100 WONEN
Met chirurgische precisie sneed architect Benny Govaert een zwembad en een garage uit een glazen balk. Het resultaat: een ‘box in a box’-villa met consequente verhoudingen, zonder visuele vervuiling.
Glazen schrijn inhet bos DOOR THIJS DEMEULEMEESTER • FOTO’S TIM VAN DE VELDE
Op uitdrukkelijk verzoek van zijn vrouw tekende Benny Govaert toch een raam in de lange houten noordwand.
103
Ook het witte keukenvolume raakt de buitenwand niet. Zo ontstaat een fabuleus doorzicht.
Het hellend vlak langs het asymmetrische raam leidt naar de kinderkamers.
„Ik geef toe: zo’n cleane woning vergt discipline. Alles is geschilderd in het ijzigste wit. Om dat proper te houden moeten we afspraken maken”
104 WONEN
i
n de bossen van Sint-Michiels, bij Brugge, ligt de woning van Benny Govaert en Martine Neirynck. Samen met Damiaan Vanhoutte runt Govaert een architectenbureau met elf mensen. Tyne Cot Cemetery in Passendale, D-Hotel in Kortrijk, de Delta Light-kantoren in Wevelgem: de realisaties van Govaert & Vanhoutte zijn consequent, strak, evenwichtig, en gesofisticeerd. Net zoals deze villa. „Als architect moet ik vaak de wensen van de bouwheer volgen. Maar voor mijn eigen woning kon ik zelf alle bakens uitzetten. Die keuzevrijheid is lastiger dan je zou denken. Alle mogelijkheden lagen nog open. Ik kon evengoed een paalwoning gebouwd hebben”, vertelt hij. „Uiteindelijk is het een glazen huis geworden, het resultaat van een zoektocht naar ruimtelijkheid en eenvoud. Een consequente oefening in overbodigheden schrappen.” Wat na eliminatie overbleef, is een open glazen box, die leunt tegen een gesloten houten wand. Binnen is de open ruimte maximaal groot. Enkel waar nodig, voegde Govaert volumes toe, zoals het keukenblok, het haardvolume en het sanitaire gedeelte. In die volumes stopte de architect ook alle constructieve muren weg. Het box in a boxeffect werd nog explicieter doordat de volumes nergens de buitenwanden raken. Zo zijn aan de flanken doorzichten ontstaan van wel vijftig meter diep. De villa heeft geen etages, om de visuele impact op de omgeving te beperken. Binnenin zorgen split levels wel voor een niveauverschil. Achteraan loopt langs de tv-ruimte een hellend vlak naar de kinderkamers. Pal daaronder ligt – half ondergronds – de slaapkamer van de ouders.
Travee Formeel bleef de glazen box intact, op de twee volumes na die Govaert uitsneed voor de inrit van de garage en het zwembad. De garage zit ingegraven, zodat je er bovengronds niet op kijkt. Het halfverzonken zwembad paalt op souterrainniveau aan de dressing, de badkamer en de slaapkamer van Benny en Martine. „Ik wou absoluut geen aparte garage en zeker geen vrijstaand zwembad in de tuin. Dat komt zo artificieel ➝
De bomen vormen ’s zomers een verkoelende parasol, ’s winters laten ze alle licht door.
106 WONEN
over in een bosrijke omgeving. Niks mag het ruimtegevoel op het perceel van tachtig meter belemmeren.” Ook in de details bleef Govaert zo consequent mogelijk. Zowel de zichtbare binnenafwerking als de onzichtbare draagstructuur zijn gebaseerd op één maatvoering. „Ik koos voor een travee van 2,70 meter, waar ik overal aan vasthield. Die maat komt terug in de raamprofielen en in de tussenwanden. De basalten vloertegels zijn negentig centimeter breed, een derde van de travee. Het keukenblok in Corian meet 8m10, of drie keer de basismaat. Zo’n verhouding kan soms dwingend zijn. We moesten bijvoorbeeld erg lang zoeken naar een tapijt en een zitbank in het perfecte formaat. Maar het resultaat is wel heel consequent.”
Vakantiehuis Een ander consequent detail binnen zijn de deurklinken en de schakelaars : ze zitten niet op één meter, maar op tachtig centimeter van de grond. „Die hoogte is veel ergonomischer”, aldus Govaert. „Ik geef toe : zo’n cleane woning vergt van de bewoners discipline. Alles is geschilderd in verkeerswit, zowat het ijzigste wit dat verkrijgbaar is. Om dat proper te houden met kinderen in huis, moeten we goeie afspraken maken. Er slingeren nauwelijks onnodige spullen rond. En de witte muren verdragen ook nauwelijks decoratie. We hebben het al getest: zelfs de minste foto werkt storend.” Hoe kan hun jonge kroost daar dan overleven? „Ze vinden het hier een soort vakantiehuis. Hun kamers liggen in het hoger gelegen deel van de woning dat toegankelijk is via het hellend vlak. De kinderen beschouwen die verdieping als een koninkrijk waar ze doen wat ze willen. Als er vriendjes komen spelen, springen ze van ver in het zwembad. Of klimmen ze over de zetels. Terwijl ze weten dat dat eigenlijk niet mag. Ach, het zijn kinderen voor iets.”
Contrasten „Veel mensen vragen me of ik me voor deze villa op Mies van der Rohe of Philip Johnson inspireerde”, vertelt Govaert. „Het is toch niet omdat je een glazen huis bouwt, dat je meteen aan hen refereert ? Aan deze woning kleven geen formele referenties of verhaaltjes. Het is een consequente archi- ➝
Zwemmen langs de slaapkamer van de ouders.
108 WONEN
tecturale zoektocht naar de beste concepten, oplossingen en details. Los van de verhalende architectuur, waar architecten zich tegenwoordig zo vaak in verliezen.” Govaerts no-nonsense conceptuele aanpak is ook aan de buitenkant duidelijk zichtbaar. Meteen vallen twee contrasten op. De open glaswand versus de gesloten achterwand in afrormosiahout. En de horizontale woning versus de verticale bomen. „Die bomen zijn zelfs functioneel,” lacht Govaert, „in de zomer dienen de bladeren als parasol. Dat zorgt voor een natuurlijke airco. En in de winter schijnt de zon tussen de takken naar binnen. Bijverwarmen is daardoor bijna niet meer nodig.” Aan de gesloten noordwand is van het omliggende bos niks te zien. Behalve door één asymmetrisch raam boven het hellend vlak. „Ik zou die muur volledig gesloten hebben gelaten, maar mijn vrouw wou daar graag een zicht op de boomstammen.” Ze had gelijk : het schuine venster doorsnijdt de wand op een bijzonder expressieve manier. Of zoals Govaert zegt : „met chirurgische precisie”. ||
„Ik koos voor consequente architectuur, los van het verhalende.”
„Ik koos voor een travee van 2,70 meter. Die maat komt in alles terug: ramen, keukenblok, zelfs in het tapijt”
