Vlaamse gezinnen verdienen beter.
persconferentie sp.a woensdag 5 november 2014
1. De taart groeit niet door de porties te verkleinen. Terwijl het intussen voldoende wetenschappelijk bewezen is – denk maar aan Thomas Pikkety – dat ongelijke samenlevingen niet meer vooruit gaan, doen deze regeringen toch precies het omgekeerde met hun maatregelen: de ongelijkheid vergroten. Want terwijl er misschien een vorm van mededogen is voor de laagste inkomens, wordt de factuur systematisch doorgestuurd naar de groep die daar net boven zit: de middenklasse waar deze factuurregeringen zo hoog mee oplopen. Mensen die geen andere keuze hebben dan elke dag vroeg op te staan om te gaan werken. Dat terwijl – volgens de OESO en de studiedienst van de Vlaamse regering – na 25 jaar socialisten in de regering de ongelijkheid en armoede in Vlaanderen bij de laagste is en onze economie bij de best presterende in Europa. Dat terwijl de bankencrisis – waar we als samenleving voor moesten opdraaien – nog vers in ons geheugen ligt. Door de harde, maar vooral eenzijdige besparingsmaatregelen van de federale en Vlaamse regering zal de ongelijkheid alleen toenemen. Europa heeft de laatste jaren nochtans bewezen dat zo’n beleid ongelijkheid – en dus armoede – in de hand werkt, wat nefast is voor de economische groei van een samenleving. Europa heeft intussen ook toegegeven dat investeringen noodzakelijk zijn om te groeien. Deze regeringen geloven dat door de porties voor de gezinnen te verkleinen, de taart groter wordt. Dat klopt niet. Als je bespaart op gezinnen (ze krijgen een kleiner stuk van de taart) groeit de economie niet (de taart groeit niet, of je ze nu in zes of in acht snijdt). En toch wil men dat failliete Europese recept met vertraging toepassen in ons land. De dubbele crisis in Nederland spreekt boekdelen.
Vlaamse gezinnen verdienen beter. 05.11.2014
2
• • • •
door de zware besparingen komen inkomens en investeringen onder druk te staan gezinnen en overheid geven minder uit waardoor economische groei vermindert zonder economische groei lopen de schulden verder op waardoor uiteindelijk nog meer moet bespaard worden
Conclusie: de geleverde inspanningen zullen niet lonen. Het rapport van de Europese Commissie van gisteren bevestigt dat de consumptieuitgaven van de gezinnen lager zullen uitvallen door de besparingen van de nieuwe regering. Daardoor zullen ondernemingen investeringen uitstellen. Lagere consumptie en minder investeringen zorgen er op hun beurt voor dat de economische groei lager ligt dan voorspeld en de schuld (in % bbp) hoger. Er zijn andere manieren en andere keuzes te maken om onze samenleving op een duurzame manier te laten groeien, met een uitgestoken hand voor zij die het moeilijk hebben. In plaats van die hand nu terug te trekken in alle domeinen die een samenleving hécht maken.
Vlaamse gezinnen verdienen beter.
Vlaamse gezinnen verdienen beter. 05.11.2014
3
2. Onrechtvaardige keuzes. Wie onze welvaart wil vrijwaren en verder uitbouwen voor onze gezamenlijke toekomst en die van de generaties na ons, moet de juiste antwoorden vinden op veranderingen en uitdagingen waar we voor staan als samenleving. ‘Juiste antwoorden’ betekenen voor ons in de eerste plaats juiste keuzes maken. Keuzes die rechtvaardig zijn en duurzaam. Zowel in het Vlaamse als federale regeerakkoord blijven wij echter tevergeefs zoeken naar een écht project waardoor onze samenleving een stap of stappen vooruit kan gaan, of met andere woorden écht kan groeien. Niet voor niets is Geert Bourgeois al weken op zoek naar een positief beeld dat kan verantwoorden wat zijn Vlaamse regering doet sinds de zomer. We zijn 5 november en hij heeft er nog altijd geen gevonden. Deze pas gevormde factuurregeringen vragen “van iedereen” een inspanning om ons maatschappelijk model, de manier dus waarop we onze samenleving de afgelopen decennia georganiseerd hebben – en waar ze ons in het buitenland voor roemen -‐ te kunnen handhaven. Om het betaalbaar en leefbaar te houden voor nu en voor later. Daarom vragen deze regeringen “van iedereen” een inspanning. Maar wat blijkt? Die “van iedereen” is verengd tot één categorie: met name mensen die werken of mensen die al decennia hard gewerkt hebben. Zij die daarentegen geld verdienen omdat ze veel geld hebben, blijven ongemoeid. Dat is niet alleen onrechtvaardig, maar bovendien weinig duurzaam. Zo pers je de kern van een samenleving uit als een citroen. Daar sta je dan met ‘later’? Zo worden de gezinnen in dit land dubbel bedrogen: •
gezinnen betalen de rekening om de cijfers te doen kloppen, omdat deze regeringen de opbrengsten van vermogens niet wil aanspreken om zo een échte taks-‐shift door te voeren. De inkomsten uit werk tegenover die van vermogen zijn al lang en zelfs sinds de bankencrisis van 2008 veel minder gestegen, zodat het niet alleen onrechtvaardig is om alle inspanningen van werknemers te vragen, maar ook niet duurzaam. Hun deel van de koek wordt immers niet groter. Als men meer wil vragen van werknemers, moeten ze ook het perspectief hebben dat op termijn hun inkomen zal groeien. Dat is een project dat we nergens in het regeerakkoord zien.
Vlaamse gezinnen verdienen beter. 05.11.2014
4
Stijging van het vermogen: + 33% sinds 2008, stijging van de lonen: +14% sinds 2008. •
met de inspanningen die deze regeringen vragen van gezinnen wordt bovendien slecht omgesprongen: de chocopasta wordt breed uitgesmeerd om een lineaire lastenverlaging door te voeren, maar het laagje op de boterham is flinterdun. Je smaakt het amper. Lasten moet je daarentegen gericht verlagen en de lastenverlaging moet er één zijn die in de eerste plaats lager geschoolde jobs ten goede komt. Geen generieke maatregelen dus, maar gerichte verlagingen voor jongeren, laaggeschoolden en ouderen omdat dit het meeste jobs oplevert.
Met andere woorden: er is geen sprake van échte structurele hervormingen. Gezinnen zullen afzien, en dat niet eens met het vooruitzicht op een betere toekomst.
Vlaamse gezinnen verdienen beter.
Vlaamse gezinnen verdienen beter. 05.11.2014
5
3. Meer voor minder. Deze rechtse regeringen beweren hét alternatief te zijn, maar wat is dat alternatief waard als al die werknemers en al die gezinnen het NIET beter zullen hebben? En onze kinderen en kleinkinderen evenmin, want dit zijn keuzes die ze niet één jaar zullen voelen, maar decennia. Deze factuurregeringen maken de keuze om gezinnen voor alles te laten opdraaien en hen niets in vooruitzicht te stellen. Ze moeten meer inspanningen doen voor minder. Zo zetten we een stap terug in de tijd.
Als er al één rode draad doorheen de regeerakkoorden van rechts spookt, is het dat wel: meer betalen voor minder. Op Vlaams niveau staan de uitgaven van de gezinnen zwaar onder druk door de verhoging van de facturen van een groot aantal basisbehoeften. Met onderwijs bovenaan de hitlijst. Tegelijk verkleint het gezinsbudget door de federale indexsprong. Waar is het wervende project dan? Wat brengt het op? Het leidt tot niets.
Vlaamse gezinnen verdienen beter.
Vlaamse gezinnen verdienen beter. 05.11.2014
6
Vlaamse gezinnen verdienen beter dan een boekhoudkundige redenering, waarbij zij altijd maar weer als kostenpost worden geboekt, waarbij ze altijd maar meer moeten betalen. En wat krijgen ze er voor in de plaats? Juist, minder. Zo gaan investeringen in de toekomst verloren.
1/ Meer betalen voor minder kwaliteit in ons onderwijs (werkingsmiddelen dalen, leerkracht wordt aan zijn of haar lot overgelaten) EN meer betalen betekent minder toegankelijk, wat leidt tot minder diploma’s en een verspilling van talent.
Vlaamse gezinnen verdienen beter. 05.11.2014
7
2/ Meer betalen voor een ticket, terwijl de bus minder vaak aan de halte zal passeren. Ons openbaar vervoer maak je minder toegankelijk door de prijs op te drijven en de dienstverlening af te bouwen. Bovendien moeten gepensioneerden nu meer dan 180 euro jaar betalen voor een abonnement in plaats van 0 euro. Zo isoleer je senioren in plaats van ze te betrekken en zo werken we niet aan een duurzame mobiliteit.
Vlaamse gezinnen verdienen beter. 05.11.2014
8
3/ Wonen: aanpassingen in woonbonus en renovatie zorgen voor meer kosten en minder duurzame investeringen. Voor een jong koppel dat een bescheiden woning koopt van 180.000 euro zijn dit de gevolgen: als het klein beschrijf wordt afgeschaft en wordt vervangen door een budget-‐neutrale verlaging van registratierechten, dan kost dat koppel dat 4.900 euro. Als datzelfde koppel een hypotheek neemt over 20 jaar om die 180.000 euro te betalen, verliest het bijna 20.000 euro aan woonbonus (1.000 euro per jaar). En dat is nog niet alles: als dat koppel moet renoveren voor 100.000 euro, dan moet het nog eens 15.000 euro extra ophoesten door de btw die stijgt van 6% naar 21%. Conclusie: de aankoop van een oudere woning en die renoveren wordt een flink pak duurder. Opknappen van verouderd woningbestand? Kansen voor jonge starters op de huizenmarkt vergroten? Inzetten op efficiënt energieverbruik? Het wordt allemaal flink op de helling gezet. Duurzame keuzes kun je dit niet noemen.
Vlaamse gezinnen verdienen beter. 05.11.2014
9
4/ Zorgpremie: verdubbeling van 25 naar 50 euro per jaar. De Vlaamse regering liet de voorbije weken uitschijnen dat de verdubbeling van de premie een noodzaak was om de zorgverzekering verder uit te bouwen. Vandaag blijkt echter dat de verhoging er louter komt om de begroting te doen kloppen. Dat de zorgpremie niet inkomens-‐gerelateerd is, is pijnlijk. Maar het is extra pijnlijk te moeten vaststellen dat mensen nu twee keer zoveel zullen moeten betalen, zonder dat de zekerheid op zorg die de overheid hen biedt, mee zal stijgen. Ze betalen meer voor minder zorg.
5/ Later met pensioen voor minder loon en minder pensioen. Door de indexsprong verliest elke gepensioneerde de komende 5 jaar één pensioenmaand. Door het afschaffen van de pensioenbonus verliest iemand die lang werkt (tot zijn 67e) 1 maand pensioen per jaar.
Vlaamse gezinnen verdienen beter. 05.11.2014
10
6/ minder loon (indexsprong) voor minder jobs. Door de indexsprong leveren werknemers flink in voor jobcreatie. Maar die zal veel minder omvangrijk zijn dan jobcreatie met een gerichte lastenverlaging gefinancierd door een échte taks-‐shift.
rood = jobcreatie door gerichte lastenverlaging gefinancierd door vermogenswinstbijdrage grijs = jobcreatie door lastenverlaging gefinancierd door indexsprong Samengevat: deze regeringen beweren hét alternatief te zijn, maar wat is dat alternatief waard als al die werknemers en al die gezinnen het NIET beter zullen hebben, als ze meer inspanningen moeten doen voor MINDER? En onze kinderen en kleinkinderen evenmin. Vergis u niet: dit zijn geen keuzes voor de volgende 5 jaar. Die zijn keuzes waar de werknemers in dit land een leven lang de gevolgen zullen van dragen.
Vlaamse gezinnen verdienen beter. 05.11.2014
11
4. sp.a ijvert voor andere keuzes en samen met ons vele anderen. De afgelopen jaren zijn we erin geslaagd om het aantal jongeren zonder diploma te verminderen, er was het begin van een taks-‐shift naar vermogen in plaats van arbeid, de ongelijkheid en de armoede was aan het verminderen. We deden het beter dan andere landen, ondanks het puin dat de banken achterlieten. De afgelopen jaren zijn andere keuzes gemaakt, keuzes die rechtvaardig waren en keuzes die niet op de kap van één categorie mensen kwamen, zoals nu. De afgelopen jaren staken regeringen in dit land de hand uit naar de samenleving. Nu wordt die uitgestoken hand duidelijk teruggetrokken. Nu zetten we een stap terug in de tijd. De klok wordt teruggedraaid. Dit is niet de samenleving waar wij voor ijveren, dit is niet ons Vlaanderen. We moeten naar een begroting in evenwicht, maar ook investeren. Investeren in sociale welvaart – onderwijs, jobs, hernieuwbare energie of openbaar vervoer -‐ waar iedereen mee aan bouwt en in deelt, is wél degelijk mogelijk. Investeren in sociale welvaart kan door goed en efficiënt met de beschikbare middelen om te gaan. Door juiste, rechtvaardige en duurzame keuzes te maken. En daar waar het kan zonder in de dienstverlening voor de mensen te snijden. Door de lasten te verschuiven van mensen die geen andere keuze hebben dan elke dag vroeg op te staan om te gaan werken naar mensen die geld verdienen omdat ze veel geld hebben. Iedereen moet zijn duit in het zakje doen. Dat is pas een faire deal. Zo creëer je sociale welvaart en maak je investeringen mogelijk. Morgen worden we vergezeld door duizenden mensen of vergezellen wij hen: scholieren, studenten, leerkrachten, welzijnswerkers, jongerenverenigingen, cultuurverenigingen, theaterhuizen, werknemersorganisaties, vaders en moeders die elke dag vroeg opstaan om op het eind van de maand de rekeningen te betalen, mensen die van ver komen om hier een nieuw en beter leven op te bouwen, gepensioneerden… de lijst lijkt wel eindeloos. sp.a stapt morgen mee, omdat rechtvaardige en duurzame keuzes wél mogelijk zijn. sp.a stapt morgen mee, om al die mensen wél de hand te reiken die ongerust zijn. En met die onrust zal het alleen maar CRESCENDO gaan de volgende weken en maanden, als deze regeringen weigeren te luisteren naar hun bezorgdheid.
sp.a stapt morgen mee, omdat al die mensen beter verdienen.
Vlaamse gezinnen verdienen beter. 05.11.2014
12
5. sp.a geeft vorm aan de toekomst. Wij vervullen vol overgave onze oppositierol tegen deze factuurregeringen, die de gezinnen laten betalen voor een beleid dat ons terugwerpt in het verleden. Tegenover dat barre vooruitzicht zullen wij ons alternatief plaatsen: een warm, verenigd Vlaanderen met een welvarende en sociale toekomst. Niet alleen morgen maar ook de komende jaren zullen wij, samen met alle Vlamingen die daar voor open staan, tonen dat een betere toekomst mogelijk is. Het is een absolute noodzaak om een breed en aantrekkelijk sociaal-‐democratisch alternatief te bieden voor het harde asociale beleid dat van deze factuurregeringen. Onze oppositie spoort samen met ons vernieuwingstraject CRESCENDO, dat onze partij klaarstoomt voor de toekomst, inhoudelijk en organisatorisch. Alleen zo wordt sp.a een betrokken en daadkrachtige partij die appelleert aan wat er leeft in de samenleving. Morgen bewijzen we dat vrank en vrij door mee te stappen in de betoging, zij aan zij met al die mensen die ongerust zijn. We nodigen iedereen uit om mee te werken aan dat verhaal. Daarom komen Bruno Tobback, John Crombez, Ingrid Lieten, Freya Van den Bossche en Karin Temmerman in elke provincie en Brussel toelichten welke standpunten wij als grootste Vlaamse oppositiepartij innemen en hoe we onze partij vormgeven.
Vlaamse gezinnen verdienen beter. 05.11.2014
13
8/11 Theatercentrum Zwevegem 09:30 17/11 Brabanthal Zaal Terra Leuven 20:00 19/11 Cultureel Centrum Hasselt 20:00
22/11 De Volle Vaart Grobbendonk 09:30 26/11 Muntpunt Brussel 19:30 29/11 ABVV-gebouw Gent 10:00
Vlaamse gezinnen verdienen beter. 05.11.2014
14