Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid januari 2013
INHOUDSOPGAVE -
“Een nieuw jaar” van de voorzitter LAO
-
Congres, het wordt te gewoon
-
Samen met de JS
-
Uitgangspunten voor het verkiezingsprogramma gemeenteraden
-
De woningmarkt in het regeerakkoord
-
Werkgroep ouderen PvdA Overijssel
-
Actief ouder worden in Nederland
-
Bedankje
-
Colofoon
Eindelijk weer een nieuwe Digi-Respons. Vanwege omstandigheden van voornamelijk technische aard kunnen we begin 2013 gelukkig weer verslag doen van de activiteiten van de LAO. DigiRespons wordt automatisch toegezonden aan alle 55-plusleden van de PvdA waarvan het emailadres in het ledenbestand is opgenomen. Eventuele adreswijzigingen kunnen alleen door de ledenadministratie worden verwerkt. Wilt u ook een Digi-Respons ontvangen? Stuur een mail met uw e-mailadres naar de redactie. Indien de inhoud van deze Digi-Respons u uitdaagt tot een reactie dan wordt deze reactie met belangstelling ingewacht. Namens de redactie: Wil Jaegers
Een nieuw jaar! Laat de verkiezingen maar komen, dat was de laatste zin in de Digi-Respons van mei. En ze kwamen, met een overweldigend succes voor de pvda. Terwijl we er in de peilingen zo slecht voorstonden, het is bijna niet meer voor de geest te halen. Wat een geweldige prestatie is er neergezet door Hans Spekman en Diederik Samsom. Ik hoorde de uitslag op mijn werk en mijn eerste reactie naar de betreffende collega was , joh je vergist je! 40 zetels voor de PvdA, echt? Het werden er 38, fantastisch wat een resultaat. Petje af
1
Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid januari 2013 voor de PvdA, we zijn weer terug in de politieke arena. En een arena is het wel, een regeerakkoord met de VVD. Als dat maar allemaal goed gaat! Er wordt luidkeels over de persoonlijke samenwerking gejubeld. Echter ik herinner me maar al te goed hoe de verhoudingen met de VVD in de vorige periode waren. Een Stef Blok die het niet na kon laten om Job Cohen, waar hij het ook maar kon, te schofferen en te kleineren. Een Mark Rutte die lachend over de PvdA heen viel. En nu, het lijkt vergeten en vergeven. Een staaltje ongeloofwaardigheid van de politiek.
Vergeven en vergeten?
Een nieuw jaar, nieuwe kansen. Hoewel kansen? We zitten in zwaar weer. Nog meer bezuinigingen, problemen op de woningmarkt, problemen in de zorg en een hard groeiende werkloosheid. De groep werklozen wordt steeds groter. De baankansen worden steeds kleiner,de WW wordt verkort, de ontslagbescherming verslechtert, de pensioenopbouw wordt minder, enz, enz. Langer doorwerken is het adagium van dit kabinet. In 2020 moet de arbeidsparticipatie van 55 + even hoog zijn als die van de andere leeftijdsgroeperingen. Een ambitieuze doelstelling, waar ik mijn twijfels over heb en die tot op heden op geen enkele wijze door concrete daden is waargemaakt. Vier jaar geleden waren er 327.000 werklozen,in 2013 is de verwachting dat dat er 550.000 zullen zijn, 7% van de beroepsbevolking! In 2009 werden er mobiliteitcentra uit de grond gestampt, werd de deeltijd WW geïntroduceerd, werden er maatwerktrajecten aangeboden. Anno 2013, niets van dat alles. Rutte gaat nog steeds uit van het springplank effect, als je maar hard genoeg je best doet dan lukt het wel. Hulp, ondersteuning, allemaal flauwekul, geloof in je eigen kracht en wanneer je dat niet kunt, pech gehad. Toen zaten we in de oppositie , nu zijn we deelgenoot en medeverantwoordelijk, zijn we akkoord gegaan met de plannen. Het pluche is ons veel waard. Diederik Samsom heeft op de valreep 250 miljoen binnengehaald om mensen aan het werk te helpen, jong en oud. Een mooi bedrag, maar onvoldoende om de problemen het hoofd te bieden. Werk is er niet of nauwelijks. Op iedere vacature reageren vaak meer dan honderd kandidaten. Terwijl werkend Nederland steeds harder moet werken, worden er dagelijks banen ingeleverd. Langer doorwerken, prima maar waar en hoe? Ouderen die hun baan verliezen staan buitenspel. Ze zijn afgeserveerd bij hun oude baan, weggesaneerd en horen van de politiek dat ze maar langer moeten doorwerken. Ze solliciteren zich suf. Omscholingsgeld is er niet en na een jaar solliciteren dreigt de bijstand. Zelf werk ik in het onderwijs, ook daar staat de bapo-regeling ( bevordering arbeidsparticipatie ouderen) onder druk. Ooit in de jaren tachtig bedacht om ouderen fit en gezond langer te laten doorwerken en om jongeren de kans te geven aan het werk te komen. In de onderhandelingen toen als looncompensatie binnengehaald. Je betaalt er een deel zelf van. Nu wordt er korte metten gemaakt met de regeling. Een doordacht plan ontbreekt. Daar zou een startpunt van de politiek moeten liggen. Wat willen we, hoe houden we oud en jong aan het werk, welke structurele langdurige keuzes maken we?
2
Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid januari 2013 Hoe creëren we werk? Dat is de taak van de politiek, van onze partij. Werk hebben is de sleutel tot de maatschappij. Meedoen, gewaardeerd worden, een dagelijks ritme, naast een verzekerd inkomen, dat is voor veel mensen de essentie van werk. Van de 55 plussers vindt maar tussen de 20% à 30 % een nieuwe baan. Nog steeds lijken veel werkgevers een aversie tegen ouderen te hebben, niet flexibel, vaak ziek , eigenwijs en dan ook nog te duur. Allemaal lariekoek, blijkt uit onderzoeken, maar veel werkgevers volharden in dat beeld. De afgelopen week was het demotiebeleid het onderwerp van gesprek. Cap Gemini vindt dat ouderen wel 10% van hun salaris kunnen inleveren. Ongefundeerde uitspraken, waarom alleen ouderen waarom niet alle werknemers? Ouderen voelen zich buitengesloten, zorg wordt onbetaalbaar, pensioenen worden verlaagd, de AWBZ en de WMO afgebouwd. Een onzekere toekomst, die door de politiek niet serieus wordt genomen. Men wordt nauwelijks gehoord door de bestaande politieke partijen. De 50 plus partij daarentegen groeit als kool, in de laatste peilingen stomen ze op naar 8 zetels. Voor de PvdA moet dit een zorgelijke ontwikkeling zijn. Onze PvdA zal zich hard moeten gaan maken voor de ouderen. Luister naar ze, schrijf ze niet af, maar neem ze serieus, hoor hun verhalen en doe er iets mee. Een nieuw jaar met nieuwe kansen. Ik wens u allen een heel goed 2013, een jaar waarin we met elkaar aan het werk gaan om de positie van ouderen te verbeteren. Een jaar waarin de LAO haar invloed zal aanwenden om het ouderenbeleid wederom op de kaart te zetten Dat blijft heel hard nodig, ook in onze partij.
Herma Verbeij – Ouwerkerk, voorzitter LAO
Congres, het wordt te gewoon! Het is nog niet eerder voorgekomen dat er in één jaar tijd maar liefst vier congressen zijn gehouden. Vier congressen die de turbulentie van de politiek en van de PvdA in 2012 illustreren. In januari een huishoudelijk congres, maar ook een congres waarin in stevig oppositie werd gevoerd tegen het kabinet Rutte 1. In april een congres om onze nieuwe politiek leider, Diederik Samsom, op het schild te zetten. Een congres vol hoop en terugkerend zelfvertrouwen. In juni het congres waarbij het verkiezingsprogramma is vastgesteld. Een verkiezingsprogramma dat enerzijds met stoom en kokend water is opgesteld, maar anderzijds een vliegende start had vanuit de politieke startdocument dat Samsom en de zijnen kort na zijn aantreden als partijleider hebben geformuleerd. Dat was ook het congres dat de start was van een succesvolle verkiezingscampagne. Tussen april en september wist de PvdA door de eerlijke en duidelijke boodschap, door de verassend gezagvolle uitstraling van Samsom haar aanhang te verdubbelen. Van een virtuele 19 zetels in de peilingen van april naar een klinkende verkiezingsuitslag van 38 zetels. Het laatste congres stond in het teken van het besluit over regeringsdeelname. Dat is niet volledig zonder slag of stoot besloten, maar het congres was enthousiast. Er worden door de PvdA gewilde doorbraken gemaakt. Het besef dat dit ten koste gaat van maatregelen die veel pijn doen in heel veel sociaal democratische harten was naar mijn mening te weinig aanwezig.
3
Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid januari 2013 Het voorgenomen beleid van het kabinet Rutte 2 met betrekking tot ouderen laat in de optiek van de LAO nogal wat te wensen over. Sociaal-economisch worden ouderen met een pensioen stevig belast. In veel gevallen te stevig. De aangekondigde de maatregelen in de gezondheidszorg zullen heel veel ouderen treffen. Domweg omdat ouderen relatief veel meer aangewezen zijn op de zorg. De arbeidsmarktmaatregelen voor ouderen zijn zeer twijfelachtig, etc.. In het hele regeerakkoord komt het woord ouderen zelfstandig of in een samenstelling als bijvoorbeeld in “ouderenzorg” slechts 6 keer voor. Dat is in de optiek van de LAO heel erg weinig voor een als maar groeiende groep. Er is dus werk aan de winkel om het beleid van dit kabinet, dat gezien de verkiezingsuitslag nou eenmaal de enige mogelijkheid bleek, scherp te krijgen op een eerlijk en solidair ouderenbeleid. Die missie moet slagen. Laten we hopen dat het congresseren van de PvdA zich weer normaliseert. Een keer per jaar is mooi genoeg. Het volgende verkiezingscongres is wat mij betreft ergens eind 2016.
Bert Oudenaarden
Samen met de Jonge Socialisten Veel beleid raakt meerdere generaties. De LAO adviseert over ouderenbeleid en de Jonge Socialisten kiezen veelal de optiek van de jongeren. In het verleden zijn er contacten geweest tussen LAO en JS. Dit heeft af en toe geleid tot gezamenlijk optrekken op bepaalde onderwerpen. De laatste jaren is het contact wat verwaterd. De LAO hecht aan samenwerking met de JS omdat hiermee de solidariteit tussen generaties vorm kan krijgen. De LAO is er van overtuigd dat beleidsvoorstellen sterker en krachtiger kunnen worden als deze ondersteund worden door zowel de LAO als de JS, vanzelfsprekend met het besef dat er verschillen in benadering en belangen zullen zijn. Maar ook vanuit het besef dat zowel de LAO als de JS staan voor een solidaire samenleving.
4
Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid januari 2013 In oktober heeft er een ontmoeting plaats gevonden tussen een afvaardiging van de LAO en Ton Geenen, de voorzitter van de JS. Een ontmoeting die een eerste kennismaking was en een verkenning van ideeën en werkwijzen. De onderwerpen zijn talrijk. Gekozen is om daar waar mogelijk samen op te trekken bij in ieder geval twee onderwerpen. Twee onderwerpen die in deze tijd maatschappelijke en politiek actueel zijn en die om oplossingen schreeuwen en waar de solidariteit tussen generaties onder druk kan komen te staan. We hebben geconstateerd dat het thema “pensioen” en het thema “zorg” zowel de LAO als de JS bezig houdt. En dat deze twee thema’s zich uitstekend lenen om op onderdelen samen op te trekken. Op het gebied van zorg is het zorgsparen genoemd. Zodra dit gaat spelen zullen we hier gezamenlijk ten strijde tegen trekken. Op het gebied van pensioenen willen beide partijen zich ervoor inzetten dat de rekenrente, waarmee wordt gewerkt, objectief wordt en blijft en niet onderhevig is aan politieke wenselijkheid. Dit geeft onrust en onzekerheid bij alle betrokkenen. In de komende maanden zullen we de contacten tussen JS en LAO intensiveren. Waar mogelijk zullen we op congressen gezamenlijke moties indienen. We zullen u van de ontwikkelingen in Digi-Respos op de hoogte houden. Bert Oudenaarden • • •
De thema's pensioen en zorg lenen zich voor samenwerking tussen de LAO en JS. Op het gebied van zorg trekken we (zodra dit echt gaat spelen) ten strijde tegen het individuele zorgsparen Op het gebied van pensioenen zouden we kunnen denken aan een motie over dat de rekenrente middels een objectief systeem wordt vastgesteld (of een subjectief systeem waarover gestemd is), en niet de uitkomsten veranderen naar de wensen
Uitgangspunten voor het verkiezingsprogramma gemeenteraden 10 uitgangspunten voor het verkiezingsprogramma 2014 over lokaal Wonen Zorg – Welzijn (WZW) beleid 1. Benoem zelfredzaamheid - ook in financiële zin- als uitgangspunt bij de inzet van alle zorg- en dienstverlening. 2. Kijk kritisch naar de verstrekkingen: waar kunnen mensen zelf verantwoordelijkheid voor nemen en waar is een beroep op de (lokale) overheid gerechtvaardigd. 3. Richt de zorg- en dienstverlening in met wijk- en buurtteams op wijk/buurtniveau. Zo blijft de menselijke maat behouden en komen er niet steeds verschillende mensen over de vloer.
5
Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid januari 2013 4. Zoek naar synergie in de uitvoering bij andere sociale beleidsterreinen. De zorg- en dienstverlening die voor ouderen wordt ontwikkeld kan ook voor andere kwetsbare groepen worden ingezet. 5. Bedenk alternatieve en innovatieve oplossingen bij de uitvoering van zorg – en dienstverlening bv. via technologie. Via internet kunnen medicijnen en boodschappen worden besteld en met behulp van een beeldscherm kan de hulpverlener geraadpleegd worden. 6. Leg de verantwoordelijkheid voor de 1e lijnszorg volledig neer bij huisartsenteams met verpleegkundigen. Zij zitten dicht bij de problematiek en het maakt hun werk een stuk leuker. 7. Plan woonservicegebieden op wijkniveau in de nabijheid van voorzieningen. Zo kunnen mensen toch zo zelfstandig mogelijk blijven wonen, ook als ze moeten verhuizen naar een geschiktere woning. 8. Zorg dat gemeenten bij het opstellen van woonvisies niet alleen prestatieafspraken maken met woningcorporaties over ouderenhuisvesting maar ook met de zorgaanbieders. 9. Stel bij de aanbesteding de kwaliteit voorop en niet de kosten. Zorg dat die kwaliteit meetbaar is bv. door jaarlijkse klant- tevredenheidsonderzoek. 10. Zorgverleners en sociaal werkers zijn belangrijke beroepsgroepen, dit mag blijken uit de gedegen opleidingen en fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden, die onderdeel vormen van de kwaliteitseisen. In het regeerakkoord zijn vergaande maatregelen aangekondigd om de verzorgingsstaat ook voor de toekomstige ouderen veilig te stellen. Daarbij is voor lokale overheden een cruciale rol weggelegd om deze transities om te zetten in lokaal WMO beleid. Enige maanden geleden heeft de LAO het advies gepresenteerd “OUDEREN, WONEN, WELZIJN EN ZORG”; naar een oplossingsrichting voor de vergrijzingspiek. Dit advies is opgesteld door de LAO werkgroep WWZ en bevat een visie op de problematiek, de uitwerking van deze visie in drie thema’s en een aantal mogelijke oplossingen. Om de lokale afdelingen te faciliteren bij het opstellen van hun verkiezingsprogramma 2014, heeft de LAO werkgroep WWZ het advies vertaald naar 10 essentiële uitgangspunten voor een integraal en lokaal WWZ beleid. Indien daar behoefte aan is, kunnen leden van de werkgroep WWZ een toelichting of inleiding verzorgen bij een afdelingsvergadering. U kunt daarvoor contact opnemen met Jetty Voermans tel. 06 539 236 25. LAO werkgroep WZW
Jetty Voermans, lid LAO werkgroep WZW
6
Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid januari 2013 De woningmarkt in het regeerakkoord. Een reactie op het regeerakkoord “Bruggen Bouwen” hoofdstuk 10, ingekorte versie
De eerste zin, “De woningmarkt zit op slot”, lijkt een probleemaanduiding die het kabinet nu eindelijk zal gaan behandelen. De voorgestelde maatregelen echter kunnen de LAO geenszins bekoren. Als het zo is dat wonen de primaire levensbehoefte is waar wij als sociaal democraten een zeker niveau in zouden willen handhaven, dan staan de maatregelen van dit kabinet voor de onmacht om de lagere inkomens buiten schot te houden. Koopwoningen “Door annuïtair aflossen als voorwaarde te stellen voor belastingaftrek bij nieuwe hypotheken ….. om de woningmarkt weer in beweging te krijgen”, zoals het regeerakkoord stelt, wordt weliswaar een belangrijke waarschuwing gegeven om niet lichtzinnig met schulden om te gaan, maar het vlottrekken van de koopmarkt of het bereikbaar maken van eigen woningbezit wordt hier niet mee bereikt. Bovendien doet deze maatregel niets af aan de problemen waar zittende woningeigenaren mee te maken hebben. Als er al generieke maatregelen nodig zijn, dan lijkt het scheppen van tijdelijke overbrugging voor de financiële problemen van deze groep urgenter. Wellicht te combineren met het omvormen van ook bestaande hypothecaire leningen naar een annuïteitensysteem. Dat zou een meer medemenselijke uitwerking hebben, die niet zoals nu een tweedeling veroorzaakt tussen oude en nieuwe woningbezitters. De aftrekmogelijkheden voor annuïtaire hypotheken zouden wellicht een betere stimulans kunnen zijn dan een absolute opgelegde voorwaarde. Het effect telt immers. Dat eindelijk het maximale aftrektarief voor hypotheekrente in de vierde schijf wordt teruggebracht naar het tarief van de derde schijf is een goed principe. Maar het tempo waarin dat wordt ingezet, een ½ % per jaar ingaande 2014, vinden wij veel te laag. Dit zou versneld kunnen worden, zeker als voor de problemen van huidige hypotheekeigenaren een overgangsregime kan worden geboden. Bovendien zou het stellen van een overzichtelijke tijdslimiet voor aftrekbaarheid voor iedere individuele hypotheek zeer effectief kunnen zijn. Bijvoorbeeld 2-10 % per jaar, afhankelijk van de persoonlijke situatie van de eigenaar, met een beloning voor sneller aflossen. En jammer is natuurlijk dat aan de aftrek geen maximum wordt gesteld van b.v. 4 of 5 ton. Zeer recent heeft de nieuwe minister voor Volkshuisvesting, Stef Blok, het voornemen aangekondigd om voor starters bij het bepalen van de maximaal verkrijgbare hypotheek rekening te houden met te verwachten loonsverhogingen. Dit lijkt ons in het huidige economische tij uiterst ongewis. Als we willen voorkomen dat een al te gemakkelijk speculatieve inschatting van de toekomstige financiële weerbaarheid gezinnen in de problemen brengt, dan lijkt deze maatregel niet verstandig en niet consistent met de annuïteitenverplichting. Het niet kunnen verkrijgen van financiering als gevolg van de zeer terughoudende opstelling van de banken is de grootste blokkade voor wat betreft het tot stand komen van koop/verkoop van woningen. Daarom is het op zich een goed voornemen om banken te bewegen soepeler met verstrekking van financiering om te gaan, maar gezien het feit dat het gewenst is om juist starters te stimuleren woningen te kopen, is deze maatregel qua effect te gering. Overigens zou het versoepelen van hypotheekvoorwaarden door de banken ook voor de duurdere segmenten in de koopmarkt na verloop van tijd betere verkoopmogelijkheden gaan opleveren. Bij voorbeeld voor ouderen die nu eigenaar zijn van een te grote en te dure woning, die graag of noodzakelijkerwijs kleiner zouden willen gaan wonen. Om deze souplesse alleen van inkomensprogressie te laten afhangen is ook een te geringe stimulans. Te overwegen zou zijn om van rijkswege de komende jaren onder voorwaarden van inkomensperspectief juist voor starters een garantie beschikbaar te
7
Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid januari 2013 stellen, waardoor het verkrijgen van financiering minder problematisch zou worden en dus de koop/verkoop van woningen voor deze groep op gang kan komen. Een ontwikkeling die naar onze inschatting vanzelf doortikt naar de duurdere segmenten. Huurwoningen. Voor huurders met “hogere” inkomens wordt een gedifferentieerde huurverhoging mogelijk gemaakt. Op zich een toe te juichen maatregel, vooral omdat deze de oeverloze discussie over het scheefwonen neutraliseert. Er zou echter een glijdende schaal moeten worden gehanteerd en geen grote sprongen in de percentages.. Het systeem voor woningwaardering wordt sterk vereenvoudigd, tot de grondslag 4,5 % van de waarde op basis van de wet waardering onroerende zaken. In nogal wat gevallen impliceert dit een huurverlaging en dat lijkt de LAO niet de bedoeling. Bovendien is de WOZ waarde geen goede indicatie voor woningkwaliteit. “Woningcorporaties moeten weer dienstbaar worden aan het publiek belang in hun werkgebied. Hun taak wordt teruggebracht tot het bouwen, verhuren en beheren van sociale huurwoningen en het daaraan ondergeschikte direct verbonden maatschappelijk vastgoed”. Dit is een statement dat getuigt van oppervlakkige observatie. Vele corporaties doen veel goed werk dat door geen enkele andere instelling kan worden verricht. Dat excessen van overambitieuze projectenportefeuilles worden aangepakt, is zeer gewenst. Maar dit is een kwestie van effectief toezicht, zowel intern als extern, voorzien van een duidelijke beleidsbepaalde generieke benchmarking, waarbij samenwerking tussen intern en extern toezicht geen overbodige luxe is. Dat is voor alle corporaties van toepassing. Als dit echter buurt- en wijkverbetering door corporaties onmogelijk zou maken of bv. het bouwen van goedkope koopwoningen ter bevordering van de doorstroming zou frustreren, dan is dit zeer ongewenst.
De heffing voor corporaties. Enkele jaren geleden legde “onze” minister Bos de corporaties al een structurele heffing op van € 600 miljoen per jaar en de huidige regering voegt daar een heffing van € 2 miljard op jaarbasis (dus ook structureel!) aan toe. En dit naast het feit dat de opbrengsten van de extra huurverhogingen worden afgeroomd. Dit brengt vele corporaties in grote financiële moeilijkheden met als gevolg dat investeren in nieuwbouw wordt afgeblazen, onderhoud wordt uitgesteld en huren worden opgehoogd tot het maximale. Het is een optelsom van rijks directieven, ingegeven door de noodzaak ergens geld vandaan te halen om bezuinigingen te kunnen realiseren op de rijksbegroting, waarvan uiteindelijk de rekening bij de huurder wordt neergelegd. Corporaties hebben hun maatschappelijke opdracht t.a.v. de sociale woningbouw loyaal uitgevoerd, in weerwil van de aantasting van hun vermogens en hun financiële weerbaarheid. We zien nu al dat hele investeringsprogramma’s worden afgeblazen en in de komende jaren tot volledige stilstand zullen komen. Dat zal voor de werkgelegenheid in de bouw maar ook voor de zo gewenste doorstroming desastreus blijken te zijn. De nieuwe minister van volkshuisvesting is van mening dat corporaties eventuele financiële problemen eenvoudig kunnen oplossen door hun winkel- en bedrijfspanden ter
8
Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid januari 2013 waarde van zo’n € 5 miljard te verkopen evenals zo’n 60.000 van hun zgn. vrije marktwoningen, hetgeen zo’n € 9 miljard op zal brengen. Nog afgezien van het feit dat dit incidentele opbrengsten zijn, is de animo tot kopen van bedrijfsonroerend goed momenteel vrijwel nihil, dus hoezo verkopen? En als de corporaties hun meest waardevolle woningbezit moeten verkopen dan is de schade niet te overzien. Het idee van gemengde wijken kunnen we dan wel vergeten. De unieke situatie in Nederland waar geen stigmatisering van sociale huurwoningen bestaat, zal verdwijnen. Bovendien impliceert dit een onherstelbare aanslag op doorstromingsmogelijkheden in de sociale huursector. De LAO is van mening dat met het uitblijven van rectificatie op de nu ingezette beleidsinitiatieven van dit nieuwe kabinet de PvdA mede verantwoordelijk is voor de afbraak van het volkshuisvestingsbeleid. Polderen heeft zo zijn meerwaarde, maar als de maatschappelijke functie van corporaties zo wordt uitgekleed dat zij alleen nog kunnen opkomen voor de onderkant, door middel van pappen en nathouden, dan zijn we terug bij af en is alle strijd voor een solidaire samenleving voor niets gestreden. Wij hopen dat onze partij erin slaagt dit tij te keren en de waardevolle bijdrage aan de sociale woningbouw, zoals die in meer dan een eeuw door corporaties is ontwikkeld, overeind zal weten te houden. Het gaat niet aan daarmee te wachten tot het kapitalisme als systeem ook is geïmplodeerd. LAO-Werkgroep Wonen Zorg Welzijn, met name: Dick Bijlsma, Elsbeth van Hijlckama Vlieg, Jolanda Reitsma, Jaap Roodenburg
Uit: Seniorenkrant Overijssel november 2012.
Werkgroep Ouderenbeleid Partij van de Arbeid. De Overijsselse werkgroep Ouderenbeleid van de PvdA organiseerde op 1 oktober jl. in Nijverdal een symposium over werk, inkomen, pensioen en zorg. Maarten Witteveen van Arcon blikte terug op het ontstaan en de ontwikkeling van de verzorgingsstaat. Zijn conclusie was dat we in deze tijd veel meer op onszelf zijn aangewezen, zelf beslissingen moeten nemen, maar dat veel ouderen daarop onvoldoende zijn voorbereid. Emeritus prof. Geert Braam toonde met een indrukwekkend aantal tabellen aan dat het beeld van “die rijke ouderen”, zoals dat kunstmatig door de overheid wordt gekoesterd, totaal niet klopt. Meer dan 30% van de 65-plussers heeft een inkomen beneden 16.000 euro.14% Van de mannen haalt de pensioenleeftijd niet en van de 65-jarige mensen is meer dan een kwart binnen tien jaar gestorven. De achterblijvende partner moet het veelal met een beperkt inkomen stellen. Het aantal hoge inkomens neemt bij het ouder
9
Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid januari 2013 worden sterk af evenals het eigen woningbezit. De overheid baseert dus beleid op ongenuanceerde uitspraken over ouderen; een miljoen ouderen verkeren in een kwetsbare positie en leven dicht bij de armoedegrens. De overheid negeert dat en de invloed van de aangewezen belangenbehartigers, de versnipperde ouderenbonden, is marginaal. Prof. Braam vindt dat invloed van onderaf met een sterke organisatie vereist is en roept organisaties op samenwerking te mobiliseren en een sterk tegengeluid te laten horen. Daarna kwam de tegenstelling. Merkwaardigerwijs wilde de derde spreker Han Noten, prominent lid van de Eerste Kamer voor de PvdA, de gedachte dat ouderen recht hebben op hun pensioen ontmantelen. Hij toonde aan dat als je zelf individueel had gespaard voor je pensioen je maar een schijntje zou ontvangen van wat je nu ontvangt als gepensioneerde. Volgens hem is het stelsel onhoudbaar omdat er meer ouderen komen en zij langer gebruik maken van hun pensioen. Daarmee dreigt een generatieconflict. Noten pleitte voor herstel van de solidariteit tussen de generaties en noemde als voorbeeld het inzetten van gelden van de pensioenfondsen voor startershypotheken, studentenleningen, e.d. Noten ging in zijn pleidooi stilzwijgend voorbij aan de toezeggingen uit het verleden, vastgelegd in de cao’s, over het waardevast pensioen. Als politieke insider wilde hij kennelijk zijn publiek alvast voorbereiden op verder aantasting van de pensioenen. In dat kader was de oproep van prof. Braam om alle krachten te mobiliseren bepaald niet overbodig.
Wil Jaegers
Actief ouder worden in Nederland. Het lijkt erop alsof de wetenschap eindelijk heeft ontdekt dat de stijging van de levensduur en het dalend kinderaantal in ons land immense maatschappelijke opgaven met zich mee brengen waarmee niet alleen toekomstige regeringen te maken zullen krijgen maar waarop nu reeds beleid dient te worden gemaakt. En voor goed beleid heb je een gefundeerde basis nodig. Het allerbelangrijkste is natuurlijk dat er langer wordt doorgewerkt en dat ouderen langer zelfstandig kunnen blijven wonen en voor zichzelf kunnen zorgen. Preventief ouderenbeleid zal dan ook prioriteit moeten krijgen. Het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI) presenteerde zeer onlangs, onder auspiciën van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW) “Actief ouder worden in Nederland”, Bevolkingsvraagstukken in Nederland anno 2012. Dit rapport gaat voor een belangrijk deel over het verhogen van de arbeidsdeelname van ouderen en langer doorwerken, over wonen, vrije tijd en mantelzorg. Zorgvuldig en goed gedocumenteerd worden de demografische ontwikkelingen en de gevolgen daarvan in kaart gebracht. Het hele rapport en een samenvatting daarvan zijn te downloaden van de website van de KNAW, www.knaw.nl .
10
Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid januari 2013
Over de deelname van ouderen aan het arbeidsproces verscheen het rapport van SEO Economisch onderzoek: “Wat maakt oudere werknemers aantrekkelijk?” Een lezenswaardig rapport met tips om ouderen langer aan het werk te kunnen houden. Ook het Sociaal en Cultureel Planbureau komt regelmatig met interessante publicaties zoals b.v. “Tevreden met pensioen. Veranderende inkomens en behoeften bij ouderen”. Onze eigen Wiardi Beckman Stichting kwam in november 2012 met het cahier van de werkgroep Zorg: “Samen werken aan een gezond en waardig leven”. Discussiestof te over dus, nu het beleid nog. Wil Jaegers, lid LAO
Bedankje Verderop treft u een een bedankje aan van Jetta Klijnsma nadat zij was benoemd tot staatssecretaris. Ook de LAO zal graag de samenwerking met haar voortzetten en indien van belang op haar een beroep doen.
11
Digi-Respons Informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid januari 2013
Colofon: dit is een informatiebrief van de Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid Uitgave: januari 2013. Redactiesecretariaat: Wil jaegers, e-mail:
[email protected] Voor ( e-mail)adreswijzigingen, e.d.naar:
[email protected]
12