De energiemarkt: een ruim aanbod met voor ieders wat wils
23 oktober 2013
Zero Emission Solutions Een energieadviesbureau met zowel overall-services als à la carte
Duurzaamheid
Kennis
Procurement
Duurzaamheidsstrategie
Marktstudies
Groene Stroom
Projecten Hernieuwbare Energie en WKK
Opleidingen
Aardgas
Rationeel Energieverbruik
Energiedata.be
Groene Stroom- en Warmtekrachtcertificaten
Ecologische mobiliteit
Garanties van Oorsprong CO2 - Emissierechten
Over ZES
10 boeiende jaren De energiemarkt ziet er 10 jaar na de liberalisering helemaal anders uit: Energiemarkt 1.0 Energiemarkt 2.0
- Liberalisering: keuze tussen meerdere leveranciers - Vast prijs / geïndexeerde prijs
Energiemarkt 2.1
- Ontwikkeling van nieuwe aankoopformules zoals ‘clickcontracten’
Energiemarkt 2.2
- Gebruik maken van verschillende markten: termijn, spot, onbalans
Energiemarkt 3.0
- Ongeveer 30 actieve leveranciers in de markt - Kiezen voor de juiste tariefformule - Kiezen voor de juiste markten - Flexibiliteit - Afname optimaliseren in het teken van de markten
De evolutie van de energiemarkt
Een goed energiebeleid houdt rekening met alle aspecten Energiebehoefte
Energiemarkt
ENERGIEBELEID
Bedrijfscultuur Ontwikkel een energiebeleid
Bepalen van de aankoopstrategie 1. Bepalen van de aankoopformule
- Moment van contracteren
-
- Interne beslissingsprocedure
Vast Geïndexeerd Clicken Geïndexeerd met fixatiemogelijkheden Flexbibel handelen
- Risicoprofiel bedrijf - Budgettaire impact
2. Bepalen van de indexparameters
- Verbeteringspotentieel
3. Bepalen van de clickformule
- Targets
4. Bepalen van de aankoopstrategie
- Afnameprofiel
5, Flexibel inzetten van je energiebehoefte
- Aanwezigheid van eigen opwek - Stabiliteit van het afnameprofiel - Flexibiliteit van het afnameprofiel - …
Ontwikkel een energiebeleid
Bepalen van de aankoopstrategie 100% Vaste prijs zonder risico voor de netgebruiker
100% Flexibel handelen en risico van de markt bij de netgebruiker
Tussen beide uitersten ligt de gepaste strategie voor elk bedrijf
Kennis van de markt, zijn mechanisme en haar verschillende aspecten is cruciaal !
Ontwikkel een energiebeleid
Structuur van de Belgische elektriciteitmark
Elektriciteit
Pricing van elektriciteit De elektriciteitsprijzen worden beïnvloed door: - Economische activiteit - Brandstoffen - Weersomstandigheden: belang groeit door installatie van hernieuwbare energie - Geïnstalleerd vermogen eigen opwek - Kostprijs primaire brandstof - Impact CO2 - Elektriciteitsprijzen van de (markt)gekoppelde landen (belang interconnectie) - Overheidsbeslissingen (bv. Sluiting kerncentrales, verdubbeling importcapaciteit) - Beschikbare productiemiddelen
De aankoop van elektriciteit
Pricing van elektriciteit: marginale kost duurste energiebron De prijs van elektriciteit wordt bepaald door de marginale kost van de duurste energiebron op een bepaald moment.
De marktprijs is dus afhankelijk van: - De beschikbare opwekcapaciteit - De vraag naar elektriciteit
De aankoop van elektriciteit
3 marktniveau’s: Spot, Termijn, Onbalans Op de Spotmarkt wordt elektriciteit day ahead en intraday verkocht voor alle uren van de dag. De referentiebeurs voor spot in België is Belpex. Op de Termijnmarkt worden toekomstige (baseload) blokken elektriciteit verkocht: Maanden Kwartalen Jaren De referentiebeurs voor termijn in België is IceEndex. De onbalansprijzen zijn het resultaat van de handel die Elia uitvoert voor het bewaren van het evenwicht op het net op kwartierbasis. De prijzen worden gepubliceerd op de website van Elia. Slechts een beperkte hoeveelheid stroom wordt in België via een beurs verhandeld. Meestal gebeurt dit OTC.
De aankoop van elektriciteit
Spotmarkt Belpex De gemiddelde Belpex uurprijzen weerspiegelen duidelijk de gemiddelde dagelijkse behoefte aan elektriciteit gedurende een dag. De spotmarkt is afhankelijk van het evenwicht tussen vraag en aanbod op uurbasis. Door marktkoppeling hebben ook buitenlandse spotmarkten een belangrijke invloed.
De aankoop van elektriciteit
Spotmarkt Belpex De (uur)prijzen op Belpex zijn zeer sterk afhankelijk van de beschikbare productiemiddelen en de nood aan energie: -
Koude, donkere werkdagen: dure prijzen
-
Zonnige, winderige weekend dagen: lage prijzen
De aankoop van elektriciteit
De (lange) termijn markt De termijnmarkt (endex) is veel minder volatiel dan Belpex. Deze markt is eerder van de evolutie van grondstoffen.
De aankoop van elektriciteit
De (lange) termijn markt: invoeden De termijnmarkt wordt sterk bepaald door de prijsevolutie van de grondstoffen (aardgas, steenkool, CO2 emissierechten, …) en politieke en economische omstandigheden. De laatste jaren wordt de termijnprijs vooral beïnvloed door:
-
De economische crisis
-
De dalende steenkoolprijzen
-
De historisch lage prijzen voor CO2
De aankoop van elektriciteit
Onbalans Elke evenwichtsverantwoordelijke (ARP) (waaronder ook de leveranciers) is verantwoordelijk voor het evenwicht op het net van zijn portefeuille op kwartierbasis. Elia bewaakt het evenwicht op het hele net (som van alle evenwichtsverantwoordelijken) en handelt op kwartierbasis om onevenwicht zoveel mogelijk ongedaan te maken. -
Bij negatieve onbalans koopt Elia stroom aan. Bij positieve onbalans verkoopt Elia stroom.
Elk onevenwicht van elke ARP individueel wordt afgerekend aan onbalanstarieven. De prijs voor onbalans wordt vastgelegd volgens volgend principe: - Negatieve onbalans: De duurste prijs waaraan Elia stroom heeft gekocht. - Positieve onbalans: De laagste prijs waaraan Elia stroom heeft verkocht. - Als tijdens een bepaald kwartier het systeemonevenwicht, na de acties van Elia, nog groter is dan140 MW wordt een incentive berekend voor ARP’s die het evenwicht mee helpen herstellen.
De aankoop van elektriciteit
Onbalans prijzen (voorbeeld oktober 2013) 275,00 225,00
175,00 125,00 75,00
25,00 -25,00 -75,00
-125,00 POS (€/MWh)
De aankoop van elektriciteit
NEG (€/MWh)
Samenstelling Leveranciersprijs De prijs van de leverancier kunnen volgende onderdelen bevatten. - Energieprijs - (Onbalans)risico’s - Netverliezen voor Elia netwerk 380 – 150 kV - Garanties van oorsprong (GVO) - Marge Leveranciers verpakken deze onderdelen in verschillende producten van risicoloos tot volledig risico voor klant.
Steeds nagaan welke kosten in de energieprijs zijn verwerkt! - De elia netverliezen worden voor ongeveer 1% van de afgenomen stroom aangerekend - De kosten voor GVO’s varriëren tegenwoordig van 0,2 tot 0,5 €/MWh voor algemene groene stroom. Worden deze kosten niet in de energie verrekend, moet deze er uiteraard nog worden bijgeteld.
De aankoop van elektriciteit
Voorkomende producten Op de markt worden we 5 verschillende producten aangeboden waarbij elke leverancier zijn eigen nuances legt. - Vaste Prijs: De commodity prijs wordt op én moment vastgelegd en blijft gelijk gedurende de volledige duur van de overeenkomst - Geïndexeerde prijs: Vlottende prijsformule op basis van een elektriciteitsindex - Clickcontract: De prijs wordt vastgelegd voor een bepaalde leveringsperiode, maar op verschillende momenten gefixeerd - Combinatie geïndexeerd – clickcontract: De basis van het contract is een geïndexeerde prijs, maar met de mogelijkheid om deze te fixeren voor een deel of het volledige volume - 100% Flexibiliteit: Klant is vrij om te handelen of de Termijn- en Spotmarkt. Hij is zelf verantwoordelijk voor nominatie en onbalansafrekening.
De aankoop van elektriciteit
De aankoop van elektriciteit 30/09/2013
31/08/2013
31/07/2013
30/06/2013
31/05/2013
30/04/2013
31/03/2013
28/02/2013
31/01/2013
31/12/2012
30/11/2012
31/10/2012
30/09/2012
31/08/2012
31/07/2012
30/06/2012
31/05/2012
30/04/2012
31/03/2012
29/02/2012
31/01/2012
31/12/2011
30/11/2011
31/10/2011
30/09/2011
31/08/2011
31/07/2011
30/06/2011
31/05/2011
30/04/2011
31/03/2011
28/02/2011
29/01/2011
29/12/2010
Vaste Prijs - Interessant als de markt laag staat en verbeterpotentieel in de toekomst beperkt is
- Risicovol: one shot
- Makkelijk te budgetteren
65
60
55
50
45
40
Geïndexeerde prijs: periodiciteit De referentieperiode van de bepaalde index die geldt voor een bepaalde leveringsperiode.
Bestaat uit 3 onderdelen: Referentieperiode Interval Toepassingsperiode Voorbeeld: 603
Ontelbaar veel mogelijkheden: 333, 101, 601, …
De aankoop van elektriciteit
Geïndexeerde prijs: impact van de gekozen index De gekozen index heeft een grote impact op de uiteindelijke prijs en moet worden gekozen in teken van het afnameprofiel. Verbruikprofiel Jan 2013 (181 MWh)
Kost/Index
Kost (€) Prijs (€/MWh)
De aankoop van elektriciteit
Belpex/u 10070 55,69
Belpex Mothly AVR 9749 53,91
ENDEX 101 8497 46,99
ENDEX 601 9070 50,16
Clickcontract Met een clickcontract spreid je het risico van ‘one shot’ van de vaste prijs en het onbekende resultaat van een geïndexeerde prijs op basis van een vastgelegde prijsformule. De uiteindelijke vaste prijs wordt bepaald door fixaties op verschillende momenten - Indekking tegen prijsstijging - Potentieel om de energieprijs te verlagen bij daling op de markt. 65 60 55 50 45
BE Cal2014 (€/MWh)
Click 1 (€/MWh)
De aankoop van elektriciteit
Click 2 (€/MWh)
Click 3 (€/MWh)
Click 4 (€/MWh)
30/09/2013
31/08/2013
31/07/2013
30/06/2013
31/05/2013
30/04/2013
31/03/2013
28/02/2013
31/01/2013
31/12/2012
30/11/2012
31/10/2012
30/09/2012
31/08/2012
31/07/2012
30/06/2012
31/05/2012
30/04/2012
31/03/2012
29/02/2012
31/01/2012
31/12/2011
30/11/2011
31/10/2011
30/09/2011
31/08/2011
31/07/2011
30/06/2011
31/05/2011
30/04/2011
31/03/2011
28/02/2011
29/01/2011
29/12/2010
40
Click AVR (€/MWh)
Clickcontract: aandachtspunten Bij de keuze van de clickformule moet men rekening houden met: -
Aantal clicks
-
Gebruikte indexen: Endex, Belpex, OTC
-
Transparant of ‘Blind’ clicken: bv. Endex op D voor 14u of Endex D+1 voor 9u
-
Clickwijze - Verticaal: M, Q, CAL - Horizontaal: % van het (jaar)verbruik
-
Clickprocedure
-
Eventueel Declick
De aankoop van aardgas
Combinatie geïndexeerd – clickcontract De keuze van deze ‘combi-formule’ biedt het voordeel dat: -
De klant de prijs geïndexeerd kan laten lopen bij duren marktprijzen, maar toch kan fixeren bij marktopportuniteiten De klant kan profiteren van het lagere risico voor de leverancier en dus mogelijk lagere risicokosten in het contract
De varianten zijn even legio als het aantal click- en geïndexeerde formules op de markt. Twee varianten op basis van Belpex uurprijzen:
De aankoop van aardgas
Combinatie Variant 1: Endex-Belpex u (90% fixatie) 2,500
2,000
1,500
1,000
0,500
0,000 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
-0,500 Volume Fixatie 75% (MWh)
De aankoop van aardgas
Volume Belpex (MWh)
Afname (MWh)
21
22
23
24
Combinatie Variant 2: Endex-Belpex u (90% fixatie)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Volume Fixatie 90% (MWh)
De aankoop van aardgas
13
14
15
16
17
Volume Belpex (MWh)
18
19
20
21
22
23
24
Flexibiliteit in het teken van de energiemarkt Traditioneel koopt /verkoopt men energie in teken van zijn afname- en injectieprofiel. Anderzijds kan men ook het profiel wijzigen in het teken van de markten. Hiervoor is flexibiliteit noodzakelijk. Flexibiliteit zit mogelijk in: - Koeling - Verwarming - Gebruik van clarks - …
Demand response management
100% Flexibiliteit: het handelsplatform Gebruik maken van alle markten en alle mogelijkheden die deze markten bieden. Kopen & Verkopen op Termijn- en Spotmarkt Afname/Injectie nomineren en afrekening op basis van onbalans 100% flexibiliteit & 100% risico bij de klant
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Termijn
De aankoop van elektriciteit
10
11
Spot
12
13
14
Onbalans
15
16
17
18
Afname (MWh)
19
20
21
22
23
24
