Herfstbruin? geeft antwoord op pagina 3
26 Vrijdag September2008
Werkt betoverend.
Sport
In Business
‘WK is een gedrocht’ Geen sponsors
Première van een neprestaurant
Eén dag per jaar rijden wielrenners niet voor hun geldschieter, maar voor hun vaderland. Komende zondag is het weer zover: de wegwedstrijd van het Wereldkampioenschap.
Samen waren de Van Houtens bij de spetterende presentatie van Glamour Living. Carice’s zusje Jelka was vooral blij dat er geen rozijnen in haar appeltaart zaten. Glamour is leuk, ‘maar wij zijn nuchter’.
18
08
Kredietcrisis Nederlandse econoom aan basis financieel plan
Op de bank
Hansje Brinkers redt VS
De betere Baldwin Hij is terug!
Net voor hij vertrekt bij ABN Amro, vergaart Jeroen Kremers wereldroem. Zijn plannen gelden als dé manier om de VS te behoeden voor nog meer financiële rampen. Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
Bij een van de zwaarst getroffen slachtoffers van de kredietcrisis blijkt de man te werken die hem had kunnen voorkomen. Jeroen Kremers (49) is druk met het leegruimen van zijn bureau. Hij is bezig aan zijn laatste werkweek in het Amsterdamse hoofdkantoor van ABN Amro, tegenwoordig Fortis. Volgende week begint hij aan een nieuwe opdracht, het afronden van een advies van de ministers Voge-
laar en Bos over ‘de financiering van de Nederlandse woningmarkt’. Maar net voordat de voormalige ambtenaar van het ministerie van Financiën terugkeert naar de Haagse wandelgangen staan de schijnwerpers van de financiële wereld vol op hem gericht. In het plan van de Amerikaanse minister van Financiën Henry Paulson om de Amerikaanse economie te redden van een grootscheepse financiële dijkdoorbraak, is de naam opgedoken van deze ABN Amro-econoom. Kremers bedacht eind jaren negentig – op basis van een Australisch voorbeeld – een toezichtmodel voor de Nederlandse financiële wereld. Een model dat Paulson nu als voorbeeld gebruikt om het Amerikaanse Congres te overtuigen van de kwaliteit van zijn reddingsplan. Dat Con-
gres is hoogstwaarschijnlijk wel bereid om Paulson de benodigde 700 miljard te geven om Wall Street uit het moeras te trekken, maar dan moet er wel wat tegenover staan. En daar komt Kremers om de hoek kijken, als een Hansje Brinkers van de internationale haute finance.
‘Niemand keek of de Amerikaanse zakenbanken wel stabiel waren.’ ‘In het Amerikaanse toezichtmodel zitten grote gaten’, zegt hij. ‘Het toezicht op de verzekeraars was verspreid over de vijftig staten. Dat dit niet werkt, tonen de problemen bij verzekerings-
maatschappij AIG aan (onlangs door de Amerikaanse centrale banken gered met een injectie van 60 miljard euro). Die is bijna aan zijn financiële problemen ten onder gegaan.’ Ook met het toezicht op inmiddels verdwenen zakenbanken als Lehman was volgens Kremers van alles mis. ‘Het belangrijkste hiaat daarin was dat ze alleen op hun gedrag worden gecontroleerd: behandelen ze hun klanten zoals het hoort? Maar niemand keek voorafgaand aan de crisis of ze financieel stabiel waren.’ Hadden ze genoeg geld in huis om grootscheeps in slechte hypotheken te kunnen investeren? Nee. Maar geen toezichthouder die er naar keek. ‘Daardoor konden ze veel te grote risico’s nemen, die hen nu fataal worden.’ Lees verder op pagina 2
De rattenvanger van Venlo
15
Crisis VS
Eind goed, al goed? Het Amerikaanse Congres is het eens geworden over een reddingsplan voor de kredietcrisis, na dagenlang onderhandelen over het plan. Wall Street reageerde gisteren opgetogen op het bericht: de koersen stegen fors.
In Business
1.001 glazen muiltjes uit Las Vegas
09
Incestdrama
Bestuurlijk Nederland deelt inmiddels Geert Wilders’ afkeer van Marokkanen, maar zegt het liever niet hardop. Lees meer op pagina 3
ANP/BEELDBEWERKING DE PERS
Terug in horrorhuis De Oostenrijker Josef Fritzl, die bij zijn dochter Elisabeth zeven kinderen verwekte, heeft gisteren voor het eerst weer de kelder bezocht waar hij zijn dochter 24 jaar lang misbruikte. De 73-jarige incestpleger moest daar de uitkomsten bevestigen van het onderzoek naar het mechanische slot op een van de deuren in de kelder. De huurders die in het huis woonden, zijn inmiddels allemaal vertrokken. Fritzl wil zijn huis straks gewoon weer gaan verhuren: hij verwacht dat er genoeg mensen en geld op zijn ‘horrorhuis’ af zullen komen.
2
NL
Tweede Kamer ‘Ik hou mijn hart vast’
Lange Poten ...
PETER
MIDDENDORP
V
olgens Ayaan Hirsi Ali heeft de regering beloofd haar te beschermen, volgens de overheid is daar niets van waar. Met een rechtszaak probeert Hirsi Ali de overheid te dwingen de belofte na te komen. In de Haagse rechtbank werd deze week begonnen met het verhoor van een eerste getuige. Als persoonlijk medewerkster ‘organiseerde’ deze jonge getuige een tijdlang Hirsi Ali’s ‘leven’. Eigenlijk zouden de verhoren pas in december beginnen, maar deze getuige was intussen werkzaam bij een internationaal telecombedrijf en zou binnenkort naar ‘het buitenland’ verhuizen. Mij werd niets gevraagd, maar ik houd niet van mensen die naar ‘het buitenland’ gaan – als ze geen belangstelling voor hun eigen reisdoel kunnen opbrengen, hoef ik er ook niets van te weten. Ze vertelde dat toenmalig minister Zalm tegen Hirsi Ali had gezegd, vlak nadat Verdonk haar het Nederlanderschap had afgenomen en ze haar Kamerlidmaatschap had neergelegd: ‘Jij hoeft je geen zorgen te maken over je beveiliging. Het komt goed. Jij hoeft dat niet te regelen.’ Ze vertelde dat de belangrijkste terrorismebestrijders Hirsi Ali ook bescherming hadden beloofd. Hierna was ze moe en vroeg de rechter om een ‘comfort break’; want zo noemden ze dat in het buitenland. Dat de comfort break comfortabel was. Getuige stond op de gang voor de rechtszaal in een strakke zwarte jurk van gladde stof, een zwart-
Een slechte dag voor de ChristenUnie Huizinga en Van Middelkoop krijgen pak slaag na pak slaag. Kustaw Bessems Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG
...
Ze kwamen elkaar tegen op de gang. De een had net uren durende kritiek over zich heen gekregen in een debat over de ov-chipkaart, de ander moest zich nog verder verantwoorden voor onhandige uitspraken in Vrij Nederland. ‘Sterkte’, fluisterde staatssecretaris Tineke Huizinga (Verkeer) tegen minister Eimert van Middelkoop (Defensie). Huizinga overleefde een verkapte motie van wantrouwen na een debat dat was aangevraagd omdat consumentenorganisaties als de ANWB en Rover het vertrouwen in de ov-chipkaart hadden opgezegd. De SP, VVD en PVV geloven niet dat Huizinga het dossier van de ov-chipkaart nog tot een goed einde zal brengen en steun-
Peter Middendorp doet als schrijver/journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
CU-Kamerlid Cramer en Tineke Huizinga nemen het spoeddebat door. WFA
klaar voor zo’n ritueel debat. Maar tot verbijstering van de leden begon de minister de brief af te zwakken. Vakbonden trekken zijn functioneren openlijk in twijfel en Kamerleden ontvangen boze mails, maar hij had niets gemerkt van enige ophef. ‘Ik vroeg het aan mijn adviseurs op het departement en er zijn geen signalen.’
Zwakke minister Als hij iemand had gekwetst wilde hij zich verontschuldigen. ‘Dat hoort bij diezelfde christelijke attitude’, maar
hij dacht niet dat het zo was. De opmerkingen in het interview waren slechts ‘filosofisch-confessioneeltheologisch’ geweest. Van Middelkoop geldt al als een zwakke minister sinds hij een verlenging van de missie in Uruzgan aankondigde, terwijl de regering daar formeel nog over onderhandelde. De coalitie was ook nu weer streng. CDA-woordvoerder Knops was ‘teleurgesteld door de beantwoording van de minister’ en zei ronduit: ‘U heeft het mis’. Zijn collega Huizinga ligt ook al met diverse dossiers op de pijnbank,
Kredietcrisis Jeroen Kremers
‘Leuk dat er toch iets met onze ideeën
Ik houd niet van mensen die naar ‘het buitenland’ gaan. wit geblokt ceintuurtje rond de taille. Ze stond op haar rechterbeen, de linkerknie was tegen de rechterknie gedrukt, zodat het linkeronderbeen bevallig zijwaarts uit kon zwenken. Met een plastic roerstaafje schepte ze in een papieren bekertje automatencappuccino en likte daar, terwijl ze door haar wenkbrauwen lachend opkeek naar de landsadvocaat, want die kende ze natuurlijk ook, het melkschuim af. Ik stond ernaar te kijken en mocht in een paar korte gedachteflitsen weer een hoop over mezelf te weten komen. Ik houd niet van het buitenland, ik houd niet van comfortabel, ik houd er niet van dat er juridisch misbaar moet worden gemaakt om Hirsi Ali te laten beveiligen, en ik houd al helemaal niet van comfortabele jonge vrouwen die cappuccinoschuim van plastic roerstaafjes likken. Het is obsceen, de staafjes zijn gemaakt om mee te roeren. 1
den een motie waarmee CDA-minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat hiervoor de verantwoordelijkheid zou krijgen. Van Middelkoop had de laatste maanden een verslaggever van Vrij Nederland met hem laten meelopen. Het was bijna knap hoeveel groeperingen hij in dit stuk wist te schofferen: militairen (hij wilde zelf niet in dienst, had iets tegen gezag, leert geen rangen uit zijn hoofd), homo’s (hij vindt dat hun huwelijk de ontbinding van het familierecht is) én ongelovigen (hij snapt niet hoe die hun weg vinden in het leven en hij helpt het liefst geloofsgenoten). In het gewraakte artikel had Van Middelkoop al beschreven wat er in zo’n geval gebeurt: ‘Een gekend ritueel. Je biedt je excuses aan, je krijgt wat kritiek, en dan is het goed.’ Van Middelkoop stuurde inderdaad een excuusbrief en de Kamer zat gisteren
Het beste toezichtmodel volgens Kremers wordt sinds 2002 in Nederland in praktijk gebracht. Twee instellingen – hier De Nederlandsche Bank (DNB) en de Autoriteit Financiële Markten (AFM) – hebben elk een afzonderlijke taak in het controleren van banken, verzekeraars en beurshandelaren. De ene (in Nederland DNB) waakt over de financiële stabiliteit van al deze partijen, terwijl de
andere (AFM) controleert of de partijen zich netjes gedragen. ‘Het zorgt ervoor dat beide instanties zich goed op hun taak kunnen concentreren’, zegt Kremers. ‘Je kunt er ook voor kiezen om al het toezicht onder één dak te brengen, zoals in Groot-Brittannië. Maar nogmaals: zo’n instantie neigt ernaar in goede tijden meer aandacht te besteden aan gedragstoezicht, denk aan woekerpolissen en leaseplannen. Terwijl juist in goede tijden de grootste financiële risico’s worden opgezocht. Als daar-
na de terugval komt, is het te laat om dat te repareren.’ Dat was in GrootBrittannië het geval met Northern Rock, dat door de overheid is opgekocht om bankroet te voorkomen. Ondanks alle fouten die in het verleden gemaakt zijn, heeft Kremers er vertrouwen in dat de Amerikanen de crisis weten te bezweren. ‘Het lot van de financiële wereld is in handen van drie mannen’, zegt hij. ‘Henry Paulson, Fed-voorzitter Ben Bernanke en Tim Geithner, de Fed-voorzitter van New York. Paulson is bestuurs-
sen staat. Dat zou zo’n mooi lijstje zijn geweest. 1. Chris Thunnessen 100.000 euro, 2. Pershore Holding 100.000 euro 3. Arie Ribbens 100.000 euro, 4. Pieter Storms 50.000 euro. Nu zijn het toch een beetje the usual suspects. Pieter Storms er tussen. Dat verbaast je geen moment. Storms doet altijd mee aan dingen die mislukken. Arie Ribbens zou verrassend zijn geweest. ‘Ja, dat klopt, ik heb mijn caravan verkocht en dacht, waarom niet. Ik draag ook altijd witte pakken, dus ik heb wel iets met Verdonk.’ Maar Arie staat er niet tussen. Desnoods had ik Barry Hay er tussen willen
zien staan. Als je met het Metropole orkest een bigband versie van The Power of Love van Huey Lewis and the News opneemt, dan is daarna alles mogelijk. Maar nee. John de Mol is de grootste verrassing uit het lijstje. Hij doneerde 35.000 euro. Dat zijn ongeveer de wekelijkse kapperskosten van zijn zusje Linda. Een teleurstellend laag bedrag. Het is wel fijn om te weten dat John trots is op Nederland. Dat zou je namelijk niet zeggen. Dankzij John denkt men in de rest van de wereld dat Nederlanders 170 kilo zwaar zijn, zes keer per dag hun bed onder
kotsen, hun eigen kots daarna weer opeten en meerdere malen per dag woedend door een glazen deur lopen. De titel De Gouden Kooi blijkt achteraf toch vooral te slaan op het leven van John de Mol zelf. Een eenzame man die vanuit zijn villa bedragen doneert om Nederland witter te krijgen. Alles valt opeens op zijn plaats. Linda de Mol presenteert Ik Hou van Holland. Het voetbal liet hij expres presenteren door een heel hard schreeuwende neger. Nooit won een allochtoon Big Brother. De Pers, zet daar eens een mannetje op. 1
Vervolg van pagina 1
...
Jeroen Kremers. HH
Mooi lijstje ...
NICO
DIJKSHOORN
H
eerlijk, dat uitgelekte lijstje geldschieters van Trots op Nederland. Ik zou het graag als eerste in mijn handen hebben gehad. Dat je nog van niets weet, de lijst leest en iedereen er nog op kan staan. Hopen dat Arie Ribbens er tus-
Record
Eerlijke vinder
Rokersplu
388 mensen deden gisteren mee aan de grootste kookles ooit, bij het Amsterdamse Food Center. Kok Pierre Wind leidde de bende.
Als je de komende dagen een portemonnee vindt, kan die door de politie neergelegd zijn. Voor de Landelijke Politiedag zoekt de politie eerlijke vinders.
Rokers hebben het tegenwoordig maar zwaar. Op gadgethouse.nl is echter iets geweldigs te vinden: een rokersparaplu die een asbak herbergt.
NL
Verkiezingen 2011
Tuig ‘Ineens vind ik de teksten van Wilders aantrekkelijk’
BOS WIL BLIJVEN
Iedereen zegt nu gewoon dat het Marokkanen zijn
Wouter Bos wil ook na de eerstvolgende parlementsverkiezingen in 2011 PvdA-partijleider blijven. De PvdA scoort momenteel slecht in peilingen, met niet meer dan twintig zetels. In de Tweede Kamer bezet de partij nu 33 zetels. De toekomstplannen van Bos, die bij de vorige verkiezingen in november 2006 de lijst trok, bleven tot nu toe in het ongewisse. PvdA-fractievoorzitter Mariëtte Hamer is ‘heel erg blij met het goede nieuws’.
Toen Rob Oudkerk in 2002 sprak over kut-Marokkanen viel iedereen over hem heen. Inmiddels is iedereen het met hem eens. Marten Blankesteijn Merel van Leeuwen
Na sluiting ziekenhuis
NOODKAMERS AANGERUKT
neem de verlate invoering van de nieuwe taxitarieven en de privatisering van het openbaar vervoer. ‘Een beginner’, ‘zwabberend’ en ‘ik houd mijn hart vast’, zo oordelen Kamerleden. In april diende de oppositie al eens een échte motie van wantrouwen in. Het is met dank aan coalitiepartijen CDA en PvdA dat zij er nog zit. In het coalitiestelsel komt met het opzeggen van vertrouwen in een falende bewindspersoon al te gauw een kabinetscrisis in zicht en daar heeft niemand zin in. Dus mogen de twee verder, almaar ernstiger gehavend. 1
gebeurt’ voorzitter geweest van Goldman Sachs, die weet precies hoe Wall Street werkt. Bernanke heeft jaren gestudeerd op de crisis in de jaren dertig en ook Geithner is zeer gekwalificeerd.’ Ze moeten ervoor zorgen dat de paniek uit de financiële markten wegebt en de Amerikanen en de rest van de wereld na deze crisis veilig verder kunnen, door een in Nederland bedacht systeem. Kremers blijft er nuchter onder: ‘Het is natuurlijk leuk als er na een pauze van een paar jaar toch nog iets met onze ideeën gebeurt.’ 1
De IJsselmeerziekenhuizen in Lelystad en Emmeloord krijgen twee noodoperatiekamers die over uiterlijk drie weken operationeel moeten zijn. De ok’s zijn inmiddels getransporteerd naar Lelystad. Vorige week sloot de Inspectie voor de Gezondheidszorg de operatiekamers in de IJsselmeerziekenhuizen, omdat ze niet steriel genoeg zouden zijn.
Loslopende criminelen
AMSTERDAM SPANT KROON In de regio Amsterdam lopen bijna 1.700 veroordeelden rond die eigenlijk in de gevangenis thuishoren. Het gaat om personen die van de rechter een straf opgelegd hebben gekregen, maar die onvindbaar zijn voor de autoriteiten. De politie wil deze mensen via een speciaal opgezette website, die binnen enkele weken online zal zijn, opsporen.
Oneens met Plasterk
‘WEIGEREN HOMO’S MAG’ Het CDJA, de jongerenafdeling van het CDA, is het niet eens met onderwijsminister Ronald Plasterk over homo’s op scholen. Plasterk vindt dat scholen geen homoseksuele leraren mogen ontslaan. In het Nederlands Dagblad van gisteren wijst de voorzitter van het CDJA op artikel 23, waarin het benoemingsbeleid onder de vrijheid van onderwijs valt.
AMSTERDAM
...
‘Het lijkt een kentering’, zegt PvdA’er Ahmed Marcouch. Jarenlang was de Amsterdamse stadsdeelvoorzitter een van de weinige ‘linkse’ politici die het Marokkaanse beestje bij de naam durfde te noemen, maar deze week kreeg hij plotseling aan alle kanten bijval. Job Cohen, Thom de Graaff, Guusje ter Horst, Prem Radhakishun: erkende pleitbezorgers van de multiculturele samenleving, die zich altijd zalvend en meelevend hadden opgesteld, uitten opeens harde kritiek op de Marokkaanse jeugd. Marcouch: ‘Ik heb ze niet gesproken, maar het lijkt er op dat iedereen nu doordrongen is van de urgentie van het probleem.’ Het publiekelijk benoemen van de Marokkaanse jeugdproblematiek was tot voor kort voorbehouden aan rechts – en dan vooral aan Geert Wilders. Dat zijn aanhang onder gefrustreerde Nederlandsers groeide, begrijpt Marcouch wel. ‘Je moet als bestuurder de burger laten weten dat
je ziet en hoort wat zij zien en horen, en dat je je best doet om iets aan hun problemen te doen. Wilders zegt dat.’ Nu, na de Marokkaanse problemen in onder meer Gouda en Ede, is ook de linkse elite om. Guusje ter Horst, PvdA-minister van Binnenlandse Zaken, pleit voor het registreren van de etniciteit van criminelen omdat Marokkaanse mannen daarin ‘zwaar oververtegenwoordigd’ zijn. Thom de Graaff, burgemeester van Nijmegen en ooit een van de boegbeelden van de Paarse regeringen, wijst na stelselmatige Nijmeegse straatterreur op 56 ‘jongens van Marokkaanse afkomst’, die zich voorlopig aan een avondklok dienen te houden. En ook Job Cohen, bekwaam in het bij elkaar houden van boze bevol-
3
kingsgroepen, ontkwam er na de bedreiging van Amsterdams ambulancepersoneel niet aan om toe te geven dat zulke incidenten, ‘die alle perken te buiten gaan’, wel erg vaak worden gepleegd door Marokkaanse jeugd. Marcouch vindt die nieuwe duidelijkheid niet meer dan normaal: ‘Ik heb altijd gezegd: het gaat hier niet om de hangjongeren, maar om het tuig. En dat zijn voornamelijk Marokkaanse jongeren. Je moet het probleem scherp analyseren, zodat je weet waar je in moet grijpen.’ Zoals Wilders dus eigenlijk? Nee, zegt Marcouch. ‘Het probleem met Wilders is dat hij een hele bevolkingsgroep in het verdomhoekje stopt, en dat zijn oplossingen irreëel zijn.’ Zelfs aan iemand als Prem Radhakishun is die waarschuwing inmiddels niet meer besteed. In zijn column in het Parool schreef de televisiemaker deze week dat hij in 2003, toen hij begon met zijn programma Premtime, overtuigd antiracist was. Vele uitzendingen en incidenten later, waarbij hij en zijn ploeg herhaaldelijk werden belaagd door Marokkaanse knapen, is hij een gefrustreerd man geworden. ‘Ineens begin ik de teksten van Geert Wilders aantrekkelijk te vinden. Ineens vind ik dat hij wel gelijk heeft als hij zegt dat het altijd Marokkanen zijn.’ 1
Kamer zet zich zonder moeite in de overdrive Gerdi Verbeet haalde even diep adem, dacht nog even na, wilde het liever niet zeggen, maar deed het toen toch. ‘Mag de toon even wat rustiger?’ zuchtte de Kamervoorzitter in de microfoon. ‘Ik hou dit anders de hele avond... nou ja, dat is mijn probleem, maarruh, u zit nogal in de overdrive?’ Overdrive is nog een milde benaming voor de manier waarop VVD-Kamerlid Leatitia Griffith in de microfoon stond te schreeuwen. Misschien was ze opgehitst door haar PVV-collega die even eerder het spoeddebat over de problemen met Marokkanen in Gouda mocht openen. ‘Schande! Schande! Schande!’ Het ging weer eens over Marokkaanse jongeren in de Tweede Kamer. Nu over die in Gouda, zoals het eerder ging over die in de Diamantbuurt, en
die in Slotervaart, op het Mercatorplein niet te vergeten en het tuig in Kanaleneiland natuurlijk. En in Ede en Nijmegen ook nog. Moedeloos worden ze ervan in Den Haag. Steeds staan ze maar weer te debatteren, schreeuwend of niet, en steeds bedenken ze weer nieuwe plannetjes. En toch houden die etters er niet mee op. SGP-Kamerlid Kees van der Staaij herinnerde zich nog een nota uit 1998. En twee jaar geleden kreeg hij van het vorige kabinet een brief van twaalf kantjes met allemaal mooie plannen. ‘Maar wat zijn we er mee opgeschoten?’ vroeg hij zich af. ‘Hebben we echt meer grip gekregen?’ Het weerhield VVD’er Griffith er niet van nog een nieuw vernuftig plan te lanceren. Een ‘landelijk vliegende brigade’ moet naar steden in nood,
als Gouda, gestuurd kunnen worden. De SP ziet daar weer niets in en vindt dat er een ASO-bevel moet komen. ‘Maar er is toch al een Doe Normaalbevel?’ vroeg Ed Anker (ChristenUnie) ‘Ik vraag me af waarom dat niet wat meer in de etalage is gezet?’ Werkt er eigenlijk wel íets?, vroegen meerdere Kamerleden aan minister Guusje ter Horst. Ze toverde zonder moeite een waslijst te voorschijn. Gedragsbevelen, cameratoezicht, projecten met buurtvaders, straatcoaches. Het gebeurt allemaal al. Binnenkort komt ze ook nog met een ‘Wetsvoorstel extreme overlast’. Dan zijn samenscholings- en gebiedsverboden mogelijk. Maar hield ze de Kamer ook voor: ‘Ze zeggen vaak: Er gebeurt niks. Maar soms denk ik wel eens: Er gebeurt veel te veel.’ Dirk Jacob Nieuwboer
VAN DALE GEEFT ANTWOORD
Argus Bush presenteert reddingsplan
Herfstbruin
Geen ander jaargetijde wordt zo eenduidig met één enkele kleur geassocieerd als de herfst. In het woordenboek treffen we geen lemma lentekleur, zomerkleur of winterkleur aan, maar wel herfstkleur. Een ‘kleur zoals die zich in de herfst aan het gewas vertoont’, zo omschrijft Van Dale dit woord. Ook bijvoeglijke naamwoorden als lentegroen en winterwit zijn minder ingeburgerd dan herfstbruin, dat daarom als trefwoord in het woordenboek staat. Althans in het Junior vergelijkingenwoordenboek, dat vorige week is verschenen. ‘Geeltot roodbruin’, zo luidt de omschrijving, die duidelijk maakt dat herfstbruin een andere schakering bruin is dan aardebruin (grijs- tot donkerbruin), bruin als cacao (rood- tot donkerbruin), chocoladebruin (idem),
goudbruin (glanzig, goudkleurig bruin), kastanjebruin, reebruin en nog een handvol bruinschakeringen. De voorbeelden in het Junior vergelijkingenwoordenboek lichten de gebruiksmogelijkheden van deze woorden toe en zo wordt duidelijk dat je brood gewoonlijk niet kastanje- maar goudbruin bakt, terwijl haren doorgaans niet cacaobruin maar kastanjebruin en bruine ogen meestal niet modderbruin maar reebruin heten. Maar hoe gebruik je herfstbruin? Letterlijk zeg je dit van de natuur, maar herfstbruin blijkt ook geassocieerd te
worden met sfeer, warmte en rijpheid. Vandaar dat herfstbruin een begrip is in de mode, waarin ‘warme stoffen in herfstbruine tinten’ figureren. Maar een ander voorbeeld laat zien dat herfstbruin ook wel wordt gezegd om iemands ogen te typeren (die dan rijpheid of warmte uitstralen): ‘Met haar herfstbruine ogen wierp ze hem verliefde blikken toe.’ 1
www.depers.nl/vandale
Junior vergelijkingenwoordenboek € 29,95
4
Wereld
Azië Win Tin (79) blijft strijden
Birmese journalist komt na negentien jaar vrij Birma heeft na negentien jaar de politieke gevangene Win Tin vrijgelaten. De journalist is nu 79, maar nog steeds ongebroken. Andrew Buncombe NEW DELHI
...
Op de achtergrond klinkt het gefeest van vrienden die blij zijn dat hij vrij is, maar Win Tin zelf is verdrietig. Negentien jaar zat hij in een van ‘s werelds beruchtste gevangenissen, de Insein in Rangoon. ‘Ik moet denken aan mijn collega’s die het niet gered hebben’, zegt hij over een krakende lijn. De journalist (79) is een van de 9.000 gevangenen die deze week van het Birmese bewind hebben gehoord dat ze op korte termijn amnestie krijgen. Win Tin kwam maandag vrij. Zo’n 2.000 andere politieke gevangenen blijven gewoon vastzitten. Win Tin werd in 1989 opgepakt, waarschijnlijk vanwege zijn banden met de Nationale Liga voor Democratie (NLD) en haar leider Aung San Suu Kyi. Zij zit sinds ‘89, het jaar voor de NLD de verkiezingen won, in huisarrest.
Lange tijd zat Win Tin vast in een cel die eigenlijk bedoeld was als hondenhok. ‘De eerste jaren waren verschrikkelijk. Ik werd gemarteld en dagen achtereen ondervraagd. Ik mocht niet slapen of eten. Ik kreeg alleen een klein glaasje water.’ Soms werd hij in de vochtige, mistige winters van Rangoon ‘s nachts geboeid neergezet op de binnenplaats van de gevangenis. ‘Daarna werd ik ondervraagd en geslagen.’
Levendig Win Tin klinkt breekbaar, maar levendig na zijn jarenlange verblijf achter de tralies. Meteen na zijn vrijlating zwoer hij dat hij blijft strijden tegen het regime dat hem zo lang vasthield. De amnestie komt precies een jaar na de grote protesten tegen de militaire junta van Birma. Daarbij gingen 100.000 burgers en boeddhistische monniken de straat op. Het waren de grootste demonstraties sinds de coup van 1988. Het regime claimt dat het de gevangenen nu vrijlaat zodat ze kunnen gaan stemmen tijdens de komende verkiezingen. Die staan gepland voor 2010. 1 © The Independent
Obama moet McCain neerzetten als een graaikapitalist. REUTERS
Verkiezingen VS Obama moet kleinburgerlijke kaart spelen Frankrijk Ayman al-Zawahiri
Uitgever komt met boek van topman Al-Qaida In Frankrijk verschijnt vandaag voor het eerst het gedachtegoed van Ayman al-Zawahiri in boekvorm. Hij is de nummer twee van Al-Qaida.
Tijd voor het vuile Barack Obama is te lief. Zijn campagne heeft een restyling nodig. Vijf dirty tricks. Lars Anderson AMSTERDAM
... ANP AMSTERDAM
...
De Franse wetenschapper en uitgever Jean-Pierre Milelli brengt 2.000 exemplaren uit van het boek L’ Absolution (de Kwijtschelding). Dat bericht het Belgische dagblad Le Soir, dat de uitgever en vertaler sprak. Het gaat om 286 pagina’s in het Frans, waarin de Egyptenaar al-Zawahiri een theologische draai en rechtvaardiging probeert te geven aan het uiterst bloedige terrorisme. De jihadisten maken daarmee in bijvoorbeeld Afghanistan, Algerije,
Ayman al-Zawahiri. REUTERS
Irak of Pakistan al jaren voornamelijk islamitische burgerslachtoffers. De teksten van al-Zawahiri zijn al in maart op internet verschenen maar nog nergens als boek gedrukt, ook niet in het Arabisch. Al-Zawahiri geldt als het ideologische brein van al-Qaida. De leider is Osama bin Laden. 1
Bouwen in het Groene Hart?!
Stadhuis Woerden: 19 sep t/m 24 okt Oude Stadhuis Gouda: 27 okt t/m 29 nov Centrale Bibliotheek Den Haag: 1 dec t/m 31 dec
TOEG A NG
GR AT IS
‘Het enige wat nodig is om deze financiële crisis op te lossen, is de politiek even opzij zetten. En ik ben bereid dat te doen.’ John McCain speelt zijn doorzichtigste kaart van de campagne. Hij maakt van zichzelf de held die het probleem gaat oplossen. Obama blijft verbijsterd achter, terwijl hij in staat is gehakt van McCain te maken. Wat houdt hem toch tegen? Ethiek? Onzin! Barack Obama moet de kleinburgerlijke nationalistische kaart spelen. Kernpunt: zet McCain neer als een elitaire graaier. Change met een Bush III kabinet?
Koppel McCain meer en harder aan Bush. Herhaling werkt! Enkele links: McCain was het voor negentig procent eens met de beleidsplannen van Bush; zijn campagneteam bestaat vooral uit de hardhitters die ook Bush aan zijn zege hielpen; de grote geldschieters zijn dezelfde rijkaards die Bush miljoenen toestopten. McCain: een graaikapitalist McCain profileert zich als de verlosser van een graaikapitalisme dat hij zelf heeft gecreëerd. Hij was voor de kleinere, niet-controlerende overheid en de laissez fair-politiek die de hebzucht hebben ingeleid. Enkele graaiers van wie hij campagnegeld kreeg: William H. Strong, vicevoorzitter van Morgan Stanley en Henry Kravis, van Kohlberg, Kravis, Roberts and Co. De roofridders van het grote kapitaal: een omgevallen investeringsbank en een berucht private-equityfonds.
Ook zijn vrienden graaien Bevriende of familiaire graaihandjes liggen ook gevoelig. Andrew McCain, zoon van, zat in het bestuur van de Silver State Bank die in de problemen kwam door de kredietcrisis. McCains campagneleider Rick Davis kreeg geld van Freddie Mac, een van de grote veroorzakers van de kredietcrisis. Tsja, als zij het doen... De Joe Sixpack Paradox Een potentiële sloper voor McCain: de ophanden zijnde verkoop van bierbrouwerij Anheuser-Busch aan het Belgische InBev (52 miljard dollar). McCains vrouw Cindy heeft veel aandelen in dit bedrijf. Een overname levert de familie McCain miljoenen op. Kortom: de McCains verdienen een vermogen over de rug van de arme Amerikaan die door de crisis huis en baan kwijtraakt. Want met de verkoop aan de Belgen verdwijnen
Record
Verenigde Staten
WEER REMT WAAGHALS
GELUK BIJ ONGELUKKEN
Hij stond op het punt te vertrekken, maar het weer werkte gisteren niet mee. De Zwitser Yves Rossi (49) wil de eerste worden die met een jetvleugel het Kanaal overvliegt. De bedoeling is dat hij met zijn vleugel uit een vliegtuig springt, het ding aanzet, en vervolgens van Dover naar Calais vliegt. Dat is iets meer dan 35 kilometer. Rossi verwacht dat hij er twaalf minuten over doet. Zijn maximumsnelheid ligt rond de 180 km per uur.
Een man uit Boulder (Colorado) in de VS is binnen enkele uren tijd aangereden door een auto én een trein. Robert Evans (46) werd eerst op zijn fiets geschept door een auto. Na behandeling van zijn verwondingen reed hij terug naar de camping waar hij verblijft. Hij besloot af te snijden via een spoorbrug, waar hij werd gegrepen door de intercity. Ook dit overleefde hij. Hij krijgt wel een boete voor het betreden van het spoor.
Rossi in betere omstandigheden. AP
Kijk op
voor het adres en de openingstijden
Bouwfonds Ontwerpprijsvraag Tentoonstelling
Van harte!
Het weer
Premier Manmohan Singh van India wordt vandaag 76 jaar.
Madrid: 24°C/11°C, zon Pamplona: 17°C/7°C, zon Zaragoza: 23°C/11°C, zon
Wereld
Cultuur
Rokende ster kon goed geld verdienen ANP AMSTERDAM
...
Fabrikanten van rookwaren hebben de sterren van de ‘gouden jaren’ van Hollywood (de jaren dertig, veertig en vijftig) kapitalen betaald om te roken in films en op promotiefoto’s.
5
Dat meldt de BBC. De University of California in San Francisco stelt dat eigenlijk alle grote namen van destijds betrokken waren: Clark Gable, Cary Grant, Spencer Tracy, Joan Crawford, John Wayne, Bette Davis en Betty Grable. Een vergoeding die nu 150.000 dollar zou zijn, kwam veelvuldig voor. 1
Rusland
TSJETSJEEN KRIJGT TON
werk honderden arbeidsplaatsen. Slogan wordt de Joe Sixpack Paradox: hoe kan ‘gewone man’ McCain miljoenen bijschrijven terwijl burger Joe Sixpack alleen maar schulden bijschrijft? Elitair, elitair, elitair! Democraat John Kerry en zijn schatrijke ketchupkoningin Teresa Heinz werden in 2004 belaagd door de Republikeinen. Heinz wilde haar boekhouding niet openbaar maken. De Republikeinen startten een dirt-campagne: ‘Hoe weet hij wat de gewone man bezighoudt als zijn vrouw een half miljard op de bank heeft staan?’ Ver verwijderd van de dagelijkse realiteit werd Kerry de elitaire intellectueel, een gruwel voor veel Amerikanen. Tijd om Cindy te grillen, want ook zij weigert inzage in haar boekhouding. Logisch: ze heeft een geschat vermogen van 100 miljoen dollar. En de elitaire McCain graait lekker mee. 1
Rusland moet een 41-jarige Tsjetsjeen 100.000 euro smartegeld betalen. Diens vader, moeder en drie zussen kwamen om het leven tijdens een Russische ‘anti-terreuroperatie’. Dat heeft het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) gisteren besloten. Tsjetsjenië is een opstandige Russische deelrepubliek. Russen en rebellen zijn al jarenlang met elkaar in gevecht. In de jaren ’90 hebben Russische militairen volgens mensenrechtengroeperingen tienduizenden mensen gemarteld en geëxecuteerd. Het EHRM heeft vele uitspraken gedaan ten nadele van Rusland wegens schendingen van mensenrechten in Tsjetsjenië. Bij het hof zijn ongeveer tweehonderd Tsjetsjenië-zaken ingediend.
Nog zes weken tot de verkiezingen. Een wekelijkse update. Het zou de week van het eerste grote verkiezingsdebat moeten zijn, maar het werd de week van Maverick John McCain. Hij bombardeerde zichzelf tot redder van de natie. Tsja, bombarderen, dat kan de voormalig gevechtspiloot als geen ander. Maar deze keer lijkt de precisie te ontbreken. Dit was geen gecoördineerde aanval, maar een sprong van een kat in het nauw. Want McCain maakt zich grote zorgen over de almaar uitlopende Barack Obama. Volgens The Washinton Post stond de Republikeinse presidentskandidaat dinsdag negen procentpunten achter. En dat allemaal door die vermaledijde kredietcrisis! Daar moest wat aan gedaan worden. Hij had zo uitgekeken naar het debat van vandaag. Met onderwerpen als buitenland en nationale veiligheid kon het niet misgaan. Dat zijn immers Obama’s pijnpunten. Plots realiseerde McCain zich dat zolang de kredietcrisis speelde, een debat over ‘buitenlandbeleid’ zinloos was. Het Amerikaanse volk moest hem gaan vertrouwen met de economische crisis. Maar dat is de reden waarom hij achter staat. Wat te doen? Precies! Door leiderschap te tonen. Is er één zwevende Amerikaan kiezer die dit wil doorzien?
McCain Obama
44% 47%
Calling Mr. Jones Hamilton Jones (17) High School Senior Tampa, Florida
‘Als ik mocht stemmen zou ik Obama stemmen. Maar ja, ik ben net te jong en dat frustreert me behoorlijk. De Republikeinen maken me misselijk, ik zou ze graag wegstemmen. Op school hebben we het er zo’n beetje iedere dag over. Tijdens de les, maar ook in de schoolgangen. Je hoort altijd wel ergens een politieke discussie. Dat kan er fel aan toe gaan: het is een openbare school, dus er zitten zowel Obama- als McCainsupporters. Op klasgenoten die voor McCain zijn, wordt een beetje neergekeken. Er zitten behoorlijk wat vijandige gevoelens tussen beide groepen. De Republikeinen hebben een negatieve connotatie, de Democraten zijn verbitterd. De meesten hier in Tampa gaan stemmen op Obama. Sommigen lopen met T-shirts van hem. Een shirt van McCain heb ik nog niet gezien.
Ik praat er ook vaak over met mijn vader. Zo diplomatiek mogelijk, want we verschillen van mening. Ik voel veel voor de sociale plannen van Obama. Mijn vader is daar tegen: hij ziet weinig in homorechten of het recht op abortus. Hij stemt op McCain, ook vanwege zijn economische beleid. Hij is architect en behoorlijk hard getroffen door de kredietcrisis. McCains besluit om de campagne stil te leggen is wat mij betreft een briljante zet. Hij zet zichzelf in de leidersrol op een terrein waar hij zwak is. Dat levert hem kiezers op, maar overtuigt mij niet. Het land heeft verandering nodig, een nieuwe visie op hoe je dingen moet aanpakken. Het is tijd voor iemand die afgewogen keuzes maakt. We moeten weer geliefd worden in de wereld. Dit zijn niet de Middeleeuwen waar je een vlag in de grond steekt en zegt: ‘Dit is van mij.’’ 1 Elke week belt De Pers met een willekeurige meneer of mevrouw Jones in Amerika over de verkiezingen.
Zuid-Afrika
MOTLANTHE PRESIDENT Kgalema Motlanthe (58) is beëdigd als opvolger van Thabo Mbeki, de net opgestapte president van Zuid-Afrika. Hij blijft aan tot de verkiezingen van april volgend jaar, en moet rust brengen in het diepverdeelde ANC.
Japan
#
AIRBAG VOOR BEJAARDEN De Japanse firma Prop claimt een airbag te hebben ontworpen voor epileptische bejaarden. Mochten die onverhoopt omvallen, dan blaast de zak zich binnen 0,1 seconde op. Het ding reageert op een neerwaartse beweging. Eén kussen bevindt zich achter het hoofd, het andere rond de heupen. Japan telt bijna dertig miljoen 65-plussers. Er is een enorme markt voor hulpmiddelen voor deze groep.
De Stem van Amerika
!#!!
De zak blaast zich razendsnel op.
Lekkere schapen Schaapsboeren in het verre noordwesten van Schotland zijn furieus over een herintroductieprogramma voor zeearenden. De grote vogels blijken het vooral gemunt te hebben op hun schapen.
"
6
Wereld
Balkan Gewonden bij relletjes rond homofestival in Sarajevo
Liever geen gays in Bosnië Een homofestival blijkt nog net een stap te ver voor Bosnië. Bij de opening vielen in de hoofdstad Sarajevo tien gewonden. Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Tientallen relschoppers, voornamelijk jongeren, vielen festivalgangers, agenten en journalisten aan. Ze gooiden stenen en riepen leuzen als ‘Dood aan de homo’s!’ Een deel van hen hoorde tot een groep die zich ‘Horde van het Kwaad’ noemt. Ook liepen er woedende moslims rond die ‘Allah is groot’ scandeerden. Het vierdaagse culturele homofestival ligt al een hele tijd onder vuur van onder anderen politici en geestelijken. Met name imams vinden het niet kunnen dat de homo’s bij elkaar komen, en dan ook nog eens in de heilige maand van de ramadan.
Homofobe en xenofobe relschoppers in Sarajevo. REUTERS
‘We gaan ze niet bij hun nekvel pakken, maar we moeten wel duidelijk maken dat het hier om iets immoreels gaat’, zei Seid Smajkic, imam in
de zuidelijke stad Mostar, in een plaatselijke krant. ‘Er worden ideeën gepropageerd die ingaan tegen onze religie.’ Zo’n veertig procent van de
Bosniërs is moslim, bijna eenderde is orthodox en vijftien procent katholiek. Velen, onder wie politici, hebben homoseksualiteit in de aanloop naar het festival een ‘ziekte’ en een ‘afwijking’ genoemd. De organisatie van het festival reageerde geschokt op het geweld. Ze zegt dat ze er niet op uit is om mensen te kwetsen, maar juist om begrip te kweken. ‘Wat er nu is gebeurd geeft echter aan hoe homofoob en xenofoob de Bosnische samenleving is’, zei Masha Buzic tegen de BBC. ‘We hebben enorme veiligheidsmaatregelen moeten treffen.’ De organisatoren zouden zelfs met de dood zijn bedreigd. De media mochten niet naar binnen voor de opening van het festival, een kunsttentoonstelling in de Academie voor Schone Kunsten in het centrum van Sarajevo. Gasten waren bang om later op televisiebeelden herkend te worden. 1
GRATIS LG SHINE TITANIUM T.W.V. 160,- NU INCLUSIEF 414,- GRATIS BELTEGOED
GSM TOPDEAL HEEFT VOOR JOU EEN SPECIALE
24,50
GOED BELTE CHTS LE NU S
7,25 D
AAN PER M
LG SHINE
T-MOBILE AANBIEDING!
Je ontvangt namelijk GRATIS de LG SHINE TITANIUM, 2 jaar iedere maand 200 belminuten t.w.v. 24,50 en betaalt hiervoor slechts 7,25 per maand. Je totale voordeel is 626,50. Met een Relax abonnement koop je maandelijks belminuten in en kun je daarnaast zelf beslissen of je gebruik wil maken van de sms voordeelbundels (vanaf 1 cent per bericht). Je kunt ook kiezen wanneer je het abonnement wilt laten
• 2 MEGAPIXEL CAMERA
ingaan. Dat kan zelfs tot 3 maanden later. Wil je gebruik
• FULL METAL BODY
maken van deze aanbieding en je eigen nummer behouden,
• MIRROR SCREEN
dan is dit geen enkel probleem. Nummerbehoud is een
• TRILFUNCTIE / BLUETOOTH
gratis service van T-Mobile. Je betaalt geen aansluitkosten
• UITBREIDBAAR GEHEUGEN
t.w.v. 52,50 en ook de bezorging is gratis.
• GRATIS STEREO HEADSET
Gps in Frans, svp ANP BRUSSEL
...
De gevoeligheden tussen Franstalige en Nederlandstalige Belgen beginnen steeds meer uit kleine dingen te blijken. Een man uit de Brusselse deelgemeente Ukkel wil van zijn autodealer een gps in het Frans. De ingebouwde gps van zijn nieuwe auto geeft de straatnamen in Brussel in het Nederlands. Maar de man wil geen ‘Vergeetme-nietjesstraat’ horen en zien, maar ‘Rue du Myosotis’. 1
Finland
Twee schutters waren bekenden De twee Finse schutters van dinsdag en november vorig jaar, die beiden een bloedbad op een school aanrichtten, kennen elkaar waarschijnlijk. ANP AMSTERDAM
...
Dat heeft de politie gisteren bekendgemaakt. De daders leken erg op elkaar en deelden veel interesses en gedachtes, stelt een woordvoerder. Bewijs voor het vermoeden is er nog niet, maar de politie hoopt bevestiging te vinden op de computer van Matti Juhani Saari. Dat is de student die dinsdag in Kauhajoki negen klasgenoten, een docent en daarna zichzelf doodschoot. In november vorig jaar opende Pekka-Eric Auvinen (18) het vuur in een klaslokaal. Hij schoot zeven medeleerlingen en de directrice dood in Jokela. Beiden gebruikten een pistool van het kaliber .22. Saari reisde naar het 300 kilometer verderop gelegen Jokela om zijn wapen te kopen. Er is daar slechts één wapenwinkel, maar de eigenaar wil niet zeggen of beide daders klanten van hem waren. 1
‘Probeer gewoon
• MP3 / VIDEO PLAYER • HANDSFREE SPEAKER
België
Surfen van Het Net’
GEEN AANSLUITKOSTEN GRATIS BEZORGING
Deze actie is geldig zolang de voorraad strekt.
IS RAT f: G t kans e lusie Exc tslot mjoen ! a il a st p 5 m o Gewoon.
DIRECT BESTELLEN
www.gsmtopdeal.nl/shine OF BEL GRATIS 0800-0770
Surfen S f van H Hett N Nett • Géén jaarcontract • GRATIS gebruik draadloos modem • Eenvoudige installatie
e 19,95 vanaf
9
9,95 p.mnd
1,5 Mb/s
Alléén bij ADSLwinkel.nl® of bel 030 - 27 198 27
Dagblad De Pers
WEBWINKEL
Kopen bij luisterend oor Als je een zieke klant bloemen stuurt, koopt hij de volgende keer bij jou schoenen. Dat is de succesvolle filosofie van Zappos. 09
In Business
Muziekindustrie Grote platenlabels zijn wakker geworden
Annemieke van Dongen AMSTERDAM
...
De ruim 120 miljoen leden van MySpace kunnen sinds gisteren terecht op de nieuwe muziekafdeling van de sociale netwerksite. In de digitale schappen ligt het assortiment van de vier grote platenlabels – EMI, Sony BMG, Universal Music Group en Warner Music Group – plus de plaatjes van de ongeveer vijf miljoen artiesten met een MySpace-profiel. Het aanbod moet dat van Apple’s iTunes
(ruim 8,5 miljoen nummers) gaan overtreffen. Via internet kunnen leden al die muziek gratis beluisteren en in playlists op hun profielpagina plaatsen.
De muziekbranche ziet dat er andere manieren zijn om geld te verdienen. Een flinke hoeveelheid reclamebanners moeten ze daarbij wel voor lief nemen, want daar willen News Corp, het moederbedrijf van MySpace, en de platenlabels aan verdienen. Bedrijven als McDonald’s, Toyota en Sony Pictures hebben al contracten getekend. Later wil MySpace ook con-
Je hoeft niet te kiezen om de beste keuze te maken
Met gratis muziek gaat MySpace de concurrentie aan met iTunes MySpace opende gisteren een gratis online platenzaak. Door muziek weg te geven, hopen platenlabels hun teruglopende inkomsten met advertenties te compenseren.
7
certkaartjes en merchandise van artiesten gaan aanbieden. Luisteraars die de muziek willen downloaden voor hun mp3-speler of een cd’tje, worden doorgestuurd naar webwinkel Amazon.com. Voor de muziekindustrie is de samenwerking met MySpace Music een nieuwe poging om cash te krijgen. En dat is nodig, want onder meer door illegale downloads daalt de omzet al jaren. Vorig jaar was slechts een op de twintig downloads legaal, maar dat aantal stijgt snel. Bovendien ziet de muziekindustrie langzaam in dat er ook andere manieren zijn om geld te verdienen. Zo willen jongeren gratis met nieuwe muziek kennismaken, maar zijn ze vervolgens wel bereid een album te kopen en voor ervaringen zoals concerten te betalen. 1
vijzelaar.com zoekt Financial Trainees. Tijdelijke opdrachten vanuit een vaste baan. Werken voor de mooiste bedrijven van Nederland. Trainingen en opleidingen in het vijzelaar.com Financial Traineeship. Auto van de zaak, premievrij pensioen, goed inkomen, leuke collega’s, uitdaging en afwisseling. Afgestudeerd? Waarom zou je nu al kiezen. Kijk op vijzelaar.com en schrijf je in of bel 035 692 55 30.
Financial Trainees voor topbedrijven (m/v)
continuïteit in finance
Crisis Grootste crediteuren van VS proberen hoofd koel te houden
Azië vreest voor $ 1.000.000.000.000 De VS staan voor 1 biljoen dollar in het krijt bij Japan en China. Die landen maken zich daar ernstige zorgen over. Uitverkoop van de staatsobligaties zou een ramp betekenen. Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
Stel dat iemand veel geld uitleent aan een partij die voortdurend geld blijft bijlenen. De lener moet zo steeds meer rente betalen om al zijn schuldeisers tevreden te houden. Dat gaat lang goed - tot er bij de grootste crediteuren twijfel ontstaat over de kredietwaardigheid van de lener, omdat die in grote nood verkeert. Kan de lener zijn schuld nog wel afbetalen? Moeten we die lening niet verkopen? Maar ook zo’n verkoop is gevaarlijk: daarmee schaden de schuldeisers zichzelf, omdat de waarde van de leningen dan snel keldert. Zie hier in een notendop de situatie van China en Japan, de grootste financiers van de Amerikaanse staatsschuld. Samen hebben ze voor onge-
veer 1 biljoen (duizend miljard) dollar aan Amerikaanse staatsobligaties gekocht. Dat herbergt een groot risico, want als Japan of China toch zouden besluiten de obligaties te dumpen op de markt, dreigt een nieuwe financiële ramp. Tot nu toe zijn de Aziaten uit eigenbelang muisstil over de bankencrisis, maar nu de regering van plan is de banken te redden met 700 miljard dollar, neemt de ongerustheid toe. De VS moeten zich immers verder in de schulden steken om het reddingsplan te financieren. Kan de VS straks zijn obligatieleningen wel aflossen, vragen ze zich af?
groot probleem als één partij begint te verkopen, want daarna volgt de rest om de schade te beperken, zegt Philip Marey, Amerika-econoom van Rabobank. ‘De gevolgen daarvan zijn desastreus. De dollar valt dan en dat gaat gepaard met grotere instabiliteit op de financiële markten en een dure euro; slecht voor onze exportpositie.’ De Aziaten hebben vanwege de da-
ling van de dollar al veel geld verloren op hun obligaties. Ander gevolg van een snelle verkoop is het oplopen van de lange rente op de Amerikaanse staatsobligaties. Dat betekent heel eenvoudig dat het voor de Amerikaanse regering veel duurder wordt om te lenen. ‘Voor Amerika heel vervelend’, zegt Marey. Omdat Peking en Tokio weten dat
verkoop voor hen ook een heel dure grap is, verwacht de econoom voorlopig een status quo. ‘Alles verkopen heeft nu geen zin. Ze houden elkaar gevangen.’ ‘Gevaar is wel’, vult Marey aan, ‘dat er in Azië minder onderlinge coördinatie is dan in Europa. Als één land uit eigen belang begint met verkopen, is er geen houden meer aan.’ 1
‘Heel bezorgd’ Het Amerikaans persbureau Bloomberg citeerde gisteren een voormalig adviseur van de Chinese centrale bank, die opriep tot Aziatische samenwerking om verkoop te voorkomen. Hij zei ook dat Washington om de dag belt met Peking, omdat de Chinezen ‘heel bezorgd’ zijn over hun bezittingen. Hoe gevaarlijk is de situatie? ‘Er is een
Recessologie
TRANSPORT STAAT STIL
VERTROUWEN TOEGENOMEN
De Nederlandse vervoerssector beleeft zware tijden. In de eerste helft van dit jaar daalde het rendement op het goederenvervoer tot een historisch dieptepunt. Dat blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau NEA, die branchevereniging Koninklijk Nederland Vervoer (KNV) gisteren publiceerde. Vooral het internationaal goederenvervoer was flink minder winstgevend.
De Nederlandse consument is in september weer iets minder somber over de economie. De index die het consumentenvertrouwen meet, steeg van min 27 in augustus naar min 22, zo maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek gisteren bekend. Het is de tweede achtereenvolgende maand waarin de stemming van de consumenten verbeterde. Vooral over het economisch klimaat waren ze minder negatief.
De mazzel! Jean-Cyril Spinetta legt zijn functie als bestuursvoorzitter van Air France-KLM neer. De Fransman blijft wel aan als presidentcommissaris van de Frans-Nederlandse luchtvaartgroep.
In Business Koster & Jojanneke
8
Met medewerking van: Lorianne van Gelder en Justine Versteegh
Feestje van de week Glamourrestaurant blijkt fake
Q&A
‘Wij voelen ons nooit hip’
Smokingverbod in Nederland?
BN’ers rukten deze week massaal uit voor een neppremière. De tafels vlogen in de rondte, evenals de rode wijn. De ietwat muffige oesters moesten worden gered door de Pouilly Fusée, bij de kreeft werd rode wijn geschonken. Dat het Glamourrestaurant deze week een geintje bleek, kunnen wij niet zeer betreuren. Maar dat tout Amsterdam was uitgelopen voor een fake première van het eetetablissement was toch wel een mooie grap. Hutjemutje zaten bosjes BN’ers in het penthouse van het ABN-AMROgebouw aan de Vijzelstraat Moët & Chandon weg te tikken toen Glamour-hoofdredactrice Karin Swerink haar poets onthulde. Toen bleek dat ‘s lands celebs – die de charmante Swerink als geen ander weet te bezweren: ‘Wij gaan heel zorgvuldig met onze BN’ers om’ – uit hun bed waren gekomen voor de lancering van nieuw tijdschrift Glamour Living.
President Nicolas Sarkozy van Frankrijk heeft zijn ministers afgeraden in smoking te lopen tijdens de economische crisis. Kunnen wij onze ministers tijdens het gala van het Nederlands Film Festival (NFF) volgende week ook in ‘rouwkledij’ verwachten? Lotte Niks van het NFF raadt het ze in ieder geval af.
Per ongeluk expres Georgina Verbaan, in gezelschap van een vrolijke blonde jongen die per ongeluk expres zijn champagneglas in onze oksels leegde toen we over Jort begonnen, vond het ‘ietwat teleurstellend’. Verbaan bleek met Jort Kelder de Partij voor de Dieren aan de kant te hebben gezet: ‘Ik stem Hillary, maar dat kan niet. Ik ben D66, Alexander Pechtold is mijn man.’ Aangezien het aantal mannelijke aanwezigen bijna verwaarloosbaar was, deed filmofiel René Mioch dienst als babe magnet. Zozeer dat Galahoofdredactrice Petra Bakker Schut (‘Nee, ik ben niet jaloers op deze stunt. Voor geen meter. Waarom zou ik jaloers zijn? We zitten bij hetzelfde bedrijf. Ik zou zelf voor een club gegaan zijn.’) over zijn stoelpoten struikelde en een achtpersoonstafel deed
Welke ministers kunnen we op uw gala spotten volgende week? ‘Tot nu toe hebben onder anderen de staatssecretarissen Dijksma, Timmermans en Albayrak en D66-leider Pechtold zich aangemeld.’
‘Wij zitten met onze slofjes nuchter op de bank.’ FOTO’S: GEERT SNOEIJER
omkiepen. Fiona Hering kon de klotsende rode wijn nog net ontwijken. Mioch, omringd door een blondinetrojka en Carice en Jelka van Houten, had niks door. ‘Ik zou hier niet terugkomen, toen ik binnenkwam wist ik dat het een grap was. Het is ook niet heel glamoureus dat we voor de deur moesten wachten.’ Ex-vriendin van Tygo Gernandt en beginnend actrice Anna Drijver, had zich inmiddels op
haar knieën naast hem gedrapeerd. Ze fluisterde Mioch nog even toe of ze, als het niks wordt met haar carrière, dan bij René achter de schermen aan de gang mocht. Nu, dat mocht. Dat de appeltaart die vervolgens opgediend werd geen rozijnen bevatte, was het hoogtepunt van de avond voor actrice/zangeres Jelka van Houten. ‘Daar ben ik allergisch voor.’ Het zusje van Carice – die vorige week
te horen kreeg uit de thriller Body of Lies met Leonardo DiCaprio geknipt te zijn – verklapte dat zij en haar zus zich ‘nooit hip genoeg’ voelen. ‘We lijken misschien zo, maar ondertussen zitten we thuis met onze slofjes op de bank, nuchter te zijn.’ Op weg naar buiten greep Petra Bakker Schut ons nog beet. ‘En ik wil geen lullig stukje over dat ik jaloers ben. Want dat ben ik dus niet.’ 1
Kans dat we Alexander Pechtold dus in spijkerbroek op de rode loper treffen. Dat wordt lachen. ‘Nou, de dresscode is black tie, dus ik denk het niet.’ En als hij zijn smoking, net als de Franse ministers, omwille van de crisis nou in de kast laat hangen? ‘Dan wordt hij niet binnengelaten. De beveiliging treedt streng op tegen mensen die zich niet aan de dresscode houden.’ Maar we zijn in rouw! ‘Helaas. Iedereen dient zich aan het voorschrift te houden. Ook ministers.’
Actrice Jelka van Houten, Karin Swerink en model Yfke Sturm.
Brilmaten Georgina Verbaan en Roeland Fernhout.
Hollands Design: Jan Taminiau, Bibi van der Velde, Mada van Gaans.
Anna Drijver, Carice van Houten en de Benny Neyman van de glamour.
Kredietcrisis bij de sterren? Swerink met zwartkijkersbril
I.p.v. Hillary steunt ze nu maar een new best gay friend
Jan: ‘Sjaaltjes dragen voor de kou, friet tegen de honger’
René Mioch gaat pas slapen als hij de sterren heeft gezien
Het terras bij NOOON, de wijnbar op het Amsterdamse WTC-terrein, is leeg. De zon is nog niet eens achter de handelstoren gezakt. De schaduw van de kredietcrisis valt langzaam over de horecazaken aan de Zuidas, ’s lands grootste financiële centrum met naar schatting 20.000 werknemers. Fortis heeft hier een wolkenkrabber staan, evenals advocatenkantoren als Boekel de Nerée en multinationals als AkzoNobel. ‘We merken het. De omzet is met 30 tot 40 procent gedaald’, erkent Olivier Jol binnen bij NOOON. De bar is matig gevuld, op een paar Japanse toeristen en een groep Italiaanse zakenmannen na. ‘Het kan aan
ons liggen – we hebben een nieuwe kaart – maar we hebben minder klandizie.’ Terwijl hij sombert, sluipt achter hem prins Maurits de bar binnen, met in zijn gevolg (op het oog) twee zakenpartners. NOOON is een prijzig restaurant. Een salade riche kost er 17,50 euro, een portie kroketten van Holtkamp ‘doet’ 6,50 euro. Jol: ‘Misschien hebben mensen het er niet meer voor over.’ Ook bij Gustavino, een Italiaans restaurant op het nabijgelegen Gustav Mahlerplein, wordt rekening gehouden met een fikse omzetdaling. Bedrijfsleider Coen van Dijk: ‘Ik verwacht een terugval. Ik werkte op 11 september 2001 in De Kas, een
exclusief biologisch restaurant in Amsterdam, en daarna werd er minder besteed.’ Van Dijk heeft nog geen klagen. Het etablissement is deze middag voor bijna driekwart gevuld met happende pakmannen en ook het boek met bestellingen kleurt nog groen, spieken Koster en Jojanneke even snel. ‘Maar mensen gaan minder uit eten als ze moeten bezuinigen.’ Eén deur verder, bij grand café Dicky’s, is het nog steeds druk. Anna Uittenbosch, een van de drie eigenaressen, staat met broodje in haar hand achter de bar: ‘Het blijft een gekkenhuis.’ Althans, nu weer: ‘Vlak na de zomer was het een beetje rustig.’ 1
Oud-Zuid, Nieuw Geld
HORECA KRAAKT DOOR CRISIS AMSTERDAM
...
De schaduw van de kredietcrisis raakt nu ook de horeca op de Zuidas. ‘Misschien zijn we te duur.’
Minister Plasterk had bij de opening van uw festival anders ook niet zijn meest feestelijke pak uit de kast getrokken. ‘Toen was de dresscode tenue de ville.’ 1
KOJO’S GENANTE HOEKJE
Schaamhaargebod
Bent u niet behaard genoeg - en dan bedoelen we op plaatsen die we normaal niet kunnen zien - dan wordt het moeilijk club Watt, de biologische nachtclub, binnen te komen. Ted Langenbach, mede-eigenaar van de Rotterdamse danstempel, wil bezoekers testen op beharing. ‘Schaamhaar is de enige groene drug die we toelaten’, zegt hij op de site van Green 2. 1
Onbetrouwbare websites
[email protected]
Geldpeukies
Online verzekeringsvergelijkers zijn onbetrouwbaar, volgens de Nationale Hypotheek Pas (NHP). De sites zouden er ten onrechte geld aan verdienen.
Hoewel wij niet gauw om onderwerpen verlegen zitten, zijn lumineuze ideeën uwer kant altijd welkom. Uw digitale post kan naar
[email protected]
Rookwaarfabrikanten hebben Hollywoodsterren in de ‘gouden jaren’ dertig, veertig en vijftig kapitalen gegeven om te roken in films
In Business Techno
9
Webwinkel Zappos groeit vooral dankzij menselijk callcenter
Schoenen koop je bij een luisterend oor Bloemetjes naar zieke klanten en een verwijzing naar de concurrent als de voorraad op is. Online schoenenwinkel Zappos is erg klantvriendelijk. Omzet: een miljard dollar.
hebben zij van Zappos de grootste online schoenenwinkel gemaakt? Kalma laat een e-mail zien van ene Dana C. Al lezend hoor je de stem van Oprah Winfrey haast op de achtergrond. ‘Beste Zappos. Ik had zaterdag een medewerker van u aan de telefoon. Ik had het met haar over mijn ziekte, ik heb borstkanker. Op maandag ontving ik mijn schoenen. Maar waar ik echt overdonderd door was,
Remco Tomesen ROTTERDAM
...
Wie wil werken voor een van dé grote internetsuccessen van dit moment, moet door een bijzondere test heen. Tijdens de vijf weken durende training die elke nieuwe medewerker van Zappos krijgt, wordt iedereen voor een aanbod geplaatst: je krijgt 2.000 dollar als je nu de training verlaat en níet voor ons gaat werken. Zo filtert Zappos naar eigen zeggen de mensen eruit die alleen maar op geld uit zijn. Die medewerkers zoekt Zappos in Las Vegas, een ongebruikelijke plek om je internetbedrijf te vestigen. Toch is het niet toevallig dat Zappos, na de oprichting in San Francisco, verhuisde naar de gokstad in de woestijn. ‘Het is de service capital van de VS’, vertelt directeur Brian Kalma. ‘In steden als San Francisco vind je niet 400 goede mensen voor een callcenter’.
‘Mensen die alleen op de prijs afgaan, zijn meestal ontrouwe klanten.’
Zeker geen prijsvechter Dat callcenter is de as waar het bedrijf om draait. Op bijna alle andere vlakken is Zappos een gewone webshop. Er zijn bovendien genoeg andere sites waar je schoenen kunt kopen. Vaak ook nog goedkoper. Want Zappos is zeker geen prijsvechter. ‘Als je mikt op
Zal de klantvriendelijkheid ook indruk maken in Nederland?
mensen die alleen op de prijs afgaan, krijg je ontrouwe klanten’, zegt Kalma, die vorige week in Nederland was als spreker op het e.Day congres in Rotterdam.
Nee, het 24 uur per dag geopende callcenter is het geheim van het succes, zegt Kalma. ‘Dat maakt ons menselijk’. Maar wat doen die 400 medewerkers in dat callcenter dan? Hoe
was dat de medewerkerster bloemen en een lief kaartje had meegestuurd.’ Een ander voorbeeld van klantvriendelijkheid: de medewerker die een keer midden in de nacht een telefoontje kreeg van iemand die trek had in pizza, maar geen telefoonboek of internet bij de hand. De medewerker zocht voor de man een paar pizzeria’s in de buurt op. Gaat dit niet een beetje ver? Kalma: ‘Nee, want je krijgt zo klanten die op een ander moment terugkomen om schoenen te kopen. En bovendien worden ze ambassadeurs van je merk, vertellen ze anderen hoe cool je bent’. En dus verwijzen medewerkers ook door naar concurrenten als schoenen niet meer op voorraad zijn. Dat gebeurt zo’n dertig tot veertig keer per dag. ‘Je mist dan wat omzet.
Maar de volgende keer komen ze wel weer als eerste naar ons toe’. ‘Normale’ callcenters zijn vaak een kille aangelegenheid, waar medewerkers worden beoordeeld aan de hand van keiharde targets, zoals: ‘Je mag maximaal x minuten met een klant praten en moet per dag minimaal x orders binnenhalen’. Zappos werkt niet met zulke targets.
Uurtje aan de telefoon Voor telefoongesprekken staat bijvoorbeeld geen maximumtijd. Een medewerker moet immers af en toe een uurtje kunnen praten met een klant die een probleem heeft. Alleen zo creëer je een sfeer waarin medewerkers meer zijn dan een verkoper. En klanten merken dat, ze komen terug. Gemiddeld driekwart van de klanten heeft al eens eerder een aankoop bij Zappos gedaan. Nog een voordeel: terugkomende klanten doen grotere aankopen. Brian Kalma is voor het eerst in Nederland. Hij is blijkbaar nog niet in een Nederlandse winkel of restaurant geweest. De Amerikaan is namelijk onder de indruk van de vriendelijkheid van de Nederlanders. Het doet hem wel twijfelen. Want is het wel zo’n goed plan om uit te breiden naar Nederland en de rest van Europa? Het is nu namelijk nog niet mogelijk om buiten Noord-Amerika een bestelling bij Zappos te doen. Kalma: ‘Ik weet niet of wij met onze klantvriendelijkheid indruk maken in Nederland.’ 1
We kunnen ons blauw betalen aan een rokkenjagende ex-voetballer. Maar misschien wordt u vrolijker van een rente van
5,5%
Wanneer u uw spaargeld tijdelijk niet gebruikt, kunt u bij Amsterdam Trade Bank een extra hoge rente ontvangen door uw geld voor een bepaalde periode op deposito te zetten. Onze hoge rentes, waarmee we al 5 jaar in de top van de spaarmarkt staan, gelden nu zelfs voor zeer korte looptijden. En dankzij de maandelijkse bijschrijving ontvangt u ook nog eens rente op rente. Natuurlijk valt uw spaargeld onder de garantie van De Nederlandsche Bank. Zoals u het van ons gewend bent.
Zo kent u ons weer.
atbsparen.nl
De rentetarieven van ATB internet deposito’s: ATB Internet deposito 3 maanden: 5,25% ATB Internet deposito 6 maanden: 5,5% ATB Internet deposito 9 maanden: 5,5%
10
In Business De markt
BEURS VANDAAG REDACTIE: IEX.NL Yea of Nay
I
s de kogel al door de kerk? Washington werkt koortsachtig aan de details van het 700-miljard-dollarplan om have en goed te redden. Wordt het een yea of een nay? Of en hoe het Amerikaanse Congres het eens wordt met het noodfonds voor de banken hangt vandaag weer als een zwaard van Damocles boven de markt. Hoewel de beurs ondanks enorme dagelijkse uitslagen de hele week al neerwaarts tendeert, bepaalt het besluit – dat er een dezer dagen hoe dan ook komt – over dat noodfonds van al dan niet 700 miljard dollar de definitieve richting voor de komende dagen, weken en misschien wel maanden. De agenda vandaag bevat aardige punten, maar die worden prompt vergeten als er witte of zwarte rook uit het Witte Huis of Capitool opkringelt. In ons land houdt Heijmans een buitengewone vergadering. Dat kan gezellig worden, want deze aandeelhouders hadden net zo goed in banken als in deze bouwer kunnen beleggen: de koers is dit jaar gedecimeerd. In Duitsland en in de VS verschijnen inflatiecijfers. Dé hype van dit voorjaar, maar het begrip inflatie verdwijnt nu snel van de beleggersradar. Intussen bemoeien tal van bekende beleggers en wereldburgers zich gevraagd en ongevraagd met het plan van president George Bush, zijn minister van Financiën Henry Paulson en centrale bankier Ben Bernanke. Eerder sprak superbelegger Warren Buffett zonder het te zeggen zijn steun voor het plan uit, door uitgerekend deze week bekend te maken dat hij een 9%-belang neemt in investment bank Goldman Sachs. Collega-goeroe George Soros denkt daar heel anders over. In een open brief in The Financial Times betoogde hij gisteren dat de Amerikaanse overheid met die 700 miljard dollar niet zomaar de rommel van de balansen van de aangeschoten financials moet opkopen. Soros wil dit geld gebruiken voor de aanschaf van (preferente) aandelen in
die banken. Dat heeft als voordeel dat de kans bestaat dat de overheid het geld nog terugziet. Bovendien moeten huiseigenaren worden geholpen met hun hypotheken door nieuwe voorwaarden af te spreken. Wat Amerika ook doet, ze moet Paulson in elk geval geen blanco cheque geven. Daar heeft hij een te slechte prestatielijst voor, wrijft Soros fijntjes in. Door de bokkensprongen van Paulson in de laatste twee weken – hij redde Fannie Mae, Freddie Mac en AIG, maar liet Lehman Brothers stikken – stond de financiële wereld afgelopen donderdag voor het eerst sinds 1930 op het randje van een totale meltdown, zegt Soros. Er dreigde een levensgevaarlijke run op de markt voor kort geld. Verrassend was dat gisteren de top van de Church of Engeland – niet beursgenoteerd, wel een forse balans – zich ook nog even met de crisis bemoeide. Beter gezegd, twee aartsbisschoppen hadden een ouderwetse donderpreek voor short sellers. Ze hadden het niet specifiek over naked short sellers, maar gelet op de moraal van de Anglicaanse kerk hoeven die zich al helemaal geen illusies te maken. Aartsbisschop John Sentama van York ranselde vanaf de kansel zijn gemeente met de boodschap dat bankiers die speculeren op koersdalingen van financiële aandelen ordinaire dieven zijn. Om precies te zijn, met name de short sellers moesten het ontgelden die hypotheekbank HBOS in het nauw en in de armen dreven van Lloyds TBS. ‘Voor mij als eenvoudige buitenstaander zijn zij die 190 miljoen pond verdienden door HBOS onder te verkopen bankrovers en waardevernietigers’, aldus de monseigneur. 1
De markt in kaart
NEDERLAN N AEX
VS DOW JONES VS NASDAQ
LONDEN FTSE 100 KOERS:
KOERS:
11022,06
369,355
% VERSCHIL:
KOERS:
2186,57
% VERSCH
KOERS:
1,82%
2,42% %
5197,02
% VERSCHIL:
% VERSCHIL:
1,43%
1,99% FRANKRIJK CAC 40
KOERS:
4226,81
% VERSCHIL:
2,73%
BRAZILIË BOVESPA 184,00
HBOS
KOERS:
51594,86
% VERSCHIL:
Bron koersgegevens: 26 september 07
3,51%
25 september 08
VERSCHIL:
% VERSCHIL:
+3,50
+1,94%
Nederland AEX Index - slotkoersen 25 september AANDEEL
SLOT
aegon 7,668 ahold 8,62 37,49 akzo nobel arcelor mittal 40,26 12,87 asml holding 10,54 bam groep 52,25 corio dsm, kon. 35,36 6,55 fortis 47,16 fugro 30,80 heineken 18,85 ing groep c. kpn 10,866 20,35 philips, kon. 20,85 randstad 10,489 reed elsevier royal dutch shell a 21,865 16,985 sbm offshore tnt 22,40 14,50 tomtom unibail-rodamco 149,555 20,175 unilever c. 11,22 usg people wereldhave 71,82 wolters-kluwer c. 14,82
VORIG SLOT
VERSCHIL
7,047 0,62 8,418 0,20 38,145 -0,66 39,16 1,10 12,805 0,06 10,33 0,21 51,23 1,02 34,83 0,53 6,987 -0,44 46,84 0,32 29,68 1,12 17,81 1,04 10,532 0,33 19,525 0,82 20,29 0,56 10,293 0,20 21,55 0,32 16,75 0,24 22,695 -0,30 14,225 0,28 147,47 2,08 19,545 0,63 11,07 0,15 71,61 0,21 14,92 -0,10
Amsterdam Midcap Index - slotkoersen 25 september HOOG
7,69 8,675 38,31 40,56 13,30 10,58 52,38 36,49 7,13 47,50 31,135 18,85 10,88 20,395 20,85 10,543 21,925 17,045 22,91 15,095 149,75 20,20 11,45 72,20 15,10
LAAG
6,978 8,32 37,28 38,60 12,60 10,30 50,01 35,225 5,49 46,01 29,52 17,36 10,469 19,555 20,00 10,25 21,12 16,30 21,87 14,155 146,90 19,475 10,90 70,45 14,625
VOLUME
11553778 6275323 3150133 3250318 5116313 901354 331265 2143607 82725671 432379 1869172 21979428 8608762 8091163 952839 3451496 12229206 1099052 1867767 1986711 53289 9868228 563886 128553 2969526
AANDEEL
SLOT
aalberts ind. amg arcadis asm international binckbank boskalis westm. crucell csm cert. draka holding eurocomm. prop. heijmans imtech logica nutreco holding océ opg groep ordina pharming group smit international sns reaal ten cate vastned retail vopak wavin wessanen c.
9,30 30,78 12,61 13,52 6,16 35,60 11,35 19,02 15,35 30,40 13,25 14,60 1,51 35,40 6,15 9,90 5,51 0,89 64,00 9,41 25,00 52,20 34,43 4,91 7,00
VORIG SLOT
9,12 28,40 12,70 13,62 6,20 35,79 10,12 18,40 15,27 30,98 13,30 14,62 1,48 33,98 6,14 9,70 5,55 0,90 64,20 9,40 23,50 53,46 34,28 4,89 6,85
VERSCHIL
HOOG
LAAG
0,18 2,38 -0,09 -0,10 -0,04 -0,19 1,23 0,62 0,08 -0,58 -0,05 -0,02 0,03 1,42 0,01 0,20 -0,04 -0,01 -0,20 0,01 1,50 -1,26 0,15 0,02 0,15
9,35 30,82 12,94 13,99 6,34 35,90 11,64 19,04 15,70 30,75 13,30 14,72 1,53 35,75 6,33 9,97 5,65 0,92 64,75 9,60 25,31 52,93 34,97 5,21 7,03
9,09 28,50 12,57 13,46 6,03 34,70 10,23 18,40 15,06 29,89 13,01 14,44 1,48 34,69 6,01 9,70 5,42 0,86 63,75 9,13 23,52 51,18 34,14 4,88 6,82
VOLUME
414080 291278 130121 289776 163521 498732 936221 283772 121638 75566 190046 533404 1687575 616973 540626 133704 195820 295391 50377 1006010 138007 30915 333997 351106 532971
Amsterdam Smallcap Index - slotkoersen 25 september AANDEEL
SLOT
accell group antonov ballast nedam beter bed brunel intern eriks group exact hold. fornix biosciences gamma holding grontmij c. innoconcepts kardan kas bank lanschot, van macintosh retail moolen holding nieuwe steen qurius sligro food gr spyker cars super de boer tkh group tmg unit 4 agresso vastned off/ind
22,95 0,28 24,43 10,02 15,58 41,30 19,68 8,93 24,00 23,82 9,75 5,72 18,15 49,80 10,85 3,31 17,06 0,47 21,73 4,20 3,35 14,52 20,00 12,88 15,40
VORIG SLOT
22,20 0,29 23,70 10,24 15,43 39,32 20,23 8,78 23,99 23,70 9,59 5,58 18,20 50,00 11,17 3,32 17,75 0,47 22,25 4,25 3,40 15,11 19,25 12,76 15,70
VERSCHIL
HOOG
LAAG
VOLUME
0,75 -0,01 0,73 -0,22 0,15 1,98 -0,55 0,15 0,01 0,12 0,16 0,14 -0,05 -0,20 -0,32 -0,01 -0,69 0,00 -0,52 -0,05 -0,05 -0,59 0,75 0,12 -0,30
23,00 0,30 24,49 10,30 15,75 41,40 20,12 8,93 24,36 23,95 9,83 5,85 18,56 50,00 11,24 3,47 17,23 0,47 22,25 4,50 3,43 15,61 20,40 13,03 15,95
22,14 0,27 23,44 10,02 15,02 39,32 19,36 8,71 23,90 23,36 9,59 5,52 17,64 48,57 10,85 3,29 16,91 0,44 21,02 4,20 3,32 14,06 19,25 12,44 15,33
19930 653587 8497 29248 18894 14717 34674 13499 2349 44734 79363 61885 23861 2830 7970 152446 48611 390328 57076 4026 115210 88388 29920 53831 78634
In Business De markt
11
Finance Banken namen te veel risico’s DUITSLAND DAX
ND
JAPAN NIKKEI 225
6173,03
IL:
KOERS:
Redactie economie
12006,53
% VERSCHIL:
%
De onzekerheid en de volatiliteit op de financiële markten houdt nog wel enige tijd aan. Dat zegt president Nout Wellink van De Nederlandsche Bank (DNB).
RUSLAND RTS-INDEX
KOERS:
5
DNB: ‘Onrust financiële markten niet voorbij’
1,99%
AMSTERDAM
% VERSCHIL:
-0,90%
KOERS:
1304,99 % VERSCHIL:
-0,79%
...
Nout Wellink. ANP
Geen enkel scenario had centrale bankiers of financiële toezichthouders kunnen voorbereiden op de huidige onrust op de financiële markten. Volgens de hoogste man van DNB ligt een matige uitvoering van de ‘basics’ ten grondslag aan de problemen. ‘Toezichthouders hebben de neiging zich te richten op bankspecifieke zaken’, aldus Wellink. ‘Een van de belangrijkste lessen uit de onrust is duidelijk: bankiers en toezichthouders moeten gericht blijven op het brede plaatje en de langetermijn.’ Een falen om zich te houden aan de basisprincipes van risicoma-
nagement ligt vaak aan een financiële crisis ten grondslag. Deze crisis vormt daarop volgens de topbankier geen uitzondering. Door het slechte risicomanagement konden bij sommige instellingen enorme risicoconcentraties ontstaan, die de kwaliteit van bezittingen ondermijnde. Dit heeft volgens Wellink geleid tot de ‘uitzonderlijke onzekerheid en volatiliteit’ op de financiële markten. Banken moeten volgens hem zorgen dat er adequate procedures zijn om risico’s in kaart te brengen en hun liquiditeitsbuffers versterken. 1
HET PANEL REDACTIE: IEX.NL
logse periode van vijftien jaar of meer was u met aandelen het beste af geweest. Overigens, de 4% dividendrendement van de AEX verslaat menige spaarrekening.’
HONGKONG HANG SENG
‘JA, 7 À 8%’
STELLINGVANDEDAG
Beleggen is belachelijk
KOERS:
18934,43 SINGAPORE STRAITS TIMES
% VERSCHIL:
-0,15%
Laat ik in de AEX beleggen, dacht iemand in het voorjaar van 1997, want daar schijn je 7 à 8% per jaar mee te verdienen. Afgezien van het niet onaardige dividendrendement van een paar procent per jaar, is die persoon niets opgeschoten, want de index staat nu op hetzelfde niveau als toen: rond 360. Heeft beleggen zin?
KOERS:
2444,24
‘GEDULD?’ AD VAN TIGGELEN (AANDELENSTRATEEG ING) ‘Wat heeft sparen voor zin? Op lange termijn houdt u net de inflatie bij en schiet u qua koopkracht niets op. In praktisch iedere willekeurige naoor-
% VERSCHIL:
-1,35%
CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS) ‘Sterker, ik verwacht nog steeds dat die persoon 7 a 8% per jaar maakt, hoewel de waardering in het begin een tikje aan de hoge kant was. Bij een normale waardering krijgt u 3 à 5% winstgroei plus momenteel ruim 4% dividend. In de komende jaren zit die winstgroei er even niet in, maar op lange termijn wel. Geduld.’
‘TREND OMHOOG’ PIETER KORT (HOOFDREDACTEUR IEX) ‘Het waren elf heftige jaren. We maakten een enorme bubbel mee, het klappen daarvan, koersherstel en nu een financiële crisis. Op lange termijn is de trend omhoog, maar die stijging is geleidelijker dan we de afgelopen tien jaar gewend zijn.’ 1
Agenda vrijdag 26 september AEX Index
369,35
Hang Seng
18934,43 Dow Jones
11022,06
Bedrijven Binnenland Heijmans
Bava
Bang & Olufsen
Ava
10.00
Bedrijven Buitenland 16.30
Economie Binnenland 09.00
Rechtbank Rotterdam
Oplichting ABN Amro
10.00
VROM
Congres nucleaire veiligheid
The Economist
Ronde tafel Kazachstan
Economie Buitenland 26 september 07
VERSCHIL:
+8,73
25 september 08
% VERSCHIL:
+2,42%
Euro/Dollar
26 september 07
VERSCHIL:
+0,0012
27 september 07
VERSCHIL:
-27,56
1,4626 Goud
25 september 08
% VERSCHIL:
+0,09%
26 september 07
VERSCHIL:
-21,05
25 september 08
% VERSCHIL:
-0,15%
26 september 07
VERSCHIL:
+196,89
868,30 Olie
25 september 08
% VERSCHIL:
-2,37%
% VERSCHIL:
+1,82%
102,42
26 september 07
VERSCHIL:
-1,27
25 september 08
25 september 08
% VERSCHIL:
-1,22%
05.00 -
Havens Rusland
Investeringsforum
-
Marcus Evans
Forum defensie- en luctvaartsector
-
International Transport Forum
Verkeersveiligheid
14.30
VS
BBP-cijfers 2e kwartaal, def.
15.55
VS, Univ. of Michigan
Consumentenvertrouwen, sept.
12
In Business Flow
WERKLUST Tramliefde: chauffeur versiert conductrice Heidi Zandbergen
...
O
p de tram in Amsterdam was het een relaxte mannenwereld. De sfeer was die van mannen onder elkaar; ruwe grappen en geen moeilijk gedoe. Ik had het er als trambestuurder uitstekend naar m’n zin. De enkele vrouwelijke bestuurder die er werkte, paste zich aan in onze mannenwereld. Er was geen vuiltje aan de lucht totdat er zo’n vijftien jaar geleden vrouwen bijkwamen, conductrices die achter in de tram hun hokje hadden. Dat veranderde alles. Er ontstonden overal relaties tussen bestuurders en conductrices, vooral als die samen late diensten draaiden. Want ’s avonds laat is het vaak rustig op de tram, dan kun je door de intercom met elkaar kletsen. Plotseling hadden getrouwde bestuurders een minnares en de ongetrouwde medewerkers een partner in de tram. Zo ging het ook met mij, ik kreeg een relatie met een conductrice. Maar mijn vriendin kreeg met allerlei collega’s ruzie. Dat vond ik vervelend, want die spraken mij erop aan. Dan zei ik: ‘Dat moet je met haar zelf op lossen, ik heb hier niets mee te maken.’ Dat vonden de collega’s vaak niet leuk, die verwachtten dat ik hun hielp. Thuis werd mijn vriendin dan ook nog boos omdat ze vond dat ik haar niet steunde. Ik had het idee dat ik voortdurend tussen twee vuren in zat. Ook onder de mannen onderling ontstond gedoe. Sommigen sloofden zich uit om indruk te maken op de conductrices. Dan vonden ze plotse-
ling dingen belangrijk die hen vroeger niets konden schelen, zoals regeltjes en protocollen. Alleen maar omdat sommige vrouwen daar waarde aan hechtten. Tot overmaat van ramp was mijn vriendin bevriend met één van de lastigste vrouwen op de tram. Dat was een betweterig type die mannen graag op hun nummer zette, vaak omdat ze één of ander regeltje negeerden. Eén bestuurder was zo dom geweest om een relatie met haar te beginnen en die chanteerde ze sindsdien. Ze had intieme gesprekken met hem op band opgenomen en daarna pakte ze geld uit zijn portemonnee wanneer het haar uitkwam. ‘Want anders’, vertelde dat kreng, ‘Laat ik die band aan zijn vrouw horen.’ Thuis was het ook gedaan met mijn rust. Omdat ik een relatie had met een conductrice ging het privé ook altijd over werk. En dan die stokerige vriendin van mijn meisje die voortdurend bij ons over de vloer kwam om te roddelen over werkzaken en collega’s. Zelfs als we in onze vrije tijd in Amsterdam ergens heen gingen met de tram, zaten we al weer midden in de intriges op het werk. Want op de werkvloer was het regelmatig een bloedbad. Er ontstonden vreselijke ruzies tussen collega’s wier liefdesrelaties op de klippen liepen, daar moesten zelfs dienstroosters voor worden aangepast. Voor mij was het een opluchting toen het uit ging met mijn conductrice. Vanaf toen had ik in elk geval thuis weer rust. Maar op de Amsterdamse tram is het sinds de komst van vrouwen nooit meer hetzelfde geworden. 1
Onderzoek
Werkdruk is drempel voor papa-verlof Veel vaders laten hun ouderschapsverlof schieten omdat hun werkdruk erdoor toeneemt. Bedrijven laten het werk dat tijdens het verlof had moeten worden afgerond vaak liggen totdat de werknemer terug is, blijkt uit
onderzoek van het bedrijf For all Finance. Als vaders het verlof in stapjes opnemen (bijvoorbeeld iedere vrijdag) regelt de baas geen vervanging. De werknemer moet dan in minder dagen hetzelfde werk doen. 1
Gijs van Dijk: ‘Judith en ik willen allebei carrière maken en tijd met Sam doorbrengen.’ KICK SMEETS
Deeltijd Goed voor de economie
4-daagse voor papa In het ideale gezin werken paps en mams allebei vier dagen. Toch doen weinig ouders dit echt. ‘Jammer’, vinden economen. De economie zou er van opbloeien. Sylvia Marmelstein AMSTERDAM
...
Iedere zondag leggen Judith Ploegman (32) en Gijs van Dijk (27) nauwkeurig hun agenda’s naast elkaar. Ze spreken af wie hun zoon Sam (1) van de crèche haalt en wie er kookt op maandag, dinsdag en donderdag. Op die dagen werken ze allebei. Voor de overige twee dagen hoeven ze niets te regelen. Dan is of Judith of Gijs thuis. ‘We willen allebei èn carrière maken èn genoeg tijd doorbrengen met Sam’, zegt Gijs, die werkt als bestuurder bij de Algemene Onderwijsbond. ‘Het is dan ideaal om allebei vier dagen te werken en een dag thuis te zijn’, vult Judith hem aan. Zij is directeur
bij een stichting die controleert of bedrijven in de vervoerssector de cao naleven. Ook werkt ze voor de Taskforce Deeltijd Plus. Die moet er voor zorgen dat vrouwen met kleine deeltijdbanen meer uren gaan draaien. Het merendeel van de Nederlanders (en vooral jonge hoogopgeleiden) vindt de manier waarop dit gezin arbeid en zorg combineert ideaal. Toch brengen weinig stellen het in de praktijk. ‘Eén op de honderd’, meldt het Sociaal Cultureel Planbureau.
Doorbuffelen Mannen durven vaak niet minder te gaan werken na de geboorte van een kind. Ze vrezen dat hun carrière in gevaar komt. Vrouwen passen zich vervolgens aan. In de meeste gezinnen buffelt hij daarom vijf dagen per week door en heeft zij een baantje van maximaal drie dagen. ‘Daar ligt precies de kritische grens om hogerop te kunnen komen’, zegt econoom Janneke Plantenga. ‘Wie minder dagen werkt, mag meestal geen cursussen volgen van de baas en loopt vaak vast.’ Dat is jammer voor de mensen zelf en slecht voor de economie als geheel. Het model waarin jonge ouders vier dagen werken, krijgt steeds meer steun. Rinnooy Kan, voorzitter van de
Sociaal Economische Raad, en FNVvoorzitter Agnes Jongerius zijn voorstanders. Ook in het kabinet klinken positieve geluiden. ‘Mannen blijven onterecht buiten schot als we praten over hoe we vrouwen meer kunnen laten werken. Het is goed als vaders tijdelijk een stapje terug doen om vrouwen kansen te geven, zei minister Ronald Plasterk onlangs. Werkgevers liggen nog dwars. Zij vrezen dat ze nóg meer last krijgen van personeelstekorten als vaders minder uren gaan draaien. ‘Dom’, vindt arbeids- en emancipatie-econoom Joop Schippers. ‘Het lost juist tekorten op. Als mannen één dag inleveren, gaan vrouwen veelal vier dagen werken in plaats van twee. Per saldo werken ze samen dus veel meer. Die winst is duurzaam, want deze vrouwen houden de rest van hun werkzame leven een grote baan. Vaak gaan ze later fulltime werken.’ Ook Judith Ploegman en Gijs van Dijk spelen met de gedachte na de eerste jaren weer vijf dagen aan de slag te gaan. Judith: ‘We zien onze vierdaagse als tijdelijk. Immers, als onze zoon naar school gaat, kunnen we overdag best weer werken. Het hangt van Sam af hoe we dat dan precies invullen. Met thuiswerken of juist op kantoor.’ 1
GRATIS
Exclusief voor lezers van de Pers!
- %$%)!&,#&'# &$,#&' - (!$#(*#&(+*.
- &$( ,#&&*(%
EXCLUSIEF!! 3 maanden gratis!
-'%&#"$! ($( .%&($* ! -)!%($%,#*#)+ !(*"*$%, &(
Dit aanbod is alleen te bestellen op:
www.ervaar digitenne.nl of bel
030-2725798
powered by DigitaalTVkijken.nl
3 maanden Gratis! Daarna € 7,50 per maand
Uit & thuis Weg
Reizen Niet minder Brits
13
What to do
Lekker wijf en voetbal in Leeds’ café
Doen Mocht het een keer niet regenen, ga dan vooral naar Hyde Park. Bij het eerste zonnestraaltje weet alles wat young, hip en happening is dit park te vinden. Retrocentro. Tweedehandsspulletjes die je in de jaren zestig en zeventig doen wanen. Retro Boutique, 8-10 Headingley Lane
Drinken en eten Vegetarisch Brits ontbijtje of anderszins fairtrade koffietje bij Clock Café LS6. Relaxte muziek in loungy sfeer. 16a Headingley Lane
Ooit een industriestad, nu vooral bekend om zijn ‘groene’ instelling.
Een mediterraan tapaatje en enórme koppen koffie en chocolademelk krijg je in La Cafetière. 5 The Crescent, Hyde Park Corner
Uit Pamela Wilhelmus LEEDS
...
To let, to let, to let. Het ene na het andere huis heeft een te huur-bord stevig op de gevel geplakt. In Leeds heerst geen woningnood, zou je denken. Ik ben na mijn landing aangekomen in de studentenwijk Headingley, een wijk vol met typisch Engelse huizen, en tussen de standaardwoningen hier en daar een half kasteeltje, of een tuin vol met kabouters. Apart sfeertje hoor. Engels ook vooral. En dat komt niet in de laatste plaats door een fikse regenbui en een keiharde wind.
Regen of niet Leeds ligt dan ook behoorlijk noordelijk in het Verenigd Koninkrijk, en dat merk je. Maar regen of niet, ik kan niet wachten om de stad goed te bekijken, dus beginnen we aan een lange wandeling van Headingley, door Woodhouse naar het centrum. Headingley bestaat uit twee soorten gebouwen: woningen waar studenten kamers huren – die paar zonder bordje to let dan – en cafeetjes, vooral in de hoofdstraat. Het is druk op straat, groepjes studenten wandelen overdag overal in de wijk rond. In Woodhouse is het al niet anders, en ook de kroegen worden bevolkt met studenten. Wat vooral opvalt, is dat je overal achter de huizen een oneindigheid aan groen ziet. Grote kerken, landhuizen, parken en bomen, heel veel bomen omzomen de voormalige industriestad die bekend werd om zijn wolproductie. Hoe Engels het er ook op de straat uitziet, in de kroegen is juist helemaal geen Engelse sfeer terug te vinden. We komen achtereenvolgens in het Clock Café – het voormalige stapcafé van Leeds’ muzikale trots de Kaiser Chiefs
In de Aire Bar komen de Engelse jongens en meisjes die elkaar aanstaren tot er genoeg drank in zit. 32 The Calls
– La Cafetière, een mediterraan lunchrestaurant en de Opposite, een steriele koffiebar tegenover de universiteit. In alle drie de cafés werken voornamelijk buitenlandse studenten, met een perfect Engels accent, dat wel. In elke tent kun je natuurlijk een Brits ontbijt bestellen, met bonen in tomatensaus, gefrituurde aardappelkoekjes, toast, bacon en worstjes. Al-
‘Ach ja, vegetarische worst of niet, Engeland blijft toch Engeland.’ leen bloedworst ontbreekt. Wel is er vegetarisch eten: elk restaurant heeft ook een vleesloze versie van het ontbijt op de kaart staan: bacon is weggelaten, en de worstjes zijn vervangen door quornworstjes. In Clock Café staat overal op de muur gekalkt dat hun producten fair trade zijn en dat ze zoveel mogelijk recyclemateriaal gebruiken. In Cafetière is de trap naar de toiletten, en het toilet zelf, verlicht met kaarsen in plaats van lampen. En in de Oppositebar... nou ja, geen extra aandacht voor duurzaam, groen of vegetarisch daar, maar ja, je kunt er wel lekkere carrot cake bestellen, ook leuk. Maar carrot cake, vegetarische uitsmijters en de Kaiser Chiefs daargelaten, ik wil ook wel wat zien van het echte uitgaansleven in deze studentenstad.
Geplamuurde gezichtjes We belanden in de Aire bar, een bar langs de rivier de Aire die vanuit Yorkshire Leeds binnenstroomt. En daar treffen we pas echt de Britse sfeer aan. Aan de muur hangt een tv waarop
Vliegen
In The Adelphi drinken alle soorten publiek. 1-3 Hunslet Road
Tip Ga vooral niet met jet2.com. Je betaalt een paar tientjes minder, maar je hebt gegarandeerd een paar uur vertraging, zowel heen als terug. Clock Café, het voormalige stapcafé van de Kaiser Chiefs.
Overal is groen.
Sixties en seventies bij Retrocentro.
voetbal wordt vertoond. Vanaf de bar kun je de wedstrijd goed bekijken. En dat doen alle mannelijke aanwezigen dan ook met verve. Boffen zij even wanneer rond een uurtje of negen het vrouwelijk schoon massaal binnenstroomt en blasé onder het scherm plaatsneemt. Nu kunnen ze tijdens het voetbal ook nog lekkere wijven
checken. Elk haartje is goed gekapt, de jurkjes komen niet in de buurt van knielengte en de make-up is op de gezichtjes geplamuurd. En dan maar naar elkaar staren. Zeven wijntjes aan de ene kant, en acht pints aan de andere kant later begint het gezelschap te mengen. Buiten staan een paar krakers te ro-
ken en pornofilmpjes te bekijken op hun mobieltje. ‘O, you’re from Holland. I once was nearly stabbed in Amsterdam. I went to the bananabar. Yeah, I was quite drunk and spliffed my brains out. Cool’, vertelt eentje als hij er achter is dat ik in Amsterdam woon. Ach ja, vegetarische worst of niet, Engeland blijft toch Engeland. 1
Leeds-Liverpool Canal
STIJGING AANTAL PASSAGIERS NIEUWE PLEK LEEDS BRADFORD AIRPORT TOERISTEN Het vliegveld Leeds Bradford International Airport kreeg vorige maand een recordaantal passagiers te verwerken. In augustus hebben in totaal 345.000 mensen van Leeds Bradford gebruik gemaakt. Dat komt neer op een stijging met 5 procent ten opzichte van dezelfde periode een jaar eerder. Ook is het voor het eerst dat er zoveel reizigers binnen één maand zijn geland of vertrokken op het vliegveld van Leeds.
Leeds-Liverpool Canal moet binnen drie jaar een van de grootste toeristenattracties van de regio worden. British Waterways, de organisatie die toezicht houdt op de Britse kanalen en rivieren, heeft een plan ingediend om dit doel te bereiken. De organisatie wil dat het kanaal tussen de stadjes Bingley en Shipley wordt verbreed. De organisatie hoopt hiermee dat het aantal toeristen dat Leeds-Liverpool Canal bezoekt, snel zal stijgen.
Lekker weg met DB Bahn naar Berlijn, Dresden en Hamburg Het wordt lastig kiezen uit een bezoek aan Berlijn met de Kudamm, Brandenburger Tor, Potsdamer Platz en KaDeWe of aan Dresden met de Elbe, Prager Straße en Altmarkt. Of wilt u liever naar Hamburg met de Alster, Speicherstadt, St Pauli en de beroemde Reeperbahn? De aanbiedingen van DB zijn zo voordelig dat u niet meer hoeft te kiezen. U kunt alle steden aantrekkelijk verkennen! Razendsnel. DB Bahn.
Z Berlijn – trein + hotel, 3 dagen slechts v.a. € 196 p.p. Z Dresden – trein + hotel, 3 dagen slechts v.a. € 170 p.p. Z Hamburg – trein arrangement, 3 dagen v.a. € 265 p.p.
¾ëñòãðâßëŒƯÐçìåãêƯĊĐĊƯƯƯưƯƯƯÉãçâãìŒƯ¿ðããñòðßßòƯČĎ đĎĈƯČĈĊƯĎđđďƯƯƯưƯƯƯõõõŌòðãçìðãçñõçìéãêŌìê
Wereldfeest (1)
Wereldfeest (2)
Canarisch Thailand
Wereld Toerisme Dag wordt morgen voor de 28e keer gevierd. Het is een initiatief van de World Tourism Organisation (WTO).
De organisatie wil met deze dag de economische, sociale, culturele en politieke waarde van toerisme in de wereld belichten.
Deze week ging op Tenerife waterpark Siam open, een stukje Thailand aldaar, compleet met jungle, drijvende markt en Mai Thai rivier.
20.30
Film: I Spy RTL4, 20.30 Komische spionagefilm met Eddie Murphy en Famke Janssen.
Nederland 1 17:00 17:01 17:07 17:12 17:22 17:25 17:51 17:59 18:00 18:20 18:35 18:45 19:00 19:25 20:00 20:30 21:30 22:00 23:00 23:55
21.15
22.50
The Omid Djalili Show Canvas, 21.15 BBC-reeks rond de zeer komische BritsIraanse komiek Omid Djalili.
Film: A time to kill Net5, 22.50 John Grishamfilm, dus een rechtbankverhaal, met Matthew McConaughey.
Nederland 2
KRO Kindertijd Konstanse De stoomtractor Brum De post Sesamstraat Onafhankelijke Senaatsfractie EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Gesprek minister-president NOS Sportjournaal Lingo De dorpsdokter NOS Journaal TROS Muziekfeest op het plein: Breda Frans & Marianne TROS TV Show Pauw & Witteman NOS Journaal
17:00 17:10 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55 20:25 20:50 21:20 22:00 22:15 22:50 23:20
The A-Team Knight rider Married with children The Unit Killer instinct Rescue me RTL Voetbal: Jupiler League
17:35 18:30 19:00 19:20 20:00 20:30 22:30 22:50 22:55 23:20
RTL 7 18:00 18:55 19:55 20:30 21:25 22:20 23:10
Op de buis
14
Nederland 3
NOS Journaal De wandeling The best of... Riverdance That’s the question Man bijt hond Op z’n Spaans Op uw gezondheid Netwerk Per seconde wijzer De leugen regeert NOS Journaal Nova Beste Nederlandse speelfilm De aanslag
17:20 17:45 18:00 18:23 18:45 18:59 19:00 19:22 19:30 20:20 20:30
Little house on the prairie The bold and the beautiful Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma NL Popstars Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Sonic impact
17:55 18:55 19:50 20:30 22:50
21:20 22:00 22:30 23:00 23:15
SBS 6
17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 22:15
The guardian Grey’s anatomy Smaken verschillen Extreme measures A time to kill
17:15 17:35 18:00 18:05 18:30 19:00 19:05 19:35 20:30 21:30 22:40 23:20
The owl The revenge files of Alistair Fury Dani’s house Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht The One show A question of sport Nieuws en weerbericht EastEnders DIY SOS Harry and Paul The vicar of Dibley Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Friday night with Jonathan Ross Scream
19:00 19:30 20:00 20:30 21:00 21:30 22:00 22:50 23:00 23:30
NET 5
Veronica
BBC 1 17:03 17:05 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30 20:00 20:30 20:57 21:00 21:30 22:00 22:30 23:00 23:25 23:35 00.40
The Late Show Nederlens Het gesprek van het najaar De Ronde Tafel Dagbeeld Het Binnenhof van Jaïr BBC World Nieuws Sgt Pepper The Late Show BBC World Nieuws
Eén
Totally spies Hannah Montana Sneak Everybody hates Chris According to Jim Trick & Treat Friends The Simpsons Wegmisbruikers! Top Gear De grote beurt Gezocht: Politie
17:05 17:35 18:00 18:10 18:30 19:00 19:40 20:05 20:10 20:40 22:28 22:34 22:35 22:40 23:00 23:25 23:30
Eggheads Strictly come dancing: It takes two The real monarch of the Glen An island parish Mastermind Gardeners’ world The Tudors Coast QI Newsnight
17:00 17:25 17:54 18:06 18:15 18:35 18:40 19:10 19:30 20:00 20:55 21:05 21:30 22:00 22:30 23:20 23:45
BBC 2
PostcodeLoterij: Deal or no deal Dr. Phil The king of Queens Wie is de chef Can’t buy me love PostcodeLoterij: Deal or no deal Las Vegas Is that a nail in your head Mini’s first time Can’t buy me love
Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond Het weer Thuis Calendar girls Kijk uit! KENO-uitslagen Euro millions-uitslagen Het journaal laat Studio 1 Het weer The bill
Comedy Central Spongebob SquarePants Avatar Fairly odd parents Nicks Flix Gefopt! Ricky Sprocket Het Huis Anubis Barnyard Drake & Josh Last comic standing The world stands up Family guy Mad about you The Daily Show Global Edition Dead like me That 70’s Show The Simpsons
Spraakmakend nieuws Volg het op depers.nl
Oplossingen puzzels
7 9 4 1 5 2 6 3 8
6 8 1 9 7 3 4 5 2
2 5 3 6 8 4 1 7 9
5 7 6 3 2 9 8 4 1
4 3 9 7 1 8 5 2 6
1 2 8 4 6 5 7 9 3
Cryptogram Horizontaal: 1. Broodpap; 4. seinlamp; 6. gang; 8. methode; 9. rosé; 10. evenknie; 11. notenbar. Verticaal: 1. Bijster; 2. opname; 3. plaatje; 5. protest; 6. gekkin; 7. geweer. 9 4 7 8 3 6 2 1 5
3 6 2 5 4 1 9 8 7
8 1 5 2 9 7 3 6 4
1 9 3 7 8 6 4 2 5
4 7 8 5 2 9 6 1 3
5 6 2 3 1 4 7 9 8
8 1 7 6 3 2 9 5 4
2 3 9 4 5 1 8 6 7
6 4 5 9 7 8 1 3 2
9 5 6 8 4 3 2 7 1
3 8 1 2 6 7 5 4 9
7 2 4 1 9 5 3 8 6
Campervan crisis Wrecks to riches Miami Ink: Going for the gold Mythbusters: Concrete gilder Dirty jobs: Poo pot maker Die Ludolfs Overhaulin’: Spaced out Future weapons: Close protection
Het gesprek 17.00 18.00 19.00 19.30 20.30 21.15 21.45 22.00 23.00 23.45
17:05 17:35 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 21:30 22:00 23:45
Mikado: 5-2-7-6-4-3-1
Disney’s Kim Possible Missy Mila Disney’s Phineas and Ferb Bel’s boys Karrewiet Spring Junior Eurosong Karrewiet Terzake De canvascrack The Omid Djalili show Desperate housewives De keien van de Wetstraat Twin Peaks Doorlopende herhaling van Terzake/De keien van de Wetstraat
Discovery Channel 17:05 17:35 18:00 19:00 20:00 21:00 22:00 23:00
RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden I spy Dossier: Plastische chirurgie bij dieren RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard
Oprah Winfrey show Extreme bruiden Het zonnetje in huis Dr. Phil Herman den Blijker: Herrie aan de horizon Ik wed dat ik het kan
Canvas 17:05 17:30 17:40 17:55 18:10 18:20 18:35 19:45 20:00 20:40 21:15 21:45 22:25 23:00 23:50
23:15 23:25 23:30
0.40
Film: Scream BBC1, 0.40 Tienerhorrorfilm van Wes Craven met Neve Campbell en Drew Barrymore.
Zweeds -b-b-b-gvelocitas -sen-gala scene-kar -h-eer-dlat-denim -min-gene repeteren -nis-nors DRAGLINE
21:30
RTL 4
Zóóó gênant!! Baasjes SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 ONM NOS Journaal De Wereld Draait Door NOS Journaal Mooi! Weer De Leeuw, the warming up De Lama’s Toren C NOS Sportjournaal NOS Journaal Missing without a trace
RTL 8 17:15 18:10 19:05 19:35 20:30
23.15
Missing without a trace Ned3, 23.15 Misdaadserie waarin elke keer een ontvoering centraal staat.
Stadje
Youtube
Filmpje
Stadje verrast door nazi-invasie. www.depers.nl/invasie
Tiener in cel na Youtube-film. www.depers.nl/youtube
Agent schrikt van remspoor. www.depers.nl/remspoor
Op de bank
15
Acteren Baldwin maakte van nood een deugd
Disneyplannen
Rubberen Alec stuitert altijd weer terug
Johnny Depp wil best nog een keertje Captain Jack Sparrow spelen
Verkeerde keuzes, een echtscheiding en een nare voicemail. Alec Baldwin overleefde het allemaal. Maarten Bloem AMSTERDAM
...
Soms word je als acteur bekender om de dingen die je in het echte leven doet. Neem Alec Baldwin. Zijn beroemdste teksten: ‘Je bent een klein varkentje’ en ‘Ik zal jou eens een goed lesje leren!’. Deze woorden prevelde de acteur eind 2007 niet in het oor van een sexy tegenspeelster, nee, hij blafte ze in de voicemail van zijn 11-jarige dochtertje Ireland. Baldwin verpestte er zijn bezoekregeling mee, het incident was het zoveelste hoofdstuk in de door de media breed uitgemeten voogdijstrijd die hij levert met zijn ex Kim Basinger. Het stel scheidde in 2000, omdat Baldwin losse handjes had, aldus Basinger. De Amerikaanse natie stond achter haar, sprak schande van Alecs opvoedkundige methodes en diens carrière leek voorbij. Nu was Baldwin, oudste van vier acterende broers, altijd al een vreemde vogel: hij liep bijvoorbeeld weg bij interviews. Maar hij bleek wel een bioscoopmagneet die naast Sean Connery schitterde als Jack Ryan in The Hunt for Red October (1990). Na die doorbraak stond hij op het punt om box office gold te worden. Dat gebeurt uiteindelijk niet: als Baldwin in 1992 het aanbod afslaat om nog een keer Jack Ryan te spelen in Patriot Games, strijkt Harrison Ford met de eer en de roem. De hoofdrollen drogen daarna op, producers en regisseurs bellen niet meer.
HH
En dan maakt hij van de nood een deugd en kiest voor zichzelf een aantal uitstekende bijrollen uit in droogkomische films. Zoals de hilarische persiflage van zichzelf die hij neerzet in Notting Hill, als egoïstische zak van een filmster en vriend van Julia Roberts. Of als de rare Stan ‘I’m gonna vomit’ in Along came Polly, met Jennifer Aniston. Een a-acteur als John Travolta en Bruce Willis, heren van dezelfde leeftijd die met één film, Pulp Fiction, weer helemaal aan de top stonden, wordt Alec niet meer. Hij doet het op zijn manier: eet liever een steak te veel, neemt een borrel en maakt ondertussen in de luwte stiekem best ontzettend goede films.
In de luwte maakte hij stiekem best ontzettend goede films. Zoals de rol van stiefvader die hij speelt in Mini’s first time vanavond bij RLT5. Een gitzwarte komedie waarin Alec wordt verleid door zijn stiefdochter en hij laat zien over humor, bravoure en inlevingsvermogen te beschikken. En zie daar: inmiddels is Alec Baldwin als een stuk rubber teruggestuiterd naar zijn sterrendom van 1990. Iedereen mag dan over hem heen zijn gevallen voor zijn voicemailfoutje, inmiddels wordt hij toch weer omarmd, voor zijn rol in de komische serie 30 Rock, die binnenkort bij Comedy Central in Nederland te zien is. Hierin speelt hij een maffe, maar slimme studiobaas met humor. De Emmy die hij hier vorige week voor ontving voor Beste Komische Acteur ontving hij met een brede glimlach. Want wie het laatst lacht, lacht het best. Nu die voogdijzaak nog. 1
AMSTERDAM
...
Het vierde (!) deel van Pirates of the Caribbean, de film die gebaseerd is op een pretparkattractie, is in de maak. Entertainmentbedrijf Disney heeft deze week laten zien wat het binnenkort over ons mediaconsumenten gaat uitstorten. Officieel is het project nog in ontwikkeling, maar als het doorgaat kunnen we weer genieten van Johnny Depp als Captain Jack Sparrow. Depp zal ook een rol spelen in de 3D-verfilming van Alice in Wonderland door zijn boezemvriend Tim Burton, en in een cowboyfilm. Pixar, het enorm succesvolle animatievehikel van Disney, zal ook een tweede deel maken van de pratendeautootjesfilm Cars. Topkomiek Jim Carrey – wat doet hij tegenwoordig? – gaat maar liefst zeven rollen spelen in een computer-
RADEMAKERS’ DE AANSLAG zijn ouderlijk huis wordt Anton Steenwijk (een glansrol van De Lint) in 1944 van zijn familie gescheiden. Zijn ouders worden door de Duitsers vermoord, Anton groeit alleen op. Het verleden lijkt achter hem te liggen maar langzaam wordt hij zich bewust van de tragedie van vroeger. Jaren later wordt hem duidelijk wat er echt is gebeurd. Met één voorval maakt Rademakers het leed van WOII inzichtelijk. De film won in 1987 de Oscar voor beste buitenlandse film. Ned2, 23.20
Depp als Captain Jack Sparrow.
geanimeerde versie van Charles Dickens’ A Christmas Carol. De techniek van deze film is dezelfde als in Beowulf en The Polar Express. En er is nog meer animatienieuws. Niemand minder dan talkshowkoningin Oprah Winfrey zal haar oude metier oppakken als actrice. Zij leent haar stem aan een figuurtje in het animatiesprookje De prinses en de kikker. Het betreft wel een Afro-Amerikaanse versie van dit sprookje. 1
Hoax?
‘Ik ben ook een Google-oprichter’ Mediaredactie AMSTERDAM
... Toch ieder uur overeind. REUTERS
Stuntje
David Blaine is een nepperd Mediaredactie AMSTERDAM
...
Zestig uur zou ‘artiest’ David Blaineondersteboven boven Central Park hangen. En de stunt is geslaagd! Althans, dat wil hij de wereld doen geloven. Maar voorbijgangers hadden al gemerkt dat Blaine elk uur gewoon rechtop werd gezet. Ja, zo kan ik het ook! Zijn verweer: ‘Wat wil je dan, dat ik mijzelf helemaal onderpies?’ 1
Wederom de
Hollands filmpareltje
Het filmfestival in Utrecht is in full swing maar of er kaskrakers of juweeltjes uit gaan rollen, is nog maar de vraag. Dit jaar kan worden gestemd op de Beste Nederlandse Speelfilm Aller Tijden tijdens een internetverkiezing die gedurende het festival loopt. Na het tv-programma dat daarbij hoort, zendt de TROS vanavond de boekverfilming De Aanslag van Fons Rademakers, met Derek de Lint en Monique van de Ven, een van de kanshebbers in de verkiezing. Nadat er een aanslag plaatsvindt voor
Mediaredactie
Naast Larry Page en Serge Brin, de twee oprichters van zoekgigant Google, is er nu ene Hubert Chang ten tonele verschenen die ook beweert betrokken te zijn geweest bij de ontwikkeling van het beruchte algoritme van de Pagerank, het businessplan en de naam Google. Hubert Chang zou zijn ideeën hebben gedeeld met de twee oprichters maar in tegenstelling tot hen zijn studie aan de universiteit van Stanford hebben afgemaakt. Toen hij vervolgens aanklopte bij Google voor een baantje, bleef daar de deur dicht. Chang vraagt in een filmpje nu de credits waar hij recht op denkt te hebben. Waarom hij tien jaar later pas met zijn verhaal op de proppen komt weet niemand. Een officiële reactie van Google is er nog niet. Zie Chang op: www.youtube.com/watch?v= d1Yx8eo0fzY. 1
Beste Deal!
Gratis Laptop +Gratis Samsung 15,4” TFT Gratis HP 550 1 Gb RAM 120 Gb harddisk
+ Samsung B130 Met Vodafone van € 27,50 voor
22,00 p.mnd. Monique van de Ven.
Beau en Jeroen als smerissen?
Steven Tyler vs bloggers
Beau van Erven Dorens en Jeroen van Koningsbrugge gaan de hoofdrol spelen in een politieserie van RTL4. Dat beweert althans Evert Santegoeds.
Bloggers pesten de leadzanger van Aerosmith met de dood van zijn moeder. Hij klaagt ze nu aan.
Bestel online via of bel
www.mobieletelefoons.nl 030-2850164 (lokaal tarief)
Exclusief bij MobieleTelefoons.nl
Doe het zelf
De oplossingen van de puzzels staan op de RTV-pagina’s elders in deze krant.
4
5
6 6
10
bars
3
4
5
6
7 2 4 1 9 5 3 8 6
2
7
MIKADO:
8
SUDOKU
9 8
4
5
7
3
6
4 9 8
8
1
6 5
4
3
5
1
marketing:
[email protected]
uitgever: Ben Rogmans
9
3
hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Frank Poorthuis
8 5
art direction: Pieter Schol, Antoine Hamers
1
2 1
4
1
8 3
4
7
7
6 7 5
6 6
6
2
3
7
9
8
1 2
9
6
4
sales:
[email protected] 020-3460512
oprichter: Cornelis van den Berg
SUDOKU
7
In welke volgorde, van de bovenste tot de onderste, zijn de mikadostokjes vrij op te pakken?
distributie:
[email protected]
Verticaal: 1. Erg voor een minder belangrijke beroemdheid (6); 2. Ziekenhuisplaatje (6); 3. Afbeelding van een prothese (7); 5. Aangetekend voor het examen (7); 6. Vrouwelijke schoorsteenkap (6); 7. Kom erin voor hij afgaat! (6).
7
3 8 1 2 6 7 5 4 9
2
1
website: www.depers.nl
Horizontaal: 1. Vader is kost(winner); 4. Ter verlichting van een telegrafist (8); 6. De loop van een stel Amerikaanse misdadigers (4); 8. Deze wijze weet van aanpakken (7); 9. De drank van Eros (4); 10. Lichaamsdeel van het moment (8); 11. Muziekcafé? (8).
4
9 5 6 8 4 3 2 7 1
schaamte
6 4 5 9 7 8 1 3 2
laag
2 3 9 4 5 1 8 6 7
11
herhalen
muurholte
Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596
1
landtong
8 1 7 6 3 2 9 5 4
soort stof
5
Een uitgave van Mountain Media BV
aards wezen
5 6 2 3 1 4 7 9 8
wreedaard
indianentent
4 7 8 5 2 9 6 1 3
vroeger
dun stuk hout
9
hemelwater
8
1 9 3 7 8 6 4 2 5
voertuig
8 1 5 2 9 7 3 6 4
3
7
8
3 6 2 5 4 1 9 8 7
gelofte
9 4 7 8 3 6 2 1 5
hoffeest
toneel
1 2 8 4 6 5 7 9 3
vreemde munt
4 3 9 7 1 8 5 2 6
plaaggeest
OPLOSSINGEN: 3
5 7 6 3 2 9 8 4 1
jong varken
2
2 5 3 6 8 4 1 7 9
watering
1
6 8 1 9 7 3 4 5 2
snelheid
CRYPTOGRAM: deftige eetpartij deel v.e. boom
7 9 4 1 5 2 6 3 8
kinderjuffrouw
Cryptogram Horizontaal: 1. Broodpap; 4. seinlamp; 6. gang; 8. methode; 9. rosé; 10. evenknie; 11. notenbar. Verticaal: 1. Bijster; 2. opname; 3. plaatje; 5. protest; 6. gekkin; 7. geweer.
teleurstellen
Zweeds -b-b-b-gvelocitas -sen-gala scene-kar -h-eer-dlat-denim -min-gene repeteren -nis-nors DRAGLINE
ZWEEDS RAADSEL:
Mikado: 5-2-7-6-4-3-1
16
3
6 3
4
2
Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NSstations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.
Lezerscolumn
Oppassen Silvia Toebak
...
V
rienden op vakantie en ik pas op het huis, de planten en de vis. De kom glijdt uit mijn handen als ik hem wil gaan verschonen. Vis van de grond geraapt en zo lang even in de afwasbak gedaan. Vis beweegt niet. Shit, de afwasbak loopt leeg, net op tijd gezien. Vis zo lang in een slakom gedaan. Emmer zoeken. Alle
kasten opengetrokken, een houten theedoos op mijn tenen gehad, een stofzuiger tegen mijn kop en nog geen emmer. Emmer gevonden in de fietsenschuur. Eerst vijf fietsen verwijderd waarbij de grasmaaier van zijn haak van de muur viel, zo even vragen of de buurman dat repareert. Vis in de emmer en zowaar: hij wappert alweer iets met zijn staart. Nog niet echt overtuigend, maar een mooie start. Naar de dierenwinkel. Geslo-
Vrienden nu al vertellen dat de designvissenkom niet meer is, of...? ten, mijn God, wat een dorp. Snel naar de stad op de fiets. ‘Nee, volgende week komen de vissenkommen weer binnen. Maar we hebben nog wel accubakken, helaas alleen in de grootste maat. ‘Geeft niks, geef maar hier, en ook een kasteeltje, siersteentjes, waterplantjes en een aantal
zuurstofblokjes.’ Accubak past niet in fietstas. Met de bus naar huis. Vier uur en vijftig euro verder en vis zwemt nu lustig door de plantjes, door het kasteeltje heen en maakt zelfs pirouettes. Ik ben trots op hem. Ik geniet nog drie weken van de bak verschonen en vis beloont me met zijn kunsten. Vrienden nu al vertellen dat de designvissenkom niet meer is, of…? Ach, ik leg wel een briefje neer. ‘Welkom thuis! De vis zwemt nu in een grote vierkante bak, omdat hij zo veel meer zuurstof krijgt. Het Jan des Bouvrie rolgordijn heb ik per ongeluk
kapotgetrokken toen ik een kat uit jullie tuin wilde wegjagen, want ik weet wat voor hekel jullie aan katten hebben. Ik heb wat mokken vervangen door nieuwe, die beter bij jullie interieur passen en ik heb niet aan de computer gezeten. De planten zijn nu allemaal vet, da’s gemakkelijker voor als jullie straks weer werken. Scheelt je zoveel tijd! P.S.: Ik lust geen sla meer.’ 1
Uw column in De Pers? Stuur uw pennenvrucht (maximaal 350 woorden) naar
[email protected].
Tijdelijke wijzigingen OV: 111
Gewijzigd treinverkeer
111
111
Vandaag
Morgen
De dag begint op veel plaatsen nevelig. Lokaal komen in het oosten enkele mistbanken voor. Nadat de nevel en mist zijn verdwenen, blijft een zonnige dag over. Vanmiddag ontstaan wel stapelwolken. Met weinig wind en een middagtemperatuur van 19 graden wordt het een aangename najaarsdag.
Zaterdag wordt ook een prima dag. De kern van een hogedrukgebied ligt dan pal over ons land. Hierdoor is de wind de grote afwezige. In de vroege ochtend kunnen mistbanken voorkomen, maar de kans hierop is wel kleiner. ‘s Middags wordt het lokaal maar liefst 21 graden. Zondag belooft ook een prima dag te worden.
Nijmegen-’s-Hertogenbosch • 27 en 28 september Zwolle-Amersfoort • 28 september Leeuwarden-Groningen • 27 en 28 september Arriva Nieuweschans-Leer • 27 en 28 september Arriva Enkhuizen-Amsterdam C • 27 en 28 september Alkmaar-Amsterdam C • 27 en 28 september Zandvoort aan Zee-Amsterdam C • 27 en 28 september
Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl
Sport
17
Hockey Ex-international behoedt zichzelf voor het Zwarte Gat
Els van Breda Vriesman
Matthijs Brouwer wil geen Boogerd worden
NIEUWE TERMIJN?
Misschien keert hij ooit nog terug in het tophockey. Maar voorlopig geniet de pas 28-jarige ex-international Matthijs Brouwer van het ondernemerschap. Brouwer heeft het voorval met Karel Klaver nog op zijn netvlies staan. De oud-international kreeg in 2002 een bal vol op zijn slaap en moest twee jaar revalideren. ‘Over zulke dingen wordt te weinig nagedacht. Voor hetzelfde geld was het anders afgelopen. Verzekeren is vrij prijzig, maar kijk naar al die buitenlanders in de competitie. Die komen hier ook niet voor niks, daar moet het wel voor geregeld zijn. Nederlandse internationals moeten daarin ook gewoon wat mondiger worden. Want stel dat je hetzelfde als Klaver overkomt, dan ben je aardig de pisang.’ Zover komt het in principe niet meer bij Brouwer. Na meer dan tweehonderd interlands is het mooi geweest. De Brabander speelt nog wel, bij Royal Antwerp HC. Ook een avontuur, maar dan van slechts twee keer trainen in de week en een wedstrijd. Een verademing. ‘En als ik het niet red met mijn werk, kan ik afzeggen.’ Maar toch, Brouwer is deze zomer 28 jaar geworden.
Geert Jan Hahn AMSTERDAM
...
Het leven van Matthijs Brouwer is er niet overzichtelijker op geworden. Twee bedrijven runnen, spelers begeleiden, na negen jaar eens afstuderen en ‘voor de leuk’ hockeyen in België; de spits, die na de Olympische Spelen het tophockey vaarwel zegde, vermaakt zich wel.
‘Op het gebied van professionalisering staat hockey nog in kinderschoenen’ Na een kort rouwproces over de gemiste medaille in Peking ging Brouwer dus hard aan de slag. ‘Ik had wel heel lang over die vierde plek kunnen treuren, maar daar koop je niks voor,’ aldus ondernemer Brouwer. Wat hij wel deed? Drie weken meelopen met een horlogereparatiebedrijf in Elst, waar hij vanaf dinsdag mede-eigenaar van is. ‘Een buitenkansje’, noemt Brouwer zijn aanwinst. Het wordt zijn tweede bedrijf, nadat hij eerder met zijn schoonvader GBV Trading oprichtte. Vanuit Nederland importeert het tweetal Chinese producten, van witgoed tot terrasverwarmers. ‘Niet die rommel van tien jaar geleden, maar echt kwaliteit’, beweert Brouwer. De Brabander is een nieuw avontuur ingedoken. ‘Ik ben bewust aan een maatschappelijke carrière gaan werken. De wekker gaat vijf keer per dag om zeven uur en het is heel anders dan acht, negen keer per dag in de buitenlucht staan. Maar je bouwt wel iets op wat voor de rest van je leven van jezelf is.’ Brouwer is niet alleen bezig met zijn eigen geluk. De student Management, Economie & Recht (‘Nog twee tentamens, over drie en vijf weken, en dan zet ik ook daar een dikke streep onder’) heeft de hockeysport volwas-
Nu importeert hij Chinese producten. ‘Geen rommel, echt kwaliteit.’
Matthijs Brouwer stopte met hockey, maar verveelt zich niet. MARC BOLSIUS
sener zien worden, maar ziet nog wel wat actiepunten, vooral op financieel gebied. Binnen twee weken hoopt hij in samenwerking met SEG (Sports Entertainment Group) een plan te presenteren om voorwaarden rondom pensioenregeling en arbeidsongeschiktheid te verbeteren.
De oud-spits van Oranje-Zwart licht toe: ‘Qua professionalisering staat hockey nog in de kinderschoenen. De contracten worden beter en de bedragen hoger, maar er zijn nog steeds heel weinig hockeyers in de hoofdklasse die risico’s meeverzekeren. Terwijl het een redelijk fysieke sport is.’
Is het niet te vroeg voor dit nieuwe leven, waarbij de agenda zijn grootste vriend is? Nee, denkt hij nu. ‘Zeg nooit nooit, misschien vind ik over een jaar het hockey toch nog zo leuk dat ik het probeer te integreren in mijn werk. Maar voorlopig even niet.’ Dan begint hij over Michael Boogerd. ‘We kennen allemaal zijn trieste verhaal. Een koning op de fiets, een Nederlandse sportheld, maar nu in een gat gevallen. Daar behoed ik mijzelf voor. Hockey stond altijd op de eerste plek, maar ik had de keuze drie, vier nieuwe dingen in mijn leven aan te grijpen. Daarom ben ik nu gestopt. En je hoort het, ik ben een hartstikke druk en gelukkig mens.’ 1
Els van Breda Vriesman heeft zich kandidaat gesteld voor een derde termijn van vier jaar als voorzitter van de mondiale hockeybond FIH. De Nederlandse, tevens lid van het Internationaal Olympisch Comité, heeft twee tegenkandidaten: de Australiër Peter Cohen en de Spanjaard Leandro Negre. De FIH maakte gisteren de namen van de kandidaten bekend. Van Breda Vriesman is sinds 2001 voorzitter. De verkiezing is op 29 november tijdens het FIH-congres in Los Angeles.
Hockey
DROOMBAAN DELMEE De Nederlandse recordinternational Jeroen Delmee gaat bij de Nederlandse vrouwenhockeyploeg als veldtrainer aan de slag onder de nieuwe bondscoach Herman Kruis. Delmee (35) nam na 401 interlands in Peking afscheid van de nationale ploeg. Hij speelt dit seizoen nog wel bij Oranje Zwart. Taco van den Honert en Alexander Cox zijn de andere assistenten.
Marathon
JOSEPH IN AMSTERDAM Fabiano Joseph uit Tanzania doet zondag 19 oktober mee aan de marathon van Amsterdam. Dat maakte de organisatie gisteren bekend. Ook de Nederlanders Hugo van den Broek en Sander Schutgens zegden hun deelname toe. De 22-jarige Joseph is de wereldkampioen op de halve marathon uit 2005. In 2006 deed hij voor het eerst mee in Amsterdam.
ANP
Sport
18
Wielrennen Bettini, Boonen of Freire?
‘WK wielrennen is Wereldkampioenschappen wielrennen voor beroepsrenners zijn vaak ingewikkelde puzzels. ‘Ik denk dat het goed komt.’ Dominique Elshout AMSTERDAM
... Luis Suárez is blij: hij heeft Ajax op 1-0 gezet. PRO SHOTS
KNVB-beker FC Utrecht met 2-0 geklopt
Hoofdrol voor Suárez in bekerduel van Ajax Ajax plaatste zich gisteravond ten koste van FC Utrecht voor de volgende bekerronde. Met dank aan een even irritante als briljante Suárez. Redactie sport AMSTERDAM
...
Het was gisteren de avond van Luis Suárez, bij het bekertreffen tussen Ajax en FC Utrecht. De 21-jarige aanvaller uit Uruguay onderscheidde zich in zowel positief als negatief opzicht. Negatief, omdat hij in de beginfase van de wedstrijd zijn tegenstander Loïc Loval zonder reden in zijn zij schopte. Het voorval ontging scheidsrechter Wegereef evenwel. Heel wat positiever kwam Suárez voor het voetlicht toen hij Ajax in de zeventigste minuut op een verdiende voorsprong zette. Hij deed dat op magistrale wijze: vanuit een moeilijke hoek, aan de rechterkant van het veld, omspeelde hij Gregoor van Dijk en schoot de bal keihard achter de Utrechtse doelman Vorm. Een minuut voor zijn prachtige doelpunt had de Urugayaan ook al van zich doen laten spreken toen hij in het strafschopgebied werd neergelegd door Mihai Nesu. Het leverde de Utrechtse verdediger zijn tweede gele kaart op en Ajax een strafschop. Aanvoerder Klaas-Jan Huntelaar wist het buitenkansje niet te verzilveren. Het was één van de vele kansen die Ajax zich gisteren in de Arena wist te verschaffen. In de zeventiende minuut raakte diezelfde Huntelaar bij-
De besten ...
FLORIS JAN
BOVELANDER
J
arenlang hadden wij de beste hockeyers, nu hebben wij de beste competitie. Het is misschien wat flauw om dat zo te stellen, maar het lijkt er wel op dat het Nederlandse hockey daarop
voorbeeld al de paal, nadat hij door Luis Suárez in vrije positie was gezet. Ook daarna bleef Ajax kansen creëren, maar doelpunten leverde dat niet op. Jan Vertonghen schoot net naast, Huntelaar zag zijn vrije trap over gaan en Jeffrey Sarpong vond doelman Vorm op zijn pad. De eerste kans na de rust was zowaar voor FC Utrecht, dat zich tot dan toe nog niet had gemeld voor het doel van Maarten Stekelenburg Leroy George mocht in de richting van het Ajax-doel sprinten, maar bij zijn in-
Altijd boeiend gedoe aan de vooravond van een wereldkampioenschap wielrennen. Eén dag per jaar fietsen gelouterde profs niet in dienst van hun sponsor, maar voor het vaderland. De Belgische ploegleider Patrick Lefevere vindt het wereldkampioenschap om deze reden een gedrocht. ‘Het hele seizoen rijden de renners samen, en dan op het WK opeens tegen elkaar. Wij betalen de ren-
‘Wij betalen de renners, maar een dag per jaar moet we ze inleveren’
Gaat Paolo Bettini in Varese zijn derde WK-titel behalen? REUTERS
zet ontbrak het aan precisie. Even later was Tim Cornelisse dichtbij een treffer toen hij zijn kopbal net aan door Stekelenburg gepareerd zag worden. Maar bovenal was het Ajax, waar Eyong Enoh de voorkeur kreeg boven Evander Sno, dat het meeste recht had op een doelpunt. Dat kwam er dus ook toen Suárez het in de zeventigste minuut op zijn heupen kreeg. Vier minuten voor het einde van de wedstrijd stond hij aan de basis van het tweede doelpunt in de wedstrijd. De aanvaller toonde zich niet zelfzuchtig toen Huntelaar er beter voor stond dan hij. De intikker van de spits betekende de beslissing van de wedstrijd. 1
ners, maar een dag per jaar moeten we ze inleveren. Ik krijg er publicitair bijna niks voor terug, ja, een belachelijk klein vierkantje met de sponsornaam op de nationale truien die ze aan hebben’, foeterde Lefevere deze week. De Belg heeft enig recht van spreken. Zijn Quick Step-ploeg herbergt zondag twee van de grootste kanshebbers: Tom Boonen en Paolo Bettini. In de recente Ronde van Spanje lieten Boonen en Bettini al zien dat ze in vorm zijn. Beide wonnen ze twee etappes en stapten ze voor het eind van de ronde af om de goede benen zorgvuldig te bewaren voor zondag. In de Vuelta reden Boonen en Bettini elkaar niet in de weg, in Varese zal het anders liggen, al was het maar omdat Bettini kwaad is op zijn ploeg. Lefevere wilde niet aan de salariseisen tegemoet komen van Bettini – de wereldkampioen van de voorbije twee jaren – maar had wel geld over het aantrekken van de Duitser Stefan Schumacher. Bettini is nu dus gepikeerd op zoek naar een nieuwe werkgever. De Italiaan heeft laten weten dat hij voor de derde keer op rij de regenboogtrui wil winnen, een nog nooit vertoond sterk staaltje. Tom Boonen zint op revanche omdat hij niet mocht starten in de Tour de France nadat hij begin dit jaar werd betrapt op cocaïnegebruik. En alle twee moe-
ten ze het hebben van een parcours zoals dat in Varese is uitgetekend. Glooiend, met twee klimmetjes die wel te overzien zijn. De Montello is net iets langer dan een kilometer, de Ronchi net iets langer dan drie. De stijgingspercentages zijn die van een doorsnee viaduct – 4,5 en 6.6 – goed te doen voor profs in vorm. De top van de Ronchi ligt op vier kilometer van de meet. Gezien de trend van de afgelopen wereldkampioenschappen - op overeenkomstige parkoersen - is het te verwachten dat een grote groep na 260 kilometer gaat sprinten om de eer. Vorig jaar kwam nummer 52 nog binnen op slechts 49 seconden van
Bettini, in 2006 telde de groep die twee seconden na de Italiaan binnenkwam 43 renners. Boonen en Bettini zullen het normaal gesproken in zo’n drukke sprint moeten opnemen tegen de derde man die tot in zijn tenen gemotiveerd aan de start staat; Oscar Freire. Oscarito werd al drie keer eerder wereldkampioen, een vierde keer zou ongeevenaard zijn. De Spaanse ploeg heeft met Alejandro Valverde een andere goede kandidaat voor winst. De weg naar de meet loopt licht bergop en Valverde heeft dit jaar al een paar keer bewezen dat hij dan bijna onklopbaar is, in de Touretappe naar Plumelec bij-
afstevent. De Premier League van het hockey, beste competitie, maar een nationaal team dat geen potten kan breken. Die vrees wordt langzaam maar steeds duidelijker hoorbaar. Het ongelimiteerd toelaten van buitenlandse spelers heeft niet alleen gevolgen voor de top maar voor de hele hockeycultuur. Door het binnenhalen van buitenlandse spelers vallen aan de achterkant spelers af, de nummers veertien tot en met zestien van de selectie vallen buiten de boot en bij een toenemend aantal buitenlanders mis je al snel de helft van de selectie. Daarnaast komen spelers die net de basis gehaald zouden hebben op de
bank of in het tweede elftal te zitten. Dat houden hockeyers meestal maar een paar jaar vol. Dan kiezen deze spelers, afzakkend naar een vrienden-elftal, eieren of beter gezegd bier en bitterballen voor hun geld. Behalve dat je hierdoor de trager rijpende talenten mist, is het probleem dat juist deze spelers de trouwe clubleden zijn. De klasgenoten en vrienden van de lagere teams, zij zijn de binding tussen de toppers van buitenaf en de clubleden. Zij zijn het anker van de club. En haal je dat anker weg dan zal de top langzaam van de club wegdrijven. Een ander probleem dat ik zie, is dat als je toppers kunt kopen de
drang om ze zelf op te leiden steeds kleiner wordt. Het is veel, heel veel kortetermijndenken. Kopen, ieder jaar weer, kopen en nooit eens roeien met de riemen die je hebt. Als er net zoveel geld en arbeid in het opleiden van strafcornerspecialisten gestoken zou worden als in het zoeken naar een passend persoon, zou het zoeken snel overbodig worden. Het resultaat is misschien wel hetzelfde, maar we worden er niet gelukkiger van. Want vergeet niet dat het hockeyclubs zijn en geen bedrijven, gewoon leden, enthousiaste mensen met eenzelfde hobby. Is de smaak van de overwinning niet veel zoeter
als een speler van jezelf is, thuis is opgeleid? Het is de triomfantelijke thuiskomst van een jager met een zojuist geschoten hert tegenover de binnenkomst van de huisvrouw met een gevulde Albert Heijntas. Het resultaat mag hetzelfde zijn, maar het voelt zo anders. De hockeywereld is in rap tempo aan het veranderen en ik ben daar nooit zo goed in. Ik hou te veel van het oude, het vertrouwde, je weet wel, van toen onze mannen nog de besten waren. 1
Luis Suárez kwam zowel positief als negatief voor het voetlicht
Kranten
Vergeten
Een schande!
Het is weer eens wat anders: de spelers van De Graafschap mochten gisteren als straf de kranten niet lezen, zo had trainer Henk van Stee bedacht.
Volgens de trainer van de Achterhoekers moest de bijna-uitschakeling tegen De Treffers (4-3 winst na verlenging) zo snel mogelijk vergeten worden.
‘Over deze wedstrijd mogen we nooit meer praten. Een schande!’ foeterde hij. Zelf had de trainer besloten de nabespreking te laten schieten.
Sport
een gedrocht’
Atletiek
Wielrennen 22e bij tijdrit
BLOM: EINDE CARRIÈRE?
Stef Clement moet dit jaar snel vergeten
Rens Blom geeft vandaag uitsluitsel over zijn toekomst als polsstokhoogspringer. Naar verwachting maakt de Limburger in zijn woonplaats bekend dat hij een punt achter zijn topsportloopbaan zet. Blom veroverde in 2005 op een gure avond in Helsinki de wereldtitel. Dat was een primeur voor de Nederlandse atletiekwereld. Na dat grote succes werd de Limburger bijna continu geplaagd door zware blessures aan zijn achillespezen.
Van Nierop (25) overleden
DOOD SCHOKT CRICKETBOND De 25-jarige Nederlandse cricketer Maurits van Nierop is woensdag dood aangetroffen op straat in Kaapstad, de stad waar hij woonde, werkte en speelde bij de club Claremont. De Nederlandse cricketbond KNCB reageerde donderdag geschokt. Er is weinig meer bekend over de omstandigheden dan dat een beveiligingsbeambte hem in de vroege woensdagmorgen dood aantrof. Van Nierop was die avond uit geweest.
voorbeeld, en in Luik-BastenakenLuik. Ook Freire kan uit de voeten als de weg helt. Freire maakte deze week duidelijk hoe de koers volgens hem
Quick Step herbergt twee grote favorieten: Bettini en Boonen. moet verlopen. Mocht er inderdaad een grote groep op de streep afstormen, dan trekken de Spanjaarden de kaart Freire. ‘Onvoorwaardelijk’, zei Freire zelf deze week. ‘Ik denk dat het goed komt.’
24 landen vanaf 2016
UITBREIDING EK VOETBAL Met ingang van 2016 doen aan de eindronde van het Europees kampioenschap voetbal 24 in plaats van zestien landen mee. De uitbreiding naar 24 landen betekent in de praktijk dat bijna de helft van de 53 UEFA-lidstaten eens in de vier jaar verzekerd is van deelname aan het EK. Een derde plaats in de groep tijdens het kwalificatietoernooi is dan ook al goed voor deelname aan het eindtoernooi.
Met de kansen van zijn landgenoot Carlos Sastre hoeft Freire in ieder geval geen rekening te houden. De tourwinnaar doet niet mee, hij is moe na een lang seizoen. Hetzelfde geldt voor Cadel Evans, nummer twee uit de Tour. En voor Fabian Cancellara, Stuart O’Grady, Jens Voigt, om nog een paar grote namen te noemen. De grootste naam van de Nederlandse selectie is pas 22 jaar, Robert Gesink. Bondscoach Egon van Kessel verwacht niet direct een medaille. Met het wegvallen van de gestopte Michael Boogerd en het ontbreken van Thomas Dekker – uit vorm – heeft Nederland geen uitgesproken kanshebbers. 1
UITSLAGEN KNVB-beker
Ajax - FC Utrecht Hollandia - FC Groningen Be Quick 1887 - NEC Papendrecht - Haaglandia Haaglandia wint na penalty’s Jong FC Twente - ADO
2-0 2-3 0-5 3-3 1-4
Stef Clement sloot gisteren in Varese een jaar af waarin hij zijn derde plaats bij het WK tijdrijden in 2007 nooit kon waarmaken. Redactie sport AMSTERDAM
...
Clement kwam gisteren in Varese niet verder dan de 22e plaats, op tweeënhalve minuut van de Duitse winnaar Bert Grabsch. Clement dacht, in zijn rondtocht om het Meer van Varese, dat het allemaal nog wel meeviel. Bij het derde meetpunt, na 32 van de 43 kilometer, moest hij 55 seconden toegeven op de kort na hem gestarte Australiër Michael Rogers. ‘Dat vond ik nog niet zo slecht. Alleen bleek later dat die Rogers helemaal niet bij de snelsten hoorde.’ De drievoudig wereldkampioen is al enkele jaren op zijn retour en werd twaalfde in Varese, waar de Duitse krachtpatser Grabsch op het podium werd geflankeerd door de Canadese verrassing Svein Tuft (zilver) en de Amerikaan David Zabriskie. Titelverdediger Fabian Cancellara ontbrak
Stef Clement. ANP
wegens vermoeidheid. Clement: ‘Ik kom gewoon kracht tekort. Zeker in het eerste gedeelte van dit parkoers, waarin het lange tijd licht naar beneden liep.’ Het was een jaar om snel te vergeten voor de woensdag 26 jaar geworden renner. Clement reed net te lang voor het Franse Bouygues Telecom. Het moet anders volgend jaar. ‘Minder koersdagen, ik moet me meer toeleggen op bepaalde wedstrijden. Ik ben een renner met een beperkte motor. Ik wilde het seizoen hier mooi afsluiten. Dat is niet gelukt.’ 1
Operaliefhebbers zien elkaar elke maandagavond in de Amsterdamse Vondelkerk. Mylou Mazali en de Mazali Opera Singers zingen de mooiste aria’s uit bekende en minder bekende opera’s. Aanvang 20.15 uur. Entree á 20,Elke maandagavond van 22 sept. t/m 15 dec. 2008! Informatie en reserveren:
‘Dikkerds’ De ‘dikkerds’ in de selectie van Vasco da Gama moeten oppassen: ze hebben nog twee dagen om op hun juiste gewicht te komen, anders moeten ze betalen.
19
www.operapertutti.nl www.aub.nl
WWW.VANGILS.EU