Uw partner in preventie
02 zomer 2012
Nieuwsbrief
Editoriaal ditoriaal In het vooruitzicht van de verplichte groepshuisvesting voor drachtige zeugen die op 1 januari 2013 van kracht wordt, hebben veel varkenshouders ondertussen reeds de nodige aanpassingen in de zeugenhuisvesting uitgevoerd. Andere hebben nog plannen in deze richting of zijn ondertussen overgeschakeld op vleesvarkenshouderij. Veel bedrijven maken van deze gelegenheid ook gebruik om de zeugenstapel uit te breiden. De inbreng van gelten (en zeker van grote groepen gelten zoals dit bij uitbreiding van de zeugenstapel het geval is) betekent steeds een risico op verstoring van het gezondheidsevenwicht binnen de bestaande zeugenstapel. Daarom besteden wij in deze zomer editie van onze nieuwsbrief bijzondere aandacht aan het preventiemanagement bij gelten. Een goed doordacht preventiebeleid met de nodige vaccinaties tijdens de opfokperiode en de quarantaineperiode kan veel gezondheidsproblemen en financiële verliezen voorkomen.
Verder brengen wij ook nieuws uit eigen huis, met de uitbreiding van het swine team en de uitbreiding van onze productiecapaciteit voor varkensvaccins. Wij wensen u veel leesplezier. Het Swine Team van Boehringer Ingelheim
Inhoud Opfok van gelten: Goed begonnen is half gewonnen
3
Introductie van gelten in de zeugenstapel: Cruciaal voor het gezondheidsevenwicht
2
op het bedrijf
4
Aandachtspunten bij vaccinatie
6
Nieuw: Preventiekaart zeugen en gelten
7
Boehringer Ingelheim investeert in productiesite voor vaccins
8
Uitbreiding van het swine team
8
Management Opfok van gelten – goed begonnen is half gewonnen Een goede ziektepreventie bij gelten begint reeds vanaf de geboorte van de toekomstige gelt. Door de dieren tijdens de groeifase reeds te beschermen tegen een aantal ziekteverwekkers zullen de dieren een betere gezondheidsstatus hebben tijdens de opfokperiode en kan het genetisch groeipotentieël optimaal benut worden. Algemeen geldt dat het is aangeraden om toekomstige gelten rond speenleeftijd te vaccineren tegen een aantal aandoeningen die nagenoeg op alle Belgische bedrijven voorkomen, nl. Porcien Circovirus type 2 (‘circo’), Mycoplasma hyopneumoniae (‘M. hyo’), Lawsonia intracellularis
(‘PIA of ileïtis’) en Porcien Reproductief en Respiratoir Syndroom virus (‘PRRS’). Rekening houdende met het feit dat een kwalitatief goede fokzeug vandaag al snel een aankoopwaarde van 280€ heeft, vraagt vaccinatie tegen deze 4 ziekteverwekkers een eerder beperkte investering die een aanzienlijke verbetering van het selectiepercentage van kwalitatief goede gelten kan opleveren. Bovendien draagt deze investering eveneens bij tot een later succesvol leven als hoogproductieve fokzeug met een lange levensduur.
Figuur 1: Preventieadviezen bij de opfok van gelten (*: Algemeen aanbevolen; **: Aanbevolen indien bedrijfsprobleem)
kraamhok
Batterij
Zoogfase
Batterijfase
2 tot 4 weken leeftijd: Mycoplasma*, Circovirus*, PRRS*, Ileïtis*
opfokstal
opfokfase
5 weken leeftijd: Glässer** 6 weken leeftijd: APP** 7 weken leeftijd: Glässer** 10 weken leeftijd: APP**
2 0
4
5
6
7
10
Leeftijd (weken)
26
3
Introductie van gelten in de zeugenstapel – cruciaal voor het gezondheidsevenwicht op het bedrijf Alvorens de eigen aangefokte of aangekochte gelten in contact gebracht worden met de bestaande zeugenstapel op het bedrijf is het van cruciaal belang om een quarantaineperiode van minstens 6 tot 8 weken, gevolgd door een adaptatieperiode van enkele weken, in te lassen. Dit heeft tot doel de gezondheidsstatus van de gelten en de bestaande zeugenstapel op hetzelfde niveau te brengen. Dit betekent enerzijds verhinderen dat de gelten kiemen in de zeugenstapel binnen brengen die er niet aanwezig zijn en anderzijds verhinderen dat de
binnenkomende gelten ziek worden door kiemen die in de zeugenstapel aanwezig zijn en waar de gelten nooit eerder mee in contact kwamen. Tijdens de quarantaineperiode worden de gelten gevaccineerd tegen verschillende aandoeningen die een bedreiging kunnen vormen voor hun eigen gezondheid en/of voor de gezondheid van hun toekomstige biggen (figuur 2). Nadien volgt er een adaptatieperiode van enkele weken waarbij de gelten in contact gebracht worden met de bedrijfsspecifieke kiemen (vb. door contact met een reforme zeug).
Figuur 2: Preventieadviezen tijdens de quarantaineperiode (*: Algemeen aanbevolen; **: Aanbevolen indien bedrijfsprobleem)
Quarantainestal
Quarantaineperiode Vaccinaties
Mycoplasma* Circovirus* PRRS*
Parvovirus* Vlekziekte* Influenza* Ileïtis*
WeeK 1
WeeK 2
Glässer** APP**
WeeK 3
adaptatie
PRRS* Circovirus**
WeeK 4
Glässer** APP**
WeeK 5
Parvovirus*, Vlekziekte*, Influenza*
WeeK 6
26
WeeK 7
WeeK 8 34
Leeftijd (weken)
4
Het is niet ondenkbaar dat er een verschil bestaat tussen de gezondheidsstatus van de gelten en deze van de zeugen. Heel wat gelten die aangekocht worden bij een vermeerderaar hebben tegenwoordig een SPF (Specific Pathogen Free) status, wat betekent dat deze dieren vrij zijn van een aantal ziekteverwekkers. Wanneer deze gelten plots in contact komen met
bepaalde kiemen waarmee ze nooit eerder in contact kwamen, dan kunnen de gelten hiervan ziek worden en in bepaalde gevallen treedt zelfs acute sterfte op. Bovendien zullen deze gelten zelf massaal kiemen gaan uitscheiden die het gezondheidsevenwicht van het ganse bedrijf (inclusief biggen en vleesvarkens) in gevaar brengen.
We illustreren we dit met twee voorbeelden, nl. Lawsonia intracellularis (PIA of ileïtis) en Mycoplasma hyopneumoniae (M. hyo).
Voorbeeld 1: Eigen aangefokte gelten worden geïntroduceerd in een Lawsonia intracellularis (PIA) positieve zeugenstapel. Ondanks het feit dat de gelten op het eigen bedrijf opgroeiden bestaat het risico dat er een verschil is tussen de Lawsonia intracellularis infectiestatus van deze gelten en de zeugen. Lawsonia intracellularis is immers een bacterie die zich binnen een varkensstapel traag verspreidt, vnl. door contact met besmette mest. Op besmette bedrijven worden op het einde van de opfokperiode van de gelten
vaak negatieve subpopulaties teruggevonden. Dit wordt geïllustreerd aan de hand van het antistoffenprofiel in figuur 3. Hieruit blijkt dat slechts 2 van de 5 gelten antistoffen hebben en dus reeds eerder geïnfecteerd werden met de kiem. De 3 andere gelten lopen bij introductie in de zeugenstapel het risico om geïnfecteerd te worden. Bij gelten kent een infectie met Lawsonia intracellularis een snel verloop met grote financiële verliezen. De ziekte uit zich onder vorm van bloederige diarree en acute sterfte van hoogwaardige dieren. Dit scenario kan vermeden worden door de gelten minstens 3 weken voor introductie in de zeugenstapel te vaccineren tegen PIA.
Figuur 3: Antistoffenprofiel voor Lawsonia intracellularis bij 5 te introduceren gelten en 5 zeugen uit de bestaande zeugenstapel (waarden <20 = negatief; ≥20 en <30 = twijfelachtig; ≥30 = positief)
90
ELISA Antistoftiter (PI waarde)
80
Gelten met risico op acute ileïtis Positief Twijfelachtig Negatief
70 60 50 40 30 20 10 0
gelten
Voorbeeld 2: M. hyo negatieve gelten worden aangekocht door een M. hyo positief bedrijf. Steeds meer vermeerderaars leveren M. hyo negatieve gelten uit. Dit is uiteraard een goede zaak, hoe hoger de gezondheidsstatus van de binnengebrachte gelten, hoe kleiner het risico dat er ongewenste kiemen op het bedrijf binnen gebracht worden door de geltenaankoop. De meeste bedrijven die de gelten aankopen zijn echter niet M. hyo vrij. Dit verschil in M.
zeugen
hyo status tussen de gelten en de bestaande zeugenstapel houdt een risico in. Wanneer deze gelten in contact komen met de M. hyo positieve zeugen, bestaat de kans dat de dieren een acute M. hyo infectie oplopen met een droge hoest, koorts en soms zelfs de dood tot gevolg. Deze gelten zullen bovendien massaal M. hyo kiemen uitscheiden, waardoor ook M. hyo problemen kunnen optreden bij de biggen en vleesvarkens. Om dergelijke problemen te voorkomen is het absoluut noodzakelijk om de gelten te vaccineren tegen M. hyo tijdens de quarantaineperiode.
5
Management Aandachtspunten bij vaccinatie Naast een goed preventieplan dat zorgvuldig wordt opgevolgd en uitgevoerd, is de correcte bewaring en toepassing van vaccins eveneens van groot belang in het preventiemanagement.
Enkele belangrijke aandachtspunten: • Vaccineer enkel gezonde dieren, vrij van parasieten. • Bewaar vaccins op de juiste manier: o In de originele verpakking. o Buiten bereik van zonlicht. o Volg de aanwijzingen op de verpakking. Meestal dienen vaccins gekoeld bewaard te worden (in de koelkast tussen 2 en 8°C). o Let erop dat vaccins nooit bevriezen! Monitor de temperatuur van de koelkast en plaats de vaccins nooit tegen de achterwand van de koelkast. • Gebruik naalden met de gepaste lengte: De meeste vaccins dienen intramusculair (in het spierweefsel) toegepast te worden. Gebruik daarom naalden die voldoende lang zijn. Bij het gebruik van te korte naalden bestaat het gevaar dat het vaccin in het vetweefsel wordt gespoten en bijgevolg niet goed werkt. Aanbevolen naaldlengte in functie van de leeftijd: - Kleine biggen: 1.5 cm - Biggen 20 kg: 2.0 cm - Varkens 50 kg: 3.0 cm - Varkens 100 kg: 4.0 cm - Zeugen, gelten, beren: min. 4.0 cm • Gebruik de correcte dosis en dien het vaccin toe op het juiste tijdstip. Raadpleeg steeds de bijsluiter om de correcte dosering en het juiste tijdstip van toediening te kennen. • Gebruik reine injectiespuiten en naalden: o Vervang regelmatig de naalden (besmette naalden zijn een mogelijke bron van ziekte-overdracht). o Spuit nooit met kromme naalden. o Reinig de injectiespuiten regelmatig met lauw water. Indien er bij deze reiniging ontsmettingsmiddelen gebruikt worden, let er dan op voldoende na te spoelen met zuiver water. Achtergebleven resten van ontsmettingsmiddelen kunnen er immers voor zorgen dat levende vaccins afgedood worden en bijgevolg niet meer werkzaam zijn!
6
Nieuw Preventiekaart zeugen en gelten In het kader van onze service aan dierenartsen en varkenshouders hebben wij een “Preventiekaart zeugen en gelten” ontwikkeld. Deze kaart geeft een overzicht van alle preventieve behandelingen die vanaf de geboorte van de toekomstige fokvarkens tot en met hun productieve leven als zeug kunnen geven worden. Daarbij wordt er een onderscheid gemaakt tussen behandelingen die algemeen aanbevolen zijn en behandelingen die enkel aanbevolen zijn indien de aandoening een bedrijfsprobleem vormt.
De bedrijfsdierenarts is de juiste persoon om te bepalen welke preventieve behandelingen op een specifiek bedrijf aangewezen zijn. Daarom is er zowel op de “Preventiekaart zeugen” als op de “Preventiekaart Gelten” (welke op de achterzijde van de “Preventiekaart zeugen” terug te vinden is) ruimte voorzien waarop de bedrijfsdierenarts een advies kan formuleren op maat van het bedrijf. U kunt deze preventiekaart verkrijgen via de bedrijfsdierenarts.
ies
art a k e i nt e v e r P en zeug
de lpmiddel voor gen is een hu worpszeugen. kaart voor zeu tie ere ven erd pre me ze bij De zen preventieadvie wordt worpszeugen bespreking van ten en eerste ug vindt op de ter adviezen bij gel u tie die ven ” pre ten or Vo art gel de “Preventieka ver wezen naar achterzijde.
adv e i t n ve
Pre
Preventiekaart gelten
Preve
Deze preven tiekaart voor gelten is een preventieadvi hulpmiddel voo ezen bij de r de besprekin introductie van g van de zowel bruikbaar gelten in de zeugenstapel. voor de introd uct Deze kaart is ie van gelten die op (“e igen aanfok het bedrijf zel ”) als voor de f werden opg introductie van efokt vermeerderin gelten afkom gsbedrijf (“aang stig van een ges ekochte gelten pecialiseerd ”). In beide gevalle n wordt een qua rantaineperio Om dit mogel de van minimu ijk te maken m 6 tot 8 weken dienen de gel geadviseerd. ten ten laatste aangekocht te op de leeftijd worden of ove van 6 maand rgebracht te quarantainest en wo rde n van de eig al. De gelten en opfokstal kunnen dan een naar de leeftijd, bij een eerste maal ged gewicht van ong ekt wo rde n op 8 maanden eveer 140 kg. Tijdens de qua rantaineperio de worden de Deze stal dient gelten onderg ebracht in een volledig gesche quarantainest iden te zijn van steeds all-in/allal. de andere die out gewerkt te ren op het bed worden. Bij de rijf en er dient stal het best als dagelijkse ron laatste bezoch dga ng wordt de quaran t. taineDe quarantain eperiode heeft tot doel de gez zeugenstapel ondheidsstatus op hetzelfde niv van de gelten en eau te brenge de bestaande n. Dit betekent: - Verhinderen dat de gelten kie men binnen bre ngen in de bes - Verhinderen taande zeugen dat de binnen stapel. komende gelten bedrijf aanwe ziek worden doo zig zijn en waar r kiemen die op de gelten noo het door vaccinatie it eerder mee in contact kw ). amen (o.a. De quarantain eperiode dient afgesloten te de gelten in con worden door een adaptatiep tact gebracht worden met de eriode, waarb met een reform bedrijfsspecifiek ij e zeug of mater e kiemen (vb. iaal uit de big door contact genbatterij).
7
Nieuws Boehringer Ingelheim investeert in productiesite voor varkensvaccins Boehringer Ingelheim heeft de productiecapaciteit voor varkensvaccins verhoogd door uitbreiding van de productiesite in St Joseph, Missouri (USA). Tussen 2009 en 2011 werd aanzienlijk geïnvesteerd in deze site. Momenteel zijn de investeringen afgerond en werd een uitbreiding van de productiecapaciteit met 50% gerealiseerd. Hiermee biedt Boehringer Ingelheim een antwoord op de wereldwijd groeiende vraag naar hoogkwalitatieve en veilige producten voor varkens. De extra productiecapaciteit is vooral gericht op de productie van vaccins tegen het Porcien Circovirus type 2 (PCV2) en tegen Mycoplasma hyopneumoniae, 2 domeinen waarin Boehringer Ingelheim de laatste jaren een marktleidende positie heeft verworven in België en in verschillende andere landen zoals de Verenigde Staten, Duitsland en Nederland.
Sinds midden februari is Klaas Vanmoortel actief binnen het swine team van Boehringer Ingelheim. Klaas neemt binnen Boehringer de functie van key account manager swine op zich. Hij zal de eerste contactpersoon zijn voor een aantal dierenartsen actief in varkens, die op hem een beroep kunnen doen bij vragen met betrekking tot onze producten en service.
SCS Boehringer Ingelheim Comm.V. Arianelaan 16 - 1200 Brussel www.gezondevarkens.be
4
Info? Kristine Van der Meirsch Tel: 02 773 34 56 of e-mail:
[email protected]
V.U. M. Connolly - 2012/061
Uitbreiding van het swine team
