Evaluatie 3e uitvoeringsjaar cultuurhistorisch beleid kadernota Belvoir 2003
december 2003 dienst Ruimte, Economie en Welzijn afdeling Stedelijk Gebied Cultuurhistorie
Inhoudsopgave
blz.
Hoofdstuk 1
Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Hoofdstuk 2
Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
2.1
De financiële inzet voor 2003. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Hoofdstuk 3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6
Uitvoering van het Provinciaal Cultuurhistorisch Beleid 2003 . . . . . . . . . . . . . . . 3
Werklijn 1: De Cultuurhistorische Beleidskaart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Werklijn 2: Samen werken aan cultuurhistorie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Werklijnen 3 en 4: De subsidieregeling en de werken/uitvoeringsprogramma’s 2003 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Werklijn 5: Uitwerking Belvedère . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Werklijn 6: Uitwerking Nieuw Archeologisch Bestel in Gelderland. . . . . . . . . . 7 Werklijn 7: Verbeteren van de communicatie over het beleid. . . . . . . . . . . . . 8
Hoofdstuk 1
Inleiding
Met het Werkenprogramma Cultuurhistorie geven wij concreet invulling aan het cultuurhistorisch beleid van de provincie Gelderland zoals verwoord in de kadernota Belvoir. In Belvoir beschrijven wij dat de cultuurhistorische waarden van Gelderland een belangrijke voorwaarde voor de kwaliteit van de leefomgeving is. Ook in het vierde uitvoeringsjaar zetten wij wederom een actief cultuurhistorisch beleid neer, waar cultuurhistorische belangen niet langer tegenover elkaar staan, maar elkaar inspireren en versterken. In deze notitie kijken wij terug naar het derde uitvoeringsjaar en met name naar de inzet van middelen, de activiteiten, de prestaties en de effecten.
1
Hoofdstuk 2
Algemeen
In de kadernota Belvoir hebben wij opgeschreven hoe de provincie de cultuurhistorische kwaliteiten van het fysieke leefmilieu in de bestaande en toekomstige (ruimtelijke) inrichting van Gelderland kan behouden én versterken door ontwikkeling. Geen traditionele monumentenzorg meer, maar juist cultuurhistorie versterken door actief te ontwikkelen. De provincie Gelderland hecht dus grote waarde aan de duurzame inrichting en ontwikkeling van onze leefomgeving. In Belvoir werken wij via drie beleidsopgaven/streefbeelden aan deze drie missies: 1 Realiseer dat cultuurhistorie als volwaardige wegingsfactor in de ruimtelijke inrichting en als bepalende factor voor de kwaliteit van de leefomgeving functioneert. 2 Vergroot substantieel de economische potentie van de cultuurhistorie. 3 Vergroot aantoonbaar het cultuurhistorisch besef/verbreedt het draagvlak. Aan de hand van de hiervoor geschetste beleidsinhoud, zijn wij in 2003 begonnen met het derde jaar van de uitvoering van het beleid via de indertijd voorgestelde zeven werk- of uitvoeringslijnen (zie hoofdstuk 3). Daartoe stonden ons de volgende programmatische kosten ter beschikking. 2.1
De financiële inzet voor 2003
Het Meerjaren Investeringsfonds Cultuurhistorie In de kadernota Belvoir hebben wij aangegeven dat op basis van een behoefteraming met als streefbeeld 2010, er jaarlijks een budget nodig is van ongeveer 4,-- miljoen. De volgende cijfers zijn geprognosticeerd. De definitieve vaststelling vindt plaats bij vaststelling van de rekening in het eerste kwartaal van 2004. De beginstand van het Meerjaren Investeringsfonds Cultuurhistorie was per 1 januari 2003 vrije ruimte Dotatie aan de gewone dienst De rente-inkomsten en inflatiecorrectie bedroegen in 2003 Dotaties * GSO * MIC 2002 * eenmalige dotatie Rijk i.v.m. "Verdrag van Malta"
* Meerjarenbegroting 2003 incidentele dotatie Het feitelijke beginsaldo van het MIC bedroeg dus Hiervan is 2.278.950,-- uitgegeven aan de Subsidieregeling Duurzame Instandhouding Cultuurhistorische Waarden en 1.930.699,-- aan de specifieke cultuurhistorische projecten, het werkenprogramma Belvoir 2003 en 943.961,-- aan de specifieke cultuurhistorische projecten, uit Meerjarig Investeringsfonds Gelderland 2002 Totaal uitgegeven 2003 waarmee het saldo per ultimo 2003 is gekomen op
2
1.051.000,-3.663.459,-237.139,--/-
227.000,-1.785.000,-122.000 ,-300.000,-6.731.598,--
-/-
2.278.950,--
-/-
1.930.699,--
-/-
943.961,-5.153.610,-1.577.988,--
MIG 2002 geoormerkt (lees, nog niet toegekend)
-/924.000 ,--
Vrije ruimte (5 december 2003)
Hoofdstuk 3
653.988,--
Uitvoering van het Provinciaal Cultuurhistorisch Beleid 2003
Het jaar 2003 was het derde jaar voor de omzetting van het oude "monumentenbeleid" in het cultuurhistorische beleid: Belvoir. Ook in 2003 is een vervolg gegeven op de zeven werklijnen. Met uitvoering van het beleid langs deze zeven werklijnen is het nieuwe cultuurhistorische beleid in 2004 langzamerhand tot volle wasdom gekomen. Het werkenprogramma van 2003 had als leidend thema "Het verhaal erachter". Met de geselecteerde projecten hebben wij de cultuurhistorische waarden van Gelderland meer laten "leven". Het zijn namelijk ook de verhalen, de mythes en de legendes achter het monument of landschap die een grote bijdrage leveren aan de belevingswaarde. 3.1
Werklijn 1: De Cultuurhistorische Beleidskaart
Vorig jaar is de Cultuurhistorische Waardenkaart (verder CHW te noemen) gereedgekomen. Wij hebben de CHW en de verschillende confrontaties met andere plannen aan uw Commissie Ruimtelijke Ordening in de decembervergadering van 2002 gepresenteerd. Nog even in herinnering: de Cultuurhistorische Waardenkaart dient als toetsingskader voor de inbedding van Cultuurhistorie in de ruimtelijke ontwikkeling en als basis voor de Provinciaal Cultuurhistorische Beleidskaart. De CHW bevat in ieder geval de archeologische, de historisch-geografische en de historisch(steden)bouwkundige elementen. Op de CHW hebben wij met drie kleuren aangegeven de cultuurhistorische waarden in samenhang met de hiervoor genoemde disciplines. Op veel plaatsen in Gelderland is deze hoog gewaardeerde samenhang terug te vinden, zoals op de hele Veluwezoom van Rheden tot en met Hattem, het Land van Maas en Waal en Montferland als een voorbeeld van een zeer waardevol gebied in de Achterhoek. Tegelijkertijd constateren wij grote ruimtelijke druk in veel gebieden van Gelderland! De confrontatie van de CHW met de Nieuwe Kaart van Nederland (toekomstige vastgestelde gemeentelijke plannen) en de nieuwe PVVP (Provinciale Verkeers- en Vervoersplan) toont aan dat wij in komende jaren rekening moeten houden met functieverandering van circa 20.000 ha van het hoog gewaardeerd Gelders cultuurlandschap. Met de CHW zijn wij in staat in een vroeg stadium cultuurhistorisch advies te geven aan deze ruimtelijke ontwikkelingen. Vervolgens hebben wij de cultuurhistorische waarden in actieve beleidsdoelen vertaald in de Cultuurhistorische Beleidskaart (lees hierna als CHB). De CHB is voor de Veluwe en voor het Rivierengebied in concept gereed. Via de CHB leveren wij een belangrijke bijdrage aan het nieuwe streekplan en de provinciale landschapsvisie. Met de CHB onderkennen wij dat elk gebied in Gelderland zijn eigen unieke wordingsgeschiedenis kent en daarmee een eigen "verhaal" vertelt. Dit verhaal weerspiegelt zich in fysieke aspecten, zoals gebouwen, wegen en verkavelingspatronen maar ook in niet-tastbare aspecten, zoals gewoonten en volksaard. Tezamen bepalen deze aspecten de cultuurhistorische identiteit van een gebied. Het is deze regionale identiteit die wij belangrijk vinden bij het bewaken en bewaren van allerlei ruimtelijke ontwikkelingen.
3
Vervolgens vertalen wij de identiteit in een aantal specifieke cultuurhistorische opgaven en kansen per deelgebied. Dit doen wij om de cultuurhistorische identiteit van een gebied, en daarmee van heel Gelderland, te behouden, te versterken en vooral te ontwikkelen. Met de CHB zijn wij dus in staat de regionale identiteit voor de cultuurhistorie voor een stukje Gelderland te benoemen en die als leidraad te gebruiken voor cultuurhistorische gebiedsprogramma’s. De CHB zullen wij naar verwachting in het eerste kwartaal 2004 ter besluitvorming aanbieden.
4
3.2
Werklijn 2: Samen werken aan cultuurhistorie
Op 17 mei 2002 is het convenant Samenwerkingsverband Cultuurhistorie Gelderland ondertekend. In dit convenant hebben de deelnemende partijen, te weten de provincie Gelderland (provincie), De Rijksdienst voor de Monumentenzorg (RDMZ), De Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB), de Vereniging Nederlandse Gemeenten Gelderland (VNG), het Gelders Genootschap (GG) en de Monumentenwacht Gelderland (MW) de intentie uitgesproken om gezamenlijk de Gelderse cultuurhistorische belangen te behartigen. Op dit moment zijn wij een voortgangsrapportage aan het voorbereiden. De voorlopige conclusie van de rapportage is dat de communicatie en de samenwerking tussen de verschillende partners aanzienlijk is verbeterd. De voortgangsrapportage zullen wij naar verwachting in het eerste kwartaal van 2004 ter kennisgeving aanbieden. 3.3
Werklijnen 3 en 4: de subsidieregeling en de werken/uitvoeringsprogramma’s 2003
Het jaar 2003 is het derde jaar geweest van feitelijke uitvoering van het Meerjaren Investeringsprogramma Cultuurhistorie (MIC). Het programma hebben wij in januari 2003 aan u voorgelegd. Dit programma bestond uit twee delen: a) de (Subsidie)regeling Duurzame Instandhouding Cultuurhistorische Waarden; en b) de lijst met provinciaal cultuurhistorische werken en -projecten om onze doelstellingen in besef, economie en ruimtelijke kwaliteit, te bereiken. Ad a) Een belangrijk onderdeel bij de uitvoering van het beleid is de subsidieregeling, de regeling welke voorziet in onder meer restauratie, onderhoud, beheer etc. De regeling blijkt wederom in 2003 een goede ondersteuning te zijn. De beschikbare middelen hebben wij verdeeld over in totaal 926 beschikkingen, waarbij een bijdrage is geleverd in duurzame instandhouding (archeologische studies, restauratie, onderhoud en beheer) van cultuurhistorische waarden. In de onderstaande tabel leest u het aantal afgegeven beschikkingen per onderdeel van het Meerjarig Investeringsfonds en Meerjarig Investeringsfonds Gelderland. Onderdeel fonds
Aantal
MIC 1 Duurzame Instandhouding Cultuurhistorische Waarden MIC 2 Werkenprogramma Belvoir
835 82
Meerjarig Investeringsfonds Gelderland 2002 (MIG) Totaal aantal beschikkingen
9 926
De financiële ondersteuning en ondersteuning in de vorm van kennisoverdracht, partnerschap etc. door de provincie, hebben geleid tot een aantoonbaar betere kwaliteit van restauratie en tot de inschakeling van gekwalificeerde aannemers. Restaureren blijkt gelukkig ook in 2003 nog steeds een vak te zijn.
5
Ad b) In 2003 hebben wij conform ons gepubliceerde werkenprogramma 53 projecten aan de dienst Ruimte, Economie en Welzijn ter uitvoering gegeven. 45 daarvan zijn nieuw opgevoerd en 8 projecten vormen het restant van het Werkenprogramma 2002. 14 van deze 53 projecten zijn nog niet of gedeeltelijk uitgevoerd. Van deze 14 projecten gaan er twee definitief niet door, te weten: 1 2003-4 Polder Arkemheen; Ruimtelijke perspectieven. Het project was onder andere gesubsidieerd door Belvedère. Het project is niet doorgegaan vanwege de afwijzing van de Belvedèresubsidie. 2 2003-37 Gelderse Prijs voor Cultuurhistorie. Het project is wederom vanwege tijdsdruk en prioritering niet opgestart. Van de overige projecten verwachten wij de afrekening in 2004: 3 2003-05 Interactief ontwerpen en toetsen van ruimtelijke plannen; 4 2003-06 Uitvoeringsprogramma Nieuwe Hollandse Waterlinie; 5 2003-08 Herbestemming maalderij Heurne; 6 2003-13 Versterking cultuurhistorische component bij verbetering landschapselementen; 7 2003-17 Herbestemming buitenplaats ‘t Medler - 1e fase; 8 2003-31 Grensoverschrijdende restauratie van cultuurtoeristische objecten in de Euregio; onderdeel provincie Gelderland; 9 2003-23 Paardenkunstroute; 10 2003-39 Belvoir Cultuurhistorische Jaarbundel; 11 2003-48 Kwaliteitsplan beleidsontwikkeling; 12 2003-49 Molens kennisproject; 13 2003-51 Erfgoedlogies; 14 2003-53 Vervolg opleidingstraject implementatie. Een aantal van de wel afgeronde projecten uit 2003 belichten wij hier in het kort. project 2003-19 Warkense maalderij (2e en laatste fase) te Warnsveld Het gaat hier om de afronding in mei 2003 van de restauratie en herbestemming van het bij de Warkense molen gelegen maalderijcomplex. De ontsierende silo is gesloopt ter verbetering van de molenbiotoop en in het maalderijcomplex bevindt zich nu een expostieruimte, theeschenkerij, vergaderlocatie en trekkershut. Het geheel is kleinschalig van opzet en een goed voorbeeld van instandhouding en ontwikkeling van cultuurhistorische waarden in relatie tot plattelandsontwikkeling en recreatie en toerisme. Door de gemeente en de EU is eveneens voor dit project subsidie verleend. Het verhaal achter de Achterhoekse kleinschalige industrie blijft dus bewaard. project 2003-18 Buitenplaats De Wiersse te Vorden De buitenplaats De Wiersse is van rijkswege een beschermde buitenplaats en trekt jaarlijks vele duizenden bezoekers. In 2003 is de eerste fase uitgevoerd van een aantal maatregelen en het treffen van voorzieningen die gericht zijn op een betere toegankelijkheid, intensivering van de voorlichting en bezichtigingen. Na uitvoering van de werkzaamheden is gebleken dat de genomen maatregelen een gunstige invloed hebben op de informatievoorziening en bezichtiging van de buitenplaats. Met name worden in toenemende mate (grote) buitenlandse gezelschappen verwelkomd. De EU heeft ten behoeve van dit project eveneens subsidie verleend. project 2003-9 Berkelzone te Eibergen
6
In 2003 is begonnen met het uitvoeren van genoemd project hetgeen bestaat uit het gedeeltelijk reconstrueren van de oude Berkelloop en Berkelhaven direct aan de noordrand van het dorp Eibergen in combinatie met de invulling van een ecologische verbindingszone. Door deze maatregelen wordt de gereconstrueerde Berkel weer bevaarbaar vanaf Eibergen tot aan het beschermd dorpsgezicht Mallum (met watermolen, muldershuis en schuur en schutsluis in de Berkel). Voorts is binnen het project een aantal maatregelen in uitvoering op het gebied van informatie en educatie over natuur en cultuurhistorie in relatie tot recreatie en toerisme. De werkzaamheden ten behoeve van een aantal bruggen en havenkranen worden uitgevoerd in het kader van het provinciaal project opleiding restauratie-vaklieden (leerlingenbouwplaats). De EU heeft ten behoeve van dit project eveneens subsidie verleend. project 2003-40 Belvoir-tentoonstelling in het Museum Valkhof Voor het Limesproject Gelderland is een provinciale website ontwikkeld. Hierop is de Limeskaart te zien en wordt informatie gegeven over het project. De internetsite van de provincie zal worden gekoppeld aan de website vanuit Belvedère, waarvoor wij in de projectgroep zitting nemen. De overzichtstentoonstelling "Het landschap lezen" was een groot succes. De tentoonstelling heeft in Het Valkhof veel bezoekers getrokken en het verhaal verteld over de puur cultuurhistorische fenomenen in Gelderland met als titel: De huidige bewoners van de Gelderse landgoederen, de rivier als vriend en vijand en de Romeinse periode. project 2003-10 IJsselkadeproject, gemeente Doesburg* fraai voorbeeld van culturele planologie In 2003 is door landschapsarchitect OKRA en Derks Landscape Architects een gezamenlijk ontwerp gemaakt voor de conservering en visualisatie van de middeleeuwse Saltpoort binnen het zogenoemde IJsselkadeproject van de gemeente Doesburg. In de directe omgeving van de locatie zullen de vondsten gevisualiseerd worden door middel van een "peilstok tijd". De vondsten en de locatie worden in hun historische context geplaatst middels een historische wandelroute rondom de vestingwerken. De laatste fase van het project (fase III) van het IJsselkadeproject Doesburg, de realisatie van de visualisatie van de middeleeuwse Saltpoort vindt in 2004 plaats. project 2003-34: Veldschansen, circumvallatie Groenlo en andersoortige aardwerken/walgrachtsystemen Voor de bijzondere schans De Karsenborgh te Bredevoort, gemeente Aalten is een plan van aanpak opgesteld door de Archeologische Monumentenwacht in samenwerking met Stichting Landschapsbeheer Gelderland, voor het herstel en de inrichting van het totale terrein. De uitvoering hiervan zal in 2004 geschieden. Deze schans is qua vorm en afmetingen uniek te noemen, een fraai bewaard exemplaar. Voor de landelijk unieke circumvallatie van Groenlo (80-jarige oorlog) wordt in samenwerking met de drie betrokken gemeenten (Groenlo, Lichtenvoorde, Eibergen) een plan van aanpak opgesteld. Deze linie is dermate omvangrijk en biedt zo veel mogelijkheden, dat betrokken partijen eerst een plan van aanpak noodzakelijk achten. De circumvallatie is qua type project vergelijkbaar met de Hollandse Waterlinie; ook in het veld zijn blijkens deze zomer nog diverse onderdelen als veldschansen e.d. intact. De Engelse Schans, die hiervan een onderdeel uitmaakt, is vorig jaar met onze middelen hersteld en behoeft een verder beheersplan. Dit beheerplan is ook financieel mede mogelijk gemaakt. 3.4
Werklijn 5: Uitwerking Belvedère
7
De contouren van een uitvoeringsgericht cultuurhistorisch beleid zoals die in 2002 zijn geformuleerd, zijn het afgelopen jaar uitgangspunt geweest van het Gelders cultuurhistorisch beleid. Zo is voor het Belvedère-gebied de Nieuwe Hollandse Waterlinie een ruimtelijke visie opgesteld; de zogenaamde Gebiedsvisie-Zuid. De aanduiding zuid heeft overigens betrekking op het gebied van de waterlinie ten zuiden van de Lek. Het afgelopen jaar hebben wij voornamelijk gebruikt om met betrokken partijen van planvorming naar uitvoering te komen. Omdat het hierbij gaat om een veelheid aan overheden van rijks- tot gemeentelijk niveau (in totaal 16 partijen) die alle te maken kregen met verkiezingen, heeft dat proces meer tijd in beslag genomen dan aanvankelijk was voorzien. In het proces van planvorming naar uitvoering is nu het moment aangebroken dat er daadwerkelijk uitvoeringsprogramma’s worden opgesteld. Ook het tweede Belvedèreproject "Water langs de Linie" is het afgelopen jaar gestaag doorgegaan. De strijdigheid met het tracé-besluit is, in overleg met Rijkswaterstaat, definitief opgelost. Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft vanuit haar verantwoordelijkheid voor het Belvedèrebeleid de kosten die met de verplaatsing van het ecoduct zijn gemoeid, voor haar rekening genomen. Ook in de planvorming rond de verbreding van de A 2 ter hoogte van de Diefdijk (gemeente Culemborg) heeft de cultuurhistorie nu een volwaardige plek gekregen. In de aanloop naar het nieuwe Gelderse Streekplan is de Nieuwe Hollandse Waterlinie gebruikt als bouwsteen voor de regionale structuurvisies. Op deze wijze is het mogelijk het Belvedèrebeleid in het nieuwe streekplan te veranderen. De verwachting is dat dit verder wordt ondersteund in de Nota Ruimte. Het derde Belvedèreproject speelt zich af in de Bommelerwaard. De resultaten van dit project maken inmiddels deel uit van het gemeenschappelijk landschapbeleidplan van de gemeenten Zaltbommel en Maasdriel. Cultuurhistorie heeft hierin een duidelijk eigen plaats gekregen. In dat landschapsplan is een uitvoeringsprogramma opgenomen. Daarin worden tal van uitvoeringsprojecten beschreven, die na bestuurlijke vaststelling door de beide gemeenten, vanaf volgend jaar kunnen worden uitgevoerd. In de Culemborgerwaard hebben de plannen rond de Nieuwe Hollandse Waterlinie, na intensief overleg met het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, geresulteerd in een aanvraag in het kader van de BIRK-subsidie. BIRK is een rijksregeling die tot doel heeft de ruimtelijke kwaliteit te vergroten. Het Belvedèreproject Arkemheen is vanwege de afwijzing van de Belvedère-subsidie in 2003 niet doorgezet. De uitwerking van het Belvedèrebeleid is opgenomen in de Cultuurhistorische Waardenkaart en Beleidskaart. De vorenstaande ruimtelijke visie, inrichtingsvoorstel, uitvoeringsprojecten, zijn daarmee een onlosmakelijk onderdeel geworden van het Gelders cultuurhistorische beleid. Daarmee is de uitwerking van het Belvedèrebeleid voltooid. 3.5
Werklijn 6: Uitwerking Nieuw Archeologisch Bestel in Gelderland
Voor de inhoud van het Nieuwe Archeologisch Bestel in Gelderland is de verdere uitwerking van Malta van cruciaal belang. Daarover is intensief overleg gaande met het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, het IPO en het VNG. De wijziging van de Monumentenwet 1988 en enkele andere wetten ten behoeve van de archeologische monumentenzorg mede in verband met de implementatie van het Verdrag van Valletta (Wet op de archeologische monumentenzorg) wordt voor de zomer van 2004 in de Tweede Kamer behandeld. De invoering van de wet is gepland op 1 januari 2005. De Uitvoeringsnota Archeologie (de publieksversie) heeft in het kader van de Ym van de Werfprijs voor Archeologische Monumentenzorg 2003 een eervolle vermelding verkregen. 8
De beleidsvoornemens en beleidsdoelstellingen zoals verwoord in de Uitvoeringsnota Archeologie, zijn vertaald in een reeks actiepunten. Een aantal actiepunten hebben te maken met de succesvolle invoering van de Wet op de archeologische monumentenzorg. Zo hebben wij de archeologische informatie op provinciaal niveau binnen de Gelderse Cultuurhistorische Waardenkaart toegankelijk gemaakt via het internet en geactualiseerd en verder hebben wij bij zeven gemeenten financieel bijgedragen aan de doelstelling integratie in planvorming d.m.v. gemeentelijke archeologische beleidsadvieskaarten. Het netwerk van regionaal en gemeentelijk archeologen wordt versterkt en uitgebouwd.
9
Zo is in het KAN-gebied een nauwere samenwerking ontstaan tussen de gemeenten waarbij de gemeentelijke archeologische diensten van Nijmegen en Arnhem faciliteren. In de Gelderse Vallei en in het Westelijk Rivierengebied is een regionaal netwerk in wording. In de Achterhoek wordt binnenkort een regionaal archeoloog aangesteld. De gemeenten Apeldoorn en Ede hebben een zelfstandige opgravingsbevoegdheid gekregen en zullen op termijn ook regionaal gaan werken. Met de Archeologische Monumentenwacht Nederland (AMW) hebben wij een startdocument Meerjarenprogramma Archeologische Monumentenwacht opgesteld. De AMW is een toekomstige partner in het cultuurhistorisch samenwerkingsverband, waarmee wij de komende jaren structureel, gebiedsgewijs willen samenwerken. In het Belvoir Werkenprogramma 2004 wordt gestart met een pilot voor deze samenwerking. In 2003 is structureel overleg gevoerd met het Gelders Archeologisch Centrum. Behalve beleidsafspraken op langere termijn is met name gesproken over de depotfunctie van het GAC en het uitbouwen van het GAC tot provinciaal archeologische helpdesk, bibliotheek en kenniscentrum. Hoewel in de Wet op de archeologische monumentenzorg het begrip van archeologisch informatiecentrum wordt losgelaten en slechts nog wordt gesproken van provinciaal bodemdepot, zijn wij nog steeds van mening (zie ook onze IPO-reactie) dat het ten behoeve van de publieksfunctie beter is een archeologisch informatiecentrum in stand te houden. 3.6
Werklijn 7: Verbeteren van de communicatie over het beleid
Een ander belangrijk element in het besef en draagvlak van de cultuuhistorie is onze mening over allerlei (ruimtelijke) plannen. Wij adviseren in het kader van de Wet op de Ruimtelijk Ordening en de Wet Monumenten 1988 voor allerlei zaken omtrent archeologische en/of bouwkundige monumenten. In het aanbod van de plannen zien wij een behoorlijke kwalitatieve stijging van de cultuurhistorische beschrijvingen. Cultuurhistorie raakt zo langzamerhand beklijfd in de hoofden van de plannenmakers is onze constatering. In de onderstaande tabellen ziet u het aantal plannen waarover wij geadviseerd hebben en wat wij in hoofdlijnen ervan vonden. Aantal
% van totaal
Monumentenwet
Wet
131
25
WRO
329
64
Structuurplan
4
1
ISV
4
1
MER
4
1 5
Ontgronding
25
Overig
19
3
Totaal
516
100
Vaste Adviesteksten
% van totaal
Aantal
Geen opmerkingen
67
341
Anders
25
127
Er ontbreekt een Cultuurhistorische 5 paragraaf
25
Cultuurhistorische paragraaf incompleet 2
11
Onverenigbaar met provinciaal beleid 1 Totaal
4
100
508
coll: afd./e code: SG_1003/EZ
10
