Gestructureerde benadering van het zieke kind door de huisarts 15 mei 2013 Elkerliek ziekenhuis - Helmond Eric Brouwer, kinderarts VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
HUISARTS & WETENSCHAP 2011
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Wat is anders bij kinderen? Nummer 1
Maart 2011
Obstructie ademweg
Ademdepressie
Vochtverlies
Redistributie van vocht
Corpus alienum Astma Laryngitis
Convulsies Vergiftiging Verhoogde ICP
Bloedverlies Brandwonden Braken
Sepsis Anafylaxie Hartfalen
Circulatoir falen
Respiratoir falen
Circulatie-stilstand
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Wat is anders bij kinderen?
Wat is anders bij kinderen?
Circulatoir falen secundair Obstructie ademweg
Ademdepressie
Vochtverlies
Redistributie van vocht
Corpus alienum Astma Laryngitis
Convulsies Vergiftiging Verhoogde ICP
Bloedverlies Brandwonden Braken
Sepsis Anafylaxie Hartfalen
Respiratoir falen
Breathing bij kinderen • Voornamelijk diafragma-ademhaling
aan respiratoir falen
• Spieren minder type I-vezels → sneller vermoeid
Circulatoir falen
• Smallere en slappere luchtwegen → meer weerstand
Circulatie-stilstand
Tijdig herkennen respiratoir falen essentieel
Luchtwegweerstand = .. / r 4
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Wat is anders bij kinderen?
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Structuur
Circulation bij kinderen
Gestructureerde benadering Primary survey en direct resuscitatie A: Airway B: Breathing C: Circulation D: Disability E: Exposure
• Klein slagvolume, weinig variatie • HMV afhankelijk van hartfrequentie Compensatie bij circulatoir falen ↓ tachycardie en vasoconstrictie
Secondary survey en Spoedeisende behandeling
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Airway
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Airway
Primary survey Airway
Primary survey Airway
• Look
• Open
• Listen
• Open, maar bedreigd
• Feel
• Obstructie
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Airway
Breathing
Resuscitatie Airway
Primary survey Breathing Ademarbeid
• Manoevres
• Mayo-tube • ET-intubatie VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Breathing
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Breathing
Primary survey Breathing Ademarbeid • Ademfrequentie • Neusvleugelen • Kreunen • Intrekken • Hulpademhalingsspieren • Stridor/wheezing VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Breathing
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Breathing
Primary survey Breathing Ademarbeid
Primary survey Breathing Effectiviteit ademhaling
• Ademfrequentie
• Thorax-excursies
Leeftijd
AF
< 1 jaar
< 40
1 -2 jaar
< 35
2 - 5 jaar
< 30
5 - 12 jaar
< 25
> 12 jaar
< 20 VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
• Ademgeruis • Saturatie
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Breathing
Breathing
Primary survey Breathing
Primary survey Breathing
Systemische effecten Alarmsignalen dreigend repiratoir falen
• Hartfrequentie
• Cyanose
• Huidskleur
• Saturatie < 85% met 21% O2 • Stille thorax
• Bewustzijn
• Bradycardieën • Uitputting
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Breathing
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Circulation
Resuscitatie Breathing
Primary survey Circulation Cardiovasculaire tekenen • Hartfrequentie • Capillaire refill
• Zuurstof via non-rebreather
• Polsvolume • Bloeddruk
• Masker en ballon beademing VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Circulation
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Circulation
Primary survey Circulation Cardiovasculaire tekenen • Hartfrequentie
Primary survey Circulation Cardiovasculaire tekenen • Capillaire refill
Leeftijd
HF
< 1 jaar
< 160
1 -2 jaar
< 150
2 - 5 jaar
< 140
5 - 12 jaar
< 120
> 12 jaar
< 100 VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Circulation
Circulation
Primary survey Circulation
Primary survey Circulation
Cardiovasculaire tekenen
Cardiovasculaire tekenen
• Capillaire refill
• Capillaire refill - 5 seconden drukken - op het sternum normaal: < 2 seconden
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Circulation
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Circulation
Primary survey Circulation
Primary survey Circulation
Cardiovasculaire tekenen
Cardiovasculaire tekenen
• Polsvolume • Bloeddruk
Hypotensie is een laat teken van circulatoir falen VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Circulation
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Circulation
Primary survey Circulation
Resuscitatie Circulation
Systemische effecten • Ademfrequentie • Huidskleur en -temperatuur • Bewustzijn • Diurese
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Disability
Disability
Primary survey Disability
Primary survey Disability
Neurologische tekenen
Neurologische tekenen
• Bewustzijn
• Bewustzijn: E M V
• Pupillen • Houding • Glucose
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Disability
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Disability
Primary survey Disability
Primary survey Disability
Neurologische tekenen
Neurologische tekenen
• Bewustzijn: A V P U
• Bewustzijn: A V P U
Alert
Alert
Responds to Voice
Responds to Voice
EMV
Responds to Pain
≤8
Unresponsive
Responds to Pain
Unresponsive
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Disability
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Disability
Primary survey Disability Neurologische tekenen • Pupillen
Primary survey Disability Neurologische tekenen • Houding
- grootte - isocorie - lichtreflex decorticatie VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
decerebratie
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Disability
Exposure
Primary survey Disability
Primary survey Exposure
Neurologische tekenen
Temperatuur en uiterlijke kenmerken • koorts, ondertemperatuur
“Don’t Ever Forget Glucose”
• hematomen, petechiën/purpura urticaria, rash
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Secondary survey
Secondary survey en Spoedeisende behandeling
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Gestructureerde benadering van het zieke kind door de huisarts
Vragen . . . . .
Voorbeelden • Acuut astma: frequent Ventolin, prednison • Laryngitis:
dexametason PO
• Convulsie:
midazolam nasaal/bucaal
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Gestructureerde benadering van het zieke kind door de huisarts
Samengevat Beoordeel binnen een minuut: • Airway • Breathing: ademarbeid, effectiviteit • Circulation • Disability • Exposure Direct resuscitatie Secondary survey
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
Gestructureerde benadering van het zieke kind door de huisarts
Literatuur • Het ABCDE van de acute huisartsgeneeskunde. Huisarts en Wetenschap 2011;54(4):210-14 • Herziene ABCDE-kaart voor huisartsen. NHG
• Adequate herkenning van het acuut zieke kind. Praktische Pediatrie, maart 2011
• Farmacotherapeutische richtlijn; Geneesmiddelen en zuurstof in spoedeisende situaties. Huisarts en Wetenschap 2012;55(5):210-20
Spoedeisende behandeling VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG
VRIENDELIJKE EN VEILIGE ZORG