IMPULS Magazine nr4-dec09_DEF:bg
02-12-2009
10:46
Pagina 1
December 2009 Nieuw bedrijf: Minks
Y
3
Met een extra impuls voor gezond Zeeland
Zo vitaal als een Zeeuw Meer ICT in de zorg Transitiewerkplaats Zuidwestdelta Y 9
Y
Y
6
4
IMPULS Magazine nr4-dec09_DEF:bg
02-12-2009
10:46
Pagina 2
Regionale economische ecosystemen
2
Koos de Vos Column Onlangs sprak ik een directeur van een school voor voortgezet onderwijs in een van de randgemeenten van Zeeland. Hij vertelde me dat hij deelnam aan een inkoopcombinatie van scholen, maar daar in zijn regio nu geen gebruik van kon maken. Het ging om de aanschaf van een flink aantal nieuwe computers. Die konden via de inkoopcombinatie een stuk goedkoper worden ingekocht dan bij de computerleverancier om de hoek: een aantrekkelijke gedachte in een tijd waarin inkoopbudgetten overal onder druk staan. Maar deze schooldirecteur stond voor een dilemma: zijn taak is óók het vinden en behouden van stageplekken voor zijn ICT-leerlingen, en wel bij computerbedrijven in de regio. Hij vond dat je het dan niet kan maken om met je order voorbij te gaan aan die lokale bedrijven, ook al zijn ze duurder. Ik ben het helemaal met hem eens. Wat deze schooldirecteur goed aanvoelde, is dat er zo iets bestaat als een regionaal of lokaal economisch ecosysteem, dat het waard is om in stand te worden gehouden. Die lokale economische ecosystemen zijn het resultaat van een jarenlange ontwikkeling, waarbij kleine en grotere economische partijen in een gebied op een natuurlijke wijze met elkaar in verbinding staan. Globalisering van economie en aankopen via internet of inkoopcombinaties hebben als effect dat dit steeds moeilijker in stand kan worden gehouden, zodat allerlei oude en natuurlijke verbindingen tussen mensen en organisaties dreigen weg te vallen. De vraag is altijd of een regio er in slaagt nieuwe en globalere economi-
signaleert ontwikkelt realiseert sche verbindingen van formaat te ontwikkelen. Lukt dat, dan is er niets op tegen de nieuwe structuren te omarmen. Slaagt een regio daar nog niet zo goed in, dan is het verstandig dat grotere economische entiteiten zoals overheden, bedrijven, scholen, of zorginstellingen hun lokale economische ecosysteem koesteren door lokaal in te kopen. Dit mag dan overigens weer niet ontaarden in vriendjespolitiek. Dat leidt ook nooit tot iets goeds. Het gaat om het besef bij beslissers dat er altijd een balans is tussen het in stand houden van duurzamere natuurlijke economische verbindingen enerzijds of uitsluitend kortetermijngewin anderzijds.
IMPULS Magazine nr4-dec09_DEF:bg
02-12-2009
10:46
Pagina 3
Minks bij VDS in Nieuwdorp
3
Een flexibel staaltje samenwerking
De zestig medewerkers van Minks bouwen uit kunststof onder andere industriële apparaten. Verder is het bedrijf gespecialiseerd in leidingsystemen voor drinkwater en chemicaliën, en stalen tanks met kunststofbekleding. Afzetgebieden zijn met name de procesindustrie en scheepvaart. “Kunststof is veel lichter dan staal”, legt Minks directeur Kees Kok uit. “Dat scheelt een schip in de brandstofkosten en CO2 uitstoot. Geringer gewicht is ook in de pleziervaart belangrijk. Bovendien roesten kunststofleidingen niet en verontreinigen ze minder snel. De gunstige eigenschappen van kunststof zorgen ervoor dat de leidingen ook steeds meer in de procesindustrie worden toegepast.” Vakmensen “We krijgen de laatste tijd meer grote maritieme opdrachten in Zeeland. Onze medewerkers moeten echt gespecialiseerd zijn in het verwerken van kunststof. Het is niet altijd makkelijk om aan de juiste mensen te komen. Frank van Gemerden van
Impuls Frank van Gemerden zocht namens Minks contact met de acquisiteurs van Impuls, om Zeeland te leren kennen en samen te zoeken naar partners. “Enorm waardevol”, onderstreept hij. “Ze brachten alle marktspelers in beeld. Uiteindelijk zijn we via hen in contact gekomen met Marcel van Hee, directeur van VDS staalbouw in Nieuwdorp. Een slimme verbinding. Ook vonden ze oplossingen voor allerlei praktische zaken die in het vestigingsproces naar voren kwamen.” VDS bouwt constructies, machines, delen van schepen en voert scheepsreparaties uit. “Net als Minks werken wij met pijpleidingen, maar dan van staal en rvs”, zegt Marcel van Hee. “We krijgen steeds vaker vraag naar kunststoftoepassingen. Een groot deel van de techniek is gelijk. Onze mensen worden nu door Minks opgeleid. Zij gaan dan deels voor ons, deels voor Minks werken.” Kade cadeau! Kees Kok: “Bij VDS kregen we bovendien een aanlegkade cadeau… Dat is natuurlijk ook interessant voor ons. Door samen te werken bieden we toegevoegde waarde en vergroten we onze kansen. Zo kunnen we hopelijk snel extra werkgelegenheid bieden. Daarbij willen we vakmanschap in Zeeland aanboren. Deze Minks wordt een echt Zeeuws bedrijf!”
Y
W Recruitment adviseert en assisteert ons daar sinds jaar en dag bij, ook voor de Zeeuwse projecten. Mensen steeds maar in hotels onderbrengen is niet handig. Zo ontstond de gedachte een eigen vestiging in Zeeland te beginnen.”
Kees Kok en Frank van Gemerden op een beurs in Rotterdam
De afgelopen maanden begeleidde het acquisitieteam van Impuls het bedrijf Minks Kunststoftechniek, dat vaste voet aan de grond zocht in Zeeland. Vanuit Rotterdam en IJmuiden levert en installeert het bedrijf kunststofleidingen in de industriële en maritieme markt. Onder het dak van VDS staal- en machinebouw in Nieuwdorp komt nu een nieuwe vestiging. Minks en VDS hebben veel gemeenschappelijk en bieden elkaar bovendien wat extra’s. Samen benaderen ze de Zeeuwse en Belgische markt voor kunststofleidingen.
02-12-2009
10:46
Pagina 4
nieuwe verbindingen voor vitaliteit
[ Sonja Nossent en Marco Schroevers:
IMPULS Magazine nr4-dec09_DEF:bg
4
Zo vitaal als een Zeeuw Een extra impuls voor gezond Zeeland Als we alle berichten van de afgelopen maanden samenvatten, is Zeeland nu in feite ‘op zijn jongst en drukst’. Daarbij komt, dat het platteland buiten die demografische verschijnselen om, tóch al aan het veranderen is (zie pagina 10). Impuls doet concreet iets met die ontwikkelingen. Deels door mee te werken aan innovatieve oplossingen voor problemen die ontstaan, maar vooral ook door deze om te buigen in kansen voor nieuwe economische activiteiten. In dit nummer van Impuls Magazine belichten we twee thema’s uit de Impuls notitie ‘Gezond Zeeland’. Eind 2008 schreef Impuls ‘Gezond Zeeland’ omdat gezondheid en vitaliteit op verschillende manieren relevant zijn voor de Zeeuwse economie. Wanneer minder mensen het werk moeten uitvoeren, en dat waarschijnlijk ook een paar jaar langer, dan is het belangrijk dat ze vitaal blijven. De notitie verwoordde drie invalshoeken, waarvan ‘Vitaliteit op de werkvloer’ er een is. Inmiddels hebben acht organisaties de krachten gebundeld om hier samen met Impuls aan te werken: Achmea Vitale, Emergis/Indigo, Sport Zeeland, Recron, Arbo Unie, Scoop, Stichting Werkt voor Ouderen en SVRZ. Sonja Nossent (Essentio) en Marco Schroevers (AddVision) zijn de programmaontwikkelaars van ‘Vitaliteit op de werkvloer’. Vitaliteit is méér dan fitness Sonja: “In het licht van krimp en vergrijzing is vitaliteit een belangrijk thema op de Zeeuwse arbeidsmarkt. Gezonde mensen, die werken in een stimulerende
omgeving, zijn immers een voorwaarde voor productiviteit, continuïteit en innovatie. Grotere organisaties zijn er vaak al een tijdje mee bezig, tot nu toe vooral met gezondheidsgerelateerde voorzieningen zoals een fitnessruimte, douches, fiets van de zaak en gezonde voeding in het bedrijfsrestaurant.” “Vitaliteit gaat veel verder dan bedrijfsfitness”, vult Marco Schroevers aan. “Lekker in je vel zitten, lichamelijk én geestelijk; niet te zwaar zijn, regelmatig bewegen. Maar ook: gelukkig zijn met je werk en een goede balans hebben tussen werk- en privéleven. Als die balans verstoord raakt, moet je daar met je baas tijdig over kunnen praten. Er zijn zoveel mogelijkheden. Samen met je collega’s werken aan verbeteringen kan veel voldoening geven en de vitaliteit in de organisatie bevorderen. En soms is minder of op andere uren werken een sleutel tot meer vitaliteit.” Vitaliteit: deel van het beleid! Zeker kleinere bedrijven kunnen problemen krijgen als mensen vaak ziek zijn of motivatie missen. Marco: “Je zou denken dat vitaliteit in het MKB een aandachtspunt is. Uiteraard is fit, gezond en vitaal blijven je eigen verantwoordelijkheid, maar ook als werkgever heb je een groot belang. Je kunt ervoor zorgen dat de mensen die eigenlijk bést willen, ook echt een eerste stap maken. Je stimuleert ze door de juiste activiteit aan te bieden, het makkelijker te maken. We hebben veel gesprekken gehad met Zeeuwse werkgevers, om zo de vraag in kaart te brengen. Een echt beleidsmatige aanpak rond vitaliteit, leefgewoonten en een stimulerende werkorganisatie is echter nog niet gebruikelijk. Voorlichting en bewustwording kunnen hier verbetering in brengen. Kleine bedrijven zouden hun
IMPULS Magazine nr4-dec09_DEF:bg
02-12-2009
10:46
Pagina 5
Vitaliteit: meer dan fitness of een bedrijfsfiets
Het aanbod: van zumba tot yoga Naast de gesprekken met werkgevers en werknemers, spreken Marco en Sonja ook met aanbieders van vitaliteitsverhogende activiteiten. Van sportschool tot psycholoog, van zumba tot yoga, van wandelen tot weerbaarheidstraining, van teamuitjes tot organisatietrainers… wie doet wat en welke kansen zien zij? Marco: “Straks komt alle informatie samen in een overzicht, compleet met kostenplaatje en eventuele financieringsmogelijkheden. Soms kunnen dit soort activiteiten uit subsidies of samen met ziektekostenverzekeraars worden betaald.”
Nederland wordt vitaal in Zeeland “Je vitaal voelen aan zee en op het platteland. Daar kunnen we als provincie meer mee doen, want niet alleen Zeeland, maar heel Nederland heeft met een krimpende en vergrijzende beroepsbevolking te kampen. Het thema vitaliteit staat volop in de belangstelling. Mensen zouden in Zeeland kunnen herstellen van een burn out, of trainingen volgen. Onze provincie is ook uitermate geschikt als locatie voor een bezinningsweek.”
Doe maar gewoon? Fitness, bewegen, we snappen dat het concreet iets oplevert. Maar mentale en sociale training? Mindfulness van de zaak? Zijn wij Zeeuwen met onze ‘doe maar gewoon‘ mentaliteit niet te stoer voor dat softe gedoe? Sonja: “Absoluut niet! Ik ontmoet zoveel mensen die persoonlijke balans en ontwikkeling belangrijk vinden en daarom via inspanning en ontspanning hun vitaliteit op peil willen houden. Daarin verschillen Zeeuwen niet van andere Nederlanders!” Vitaliteit = nieuwe business “Fysiek, mentaal, sociaal, emotioneel, creatief, spiritueel… we hebben vastgesteld dat er in Zeeland een groot aanbod aan vitaliteitverhogende activiteiten is. Doordat wij nu alles in kaart brengen, kunnen we ook verbindingen stimuleren tussen de aanbieders on-
Verbindingscentrum In december en januari worden concrete plannen geschreven. “Alle informatie en ideeën die we hebben verzameld, zijn dan in workshops met een flink aantal betrokkenen besproken. We maken dan een twee- of driejarenplan voor een ‘verbindingscentrum Zeeuwse vitaliteit’. Dit zal Zeeuwse werkgevers en werknemers houvast bieden bij hun streven naar ‘vitale mensen in vitale organisaties’. Het verbindingscentrum krijgt onder andere een ‘makelaar-schakelaar’ functie, waarin vraag en aanbod met elkaar in contact worden gebracht. Ondernemers, medezeggenschapsleden, professionals en aanbieders kunnen er terecht met vragen, nieuwe marketingconcepten worden ontwikkeld enzovoorts. In het plan omschrijven we tevens vijf concrete projecten waar werkgevers, werknemers en aanbieders de komende jaren hun voordeel mee kunnen doen.” Wie wil meepraten, een aanbod heeft of iets zoekt, kan contact opnemen met Arie van der Maas.
ontwikkelt
derling. Samen kunnen ze passende vitaliteitspakketten voor individuele organisaties of sectoren in het MKB samenstellen. Dat schept werk”, aldus Sonja.
signaleert
krachten kunnen bundelen, bijvoorbeeld gezamenlijk een aanpak ontwikkelen of een vitaliteitspakket voor hun mensen inkopen.”
realiseert
5
02-12-2009
10:46
Pagina 6
[ Arend Roos
IMPULS Magazine nr4-dec09_DEF:bg
6
ICT maakt zorg beter Een extra impuls voor gezond Zeeland De Nederlandse zorgconsument stelt hoge eisen, maar als gevolg van krimp en vergrijzing moet een gestaag kleiner wordende groep aan steeds meer mensen zorg bieden. Het wordt dus almaar moeilijker de gewenste kwaliteit te leveren of zelfs maar te handhaven. Op de vorige pagina’s ging het over het gezond en vitaal houden van onze Zeeuwse ‘werkpaarden’, maar ook op het gebied van efficiency kan worden gescoord. Dat kan met behulp van ICT en andere technologie. In het kader van de Impuls-notitie ‘Gezond Zeeland’ waarin onder andere staat dat ICT een sleutelrol in de zorg kan spelen, werkt Arend Roos als programmamanager voor de Stichting ICT en Zorg Zeeland (IZZeeland). Hij is bezig met een Zeeuws elektronisch zorgdossier en met de bundeling van kennis over ‘vitaal ouder worden’. Zeeuws Elektronisch Zorg Dossier Arend: “Hogere efficiency en betere kwaliteit kun je bijvoorbeeld bereiken door medische informatie optimaal beschikbaar te maken. De invoering van het landelijk Elektronisch Patiënten Dossier verloopt trager dan gepland. In de praktijk blijkt dat binnen de regio samenwerking vlotter tot stand komt. De uitwisseling van gegevens in Zeeland, in een Zeeuws Electronisch Zorg Dossier, zal daarom in de loop van 2010 een feit zijn. Ik begeleid dit project namens IZZeeland en probeer letterlijk zoveel mogelijk verbindingen te leggen. De afgelopen maanden sprak ik met huisartsen, apotheken, huisartsenposten, ziekenhuizen en andere instellingen.
Communicatieserver “De Stichting Huisartsendienstenstructuur Zeeland (SHZ) heeft de eerste stap gezet door de aanschaf van een regionale communicatieserver waarmee informatie kan worden uitgewisseld tussen de aangesloten huisartsenpraktijken en de huisartsenposten Goes, Vlissingen en Zierikzee. Huisartsenpraktijken hebben overigens zelf de keuze om dit via het landelijk schakelpunt te doen of via de regionale communicatieserver. Wanneer individuele praktijken gekoppeld zijn, kan bijvoorbeeld een arts van de HAP in Vlissingen zien dat de geblesseerde Arnemuidse sporter die voor hem zit, allergisch is voor bepaalde medicijnen.” Snelle informatie “Die informatie-uitwisseling kan nog veel verder gaan. Huisartsen zouden labuitslagen gewoon op hun scherm kunnen opvragen. De ziekenhuisverpleegkundige zou direct informatie op het beeldscherm kunnen krijgen over de verpleeghuisbewoner die net binnenkomt, en omgekeerd, als de patiënt weer teruggaat. Geen geprinte dossiers meer op de dekens! Ook in noodsituaties is informatievoorziening cruciaal. Daarom bekijken we hoe we de informatievoorziening bij acute zorg kunnen stroomlijnen. Dat kan alleen door ICT toepassingen.” Zelf inloggen “Onze ambitie is iedere Zeeuw die dat wil toegang te geven tot zijn of haar medische gegevens. Daarbij kun je dan zelf inloggen, je gegevens inzien, en ook zien wie jouw gegevens heeft opgevraagd. Natuurlijk ligt vooraf allemaal vast wie waar toestemming voor heeft. Ook zou het mooi zijn om via een patiëntenportaal zelf een afspraak te kunnen inboeken bij de huisarts, in een
02-12-2009
10:46
Pagina 7
Labuitslagen direct op het scherm: wel zo efficiënt
Grotere afstanden In Zeeland zal het zorgaanbod zich verder gaan concentreren tot minder locaties. Technologie kan ook helpen de grotere wordende afstanden te overbruggen. Zo kunnen zorgprofessionals efficiënter met hun persoonlijke aanwezigheid omgaan, ouderen kunnen langer zelfstandig blijven wonen en herstellende zieken mogen eerder naar huis. Arend Roos: “Dankzij de innovaties in de medische technologie kunnen steeds meer lichaamsfuncties eenvoudig buiten een kliniek worden gemeten. Denk nu al aan bloeddruk, hartslag, maar ook weeën en bepaalde bloedwaarden. Die gegevens kunnen patiënten zelf, of hun mantelzorgers, online doorgeven aan zorgprofessionals. Ook kunnen online spraak- en beeldverbindingen gebruik worden. Zo’n website-omgeving kan bovendien vaste informatie geven, exact gericht op het ziektebeeld van die ene persoon. Zo weten mantelzorgers waarop ze alert moeten zijn, en dus ook wanneer ze écht een arts moeten inschakelen.” Noodknop en camera Wat gebruik van beelden betreft, loopt er op dit moment al een proef bij de Stichting Personen Alarmering Zeeland (SPAZ). Naast de noodknop om de hals, is er een klein cameraatje in de kamer aanwezig. De SPAZ
meldkamer kan na een alarmering zo beter inschatten wat er aan de hand is. Dit is een van de vele projecten waarmee oplossingen ontwikkeld worden die erop gericht zijn om ouderen en chronisch zieken langer thuis te laten wonen. Arend: “Technologie kent nauwelijks beperkingen. Het zou mooi zijn als we al deze projecten, kennis en ervaring voor Zeeland kunnen bundelen. Impuls kan hier een coördinerende rol spelen en ook inzetten op deelname aan Europese projecten.” Menselijke aandacht! Arend: “Natuurlijk is hierover een pittige ethische discussie te voeren. Technische hulpmiddelen kunnen gemakkelijk beleefd worden als een verschraling van het persoonlijk contact: moeten we wíllen dat moeder op afstand met een cameraatje in de gaten wordt gehouden? Een aai over je bol is nooit te vervangen door techniek. Het is goed dat het gesprek hierover gevoerd blijft worden. De gedachte dat techniek afstanden tussen mensen vergroot, is echter een misvatting. Door gebruik en toepassing van internet is de relatie tussen zorgconsument en -aanbieders wel sterk aan het veranderen. Een arts die ik onlangs sprak, vertelde me dat steeds meer patiënten met een printeruitdraai, vol zelfopgezochte informatie over hun aandoening, op het spreekuur komen. Op dit moment gaat 84 procent van de mensen eerst naar Dr. Google, voordat ze hun huisarts bellen” “Communicatie via internet over persoonlijke gezondheidszaken, zal in de toekomst de standaard worden. De patiënt van de toekomst zal meer zelf gaan doen, én weten”, besluit Arend.
ontwikkelt
duidelijk schema dat constant up-to-date is. Je gegevens worden aan het tijdstip gekoppeld en de arts is klaar met een klik. ’s Morgensvroeg geen lange wachttijden aan de telefoon meer! Deze manier van werken is de toekomst, want de assistent kan zich dan meer met medische zaken bezighouden.”
realiseert
7
signaleert
[ Huisarts Jan Bergen met zijn assistente Corrita den Boeft
IMPULS Magazine nr4-dec09_DEF:bg
02-12-2009
10:46
Pagina 8
[ Thomas Pillen
IMPULS Magazine nr4-dec09_DEF:bg
8
Zeeland is aan het veranderen
signaleert ontwikkelt realiseert
… we gaan ermee aan de slag in de Werkplaats! Zeeland is als plattelandsgebied ingrijpend aan het veranderen. Impuls speelt hier op in, op allerlei manieren. Bijvoorbeeld door de realisatie van een ‘regionale transitiewerkplaats’. In zo’n ‘werkplaats’ werken scholieren en studenten, van vmbo tot wo, samen met bedrijfsleven en overheid aan projecten die het goede leef-, woon- en werkklimaat van Zeeland vasthouden. Zo maken jongeren kennis met praktijksituaties, waardoor niet alleen Zeeland, maar ook ons onderwijs erop vooruit gaat. Net als in de andere Nederlandse plattelandsgebieden zijn landbouw en visserij geëvolueerd van een traditionele naar een innovatieve sector met vaak hoog opgeleid personeel. Minder mensen zorgen voor een hogere opbrengst. De boerendorpen van weleer veranderen daardoor langzaam in sfeervolle woonkernen. En de vroegere stadsmensen willen steeds vaker ‘buiten’ wonen of er recreatief genieten. Verder hebben we te maken met krimp en vergrijzing. Thomas Pillen, junior projectmanager van de werkplaats: “De kunst is nu de kwaliteit van onze leef- en werkomgeving te handhaven en te blijven verbeteren. Dat doe je door elkaar te stimuleren, aan te jagen tot innovatieve ideeën. Alle Zeeuwse ondernemers en overheden kunnen hun ideeën in de Werkplaats neerleggen. Samen met hen gaan leerlingen dan aan de slag. Ze voeren concrete projecten uit, zoveel mogelijk zelfstandig, en vragen waar nodig hulp buiten hun eigen studierichting of -niveau. In de werkplaats hebben we álle opleidingsniveaus en álle onderwijsrichtingen, van vmbo tot universiteit.”
De kracht van het dorp Een werkplaatsproject dat in feite al loopt is ‘De kracht van het dorp’. Leerlingen van het Edudelta College Goes werken concrete ‘groene’ plannen uit om de leefbaarheid in stiller wordende dorpen als Kamperland en Vrouwenpolder te verhogen. Ze denken aan een eendenvijver, volière, hondenspeeltuin en dierenweide. De leerlingen doen alles zelfstandig: ze inventariseren, maken tekeningen, leggen contacten met gemeente en ondernemers. Partijen Het werkplaatsinitiatief is deel van het Programma Regionale Transitie van de Groene Kennis Coöperatie, die onlangs een ontwikkelbudget van € 50.000 toekende aan de Edudelta Onderwijsgroep en Impuls. Met dit bedrag zijn partijen als Hogeschool Zeeland, Roosevelt Academy, Hoornbeeck College, Edudelta Onderwijsgroep, ROC Westerschelde, ROC Zeeland, Provincie Zeeland, Impuls en het bedrijfsleven de Zeeuwse Werkplaats nu verder aan het ontwikkelen, zodat deze volgend jaar ook écht gaat werken, door en voor Zeeland. Thomas Pillen legt uit: “Het is dus géén tastbaar gebouw waar dingen gemaakt of gerepareerd worden. De Werkplaats is in feite de situatie, waarin studenten, docenten, experts, overheden, uitvoerders, partijen en burgers in reële settings van en met elkaar leren en werken. De Werkplaats kan dus ook een veldlokaal zijn, een studiecentrum, ontwerpatelier, expositieruimte, uitvalsbasis, buurtcentrum, enzovoorts. In Zeeland kan een deel van de kennisuitwisseling plaatsvinden in het Business Station KruiningenYerseke, dat in maart 2010 wordt geopend. Arie van der Maas en ikzelf zijn bij Impuls voorlopig aanspreekpunt.”
IMPULS Magazine nr4-dec09_DEF:bg
02-12-2009
10:46
Pagina 9
“We gaan er stevig tegenaan!”
Food-initiatieven van de grond
9
Business Station Kruiningen-Yerseke
Het Business Station is een samenwerkingsverband van acht businesspartners: Edudelta College Goes, AB Zeeland, Christelijke Agrarische Hogeschool Dronten, Gemeente Reimerswaal, Rabobank Oosterschelde, Pink Communicatie en Royal Security Services. Zij zetten begin november hun handtekening onder een voorlopig tweejarig samenwerkingsverband. Arie van der Maas: “In dit stukje Zeeland worden allerlei voedingsmiddelen verbouwd en verwerkt. Het is het hart van de Zeeuwse foodsector, met heel veel potentie en volop kansen voor verdere ontwikkeling. Het Business Station is gericht op het ontwikkelen van nieuw ondernemerschap. Leren, werken en ondernemen komen hier samen. Het is een knooppunt van bedrijvigheid en kennisuitwisseling voor de verschillende spelers binnen de foodsector. Startende ondernemers kunnen er een werk- of vergaderplek
Associate Degree Opvallend is dat de Christelijke Agrarische Hogeschool Dronten vaste partner is. Arie: “Deze school heeft een overeenkomst met het Edudelta College en vult zo het ‘groen’ onderwijs op hbo-niveau aan. De school zal bovendien samen met Edudelta een Associate Degree (AD) Ondernemerschap in Food & Agri gaan aanbieden. De AD is vooral bedoeld voor werkenden die weer een studie willen oppakken en voor degenen die na hun mbo-4-opleiding best nog willen doorstuderen, maar niet voor een vierjarige hbo-bacheloropleiding kiezen. Het zijn tweejarige programma’s binnen hbobacheloropleidingen die worden afgesloten met een nieuwe wettelijke graad. Het Business Station wordt een deel van de opleidingslocatie.” Het project wordt met bijdragen van vaste partners gerealiseerd. Zij zijn steeds ter plekke aanwezig met raad en daad voor de anderen, óf maken deel uit van de stuurgroep. Daarnaast kunnen bedrijven en andere organisaties in of rondom de foodsector tegen een vergoeding van € 1000 per jaar businessvriend worden. Ze krijgen naamsvermelding en deelname aan diverse activiteiten, en businesspoints waarmee zij gratis gebruik kunnen maken van een van de flexibele werkplekken.
Y
vinden en elkaar ontmoeten; studenten en scholieren werken er aan nieuwe projecten. Grote bedrijven kunnen samen met de andere partijen ideeën laten uitvoeren en zo nieuwe wegen inslaan. Starters die wat hulp of extra kennis nodig hebben, vinden het hier. Zo scheppen we een open innovatieklimaat dat moet leiden tot nieuwe werkgelegenheid.”
De partners van het Business Station
Op dinsdag 10 november jl. begon de verbouwing van voormalige treinstation KruiningenYerseke. Vanaf maart 2010 is het Business Station Kruiningen-Yerseke hier operationeel. Het wordt een vertrekpunt voor innovatie en ondernemen in de Zeeuwse foodsector. Ook de regionale transitiewerkplaats kan er gebruik van maken. Verder speelt het gebouw een rol bij de nieuw op te zetten opleiding die leidt tot een ‘Associate Degree Ondernemerschap in Food & Agri’. Edudelta en de Christelijke Agrarische Hogeschool Dronten werken hierbij samen. Impuls nam het initiatief voor het Business Station en voert de komende twee jaar de directie.
02-12-2009
10:46
Pagina 10
mogelijkheden op het gebied van waterbeheersing.
[ De delegatie uit Yangzhou was zeer geïnteresseerd in de
IMPULS Magazine nr4-dec09_DEF:bg
10
Meer Chinees bezoek Plannen voor handel en vestigingen Water is de basis van de ongekende veelzijdigheid van Zeeland. Zee en strand lokken rustzoeker en recreant. De laatste tijd komen er ook andere bezoekers, die om handelsredenen in onze provincie geïnteresseerd zijn: Chinezen. Ook dat heeft met water te maken; havencapaciteit en het daaraan gekoppelde logistieke traject. Verder willen de Chinezen graag kennismaken met de Nederlandse expertise op het gebied van waterbeheersing. Mathieu Pasquier en Guido van Liefland (Promotie & Acquisitie) vertellen erover. “Er is eigenlijk een uitgebreide kennismakingsronde gaande tussen China en Nederland. Grote Chinese bedrijven, die bijvoorbeeld onderdelen maken voor windturbines of zonnepanelen, hebben steeds meer interesse in een eigen vestiging in Nederland. Hun producten worden vaak al naar Europa verscheept, maar alle marketing en (after)sales activiteiten worden door agenten en importeurs uitgevoerd. Met een eigen vestiging in Europa zouden ze dit zelf kunnen doen. Het betekent voor ons nog extra werkgelegenheid, want dit genereert groei, en lokale mensen doen het werk. Feit is dat veel Chinese bedrijven naar Nederland wíllen en zúllen komen. De Nederlanders en de Chinezen kunnen het namelijk - ook met tolk goed met elkaar vinden. Ze hebben dezelfde handelsgeest…” Goede kaarten Mathieu: “De provincie Zeeland, met zijn havens, ruimte, lage grondprijzen en logistieke mogelijkheden, heeft vergeleken met de rest van het land erg goede
kaarten in handen. Dat laten we hen tijdens onze acquisitiereizen dan ook heel goed zien. Het is een proces van lange adem. Maar China is hard op weg de eerste wereldeconomie te worden. Daar moeten we nu op anticiperen, willen we straks niet achter de muziek aanlopen.” Met eigen ogen zien Vertegenwoordigers van Impuls en Rewin WestBrabant vertrekken tegenwoordig met enige regelmaat naar China, om daar de voordelen van de zuidwestelijke delta te tonen en te spreken met bestuurders en ondernemers. In december bracht het acquisitieteam van Impuls nog een bezoek aan vijf miljoenensteden in de regio Shanghai. Guido: “We nodigen serieus geïnteresseerde bedrijven dan uit om een kijkje in onze regio te komen nemen. Voor hen is dat persoonlijke contact essentieel, ze willen met eigen ogen zien wat we te bieden hebben. Inmiddels hebben we al een aantal bezoeken achter de rug. De eerste concrete afspraken voor vestigingen in Zuidwest-Nederland liggen er.” Recente handelsmissie Binnen Zuidwest-Nederland onderhoudt ook de Provincie Zeeland sinds kort een relatie met de regio Yangzhou (nabij Shanghai), gericht op economische samenwerking. In dit kader bezocht een ZeeuwsBrabantse handelsdelegatie dit voorjaar nog deze regio en in september kwamen twaalf bestuurders en ondernemers uit Yangzhou naar Zeeland. Het bezoek was vooral gericht op oriëntatie naar de handelsmogelijkheden rondom watertechnologie.”
IMPULS Magazine nr4-dec09_DEF:bg
02-12-2009
10:46
Pagina 11
Piekensubsidies Impuls heeft subsidies aangevraagd voor drie ‘Pieken in de Delta’ projecten. Connecting CO2 the next step Het project ‘Connecting CO2 the next step’ richt zich op afvang en hergebruik van kooldioxide. Doelstelling is twee pilots met state-of-the-art CO2 afvang- en zuiveringstechnieken. Deze gaan plaatsvinden bij Total Raffinaderij Nederland in het Sloegebied en bij Ardagh Glass in Moerdijk. De pilots moeten uitwijzen of de methodieken technisch mogelijk zijn en of ze financieel-economisch aantrekkelijk zijn. Het project bevat ook een generieke businesscase voor CO2 afvang en zuivering. Vele andere partners nemen deel zoals TNO (levering testinstallatie), TOM (tuinbouw ontwikkelingsmaatschappij), Visser & Smit Hanab (leidingenaanleg en onderhoud), Zeeland Seaports, Havenschap Moerdijk, Hogeschool Zeeland en Avans Hogeschool. De projectomvang is circa € 850.000. Voor € 545.000 is een ‘Piekensubsidie’ aangevraagd.
Lekker Regionaal Product Voor het project Lekker Regionaal Product, dat is gericht op vraagontwikkeling van authentiek, natuurlijk voedsel (Real Food) en verbreding van het toeristisch aanbod, heeft Impuls een Piekensubsidie van € 425.000 aangevraagd. Het gaat om een project met twaalf partners uit Zeeland en West-Brabant. De westerse consument heeft een groeiende belangstelling voor producten met een natuurlijke en authentieke uitstraling. Dat is een trend waar Zeeland uitstekend op kan inspelen. Condition Based Maintenance Impuls heeft een Piekensubsidie van € 150.000 aangevraagd voor een praktijk- & ontwikkelcentrum voor Condition Based Maintenance (CBM). Door CBM kan de (proces)industrie de onderhoudspraktijk beter en efficiënter organiseren en dus competitiever blijven. In het centrum - onderdeel van de World Class Maintenance organisatie - kunnen bedrijfsleven, kennis- en onderwijsinstellingen samenkomen om praktische kennis en ervaring uit te wisselen en concrete projecten te realiseren. Het centrum zal ontwikkelingen op het gebied van technologie, techniek en asset management stimuleren, en daarmee nieuwe bedrijvigheid aantrekken.
kort
11
Werken aan duurzaam visvoer De Provincie Zeeland heeft Impuls een subsidie gegeven om samen met Stichting De Zeeuwse Tong, Wageningen-UR, Hogeschool Zeeland en Van Aarsen International duurzaam visvoer te ontwikkelen. Het kweken van consumptievis kan een deeloplossing zijn voor het verwachte wereldwijde gebrek aan dierlijke eiwitten uit vlees. Wat technische en duurzame innovaties betreft, wil Zeeland graag voorop staan. Net als in de (slacht)veeteelt is het voer een belangrijk duurzaamheidsprobleem. Het is gebaseerd op vismeel, gemaakt van minder voor menselijke consumptie geschikte vissen, die desondanks toch uit de zee wordt gehaald. Verder bevat visvoer ook visolie, met daarin het voor mensen waardevolle omega-s. Duurzaamheid kan worden bereikt door de voerformule te veranderden. Lokaal gekweekte zagers (wormen) kunnen vismeel deels vervangen, terwijl in plaats van visolie eiwithoudende producten zoals soja en koolzaad kunnen worden gebruikt.
Sinds 1 november heeft Impuls een nieuwe website. De site bevat informatie over de drie kerntaken: vestigen, financieren, ontwikkelen. Ondernemers die zich in Zeeland willen vestigen, lezen hier hoe Impuls hen kan helpen. Verder is er een breed aanbod bedrijfsruimten. In het menu ‘Financieren’ staat informatie over subsidieprogramma’s voor ondernemers. Onder ‘Ontwikkelen’ is een overzicht van alle Impuls-projecten opgenomen. Ook is er Engelstalige informatie voor buitenlandse ondernemers die zich oriënteren op een vestiging in Zeeland. Behalve de website en dit kwar taal ma gazine, verstuurt Impuls een maandelijkse digitale nieuwsbrief.
signaleert ontwikkelt realiseert
www.impulszeeland.nl
IMPULS Magazine nr4-dec09_DEF:bg
02-12-2009
10:46
Pagina 12
Raad en daad voor Salus De afdeling Promotie & Acquisitie van Impuls kan ook Zeeuwse ondernemers helpen bij het start van een bedrijf. Zo zagen de drie broers De Nijs mogelijkheden voor een sportschool in Tholen. Impuls is vertrouwd met gemeentelijke trajecten, heeft goede contacten en
kon hen zo met raad en daad ondersteunen bij het realiseren van de plannen. Op 1 december ging de Salus Health Club officieel van start. Salus spreek je uit als ‘saloes’, met de klemtoon op ‘loes’. Het is namelijk een Latijns woord. “Salus betekent gezondheid in het Latijn”, zegt Daan de Nijs. “Bij ons gaat die gezondheid samen met sport en ontspanning. We richten ons niet alleen op jongeren, maar zeker ook op ouderen en mensen met een fysieke of verstandelijke beperking. De sportschool is met grote zorg ingericht; niet alleen de apparatuur, maar ook de sfeer heeft veel aandacht gekregen. Fanatieke sporters kunnen bij ons onder deskundige begeleiding trainen. Maar we halen ook groepjes mensen op uit het verzorgingstehuis en bieden hen een ontspannende ochtend: kopje koffie, wat oefeningen of een balspel doen, een hapje eten en weer naar huis. We werken daarbij samen met de Brasserie op de begane grond. Ook mensen met een handicap kunnen bij ons op een passende manier toch lekker fysiek bezig zijn. En in de sauna’s, ontspanningsruimtes of de lounge kan iedereen tot rust komen of gewoon gezellig met elkaar praten. We denken zo een voorziening te hebben gerealiseerd die goed bij Tholen past.” Z Erwin en Daan de Nijs
12
kort
signaleert ontwikkelt realiseert
Wat doet Impuls?
N.V. Economische Impuls Zeeland (Impuls) is de regionale ontwikkelingsmaatschappij van Zeeland. Impuls werd in 2007 door zeventien partijen, afkomstig uit bedrijfsleven en overheid, opgericht. Doel van Impuls is - de naam zegt het al - de Zeeuwse economie een impuls te geven en daardoor te versterken. Dat doet Impuls door: • structuurversterking en ontwikkeling van de regionale economie door, met kennis en kunde, grote projecten te faciliteren; • de ontwikkeling en uitvoering van projecten voor de Zeeuwse kenniseconomie waarbij de nadruk ligt op verhoging van het opleidingsniveau, betere uitwisseling tussen onderwijs en arbeidsmarkt, en innovatie; • economische promotie en acquisitie.
Impuls is gehuisvest bij de Kamer van Koophandel in Middelburg. Hier geeft het team concreet en enthousiast invulling aan de kerntaken, veelal op een vernieuwende en soms zelfs verrassende manier. De medewerkers brengen mensen, organisaties en ideeën met elkaar in verbinding, waardoor er mooie, concrete initiatieven ontstaan. Ze ontwikkelen overkoepelende programma’s, waar ondernemers zich bij kunnen aansluiten. Impuls weet wie voor welke subsidie in aanmerking komt, en adviseert bij de aanvraag. Binnen Zeeland versterken wat goed is, verbanden leggen, innoveren, spijkers met koppen slaan, dat is Impuls! En uiteraard is Impuls hét aanspreekpunt voor bedrijven die zich in Zeeland willen vestigen. Kortom, Zeeland máákt het met Impuls.
Colofon Impuls is een uitgave van N.V. Economische Impuls Zeeland Buitenruststraat 225, 4337 ER Middelburg Postbus 6004, 4330 LA Middelburg T 0118 - 67 35 80 F 0118 - 63 70 59 E
[email protected] W www.impulszeeland.nl
Redactie Gerbert van der Wal, Arie van der Maas, Joke Naughton, Sophie Noens en Mathieu Pasquier Tekst Joke Naughton - Tekstklusief Ontwerp Sophie Noens - de Wilde Zeeuw Foto Input Output Photographics Impuls verschijnt vier maal per jaar.