December 2015, nummer 31
Nieuwsbrief uw partner in toegankelijkheid
Nieuwsbrief
Nieuwsbrief OLGA december 2015
In deze nieuwsbrief
ef OLGA juni 2015
Van de bestuurstafel blz. 3 De overstap knoop blz. 4
Kort verslag Herfstbijeenkomst blz. 6
Update uit Duivendrecht 22
Inspraak Amstelveenlijn 26
Pagina 2
Nieuwsbrief OLGA december 2015
Van de bestuurstafel
ef OLGA juni 2015
Blijf met elkaar in gesprek. Dat is eenvoudiger gezegd dan gedaan. Het is eigenlijk best lastig, dat gesprek blijven aangaan. Maar het is de enige manier om belangen te behartigen. Als OLGA hebben we ingesproken over de verbouwing van de Amstelveenlijn. Zoals uit 'De overstap' blijkt probeert Lex Hendriksen mede namens ons te zorgen dat overstappen op station Zuid straks soepel verloopt. En in Duivendrecht blijft Jascha het gesprek aangaan om een te bereiken dat het hart van het dorp voor iedereen toegankelijk en bruikbaar is. Tijdens de herfstbijeenkomst bleek dat niet alleen onze achterban, maar ook de gemeente grote behoefte heeft aan een goed gesprek aan de keukentafel. Een gesprek waar alle aspecten van een vraag om ondersteuning aan de orde kunnen komen, waar je je als klant veilig voelt. En niet met een knoop in de maag zit, zoals één van de aanwezigen het uitdrukte. Het is goed dat de wethouder, mevrouw Zijlstra, de bereidheid uitsprak om medewerkers van de vakafdeling, van de afdeling communicatie én inwoners samen in gesprek te laten gaan om te kijken of er een goede handleiding voor het keukentafelgesprek kan worden gemaakt. Een handleiding die niet alleen de wet toelicht, maar ook aandacht schenkt aan de kant van de aanvragende inwoner. OLGA wenst u een 2016 toe met vele ontmoetingen en goede gesprekken.
Pagina 3
Nieuwsbrief OLGA december 2015
De overstap knoop
ef OLGA juni 2015
(Foto: RTVNH.NL)
Brrr. Koud. Het gloed nieuwe overstappunt Schiphol noord. Bedoeld om de snelle Rnet bussen uit alle richtingen te verknopen, zodat je als reiziger alle kanten op kunt. En bussen genoeg. Iedere minuut vertrekt er een bus van één van de acht haltes. Intussen blaast de wind me bijna om ver. Een glazen zijwand had met dit weer beslist geen overbodige luxe geweest. Eindelijk vind ik de audio informatiezuil die ergens in het midden is neergepoot. Hij zwijgt in alle talen. Welke knop ik ook indruk. Gelukkig een aardige Connexxion chauffeur die mij naar haltetje B loodst voor de bus naar Amstelveen. ook hij kan me niet vertellen hoe je als blinde, onbekend met de situatie, deze op eigen kracht zou moeten vinden. Overstappen. Het zal steeds vaker voorkomen. De langzame slinger de slinger bus die wel overal direct kwam, maakt plaats voor lijnen met een hoge frequentie. Iedere zeven minuten van Amstelveen naar Haarlem. Geweldig toch! Maar geen bus meer die het rondje door Badhoevedorp maakt. Ook de mensen uit Aalsmeer en Uithoorn krijgen met de overstap te maken. Als in 2017 de Noord Zuid metro gaat
Pagina 4
Nieuwsbrief OLGA december 2015
rijden, zal nog maar de helft van de bussen tot in de van Amsterdam doorrijden. De andere helft ef OLGAbinnenstad juni 2015 eindigt bij het nieuwe station Zuid waar op de metro wordt aan getakt. En de bussen die nog wel doorrijden krijgen hun begin en eindpunt bij de Appeltjesmarkt (Marnixstraat) en niet meer bij het Centraal Station. De metro doet dat immers vele malen sneller. (foto d66 amsterdamcentrum.nl)
Ook de nieuwe Amstelveenlijn komt te eindigen op de super overstap machine die station Zuid wordt. Dit station wordt helemaal verbouwd. Krijgt een derde perron en wordt één van de drukste knooppunten van ons land. Met intercitytreinen naar eigenlijk overal. Samen met Schiphol en Bijlmer arena de knopen waar het openbaar vervoer in Amstelland op wordt gericht. En wij dan hoor ik u denken? Hoe komen wij met rolstoel of blindenstok snel en ongehinderd bus en trein in? Hoe voorkomen we dat wij de achterlichtjes van de zojuist vertrokken metro nog net zien, omdat we de minuut overstap tijd die voor anderen voldoende is, onmogelijk halen? Gelukkig komt de volgende metro in vijf minuten, maar toch! hoe onze weg te vinden tussen de duizenden haastige forenzen die met de blik op oneindig om ons heen rennen? En wat als de lift weer eens stuk is? Hoe kom ik dan van metro in de hoogwaardige Amstelveen tram? Uiteraard hoort overstappen bij grote regio's. In Londen, Parijs, zelfs Brussel doen we niet anders. Maar het is natuurlijk wel van belang dat deze voor onze doelgroep zo min mogelijk een obstakel vormt en dat u zich niet vooraf kopzorg Pagina 5
Nieuwsbrief OLGA december 2015
hoeft te maken of het allemaal wel goed zal gaan. Europa stelt ef OLGAimmers juni 2015niet voor niets dat het OV voor alle doelgroepen toegankelijk moet zijn. Vandaar dat OLGA hier bij de politiek nu aandacht voor vraagt. U ziet dat bijvoorbeeld ook terug in de inspraak reactie op de ombouw van de Amstelveenlijn die mede namens OLGA is ingediend en die in deze nieuwsbrief is afgedrukt. Laat ons vooraf meedenken over geleide lijnen. Want als ze eenmaal fout liggen krijg je ze niet meer in de goede stand. Betrek ons bij looproutes op het station. Zorg voor een back up lift bij storingen. Denk creatief en maak bijvoorbeeld een tapit rouland zoals op Schiphol voor mensen die slecht ter been zijn. Doe als politiek alles wat je kunt zodat wij zelfstandig en snelnet als ieder ander kunnen overstappen. Dit zal zeker ook het volgend jaar de aandacht houden met alle veranderingen die in het openbaar vervoer voor de deur staan. We zullen u daar uiteraard verder over berichten, met de kop in de wind zoals op Schiphol noord. Ik wens u in ieder geval nu al vast een goede en comfortabele overstap naar het nieuwe jaar met een goede openbaar vervoer start op één van de vele haltes en stations. En wij horen uiteraard heel graag uw bevindingen. Geef die beslist door. Lex Hendriksen
De Herfstbijeenkomst Kort verslag van de herfstbijeenkomst die OLGA op 28 oktober 2015 in het Baken in Aalsmeer heeft georganiseerd. Het is altijd weer afwachten hoeveel mensen gehoor zullen geven aan de uitnodiging om naar de door jou georganiseerde activiteit te komen. Blijft de zaal erg leeg of wordt het juist gezellig vol? Natuurlijk, de vooraanmeldingen geven een aardige indicatie, maar toch..
Pagina 6
Nieuwsbrief OLGA december 2015
We hebben dit jaar bovendien gekozen voor een iets andere dan in voorgaande jaren. We hebben een ef OLGAopzet juni 2015 gespreksleider die de discussie tussen zaal en inleiders moet begeleiden en aanzwengelen. De vraag is hoe dat zal gaan lopen. Pas als de bijeenkomst van start gaat weet je: het is weer gelukt. Het is lekker druk en aan de sfeer voel je: vanmiddag, dat wordt weer wat. De voorzitter, Jeroen Verheijen, opent de Herfstbijeenkomst van OLGA. Thema is 'Ondersteuning in de Wmo-2015'. Hij heet iedereen welkom en geeft meteen aan dat het programma is aangepast. Gisteren heeft mevrouw Lunenburg laten weten dat zij door de griep is geveld en niet in staat is om haar inleiding te houden. Hij geeft aan dat de secretaris van OLGA, Geert Toebes, de inleiding zal verzorgen. Dit vanuit zijn dagelijkse werk als jurist in Leidschendam-Voorburg. Voordat hij het woord geeft aan mevrouw Zijlstra, de wethouder van Uithoorn, vraagt hij de mensen in de zaal of iemand kan aangeven wat de Wet maatschappelijke ondersteuning inhoudt. Eén van de reacties luidt dat dit de wet is die het mogelijk maakt dat mensen met een beperking kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven. Deze wet geeft aanspraak op zaken als vervoersvoorzieningen, rolstoelen en woningaanpassingen. Verder wordt opgemerkt dat voorzieningen niet overal hetzelfde zijn.
Pagina 7
Nieuwsbrief OLGA december 2015
Een kort vragenrondje maakt duidelijk dat de meeste uit Aalsmeer komen. Onder hen ook de ef OLGAaanwezigen juni 2015 wethouder, de heer Verburg. Ook de andere gemeenten uit Amstelland dus Amstelveen, Uithoorn en Ouderkerk (het werkgebied van OLGA), zijn goed vertegenwoordigd. Jeroen geeft aan dat de inleiders hebben aangegeven dat tijdens de inleiding vragen mogen worden gesteld. Hij geeft het woord aan mevrouw Zijlstra, wethouder in Uithoorn. Zij zal ingaan op de vraag wat de gemeente doet om goed ondersteuning te geven. Mevrouw Zijlstra geeft aan dat sinds 1 januari 2015 er een boel is veranderd. De gemeente is verantwoordelijk voor jeugdzorg en voor dat deel van de AWBZ dat bij de Wmo-2015 is gevoegd. De gemeente deed al veel op Wmoterrein: huishoudelijke verzorging, trapliften, rolstoelen, regio-vervoer. Daar is begeleiding en dagbesteding bij gekomen. De gedachte bij het Rijk hierachter was dat de gemeenten het werk beter konden doen omdat zij dichter bij de burgers staan. Daarom zijn de taken overgeheveld, maar met een kleiner budget. De lastige keuze waar de gemeenten voor staat is dus dat meer taken moeten worden uitgevoerd met minder geld. Dit betekent dat de gemeente ook andere eisen aan personeel moet stellen: andere kennis, andere vaardigheden. Het houdt daarnaast ook in dat anders moet worden gewerkt. Dat anders werken zal niet in één keer gaan, dat is -zo erkent de wethouder- een proces dat een paar jaar zal duren. Het feit dat ondersteuning allemaal uit een kleiner budget moet, heeft voor Uithoorn, net als in andere gemeenten, er toe geleid dat de gemeente werkt met een rits vragen: 1 Wat kan je zelf? Pagina 8
Nieuwsbrief OLGA december 2015
Belangrijkste vraag is niet meer: wat kunt u niet, maar: wat u nog wel? ef OLGAkunt juni 2015 2. Wat kan de omgeving doen? Wat kan een vrijwilliger voor u doen? 3. Ben je geholpen met de beschikbare algemene voorzieningen, waar je zo aanspraak op kunt maken? Mevrouw Zijlstra laat nadrukkelijk weten dat professionele zorg altijd beschikbaar blijft voor mensen die dat nodig hebben. Er is een zorgpiramide: dure professionele zorg aan de top, de basis wordt gevormd door het eigen netwerk, vrijwilligers en buurtwerk. Omdat het Rijk veel heeft bezuinigd heeft de gemeente Uithoorn er voor gekozen om hulp zoveel mogelijk en verantwoord te laten plaatsvinden via eigen netwerk, vrijwilligers en buurtwerk (algemene voorzieningen). Als dat allemaal onvoldoende is zijn er maatwerkvoorzieningen en professionele ondersteuning beschikbaar. Zij herhaalt dat maatwerkvoorzieningen beschikbaar blijven als die nodig zijn. Alleen wil de gemeente door het versterken van de basis (eigen netwerk, algemene voorzieningen) het beroep op de duurdere zorg beperken. Daarom wordt ingezet op goede contacten met de inwoners en een goed gesprek; netwerkcoaches helpen je je netwerk te versterken, mantelzorg en meer ondersteunt, er is een laagdrempelige GGZ-inloop bij de zorgboerderij in De Kwakel en een zeer actief wijksteunpunt aan de Europarei. Ook met de zorginstellingen is veel contact. Zo loopt er bij verzorgingshuis het Hoge Heem een initiatief om mensen uit de wijk meer te betrekken bij de activiteiten van het huis en hen ook te laten profiteren van wat er in het huis wordt gedaan.
Pagina 9
Nieuwsbrief OLGA december 2015
Zij geeft aan dat als je ondersteuning nodig hebt, je net als ef OLGAvroeger juni 2015naar de huisarts kunt, of naar maatschappelijk werk. Anders is dat je nu ook naar het sociaal loket van de gemeente kunt. En anders is dat bij het zoeken naar een antwoord, het hele gezin van de aanvrager wordt betrokken. Doel is om alle problemen in één keer op te lossen, daarom werken alle zorgverleners samen. Maar behalve voorzieningen, moet ook de omgeving goed toegankelijk zijn. Daarvoor dankt de gemeente veel aan de heer Zwik. Er gaat een geluid van herkenning door de zaal: Zwik-proof. Hij heeft zich er lang voor ingespannen om de gemeente toegankelijk te krijgen: verlaagde stoepen, verhoogde bushaltes, routes voor rolstoelers en rollators, routes voor slechtzienden, aangepaste toiletten etc. Mevrouw Zijlstra geeft aan dat men er daarmee niet is: het moet ook worden bijgehouden, voorzieningen hebben onderhoud nodig en personeel bijscholing. Er ontstaat een levendige discussie met de zaal: zijn de routes in Uithoorn nog wel goed bruikbaar en zijn de openbare gebouwen in Aalsmeer wel goed toegankelijk? De heer Verburg, wethouder in Aalsmeer, geeft aan dat over de voorzieningen aan het gemeentehuis uitgebreid is overlegd, onder meer met een vertegenwoordiging van OLGA. Ook hij onderschrijft dat toegankelijkheid een zaak van voortdurende aandacht en onderhoud is die bij gemeentelijke medewerkers tussen de oren moet gaan zitten. Hij erkent dat er sprake is van achterstallig onderhoud, maar hij benadrukt dat er ook geld beschikbaar is gesteld om onderhoudswerk uit te voeren en dat dit ook daadwerkelijk Pagina 10
Nieuwsbrief OLGA december 2015
wordt gedaan. Als hij de zaal vraagt moeilijke situaties bij hem melden, ef OLGAtejuni 2015 wordt hij op zijn wenken bediend. De wethouder en de melder kennen elkaar en de situatie. Er wordt meteen een afspraak gemaakt om te kijken wat er moet gebeuren. In Amstelveen, zo wordt verteld, worden gebouwen op toegankelijkheid geschouwd door vrijwilligers en worden de resultaten van de schouw op een website, www.toegankelijkamstelveen.nl gezet. Voordat je een gebouw bezoekt, kan je dan al kijken of het toegankelijk is, welke voorzieningen er zijn. De lijst van geschouwde gebouwen wordt nog steeds uitgebreid, de lijst wordt dus nog steeds langer. Op de site kan je ook aangeven welke gebouwen je graag geschouwd wilt hebben. Als mevrouw Zijlstra de draad van haar betoog weer oppakt, wijst zij er op dat het bezit van een ITSsymbool geen eindhalte is, maar iets dat voortdurend om onderhoud vraagt. Aan dat onderhoud moet de gemeente zelf denken en als dat niet gebeurt dan moeten de inwoners de gemeente bij de les houden. Als je dan met elkaar in gesprek bent kan ook worden duidelijk gemaakt welk effect het heeft als werk anders of met een lagere frequentie wordt uitgevoerd. Om dat bij medewerkers goed op het netvlies te krijgen is het “samen door een wijk wandelen met mensen met een beperking” misschien wel een goed idee. Zij zegt toe de suggestie uit de bijeenkomst te zullen bespreken. Dan komt de vraag naar het wonen van o.a. mensen met een beperking aan de orde: kan er niet levensloopbestendig worden gebouwd? Brede deuren, minder drempels. Zo kun je 'voor de vergrijzing uit' bouwen. Dat zou mooi zijn. Nu moeten huizen nog worden aangepast. Dat wordt dan met de aanvrager bekeken. Welke aanpassingen zijn er nodig? Als dat er veel zijn wordt gekeken of verhuizing naar een andere, Pagina 11
Nieuwsbrief OLGA december 2015
makkelijker aan te passen, woning een optie is. Als de ef OLGAkinderen juni 2015 het huis uit zijn en je gaat kleiner wonen, mag ook worden verwacht dat je bij de keuze van je nieuwe huis rekening houdt met het ouder worden. Ook de burger moet vooruitkijken. In Uithoorn, zo geeft mevrouw Zijlstra aan, wordt door de gemeente steeds gestreefd naar maatwerk bij het verlenen van zorg en ondersteuning. Hierbij zijn eigen kracht en eigen netwerk de uitgangspunten. Zij herhaalt nogmaals dat de professionele zorg steeds beschikbaar blijft indien de nood aan de man is. Daarvoor blijft een goed gesprek noodzakelijk, waarbij natuurlijk best wel eens iets mis kan gaan: het blijft van beide kanten mensenwerk. Zij geeft nogmaals aan dat de andere manier van werken een omslag betekent die enkele jaren zal vragen. Daarom wil de gemeente in gesprek blijven met de zorgaanbieders en de inwoners. In die gesprekken moet het gaan over goede zorg en ondersteuning. Maar in die contactmomenten kan ook worden gezegd wat er niet goed gaat. Zij benadrukt dat goede contacten in deze een voorwaarde zijn om samen in goed overleg te zorgen voor passende ondersteuning. Hierop wordt uit de zaal gevraagd of de gemeente ook aandacht heeft voor andere vormen van samenwonen, niet alleen het klassieke gezin, maar ook gemeenschappen van meerdere families of gezinnen? Dat zijn toch immers woonvormen die bij uitstek samen een netwerk vormen? Mevrouw Zijlstra wijst er op dat in Uithoorn al heel lang een dergelijk initiatief bestaat. Zo lang al dat het bijna traditioneel kan heten: Centraal wonen. Een woonvorm die voor iedereen openstaat. Verder werkt Uithoorn mee aan kangoeroewoningen en de plaatsing van zorg-units. De heer Verburg geeft aan dat in Aalsmeer vergelijkbare initiatieven bestaan. Hij noemt Kudelstaart, de Hortensialaan Pagina 12
Nieuwsbrief OLGA december 2015
en Aalsmeer -Zuid. Hierbij wordt geprobeerd om in te spelen vraag en de ontwikkelingen in de komende jaren waarbij ef OLGAop junide 2015 ook rekening wordt gehouden met de sluiting van verzorgingstehuizen. De gemeente vindt dat bepaalde voorzieningen voor iedereen bereikbaar moeten zijn. Er wordt dus steeds een mix van vrije sector woningen en sociale woningbouw gerealiseerd. Vaak blijkt dat niet iedere woning die als levensloop bestendig wordt aangeprezen, dat ook daadwerkelijk is. Dit kan gebeuren omdat 'levensloopbestendig' geen vast omschreven begrip is, zodat het soms een papieren tijger wordt. Daarbij speelt het feit, dat levensloopbestendige huizen groter zijn dan gemiddeld en er dus minder op een hectare passen, een grote rol. Mevrouw Zijlstra merkt op dat het begrip seniorenwoning wél een vaste omschrijving heeft. Bij het bouwen m.b.t. Centraal Wonen door de woningbouw heeft de gemeente afspraken over de prijzen gemaakt met de investeerders. Natuurlijk is het zo dat, ook als de voorzieningen er zijn, er dan nog niet vaststaat dat er gebruik van wordt gemaakt. De oorspronkelijke bewoners maakten misschien gebruik van een centrale hal om iets te organiseren, de vraag is of dat jaren later nog steeds zal gebeuren. Niet iedereen wil telkens bij de buren op de thee. Dan komt de vraag aan de orde of de gemeente iets merkt van een veranderende vraag naar persoonlijke verzorging. En of kan worden aangegeven hoelang “zo lang mogelijk thuis wonen” nu eigenlijk is? Mevrouw Zijlstra geeft aan dat de gemeente maar weinig persoonlijke verzorging levert, het meeste gaat via de Pagina 13
Nieuwsbrief OLGA december 2015
ziektekostenverzekeraar. Zij benadrukt dat de gemeente geen aan het lijf levert, alleen er voor zorgt dat mensen worden ef OLGAzorg juni 2015 gestimuleerd om aan het maatschappelijk leven deel te nemen. Allereerst gaat het om heel weinig activiteiten en is er geen vergelijking met eerdere jaren, daarom kan niet worden gezegd of het is toe- of afgenomen. Verder is het zo dat verzorging een onderdeel is van begeleiding waardoor, over de omvang van het deel verzorging, niet apart iets kan worden gezegd. Zij geeft aan dat het Rijk er van uit gaat dat mensen langer thuis blijven wonen, maar dat dit niet betekent dat mensen dus niet vereenzamen. Wel wordt geprobeerd om nieuwe woonvormen aan te bieden. Je kunt in het Hoge Heem wonen, zonder gebruik te maken van de zorg. Wel van gezelligheid en aanspraak, waardoor minder vereenzaming optreedt en zorg koop je pas in als het nodig is. Zij erkent dat de gemeente wordt geconfronteerd met bezuinigingen en dat dit lastig is. Wat de gemeente deed, blijft ze doen. We weten wat dat kost. We weten niet precies wat de nieuwe taken kosten omdat er nog geen volledig inzicht in geleverde ondersteuning “nieuwe stijl” is. De gemeente werkt er hard aan om dat inzichtelijk te krijgen en zal die gegevens ook aan de participatieraad verstrekken. In Uithoorn wordt huishoudelijke hulp geherindiceerd. Dat is een taak waar de gemeente ervaring mee heeft. De gemeente doet de herindicaties zelf. Bij het gesprek wordt gewezen op de mogelijkheid van gratis ondersteuning en op het feit dat men zelf een persoonlijk plan mag opstellen. Verder wijst de gemeente er op dat bij het keukentafelgesprek mantelzorgers, een andere adviseur en/of familie aanwezig mag zijn. Vier oren horen nu eenmaal meer dan twee oren. Vanuit de zaal wordt aandacht gevraagd voor het feit dat de aanwezigheid van inwonende volwassen kinderen minder uren Pagina 14
Nieuwsbrief OLGA december 2015
hulp betekent. Gaan die de deur uit, dan blijkt de partner de zorg te moeten leveren waardoor het aantal uren ef OLGAgebruikelijk juni 2015 hulp verder wordt beperkt En als dat niet goed gaat moeten buren, kinderen en vrijwilligers bijspringen. Dan krijg ik het, als ik afhankelijk ben van huishoudelijke zorg, toch een beetje benauwd. Hierop geeft de voorzitter aan dat aan dit punt en de positie van de mantelzorger ruim zullen worden besproken, maar dat het nu tijd is voor een korte pauze. Jeroen kondigt aan dat Geert Toebes in zijn inleiding vooral zal ingaan op het keukentafelgesprek: hoe werkt het nu, hoe krijg je wat je nodig hebt? De heer Toebes geeft aan dat het gesprek dient om helder te krijgen welke beperkingen worden ondervonden en welke ondersteuning noodzakelijk is om te kunnen participeren. In het gesprek moet worden nagegaan hoe een probleem kan worden opgelost. Hij geeft aan dat de wet daar een handvat voor geeft. In de wet wordt er van uitgegaan dat je eerst kijkt wat je zelf en met je gezin kan doen. Dan wat je met buren, mantelzorgers en vrijwilligers kan doen. Vervolgens onderzoek je wat de algemene voorziening je kan bieden (buurthuis) en tenslotte komt pas dan het maatwerk van de gemeente aan de beurt. Maatwerk levert, als resultaat van een onderzoek waar het keukentafelgesprek een belangrijk onderdeel van is, een Pagina 15
Nieuwsbrief OLGA december 2015
voorziening op die zodanig is dat je jezelf op eigen kracht kunt in de maatschappij. De mantelzorger heeft, zo ef OLGAhandhaven juni 2015 geeft de heer Toebes aan, een eigen zelfstandig recht op ondersteuning. De gemeente moet zorgen dat de mantelzorger kan blijven ondersteunen, daar heeft de gemeente ook een financieel belang bij: wat de mantelzorger doet is noodzakelijke zorg en daar hoeft de gemeente nu niets aan te doen. Eén van de taken van de gemeente is het regelmatig uitvoeren van heronderzoeken. Er zijn gemeenten die er voor kiezen om alle klanten één keer per jaar te bezoeken. Hij vraagt zich af of dit een goede methode is. Natuurlijk, je spreekt iedereen, maar is dat nodig? Het gesprek kost geld en legt beslag op ambtelijke capaciteit, maar ook op de tijd van de klant. In dit verband vraagt hij zich af of het een optie zou zijn om te kijken naar de beperking van de burger en dat een rol te laten spelen bij de frequentie van het gesprek. Bij een ongewijzigde medische situatie is één gesprek per jaar niet zo zinvol. Bij dat gesprek moet er van beide kanten gewerkt worden aan de randvoorwaarden voor een goed gesprek. Het gaat immers om een gesprek waarin over zeer persoonlijke zaken wordt gesproken. Je moet aangeven dat je handfunctie slechter is geworden, dat je je rolstoel daarom niet meer kan voorthoepelen en dat je dus een elektrische rolstoel moet hebben. Dat komt er alleen uit als je je veilig voelt. Hij wijst er op dat “je goed voorbereiden” bijdraagt aan die veiligheid. Als je je zekerder voelt, ben je minder gespannen. De gemeente moet daarom zorgen voor interviewers die niet alleen de regels kennen, maar ook de competentie hebben om mensen zich te laten uiten. Maar het blijft zo dat, als je niet zegt dat iets Pagina 16
Nieuwsbrief OLGA december 2015
moeilijker gaat, je het de gemeente niet kan verwijten dat zij er rekening mee houdt. ef OLGAgeen juni 2015 Zoals ook al door mevrouw Zijlstra aangegeven, bestaat de mogelijkheid van cliëntondersteuning. De heer Toebes vraagt of men in de zaal vindt dat men goed geïnformeerd wordt over de gang van zaken tijdens het keukentafelgesprek. Heb je het idee dat je in staat bent of wordt gesteld om goed beslagen ten ijs te komen? Uit de reacties blijkt allereerst dat men veel waarde hecht aan het “verslag” van het gesprek en de mogelijkheid wil hebben hierop te kunnen reageren voordat een besluit wordt genomen. Verder blijkt dat veel mensen met een knoop in de maag aan hun eigen keukentafel zitten. Men heeft goed in de gaten wat er op het spel staat, maar men heeft ook het gevoel op achterstand te staan. Zelfs als men gewezen is op de mogelijkheid van ondersteuning bij het gesprek. Verder blijkt uit de reacties dat men het gevoel heeft dat gemeenten in het gesprek aansturen op zorg in natura, zelfs als de klant nadrukkelijk aangeeft een pgb te willen hebben. De heer Toebes geeft aan dat in Leidschendam-Voorburg de gemeente niet huiverig is om pgb's te verstrekken. Het pgb is ooit ingevoerd om de klant zoveel als mogelijk zelf de regie over zijn zorg te laten voeren. De wet kent n.l. slechts één kleine toets: is de aanvrager in staat zelf regie te voeren? Als dat ja is, wordt een pgb verstrekt. Waar het om Uithoorn gaat vult mevrouw Zijlstra de discussie aan door aan te geven dat de gemeente, als om een pgb wordt gevraagd, wel nadrukkelijk de verplichtingen, die aan Pagina 17
Nieuwsbrief OLGA december 2015
een pgb zijn verbonden, onder de aandacht brengt. Ook wordt dat de hoogte van het pgb is gerelateerd aan de kosten ef OLGAverteld juni 2015 die de gemeente voor zorg in natura moet maken. Dit mag echter niet zo ver gaan dat de klant naar zorg in natura wordt gepusht. Zij benadrukt dat het de keus van de klant blijft. Waar het een pgb-jeugd betreft wijst zij er op dat, als de gemeente een bepaalde vorm van zorg niet heeft ingekocht, een pgb voor de klant ideaal kan zijn: met het pgb kan men immers de zorg kopen die nodig is. Uit de reacties van de zaal blijkt duidelijk dat het moeilijk is om in het gesprek alles aan te kaarten. Iets wat onbelangrijk leek, kan grote gevolgen hebben bij de uitvoering. Als je b.v. een elektrische rolstoel binnen en buiten gebruikt, moet er buitenverlichting op zitten. Dat is dan wel iets waar rekening mee moet worden gehouden. Dat stelt hoge eisen aan de inventiviteit van de ambtenaar, maar ook aan de ondersteuner en je eigen voorbereiding. Van de kant van het mantelzorgsteunpunt wordt aangegeven dat men meer doet: men geeft ondersteuning door het keukentafelgesprek voor te bereiden, samen nagaan wat er echt nodig is en waar je hulp bij nodig hebt. Dat geeft rust en zekerheid in het gesprek. De medewerker zal ook wijzen op de mogelijkheden die de wet biedt om voorzieningen aan te vragen. Het mantelzorgsteunpunt wijst nadrukkelijk op het grote belang van de mantelzorger. Dat is de spil die de zorg rond de cliënt in de lucht houdt. De klant moet zich goed voorbereiden en goed laten ondersteunen. Dat kan door je kinderen mee te nemen naar het gesprek, en je mantelzorger. Maar soms
Pagina 18
Nieuwsbrief OLGA december 2015
weten zij ook niet alles en dan moet je je vooraf afvragen door je het best kan laten ondersteunen. ef OLGAwie junije 2015 Verder wordt aangegeven dat het logisch is het gesprek aan de eigen keukentafel te voeren. Dan krijgt de gemeente ook een goed beeld hoe je in je woonomgeving functioneert. Geef daarbij aan dat er goede en slechte dagen zijn, en benadruk dat de ondersteuning zo moet zijn dat je ook op minder goede dagen normaal kunt functioneren. Voor de gratis ondersteuning kan een beroep worden gedaan op MEE. In Uithoorn kan verder een beroep worden gedaan op SITA en in Aalsmeer op de opgeleide ouderen- adviseurs. Die ondersteuning is gratis. Van het pgb is in het verleden misbruik gemaakt, vooral door externe bureautjes. Daarom wordt het pgb niet meer aan de aanvrager verstrekt, maar door de SVB beheerd. De zorg wordt geleverd, je ontvangt een factuur, die teken je voor akkoord, stuurt hem naar de SVB en die betaalt de leverancier. De keukentafel, zo geeft mevrouw Zijlstra aan, hoeft niet persé een keukentafel te zijn. Het is een omschrijving van de setting van het gesprek. De bedoeling is om in een informele sfeer duidelijkheid te krijgen over de ondersteuning die noodzakelijk is. Tijdens het gesprek komen alle aspecten van wonen aan de orde. En alle aspecten van het huishouden. De gemeente heeft de medewerkers, die het gesprek voeren, opgeleid om te zorgen dat ze aan alle zaken aandacht besteden, zodat er een integraal advies komt te liggen.
Pagina 19
Nieuwsbrief OLGA december 2015
Gelet op de reacties uit de zaal, zegt zij toe te zullen nagaan of ef OLGAhet junigoed 2015 in de uitnodiging staat: wie mag u meenemen voor het gesprek, en waarom is het gesprek en die goede ondersteuning belangrijk? Op de vraag of de gemeente uit is op gratis ondersteuning, te leveren door familieleden, geeft mevrouw Zijlstra aan dat hulp niet is af te dwingen. Maar soms woont een kind om de hoek en kan er wat, soms woont een kind aan het andere eind van het land en kan er niets. Zij benadrukt dat de hulp van familie, hoe goed die ook is, er niet aan in de weg mag staan dat professionele zorg als maatwerk wordt geleverd als die zorg nodig is. Mevrouw Zijlstra geeft aan dat zij niet weet of er informatie over het gesprek op de gemeentesite te vinden is. Zij is blij met de respons op de inleidingen en geeft aan dat zij zich intern zal gaan beraden of er niet meer informatie moet worden verstrekt. Niet alleen over de formele kant, maar ook over waar men informatie kan vinden, welke vragen kunnen worden verwacht, kortom de 'zachte' kant van het gesprek. Aandacht voor wat het gesprek met de klant doet. De heer Toebes vraagt of bij dat gesprek, behalve medewerkers van de vak afdeling en communicatie, ook plaats zou moeten zijn voor klanten? Dat zijn mensen die bij uitstek ervaring hebben en over heel veel nuttige kennis beschikken. Mevrouw Zijlstra geeft aan dat te zullen overwegen: als de website immers aan meerdere kanten van het gesprek aandacht besteedt, kan dat drempelverlagend werken, rust geven en zo bijdragen aan een betere uitkomst van het gesprek. En ja, niet alleen op de site, maar informatie moet ook gewoon op papier goed toegankelijk zijn.
Pagina 20
Nieuwsbrief OLGA december 2015
Tot slot gaat de heer Toebes kort in op het begrip begeleiding. een vorm van ondersteuning die de gemeente pas sinds ef OLGADat juni is 2015 januari levert. In de wet is bepaald dat begeleiding is gericht op de zelfredzaamheid en participatie van de klant. Dat zijn redelijk vage begrippen, wat wordt daar nu mee bedoeld? Hij pleit er voor om in de verordening minstens concreet te maken wat onder begeleiding wordt verstaan. Bijvoorbeeld: begeleiding is in elk geval ondersteuning gericht op algemene dagelijkse levensverrichtingen (adl: opstaan, wassen aankleden toiletgang) gericht op dagbesteding of gericht op administratieve ondersteuning. Voordeel is dat het voor de klant dan ook beter inzichtelijk is wat met ondersteuning wordt bedoeld. Natuurlijk is het niet de bedoelding dat in de verordening een staalkaart komt waarop precies staat wat ondersteuning is. Maar een beetje meer richting geven kan geen kwaad. En een klant die wat meer zekerheid heeft, zal aan de keukentafel beter duidelijk kunnen maken wat nu precies zijn/haar behoefte aan ondersteuning is. Mevrouw Zijlstra geeft aan dat de gemeente Uithoorn heeft gekozen voor een summiere verordening waarbij veel aan het college is overgelaten. Dat vertrouwen heeft de raad het college gegeven. Deze constructie was nodig omdat er veel onzeker is en veel dingen veranderen. Het college is nu steeds in staat om snel op veranderingen in te spelen en te zorgen dat maatwerkvoorzieningen mogelijk blijven. Zij benadrukt dat de grens tussen ondersteuning door de gemeente en ondersteuning door de zorgverzekeraar soms heel vaag is. Juist dan is een goed gesprek belangrijk om helder te krijgen hoe het nu zit. Overigens gaat Uithoorn er
Pagina 21
Nieuwsbrief OLGA december 2015
steeds vanuit dat de klant geholpen moet worden en dat de “uit welk budget?” pas later aan de orde komt. ef OLGAvraag juni 2015 Jeroen rondt af. Hij geeft aan dat in een inspirerende middag aan veel aspecten van de Wmo aandacht is besteed. De Wmo kan worden gezien als een nieuwe, boeiende wereld waar ruimte is voor aanpassing en verbetering. Van alle kanten is het belang van een goed gesprek benadrukt. Van goede ondersteuning, van goede opleiding en van goede voorbereiding. Duidelijk is dat de mensen om wie het gaat heel veel kennis en ervaring hebben. Zij hebben vanmiddag laten weten die kennis en ervaring met de gemeente te willen delen. Ga met elkaar in gesprek en zorg dat aan de keukentafel een zodanige sfeer ontstaat dat de klant zich veilig voelt om over de noodzakelijke ondersteuning te praten. Zwik-proof: http://www.trouw.nl/tr/nl/5009/Archief/article/detail/3589149/20 14/02/03/Een-geboren-techneut.dhtml
Update uit Duivendrecht Zoals ik al aangekondigd had, zal ik u op de hoogte brengen van de vorderingen in het vernieuwingsproces van het "Dorpshart Duivendrecht". Na de overlegfase, waarin gemeente, bewoners, ondernemers, vastgoedeigenaren en belangenclubs in een werkgroep vertegenwoordigd waren, is men nu volop bezig Pagina 22
Nieuwsbrief OLGA december 2015
met de uitvoering van het opgestelde plan. Als eerste is het ef OLGAnieuwe juni 2015Dorpshuis opgeleverd en officieel geopend. Het nieuwe Dorpshuis ziet er een stuk fraaier uit dat het vorige Dorpshuis. Om te beginnen is de te gebruiken ruimte fris en licht. Een hele verbetering ten opzichte van vroeger. Hoewel het er fraaier uitziet dan het vorige dorpshuis, zijn er toch wel wat kanttekeningen bij de nieuwbouw te plaatsen. De te gebruiken ruimte is fris en licht, maar vele malen kleiner dan vroeger. Daardoor is het vooralsnog niet mogelijk om er ruimte te reserveren voor de tweemaandelijkse vergaderingen van de (schrik niet van de naam!) 'Adviesraad voor het Sociaal Domein van Ouder-Amstel'. In het verleden wisselden we de vergaderingen af tussen Ouderkerk en Duivendrecht, maar in het nieuwe Dorpshuis is daar helaas geen ruimte meer voor. Dat is jammer, te meer omdat de nieuwe Wmo er van uit gaat dat het college bevordert dat voorzieningen toegankelijk zijn. Dan over naar de toegankelijkheid van het gebouw: al voor de opening werd mij gevraagd om met mijn rolstoel te pogen het gebouw te betreden. Omdat ik niet altijd het proefkonijn wil uithangen, heb ik eerst maar doorgevraagd. Knelpunt bij de elektrische schuifdeur van de hoofdingang was de geringe openingsbreedte. Toen ik de proef op de som wilde nemen, opende de deur juist voldoende, waardoor ik wel naar binnen kon. Desgevraagd werd mij verteld dat de deur, na de eerder geuite kritiek, anders was afgesteld. In het Dorpshuis houdt het "Zorgadviespunt OuderAmstel' haar wekelijkse spreekuur. Het heeft daar in de zijgevel een eigen Pagina 23
Nieuwsbrief OLGA december 2015
ingang. Op zich een prima plan; zeker als je weet dat op het ef OLGAwekelijkse juni 2015 spreekuur van het Zorgadviespunt op die locatie vooral veel ouderen en/ of mensen met een beperking zich melden. Helaas is er geen elektrische deuropener, zodat je, om er binnen te komen, afhankelijk bent van passanten of welwillende medewerkenden. Ook een brievenbus ontbreekt jammer genoeg. Maar gelukkig is er gedacht aan een aangepast toilet voor personen met een beperking. Dat denk ik tenminste, afgaande op de afbeelding op de deur. Want helaas is de toegang gerealiseerd met een gewone deur, zodat je (weer) afhankelijk bent van de welwillende hulp van passerende mensen om de deur voor je te openen en liefst ook weer achter je te sluiten. Het inclusief denken en zorgen voor toegankelijke en bruikbare voorzieningen is nog geen vanzelfsprekende zaak. Over de inrichting en opstelling van het toilet kan ik dus helaas geen verdere mededelingen doen. Misschien denkt u: 'Maar er is toch een hoofdingang met een elektrische schuifdeur?". Dat is zo, alleen is die aan de andere kant van het gebouw en dus een onnodige extra inspanning vergend voor mensen, die al niet zo veel energie of mogelijkheden hebben. Bovenstaande voorbeelden zouden zo gemakkelijk te voorkomen zijn geweest, wanneer er tijdens de ontwerpfase ook even gekeken was naar dergelijke praktische aspecten door de ontwerpers, betrokken ambtenaren of in overleg met belangenverenigingen. Nu word je aan je lot overgelaten, of is eventuele aanpassing ervan veelal duurder dan wanneer het direct in de planning was meegenomen. Dan het plein zelf: In tegenstelling tot bovenstaande Dorpshuisproblematiek heb ik wel de mogelijkheid tot inspraak gehad bij het tot stand komen van de opzet daarvan. Tijdens de vergaderingen heb ik steeds dezelfde aandachtspunten naar voren gebracht:
Pagina 24
Nieuwsbrief OLGA december 2015
- looplijnen voor mensen met een ef OLGA juni 2015 visuele beperking om het plein voor hen toegankelijk en bruikbaar te maken. Helaas, ondanks herhaald aandringen, mailwisselingen etc. is dat niet gehonoreerd. Het plein is heel mooi, maar of het voor iedereen goed bruikbaar is zal de toekomst uit moeten wijzen. In de bestrating zijn bij de toegangen naar het winkelplein geen looplijnen opgenomen; evenmin op het plein of langs de 'rode loper'. Of er nog iets wordt gedaan met mijn bezwaren tegen een ongedeeld doorlopende bankenpartij, een obstakel voor mensen met een visuele- of andersoortige beperking, moet nog afgewacht worden, dus: wordt vervolgd. - rode loper= vrije doorgang tussen winkels en rest van het plein voor mensen met kinderwagens, winkelkarretjes, rollators en rolstoelen/scootmobielen. Daarbinnen geen reclameborden, uitstallingen, zitjes of fietsenstandaards. Zoals u op bovenstaande foto kunt zien, zal daar waarschijnlijk ook in de toekomst weinig van terecht komen. Maar ook hier geldt: wordt vervolgd. - gehandicaptenparkeerplaatsen: Tot nu toe waren er twee, te weten achter het Kruitvat en naast de sporthal. Omdat er sinds kort ook een paramedisch centrum gevestigd is, moet het aantal gereserveerde plaatsen daar uitgebreid worden. Ook op het parkeerterrein naast de ingang van de supermarkt moet er minstens een gehandicaptenparkeerplaats gereserveerd worden. Omdat het plein en omgeving nog volop aangelegd wordt, kan er over de laatste twee onderwerpen nog niets definitiefs gezegd worden. Dus om positief te eindigen: Ik hoop prettig Pagina 25
Nieuwsbrief OLGA december 2015
verrast te worden bij de opening van het nieuwe winkelplein, ef OLGAdat junialles 2015 mooi en voor eenieder bruikbaar zal zijn. Dus u hoort nog van mij in de volgende nieuwsbrief. Jascha van Leeuwen
Inspraak Amstelveenlijn Geachte leden van de raadscommissie beheer, geachte voorzitter en wethouder Ik spreek in namens het Overleg Lichamelijk Gehandicapten Amstelland (OLGA). Dit in afstemming met Cliëntenbelang Amsterdam en de oogvereniging Nederland regio Amsterdam, die ook zelf nog inspreken. Het eerste wat opvalt aan het Tijdelijk vervoersplan is dat er met geen woord over beperking of handicap wordt gerept. Inclusief denken is nog geen gewoonte. Wij vragen uw aandacht voor de volgende punten. Vervoer tijdens de ombouwfase Wij juichen het toe dat tramexploitatie langs de noordelijke kruispunten mogelijk blijft. Dit betekent wel dat speciale aandacht gegeven moet worden aan de overstap tussen tram en tijdelijke bus. Voor mensen met een beperking is het een voorwaarde dat de bus op de Ouderkerkerlaan of Oranjebaan aan de kant halteert waar zich de lift naar de halte bevindt. Anders valt de overstap voor mensen met een beperking niet te maken. Onze nadrukkelijke voorkeur heeft overigens de halte Ouderkerkerlaan, omdat bij de Oranjebaan niet voor de ingang met de bus gestopt kan worden (betonnen tunnelbak).Wij horen graag of u bereid bent hiervoor de maatregelen te nemen die nodig zijn. Pagina 26
Nieuwsbrief OLGA december 2015
validen ef OLGAMinder juni 2015
en zeker mensen in een rolstoel kunnen de tijdelijke bus alleen gebruiken, als de haltes op de juiste hoogte gebracht worden. Dit was tijdens de afgelopen zomer periode niet het geval. Hierdoor konden deze mensen de tijdelijke bus niet gebruiken. OLGA is graag betrokken bij de inrichting van tijdelijke haltes. Kunt u toezeggen dat wij hierbij worden ingeschakeld? Nu de haltes toch moeten worden omgebouwd pleiten wij er voor om bij de noordkant van de halte Ouderkerkerlaan een stijgpunt en lift te realiseren. Dit is technisch mogelijk door de halte hiertoe iets te verlengen. De huidige overstap tussen tram en R net bus 300 is hier voor minder validen niet te doen. Bent u bereid naar deze lift te kijken? Tijdelijke halte tussen Kronenburg en Zonnestein Aandacht vraagt OLGA voor de toegankelijkheid van de tijdelijke halte tussen de kruispunten Kronenburg en Zonnestein. Wij hebben gelezen wij dat deze mogelijk niet op sneltramhoogte gebracht kan worden. Dit is voor het gebruik van deze halte voor minder validen echt niet acceptabel. Wij vragen uw aandacht. Strawinskylaan Verder heeft OLGA zorg over de tijdelijke aanlanding halte op de Strawinskylaan. Mensen met een beperking zijn aangewezen op de bestaande lift. Deze is echter vaak in storing. Wij gaan er van uit dat er alles aan gedaan wordt om de bedrijfszekerheid van deze lift te garanderen. Zonder lift is het voor mensen met een beperking onmogelijk de overstap (95 meter loopafstand) naar station zuid te maken. Voorts adviseren wij om een geleidelijn voor blinden en slechtzienden naar de ingang van het station aan te leggen en service medewerkers paraat te hebben voor begeleiding. Bent u bereid dit toe te zeggen? Pagina 27
Nieuwsbrief OLGA december 2015
Gondel ef OLGAHalte juni 2015
Ten slotte vragen ook wij aandacht voor het behouden van Gondel. Het schrappen van deze halte kan echt niet. Mindervaliden in Waardhuizen noord /Groenelaan zuid krijgen enorm lange loopafstanden naar de halte. Veel langer dan de norm van 800 meter. Tussen Sportlaan en Meent is er een afstand van 1.100 meter zonder halte en dat is voor een tram echt lang. Bent u bereid hierover nog een keer een signaal af te geven naar de stadsregio? Wij danken u voor uw aandacht en u zult onze reactie op schrift bij het verslag treffen. Geert Toebes, secretaris/penningmeester Colofon De nieuwsbrief van OLGA verschijnt twee à drie keer per jaar. Via de nieuwsbrief houdt OLGA belangstellenden op de hoogte van haar activiteiten. Redactie: Marjon Graven Secretariaat OLGA: Bertha von Suttnerlaan 98 1187 SX Amstelveen T. 020-3453429 ma, di, wo en vr 14 - 16 uur E.
[email protected] Meer informatie over OLGA: www.olga-amstelland.nl
Pagina 28