11/26/2015
Wat draagt bij aan bereiken en effectief helpen van (migranten)jeugd/gezinnen?
Resultaten van onderzoek naar werkzame factoren in de jeugdhulp
Huub Pijnenburg (lector Werkzame Factoren in de Zorg voor Jeugd)
(c) HMP HAN 151119
Van ‘Maria’ naar het SCP
De Bot ,S. (2013). Terecht in de jeugdzorg: Voorspellers van kind- en opvoedproblematiek en jeugdzorggebruik. Den Haag: SCP. Bucx, F., en de Roos, S. (red.) (2015). Opvoeden in niet westerse migrantengezinnen. Den Haag: SCP
(c) HMP HAN 151119
1
11/26/2015
Migrantengezinnen: kengetallen
1:7 NL ouders niet-westerse achtergrond (zelf of ouder(s) daar geboren)
Groepen: Turks->Marokkaans->Surinaams->Antilliaans-Nederlands
‘het’ migrantengezin bestaat niet; duidelijke verschillen
gemengde ouderparen (T-NL<10%; Sur-NL.=40%; Ant.-NL=60%)
SES/leefomstandigheden beduidend ongunstiger (toenemend)
schoolprestaties/geloof belangrijk geacht; autonomie minder
ouders onzeke overr: relig. opvoeding, opl./werk neg. klimaat, radicalisering
reacties op problemen: onwetend/afkeurend/berustend/vergoelijkend
vooral tieners: relatief veel problemen (< gezondheid, > boos/opstandig, < schoolprestaties, > schooluitval, > crimineel gedrag)
migrantengezinnen rapporteren minder kind-/opvoedproblemen
relatief meer gedwongen kader (justitiële) jeugdzorg
Maar veel minder gebruik van vrijwillige (1e/2e lijns) jeugdhulp/-ggz
wantrouwen hulpverlening; hulp eigen kring - m.n. (schoon)ouders
NB: tekort aan representatief grootschalig onderzoek
bron: De Bot (red.), 2013; Bucx & Roos (red.) (2015), Van Rooijen-Mutsaers & Ince (2013). (c) HMP HAN 151119
Gebruik beschikbare kennis (bijv. themasite NJi
Bron: www.nji.nl/Migrantengezin
(c) HMP HAN 151119
2
11/26/2015
bron pdf: http://www.nji.nl/nl/Watwerkt_migrantenjeugd.pdf
(c) HMP HAN 151119
Terzake
Kristel Logghe, landelijk projectleider (Ede-Gouda-Nijmegen-Rotterdam) Erica Faber, initiator Min. SZW/Directie I&S (c) HMP HAN 151119
3
11/26/2015
(c) HMP HAN 151119
Hulpverleners die je bijblijven • • • • • • • • • • • • •
Zij/hij luistert Oordeelt niet Is duidelijk Kijkt of ik alles begrijp Begrijpt waar ik vandaan kom Praat niet tegen, maar open met mij Is bereikbaar en betrouwbaar Stemt af wat we doen (dramt niet!) Geeft duidelijke grenzen aan Geeft mij (zelf)vertrouwen, en hoop Houdt rekening met mij en pusht me soms Houdt me een spiegel voor (maar niet te veel) Heeft gevoel voor humor (en bakt lekkere omeletten)
Bron: voormalige jeugdhulpcliënten (Pijnenburg, pers. comm.)
(c) HMP HAN 151119
4
11/26/2015
Effectiviteit: ‘adventkalender’ van sleutelfactoren: (EIF-project richt zich op meerdere vakjes)
(c) HMP HAN 151119
Integratief Werkzame Factoren-model voor de Jeugdsector
Kennis & Kwaliteit
MACRONIVEAU MESONIVEAU
Kennisbestand : emp. onderbouwde interventies, generieke componenten, alg. werkzame factoren Kwaliteitsbeleid
Practice Supported Evidence
Feedback / Intervisie
EN RESULTAATMONITORING
gezamenlijk doel / plan
ALLIANTIE
RESULTAAT
INTERACTIE
persoonlijk / emotioneel
VERANDERINGSTHEORIE JEUGDIGE/OPVOEDER
OPVOEDER / JEUGDIGE
MICRONIVEAU
Praktijk & Beleid
Resultaatmeting
Empiricaly Supported Practice
• Houding / expertise • verwachting / ‘allegiance’ • persoonlijke kenmerken
ROUTINEMATIGE PROCES-
Databanken
Implementatie/benutting
HULPVERLENER
MICRONIVEAU
Invloedsfeer jeugdige / opvoeder & professional
Professionalisering
Richtlijnen
• persoonlijke kenmerken/kracht • soc. positie/ maatsch. relaties • hoop / verwachting / motivatie
MESONIVEAU
Dienstverlenende organisatie(s)
MACRONIVEAU
Pedag. Visie / Normen Beleid / Stelsel
Educatie, gezondheidzorg en andere (in)formele steunbronnen in sociale systeem jeugdige/opvoeder
Sectorimago
Samenwerking organisaties (hulp, onderwijs, welzijn ea)
Professionele organen Registratie / Toetsing
(Post-)initiële Opleidingen
Bron: Pijnenburg, 2010, Barnhoorn e.a., 2013, Pijnenburg, 2015
NB volgende 2 dia’s toegevoegd aan handout: korte aanduiding van sleutelfactoren EIF-project i.r.t. (roze) velden IWF-model op 3 niveaus (c) HMP HAN 151119
5
11/26/2015
EIF-project en de roze IWF-factoren (1/2) Microniveau - sleutelfactoren: a) Hulpverlener-kenmerken/- houding/-deskundigheid
aansluiten bij gezin, niet oordelende, open houding (klinkt simpel, maar…)
taalafstemming; helder communiceren (én check op begrijpen)
hoop bieden/positieve verwachtingen overbrengen
achter gekozen aanpak/werkwijze staan (‘allegiance’) voorwaarde voor effectiviteit
net als: expertise (methodisch-grondig; cultureel-basaal) en concreet voordoen/-leven
b) Interventies/programma’s:
Veranderaanpak zónder intake/label/oordeel
Aanpassen bestaande interventies te overwegen als acceptatie-booster
Steun voor focus op eigen kracht, ontwikkelen copingvaardigheden, korte trajecten
Naast korte interventie zo nodig warme overdracht en overbruggingszorg
Steun voor zin van besef van eigen culturele bril
Weinig steun voor notie dat cultuursensitieve elementen effect aanpak versterken
Besef: er zijn praktische belemmeringen(bijv. relatief vaker onregelmatige werktijden) PM: achteroverleun-reflex sommige hulpverleners bij inzet deskundige/trainer erken je je eigen handelingsverlegenheid: wil je echt leren? (c) HMP HAN 151119
EIF-project en de roze factoren (2/2) Mesoniveau:
krijg je contact , dan geen wachttijd
korte lijnen tussen partnerinstellingen; zo nodig warme overdracht
vooral ook samenwerking jeugdhulp-onderwijs vormgeven
uitvoerende organisatie omarmt visie en faciliteert adequaat;
en geeft effectief vorm aan professionalisering
belang van voortdurende feedback/evaluatie/intervisie voor effectiviteit
Macroniveau:
gemeente: visie sluit aan bij projectkader/faciliteert effectief
biedt mogelijkheid tot experimenteren én evalueren
en praktijkonderzoek naar vragen als: –
Wat zijn psychosociale en maatschappelijke effecten van deze innovatie?
–
Hoe effectief implementeren en borgen (lastiger dan ontwikkelen aanpak)?
–
Hoe effectieve kennistransfer naar sector/beroepsopleidingen realiseren?
–
Wat maakt dat ene migrantengezin/jeugdige in risicovolle omstandigheden wel in de problemen komt, en andere niet (pleidooi SCP)
(c) HMP HAN 151119
6
11/26/2015
Meer over algemeen werkzame factoren:
H. Pijnenburg, (red.), i.s.m. J. Hermanns, T. van Yperen, G. Hutschemaekers, & A Van Montfoort (SWP)
zoektermen: pdf barnhoorn 2013
Amsterdam: SWP (2010/2013)
(c) HMP HAN 151119
EIF-project moet door, maar hoe? (Meike!) (c) HMP HAN 151119
7
11/26/2015
Food for thought?
Samenwerken? Loop bij elkaar stage; beweeg allebei
Loopt de zaak vast? Er op af (met een leeg hoofd)!
Wat is je alarm-codewoord voor ‘laat alles vallen: actie nu’ ?
Doe soms iets waar ander niet op rekent; verras!
(c) HMP HAN 151119
Dank voor uw aandacht
HAN SOCIAAL
[email protected]
Huub Pijnenburg
[email protected]
Meike Heessels
[email protected]
Introductiefilmpje lectoraat www.youtube.com/watch?v=dq8cJwwGd6Q
(c) HMP HAN 151119
8
