bestaand bezit verkocht, waarvan 6 aan huurders. Deels koopgarant

2008: 4 woningen zijn verkocht waarvan 3 bij mutatie en 1 aan huurder

2009: Er zijn in 2009 9 woningen uit het bezit verkocht

2010: Nieuw koopgarantproduct VOVWoon opgericht. 9 woningen verkocht

Gezondheidscentrum en cultureel centrum De Linie gerealiseerd. Peuterspeelzaal Burg. Keiserplein gerealiseerd Een Aldi van 1.200 m2 gerealiseerd om de buurt leefbaar te houden.

18 appartementen voor gehandicapten omgebouwd tot 11 grotere appartementen

en 5 winkels Het Mauritsveld omgebouwd tot appartementen.

Tot 2016 c.a. 385 nieuwe woningen realiseren 2008: Goedkope koopwoningen: 105 t/m 2012 2008: Goedkopen huurwoningen realiseren 123 t/m 2012 2008: Vervangende nieuwbouw 8 huur 8 koop t/m 2012 In de hele KAN regio is de productie een jaar opgeschoven ten opzichte van wat hierboven is vermeld. Dit is meegenomen in de beoordeling. Verkopen van huurwoningen Kansen voor jonge gezinnen door MGE

547477

Kwaliteit in wijken en buurten

2007: Gezondheidscentrum en kantoor stichting WIND en STMG opgeleverd: Inrichting en beheer openbare ruimte door IJsselland Realisatie infrastructuur Burg. Keiserplein; pleinfunctie 82.000 aan leefbaarheid uitgegeven

Investeren in de openbare ruimte Het creëren van ontmoetingsplekken in de wijk

Herinrichting speeltuintjes flatwoningen Koppelweg en Goudenregenstraat

2008: Opdrachten verstrekt structureel schoonmaken woonomgeving Participatie in wijkgericht werken gemeente Participatie activiteiten zoals bloemetjesmarkt

2009: Achterpad verlichting binnenstad Participeren winkelfunctie in de Ooi Schoonmaken woonomgeving Speelvoorzieningen aangelegd

2010: Diverse bewonerscommissies opgericht om betrokkenheid bij de woonomgeving te stimuleren. Buurtbemiddeling, aanleggen speelvoorzieningen, schoonmaken leefomgeving, aanbrengen achterpadverlichting Stichting opgericht om kansarme jongeren ervaring op te laten doen door het bouwen van een boot.

Postbus 4175 3006 AD Rotterdam Nederland Watermanweg 44 3067 GG Rotterdam Nederland T 010 453 88 00 F 010 453 07 68 E [email protected] W www.ecorys.nl

Sound analysis, inspiring ideas

77

Integriteitsbeleid Woonservice IJsselland In 2007 is de Governancecode voor woningcorporaties onderschreven. Onderdeel hiervan is het integriteitsbeleid. Het is daarom belangrijk om over integriteit in ons werk bepaalde afspraken te maken. Dit voorkomt vervelende situaties en scheve gezichten. Woonservice IJsselland is een belangrijke partij voor leveranciers van diensten en producten. Bedrijven die voor ons werken willen die relatie niet kwijt en andere bedrijven willen graag tot onze relatiekring gaan behoren. Dit doen ze door naast het leveren van de gevraagde kwaliteit ons ook te benaderen met attenties of uitnodigingen voor evenementen. Bijna alle afdelingen van Woonservice IJsselland krijgen wel eens presentjes of aanbiedingen voor uitstapjes met een relatie of potentiële relatie (de ene afdeling wat meer dan de andere). Het is soms moeilijk voor een afdeling (of voor een individuele medewerker) te beslissen wat wel of niet mag worden aangenomen. Daarom heeft Woonservice IJsselland op dit gebied nu een integriteitsbeleid. Bij integriteit gaat het om de professionele houding van medewerkers. Woonservice IJsselland verwacht van haar medewerkers dat iedereen open is en terughoudend omgaat met het aannemen van geschenken en/of uitnodigingen. Het gaat bij integriteit niet alleen om grote misstappen zoals fraude, corruptie of intimidatie, maar juist ook om de wijze waarop medewerkers op een zorgvuldige wijze omgaan met dilemma’s waarvoor ze gesteld worden en bewustwording van mogelijke risico’s voor de organisatie. Wat mag wel, wat mag niet geaccepteerd worden? Dit vraagt een professionele houding van alle medewerkers. Door de omvang die de organisatie inmiddels heeft, kan dit niet meer aan het toeval worden overgelaten. Belangrijk is dat alle medewerkers weten wat kan en niet kan en wat mag en niet mag. Op sommige punten is de integriteitscode in ‘harde regels’ neergezet, op andere punten in wenselijke gedragslijnen. Het integriteitsbeleid staat altijd gepubliceerd op intranet en internet. Informatie Medewerkers van Woonservice IJsselland gaan zorgvuldig om met informatie over Woonservice IJsselland en informatie over haar klanten en relaties. Oneigenlijk gebruik van informatie is niet toegestaan. Over onze klanten/huurders en collega’s wordt altijd respectvol gesproken, ongeacht hun afkomst, taal, religie of gedragingen. Sociale media Het is medewerkers toegestaan om kennis en informatie te delen, mits het geen vertrouwelijke of persoonlijke informatie betreft en anderen niet schaadt. De medewerker is persoonlijk verantwoordelijk voor de inhoud welke hij of zij publiceert op sociale media. Men dient zich ervan bewust te zijn dat de gepubliceerde teksten en uitlatingen voor onbepaalde tijd openbaar zullen zijn, ook na verwijdering van het bericht. Het is voor medewerkers niet toegestaan om foto-, film- en geluidsopnamen van corporatie gerelateerde situaties op de sociale media te zetten tenzij het MT en/of de directie uitdrukkelijk toestemming voor plaatsing hebben gegeven.

Medewerkers nemen de omgangsvormen in acht. Als omgangsnormen worden overschreden (bijvoorbeeld: mensen pesten, kwetsen, stalken, bedreigen, zwartmaken of anderszins beschadigen) dan neemt het MT en/of de directie passende maatregelen. Zie ook: sancties. Medewerkers hebben een bijzondere verantwoordelijkheid bij het gebruik van sociale media: privémeningen van medewerkers kunnen eenvoudig verward worden met de officiële standpunten van de corporatie. Als een medewerker deelneemt aan een discussie die (op enigerlei wijze) te maken heeft met de corporatie moet de medewerker vermelden dat hij/zij medewerker is van Woonservice IJsselland. Als online communicatie dreigt te ontsporen moet de medewerker direct contact opnemen met zijn/haar leidinggevende. Aannemen van uitnodigingen Het vertrekpunt is dat iedereen open en eerlijk omgaat met de uitnodigingen. Er wordt terughoudend omgegaan met het aannemen van uitnodigingen voor uitstapjes en/of activiteiten van onze relaties of van potentiële relaties. Het is belangrijk dat je als medewerker van Woonservice IJsselland je onafhankelijkheid bewaart. Openheid hierin is de algemene gedragslijn. Als basis geldt dat je in alle gevallen bij uitnodigingen van bedrijven en voor bezoeken van beurzen, symposia, openingen en afscheidsrecepties vooraf overlegt met je direct leidinggevende. Hieronder staan enkele voorbeelden verder uitgewerkt: Bij uitnodigingen van lunches of diners wordt bekeken of het informele contact noodzakelijk c.q. wenselijk is (de onafhankelijkheid dient gewaarborgd te zijn). Van uitnodigingen wordt altijd vooraf melding gemaakt bij de leidinggevende en deze beslist ook of er op de uitnodiging wordt ingegaan. Op uitnodigingen voor een etentje van potentiële relaties gaan we niet in. Afscheidsrecepties van personen en openingen van kantoren van leveranciers kunnen vanwege een jarenlange samenwerking een reden zijn om toch te gaan. Tennistoernooien, schaats- of golfclinics zijn bijvoorbeeld evenementen waar je niet naar toe gaat. Is er een evenement georganiseerd door een collega corporatie (volkshuisvestersloop) of Aedes, dan kan er, uiteraard in eigen tijd, aan worden deelgenomen. Privé-gebruik zaken van Woonservice IJsselland Het is niet toegestaan om zaken van Woonservice IJsselland voor een langere periode privé te gebruiken. Hiermee bedoelen we onder andere laptops, beamers, fotocamera’s, bedrijfsauto’s, aanhangers, navigatiesystemen en dergelijke. Voor incidenteel privé-gebruik (bijvoorbeeld voor een dag of een weekend) vraag je vooraf toestemming aan je leidinggevende. Is die niet aanwezig, dan kun je terecht bij een van de (andere) managers. Aanvaarden van geschenken Woonservice IJsselland kiest ervoor geen individuele (kerst)geschenken te aanvaarden. We hebben onze relaties hierover een brief gestuurd. Ontvang je als medewerker en/of afdeling toch nog een (kerst)geschenk, dan verloten we deze onder de medewerkers. Ook buiten kerst en andere feestdagen

accepteren medewerkers van Woonservice IJsselland geen geschenken. Komen er toch geschenken binnen (bv. entreekaarten, of iets dergelijks), dan worden deze via het directiesecretariaat onder belangstellenden verloot. De betreffende bedrijven worden dan opnieuw aangeschreven met de boodschap dat geschenken niet op prijs gesteld worden. Opdracht aan aannemer voor privéwerkzaamheden Het geven van opdracht aan aannemers, die tevens in opdracht van Woonservice IJsselland werkzaam zijn, voor werkzaamheden in de privésfeer is toegestaan. Echter voor het behouden van de transparantie ben je verplicht dit te melden aan je leidinggevende. Vertrouwenspersoon integriteit Deze gedragscode geeft richtlijnen en voorbeelden hoe te handelen wanneer de medewerker te maken krijgt met situaties waarbij integriteit een rol speelt. In de praktijk kunnen zich situaties voordoen die hier niet zijn beschreven. Ga dan advies vragen bij je leidinggevende of bij de vertrouwenspersoon integriteit. Binnen Woonservice IJsselland vervult het managementteam de rol van deze vertrouwenspersoon. Is het handelen of nalaten van het managementteam in het geding, dan ga je naar de voorzitter van de Raad van Commissarissen. De vertrouwenspersoon biedt je in vertrouwelijkheid een luisterend oor en kan adviseren hoe je met een integriteitsvraagstuk om moet gaan. Daarnaast kun je geconfronteerd worden met een situatie dat anderen binnen de organisatie regels of normen overtreden. Je doet er dan goed aan om deze kennis niet voor je te houden. Het is zelfs zo dat je in sommige gevallen verplicht bent daarvan werk te maken. Wanneer er sprake is van een misdrijf is de medewerker verplicht hiervan aangifte te doen bij de officier van justitie. Daarnaast moet je vermoedens van misstanden altijd melden. (klokkenluidersregeling). In al deze gevallen ga je naar de vertrouwenspersoon. Is één van de leden van het managementteam onderwerp van (vermoedelijke) overtreding dan vervult de voorzitter van de Raad van Commissarissen deze rol. Naast het geven van advies, kan deze vertrouwenspersoon helpen om misstanden intern aan de orde te stellen. De vertrouwenspersoon werkt op basis van anonimiteit en vertrouwelijkheid.

Klokkenluidersregeling Bij Woonservice IJsselland geldt een zogenaamde klokkenluidersregeling. Deze regeling geeft aan welke procedure een medewerker volgt om een vermoeden van een misstand te melden en de acties die de vertrouwenspersoon moet ondernemen voor deze melding. Een vermoeden van een misstand kan zijn: - een grove schending van wettelijke voorschriften of bedrijfsregels; - een groot gevaar voor de gezondheid, de veiligheid of het milieu; - een zeer onbehoorlijke wijze van functioneren, die het goede functioneren van Woonservice IJsselland in gevaar brengt dan wel het imago van Woonservice IJsselland op ernstige wijze schendt. Vermoed of constateer je dat één van deze zaken aan de orde is, dan ben je verplicht hiervan melding te maken. Uitgangspunt van de regeling is dat een vermoeden van een misstand eerst intern bij de leidinggevende wordt gemeld. Is deze betrokken bij de misstand, dan kun je je richten tot de vertrouwenspersoon of de voorzitter van de Raad van Commissarissen. De leidinggevende die de melding heeft ontvangen, is verantwoordelijk voor een adequate afhandeling daarvan. Hij legt de melding schriftelijk vast en informeert via de gebruikelijke procedure, de directie en als het om de directie gaat, de voorzitter van de Raad van Commissarissen. Vervolgens wordt de melding nagetrokken en start er een onderzoek. Degene die een vermoeden van een misstand in vertrouwen meldt en de vertrouwenspersoon, mogen op geen enkele manier worden benadeeld in hun positie als gevolg van de melding dan wel het uitoefenen van de taak van vertrouwenspersoon. Onder de volgende omstandigheden vindt externe melding plaats: a. acuut gevaar, waarbij een zwaarwegend en spoedeisend maatschappelijk belang onmiddellijk externe melding noodzakelijk maakt; b. een situatie waarin betrokkene in redelijkheid kan vrezen voor tegenmaatregelen als gevolg van een interne melding; c. een duidelijke dreiging van verduistering of vernietiging van bewijsmateriaal; d. een eerdere interne melding conform de procedure van in wezen dezelfde misstand, die de misstand niet heeft weggenomen; e. een wettelijke plicht of bevoegdheid tot direct extern melden. Sancties Ons integriteitsbeleid is geen vrijblijvende zaak. Woonservice IJsselland gaat bij overtreding van het integriteitsbeleid tot sancties over. Afhankelijk van de ernst van de situatie, kunnen deze variëren van berisping, schorsing, boete, ontslag tot ontslag op staande voet.

Woonservice IJsselland is een maatschappelijke onderneming. Dat vraagt om zorgvuldig en transparant handelen en dat schept ook verplichtingen. Voor alles geldt: Bij twijfel niet inhalen!

Vastgesteld op 23 april 2008

Aangepast op 26 mei 2014 (Sociale media) H. Esselink.

Profielschets Raad van Commissarissen Doelstelling van de Raad De Raad van Commissarissen heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van het bestuur, de financiële situatie, op de algemene van zaken binnen de corporatie en de met haar verbonden rechtspersonen. De Raad van Commissarissen staat het bestuur met advies ter zijde. Daarnaast is de Raad van Commissarissen verantwoordelijk voor de kwaliteit van zijn eigen functioneren. Naast werkgever treedt de Raad van Commissarissen op als kritische sparringpartner van het bestuur. De Raad van Commissarissen streeft conform artikel III.3.1 naar diversiteit van haar samenstelling. De Raad van Commissarissen staat onder leiding van de voorzitter van de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen fungeert als een college met gezamenlijke verantwoordelijkheid. Dat betekent dat alle leden van de Raad van Commissarissen gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor besluiten die worden genomen in de Raad van Commissarissen, ook als zij zich in de vergadering tegen de inhoud van een besluit hebben uitgesproken. Gevraagde eigenschappen, achtergrond en kennis - De leden van de Raad van Commissarissen hebben een brede oriëntatie, met ieder een specialistisch aandachtgebied om de collectieve verantwoordelijkheid goed in te kunnen vullen. Dit vereist kennis en ervaring op een aantal beleidsterreinen, zoals in dit kwaliteitsprofiel beschreven. - De Raad van Commissarissen streeft naar een diversiteit in samenstelling en competenties, die recht doet aan de maatschappelijke opgave van de corporatie. - De Raad van Commissarissen functioneert als team, waarin eensgezindheid over een gedeelde koers gecombineerd wordt met een kritische individuele instelling. - Gelet op de positie van de Raad van Commissarissen, is het vereist dat de commissarissen op afstand (helicopterview) de besluiten kunnen analyseren en hoofd- en bijzaken kunnen scheiden. Dit vraagt minimaal HBO/academisch niveau. - De leden van de Raad van Commissarissen dienen analytisch vermogen te combineren met empathie en intuïtie. - Het hebben van ervaring in toezichthoudende functies is een pre. - De Raad van Commissarissen vervult zowel inhoudelijk, als ten aanzien van de ontwikkelingen in de sector en het werkgebied waar de corporatie actief is een klankbordrol voor de bestuurder. Daartoe vangen de leden signalen op uit de samenleving, en beoordelen deze in het belang van de gevoerde strategie. Een brede maatschappelijk/politieke omgeving waarin wordt geopereerd is hiertoe tevens inzicht nodig in bestuurlijke besluitvormingsprocessen. - De Raad van Commissarissen streeft ernaar om zowel leden te benoemen met een achtergrond in het bedrijfsleven als in de non-profitsector te benoemen.

-

-

Een lid van de Raad van Commissarissen moet over voldoende tijd beschikken om aan het lidmaatschap serieus invulling te geven. De voorzitter moet indien nodig overdag bereikbaar en beschikbaar te zijn. De Raad van Commissarissen stelt voor iedere commissaris vast of hij of zij onafhankelijk staat ten opzichte van de corporatie. De benoemde onafhankelijkheidscriteria, zoals opgesomd in de Governancecode (juli 2011) onder artikel III.2, zijn het uitgangspunt.

Een en ander is uitgewerkt in een profiel voor de leden van de raad en een afzonderlijk profiel voor de voorzitter van de raad. Minimaal één lid van de Raad van Commissarissen heeft ervaring in volkshuisvestingsaangelegenheden (uitwerkingsbepaling III.3.2). Minimaal één lid van de Raad van Commissarissen is een zogenaamde financieel expert, hetgeen inhoudt dat deze persoon relevante kennis en ervaring heeft opgedaan in de financiële bedrijfsvoering bij naar omvang gelijkwaardige rechtspersonen (uitwerkingsbepaling III.3.3). De meerderheid van de Raad van Commissarissen bestaat uit leden die woonachtig zijn in, of binding hebben met Doesburg. Conform de statuten zijn de leden bij voorkeur woonachtig in het statutair werkgebied. Voorzitter van de Raad van Commissarissen Doel van de functie De voorzitter maakt collegiaal deel uit van de Raad van Commissarissen. Daarnaast is de voorzitter belast met het: a. Voorzitten van de vergaderingen. b. Zorgdragen voor goed functioneren van de Raad van Commissarissen. c. Zorgdragen voor optimale participatie van de leden van de Raad van Commissarissen. d. Coördineren van een team van commissarissen waarin verschillende disciplines en karakters vertegenwoordigd zijn. Bijzondere taken van de voorzitter a. Het (her)benoemen van leden van de Raad van Commissarissen. b. Het signaleren van tegenstrijdige belangen van leden van de Raad van Commissarissen. c. Het optreden bij tussentijds aftreden van leden van de Raad van Commissarissen. d. Het evalueren van het eigen functioneren van de Raad van Commissarissen en de relatie tot het bestuur. e. De communicatie van de Raad van Commissarissen met het bestuur, de accountant en de overige door de Raad van Commissarissen aangestelde adviseurs. f. De vertegenwoordiging, waar nodig en met terughoudendheid, van de Raad van Commissarissen in externe relaties van de corporatie.

De uitwerkingsbepaling III.4.1 van de Code is integraal van toepassing in aanvulling op hetgeen in het profiel is uiteengezet. De voorzitter is in beginsel permanent aanspreekbaar voor de andere commissarissen en het bestuur. De voorzitter onderhoudt ten minste een keer per maand contact met het bestuur en houdt de Raad van Commissarissen van deze contacten op de hoogte. Wanneer hij of zij dit noodzakelijk acht, neemt de voorzitter het initiatief tot contact met het bestuur. Kwaliteitsprofiel van de voorzitter De voorzitter voldoet aan dezelfde eisen als de overige leden van de Raad van Commissarissen. De voorzitter: a. Beschikt over uitstekende sociale en communicatie vaardigheden . b. Heeft kennis van bestuurlijke besluitvormingsprocessen. c. Heeft ruime bestuurlijke ervaring. Liefst opgedaan als voorzitter van een bestuur, een Raad van Commissarissen of een vergelijkbaar orgaan. d. Treedt op als counterpart van de directeur-bestuurder en opereert in de geest van de Raad van Commissarissen. e. Kan omgaan met belangentegenstellingen. f. Kan goed luisteren, geeft de leden van de Raad van Commissarissen ruimte om inbreng te hebben en kan een gezamenlijke lijn trekken uit de individuele inbreng. g. Heeft een brede maatschappelijke belangstelling en is bij voorkeur bekend met de regionale politieke en maatschappelijke verhoudingen. h. Is een verbindende persoonlijkheid die in staat is om de Raad van Commissarissen als team te laten opereren. i. Is verantwoordelijk voor het functioneren van de Raad van Commissarissen, inclusief de jaarlijkse evaluatie en de beoordeling van de directeur-bestuurder. Bij voorkeur is de voorzitter woonachtig in Doesburg. Lid van de Raad van Commissarissen Doel van de functie Een lid van de Raad van Commissarissen heeft samen met de andere leden van de Raad van Commissarissen in gezamenlijkheid als belangrijkste taak het toezicht houden op het algemeen beleid, de financiële continuïteit en de sociale doelstellingen van de corporatie. En lid van de Raad van Commissarissen staat daarnaast het bestuur met raad en daad terzijde binnen het kader van het toezicht. Gevraagde eigenschappen, achtergrond en kennis De leden van de Raad van Commissarissen denken met het bestuur mee op strategisch niveau, waarbij de Raad van Commissarissen op specifieke deelterreinen adviseur en sparringpartner van het bestuur kan zijn. Dit vraagt van de commissarissen een aantal kenmerken, een bepaalde achtergrond en specifieke kennis.

Van alle leden van de Raad van Commissarissen wordt verwacht dat zij beschikken over de volgende eigenschappen: a. Analytisch inzicht. b. Positief-kritisch constructieve houding. c. Goede communicatieve vaardigheden. d. Stimulerend. e. In staat om op afstand toezicht te houden. f. Teamspeler/samenwerkend. Kwaliteitsprofiel maatschappij & wonen (volkshuisvesting a. Kennis- en ervaringsdeskundige op het gebied van volkshuisvesting, dan wel stedenbouw en ruimtelijke ordening geplaatst in de maatschappelijke context. b. Heeft visie op de (toekomstige) rol van corporaties binnen de volkshuisvesting in relatie tot de maatschappelijke opgave, leefbaarheid en ontwikkeling binnen de doelgroepen van Woonservice IJsselland. c. Heeft kennis en inzicht van sociale processen die de (strategische) keuzen van Woonservice IJsselland beïnvloeden. d. Heeft inlevingsvermogen in en kennis van de verwachtingen van de belanghouden van Woonservice IJsselland. e. Is verankerd in de regio en kan derhalve ontwikkelingen uit de regio op het vlak van maatschappij en wonen vroegtijdig signaleren. Kwaliteitsprofiel financieel-economische a. Heeft kennis en inzicht van vraagstukken betreffende de financiële continuïteit van de onderneming. b. Heeft belangstelling voor financieel-economsiche vraagstukken die zich zowel binnen als buiten Woonservice IJsselland afspelen. c. Heeft inzicht in vraagstukken op het terrein van treasury en risicomanagement op bedrijfsniveau. d. Heeft inzicht in de specifieke eisen die aan de continuïteit van corporaties gesteld worden door externe toezichthouders als CFV, WSW en accountants. e. Heeft kennis om investeringsbeslissingen te beoordelen op financiële risico’s. f. Kan optreden als opdrachtgever van de accountant van Woonservice IJsselland. Kwaliteitsprofiel bedrijfsvoering a. Heeft kennis van en inzicht in bedrijfsprocessen, strategisch personeelsbeleid, organisatorische vraagstukken en het vermogen om dit te vertalen naar een maatschappelijke organisatie. b. Heeft kennis om voorstellen te beoordelen op risico’s op het terrein van bedrijfsvoering. c. Heeft inzicht in de omgang met strategische allianties, ketensamenwerking en andere samenwerkingsconstructies. d. Heeft kennis en ervaring met innovatiestrategieën en (maatschappelijk) ondernemerschap. Kwaliteitsprofiel vastgoed en projecten a. Heeft vanuit een technische achtergrond kennis en ervaring op het terrein van projectontwikkeling, herstructurering, woningbouw en maatschappelijke voorzieningen.

b. c. d.

Heeft affiniteit met het maatschappelijk ondernemerschap van Woonservice IJsselland. Heeft bestuurlijke ervaring in een professionele, complexe organisatie. Heeft het vermogen projecten te beoordelen op risico’s met betrekking tot de woningmarkt in de regio en de financiële haalbaarheid.

Kwaliteitsprofiel juridisch-bestuurlijk a. Heeft kennis van en ervaring met juridische- en bestuurlijke vraagstukken en is in staat om de organisatie in raad en advies hierin bij te staan. b. Heeft affiniteit met politieke besluitvorming in relatie tot Woonservice IJsselland. c. Is in staat om projecten als (samenwerkings)constructies op juridische aspecten te beoordelen en te toetsen. Bij voorkeur is het lid woonachtig in Doesburg.

Verslag Remuneratiecommissie

Woonservice IJsselland Besprekingsverslag van de jaarlijkse evaluatie met Directeur – Bestuurder en de Remuneratie Commissie van de Stichting Woonservice IJsselland gehouden op 26 februari 2014 Aanwezig: Dhr. H. Esselink Directeur- Bestuurder Dhr. L. S. Cohen Raad van Commissarissen Dhr. H.T. van Vliet Raad van Commissarissen (verslag) In deze bespreking is aandacht besteed aan het functioneren van de DirecteurBestuurder en de algemene situatie van Woonservice IJsselland in 2013. De volgende punten zijn specifiek aan de orde geweest: 1. Prestatie van de Directeur-Bestuurder De belangrijkste bijdragen van de Directeur-Bestuurder aan de prestaties van de organisatie zijn: Het dagelijks leiding geven aan de organisatie. Het realiseren van de gestelde doelen. Het onderhouden van contacten met de stakeholders. Het ontplooien en uitwerken van visie en initiatieven. Draagvlak creëren. Verantwoording afleggen aan RvC, Het Centraal Fonds Volkshuisvesting en Waarborgfonds Sociale Woningbouw. Dit komt overeen met het beeld dat de RvC hieromtrent heeft. Als aandachtspunt wordt aan de Directeur-Bestuurder gevraagd om zijn invloed aan te wenden om de opheffing van een oude huurdersvereniging die nog stamt uit de tijd van een van de voorgangers van WIJ te (laten) realiseren. Deze vereniging is slapend maar beheert nog steeds een bankrekening en zou in de visie van de RvC opgeheven moeten worden. In het verleden is er een conflict met deze vereniging geweest waarover de Woonbond een bindend advies heeft uitgebracht. Aan dit advies, opheffing van de vereniging, is echter geen gevolg gegeven. 2. Prestatie van de organisatie op operationeel niveau. De organisatie functioneert doelmatig en goed, ook uit de benchmark van het CFV blijkt dat WIJ in financieel opzicht op vrijwel alle onderdelen prima scoort. Op de belangrijke onderdelen “benutting potentiële huurprijsruimte DAEB” en “netto kasstroom” scoort WIJ gunstig. De voortgang van de activiteiten wordt gecontroleerd en bewaakt door middel van

periodieke voortgangsrapportages, deze worden besproken in de MT vergaderingen. De huurderstevredenheid wordt continu gemeten. De gemiddelde score is stabiel (zeven). De gevolgen van het faillissement van een aannemer (renovatie Koppelweg) zijn zeer professioneel opgevangen. 3. Prestaties van de organisatie m.b.t. verbeterprojecten en bedrijfsvoering. De contacten met de stakeholders verlopen goed en constructief. De verhouding met het college van B&W is verbeterd. De uitdaging is om dit door te zetten naar een nieuw college (na verkiezingen). Dit moet leiden tot nieuwe prestatieafspraken. Het actueel houden van de bedrijfsprocedures is opgenomen in de bedrijfsvoering. Deze worden periodiek onderzocht en zo nodig geactualiseerd. De relatie met de externe accountant is goed. De verbetering van het gemiddelde energielabel zet zich voort. Mogelijke externe en interne bedreigingen worden doorgerekend in verschillende scenario’s. 4. Prestaties van de organisatie m.b.t. strategische veranderingen. De belangrijkste strategische verandering voor de komende jaren is de door de overheid opgelegde jaarlijks af te dragen verhuurdersheffing waar nu ook Aedes mee akkoord is gegaan. De heffing loopt voor WIJ op naar € 1,5 miljoen. Dit zal een grote invloed op de bedrijfsvoering hebben. Dit heeft ook bij WIJ geleid tot voorgenomen bezuinigingen. Voorts is het de doelstelling om de ruimtelijke structuurvisie vanuit de gemeente in 2014 om te zetten in prestatieafspraken tussen de gemeenten en WIJ voor de komende 5 jaar. De verbetering van het gemiddelde energielabel blijft een aandachtspunt.. De verplichte terugkoop van koopgarant woningen kan de liquiditeit in de komende jaren negatief beïnvloeden. 5. De competenties van de Directeur-Bestuurder. De RvC en de Directeur-Bestuurder zijn van mening dat de competenties van de bestuurder goed aansluiten bij de beoogde ontwikkeling van de organisatie in de komende jaren. Als voorbeeld hiervan wordt genoemd de rust die de DirecteurBestuurder heeft behouden bij het faillissement van de aannemer inzake de renovatie Koppelweg in 2013. 6. De samenwerking met de RvC. De samenwerking met de RvC wordt door de Directeur-Bestuurder als positief, prettig en transparant ervaren. De manier waarop wordt samengewerkt is zakelijk en professioneel. De RvC heeft de zelfde ervaring met betrekking tot de samenwerking.

7. Honorering Directeur-Bestuurder. Het voorstel honorering Directeur-Bestuurder van januari 2014 wordt goedgekeurd. Door de in de arbeidsovereenkomst vastgelegde jaarlijkse indexering met minimaal de inflatie van het voorgaande jaar, wordt het salaris incl. vakantietoeslag verhoogd met 2,5% (dit is de inflatie 2013). De Remuneratie Commissie

Dhr. L.S. Cohen

Directeur-Bestuurder

Dhr. H.T. van Vliet

Doesburg 13 maart 2014

Dhr. H. Esselink

Voor gezien.

Rooster van aftreden Raad van Commissarissen Naam (geslacht) expertise

functie

Nevenfuncties

Geboortedatum

benoemd

herbenoemd

audit- (A) of

sinds

tot

remuneratie(R) commissie

H. Otten (m) Vastgoedontwikkeling voorzitter / bouwmanagement L.S. Cohen (m) Sociaal maatschappelijk H.T. van Vliet (m) HRM/bedrijfskundig A.A. Kiffen (m) Juridisch/fiscaal B.I. Siebelink (v) Fiscaal/financieel

n.v.t.

10-7-1946

1-1-2004

1-1-2014

A/R

lid

n.v.t.

17-9-1945

1-10-2009

1-10-2014

R

lid

n.v.t.

1-9-1969

1-7-2010

1-7-2015

A

lid

n.v.t.

8-12-1949

1-1-2011

1-1-2016

lid

n.v.t.

7-9-1969

1-1-2013

1-1-2017

A