december 2010
Weekend Zetel 20-22 mei
Nivon - GrAs Ledenblad Nivon afd. Groningen-Assen
v
Het tijdschrift over landschap, natuur en milieu van Noord-Nederland
In dit kwaliteitsblad leest u artikelen over de landschappen, ruimtelijke ordening, archeologie en kultuurhistorie van Groningen, Friesland en Drente. Noorderbreedte verschijnt 6x per jaar en daarnaast ontvangt u ook boeiende themanummers. Een jaar-abonnement kost slechts € 35,-. 25,-.
Keus uit meer dan 80 kijkers/telescopen
Vul de bon in of telefoneer naar Noorderbreedte Damsterkade 5, 9711 SE Groningen
Tel.: 050-3141956 Fax: 050-3142347
Kom eens kijken bij Adres –––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Postcode ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––– Woonplaats ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
- 2 -
B O N
Naam ––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
Van het bestuur Alvast een vooraankondiging: de ALV hebben we gepland op zondag 6 maart 2011 in het Humanistisch Centrum in Groningen. We gaan de suksesformule met de stamppotten herhalen. Volgende NivonGrAs volgt de officiële uitnodiging inclusief de stukken. Nog een vooraankondiging: We gaan weer een familiedag organiseren. De datum die we daarvoor hebben geprikt is zondag 25 september 2011. Zie blz. 5. Het Naturfreundehaus Zetel is in het weekend van 20-22 mei voorlopig gereserveerd voor onze afdeling. Wie zich wil opgeven moet dat voor 1 januari doen. De reservering wordt definitief gemaakt zodra het minimum aantal mensen zich aangemeld heeft. Vorig jaar was het een fijn weekend, hopelijk wordt het minstens zo leuk deze keer! En we zijn begonnen met de voorbereiding van het kinderweekend. Het gaat een beetje anders dan anders worden. Het thema is kunst. Dat is een ruim begrip - je ook kunst maken die je kunt horen! Wij hebben er alvast veel zin in. Wij wensen iedereen fijne feestdagen en alvast een goed en gezond 2011.
———————————————————————————————————————————
Nieuwe leden in september, oktober en november 2010 Mevr. J. Jongepier in Zwiggelte Dhr. R.C.B.M. van Kruchten en mevr. L. Koster in Zuidlaren Mevr. J.L. Wigboldus in Groningen Fam Mulder in Groningen Mevr. F.J. van Kelegom in Groningen Dhr. J.L.H. Mostertman in Groningen Mevr. F.C. Maarse in Groningen Dhr. H.G. Messchendorp en mevr. H. Groenendijk in Ten Boer Familie Tel in Zuidhorn Mevr. M.G. Hopman in Enumatil Dhr. G. Framan en mevr. A. Niersman in Winsum Namens het bestuur van harte welkom!
In memoriam Harm van der Sluis Wij kregen bericht van het overlijden van Harm van der Sluis. Harm is een actief lid geweest van onze afdeling in de zestiger en zeventiger jaren. Ook vanuit zijn beroep als hovenier bij het Academisch Ziekenhuis in Groningen was Harm als natuurliefhebber geïnteresseerd in mileubehoud. Zo had de zureregen-problematiek zijn aandacht maar ook de gezondheid van het leven in de Noordzee en de Waddenzee. Hij had een uitgebreid netwerk van contacten, op lokaal en landelijk niveau. Het afdelingsbestuur kon altijd op Harm rekenen. Toen hij later met zijn vrouw Rita in Bremerhaven (D) woonde bleef hij aktief in de milieubeweging en nam hij intiatieven waar o.m. een milieu-educatiecentrum uit voortgekomen is. Harm is 80 jaar oud geworden.
–3–
www.nivonnoord.nl
NIVON ADRESSEN EN NUTTIGE GEGEVENS Voorzitter
Niels Kristensen
Penningmeester Margo van Ulsen Secretaris
Bert Elzinga
Publiciteit en Niels Kristensen redactie Nivon-GrAs
Rengersstraat 25, 9721 CS Groningen
[email protected] Het Want 63, 9733BD Groningen
[email protected] Scheltemaheerd 34, 9736 AJ Groningen
[email protected] Rengersstraat 25, 9721 CS Groningen
[email protected]
050 526 20 30 050 541 73 41 050 541 78 80 050 525 62 41
---------Ledenadministratie
Bert Elzinga
[email protected]
Activiteiten-coördinatoren • • • •
Japke Kooistra Ans van Genderen Thea Uiterwijk P.Meijne
Lange afstandswandelingen Senioren-Soos Leesclub Bergwandelgroep Bareveld 9, 9512 SB Nieuwe Diep
[email protected] 050 52 63 538
[email protected] 050 5343062
[email protected]
Kopij Nivon-GrAs Kopij-sluitingsdatum Nivon-GrAs voor 2011: zaterdag 29-1, 14-5, 20-8 en 5-11
Nivon Regio Noord Voorzitter
Ypke Huisman
Tuinbouwstraat 14, 9771 BL Sauwerd
050 306 20 44
Natuurvriendenhuizen en kampeerterreinen Huizen Secretariaatsadressen voor aanmelding Allardsoog, Een West De Hondsrug, Noordlaren Wilt u binnen acht dagen overnachten? Hunehuis, Havelte
B. Klaren-Brouwer, De Sluiskampen 1, 9422 AN Smilde 0592 42 04 84 AMS tel: 06-44353832 of via: www.nivon.nl Bel dan direct met de gastvrouw/-heer in het natuurvriendenhuis: 050-4091634 M. Hoogerhuis/N. Visser, Brinkakkers 16, 9443pd Schoonloo 06 25393116
Kampeerterreinen Hondenhoek De Meenthe
B. van de Veen, Enemastraat 9, 9351 MN Leek L. Kramer, Goudplevierstraat 32, 8043 JH Zwolle
0594 58 05 80 038 46 56 781
De e-mailadressen van de huizen zijn:
[email protected],
[email protected],
[email protected], Informatie over alle Natuurvriendenhuizen in binnen- en buitenland staat op: www.nivon.nl > overnachten.
Betaling afdelingsactiviteiten Inschrijving op betaalde activiteiten zijn geldig als het geld door de penningmeester is ontvangen op Postgiro 917862 t.n.v. Nivon afd. Groningen. Entreegelden worden ter plekke betaald.Verrekening van groepsonkosten wordt onderling geregeld.
Nivon landelijk bureau Ledenadministratie Hilversumsestraat 332, 1024 MB Amsterdam Telefoon: 020 43 50 700, Fax: 020 63 76 533 E-mail:
[email protected], site: www.nivon.nl Aan- en afmeldingen en adresveranderingen moeten worden doorgegeven aan het Landelijk bureau. Zij geven de mutaties door aan de afdelingen. De Nivon-GrAs wordt gedrukt en afgewerkt door de stichting NOVO.
www.nivonnoord.nl
–4–
Kinderweekend Hondsrug 21-22 mei 2011 Het komend kinderweekend zal door ons voor de vijfde keer georganiseerd worden. Het leek ons leuk om dit in het teken van kunst te zetten. Ans en Niels zijn op dit gebied experts en daarom hebben we ze gevraagd of zij het programma op dit gebied konden verzorgen. Achter de schermen zijn Niels en Ans druk bezig met het bedenken en invullen van het programma. Van wat wij hun ideeën gezien hebben, maken ze van komend kinderweekend een heus spektakel, dat niet gemist mag worden. We willen het programma niet verklappen, maar wel het motto:
Kunst laat je zien én horen! Ook organisatorisch moet natuurlijk het een en ander gebeuren. Dat kan het best als we weten hoeveel kinderen er komen, daarom kun je bij deze je laten inschrijven. Wat je krijgt, als je meedoet? Allereerst een weekend zonder ouders in een oergezellige huis in een heel mooi bos. Verder een programma waarin Kunst centraal staat en samen met andere kinderen iets moois gaat maken. Uiteraard een pannenkoekenfestijn en een avondwandeling niet. Van de zondag maken we een spetterende afsluiting. En tussendoor is er voldoende ruimte voor spelletjes en knutselen. Wanneer: Voor wie: Waar: Kosten:
21-22 mei van 2011 voor kinderen van 4 t/m 12 jaar Natuurvriendenhuis De Hondsrug te Noordlaren 20 euro per kind
Aanmelden en bijzonderheden (medicatie e.d.) bij Bert en Marjo bij voorkeur via mail
[email protected] Bert en Marjo
Weekend natuurvriendenhuis Zetel 20-22 mei 2011 Op 20 mei 2011 kunnen we terecht in het Naturfreundehaus Zetel (D.). Dit wordt de 2e keer. De kosten zijn plusminus €25,- incl ontbijt met verse broodjes van de bakker (Berend haalt het), thee en koffie. Dit is inclusief overnachting en excl. overige drankjes. Er zijn 9 aanmeldingen binnen. Totaal 16 personen kunnen er mee. Vol is vol. U kunt zich aanmelden tot 1 januari 2011 bij Berend Kruize, tel. 0598325060 en Lenie Kiewiet, tel. 050-5771772.
Vooraankondiging Familiedag Nivon Afd. Groningen-Assen 25 sept. Het is alweer een paar jaar geleden dat we een familiedag hebben georganiseerd. De laatste keer was het in de Wegafarm in Lewenborg, Groningen. Dit waren gezellige bijeenkomsten en een goede gelegenheid om met mede-Nivonners het nieuwe seizoen in te luiden. Ons adspirant-bestuurslid Herman Blom heeft voorgesteld om deze traditie weer in ere te gaan herstellen. Het lijkt ons een prima idee. We hebben de datum vastgesteld op zondag 25 september 2011. In het kader van de nauwere samenwerking met de Hondsrug gaan we het daar houden. We hebben de grote zaal vastgelegd voor die dag. Het moet een dag voor jong en oud worden, we hebben al diverse leuke ideeën. Evt. vervoer naar en van het Natuurvriendenhuis hopen we goed te kunnen gaan regelen. Volgend krantje meer! –5–
www.nivonnoord.nl
Kerstwandeling tweede kerstdag
Oproep van de avondleesgroep
Knapzakroute Tynaarloo 14 km.
Op dinsdag 5 oktober is de avondleesgroep voor het eerst bijeengekomen om o.l.v. Elsbeth Willemse het boek ‘Op slot’ van Bernlef te bepreken.
Startpunt Tynaarlo Café Centraal, Dorpsstraat 8, 9482 PC Tynaarlo, verzamelen om 11 uur daar.
Op woensdag 24 november komen we weer bijelkaar om ‘Zonder noorden komt niemand thuis’ van Nelleke Noordervliet te bespreken.
Opgave bij :
[email protected]
Er kunnen nog 2 of 3 mensen bij de avondleesgroep, dus............ wie in 2011 mee wil doen met de avondleesgroep van het NIVON....... geef je op bij de coördinator Thea Uiterwijk per telefoon 050-5343062 of per mail
[email protected]
Als je mee wilt rijden vanuit de stad Groningen vermeldt dat dan even, dan organiseer ik het meerijden.
Jacobspad
Er wordt uitsluitend nederlandstalige literatuur gelezen. Je mag ook een keer vrijblijvend meedoen. Volgend voorjaar lezen we ‘Een nagelaten bekentenis’ van Marcellus Emants en ‘Iep’ van Joke van Leeuwen.
Op 18 december lopen we het derde traject van het Jacobspad. We lopen die dag vanuit de stad naar Langelo. De data voor 2011 zijn: 16 januari 20 februari 20 maart 17 april 15 mei
Maar de data van die bijeenkomsten zijn nog niet bekend ( die bepalen we op 24 nov. ), ik zou zeggen, houdt het krantje in de gaten, daar komen de data in te staan, maar bedenk wel VOL IS VOL.
19 juni 18 september 16 oktober 20 november 18 december
Om de kosten hoef je het niet te laten, naast je contributie van het NIVON lees je voor maar 18 euro per jaar 4 x een prachtig boek. vriendelijke groeten............. Thea Uiterwijk
ALLARDSOOG !"
ER KAN MEER IN ONS NIVONHUIS DAN U DENKT! Sporten in de sportzaal, vergaderen in de van der Wielenzaal, personeelsfeestjes, kooklessen in de riant ingerichte keuken, teambuilding, studiebijeenkomsten etc. En je kunt blijven slapen! Het ruime natuurvriendenhuis Allardsoog heeft vooral 2 persoonskamers, maar ook een nostalgische slaapzaal en heeft totaal 61 bedden. Het huis is aangepast voor rolstoelgebruikers. Het beschikt over een prachtige zaal, de Jarig v.d.Wielenzaal, voor ± 80 personen. Daarnaast is er een sportzaal en de multi-functionele Klinkenbergzaal. Een en ander maakt het huis uitermate geschikt voor groepen, zoals families, (muziek)verenigingen en scholen. Maar ook voor individuele gasten is het plezierig verblijven; een gezellige woonkamer met speelhoek. Buiten een omsloten speelplaats met zandbak en speeltoestellen. Vanuit de gezellige woonkamer, met een kleine bibliotheek, heeft u zicht op het terras en de jeu de boules baan. De sporthal is, indien niet verhuurd, beschikbaar als slechtweer-accommodatie. In de grote, hypermoderne keuken is kook- en eetgerei aanwezig. Ook voor groepen. Lakens kunt u zelf meenemen of huren. www.nivonnoord.nl
!
# ! "
$ # % &'
#$!! ' !!
#
$
!!
( ) * +! *
, . 1 2 ) 3! 3 % & , * *
!!
*
+
/0
.
3!!
' ) /4 ' &
*
% 5
& %
*
' ! $!6 & !!
4 ' ' ( 9 )
3 )
3 8 '
* 7 +
:
; *
!$
+
$! &
–6–
/<
'
4 2 ) 3 # 3 !! + ,+ - 9 * 8 & 9 = = 4 / 4 2 ) 3! 3 !! !! & . + > )* & * & * &+ 42? 0& & 1 @ > 5 & & / 4 2 ) 3 3 !#
Geocaching Voor de afdeling heb ik dit jaar twee keer een activiteit met Geocachen (zie voor uitleg: www.geocaching.nl) georganiseerd. Dat vond ik heel leuk om te doen, omdat geocachen mijn favoriete hobby is. Zo heb ik dus samen met de Hondsrug een HondsrugEvent georganiseerd. Hiertoe kwam er vanuit de afdeling weinig deelnemers (slechts 2: Margo en Niels), maar van mijn mede-cachers des te meer. Na het plaatsen van de aankondiging stroomden de aanmeldingen in een mum van tijd binnen. En dat op het event een bijzonder zonnige dag was, was natuurlijk helemaal geweldig. De koffie en appeltaart werden dan ook met veel genoegen genuttigd op het terras. Zo konden de deelnemers daarna lekker aan één van de twee routes beginnen die speciaal voor dit event waren uitgestippeld. De ene route ging door Noordlaarderbos en het andere was een fietstocht door Drenthe. Dankzij informatie van Cis van Hondsrug en Booi (boswachter) van Natuurmonumenten over Noordlaarderbos kon ik de plekken waar de caches verstopt zijn mooi beschrijven. Maar het belangrijkste bij geocachen is dat je toestemming moet hebben van de landeigenaar, in dit geval van Natuurmonumenten. Het hebben van toestemming is zelfs zo essentieel dat een cache hiermee valt of staat. Daarom ben ik ook heel blij dat Natuurmonumenten welwillend is geweest. Uiteraard zijn hierbij hele duidelijke afspraken gemaakt, die ik ook heb vermeld op de betreffende cache-pagina's. Op enkele incidenten na die snel opgelost konden worden, heeft tot zover iedere cacher zich hier aan gehouden, want ook na het event bleven deze caches bestaan. Daarom wil ik ook de Hondsrug, Cis, Booi en Natuurmonumenten bij deze bedanken dat zij het mogelijk hebben gemaakt dat ik de caches neer mocht leggen in een prachtig bos. Het Noordlaarderbos is nu eenmaal een mooi bos! En het mooie ervan is dat het profijt oplevert voor iedereen. Niet alleen voor mij als 'organisator' (iemand zoekt mijn 'cache'), maar ook voor Natuurmonumenten die kan laten zien wat zij met het bos doet, maar ook voor de Hondsrug die door de cachers bezocht worden en daarmee ook bekend worden met Nivon als vereniging. En de cachers hebben een mooie route gelopen en de caches gevonden. Margo en Niels hadden op het Event de grootste moeite om het fenomeen geocachen goed te doorgronden en ik had die ochtend het te druk had om Margo en Niels goed uit te leggen wat ze precies moesten doen en waar ze op moesten letten. Omdat wellicht meer mensen in de afdeling geïnteresseerd waren in dit fenomeen, heb ik een Geocaching for dummy's georganiseerd. En op 10 oktober kwam dus een mooi aantal van 10 mensen bijeen. Ook op die dag was het mooi weer. En zo kon het groepje na een theoretische uitleg van een uur(!) meteen het gehoorde in de praktijk brengen. En zo werden de caches in Noordlaarderbos één voor één gevonden door het groepje en zo de zoete smaak proeven van de spanning 'vind ik het wel of niet). En zowel jong als oud deden fanatiek mee met het zoeken en iedereen had na afloop een goed inzicht gekregen wat geocachen inhoudt. En het belangrijkste is wel dat je geocachen naar eigen smaak kan invullen, of je nu kiest voor snelle oppikkers of voor lange routes, of je kiest voor moeilijke of voor de eenvoudige caches, of je nu alleen wilt wandelen in de natuur of niets uitmaakt waar je de caches vindt, of je nu in de buurt wilt zoeken of ver, of je jong of oud bent, of je veel of weinig tijd hebt. Er zijn altijd caches te vinden die aan jouw wensen voldoet. En dat is juist het mooie van deze hobby: niets moet, het is plezier hebben! Mocht je een keer mee willen maken of meer willen weten, dan kun je altijd contact met me opnemen (zie colofon). Bert Elzinga
Verslagje BH cursus met Loes de Jager Op zaterdagochtend 18 september 2010 was er onder deskundige leiding van Loes de Jager de cursus met uitleg over BH’s. Dit vond plaats in het speeltuingebouwtje aan de Prinsesseweg. Er was een gezellig groepje van 5 personen, waaronder de moeder van Loes.
–7–
www.nivonnoord.nl
Activiteitenkalender NIVON vanaf december Wanneer?
Wat?
zie:
zo. 26 december zo. 16 januari di. 18 januari zo. 20 februari zo. 6 maart zo. 20 maart zo. 17 april zo. 15 mei za-zo 21-21 mei vr-zo 20-22 mei zo. 19 juni zo. 18 september zo. 25 september zo. 16 oktober zo. 20 november zo. 18 december
Kerstwandeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lange-afstandswandeltocht . . . . . . . . . . De taal van het landschap - lezing Hortus Lange-afstandswandeltocht . . . . . . . . . . ALV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lange-afstandswandeltocht . . . . . . . . . . Lange-afstandswandeltocht . . . . . . . . . . Lange-afstandswandeltocht . . . . . . . . . . Kinderweekend Hondsrug . . . . . . . . . . . Weekend Zetel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lange-afstandswandeltocht . . . . . . . . . . Lange-afstandswandeltocht . . . . . . . . . . Familiedag afd. Groningen-Assen . . . . . . Lange-afstandswandeltocht . . . . . . . . . . Lange-afstandswandeltocht . . . . . . . . . . Lange-afstandswandeltocht . . . . . . . . . .
Seniorensoos
elke eerste dinsdag van de maand
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . .
.blz. .blz. .blz. .blz. .blz. .blz. .blz. .blz. .blz. .blz. .blz. .blz. .blz. .blz. .blz. .blz.
6 6 8 6 3 6 6 6 5 5 6 6 5 6 6 6
Programma Allardsoog: zie blz. 6
Hortus Haren Holland Vriendenlezing Datum: Aanvang: Spreker: Plaats:
dinsdag 18 januari 2011 20.00 uur prof. dr. ir. Theo Spek (hoogleraar landschapsgeschiedenis RUG) Hortus Haren Holland, Kerklaan 34 9751 NN Haren.
Toegang voor ieder: gratis Opgave vóór 16 jan. 2011 via
[email protected] of ver. Vrienden van de Hortus Henricus Munting postbus 159 9750AD Haren.
De taal van het landschap: historische toponiemen als spiegel van natuur en cultuur Tot ver in de vorige eeuw bestonden op het Nederlandse platteland nog nauwelijks straatnamen. Wie aan een ander wilde uitleggen waar een bepaalde plek zich precies bevond, gebruikte daarbij veldnamen. Vrijwel elke plek in het vroegere landschap had een eigen naam. Door archiefonderzoek en het interviewen van oude bewoners kunnen veel van deze oude namen in kaart worden gebracht. Deze namen bevatten een schat aan informatie over de vroegere natuur, het vroegere boerenlandschap, de manier waarop dit landschap gebruikt werd en uiteraard ook over de taal van vroeger. Ook verwijzen sommige namen naar bijzondere verhalen die zich vroeger op bepaalde plekken hebben afgespeeld. In zijn lezing gaat Theo Spek uitgebreid in op de talrijke mogelijkheden die historische veldnamen, plaatsnamen en waternamen bieden om onze eigen leefomgeving beter te leren kennen. Hij illustreert zijn verhaal met een groot aantal voorbeelden van de noordelijke Hondsrug.
www.nivonnoord.nl
–8–
