Facebook bouwt zeer energiezuinig datacenter

energie-efficiëntie

Facebook bouwt zeer energiezuinig datacenter Het debacle van Amazon

dcw juni 2011 | in samenwerking met:

advancing information transport systems

DataCenter Infrastructure Solutions First Class****** Rack IT Power IT Cool IT Connect IT

Maintain IT

Different situations and different conditions require the right club on the golf course. So success is always that bit closer when you have the right club at hand. And it’s pretty much the same situation when we’re talking about data center infrastructure analysis. Emerson Network Power has the right solution available for all situations and the respective given complexity – up-to-date, as required and highly efficient in reducing operating costs (TCO/ROI). We give you future-proof solutions from one single source.

More information at www.knuerr.com www.avocent.com www.aperture.com www.emerson.com

E M E R S O N . C O N S I D E R I T S O L V E D . TM

Emerson Network Power and the Emerson Network Power logo are trademarks and service marks of Emerson Electric Co. • ©2010 Emerson Network Power • Ideas, Graphics, Editorial Team: Gropp/Huber

Monitor IT

dcw colofon

jaargang 4, juni 2011, nummer 5 datacenterworks verschijnt tienmaal per jaar. toezending geschiedt op abonne­ ment­basis en controlled circulation. u itg e v e r a r n o u d va n g e m e r e n

[email protected] H o o f d r e dacti e

ferry waterkamp [email protected] e i n d r e dacte u r Ma r ja n va n H o o r n p o sta d r e s r e dacti e

maredijk 17, 2316 vr leiden te l e f o o n 071 - 521 49 98

e - m a i l a dm i n i strati e @fenceworks.nl a dv e rte nti e - e xp lo itati e

hans potharst te l e f o o n 06 17 44 38 16 e m a i l [email protected]

i n d it n u m m e r b i j d r ag e n va n

michiel van blommestein, brian garvey, peter gloudemans, wouter hoeffnagel, paul matthijsse, teus molenaar, oene-wim stallinga, hans vandam, ferry waterkamp, harm wijsman vo r m g e v i n g laura willemsen

grafisch ontwerp

druk

3l drukkerij bv, rotterdam kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. geplaatste artikelen vertegenwoordigen niet noodzakelijk de mening van de redactie. de redactie noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van artikelen van derden, ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van genoemde data en prijzen. fotokopie en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk op welke wijze dan ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder vermelding van: ‘overgenomen uit datacenterworks, vakblad over de technische infrastructuur van datacenters’, met vermelding van de jaargang en het nummer. datacenterworks is een uitgave van fenceworks bv

Macht In het openingsartikel werpen we deze maand een blik op het nieuwe datacenter van Facebook in Prine­ ville in de Amerikaanse staat Oregon. Een datacenter dat de gemoederen in Prineville – gelet op het inwonersaantal in omvang vergelijkbaar met bijvoor­ beeld Vinkeveen – overigens behoorlijk bezighoudt. Volgens diverse nieuws­ berichten wil nu iedereen de buurman worden van Facebook en dreigt het gemoedelijke plaatsje uit te groeien tot het mekka van datacenters in de Verenigde Staten. Volgens woordvoerders van Prineville zouden twee grote ‘datacenterpartijen’ al met de gemeente in gesprek zijn voor de vestiging van hun nieuwe datacenters. Maar dit terzijde, terug naar het paradepaardje van Facebook. Zoals een partij als Facebook betaamt, heeft het enkele opmerkelijke ontwerpkeuzen gemaakt om de zin en onzin van zijn ruim 500 miljoen actieve gebruikers te kunnen herbergen. Zo heeft Facebook servers ontworpen waarin de franje, zoals videokaarten, achterwege is gelaten. Ook het Bios en de moederborden zijn zo ver mogelijk gestript door de onnodige features te verwijderen.Voor de koeling heeft het gekozen voor een systeem op basis van verdamping. Een team van Facebook is een jaar bezig geweest om de specificaties van het nieuwe datacenter op te stellen en die specificaties zijn nu openbaar gemaakt binnen het Open Compute Project. Deze stap wordt door sommigen gezien als iets revolutionairs, zo merkt Paul Matthijsse in zijn artikel op. Dat gaat mij iets te ver. Is het delen van kennis door bij­ voorbeeld het uitwisselen van best practices niet de centrale gedachte achter bijvoorbeeld de Code of Conduct of op nationaal niveau de MJA voor ict? En welk strategisch voordeel levert het op om de specificaties van bijvoorbeeld je koeling angstvallig geheim te houden? Maak je daar een geheim van? In het geval van Facebook zullen er bovendien maar weinig partijen zijn die de specificaties een-op-een kunnen gebruiken. Of mis ik hier iets? Dat Facebook zijn hardwarespecificaties netjes gedocumenteerd beschikbaar stelt aan een­ ieder die deze wil zien, is absoluut prijzenswaardig. Maar de ware revolutie schuilt toch echt in een ander aspect van deze openbaring: Facebook maakt hiermee duidelijk dat het als gebruiker de hardwarespecificaties opstelt en niet de hardwarefabrikanten. De gebruiker dicteert. Ferry Waterkamp [email protected]

dcw juni | redactioneel

datac e nte rwo r ks is hét vakblad over de technische infrastruc­tuur van datacenters.

3

10

dcw juni | inhoud

06

4

16

dcw praktijk

dcw cloud computing

06 facebook bouwt energiezuinig datacenter In april dit jaar heeft Facebook een nieuw datacentrum in gebruik genomen. De hardwarespecificaties zijn openbaar gemaakt en ondergebracht in het Open Compute Project.

10 het debacle van amazon Analisten, vakmedia en zelfs zwaargewichten als het Britse opinieblad ‘The Economist’ hebben na de recente storing bij Amazon grote vraagtekens gezet bij de toekomst van cloud computing. Maar volgens specialisten maakt de crash vooral duidelijk dat klanten zelf verantwoordelijk zijn voor het robuust inrichten van hun ict-omgeving. Ook als ze voor cloud computing kiezen.

14 colt bouwt datacenters in de fabriek Colt DataCentre Services (DCS) introduceerde vorig jaar met het Modular DataCentre een nieuw concept om snel datacenters te produceren. “We kunnen een datacenter van 500 m² binnen vier maanden na het tekenen van het contract volledig functionerend en getest opleveren.” 16 interxion groeit door video, games en gokken Op Schiphol-Rijk is een extra datacenter in aanbouw, op het Mediapark in Hilversum staat er een, evenals een trio in Amsterdam, die alle via een glasvezelring aan elkaar zijn gekoppeld. Interxion groeit gestaag.Vooral dankzij digitaal beeld, games en online gokken.

30 “overstap mag geen tornado zijn” Na de afsplitsing van Rio Tinto stond 3A Composites voor de opgave om in twaalf maanden tijd en zonder onderbreking van de IT- en bedrijfprocessen een nieuwe IT-omgeving op te zetten. Deze uitdaging werd getackeld met een interne ‘enterprise cloud’.

30

22

25

dcw bekabeling

dcw koeling

21

28 free cooling zonder bij te koelen DatacenterDynamics was half april voor de tweede keer neergestreken in Brussel. In dit verslag zoomen we in op de presentaties over datacenterkoeling.

dcw energie-efficiëntie 25 innoveren met subsidie in de praktijk Het is een opmerkelijk positief effect van de econo­ mische crisis: de overheid die toenadering zoekt tot lokale ondernemers en met milieusubsidies een gerichte impuls geeft aan het economische herstel. Ondernemers worden zo over de streep getrokken om te investeren in duurzame ontwikkeling. Het Twents Datacentrum in Enschede is daar een praktijkvoorbeeld van.

dcw netwerken 32 cloudgeoptimaliseerde netwerken Brocade greep begin mei de tiende editie van zijn Tech­ no­logy Day Summit aan voor de introductie van een reeks oplossingen om netwerken geschikt te maken voor de cloud.

dcw en verder 35 37 43 44 46

it room infra nieuws bicsi bouw nap of amsterdam column

dcw juni | inhoud

 oed voorbereid op de bandbreedteg explosie Veel experts voorspellen een versnelling in de benodigde bandbreedte in datacenters. Welke ontwikkelingen zijn er nu gaande en wat is het effect daarvan op de bekabeling in datacenters?

44

5

PUE van 1,07: 38 % zuiniger, 24 % goedkoper

Facebook bouwt zeer energiezuinig datacenter in april dit jaar heeft facebook een nieuw datacentrum in gebruik genomen, dat met een pue van 1,07 waarschijnlijk het efficiëntste datacentrum ter wereld is. het bedrijf heeft alle componenten, van bios en moederborden tot aan de voeding, geoptimaliseerd om zo min mogelijk energie te gebruiken. daarnaast heeft het deze specificaties openbaar gemaakt en ondergebracht in het open compute project, opdat anderen deze kennis niet alleen kunnen gebruiken, maar ook aanvullen en verbeteren.

dcw juni | praktijk

Paul Matthijsse is freelancejournalist

6

De sociale netwerksite Facebook groeit hard, heel hard. Ondertussen is het de meest be­ zochte site in de Verenigde Staten en heeft het Google naar de tweede plaats verdrongen. Facebook zelf geeft de volgende reeks data: meer dan 500 miljoen actieve gebruikers, 50 % van hen logt elke dag in, maandelijks brengen mensen 700 miljard minuten op Facebook door, er worden elke maand 30 miljard ‘stukjes content’ (of objecten), zoals weblinks, foto's, Toename van het aantal servers bij Facebook

blogs en nieuwsberichten, gedeeld met andere gebruikers, de gemiddelde gebruiker creëert negentig objecten per maand, 70 % van de ge­ bruikers resideert buiten de Verenigde Staten, sinds de lancering van de social plugins in april 2010 integreren elke maand gemiddeld 10.000 websites met Facebook, tot een totaal van 2,5 miljoen sites nu. 250 miljoen gebruikers bena­ deren Facebook met een mobiel apparaat en deze groep is twee keer zo actief als de nietmobiele gebruiker. ‘IT-gezien’ zijn dit cijfers die bepaald niet misselijk zijn. Voor zover bekend, wordt het hele Facebookapparaat in de lucht gehouden vanuit negen datacentra, die zich allemaal in de Verenigde Staten bevinden. Opmerkelijk, gezien het feit dat bijna driekwart van de Facebook-gebrui­ kers van buiten de Verenigde Staten afkomstig is.Toen CEO Mark Zuckerberg zijn speeltje in 2004 lanceerde, draaide deze service op een enkele server. De echte groei van Facebook,

afgemeten aan de aantallen servers, begon pas in 2008. Volgens de site datacenterknowledge.com had Facebook in april dat jaar 10.000 servers in be­ drijf, in 2009 waren dat er 30.000 en in juni 2010 waren er al 60.000 servers nodig om alle zin en onzin van onze medemens te verwer­ ken. Dat Facebook nu een nieuw datacentrum heeft gebouwd, wijst erop dat deze onstuimige groei onverminderd aanhoudt.Tijdens de ope­ ning van de nieuwe locatie zei Zuckerberg dat alleen dit datacentrum al over voldoende capa­ citeit beschikt om alle half miljard Facebookgebruikers te kunnen bedienen.

eigen ontwerp

Een team van Facebook is een jaar bezig ge­ weest om de specificaties van het nieuwe data­ center op te stellen. De doelstelling was een zo energiezuinig mogelijk systeem te bedenken, dat tegen de laagst mogelijke aanschaf- en operationele kosten kon worden gebouwd en

onderhouden. Het datacenter is neergezet in de plaats Prineville in de staat Oregon. Oregon ligt aan de westkust van de Verenigde Staten, tussen de staten Washington in het noorden en Californië in het zuiden. Het is niet voor niets dat Facebook deze locatie heeft uitgekozen: het droge en niet te warme klimaat leent zich er namelijk prima voor het datacenter zoveel mogelijk passief te koelen. De doelstellingen zijn inderdaad gehaald: de al eerder genoemde PUE van 1,07 (wat betekent dat 93 % van de energie die het complex bin­ nenkomt daadwerkelijk naar de IT-installaties gaat) betekent dat de Prineville-locatie 38 %

zuiniger met energie omgaat dan de andere locaties van Facebook, gemeten met produc­ tieworkloads. Ook niet onbelangrijk is dat de kosten van het nieuwe rekencentrum maar liefst een kwart lager zijn uitgevallen. Dit laat­ ste is deels bereikt door alleen die onderdelen in servers te monteren, die daadwerkelijk no­ dig zijn om het bedrijfsproces te ondersteunen. Alle andere ‘franje’, zoals Facebook het uit­ drukt, is weggelaten. Dit betekent bijvoorbeeld servers zonder vi­ deokaart erin. Die dingen worden standaard meegeleverd, maar nooit gebruikt, terwijl ze wel stroom gebruiken. Een ander voorbeeld is

een aangepast Bios met alleen de functies erin die Facebook nodig heeft. Dit Bios is eveneens toegespitst om de servers zo min mogelijk energie te laten gebruiken. Hetzelfde verhaal geldt voor de moederborden; deze zijn zo ver mogelijk gestript, alleen het noodzakelijke is boord.

Maandelijks brengen mensen 700 miljard minuten op Facebook door.

dcw juni | praktijk

Foto: Chuck Goolsbee van Facebook.

7

open compute project

dcw juni | praktijk

Facebook is vanaf het begin gemaakt met open-sourcesoftware. De website zelf is in PHP geschreven, de webservers draaien op Apache. Daaromheen draait een hele soft­ warestack die eveneens open source is. Het is wellicht vanuit deze achtergrond dat Facebook besloot ook de hardwarespecificaties van het datacenter openbaar te maken. Daartoe is het Open Compute Project in het leven geroepen, waar de specificaties voor een ieder zijn in te zien. Facebook hoopt dat dit net zo zal gaan werken als in de open-sourcesoftwarewereld gebruikelijk is: door de ‘source’ te delen kun­ nen andere datacenterontwerpers het concept verder aanscherpen. Maar ook het feit dat Jonathan Heiliger, VP van technical operations bij Facebook en nauw betrokken bij dit project, zich in het verleden meermalen heeft beklaagd over het feit dat de hardwarefabrikanten niet de spullen leveren waar een site als Facebook op zit te wachten, heeft hier mogelijk een rol gespeeld. Zijn grootste klacht is dat moderne servers allemaal zijn toegespitst op complexe, zakelijke omge­ vingen en features bevatten die helemaal niet vereist zijn voor de specifieke ‘webscale’ workloads van een bedrijf als Facebook. Der­ gelijke belastingen kunnen veel goedkoper worden verwerkt met geoptimaliseerde bare­ boneservers. In eerste instantie heeft Facebook de specifica­ ties en mechanische ontwerpen van de be­ langrijkste componenten van een datacenter gepubliceerd. Behalve de hardware, zoals moe­ derborden (AMD Opteron en Intel Xeon), serverchassis en de racks, zijn ook het koel­

8

Werking van de koeling bij Facebook.

samenwerking

Voor de realisatie van wat Facebook de eerste generatie open-hardware-initiatieven noemt, heeft het bedrijf samengewerkt met Alfa Tech, AMD, Delta, Intel, Power-One, Quanta (een Taiwanese pc-bouwer) en Synnex. Voor de tweede generatie wordt nu al samengewerkt met Dell, HP, Rackspace, Skype (Microsoft ondertussen), Zynga en andere bedrijven.

systeem en de voeding beschreven. Het Open Compute Project wil in de toekomst ook de PUE publiceren van andere datacenters die volgens deze specificaties zijn gebouwd. Dat zou interessant zijn als dat zou gebeuren, want een datacentrum in een ander klimaat zal ver­ moedelijk heel andere waarden opleveren.

koeling

Als we een kijkje nemen bij het hoofdstuk da­ tacenterkoeling, zien we dat er geen aircondi­ tioning wordt gebruikt. In plaats daarvan is een koelruimte boven het datacentrum geplaatst, die de luchttemperatuur reguleert.Volgens data van Ashrae, de club van ‘klimaatbeheersers’, was de hoogste temperatuur die in dit gebied in de afgelopen vijftig jaar is gemeten, 40,5 ºC. 's Winters daalde het kwik in dezelfde periode niet verder dan -35 ºC. Facebook heeft het koelsysteem dan ook ont­ worpen voor temperaturen tussen de -35 en +43 ºC. Het gebruikt daarvoor een koeling op basis van verdamping, die als volgt werkt. In de koelruimte stroomt verse buitenlucht naar binnen, die afhankelijk van de temperatuur wordt gemengd met de warme lucht die het datacentrum juist heeft verlaten. Vervolgens gaat deze mengeling van warme en koude

lucht door een nieuwe ruimte, waar de lucht wordt bevochtigd of juist wordt verdampt. Deze mix passeert nu een opstelling met ven­ tilatoren, waarna het de koudegang in het da­ tacentrum wordt ingeblazen. Nadat het door de servers is opgewarmd, gaat een deel van de warme lucht direct de buitenlucht in, terwijl een ander deel weer wordt teruggevoerd om te worden gemengd met de koele buitenlucht die de koelruimte binnenstroomt. Doordat de koelruimte boven het datacentrum is geplaatst, kan optimaal worden gebruikgemaakt van het verschijnsel dat koude lucht zakt en warme lucht stijgt. Op deze manier is Facebook in staat de tem­ peraturen in het datacentrum tussen de 18 en 29,4 ºC te houden. Dat is meer dan de TC9.9richtlijnen (2008) die Ashrae voor dit gebied heeft uitgevaardigd, maar dat is volgens de ont­ werpers geen probleem. “We gaan verder dan de Ashrae-richtlijnen, omdat we onze eigen servers bouwen en na uitgebreide testen tot de conclusie zijn gekomen dat ze gedurende hun levenscyclus moeiteloos zullen blijven functio­ neren."

revolutie?

Sommigen noemen het feit dat een groot be­ drijf als Facebook al deze specificaties open­ baart, zelfs revolutionair. Vanaf nu zijn het de gebruikers en niet de hardwarefabrikanten die de specificaties opstellen en dat moet dus wel goedkoper uitvallen, zo is de gedachte. Maar in de praktijk zal dit wel meevallen. Ten eerste zijn de vrijgegeven specificaties ontworpen zonder bouwtekening; en de energiezuinige servers zijn niet als zodanig te koop. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor het gemodificeerde Bios, dat is op de site van het Open Compute Project nergens te vinden of te downloaden. Een ander punt van kritiek is dat deze specifi­ caties voor een site als Facebook geoptimali­

seerd zijn; ‘gewone’ datacenters die geen half miljard gebruikers bedienen en die niet alles zelf in elkaar schroeven, zullen waarschijnlijk ook over de kennis van een systeemintegrator willen beschikken. En die verkopen nu een­ maal de hardware van de grote fabrikanten. Dan is er nog de vraag hoe ver Facebook de deur naar zijn eigen specificaties heeft openge­ zet. Informatie over brandwerende maatrege­ len of de fysieke beveiliging van de site zijn bijvoorbeeld niet vrijgegeven. Dat laatste mag logisch klinken, maar maakt wel degelijk een belangrijk onderdeel uit van een datacenter­ ontwerp.

de centrale in Oregon waar Facebook zijn elektriciteit van betrekt, een relatief groot deel opwekt met steenkolen. Eerder al had Green­ peace het bedrijf erop gewezen dat veel van de stroom die het bedrijf afneemt, niet echt groen is te noemen. Dergelijke kritiek draagt niet bij aan een modern en verantwoord bedrijfsima­ go, dus Facebook haastte zich dan ook om te melden dat de stroomleverancier in Oregon, Pacific Power, agressieve plannen heeft het aandeel van duurzame stroom in zijn aanbod flink op te voeren. Waarmee het toch al zuini­ ge datacenter vanzelf nog groener wordt!

groen

Bouw je een van de efficiëntste datacenters ter wereld, krijg je weer het verwijt naar je kop geslingerd dat de stroom die het verbruikt deels wordt opgewekt door kolencentrales en dus groen gezien flink fout is! Het is waar dat

Het koelsysteem is dan ook ontworpen voor temperaturen tussen de -35 en +43 °C.

advertentie

All IT Rooms is een computerruimte System Integrator. Wij ontwerpen en bouwen nieuwe computerruimtes maar ook de herinrichting, verbouwing of verhuizing van uw huidige computerruimte is bij ons in goede handen. Onze dienstverlening op een rij:  Consultancy  Ontwerp  Project management  Realisatie  Service

www.allitrooms.com Lange Kleiweg 50B ● 2288 GK Rijswijk ● Tel 070 31 98 999 ● [email protected]

A5 adv def.indd 1

29-09-2008 12:05:47

“Vooral klanten hebben veel te leren”

Het debacle van Amazon analisten, vakmedia en zelfs zwaargewichten als het britse opinieblad ‘the economist’ hebben na de recente storing bij amazon grote vraagtekens gezet bij de toekomst van cloud computing. maar volgens specialisten maakt de crash vooral duidelijk dat klanten zelf verantwoordelijk zijn voor het robuust inrichten van hun ict-omgeving. ook als ze voor cloud computing kiezen.

dcw juni | cloudcomputing

Michiel van Blommestein is freelance journalist

10

De storing in de Amazon-webservices (AWS) heeft een storm van kritiek losgemaakt op de leverancier. Doemdenkers voorspellen zelfs dat het vertrouwen in cloud computing een flinke deuk heeft opgelopen, omdat een dergelijke storing laat zien dat leveranciers hun zaakjes niet op orde zouden hebben. Maar de reacties van zowel gebruikers als gespecialiseerde con­ sultants zijn een stuk milder. Sterker nog, het zijn de klanten die uiteindelijk lessen moeten trekken uit de gebeurtenis, nog veel meer dan de leveranciers. “Om het maar in woorden te zeggen die je waarschijnlijk niet in het artikel kunt gebruiken: shit happens”, lacht Stefano Zatti, infosecurity officer bij de European Space Agency (ESA) en lid van de cloudwerk­ groep binnen die organisatie. Hij is dan ook niet verbaasd over de omvang. “Bij een com­ plex systeem als dat van Amazon is het niet een kwestie van of het fout gaat, maar wanneer. De leverancier heeft zelf al gewaarschuwd dat sto­ ringen kunnen en zullen voorkomen.”

uitgebreide pilot

ESA draait AWS als intern experiment om te kijken of het model geschikt is voor gebruik. “Ons doel als organisatie is het beschikbaar maken van informatie, en daarvoor kan de cloud uiterst geschikt zijn. Het kan de cost of

ownership flink doen afnemen”, zegt Zatti. Toch heeft ESA gekozen voor een uiterst con­ servatieve aanpak. “Als we louter zouden zijn afgegaan op de beloften van Amazon en an­ dere cloudleveranciers, zouden we cloud com­ puting onmiddellijk hebben uitgerold”, stelt Zatti. “Maar ook aan kostenreducties kan een prijskaartje hangen!” “Voorzichtigheid is dus het sleutelwoord. Om te beginnen hebben wij ervoor gekozen in dit stadium slechts een subset van onze diensten via de cloud af te nemen”, legt Zatti uit. “Geen van de afgenomen diensten is bedrijfskritisch, en we draaien een duplicaat in onze eigen omgeving waarop we altijd terug kunnen grijpen.” Pas later kan een organisatie erover gaan den­ ken om de gegevens geheel naar de provider te schuiven. “In het geval van ESA is het moeilijk om in te schatten, wanneer dat zal zijn. Maar als we onze diensten verder zouden uitrollen naar de cloud, dan zou dat in tandem gebeuren met de evolutie van onze ict-systemen. Die heeft plaats in stappen van drie tot vijf jaar, dus pas daarna zouden we eventueel overwegen om een stap verder te zetten.”

verantwoordelijkheid

Jorge Noa, CTO bij het Amerikaanse cloud­ consultancybureau Hyperstratus, beaamt dat

gebruikers hoe dan ook voorzichtig moeten zijn bij het plannen van een afgenomen cloudomgeving. Daarbij wijst Noa erop dat Amazon IaaS (infrastructure as a service) biedt: een raamwerk dat de klant zelf moet invullen. Dat betekent niet dat ze alleen de 'leuke' dien­ sten in dat raamwerk mogen hangen, maar ook aan de minder leuke dingen moeten denken. “Cloud biedt de mogelijkheden om dat op een kosteneffectieve manier te doen”, zegt Noa. “Maar het is niet zo dat het ook automa­ tisch voor je wordt gedaan.” Daar hebben veel klanten van Amazon volgens Noa de belangrijkste fout gemaakt: ze hebben niet genoeg aandacht besteed aan de beschik­ baarheid van hun eigen omgeving. “De ictwereld kent al sinds de jaren tachtig best prac­ tices op het gebied van beschikbaarheid”, verzucht hij. “Die best practices zijn van fun­ damenteel belang voor de informatieverwer­ king. Ict-bedrijven in bijvoorbeeld Californië weten dat ze hun omgeving niet in datacenters in die staat moeten concentreren. De moge­ lijkheid bestaat daar namelijk dat het gebouw bij de volgende aardbeving letterlijk in een krater verdwijnt.” Voor cloud computing gel­ den volgens Noa exact dezelfde regels als voor andere ict-vormen. “Dat lijken de klanten domweg vergeten te zijn. Ze hebben een risi­ co genomen door de kans dat een dergelijke storing gebeurt af te doen als miniem.”

Als voorbeeld van hoe het wél moet, noemt Noa Netflix. Deze Amerikaanse online-video­ theek hangt geheel in de Amazon-cloud, maar ondervond geen grote problemen van de sto­ ring. “Netflix maakt optimaal gebruik van de beschikbaarheidsregionen die Amazon han­ teert in de Verenigde Staten, namelijk US East Region en US West Region.” Bij de storing lag de gehele East Region, ge­ centreerd rond een datacenter in de staat Virgi­ nia, eruit. De storing trof alle availability-zones in de regio, waardoor klanten die hun beschik­ baarheid geheel in de East Region hadden ge­ baseerd zelfs zonder failover kwamen te zitten. “Maar Netflix is zo verstandig om zijn AWSdiensten niet in dezelfde regio te concentreren, maar te spreiden over de twee afzonderlijke re­ gio’s. Toen East Region eruit lag, namen de Netflix-diensten in West Region het over”, legt Noa uit. “Dat moet een technische uitdaging voor hen zijn geweest, maar het is gelukt.”

dcw juni | cloudcomputing

hoe het zou moeten

11

Organisaties die dergelijke maatregelen willen inbouwen, moeten dat nauwkeurig plannen. “Het overzetten van de ene regio naar de an­ dere kan tijd in beslag nemen, en ook dat is downtime”, zegt Noa. “Het kan bijvoorbeeld zijn dat de dienst in de tussentijd twee uur er­ uit ligt, terwijl de disaster recovery bezig is. Als klant moet je de vraag stellen: kan ik me twee uur downtime permitteren? Zo niet, hoe zorg je er dan voor dat die tijd wordt terugge­ bracht?”

Maar ook in zulke gevallen zijn er oplossingen. “Voorlopig draaien wij onze diensten, ook in­ tern, synchroon met de diensten die we uit de cloud afnemen. Maar bij een uitbreiding kie­ zen wij hoe dan ook voor een aanpak waarbij de afhankelijkheid niet bij één leverancier ligt, maar nemen we een tweede leverancier in de arm.” Noa beaamt deze oplossing. “Als je twee verschillende cloudproviders die technische overeenkomsten vertonen in de arm neemt, kun je jezelf heel veel beheerhoofdpijn besparen.”

juridisch

amper malus in sla

“Ook andere factoren kunnen ervoor zorgen dat het plannen niet altijd even makkelijk is”, zegt ervaringsdeskundige Zatti. Zo kon ESA een dergelijke spreiding niet toepassen van­ wege juridische obstakels. “Wij zijn een inter­ nationale organisatie, gebaseerd op een verdrag tussen de lidstaten”, legt hij uit. De ESA-lidsta­ ten vallen ruwweg samen met de leden van de Europese Unie plus Noorwegen en Zwitser­ land. “Onze gegevens moeten volgens die ver­ dragen op het ESA-grondgebied blijven.” Dat betekende in het geval van Amazon dat ESA geen gebruik kon maken van verschillende be­ schikbaarheidsregio’s, omdat alleen het Ama­ zon-datacenter in Ierland zich op ESA grond­ gebied bevindt.

“Ook aan kostenreducties kan een prijskaartje hangen!”

Een van de pijnlijke dingen van de Amazonstoring was dat klantgegevens definitief verlo­ ren zijn gegaan. Veel klanten gingen ervan uit dat Amazon eventuele problemen voor hun oplost, terwijl het bedrijf daarin contractueel slechts heel weinig verantwoordelijkheid neemt. Het is volgens Zatti dan ook zaak dat een klant zelf mastercopies maakt van zijn ge­ gevens. “Ook als we in de toekomst meer diensten zouden afnemen uit de cloud, zouden we er nog steeds voor moeten zorgen dat die gegevens beschikbaar blijven, via de provider of met kopieën die we zelf aanhouden.” “De Amazon-SLA is opgesteld met in het ach­ terhoofd dat de klant zelf heeft gedacht aan multi-zonebeschikbaarheid. De eerste stap voor een klant is dan ook om daarvoor te zor­ gen als dat nog niet is gedaan.” Klanten konden volgens Noa ook niet anders verwachten. Hoewel de kans op een dergelijk storing ge­ ring is, is die kans zeker niet nul. “Een risico is er altijd, en dat moet je als klant incalculeren.”

“Amazon belooft 99,95 % uptime. Dat komt neer op vier uur en twintig minuten downti­ me per jaar. Dat is niet slecht, maar geeft wel aan dat de kans op downtime per jaar reëel is”, geeft Noa aan. “In de ict is het streven 99,999 % uptime, en dat Amazon daar relatief flink onder zit, zegt wel iets over het voorbehoud dat ze nemen.” Bovendien zijn de malusclau­ sules in de SLA dusdanig dat klanten zelf moe­ ten opmerken dat Amazon weinig verantwoor­ delijkheid neemt bij een storing. “De malusclausule is 10 % korting op de prijs. In veel gevallen zal dat niet opwegen tegen de schade die een klant bij downtime kan oplopen.”

cloud blijft ict

Zowel Zatti als Noa geven aan dat cloud com­ puting niet dusdanig nieuw is dat alle ict-lessen van voorheen het raam uit kunnen. “Voordat cloud computing begon, had je bijvoorbeeld de grid. In de kern zijn die twee heel erg ver­ gelijkbaar”, zegt Zatti. “Cloud of niet, de beheerverantwoordelijk blijft altijd gelijk”, weet Noa. “Je kunt allerlei diensten afnemen waarmee het je makkelijker wordt gemaakt. Zo heb je CloudWatch, waar­ mee AWS-omgevingen in de gaten kunnen worden gehouden en dynamisch load balan­ cing kunt volgen. Maar je is te er ook voor kiezen het zelf te doen. Het punt is dat je hoe dan ook een load balancer nodig hebt. Ama­ zon maakt dit soort dingen redelijk duidelijk, maar de gebruikers hebben nog niet goed door dat een kleine kans op downtime nog steeds een kans op downtime is.”

advertentie Nooit meer blindvliegen en een minimale PUE Ons Datacenter Monitoring & Control Systeem (DMCS) is gebaseerd op open industriële standaarden. Ons pakket wordt wereldwijd gebruikt voor meer dan 1.000.000 bedrijfskritische applicaties.

Perf-IT richt zich op betrouwbare real-time monitoring & control toepassingen voor datacenters. Met meer dan 25 industriële-ITers zijn wij goed uitgerust voor het monitoren en optimaliseren van uw datacenter.

Het DMCS van Perf-IT is een real-time integratie-, toezicht- en besturingsplatform voor computerruimtes en datacenters voor alle apparatuur ongeacht merk of type. U kunt hiermee de performance van uw datacenter benchmarken en omzetten in bruikbare KPI's (van Green Grid of anderen) en gebaseerd hierop uw operatie automatisch optimaliseren.

Wij zijn er trots op dat verschillende toonaangevende data­ centers in Nederland Perf-IT gebruiken voor hun dagelijkse operatie.

Perf-IT wordt ook ingezet voor de besturing van uw klimaat­ beheersing. Het gewenste koelvermogen wordt dan auto­ matisch aangepast aan de buitentemperatuur, luchtvochtigheid, de bezettingsgraad en het drukverschil tussen de koude en warme gang.

Perf-IT B.V.:

Het is vooral de combinatie tussen efficiënt powermanagement en intelligente klimaatbeheersing die tot meer energie-efficiënte informatietechnologie leidt.

T +31 (0)184 43 54 30 | E [email protected] | I www.perf-it.eu

Enabling Fast Deployment...

The AMP NETCONNECT Sigma-Link Copper Cabling System from TE Connectivity is pre-terminated, 100% factory-tested and easy to install.

KEY PRODUCT FEATURES: l Plug&Go copper cabling system utilizing: Cat. 7A; Cat. 7; Cat. 6A; Cat. 6; Cat. 5e l Integrated detection via POF for easy identification/traceability after installation l Cables in standard lengths or “customized” to minimize unwanted cable l Patch panels in either flat or angled high density configuration l Pre-terminated and 100% tested at factory l Three termination options available: cassette-to-cassette,

cassette-to-jack, cassette-to-open-end-assembly l 25 year system performance warranty from TE Connectivity

Tyco Electronics Nederland B.V., Rietveldenweg 32, 5222 AR `s-Hertogenbosch Tel.: +31-[0]73-6246246, Fax: +31-[0]73-6246958 E-mail: [email protected], Web: www.ampnetconnect.nl AMP, AMP NETCONNECT, SIGMA-LINK, NETCONNECT, TE Logo and TE Connectivity are trademarks.

Colt bouwt datacenters in de fabriek

“Binnen vier maanden operationeel”

Begin april was Bernhard Geoghegan, execu­ tive vicepresident van Colt DCS, samen met zijn collega Guy Ruddock, director datacen­ tre infrastructure services, in Amsterdam om tijdens de Datacenter Transformation Summit het Modular DataCentre-concept (MDC) toe te lichten.Volgens Ruddock is de gedach­ te achter het concept eerder al toegepast in bijvoorbeeld de olie-industrie. “In het begin werden boorplatformen op zee in elkaar ge­ zet. Dat was extreem duur, onder andere door

dcw juni | praktijk

fabriek

14

Colt besteedt de assemblage van de Mo­ dular DataCentres uit aan partners die werken volgens de standaarden van Colt. Momenteel heeft alle productie plaats in een productiefaciliteit net buiten de Schotse stad Newcastle, maar er wordt nog gekeken naar een tweede ‘fabriek’ ergens centraal in Europa. “Maar we vin­ den het ook prima om samen te werken met een partner die door de klant naar voren wordt geschoven”, zegt Guy Rud­ dock van Colt DCS. “Zolang maar wordt gewerkt volgens de standaarden, zoals die zijn opgesteld door Colt.”

de vele helikoptervluchten en het grote aantal mensen dat je op locatie nodig had. Op een gegeven moment is ervoor gekozen de plat­ formen op land in elkaar te zetten en volledig functionerend over te brengen naar de uitein­ delijke locatie op zee.” Het MDC-concept werkt op een vergelijk­ bare manier. Het beoogde datacenter wordt in stukken geknipt; bijvoorbeeld twaalf stukken voor een datacenter van 500 m². Die ‘modu­ les’ worden in een productiefaciliteit van Colt net buiten Newcastle volledig in elkaar ge­ zet en getest, op een trailer geladen, naar de uiteindelijke locatie gereden en door Colt geïmplementeerd. “Binnen vier maanden na het tekenen van het contract kun je de eer­ ste server insteken”, verzekert Ruddock. “We bouwen een datacenter sneller dan een beka­ belingsleverancier het kan bekabelen.”

geen containers

Ruddock benadrukt dat het hier niet om containers gaat. “Dat is een oplossing voor een ander probleem. Met ons concept kun­ nen we heel snel en volgens een gestandaardi­ seerd formaat een keurig en volledig werkend datacenter leveren. Je krijgt alles om het data­ center te draaien: generatoren, switchingappa­

ratuur, gasflessen, kabels, camera’s, corridors...” Met de standaardopstelling kan volgens hem zo’n 80 tot 90 % van de klanten worden ge­ holpen. “Met wat aanpassingen loopt dat per­ centage op tot 98 %. Dan blijft er nog 2 % over die echt iets afwijkends wil hebben.” “Met het MDC-concept hebben we een re­ peteerbaar leveringsmodel voor datacenters ontwikkeld”, vervolgt Geoghegan. Door het ontwerp te standaardiseren wordt veel tijds­ winst behaald. Dat wil volgens de vicepre­ sident nog niet zeggen dat het model geen flexibiliteit biedt. “We bieden drie belangrijke keuzes. Op de eerste plaats kun je variëren in omvang. Wat betreft vermogen gaan we stan­ daard uit van 1500 W/m², maar we kijken nu ook naar lagere waarden. Tot slot kun je bin­ nen het datacenter ook meerdere tieringni­ veaus gebruiken.” Daarnaast heeft de klant volgens Ruddock de mogelijkheid persoonlijke wensen kenbaar te maken. “Vergelijk het met het kopen van een auto: als je een Mercedes koopt heb je altijd nog de keuze uit verschillende modellen en verschillende uitvoeringen.” Een voordeel van deze aanpak zou zijn dat in de praktijk slechts weinig aanpassingen nodig zijn om het datacenter volledig aan te laten sluiten op de

colt datacentre services (dcs) introduceerde vorig jaar met het modular datacentre een nieuw concept om snel datacenters te produceren. “we kunnen een datacenter van 500 m2 binnen vier maanden na het tekenen van het contract volledig functionerend en getest opleveren”, vertelt bernard geoghegan, executive vicepresident van colt dcs. Ferry Waterkamp is hoofdredacteur van DatacenterWorks

componenten

Colt belooft dat het geleverde datacenter bij een volledige belasting een PUE haalt van 1,2. Om die waarde te halen wordt onder an­ dere gebruikgemaakt van vrije koeling met DX-machines als back-up. De racks worden geplaatst in cold corridors. Voor de compo­ nenten die het modulaire datacenter ingaan, werkt Colt samen met een aantal vaste part­ ners, waaronder BroadCrown en ADE voor de generatoren, Mardix voor de switchinggear, UPS Power voor de ups-systemen en Eaton Williams voor de downflow-units. “De vloer zelf is gebouwd om alle mogelijke apparatuur te kunnen dragen”, verzekert Ruddock. Volgens hem volstaat een ‘normaal bedrijfs­ gebouw met een egaal vloeroppervlak en stroomvoorziening in de hoek’ om het mo­ dulaire datacenter te plaatsen. “Dan zijn er alleen nog gaten in de muur nodig voor de vrije koeling.” De klant kan er daarnaast voor kiezen de modules in een datacenter van Colt te plaatsen.

planning cruciaal

Colt DCS heeft inmiddels een jaar ervaring opgedaan met het MDC-concept. Tot de klanten van het concept behoren bancaire instellingen, marketingorganisaties en leve­ ranciers van clouddiensten.Volgens Ruddock blijkt bij elk project weer dat een goede plan­ ning cruciaal is. “We hebben de bouwperiode van een datacenter teruggebracht van twee jaar naar vier maanden, maar de complexiteit is dezelfde gebleven. Dan wordt logistiek heel belangrijk. De klant moet snel beslissen want de tijd ontbreekt om zes maanden lang na te denken over het type kast dat in het datacen­ ter moet komen. Als je die al in de fabriek wilt laten inbouwen, heb je maar één week de tijd.”

“We hebben de bouwperiode van een datacenter teruggebracht van twee jaar naar vier maanden, maar de complexiteit is dezelfde gebleven.”

colt

Colt is vooral bekend als leverancier van een ‘information delivery platform’ be­ staande uit netwerk- en beheerde ITdiensten. Het bedrijf is actief in dertien Europese landen en heeft een netwerk dat 33.000 km omspant, met inbegrip van Metropolitan Area Networks in 34 Euro­ pese steden. Colt DCS is binnen Colt een nieuwe divisie die speciaal is opgericht voor het naar de markt brengen van het Modular DataCentre-concept. Het bedrijf heeft zelf negentien datacenters in eigendom en beheert 21.000 m² aan datacenterruimte. ‘London 3: Welwyn Garden City’, een datacenter met een vloeroppervlakte van ruim 10.500 m² en een totaal vermogen van 33 MVA, is het jongste paradepaardje van het bedrijf. Dit datacenter wordt ook gebruikt voor klanten die het MDC bij Colt willen plaatsen. Er zijn plannen voor een nieuw datacenter in Amsterdam. De bouw daarvan zou nog dit jaar moeten starten.

dcw juni | praktijk

wensen van de klant. “Bij het laatste Modular DataCentre dat we hebben gebouwd, hadden we slechts veertien aanpassingen waarvan er twaalf al vooraf waren besproken.”

15

Interxion groeit door video, games en gokken

Content hub voor streaming media

op schiphol-rijk is een extra datacenter in aanbouw, op het mediapark in hilversum staat er een, evenals een trio in amsterdam, die alle via een glasvezelring aan elkaar zijn gekoppeld. interxion groeit gestaag. vooral dankzij digitaal beeld, games en online gokken. deze groeimarkten vereisen een razendsnel knooppunt waar de glasvezelnetwerken van deze wereld samenkomen. Teus Molenaar is freelance journalist

Het trapje naar het kloppend hart van een van de datacenters van Inter­ xion is één meter hoog. Precies de ruimte onder de computervloeren die nodig is voor de koelsystemen. Onder toeziend oog van een beveili­ gingsmedewerker kunnen hier de beheerders van bedrijven die hun ser­ vers hebben ondergebracht in het datahotel, het gangenstelsel betreden, op weg naar hun eigen ‘heilige der heiligen’: de vierkante meters die zijn gehuurd om hun computerapparatuur te plaatsen. Interxion zorgt voor al het andere: (groene) elektriciteit, koeling, redundancy, (brand) beveiliging, en bovenal interconnectiviteit met meer dan 350 carriers en ISP’s en negentien internet exchanges. Want dat is het grootste wapen van de onderneming: carrierneutrale verbindingen.

16

Dat was in 1998 ook de drijfveer van oprichter Bert van den Dries. Met de liberalisering van de telecommarkt voorzag hij de behoefte aan snelle uitwisseling van ‘belminuten’. Dit is uitgegroeid tot een bedrijf met 28 datacenters in dertien steden in elf Europese landen. Daarbij kiest de onderneming locaties die dichtbij de internet exchanges zitten of tegen financiële of mediarijke knooppunten aanschurken. Met de Amster­ dam Internet Exchange (de Europese toegangspoort tot internet) in de achtertuin heeft Interxion geen klagen over snelle internettoegang. Met exploitanten in niet-Europese werelddelen heeft het bedrijf over­ eenkomsten gesloten om snel dataverkeer voor zijn klanten wereldwijd mogelijk te maken.

“Wij hebben gezocht naar een datacenter dat wereldwijd de minste vertraging zou opleveren, omdat een hoge snelheid nu eenmaal bij een game vereiste is”, zegt marketingmanager Christian Björkman van Mindark. “En met Interxion zitten we in het centrum van de wereld.”

connectiviteit

Bij de rondleiding door een van de datahotels wijst Bob Zonneveld, marketingmanager van Interxion, op een enorme bundel glasvezelska­ bels die het gebouw binnenkomen. Eigenlijk het kapitaal van de onder­ neming: de wens van carriers en internetproviders om op een centrale plek dichtbij hun klanten te zitten en toegang te hebben tot andere netwerken. Op sommige plaatsen hangt de geur van versgeverfde wan­ den; een zaal groter dan een voetbalveld is nog leeg. “Dit gebouw was vroeger een magazijn. Je kunt hier en daar nog zien waar de stellingen hebben gestaan. Maar niet lang meer, want we gaan dit deel van het da­ tacenter de komende tijd in gebruik nemen. Onze mensen ontwerpen het rekencentrum; onze klanten plaatsen zelf hun servers, opslagappara­ tuur en beheren die ook zelf. Wij bieden colocatie en connectiviteit. Overigens zijn er bij ons wel altijd mensen aanwezig om eventueel reviews te doen voor onze klanten of om kabels te testen, of om eerste hulp bij storingen te verlenen en dergelijke, maar verder beheren onze klanten zelf hun stukje datacenter. Wij verhuren alleen plaatsruimte op een markt. De markthandelaren doen er hun zaken, daar zitten wij op geen enkele manier tussen.” Zonneveld vertelt dat de firma zijn datacenters alleen uitbreidt of nieu­ we bouwt als er vraag is vanuit de markt. “Van 1998 tot nu zijn we altijd gaan uitbreiden op basis van klantvraag en klantengroei.”

enkele cijfers

Die groei wil hij wel even duidelijk maken aan de hand van enkele cij­ fers van het Zwitserse onderzoeksbureau Informa (het rapport Telecoms & media, 2011). In 2010 voerde iedere internetgebruiker (wereldwijd) gemiddeld drie file-uploads of downloads uit en dat aantal groeit naar

zes in 2015. In 2010 bekeek hij gemiddeld 1396 webpages en dat wor­ den er 1556 in 2015; 96 video’s in 2010 en 195 in 2015; las/verstuurde hij 166 e-mails in 2010 tegenover 153 in 2015; 87 instant messages in 2010 en 107 in 2015. Voerde hij 10 VoIP-gesprekken in 2010 en zijn dat er 18 in 2015. De stream van musictracks groeit van 11 naar 27. Ten slotte speelde de internetgebruiker gemiddeld 8 uur een online game per maand. Dit groeit naar 9 uur per maand in 2015. Wat in dit onderzoek niet naar voren komt, zijn de groei van online banking en clouddiensten (voornamelijk SaaS). Het is duidelijk: de groei zit in streaming media. ‘Hilversum’ experi­ menteert met interactieve televisie, met streaming video. Vandaar dat Interxion een datacenter op het Mediapark exploiteert.Vandaar ook dat Zonneveld tegenwoordig spreek van een ‘content hub’ om inhoud te geven aan het begrip datacenter, zoals Interxion dat inzet. “Eigenlijk is ons datacentrum in Hilversum een vreemde eend in de bijt van onze portfolio”, zegt Zonneveld. “Van alle andere zevenentwintig datacentra zijn we zelf eigenaar, hebben we die zelf ontworpen en ingericht. Maar in Hilversum doen we het samen met Technicolor. Dit bedrijf doet de dienstverlening richting de klanten op het Mediapark en wij doen de connectiviteit en beveiliging. De exploitatie van het datacenter is in handen van Technicolor.”

“Wij hebben gezocht naar een datacenter dat wereldwijd de minste vertraging zou opleveren.”

Terwijl van oudsher ‘Hilversum’ de gebruikelijke eenrichtingsuitzendin­ gen verzorgt, heeft zich de afgelopen jaren in Amsterdam een industrie ontwikkeld met online media. Deze twee (omroepen en uitgeverijen) versmelten en volgens Zonneveld heeft Interxion als belangrijke troef dat het een datacenter heeft in Hilversum en meerdere in Amsterdam die onderling via een snelle glasvezel verbinding aan elkaar zijn gekop­ peld.‘Hilversum’ hoeft niet te verhuizen naar Amsterdam (de grote vrees van de Hilversumse gemeenteraad) om zijn partij mee te blijven blazen in ‘streaming uitzendingen’. RTL Interactive is inmiddels al klant bij In­ terxion. “We zijn in overleg met andere omroepen, maar de markt moet nog beginnen. Het kan voor ons een interessante nichemarkt worden.”

schaalbaarheid

Grote groeiers zijn video (van YouTube-filmpjes, sportevenementen en pornosites), online gokken (vooral in Ierland en Oostenrijk waar dit wettelijk is toegestaan) en online gaming. “Wij verwachten dat tussen 2009 en 2014 het videoverkeer jaarlijks met 52 % groeit. De statistieken van Cisco en Akamai laten astronomische cijfers zien als het gaat om de groei van internetverkeer door video en cloud computing”, stelt Zonneveld. “Maar het grootste probleem van de aanbieders van deze diensten is dat zij heel moeilijk het gebruik ervan kunnen voorspel­ len. Dat geldt niet alleen voor video, maar ook voor gokken en online spelen. Dat betekent dat zij moeten kunnen rekenen op een uitstekende schaalbaarheid van het datacenter waar zij hun diensten afnemen. Dan hebben we het over de schaalbaarheid binnen het datacenter, binnen de campus, zoals wij onze gekoppelde datacentra noemen, maar ook over internationale schaalbaarheid. Dit onderwerp is een belangrijke reden voor mediabedrijven om zaken met ons te doen.”

“Wij doen er alles aan om de PUE zo dicht mogelijk bij de 1 te krijgen.”

18

galactische oorlog in haarlemmermeer

Bruingetinte huid, prachtig schuinstaande ogen, de slanke vingers rond een joystick. Hoogblond, spiegelend blauwe ogen, de blanke vingers vuren op een alien die dreigend het beeldscherm vult. In verschillende werelddelen spelen mensen hun galactische oorlogen uit op één van de digitale planeten van het Zweedse gamesbe­ drijf Mindark. Sinds 1999 bouwt het bedrijf aan een speelwereld: Entropia Universe met verschillende planeten waarop wereldwijd gamers hun strijd voeren. Alle opdrachten die de gamers via hun spelconsole geven, lopen via het computerzenuwcentrum van In­ terxion in de Haarlemmermeer. “Daar, naast Schiphol, ligt de digi­ tale wereld aan onze voeten”, verklaart Christian Björkman, chief marketing officer van Mindark. De spelers van Mindark-webgames als Calypso, Rocktropia en Next Island kunnen in China wonen of in Zweden, of waar dan ook, hun digitale slagveld bevindt zich in Nederland bij Interxion.

In AMS 5 nabij Schiphol is nog ruimte om te groeien, want een deel staat nog leeg. Mocht de bezettingsgraad een bepaalde drempel over­ schrijden, dan wordt AMS 7 operationeel gemaakt. Hoewel het hier om het zesde datacenter van Interxion gaat, noemt de onderneming het AMS 7 om bij klanten verwarring te vermijden. AMS 6 lijkt namelijk te veel op AMS-IX (de Amsterdam Internet Exchange). Het gebouw voor AMS 7 (ook vlakbij Schiphol) is inmiddels al aangekocht. Het duurt volgens Zonneveld ongeveer vier tot vijf maanden om zo’n bestaand, maar geheel leeg gebouw om te toveren tot datahotel. De bouw van een nieuw datacentrum ‘from scratch’ duurt ongeveer een jaar.

economische crisis

De economische crisis van de afgelopen jaren heeft Interxion in de kaart gespeeld. “Bedrijven zijn nadrukkelijker naar hun kostenstructuur gaan kijken en hebben minder geïnvesteerd in hun eigen datacentra en meer data buitenshuis geplaatst”, zegt Zonneveld. “Volgens een on­ derzoeksbureau staat tot nu toe wereldwijd slechts 10 tot 12 % van de totale servercapaciteit bij een extern datacenter. De markt die wij nu bedienen, is dus maar een tiende van de totale servercapaciteit. De onderliggende trend is dat dit aandeel zal toenemen. Klanten hebben behoefte aan schaalbaarheid en vragen zich bij het steeds weer inves­ teren in het eigen rekencentrum af of dat tot de core business van het

bedrijf behoort. Wij hebben gedurende de financiële crisis alleen maar een continue groei gezien.” Zonneveld wijst erop dat de deskundigheid van zijn bedrijf niet alleen wordt ingezet om te zorgen voor een zo hoog mogelijke uptime en per­ formance, maar tegelijkertijd voor een zo laag mogelijk energiegebruik. “Wij doen er alles aan om de PUE zo dicht mogelijk bij de 1 te krijgen. Dat verschilt per rekencentrum. Een datahotel dat nog niet helemaal vol is, zal een hoge PUE hebben, omdat er veel stroom binnenkomt en niet alles wordt gebruikt.” Hij voegt eraan toe dat Interxion alleen groene stroom gebruikt. “We proberen zo weinig mogelijk bij te dragen aan de CO2-uitstoot.” Het koelen van de datahotels met grondwater ligt om deze reden in het verschiet.

“Zij moeten kunnen rekenen op een uitstekende schaalbaarheid van het datacenter waar zij hun diensten afnemen.”

advertentie

KOELSTRATEN & CAGING Chameo Eco Logic™

Entrance Solutions

WWW.CHAMEOLOGIC.COM

advertorial alteco

Creating more room for ideas trisch geleidend gemonteerd, dat het in het aardingspotentieel opgenomen kan worden. De normaliter vereiste toepassing van een aardgrid van 352 koperdraad wordt volledig overbodig. Dit levert een behoorlijk kostenvoordeel op. Nog meer besparing kan worden gerealiseerd doordat opstellingsframes voor schakelkasten, aircounits etc, volledig integraal in de vloer opgenomen kunnen worden zonder wezenlijk gebruik van extra materiaal. Als specialist pur sang kunnen we de vertaalslag maken van vraag naar ontwerp en de oplossing. Innovatie Ontwerpers vroegen Alteco om oplossing te vinden voor de vraag naar Technisch Directeur Robbin van Gool (links) en Sales Manager Marcel Golstein

steeds grotere luchtvolumes voor afdoende koeling van de computerracks. Alteco heeft in samenwerking met een specialistisch bedrijf op ventilatie-

Ondernemen en bouwen kennen een aantal markante overeenkomsten. Voor beide activiteiten zijn visie, flexibiliteit en organisatiekracht onmisbare ingrediënten. Zoals ondernemingen zelf wordt ook hun huisvesting gekozen uit oogpunten van doelmatigheid, betrouwbaarheid en economische alsook wel maatschappelijke verantwoordelijkheid. Het is dan ook niet verwonderlijk dat steeds meer opdrachtgevers, architecten, ingenieurs en bouwers uitvoerig gebruik maken van de ruime faciliteiten van Alteco Europe BV.

gebied een eenvoudig regelbaar systeem bedacht in combinatie met een speciaal rooster met een hoog draagvermogen. Dit betekende een verdubbeling van het volume van ca. 1350m3/h naar 3000m3/h bij een drukverlies van 20 Pa. Een innovatief antwoord op een probleemstelling uit de praktijk. De luchtstroom is eenvoudig handmatig of elektronisch te regelen en is het regelmatig de oplossing in “cold corridors”. Cradle-to-cradle Alteco houdt zich op dit moment intensief bezig om een modus te vinden voor de productie van een tegel die aan alle eisen voldoet en volledig past in ons streven om het vloersysteem IV 1260 cradle-to cradle te produceren. De onderconstructie is immers al voor ca. 85% hergebruikbaar en de

Alteco Europe is een internationaal opererende onderneming, gespecialiseerd

rest is volledig recyclebaar.

in het advies, ontwerp, productie en montage van verhoogde vloeren. Renovatie

Ervaring en inventiviteit

Voldoet een in het verleden geplaatste verhoogde vloer niet meer aan de

Door de ruime ervaring op ons vakgebied zijn wij vertrouwd met alle spe-

hedendaagse eisen qua stabiliteit en bouwhoogte, dan bestaat de mogelijk-

cifieke eisen en wensen uit de markt. Door onze ervaring in deze specifieke

heid de vloer te verhogen en te stabiliseren terwijl alle apparatuur volledig

wereld vinden we altijd de kortste weg naar een passende oplossing. Bij

in bedrijf blijft. Dit zeer specialistische werk wordt door speciaal opgeleid

Alteco zijn het niet de vierkante meters die tellen, maar de analyse van uw

en ervaren personeel uitgevoerd. Inmiddels hebben wij in deze discipline

problematiek en de relevantie en perfectie van onze oplossing.

zoveel ervaring en kennis vergaart dat we met recht kunnen beweren dat uw apparatuur en de continuïteit van uw bedrijfsproces bij ons in vertrouw-

Naast de traditionele computervloer heeft Alteco Europe zich gespecia-

de handen zijn.

liseerd in de ontwikkeling van de installatievloer, type IV1260. Standaard belasting is 18 kN/ m2 bij een vijzelraster van 1200x600mm en 63kN/

Klantenkring

m2 bij een raster van 600x600mm. Dit systeem kan ook in afwijkende

Alteco Europe heeft inmiddels zeer veel ervaring in datacenters. O.a. Goo-

rasters geplaatst worden. De bouwhoogtes kunnen variëren tussen 180

gle - KPN - Equinix - Switch - Ziggo - Dataplace - Nedzone – Previder en

en 2200mm.Naast de positieve constructieve kenmerken is dit vloersy-

Reggefiber zijn tevreden gebruikers, maar ook wordt Alteco inmiddels volop

steem aantoonbaar (meetrapport opgemaakt door KEMA) dusdanig elek-

toegepast in Scandinavië door Rittal.

Alteco Europe bv Grensstraat 3, 7041 GZ ’s Heerenberg, (0314) 365 356, www.alteco.nl

Goed voorbereid op de bandbreedte-explosie

Hogere snelheden vragen om andere bekabeling veel experts voorspellen een versnelling in de benodigde bandbreedte in datacenters. de chipfabrikanten en aanverwanten maken zich op om de verdere toename in dataverkeer door mobiele apparatuur, computers thuis en e-commerce te kunnen ondersteunen. vooral in de core-networkingsector, de metropolitan networks is de vraag naar hogere datasnelheden dringend. welke ontwikkelingen zijn er nu gaande en wat is het effect daarvan op de bekabeling in datacenters? Oene-Wim Stallinga is marketing director bij Nexans Cabling Solutions

Verbetering van de infrastructuur van datacenters is een voortdurende uitdaging.

Er worden plannen gemaakt voor de introductie van 40G en in de ko­ mende jaren zelfs 100G in de switch-to-switchbackbone. De Wet van Moore, die stelt dat het aantal transistors in een geïnte­ greerde schakeling door technologische vooruitgang elke twee jaar ver­ dubbelt, heeft een equivalent die stelt dat de bandbreedte elke vijf jaar vertienvoudigt. Deze trend lijkt zich nu te gaan versnellen.

high speed ethernet

Het Institute of Electrical and Electronics Engineers of IEEE, heeft veel werk gestoken in de verbetering van het Ethernet Protocol, dat in zijn traditionele vorm niet blijkt te voldoen bij hogere snelheden. Daartoe is een verbeterde versie, het zogenoemde DataCentre Ethernet gedefinieerd en waarvan al een groot aantal onderdelen is geratificeerd. Deze ‘lossless’ ethernet met functies die ontworpen zijn om packetloss en time-outs te elimineren, biedt kans op een uniforme ethernet-net­ werkstructuur in het datacenter via FCoE (fibre channel over ether­ net). Daardoor worden de onderhouds- en administratiekosten van de totale ict-infrastructuur verlaagd. Managers hoeven zich namelijk niet langer bezig te houden met drie fysiek afzonderlijke netwerkoplossingen (ethernet, fibre channel en infiniband). De protocolstandaarden die gezamenlijk Converged Enhanced Ethernet worden genoemd, omvatten onder meer prioritaire flowcontrol, be­ richtgeving over congestie, shortest path bridging, link layer routing en verbeterde transmissieselectie. Deze nieuwe functies zorgen voor minder latency en een hogere I/O-throughput in het hele netwerk, verminde­ ren verkeerscongestie en verhogen de efficiëntie van het netwerk. Een andere werkgroep binnen IEEE heeft HSE-protocollen (high speed

dcw juni | bekabeling

Netwerken komen onder druk te staan, doordat organisaties meer in­ teractieve media, Internet Protocol tv, mobiele breedband en hd videoon-demand gebruiken als onderdeel van hun reguliere bedrijfsvoering. Met andere woorden de hoeveelheid dataverkeer neemt toe. Deutsche Telecom, een van de spelers in de sector, voorspelt dat het dataverkeer in een duizelingwekkend tempo zal toenemen met een tienvoudige stijging in de komende vier jaar en een honderdvoudige stijging in de komende acht jaar. Er zijn vier netwerkomgevingen te onderscheiden waar deze toename in dataverkeer zich vertaalt naar een behoefte aan hogere bandbreedtes. De eerste is die van metropolitan networks, een klein segment waar de ‘early adopters’ gewoontegetrouw steeds meer bandbreedte vragen. Deze sector maakt zich als eerste op voor implementatie van 100 Gbpsdatasnelheden. De tweede markt is die van high-performance compu­ ting (HPC). Het is een groter wordende markt waar de eerste vraag naar 100G is geformuleerd. En tot slot is er het datacenter, waar de netwerken voor servers ervoor zorgen dat de vraag naar 10 Gbps groeit.

21

dcw juni | bekabeling

Voor het eerst in de geschiedenis van bekabeling moeten we ons realiseren dat een overstap naar hogere ethernet-snelheden een verandering in type connectiviteit met zich meebrengt.

22

ethernet) gestandaardiseerd, IEEE802.3ba (afbeelding 1) voor hoge snelheden tot 40 en 100 Gbps. Dit is zowel voor lange afstand singlemodeglasvezel, korte afstand multi-modeglasvezel als voor hele korte afstanden koperverbinding (twinax). Producten met deze standaarden verschijnen nu op de markt. De ontwikkelingen binnen IEEE zijn daar­ mee echter niet voorbij. Nieuwe projecten en ‘call for interests’ voor 40G en 100G staan op stapel, waaronder de HSoTP Interest Group (high speed for twisted pair). Daar waar de multi-modeglasvezel voor switch-to-switchbackbo­ neverbindingen zijn bedoeld, richt HSoTP zich vooral op switch-toserververbindingen. De twisted-pairversie zal het voordeel hebben dat er grotere afstanden kunnen worden overbrugd dan met twinaxkoper. Hierdoor kan de thermische belasting van apparatuur beter worden verspreid, en bovendien is bekabelingmanagement mogelijk. Het voordeel ten opzichte van glasvezel zal voornamelijk in de kos­ tenbesparing liggen van zowel bekabeling als de apparatuur. Ook laat twisted pair ‘auto-negociation’ toe, wat het grote voordeel met zich mee brengt dat apparatuur op verschillende snelheden over hetzelfde type bekabeling kan draaien.

40G

100G

1m Backplane

✓

7m Twinax

✓

✓

100m Multi-mode fibre

✓

✓

10km Single mode fibre

✓

✓

40km Single mode fibre

✓

1. De IEEE heeft HSEprotocollen gestandaardiseerd (IEEE802.3ba) voor hoge snelheden tot 40 en 100 Gbps.

10gbase-t problematiek

Toch is dit opmerkelijk omdat de ontwikkeling van 10GBase-T, dus de 10 Gbps-variant, met de nodige problemen gepaard is gegaan. De oorspronkelijk ambitie was om 10GbE te ontwikkelen die over onafge­ schermde Cat 6 bekabeling kan draaien. Uiteindelijk bleek dit te ambi­ tieus en is een nieuwe bekabelingsstandaard Cat 6A gedefinieerd.Vooral vanwege de gevoeligheid voor alien crosstalk, het oppikken van versto­ rende signalen van nabijgelegen kabels en vooral aansluitsnoeren, bleken de eerste versies van 10GBase-T apparatuur te veel energie te vragen, te hoge latency te hebben en uiteindelijk te duur te zijn. Pas nu, met de derde generatie apparatuur (op basis van 28 nm-technologie) lijken de problemen overwonnen en wordt een doorbraak in groei verwacht.

high speed over twisted pair

We zullen lessen moeten trekken uit deze ervaring en er gaan dan ook veel stemmen op om afgeschermde bekabeling te gaan gebruiken. Dit is om energiegebruik te minimaliseren, een hele goede latency te rea­ liseren en de kosten van elektronica laag te houden. Onderzoek aan de PennState Universiteit in Philadelphia, Verenigde Staten heeft aange­ toond dat gestandaardiseerde Cat 7A koperbekabeling 40G kan onder­ steunen door het lagere signaalverlies en een grotere immuniteit tegen ruis over een groot frequentiespectrum (afbeelding 2). Omdat meer dan 90 % van de serververbindigen korter is dan 50 m, zijn ze opzoek naar een protocol dat deze afstanden kan overbruggen. Waarschijnlijk wordt de traditionele maximale lengte van 100 m, zoals die voor Cat 6A is gedefinieerd, niet vastgehouden, maar zal de maximale lengte zich be­ perken tot 40 – 50 m. Om zo de kosten in vooral de elektronica van switchapparatuur te besparen.

paradigmaverschuiving

Voor het eerst in de geschiedenis van bekabeling moeten we ons rea­ liseren dat als we een overstap naar de hogere ethernet-snelheden ma­

Shannon Capacity for 4-pair channels Nexans Modelling 60 LANmark-7A

50 LANmark-7

Capacity (in GB)

40

30

20

10

ISO Cat6A U/UTP

ISO Cat6A F/UTP

1

ISO Cat7 S/FTP

ISO Cat7A S/FTP

2. Gestandaardiseerde Cat 7A kan door het lagere signaalverlies en een grotere immuniteit tegen ruis 40 Gbps-koperbekabeling over een groot frequentiespectrum ondersteunen.

belingsinfrastructuur. De momenteel polulaire ToR-architectuur (top of rack) kan het best functioneren met single-modeglasvezelconnecties van een centrale switch naar de rackswitches. In het rack zelf moet ver­ der met point-to-pointkoperverbindingen worden gewerkt. Dit is ech­ ter een kostbare aanpak en de opkomst van grote Fabric Switches zal een andere architectuur vragen. Een doordacht bekabelingsontwerp met single- of multimode-glasvezelbackbone en twisted-pair serververbin­ dingen, kan ons helpen operationele en vervangingskosten te verlagen. We moeten dan wel bedenken dat bekabeling voor 40G en 100G er anders uitziet en we moeten een migratiestrategie ontwikkelingen die hiermee rekening houdt.

krap budget

3. MPO-connector.

Hoewel managers van netwerken en datacenters onder enorme druk staan om de bandbreedte-infrastructuur te verhogen, backwards compa­ tibiliteit te behouden en energie-efficiëntie te verbeteren met een krap budget, zijn er technieken beschikbaar om hen daarbij te helpen. Door goed te plannen, het rendement op investering op de lange termijn van de verschillende maatregelen te overwegen en optimaal gebruik te ma­ ken van de nieuwe ontwikkelingen in de bekabelingsindustrie, kunnen ze ervoor zorgen dat hun netwerken op de lange termijn efficiënt zullen presteren en concurrerend blijven. Dit is een weergave van een webinar georganiseerd door Nexans op 14 juni 2011, die is na te kijken op www.nexans.com/www.nexans.com/bandwidthboom Ook zijn op deze site diverse white papers over dit onderwerp te vinden.

advertentie 4. Voor twisted-pairverbindingen zal hoogstwaarschijnlijk de RJ45 worden vervangen door de al enige jaren in bekabelingstandaarden vastgelegde GG45-connector, die in dezelfde behuizing een volledige Cat 6A RJ45- en een Cat 7A-interface omvat.

ken, dit een verandering in type bekabeling met zich meebrengt. Want multi-modeglasvezel vereist geen twee, maar minimaal acht vezels per verbinding. Elke vezel transporteert een signaal van 10 Gbps of moge­ lijk 25 Gbps. Daardoor is er ook een nieuwe connectortype, de MPOconnector (multiple push-on), nodig die dit aantal vezels aansluit. Voor twisted-pairverbindingen wordt hoogstwaarschijnlijk de RJ45 vervangen door de al enige jaren in bekabelingstandaarden vastgelegde GG45-connector, die in dezelfde behuizing een volledige Cat 6A RJ45en een Cat 7A-interface omvat. Dat wil zeggen dat de connector vol­ ledig compatibel is met legacy-apparatuur met RJ45-aansluitingen, ter­ wijl die bovendien bandbreedtes van 40G en hoger kan ondersteunen. Organisaties kunnen hierdoor beschikken over de optimale netwerkin­ frastructuur zonder dat zij alle servers en andere apparatuur in een keer moeten vervangen als een deel overgaat naar hogere snelheden. Verbetering van de infrastructuur van datacenters is een uitdaging om tegemoet te komen aan de steeds hogere eisen. Omdat de meeste or­ ganisaties bijna continu uptime vereisen, is er weinig gelegenheid om de bekabeling in datacenters te vernieuwen. Bekabeling gaat veelal vele jaren, tot wel tien tot vijftien jaar mee. Dat betekent dat datacenterma­ nagers ervoor moeten zorgen dat alle infrastructuur geschikt is voor de volgende technologische vernieuwingen. Ze moeten een kosteneffec­ tieve migratiestrategie ontwikkelen bij de implementatie van de beka­

RapidNet MTP very high density

• • • • •

288 fibers op 1HE 6 x 12-voudige MTP connectoren beproefd RapidNet-concept koper en fiber binnen een paneel efficiënt gebruik van ruimte

www.HellermannTyton.nl HellermannTyton.nl

Ook op uw bureau?

Cloud Works

Mail uw gegevens naar [email protected] en ontvang het magazine CloudWorks gratis!* *Indien uw functie en werkkring relevant zijn. Vergeet deze niet te vermelden.

Subsidies voor duurzaam ondernemerschap

Innoveren met subsidie in de praktijk

het is een opmerkelijk positief effect van de economische crisis: de overheid die toenadering zoekt tot lokale ondernemers en met milieusubsidies een gerichte impuls geeft aan het economische herstel. zo ging de nationale overheid over tot invoering van de eia (energieinvesteringsaftrek), de mia (milieu-investeringsaftrek) en de vamil (willekeurige afschrijving milieu-investeringen). gelijktijdig komen ook steeds meer provincies in actie. zij kunnen jaarlijks financiële middelen vrijmaken voor stimuleringsmaatregelen en helpen ondernemers met interessante subsidieregelingen over de streep om te investeren in duurzame ontwikkeling.

dcw juni | energie-efficiëntie

Hans Vandam is freelance journalist

25 Peter Peters, directielid van het Twents Datacentrum (links) en Rolf Grouve, directeur Currency Connect (rechts).

dcw juni | energie-efficiëntie 26

De provincie Overijssel hanteert sinds medio 2010 een Subsidieregeling Duurzame energie en energiebesparing Overijssel, waarvan het Twents Datacentrum in Enschede succesvol gebruik heeft gemaakt. Peter Peters, direc­ tielid van het Twents Datacentrum, bena­ drukt het belang van energiebesparing voor het succes van de onderneming. “Met ons nieuwe datacentrum wilden we een optimale betrouwbaarheid en een maximale energie­ besparing voor onze klanten realiseren. Het energiegebruik vormt de grootste kostenpost voor datacenters, dus een lager energiegebruik verbetert onze concurrentiepositie, want onze energiebesparing bespaart onze klanten geld. Het gebruik van innovatieve componenten levert aanzienlijke energiebesparingen op, maar wie zijn energierekening substantieel wil verlagen kiest daarnaast voor een optimale belasting van de verschillende componenten. Zo blazen we de koude lucht via Rittal LCP inline-koelsystemen direct in de volledig af­ gesloten koude gangen met IT-racks (schei­ ding van de koude en warme luchtstromen levert een extra energiebesparing op). Een chiller en een externe vrije koeler op het dak zorgen voor een kostenefficiënte toevoer van voldoende gekoeld water voor de LCP

inline-modules in de koude gangen. Door over de hele breedte optimaal gebruik te maken van de energie- en kostenbesparende techniek kun je als datacenter concurrerend blijven. Daarnaast levert onze integrale bena­ dering dermate hoge energiebesparingen op dat onze investeringen voor het realiseren van het Twents Datacentrum in aanmerking kwa­ men voor de subsidieregeling voor duurzame energie en energiebesparing.”

het subsidietraject

In de zomer van 2010, slechts enkele weken voordat de aanvraagtermijn voor de subsidie­ regeling zou sluiten, besloot de directie van het Twents Datacentrum een aanvraag in te dienen voor een relevante investering van 434.000 euro. Op advies van senior consul­

“De subsidie van de provincie heeft ons in staat gesteld versneld te investeren in mogelijkheden om nog duurzamer te ondernemen.”

tant Henk Lubbers van Twents Management Consultants schakelde het Twents Datacen­ trum hiervoor subsidieadviesbureau Cur­ rency Connect in. “In veel gevallen verzorgen wij het benodige papierwerk zelf, maar bij het aanvragen van een subsidie is de hulp van een gespecialiseerde partij onmisbaar. Naast specifieke informatie als de hoogte van het relevante investeringsbedrag en de gemid­ delde jaarlijkse energiebesparingen die de investering oplevert, vraagt de provincie om een goed onderbouwde argumentatie”, zegt Lubbers. “Denk aan een waterdichte projectbegroting, een strakke fasering, een degelijk projectplan en een helder beeld van organisatorische as­ pecten.Wij beschikken over de nodige exper­ tise om de aanvraag in een breder verband te plaatsen en zo meer kans van slagen te geven”, vertelt adviseur Leon Rohaan van Currency Connect. Lubbers voegt eraan toe: “Dat heeft geresulteerd in een toekenning van een subsi­ diebedrag van 199.000 euro.”

nek uitsteken

“Het feit dat de provincie Overijssel geen aanvullende vragen stelde bewijst dat de on­ dernemers van het Twents Datacentrum, in

het resultaat

Dat de ondernemers van het Twents Datacen­ trum trots zijn op het resultaat blijkt tijdens de rondleiding, waarbij veel energiebesparende details de revue passeren. “Met ons nieuwe datacentrum realiseren we een PUE-waarde van 1.2. Dat is een goede score, maar het kan altijd beter. De subsidie van de provincie heeft ons in staat gesteld versneld te investeren in mogelijkheden om nog duurzamer te onder­ nemen. Daarvoor analyseren we meetgege­

vens over het energiegebruik en de belasting van de IT-racks en proberen we een optimale balans te creëren tussen koelvermogen en energiegebruik. Bij toeleveranciers als Rittal gaan de technische ontwikkelingen door en wij willen optimaal gebruik blijven maken van hun energiebesparende producten. Wij zijn trots dat we niet hebben afgewacht en onze investeringsplannen hebben verwezenlijkt, want realisering van een voorbeeldig project is mooi, het eindresultaat is nog mooier en in een woord te vangen: marktvoorsprong”, benadrukt Peters. (Met dank aan Currency Connect).

Enkele voorbeelden van subsidieregelingen noord-brabant

Energiebesparing Vossenberg West II NoordBrabant. Dit is een subsidieregeling voor be­ drijven die zich vestigen op het bedrijventer­ rein Vossenberg West II en in het kader van CO2-neutraal bedrijventerrein onderzoek la­ ten doen door de BAM, ofwel voor bedrijven die kiezen voor energiebesparingsmaatregelen met een onrendabele top.

utrecht

Voor investeringen in duurzame energie of energiebesparingen kan de provincie Utrecht zich via het Garantiefonds Energie garantstel­ len voor de terugbetaling van de lening die een bedrijf met de bank aangaat. Het fonds staat open voor mkb’ers, non-profitinstellin­ gen en verenigingen van eigenaren. De eerste stap naar een klimaatneutrale or­ ganisatie, is een CO2-footprint, gevolgd door een plan met reductiemaatregelen. Om be­ drijven en instellingen hiermee op weg te helpen subsidieert de provincie Utrecht voor minimaal dertig koplopers een gedeelte van de kosten van de footprint of het reductie­ plan.

f levoland

De regeling Technologische en Milieu In­ novatie regeling (TMI) is bedoeld voor Fle­ volandse mkb’ers die voor eigen risico een voor Flevoland technisch nieuw product,

werkwijze, systeem of dienst ontwikkelen dat zich richt op besparing, milieuverbetering en duurzaamheidbevordering of een neutraal milieu effect heeft.

groningen

Het Energieconvenant Groningen is een sa­ menwerkingsverband tussen de provincie Groningen, de gemeente Groningen, Nuon, Gasunie, GasTerra, Rabobank, Waterbedrijf Groningen en Essent. De partners van het Energieconvenant Groningen voeren samen projecten uit op het gebied van energiebe­ sparing en duurzame energie. Binnen het Energieconvenant is ook ruimte voor samen­ werking met andere partijen en voor projec­ tideeën van andere partijen.

friesland

Via de subsidie Friesland Fernijt stimuleert de provincie Friesland vernieuwende projecten binnen de thema's duurzame energie, water, recreatie en toerisme en gezond ouder wor­ den.

dcw juni | energie-efficiëntie

samenspraak met hun partners Rittal en XICT, goed over alle aspecten van dit energie­ besparende concept hebben nagedacht. Pro­ vincies hebben dit soort bedrijven hard nodig om de regionale energiehuishouding te ver­ duurzamen. Naast stimulering van duurzame initiatieven streven provincies naar een ver­ groting van de levensvatbaarheid van juist die bedrijven die hun nek uitsteken voor duur­ zame innovatie. De provincie Overijssel werkt al langer nauw samen met RegioTwente, een samenwerkingsverband van veertien Twentse gemeenten, en met kennisinstellingen als de Universiteit Twente en de Saxion Hogescho­ len. Maar de provincie beseft ook dat ken­ nisontwikkeling alleen niet voldoende is om economische groei te stimuleren. Daarvoor zijn ook ondernemers nodig die de kennis omzetten naar praktische toepassingen. Waar de ene regionale overheid duurzame ontwik­ keling met regelgeving probeert af te dwingen en een andere provincie kleine subsidiebedra­ gen verstrekt aan veel kleine projecten, daar kiest Overijssel voor substantiële financiële steun aan toonaangevende innovatieve pro­ jecten. Het nieuwe datacenter van het Twents Datacentrum is daar een voorbeeld van. De ondernemers van het Twents Datacentrum werden pas kort voor de sluitingstermijn van de inschrijving in september 2010 op het be­ staan van de subsidieregeling attent gemaakt. Zij hebben hun kans gegrepen. De provin­ ciale subsidieregelingen worden jaarlijks op­ nieuw bepaald, dus je weet nooit zeker of een regeling volgend jaar nog geldig is. Mijn ad­ vies is dan ook de subsidiemogelijkheden in de eigen regio actief in de gaten te houden of dit over te laten aan een gespecialiseerde subsidieadviespartner”, stelt Rolf Grouve, di­ recteur van het subsidieadviesbureau.

27

na een succesvolle introductie vorig jaar op de belgische markt was datacenterdynamics half april voor de tweede keer neergestreken in brussel. energie-efficiëntie, koeling, modulariteit en de cloud waren, zoals verwacht, de onderwerpen die het programma domineerden. we zoomen in op de presentaties over datacenterkoeling en presenteren daarna een ‘cloudcase’ van 3a composites. Ferry Waterkamp is hoofdredacteur van DatacenterWorks

Free cooling zonder bij te koelen

dcw juni | koeling

Op zoek naar de grenzen

28

Dr. Robert Tozer van Operational Intelligen­ ce besprak tijdens de openingspresentatie in Brussel de mogelijkheden die datacenters in onze contreien hebben om volledig op vrije koeling te draaien zonder mechanisch bij te koelen. De temperatuur in de meeste datacenters ligt momenteel nog tussen de 18 en 27 °C, zoals dat wordt aanbevolen door het Ashrae Techni­ cal Committee 9.9. Maar naast een ‘recom­ mended range’ hanteert Ashrae ook een ‘allo­ wed range’ die zich uitstrekt van 15 tot 32,2 °C en volgens Tozer is het in datacenters uitstekend mogelijk de temperatuur te verho­ gen tot die maximale waarde van 32,2 °C. “Draai maar gewoon eens een weekje op 27 tot 32 °C en kijk wat dat doet met de ener­ gieconsumptie”, adviseerde hij. En als blijkt dat het verhogen van de temperatuur tot 32,2 °C inderdaad geen problemen oplevert, dan moet het mogelijk zijn het betreffende data­

Free cooling zonder mechanisch bij te koelen is in onze contreien dus het hele jaar door mogelijk.

center gedurende het gehele jaar te koelen op basis van free cooling zonder de mechanische koeling in te schakelen. Tozer verbond daar wel twee belangrijke voorwaarden aan: de luchtstromen in het datacenter moeten volle­ dig onder controle zijn en je moet de juiste vorm van vrije koeling selecteren.

airmanagement

Volgens Tozer gaat er op het gebied van ‘air­ management’ momenteel nog heel veel mis. Als voorbeelden van problemen noemde hij: • bypass, waarbij koude lucht direct terug­ gaat naar de Crac-unit zonder de IT-appa­ ratuur te passeren; • ‘negatieve’ of ‘lage druk’, waarbij sommige racks te veel lucht krijgen en andere racks te weinig; • recirculatie, waarbij warme lucht zich ver­ mengt met koude lucht, wat vaak het ge­ volg is van een te lage aanvoer van koude lucht. Tozer stelt dat het belangrijk is om na te gaan hoeveel van het geïnstalleerde koelvermogen ook daadwerkelijk wordt gebruikt om IT-ap­ paratuur te koelen. Anders kan een opeensta­ peling van problemen het gevolg zijn. “Als je een koelvermogen hebt van 1200 kW, maar een bypass van 50 %, dan wordt maar 600 kW geleverd. Als de IT-apparatuur vervolgens

vraagt om 800 kW, wordt er dus te weinig koude lucht geleverd en is recirculatie het ge­ volg.” Hij deed ook enkele aanbevelingen om de luchtstromen onder controle te krijgen, zoals het afsluiten van kabeldoorvoeren en openin­ gen in de racks en het afsluiten van de koude of de warme gangen. Bij dat laatste punt vroeg hij zich wel af of het nog lang aantrekkelijk blijft om de koude gangen af te sluiten. De gemiddelde ΔT van IT-apparatuur ligt op 8 °C en bij bladeservers zelf nog een stuk hoger. Als we dan de lucht in de koude gangen gaan aanbieden op temperaturen tot 32 °C, dan wordt het ondraaglijk warm buiten de afge­ sloten koude gangen. De spreker gaf aan zelf meer te voelen voor het plaatsen van schoor­ stenen op de racks waardoor warme lucht di­ rect kan worden afgevoerd. Een volgende stap is het selecteren van de juiste vorm van free cooling. Tozer rekende voor dat met indirecte ‘airside free cooling’ de temperatuur van de aangeboden lucht in Am­ sterdamse datacenters oploopt tot maximaal 25,6 °C, nog veilig binnen de ‘recommended range’ van 18 tot 27 °C. Met ‘waterside highefficient free cooling’ loopt in Amsterdam de temperatuur van de aangeboden lucht op tot maximaal 28,6 °C en dat ligt ruimschoots binnen de ‘allowed range’. Free cooling zon­ der mechanisch bij te koelen is in onze con­

treien dus het hele jaar door mogelijk, zo con­ cludeerde Tozer. Zowel in nieuw te bouwen datacenters als in gemoderniseerde datacen­ ters.

hybride koelers

Jack Quadflieg, bij het Zwitserse Jäggi/Günt­ ner regional salesmanager voor België en Ne­ derland, ging in zijn presentatie eveneens op zoek naar de grenzen van free cooling. Jäggi maximaliseert het gebruik van free cooling door gebruik te maken van zogenoemde hy­ bride droge koelers. Tijdens de koelere uren overdag of ’s nachts of bij gedeeltelijke belas­ ting zorgt de Jäggi Hybrimatic-controller er­ voor dat de koeler alleen droog koelt, dat wil zeggen via convectieve warmteoverdracht aan de omgevingslucht. Alleen wanneer de ver­ eiste koudwatertemperatuur via droogkoelen niet meer wordt bereikt, wordt de bevochti­ gingspomp automatisch ingeschakeld en wordt de koeler bevochtigd met het water dat zich bevindt in een ‘bassin’ onder de koeler.

De inzet van free cooling wordt op deze ma­ nier nog een stukje verder opgerekt en dat levertweer een energiebesparing op. Door een zo hoog mogelijke koudwatertempera­ tuur te hanteren, kan de inzet van mechani­ sche koelers tot een minimum worden be­ perkt. In vergelijking met natte koeltorens zorgen hybride koelers bovendien voor een flinke besparing op het waterverbruik, zo benadruk­ te Quadflieg tijdens zijn presentatie. Volgens hem zal het belang van efficiënt watergebruik de komende jaren sterk toenemen. Zo werd begin dit jaar bekend dat The Green Grid werkt aan de WUE (water usage effectiveness) als nieuwe efficiëntie-eenheid.Voor het bepa­ len van de WUE wordt het watergebruik op jaarbasis afgezet tegen de energieopname van de IT-apparatuur. “De WUE moet dezelfde status krijgen als de PUE,” stelt Quadflieg. Koeltorens verbruiken in vergelijking met hy­ bride koelers twaalf keer zoveel water, wat vanzelfsprekend invloed heeft op de WUE.

warmtewielen

Tijdens een gezamenlijke presentatie van Deerns Consulting Engineers en Getronics aan het einde van de dag werd nog ingegaan op het principe van ‘air-to-air free cooling’ waarbij de buitenlucht wordt gebruikt om een warmtewiel te koelen. Het afgekoelde wiel neemt vervolgens de warmte in de ser­ verruimte op. Dit ‘KyotoCooling’-principe wordt nu toegepast in Getronics’ datacenter in Haarlem waar momenteel het koelsysteem wordt opgewaardeerd. De vergunning voor de tijdelijke koelinstallatie die buiten het ge­ bouw staat opgesteld, loopt in december 2012 af en werkt weinig efficiënt. De installatie van in eerste instantie twee warmtewielen (voor twee verdiepingen) moet er mede voor zor­ gen dat de PUE daalt van 2,5 naar 1,3.

advertentie

De Multimaster-Technologie Modulaire UPS oplossingen

10 – 20 kW Module met geïntegreerde Decentrale Parallel Architectuur

Voordelen • Schaalbaar (tot 120kW per rack) • Flexibele batterij-configuratie • Minimale bedrijfskosten • In normaal bedrijf veilig uitbreidbaar

Technische Details • THDi <  3 % • Ingangsvermogensfactor >  0.99 • Efficiency tot 95.5 % • 100 % actief vermogen bij cos  1 • Vermogensdichte 272 kW/m2

Newave UPS Systems B.V. [email protected] / www.newaveups.nl

3A Composites elimineert datacenters met interne cloud

“Overstap mag geen tornado zijn” na de afsplitsing van de brits-australische mijnbouwgroep rio tinto stond 3a composites voor de bijna onmogelijke opgave om in twaalf maanden tijd en zonder onderbreking van de it- en bedrijfprocessen een nieuwe it-omgeving op te zetten. de fabrikant van onder andere kunststof- en aluminiummaterialen koos ervoor deze uitdaging te tackelen met een interne ‘enterprise cloud’. een grondige voorbereiding blijkt daarbij cruciaal.

dcw juni | praktijk

Ferry Waterkamp is hoofdredacteur van DatacenterWorks

30

Garry Martin, bij 3A Composites directeur global IT en business transformation, blikte op 17 april tijdens DatacenterDynamics Brus­ sel terug op de reis die zijn bedrijf heeft ge­ maakt naar de cloud. “De IT was in feite een puinhoop”, oordeelde hij over de situatie voor de overgang. “Er was sprake van een on­ gecontroleerde en ongestructureerde infra­ structuur die gaandeweg was ontstaan. Ook ontbraken duidelijk gedefinieerde API’s en een duidelijke strategie op het terugdringen van de kosten.” De opdracht aan het management was een nieuwe IT-omgeving te bouwen die geheel losstaat van het oude moederbedrijf Rio Tin­

“Doe het zeer gecontroleerd; de evolutie naar de cloud moet niet lijken op een tornado.”

to en een consolidatie en standaardisering door te voeren van alle systemen. Een op­ dracht die volgens Martin gevolgen had voor de maar liefst 26 computerruimten die 3A Composites wereldwijd in gebruik had. “Onze visie op datacenters moest compleet overhoop. Waarom zouden wij überhaupt da­ tacenters in de lucht houden? We zijn geen datacenterbedrijf!” Martin en zijn collega’s kregen voor het ge­ hele project slechts twaalf maanden de tijd, wat nog een extra reden was om naar de cloud te gaan. Gezien de ‘puinhoop’ geen gemak­ kelijke opgave, zou je denken. “Maar het werd een succes”, constateerde Martin tijdens zijn presentatie in Brussel.“We hebben het project binnen de tijd en binnen het budget kunnen afronden en al in de eerste fase een TCO-re­ ductie van 30 % kunnen realiseren.”

goede planning

Volgens de IT-directeur lag een goede voor­ bereiding aan de basis van het succes. Er moest een IT-strategie worden uitgestippeld die de cloud ondersteunt. “De cloud is enorm en daardoor ook vaag. Onderzoek wijst uit dat

ruim honderd bedrijven cloudgebaseerde diensten aanbieden met allemaal een eigen insteek. Dan moet je goed weten waarmee je bezig bent en hoe je deze uiteenlopende clouddiensten kunt laten aansluiten op je ei­ gen business. Doe het zeer gecontroleerd; de evolutie naar de cloud moet niet lijken op een tornado.” Bij een overstap naar de cloud is het volgens Martin op de eerste plaats belangrijk dat het voor jezelf en voor de rest van de organisatie helder is waarom je de verandering doorvoert. Ook is het van belang dat iedereen servicege­ richt gaat denken en niet meer in termen van hardware en software. Welke diensten worden van IT verwacht en welke diensten moet de cloud dus gaan leveren? “Ga nadenken over hoe je diensten kunt categoriseren, krijg in­ zicht in onderlinge afhankelijkheden en bepaal wie de eigenaren van de diensten zijn. Doe de categorisering van de diensten wel zelf; als je dit overlaat aan de outsourcer dan verlies je de kennis van wat je zelf in huis hebt.” Ook heeft 3A Composites al in de voorberei­ dende fase gekeken naar bijvoorbeeld de risi­ co’s die kleven aan cloud computing en de

3A Composites

Het huidige 3A Composites is in 1956 in Zwitserland opgericht onder de naam Airex. Airex is nog altijd een onderdeel van het be­ drijf en is onder andere fabrikant van het schuimmateriaal waarvan bijvoorbeeld oefen­ matten voor in sportscholen worden gemaakt. Maar ook de marine en de luchtvaart zijn sec­ toren die worden bediend met ‘kernmateria­ len’. Na diverse overnames, naamswijzigingen en fusies ontstaat begin jaren negentig de Alu­ suisse Composites-groep waaronder onder an­ dere Airex gaat vallen. Na een nieuwe over­ name wordt in 2000 de naam gewijzigd in Alcan Composites – ondertussen een divisie van Rio Tinto Alcan Engineered Products – om in december 2009 te worden overgeno­ men door Schweiter Technologies, waarna de naam wordt gewijzigd in 3A Composites. architectuur die intern aanwezig is. Deze voorbereidende fase leverde wat Martin noemt een ‘5 point star approach’ op, bestaan­ de uit understanding, enterprise architecture, service oriented thinking, application services en risk. “Met de resultaten van de evaluatie op deze vijf punten in ons achterhoofd zijn we aan de slag gegaan met het opbouwen van de interne enterprise cloud.”

vendor lock-in

Een belangrijk aandachtspunt was nog de se­ lectie van de leveranciers, want volgens Mar­ tin is in de cloud bijna niet te ontkomen aan een ‘vendor lock-in’. “Het probleem is dat de kosten van een overstap naar een andere leve­ rancier enorm zijn en dat je dus bij een leve­ rancier naar binnen wordt gezogen. Na de overstap naar de cloud ben je niet meer onaf­ hankelijk van je leverancier.” Voor 3A Com­

posites reden genoeg de selectie van een leve­ rancier secuur aan te pakken. Bij die selectie is er onder andere opgelet of de leverancier flexibele afrekenmodellen hanteert, de gele­ verde techniek in beheer kan nemen en of er een ‘culturele klik’ is tussen 3A Composites en de leverancier. Het resultaat van alle inspanningen is een in­ terne cloud, waarin onder andere de centrale file- en back-upservices, de servicedesk inclu­ sief de ondersteunende tools en de webservi­ ces van het bedrijf inclusief de mechanismen voor afrekening op basis van gebruik zijn on­ dergebracht. Het aantal datacenters is daarbij teruggebracht van 26 naar 2. De volgende stap is het onderbrengen van het ERP-systeem (enterprise resource planning) bij een ERPprovider waarmee ook een stukje externe cloud wordt toegevoegd aan de omgeving van 3A Composites.

langetermijnkosten

Samenvattend concludeerde Martin dat 3A Composites alleen zo snel een nieuwe ITomgeving heeft kunnen opzetten door ge­ bruik te maken van cloudtechnieken. Het opzetten van nieuwe datacenters zou altijd meer tijd in beslag hebben genomen dan de twaalf maanden die het management voor het project had uitgetrokken. Door het locatieonafhankelijke karakter van de cloud kunnen werknemers nu overal ter wereld inloggen. Ook is de cloud elastisch en dus gemakkelijk uit te breiden of in te krimpen. Verder heeft 3A Composites de kosten weten te drukken door over te stappen op cloudtechnologie, al moest Martin daar wel een belangrijke kant­ tekening bij plaatsen. “Er zijn ook langeter­ mijnkosten die toenemen. Door gebruik te maken van de cloud neemt bijvoorbeeld de bandbreedtebehoefte enorm toe.”

advertentie In samenwerking met Vaultex heeft Remtech een computerruimte gebouwd voor MCB

In opdracht van ICTroom heeft Remtech een computerruimte gebouwd voor Vanderlande

Remtech leverde in opdracht van Modulair een ruimte voor het Vlaams Parlement

Remtech Wethouder Raamsstr. 3d 4286 BV Almkerk T 0183 402277 E [email protected] I www.remtech.nl

Cloudgeoptimaliseerde netwerken volgens Brocade

De Persgroep gebruikt Ethernet Fabrics

begin mei introduceerde brocade tijdens de tiende editie van zijn technology day summit in san josé een reeks oplossingen om netwerken geschikt te maken voor de cloud. vorig jaar kwam brocade al met de zogenoemde ethernet fabrics om datacenternetwerken te vereenvoudigen. het belgische mediabedrijf de persgroep implementeerde als eerste in europa een ethernet fabric-switchingoplossing. Hans Vandam is freelance journalist

Om het datacenter gereed te maken voor de private cloud moeten data­ centernetwerken volgens Brocade platter en sneller worden en eenvou­ diger in beheer. Het idee achter Ethernet Fabrics is dat de verschillende switchinglagen in het datacenter worden vervangen door een enkel, logisch chassis waardoor het beheer van grote omgevingen eenvoudi­ ger wordt. De Ethernet Fabric-oplossingen maken gebruik van ‘virtual cluster switching’-techniek en sinds januari van dit jaar is het fundament voor Ethernet Fabrics beschikbaar in de vorm van de Brocade VDX 6720-datacenterswitch. De in Brussel gevestigde De Persgroep heeft als eerste in Europa deze datacenterswitch in gebruik genomen, maakte Brocade bekend tijdens zijn Technology Day Summi in San José.

de persgroep

dcw juni | netwerken

Sinds 2007 zijn de activiteiten van De Persgroep, onder andere uitge­ ver van de Volkskrant, Trouw en het Algemeen Dagblad, exponentieel gegroeid. Het netwerk ondersteunt vandaag de dag meer dan 1.000

32

100 GbE-blade voor Brocade’s MLX-series routers.

servers, 3.500 gebruikers en 325 TB aan data. Dit is een toename van het dataverkeer met 650 % in slechts vier jaar tijd. Een nieuwe netwerkin­ frastructuur was nodig om de enorme datagroei te blijven beheren. “Door de jaren heen hebben onze printmedia het goed gedaan, maar dat heeft ook een druk gelegd op het netwerk”, zegt Wim Vanhoof, ict infrastructure manager bij De Persgroep. “Journalisten moeten in staat zijn om, waar ze ook zijn, artikelen te kunnen schrijven en op­ slaan. Hierdoor staan de beschikbaarheid van applicaties en de prestaties bovenaan. Als we niet bij de content kunnen, verliezen we werk. Ons netwerk vormt hierdoor het hart en de longen van onze activiteiten.” Het vorige netwerk van het bedrijf begon de productiviteit te beperken; bottlenecks in de doorvoer betekenden dat back-upschema’s zouden mislukken en de algehele switchingperformance en stabiliteit niet lan­ ger aanvaardbaar waren. Na een tenderprocedure heeft De Persgroep Brocade VDX 6720 geselecteerd als basis voor de Ethernet Fabric-op­ lossing. In totaal zijn er 72 Brocade VDX 6720-switches ingezet binnen de fa­ bricgebaseerde architectuur waarmee een logisch chassis ontstond met een enkele gedistribueerde controlemogelijkheid over meerdere server­ racks. Dit ontwerp heeft gezorgd voor lagere investerings- en operati­ onele kosten, terwijl de migratie naar een virtueel datacenter eenvou­ diger wordt. “De keuze voor Brocade was gemakkelijk”, vervolgt Vanhoof. “Ons datacenter is al jaren gestandaardiseerd op Brocade DCX en DCX-4backbones. Hierdoor wisten we dat Brocade toonaangevende prestaties levert.” De ervaringen met de VDX 6720-switches zijn vooralsnog naar tevredenheid. “In slechts een korte periode bemerkten we een duide­ lijke prestatieverbetering van het netwerk. Back-upfouten zijn verdwe­ nen en de fabricarchitectuur heeft het gebruik en de betrouwbaarheid verhoogd en het beheer eenvoudiger gemaakt. Bovendien geeft deze

aanpak virtuele machines veel meer mobiliteit en vormt het een blauw­ druk voor toekomstige groei.”

private clouds

De Brocade 6720 VDX-datacenterswitches zijn verkrijgbaar als een- of twee-rackunit (1U of 2U) formfactors en ze zijn uit te breiden van zestien tot zestig poorten via een ‘pay as you grow’ POD-model (ports on demand). De switches beschikken volgens Brocade over volledige 10 Gbps wire-speedprestaties van elke poort naar elke poort met een vertraging van 600 ns. De switches – en daarmee dus de Ethernet Fabrics – vormen in de visie van Brocade een belangrijke bouwsteen voor private clouds in gevirtualiseerde datacenters. Tijdens de Technology Day Summit werd daaraan een tweede bouwsteen toegevoegd in de vorm van een 16 Gbps fibre channelportfolio voor de bouw van een voor de cloud geoptima­ liseerd ‘storage area network’. Tot deze productlijn behoren de Brocade DCX 8510-backbone, de Brocade 6510-switch, de Brocade 1860 fa­ bric adapter en het Brocade fabric OS 7.0-besturingssysteem. Ook zijn besturings- en schaalbaarheidsverbeteringen bereikt voor de Brocade network advisor, die opslag, data en draadloos netwerkmanagement met elkaar verenigt binnen een enkel platform. Deze producten zijn geba­ seerd op de next-generation fibre channel-industriestandaard FC-PI-5, die 16 Gbps-prestaties biedt.

Voor de hybride cloud – waar gebruik wordt gemaakt van diensten uit zowel private als public clouds – is bij Brocade vooral interoperabiliteit het steekwoord. public clouds

In San José deed Brocade eveneens uit de doeken welke plannen het bedrijf heeft voor de public cloud waarmee we ons op het terrein van de serviceproviders begeven. Het motto hier is dat netwerken vooral slimmer moeten worden om onvoorspelbare datastromen te kunnen afhandelen en ‘end to end’ SLA’s moeten kunnen afdwingen. Dit wordt door Brocade ingevuld met 10/100 Gbps ethernet-blades, compacte

De VDX 672-datacenterswitch vormt het fundament van de Ethernet Fabrics van Brocade.

advertentie

effiCiënte en duurzaMe CoMputerruiMtes en dataCenters

computerruimtes en datacenters

Met Lasent zijn uw iCt-systeMen aLtijd veiLig en besChikbaar

Uw computerruimte moet feilloos functioneren. Zodat u altijd kunt vertrouwen op uw servers en netwerken. En u uw opdrachtgevers altijd een goede service kunt bieden. Lasent weet als geen ander hoe uw computerruimte of datacenter zo optimaal mogelijk moet worden ontworpen, gerealiseerd en beheerd.

KijK voor meer informatie op www.lasent.nl

De Persgroep, gevestigd in Brussel, heeft als eerste in Europa de VDX 6720-datacenterswitch in gebruik genomen.

ranciers te waarborgen investeert Brocade in initiatieven, zoals Open­ Flow en OpenStack. Brocade stelt onder andere een open framework in het vooruitzicht voor beheer, provisioning en integratie dat is ontwor­ pen om multi-vendor- en ‘system to system’-interoperabiliteit binnen cloudomgevingen te bevorderen.

routers en switches, en software die een migratie van IPv4 naar IPv6 ondersteunt. Concreet gaat het dan onder andere om: * een nieuwe reeks van carriergrade 10 GbE en 100 GbE blades voor Brocade MLX-series routers; * verbeterde IPv4, IPv6 en MPLS-routingmogelijkheden (multipro­ tocol labelswitching) en flexibiliteit voor de Brocade NetIron CER 2000-series compacte routers om de cloud van de serviceprovider uit te breiden in metronetwerken; * de Brocade 6910 ethernet access switch, een nieuwe metro-net­ werkoplossing die is ontworpen om op een rendabele manier ge­ avanceerde services te leveren aan de ondernemingen.

hybride clouds

Voor de hybride cloud – waar gebruik wordt gemaakt van diensten uit zowel private als public clouds – is bij Brocade vooral interoperabiliteit het steekwoord. Om die interoperabiliteit tussen de verschillende leve­

De DCX 8510-backbone maakt deel uit van het nieuwe 16 Gbps fibre-channelportfolio voor de bouw van een voor de cloud geoptimaliseerd storage area network.

advertentie

Betrouwbare en voorspelbare noodstroomoplossingen hoeven niet complex te zijn. Active Power UPS-systemen en continue vermogensoplossingen bieden een energierendement van 98% en een maximale bescherming van uw bedrijfsprocessen tijdens een spanningsverstoring of netuitval. De continuïteit van uw

Noodstroomoplossingen | UPS-systemen

PowerHouse Continue Noodstroomoplossingen

• Schaalbare standaardconfiguraties • Hoogrendementarchitectuur • Modulaire en/of mobiele totaaloplossing

onderneming is hierdoor gegarandeerd.

Services

In Nederland vertrouwen o.a. Terremark en de Radbout Universiteit

• Design engineering • Projectmanagement en implementatie • Complete lifecycle management

Nijmegen al op de beproefde en bewezen technologie van Active Power. Neem contact met ons op en ontdek hoe efficiënt,

UPS-Systemen

• CleanSource vliegwiel UPS • 120-1500 kVA-systemen • Levert het vermogen om korte onderbrekingen en de tijd tussen netuitval en opstart van een generator te overbruggen • Parallel mogelijkheid voor multimegawattoplossingen • Eenvoudige redundantie

Meer weten? Kijk voor meer informatie op www.activepower.com of neem contact met ons op +31 23 822 21 43; [email protected]

betrouwbaar en groen uw noodstroomvoorziening kan zijn met Active Power.

©®TM

2011 Active Power, Inc. All rights reserved.

Network as a Service de branchegroep it room infra is een collectief van bedrijven die zich als gespecialiseerde aanbieders in nederland profileren. onder de leden bevinden zich integrators en aanbieders van bijvoorbeeld racks, koeling, bekabeling en ups-systemen. naast korting op de deelname aan het jaarlijkse it room infra event is ‘het netwerk’ een belangrijke reden om lid te zijn. maar waarom aan­ sluiten bij dit netwerk? Harm Wijsman, projectmanager Industriële Elektronica bij FHI

gebruikt als eenzijdig communicatiekanaal. Mensen noemen nieuwe producten, congressen, of gewonnen projecten. LinkedIn kan een goede plaats zijn jezelf te laten zien, maar is dat ook het nieuwe netwerken?

Door internet zijn de mogelijkheden om te netwerken sterk gegroeid. Er zijn diverse populaire netwerksites, waarbij veel mensen zijn aan­ gesloten. Voor zakelijk gebruik is LinkedIn de grootste. Begin 2010 heeft IT Room Infra een LinkedIn-group opgericht en inmiddels telt deze groep meer dan vijfhonderd personen. De groep is voor iedereen toegankelijk en biedt vele mogelijkheden om met interes­ sante mensen in contact te komen. Maar wordt de groep hiervoor gebruikt? Of wordt er gebruik gemaakt van elkaars kennis binnen dit netwerk? Enkele managers van computerruimten hebben vragen gesteld en daarop waardevolle reacties gekregen. Voor het IT Room Infra event zijn reacties uit deze groep gebruikt voor inspiratie bij de samenstelling van het lezingenprogramma. Vaker wordt de groep

FHI faciliteert het netwerk van de branchegroep IT Room Infra en heeft als doel het netwerk de juiste service te verlenen. De kracht van het netwerk wordt door FHI gebruikt om deuren te openen die een bedrijf alleen moeilijk open krijgt. Op 13 mei jl. waren de leden van IT Room Infra te gast bij BIT in Ede. Het onderwerp van deze bijeenkomst was ‘De invloed van cloud en open source, kans of bedreiging?’. Door lezingen van BIT, HP en Surfnet kregen de aanwezigen een goed beeld van de ontwikkelingen binnen een computerruimte met cloud computing en open-sourcesoftware. De belangrijkste vraag van de aanwezigen was of een mkb’er in de na­ bije toekomst nog wel over een eigen computerruimte beschikt of dat alle infrastructuur, applicaties en software as a service worden afgenomen, waardoor een eigen ruimte overbodig is geworden. Na een rondleiding door het datacenter van BIT werd de middag afgesloten met een borrel. Onderweg naar huis vroeg ik me af welk onderdeel van de mid­ dag voor de leden de meeste toegevoegde waarde had: de ingang bij drie bedrijven, de kennis via de lezingen of de borrel. Toen Cor Onderwater van HP na zijn lezing op persoonlijke titel aangaf dat hij dacht dat computerruimten niet gaan verdwijnen, was iedereen gerustgesteld en werd er uitgekeken naar de borrel. Tijdens de bor­ rel kon er weer worden gesproken over gezamenlijke projecten, over (oude) relaties en over toekomstige projecten. Mijn conclusie is dat bijeenkomen de belangrijkste functie van het netwerk is, hier kan een online community niet tegenop. ■

dcw juni | it room infra

belangrijkste functie

35

All IT Rooms, DatacenterWorks, Rittal, Stulz en Technalia presenteren dé portal voor groene IT en groene data­ centers

Green IT Works is de enige Nederlandse portal die is gericht op groene IT en groene datacenters. Met dagelijks: - nieuws - achtergronden - blogs - video - whitepapers - en meer Green IT Works is een initiatief van All IT Rooms, DatacenterWorks, Rittal, Stulz en Technalia.

Wilt u altijd op de hoogte zijn van het laatste nieuws op het gebied van groene IT en groene datacenters? Ga dan nu naar www.Green-IT-Works.nl

Google heeft in Finland een datacenter gebouwd dat wordt gekoeld met zeewater of buitenlucht. Het koelsysteem moet Google helpen bij het realiseren van een zo laag mogelijke PUE. Dit meldt Webwereld. Het systeem maakt gebruik van een warmtewisselaar die warmte af­ neemt van het interne waterleidingsysteem. Dit systeem wordt gebruik om racks op specifieke plekken te kunnen koelen. Bij het terugstorten

van het water in zee wordt het eerst gemengd met vers zeewater. Hier­ door moet het een temperatuur krijgen die nagenoeg gelijk is aan die van het zeewater. Het effect dat het koelsysteem op het milieu heeft, moet hierdoor worden geminimaliseerd. Het datacenter is gevestigd in een oude papierpulpfabriek, waarbij gebruik wordt gemaakt van origi­ nele waterinlaat. ■

Lasent levert aan ParkPost

Interxion breidt uit in Stockholm, Wenen en Dublin

Lasent heeft afgelopen week de zeer duurzame en ‘groene’ com­ puterairconditioner bij ParkPost uit Hilversum op het Mediapark opgeleverd. Om de koeling van het datacenter te kunnen waar­ borgen was het noodzakelijk er een extra computerairconditioner met een grote koelcapaciteit bij te plaatsen. Er is gekozen voor een unit op basis van indirecte vrije koeling. Dat betekent dat er grotendeels gebruik wordt gemaakt van de temperatuur van de buitenlucht zonder dat de energieverslinden­ de compressoren moeten worden aangesproken. Aangezien er is gekozen voor een extra grote buitenunit is de energiebesparing nog groter. De installatie is een volledig autonome installatie. ParkPost beheert, archiveert en distribueert videocontent van om­ roepen en televisieproducenten. Buiten de media heeft het bedrijf klanten als banken, gamemakers en overheden. Het beschikt over één van de grootste audiovisuele datacenters van Europa. Op zijn centrale infrastructuur zijn via glasvezel inmiddels meer dan hon­ derd videomontagesets en vijf audionabewerkingsets aangesloten. Een online storage van 350 TB en een archiefopslag van 1 PB geven ruimte aan de ambities van de klanten van ParkPost. ■

Interxion, leverancier van datacenterdiensten, maakt bekend zijn data­ centers in Stockholm, Wenen en Dublin te gaan uitbreiden. Met de uitbreiding wil Interxion de toenemende vraag van klanten opvangen. In Wenen wordt het datacenter uitgebreid met 1.300 m². De uitbreiding ervan is volgens Interxion nodig om te kunnen voldoen aan de extra vraag naar colocatieruimte en -services. In Stockholm wordt het ver­ mogen van Interxio’s datacenter uitgebreid met 1,5 MW. Het datacenter krijgt hierdoor 25 % meer capaciteit. Ook in Dublin wordt de capaciteit van het datacenter met 25 % uit­ gebreid. Dit datacenter krijgt in totaal 1 MW aan extra beschikbare stroom. De uitbreiding van het datacenter in Dublin is specifiek bedoeld om in te spelen op de eisen van bedrijven die actief zijn in digital media, gaming en cloud computing. ■

OEC Power Distribution Units & Monitoring Software

Google koelt datacenter met zeewater

WWW.OEC.NU

R&M introduceert 48-poorts patchpaneel Google investeert in windenergie Google heeft een contract gesloten met NextEra Energy Resources voor de levering van 100,8 MW aan windenergie voor zijn datacenters in Oklahoma. Het windpark Minco II Wind Energy Center in Oklahoma wordt eind 2011 in gebruik genomen. Bill Weihl van Google: “We hebben ons energiegebruik door veranderingen in het ontwerp van onze servers en onze datacenters over de laatste vijf à zes jaar 50 % naar beneden gebracht. Daarnaast rapporteren we ons energieverbruik jaarlijks. Dat doen we al twee jaar nu. Efficiëntie is cruciaal, maar dat is voor ons nog niet genoeg. Daarom kijken we ook naar nieuwe energie-initiatieven, zoals dit windpark. Maar daarbij geldt een simpele economische wet. Het moet over de lange termijn lonen om erin te stappen.” Bron: www.green-it-works.nl ■

R&M, fabrikant van bekabelingsystemen, introduceert een patchpaneel met hoge dichtheid, waardoor ruimte kan worden bespaard. Het highdensitypaneel biedt ruimte voor 48 RJ45-poorten in één hoogte-een­ heid die geschikt zijn voor 19”-racks. Het paneel is geschikt voor zowel onafgeschermde en afgeschermde koperbekabeling als glasvezelaansluitingen. De fabrikant adviseert ge­ bruikers Cat 6A-modules conform ISO11801 te gebruiken of te kiezen voor de LC duplex en MPO/MTP-glasvezeladapters. Het nieuwe hdpaneel is ontwikkeld en geoptimaliseerd voor de hoge snelheid 10 en 40/100 Gb ethernet-datanetwerken. ■

advertentie

INSTALLATIEVLOEREN

ESD Veilig

Stabiel

Betrouwbaar

Economisch

Meer installatievloeren op alteco.nl

Uitval datacenter: 6.000 dollar per minuut

Perf-IT gaat een monitoringoplossing leveren voor het nieuwe datacenter van BT in Nieuwegein. Het bedrijf heeft hiervoor opdracht gekregen van Imtech. De oplossing bevat onder andere een webbased klantenportal. Verder beschikt de oplossing over een realtime performancedashboard, voorraadbeheer gebaseerd op realtime informatie, integratie van alle Eapparatuur en monitoring van de W-installatie. Door de monitoringop­ lossing moet de EEU (energy efficiency usage) lager komen te liggen dan de Code of Conduct voorschrijft. ■

Uitval van een datacenter is een kostbare zaak. Organisaties worden na­ melijk steeds afhankelijker van IT. Volgens Amerikaans onderzoek zou uitval de betrokken organisaties rond de 6.000 dollar per minuut kosten. Emerson Network Power en het Ponemon Institute onderzochten ruim veertig, vooral grotere Amerikaanse datacenters. Deze hadden een mi­ nimum vloeroppervlakte van 750 m2. In de kostenberekening namen ze directe kosten mee. Hierbij moet je denken aan het nemen van maat­ regelen om mogelijk verloren data te herstellen en andere beheerwerk­ zaamheden. Ook werden de indirecte kosten van de uitval geïnventa­ riseerd. Bijvoorbeeld: misgelopen omzet doordat systemen of websites niet beschikbaar zijn. Een gemiddeld incident duurde anderhalf uur, waardoor de schade van deze uitval op ruim 500.000 dollar uitkomt. Ponemon inventariseerde ook hoe deze uitval optrad de afgelopen twee jaar. Gemiddeld waren de ondervraagden in twee jaar tijd betrokken bij twee incidenten waarbij de IT-apparatuur in het datacenter het gemid­ deld twee uur lang niet deed.Toch gaf maar 32 % van de ondervraagden aan dat hun organisatie voldoende middelen had ingezet om de be­ schikbaarheid van de IT-systemen bij uitval te kunnen garanderen. De meeste incidenten worden veroorzaakt door fouten in de noodstroom­ voorziening. Dat kan zijn in de accu’s of in de generator. Goede tweede zijn beheerders die fouten maken. Onregelmatigheden in de koeling zijn ook een oorzaak. Bron: www.green-it-works.nl ■

Nieuwe projecten voor Lasent Datacenterontwikkelaar Lasent maakte de afgelopen maand melding van twee nieuwe projecten. Voor Hollandia uit Krim­ pen aan de IJssel gaat Lasent een nieuw datacenter bouwen. Het huidige datacenter van Hollandia is verouderd en voldoet niet meer aan de eisen die het bedrijf stelt. Het nieuwe datacenter moet duurzaam worden en worden voorzien van volledige redundante voedingsaanvoer en koelin­ stallatie. Om energie te besparen is gekozen voor een warmestraatconstructie. Colo, een vereniging van zeventien samenwerkende kenniscen­ tra, heeft Lasent de opdracht gegeven voor de vervanging van de koeling in haar huidige datacenter. De vervanging is nodig om de beschikbaarheid van het netwerk te waarborgen. Het bestaande datacenter wordt omgebouwd tot een profes­ sionele computerruimte. Het datacenter wordt voorzien van branddetectie en een duurzame redundante koelinstallatie. Hier­ bij wordt gebruikgemaakt van een gesloten warme straat. Het project moet binnen enkele weken van start gaan. Het is ondui­ delijk wanneer het project zal zijn afgerond. ■

Afgelopen maand te zien en te lezen op www.green-it-works.nl: • Modulair datacenter in container heeft de toekomst • In de cloud zit minder koolstof • SAP bespaart met duurzaamheid • Nulmeting ontbreekt in plannen voor groene ict • Training om ‘groene ogen’ te krijgen

OEC Power Distribution Units & Monitoring Software

Perf-IT levert BT monitoring­software

WWW.OEC.NU

Equinix rondt uitbreiding IBX-datacenter Zwolle af Equinix maakt bekend dat de uitbreiding van zijn IBX-datacenter in Zwolle, ook wel bekend als ZW1, is voltooid. Met de uitbreiding van ZW1 is ongeveer 494 m² (bruto) toegevoegd aan Platform Equinix in het oosten van Nederland.

Met de uitbreiding wil Equinix kunnen voldoen aan de sterke vraag naar datacenterdiensten en interconnectie van mkb-ondernemingen en dienstverleners uit Zwolle en omliggende steden. ZW1 wordt beheerd door Virtu Secure Webservices, een dochteronderneming van Equinix.■

advertentie

Mansystems beste CoC-promoter De Europese IT-serviceprovider Mansystems heeft de ‘Endorser of the year’-award gekregen tijdens de DataCentres 2011-conferentie. Het be­ drijf werd uit 1200 bedrijven gekozen als beste promoter van de Code of Conduct (CoC). De ‘Endorser of the year’-award werd dit jaar voor het eerst uitgereikt. De onderscheiding is bedoeld voor organisaties die zich bijzonder heb­ ben ingezet om energie-efficiëntie in datacenters te stimuleren. Mansys­ tems kreeg deze prijs uitgereikt vanwege de uitvoering van de code bij een aantal datacenters in Nederland en Duitsland en de manier waarop het bedrijf de CoC promoot. ■

Raritan brengt capaciteit in kaart

Raritan heeft in Release 2.5 van zijn DCIM-software (Datacenter in­ frastructuremanagement) een aantal webgebaseerde tools toegevoegd die managers helpen bij het vinden van beschikbare ruimte, stroom en netwerkaansluiting binnen het datacenter. De tool ‘capacity search, place and reserve’ brengt snel in kaart waar IT-apparatuur kan worden geplaatst en vereenvoudigt op die manier de capaciteitsplanning en het changemanagement. Het ‘capacity ma­ nagemendashboard’ biedt een realtime overzicht van zowel de capaciteit die in gebruik is als de capaciteit die nog beschikbaar is. Met ‘power distribution management’ biedt dcTrack een compleet beheer van de ‘power chain’. ‘Webservice API for ticket systems’ is eveneens een nieuwe tool binnen dcTrack 2.5 en biedt een ticketingsysteem om nieuwe apparatuur in het datacenter te installeren. Het systeem integreert met BMC Remedy, LanDesk en andere systemen van derde partijen. ■

Cofely maakt datacenter Thales groen Cofely gaat het datacenter van Thales Nederland, een bedrijf dat actief is in de defensie-industrie, in Hengelo ‘groen maken’. De twee bedrijven hebben hiervoor een overeenkomst gesloten. Als onderdeel van de verbouwing gaat Cofely de koelinstallaties in het datacenter vernieuwen en het datacenter volledig ombouwen. Daar­ naast is het bedrijf verantwoordelijk voor de stroomvoorziening, koe­ ling, klimaatbeheersing en brandveiligheid van het datacenter. Door gebruik te maken van moderne koelapparatuur moeten de ener­ giekosten van het datacenter aanzienlijk worden verlaagd. Naar ver­ wachting wordt een CO2-reductie van ruim 211 ton gerealiseerd. ■

advertentie Drie uitdagingen voor iedere datacenter manager – garanderen van betrouwbaar dataverkeer, plannen voor toekomstige migratie en energiebeheer Nexans helpt met betrouwbare netwerkinfrastructuren die een migratiepad bieden naar hoge data snelheden (40G/100G) en tegelijk meeste potentieel biedt voor energiebesparing. Met Environmental Monitoring en Access Control ( EMAC ) en LANsense Intelligent Infrastructure Management, biedt Nexans een compleet pakket van infrastructuuroplossingen voor datacenters. Nexans Cabling Solutions Overschieseweg 317 NL - 3112 NC Schiedam Tel: 010 248 3470 • [email protected] www.nexans.com/LANsystems

Global expert in cables and cabling systems

Terremark krijgt nieuwe CEO HP introduceert FlexNetwork Architecture HP kondigt de HP FlexNetwork Architecture aan, een uniforme architectuur voor datacenters. De architectuur maakt het voor organisaties mogelijk gebruik te maken van mediarijke inhoud, virtualisatie, mobiliteit en cloud computing. De HP FlexNetwork Architure integreert netwerk-‘silo’s’ door protocollen consequent toe te passen op alle netwerkapparaten in een onderneming. Klanten moeten hierdoor de dienstverle­ ning eenvoudiger en sneller kunnen maken in het datacenter. ■

advertentie

Terremark heeft met ingang van 31 mei afscheid genomen van Manuel D. Medina, die het bedrijf in 1980 op­ richtte en daar vervolgens ruim dertig jaar lang leiding aan gaf. Medina wordt als CEO opgevolgd door Kerry Bailey die bij Verizon de functie bekleedde van group president of enterprise cloud strategy and services. Terremark werd eerder dit jaar overgenomen door Verizon voor een bedrag van on­ geveer 1,4 miljard dollar. ■

Omdat deze editie van DatacenterWorks volop in productie was tijdens de Bicsi European Conference & Exhibition, begin juni in Edinburgh, is daarover nog niets gepubliseerd. Wel staat het tweemaandelijkse Bicsi News vol met interessante artikelen over zowel bekabelde als draadloze infrastructuren voor data-, spraak- en videocommunicatie. Dit keer komen onder andere het ontwerp en de toepassing ervan in hotels en ziekenhuizen aan de orde.

Flexibel voor de toekomst In de rubriek 'design & deployment' beschrijft RCDD Kenneth Rah­ man de uitdagingen, kansen en verantwoordelijkheden voor ont­ werpers, adviseurs en installateurs van netwerkinfrastructuren voor ziekenhuizen. Een cruciaal aspect in die sector is uiteraard de kwa­ liteit en beschikbaarheid voor diverse medische toepassingen, zoals het elektronisch patiëntendossier en alle apparatuur voor observatie en behandeling van patiënten. Tegelijkertijd hebben de patiënten en bezoekers behoefte aan connectiviteit voor communicatie en inter­ nettoepassingen tijdens hun verblijf in het ziekenhuis. In hotels zijn communicatienetwerken eveneens kritisch, maar dan meer vanuit een bedrijfseconomisch oogpunt. Bij het ontwerpen van infrastructuren voor zowel ziekenhuizen als hotels, moet ver genoeg vooruit worden gekeken, gezien de vaak lange tijdsperiode tussen ontwerp en realisatie. Bij het enkele weken geleden in gebruik genomen Maasstad Ziekenhuis in RotterdamZuid bedroeg die periode meer dan vijf jaar. Ondertussen verandert de technologie en daarmee moet al zoveel mogelijk rekening worden gehouden. Het nieuwgebouwde Maasstad Ziekenhuis is door Van den Berg Infrastructuren uitgerust met een Cat 6A-netwerk van R&M. In het artikel over de hotelsector zoomt RCDD Jeff Cook dieper in op de noodzaak voldoende flexibiliteit in te bouwen voor toekom­ stige technologische ontwikkelingen. Dat kan met prepatch of in­ telligente patchoplossingen, die in een ander artikel van Bicsi News worden beschreven.

Beveiliging van Wlan’s

In de categorie 'field installation' beschrijft RCDD Scott Wells de mogelijke technieken voor de beveiliging van draadloze netwerken en ontwikkelingen op dat gebied. Hij pleit ervoor bij kritische Wlan’s een beveiligingspecialist in te schakelen en geeft in zijn artikel stof tot nadenken en input voor vragen om aan een expert voor te leggen. De IEEE 802.11 standaard en het Bicsi Wireless Design Reference Manual bevatten alle benodigde informatie, maar zijn niet zo toegan­ kelijk. Daarom kunnen geïnteresseerden tegenwoordig beter de blog­ berichten, tweets en andere publicaties van echte Wlan-specialisten volgen, zoals Matthew Gast. Matthew is namelijk voorzitter van de Wi-Fi Alliance security werkgroepen. Andere artikelen in de mei/juni-uitgave van Bicsi News gaan over projectmanagement, de evolutie van buiggevoelige multi-modeglas­ vezelbekabeling en de stappen richting een groener datacenter. Je kunt deze artikelen allemaal kosteloos lezen (of downloaden) in de elektronische editie van Bicsi News op www.bicsi.org. Voor meer informatie over de lidmaatschapsvoordelen of het oplei­ dingenprogramma, kunt u contact opnemen met de Benelux verte­ genwoordigers: RCDD Joop Ierschot van Deerns, via j.ierschot@ deerns.nl en RCDD Gert-Jan Roozeboom van R&M, via gert-jan. [email protected]. Peter Gloudemans is directeur/eigenaar van AddIT Benelux en nauw betrokken bij de ontwikkeling van Bicsi.

dcw JUNI | bicsi

Connectiviteit voor patiënten en bezoekers

43

NAP of Amsterdam

Bijna in de lucht

nu de civiele bouwactiviteiten zijn afgerond, is mercury volop bezig de technische installaties te plaatsen. daarnaast is terremark zelf actief met de ontsluiting van het datacenter en is een start gemaakt met de connectiviteit. recentelijk zijn de laatste loodjes gelegd wat betreft de bekabeling rond het datacenter. ondertussen is ook ams-ix begonnen met de plannen voor het poppen van het nap of amsterdam. Hans Vandam is freelance journalist

dcw juni | praktijk

In DatacenterWork nummer 1, 2011 hebben we de bouw van Terremarks NAP of Amster­ dam op Schiphol geïntroduceerd. De komen­ de maanden wordt er hard gewerkt om één van de grootste datacenters van Nederland te realiseren. En dat proces volgen we op de voet, in zowel tekst als beeld. Na het ‘groene aspect’, de afronding van de civiele bouw en de technische infrastructuur zoomen we deze maand dieper in op de bekabeling en de rol van AMS-IX.

44

Rondom het datacenter bevindt zich een duct en twaalf mangaten (manholes). In deze mangaten kan Terremark glasvezels leggen voor verbindingen met de verschillende car­ riers. Via de duct brengt het bedrijf de verbin­ dingen van de carriers op vier verschillende plaatsen het datacenter in. Voor iedere car­ rier geldt dat er op ten minste twee plekken glasvezels het pand binnenkomen die vervol­ gens via volstrekt gescheiden paden naar hun racklocatie worden gebracht. Vanuit hun rack patcht Terremark ze door naar de ‘meet-me’ruimte. “Daarnaast krijgt iedere klant in het datacenter standaard een patch naar de meetme-ruimte. Op deze manier is het relatief eenvoudig klanten door een interne patch in deze ruimte een connectie te geven met de carrier van hun keuze en eventueel klanten

met elkaar te verbinden”, vertelt Eric Lisica, VP datacenter services bij Terremark.

gestroomlijnd

Een letterlijk hoogtepunt was de plaatsing van de vijf 2,25 MW Catterpillar-generato­ ren, die samen met de ups’en de noodstroom­ voorziening vormen. Deze generatoren zijn op het dak aan de achterzijde van het pand geplaatst, boven de locatie waar de centrale stroomvoorziening wordt geregeld. De ge­ neratoren zijn in combinatie met een grote brandstoftank in staat de elektriciteit gedu­ rende 72 uur te garanderen. Voor de distri­ butie van elektriciteit in het NAP zelf maakt Terremark in het datacenter veel gebruik van busbartechniek, omdat die veel eenvou­ diger te monteren is dan de vaak erg dikke koperkabels. Daarnaast kun je met een bus­ bar flexibeler omgaan bij het plaatsen van de elektrische verdeelpunten. Een busbar (soms ook ‘buzz bar’) is een dikke strip koper, of een ander materiaal die elektriciteit geleidt in een schakelbord of in een elektrisch distribu­ tiesysteem.

ams-ix

AMS-IX is onlangs begonnen met de plan­ nen voor het POPpen van het NAP of Am­ sterdam, het negende datacenter in het AMS-

IX netwerk. Dit netwerk is opgebouwd rond twee coresites (in de datacenters Eunetworks en Global Switch). De accessrouters waarop de klantaansluitingen plaatsvinden zijn alle­ maal op de corerouters in deze locaties aan­ gesloten. Specifiek voor Terremark betekent dit dat AMS-IX bij twee leveranciers dark fibers afneemt, een naar de ene coresite en een naar de andere. “Voor de redundantie kijken we er met zorg op toe dat de routes die de fibers naar de twee coresites nemen, volledig gescheiden worden opgeleverd. Hiervoor zijn er bij het Terremark-datacenter twee volledig geschei­ den invoerpunten en ook routes door het ge­ bouw”, licht Henk Steenman van AMS-IX toe. “De dark fibers worden opgelicht door lasers in de interfaces van de routers, op dit moment 10GE. Vervolgens worden verschil­ lende 10GE-verbindingen samengevoegd op een fiber via DWDM-apparatuur. Zo kan AMS-IX verschillende verbindingen van 40 of 80 Gbps maken tussen de routers bij Terre­ mark en de corerouters. Via de verbindingen naar de corerouters kunnen de klanten die bij Terremark worden aangesloten, vervolgens de klanten bereiken die hun aansluiting bij andere datacenters op AMS-IX hebben.”

advertentie

DFC² : het geld komt u aanwaaien!

Meer computervermogen op een kleiner oppervlak zorgt voor een stijging van de vraag naar energie-efficiënte airconditioners voor computerruimten. DFC², het ‘Directe Vrije Koeling’ concept van Stulz met innovatieve wegklapbare warmtewisselaar, is de meest milieuvriendelijke en energiezuinige koeloplossing die wordt toegepast in de CyberAir airconditioners. Ook bij een hoge buitentemperatuur kan dankzij de intelligente DFC² besturing de computerruimte met buitenlucht vrij gekoeld worden. Behaal een enorme energiebesparing in uw computerruimte met DFC² ! STULZ Groep BV Weverij 7-9 1185ZE AMSTELVEEN Tel.: +31(20) 545 1111 WWW.STULZ.NL

ik zie mezelf als een redelijk brave burger. ik zorg ervoor dat ik dagelijks twee ons groente en twee stuks fruit eet. ik rijd nooit te hard en help oude vrouwtjes bij het oversteken. ik beweeg voldoende om gezond te blijven en heb altijd kleingeld op zak voor hulpvragende daklozen en collectanten. alsof dat allemaal nog niet genoeg is, maak ik ook nog dagelijks klanten blij met het opzetten van cloudservers. binnen een minuut, als ze willen. Brian Garvey is country manager benelux bij Rackspace

dcw juni | column

De zeven doodzonden van cloud computing

46

Maar toch maak ik me zorgen. Niet zozeer of ik op nu een banaan of een peer zal eten, maar meer over mijn werk in verband met 'cloud computing'. Het lijkt alsof een donkere wolk boven de cloud-computingindustrie hangt die een schaduw werpt op die zaken waar ik juist zo enthousiast over ben! Ik zie het als mijn burgertaak mensen hierop te wijzen en hiervoor te waarschuwen. Ik refereer aan het onlangs verschenen rapport 'How to drive out seven deadly sins of cloud computing' van het Information Security Forum (ISF). Toen ik dit verslag onder ogen kreeg, viel mijn mond open van verbazing. Blijkbaar zijn er nog steeds mensen die grote steken laten vallen bij de inzet van cloud computing in hun organisatie. En dat is jammer. Het rapport richt zich op bedrijven die zich oriënteren om naar de cloud te migreren om zo cloudservices te kunnen aanbieden. Maar wat zijn die zeven doodzonden eigenlijk? 1. Onwetendheid – wanneer de boardroom niet wordt betrokken bij de inzet van cloudservices en deze online komen met weinig of geen betrokkenheid van het management. 2. Dubbelzinnigheid – wanneer contracten worden gesloten zonder autorisatie en er geen eisen zijn over de beveiliging en de mogelijkheid het contract te herzien. 3. Twijfel - wanneer er weinig of geen zekerheid is over de getroffen beveiligingsmaatregelen van de provider. 4. Overtreding - het niet van tevoren overwegen of het plaatsen van data in de cloud wel mag volgens de geldende regelgeving. 5. Wanorde - het niet goed beheren van de indeling, opslag en vernietiging van data. 6. Verwaandheid - beweren dat de enterprise infrastructuur helemaal klaar is voor de cloud, terwijl dat niet zo is. 7. Zelfgenoegzaamheid - ervan uitgaan dat 24/7 service altijd vanzelfsprekend is. De voordelen van cloud computing voor kosten en efficiëntie zijn inmiddels in alle gelederen van de markt doorgedrongen. Dat blijkt wel uit het feit dat dagelijks veel organisaties overgaan naar een cloudomgeving. Maar er kan nog veel worden verbeterd aan het transitieproces, niet alleen op technisch gebied, maar juist ook op organisatorisch niveau. Ik denk dat deze lijst van doodzonden standaard moet worden toegevoegd aan het boek 'cloud computing for dummies'. Want pas wanneer organisaties hun huiswerk goed hebben gedaan, zullen ze optimaal kunnen genieten van al het moois dat de cloud hen te bieden heeft. Ik bied me graag aan als huiswerkbegeleider in deze. Want is dat niet iets wat elke verantwoorde burger zou moeten doen? Meer informatie over het ISF-rapport is te vinden via: http://bit.ly/mRffS2 ■

Word lid van DatacenterWorks mail uw persoonsgegevens naar [email protected] en ontvang het magazine datacenterworks gratis

InRow koelingopties zorgen voor meer energie efficiëntie. Onze InRow-units zijn verkrijgbaar als vloer- of plafondmodel (vloermodel hier weergegeven).

Uw bedrijfsbehoeften en IT-belasting zijn dynamisch. Voortaan is uw koeling dat ook. Even voorstellen: Uitgebreide en flexibele koelingopties van APC by Schneider Electric voor uw on-demand koelingbehoeften De warmte in datacenters loopt meer en meer op

Racks staan vol met apparatuur, met als gevolg de hoogste rack-vermogensconcentraties ooit. Het resultaat: een ongeëvenaard hitteniveau in elke rij. Ondertussen heeft de virtualisatie haar intrede gedaan, wat leidt tot een dynamische belasting en wisselende hotspots. Het wordt moeilijker om deze uitdaging het hoofd te bieden met alleen traditionele verhoogde vloeren en perimeterkoeling. Hoe kunt u dan voor voldoende koeling zorgen op de plekken waar dat nodig is? En hoe kunt u de koeling stroomlijnen om de energiekosten tot een minimum te beperken? APC by Schneider Electric™ levert de efficiënte en doeltreffende oplossing die u nodig hebt: InRow™-koeling. InRow-units zijn verkrijgbaar in twee modellen: vloermodellen en onze nieuwe plafondmodellen, die allebei voor afkoeling van hittebronnen zorgen.

De flexibiliteit van de InfraStruxure architectuur:

Ventilatoren met variabele snelheden verlagen de hitte en verbeteren de efficiëntie Sensoren op het rack controleren de temperatuur en verschaffen u real-time informatie over waar de hittebron zich bevindt. Wanneer de hittebelasting zich in de kamer verplaatst, passen de ventilatoren met variabele snelheden zich automatisch aan om aan de vraag te voldoen. Door de koeling nauw af te stemmen op de hittebelasting, gebruikt u de koeling die nodig is op de juiste plaats en op het juiste moment. Ook zorgt u voor minder verspilling, omdat wordt voorkomen dat warme en koude lucht zich vermengen waardoor er geen hotspots ontstaan. U verbetert de efficiëntie en vermijdt overmatige koeling. De plafondunits bieden u de koeling die u nodig hebt binnen de bestaande ruimte.

Modulair ontwerp biedt maximale flexibiliteit

De schaalbare, modulaire InRow-koelingunits kunnen eenvoudig en snel worden gebruikt als basis van uw volledige koelingarchitectuur. Of kunnen binnen een bestaand datacenter worden geplaatst naast de bestaande perimeterkoeling voor een high-density ruimte met hoge dichtheid. In dit soort hybride-omgeving hoeft u niet van voren af aan te beginnen en de installatie gebeurt snel en eenvoudig, waardoor u uw IT on-demand aan uw bedrijfsbehoeften kunt aanpassen.

Next Generation InfraStruxure

InRow-koeling maakt deel uit van de Next Generation InfraStruxure™- oplossing, de unieke, schaalbare, aanpasbare en on-demand datacenterarchitectuur van APC by Schneider Electric.

Maak van elke kamer een datacenter van wereldformaat. InfraStruxure kan worden gebruikt als een standalone, modulaire, schaalbare, op maat gemaakte oplossing die eenvoudig ontworpen, gebouwd en geïnstalleerd kan worden door kleine, opstartende datacenters.

Verleng de levensduur van uw datacenter. Bestaande datacenters kunnen InfraStruxure onderdelen toevoegen aan de bestaande architectuur en, voor een nog hogere optimalisatie, onze management software gebruiken.

Uitbreiding met de modulaire architectuur voor grote datacenters. Middelgrote/grote omgevingen kunnen InfraStruxure inzetten als een ‘pay-as-you-grow’, schaalbare architectuuroplossing met zones.

Download binnen 30 dagen GRATIS uw white paper(s) en maak kans op een Lenovo® all-in-one touch screen PC! Kijk op onze website op www.apc.com/promo en gebruik toegangscode 85700t Tel 0800 020 3244 • Fax 0347 325225 ©2011 Schneider Electric. All Rights Reserved. Schneider Electric, APC, InRow, and InfraStruxure are trademarks owned by Schneider Electric Industries SAS or its affiliated companies. All other trademarks are property of their respective owners. • 998-5048_NL • APC Benelux – Postbus 219 – 4130 EE Vianen – Nederland