brandweer duiker Jaargang 4, nr 10, mei 2011

Nieuwsbrief Waterongevallenbeheersing Brandweer

brandweer duiker

Jaargang 4, nr 10, mei 2011

‘Certificatieschema Brandweerduiker en Duikploegleider in afrondende fase’ De werkkamer Brandweer van de Stichting Werken onder Overduk (SWOD), die in januari 2011 is gestart, heeft het certificatieschema voor Brandweerduiker en Duikploegleider in eindconcept gereed. Het eindconcept wordt momenteel beoordeeld door de NVBR.

Jaargang 1, nr 1, januari 2010

”Het is de bedoeling dat de Brandweer een eigen Categorie krijgt binnen het stelsel van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW)”, stelt Mark Bokdam (landelijk duikcoördinator van de NVBR en voorzitter van de werkkamer Brandweer van SWOD). Naast de huidige Categorieën A t/m D krijgt de Brandweer een eigen Categorie E. De Brandweer valt op dit moment qua normenkader voor het brandweerduiken onder het regime van het Ministerie van Veiligheid & Justitie (V&J voorheen BZK). Zodra het nieuwe certificatieschema voor het brandweerduiken wordt vastgesteld dor de Minister van SZW, vervalt het huidige normenkader van V&J. Op de vraag of het hiermee helemaal anders wordt antwoord Bokdam: “Het oude normenkader gaat 1 op 1 over in het nieuwe certificatieschema. Daarnaast wordt het voor de Brandweer mogelijk om te gaan werken met Service Supply Equipment (SSE) en om dieper te duiken dan 15 meter”. De werkkamer Brandweer heeft een voorstel voorgelegd aan het Centrale College van Deskundigen van SWOD, dit voorstel behelst het werken middels een modulair systeem. De huidige Categorieën A en B worden in dit voorstel opgedeeld in modules. Door het volgen van een aantal van deze modules met daarbij een aanvullende specifieke opleiding voor het specifieke werk van een Brandweerduiker / Duikploegleider, kan worden voldaan aan de normen die omschreven staan in het certificatieschema voor Brandweerduiker en Duikploegleider. “Je kunt het systeem vergelijken met het worden van Brandweerchauffeur”, stelt Bokdam. Je haalt eerst je Rijbewijs, daarna volg je een opleiding met als resultaat het diploma Brandweerchauffeur. Dit is ook de wijze waarop er wordt gehercertificeerd. “Voor het verlengen van het rijbewijs moet je periodiek naar het gemeenthuis. Voor het deel Brandweerchauffeur kennen we de werkgeversverantwoordelijkheid voor het op peil houden van de vakbekwaamheid”. Een dergelijk systeem is ook prima toepasbaar op het brandweerduiken. Het is de bedoeling dat het certificatieschema voor Brandweerduiker en Duikploegleider voor de zomervakantie in 2011 wordt afgerond. Na de zomervakantie gaat het certificatieschema de besluitvormingsprocedure in.

Themaconferenties van het netwerk Repressie inzake de visie op Waterongevallenbeheersing door de Brandweer Er zijn drie themaconferenties voorbereid door het netwerk repressie. Deze conferenties staan in het teken van de visie op Waterongevallenbeheersing. De conferenties zijn bedoeld voor hoofden repressie, regionaal duikcoördinatoren en regionaal commandanten. Tijdens de conferenties wordt ingegaan op de visie op waterongevallenbeheersing en de daarbij behorende “Marsroute 2010-2014”. De conferenties zullen gebiedsgewijs plaatsvinden. District Zuid en Zuid-West: dinsdag 7 juni 2011 van 09.30 tot 12.00 uur in Breda; District Midden en Oost: woensdag 20 juli 2011 van 09.00 tot 12.30 uur in Barneveld (tijdens deze conferentie wordt tevens ingegaan op het dossier variabele voertuigbezetting); District Noord en Noord-West: maandag 11 juli 2011 van 09.30 tot 12.00 uur in Amsterdam. Voor een overzicht van de districtsindeling zie: http://www.nvbr.nl/wie_zijn_we/netwerken/netwerken/landel ijk_netwerk/overzicht/ Meer informatie? Neem dan contact op met Mark Bokdam (landelijk duikcoördinator) van de NVBR, e-mail: [email protected]

Nieuwsbrief Waterongevallenbeheersing Brandweer

Nieuws van de vakgroep BWB Op donderdag 12 mei 2011 vergaderde de vakgroep Bestrijding Waterongevallen door de Brandweer (BWB). Tijdens deze vergadering is stilgestaan bij een aantal onderwerpen waarover we u graag via deze nieuwsbrief informeren. Stand van zaken regio’s Zaanstreek Waterland geeft aan dat de regio’s in het district Noord-West wordt gesproken over het samenwerken bij specialismen van de Brandweer. Friesland werkt aan een beleidstuk voor de toekomst van de duiktaak in Friesland. Gelderland Midden maakt momenteel een kwaliteitsslag (qua implementatie van procedures / werkinstructie ed.). Drenthe heeft nu nog drie duikteams, er zijn op bestuurlijk niveau scenario’s neergelegd. Hierover moet nog besluitvorming plaatsvinden. Haaglanden gaat van 7 teams naar twee dedicated teams. Gooi en Vechtstreek heeft de oppervlaktereddingsteams inmiddels operationeel.

Stand van zaken kerngroep Er is nog steeds een vacature voor het district Noord. Ook het district zuid moet op zoek naar een nieuwe afvaardiging (Roald Paaps moet vanwege een studie na de zomer van 2011 stoppen als kerngroeplid). Waterrisicokaart van Nederland In de visie op waterongevallenbeheersing [2010-2014] is aangegeven dat er een landelijke waterrisicokaart moet worden ontwikkeld. Vanuit de NVBR is hiermee een aanvang gemaakt. Zuid-Holland Zuid en AmsterdamAmstelland hebben als pilotregio gefungeerd. De kaart is inmiddels gedeeld met alle veiligheidsregio’s (via de regiovertegenwoordigers) met het verzoek om voor de eigen regio de risicogebieden te markeren. De kaart wordt in juni 2001 opgeleverd. Herindeling MijnNVBR, groep Waterongevallen De kerngroep heeft de internetomgeving voor de vakgroep BWB opgeschoond en opnieuw ingericht. Er is gekozen om de structuur van de kerngroep aan te houden. Er is per portefeuille een map aangemaakt. Per portefeuille staat tevens aangegeven wie de contactpersoon is met daarbij aangegeven de contactgegevens. Ontwikkelingen opleiding Duikploegleider Er is op verschillende plaatsen gestart met de vernieuwde opleiding duikploegleider. De vernieuwde opleiding wordt afgesloten met vier proeven van bekwaamheid. Hieronder een korte omschrijving van de vier proeveonderdelen. Deze proeven worden door het opleidingsinstituut verdeeld over diverse dagen en in overleg met het Nbbe gepland. 1.

In een leslokaal wordt een authentieke toets afgenomen. Dit houdt in dat twee beoordelaars een kandidaat beoordelen op zijn duikmedische vaardigheden. In het leslokaal zit een duiker met een duikerziekte. Aan de kandidaat de vraag om te herleiden aan de symptomen welke duikziekte hij mogelijk heeft. Vervolgens wordt ook verwacht dat de kandidaat gaat handelen. Dit proeveonderdeel bestaat uit 4 verschillende onderdelen in ongeveer 60 minuten.

2.

Op een gecertificeerde computerlocatie wordt een Online examen afgenomen. In ongeveer 45 minuten doorloopt de kandidaat diverse vragen en beantwoord deze via de computer.

3.

Aan de waterkant wordt een scenario gedraaid en krijgt de kandidaat de taak een inzet te leiden. Voor dit onderdeel is een goede organisatie met al zijn veiligheidsaspecten van belang.

4.

Tenslotte doet de kandidaat een virtuele inzet voor een computerscherm. Met behulp van 1 examinator en een technisch regisseur wordt de kandidaat door een virtuele omgeving geloodst. De kandidaat doet zijn inzet en wordt daarop beoordeeld.

Overzicht 84 duikteams Brandweer, mei 2011 Werkinstructie BWB Het NIFV is met een werkgroep aan de slag om een nieuwe werkinstructie te schrijven die de Leidraad BWB uit 2004 vervangt. De werkgroep is gestart met het uitwerken van een gespecificeerde Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E) voor het bestrijden van waterongevallen. Op basis van deze RI&E wordt de werkinstructie nader uitgewerkt en de verwachting is dat deze in september 2011 afgerond kan worden. Tenslotte zijn er afspraken gemaakt over de besluitvorming (wie stelt vast) en de verspreidingsvorm (boekwerk / digitaal). Onderwijscontent BWB Voor het dossier waterongevallenbeheersing wordt invulling gegeven aan een nieuwe onderwijscontent. Doel van deze exercitie is het bijeen brengen van alle les – en leerstof tav het bestrijden van waterongevallen die beschikbaar is voor alle betrokkenen bij een waterongeval (Brandweerduiker, Duikploegleider, Duikinstructeur, Manschap, Bevelvoerder, Officier van Dienst). Per thema wordt aangegeven voor wie dat van toepassing is. De onderwijscontent wordt net als de werkinstructie in september 2011 afgerond.

Het grootste verschil met de oude opleiding is het kennisniveau van de duikmedische kennis. Deze kennis wordt tijdens de lessen aangeboden. Het Nbbe werkt een schema uit voor duikmedisch handelen. Dit schema wordt gedeeld met het veld en dient als basis voor de examinering. Zodra de pilots afgesloten zijn zal via de kerngroep zoveel mogelijk info worden gedeeld via MijnNVBR. Meer informatie? Neem dan contact op met Frans van der Veen, email: [email protected]

Nieuwsbrief Waterongevallenbeheersing Brandweer Presentatie KNRM Tijdens de vergadering van de vakgroep BWB heeft de KNRM een presentatie verzorgd. Tijdens de presentatie werd ingegaan op de organisatie van de KNRM, de taakstelling en hoe men hier op voorbereid is.

Selectie wie doet wat: “duikpsychologische keuring”

De KNRM staat voor de volgende taakstelling: • Redden en helpen op zee; • Radio Medisch Advies; • Medische evacuaties; • Kusthulpverlening; • Strandbewaking; • Rampenbestrijding; • Voorlichting.

Deze inventarisatie heeft als doel een algemeen beeld te krijgen hoe er wordt geselecteerd binnen brandweer Nederland en zal met name worden toegespitst op “toegepast psychologisch onderzoek”.

De KNRM heeft hiervoor geborgd dat men: • Een convenant met de Kustwacht heeft; • 24 uur per dag inzetbaar is; • Er een gegarandeerde respons op noodberichten is; • De kwaliteit en kwantiteit taak van de KNRM op een hoog peil heeft. Hiervoor heeft de KNRM de beschikking over de volgende Operationele organisatie: • 42 reddingstations; • 1.100 vrijwilligers; • 70 reddingboten; • 10 beroepsschippers; • 40 ondersteunende personeelsleden.

Op initiatief van de kerngroep van de vakgroep BWB is in mei 2011 gestart met de inventarisatie van de in het land toegepaste selectiemethoden “Brandweerduiker”.

Er zijn korpsen die voorafgaand aan de opleiding / aanstelling tot brandweerduiker alleen een fysieke test als criteriumonderzoek hanteren. Als psychologische criterium en borging geldt dan vaak de eerder uitgevoerde psychologische brandwachtaanstellingskeuring. Er zijn ook korpsen die naast de fysieke test en eerder uitgevoerde psychologische brandwachtaanstellingskeuring een specifieke duikpsychologische test laten uitvoeren. Om de verschillende methoden van selecteren inzichtelijk te krijgen, zijn de regionale vertegenwoordigers van de duikteams aangeschreven. Hen is gevraagd een inventarisatieformulier in te vullen en dit via de mail te retourneren naar Ron Stil (kerngroeplid vakgroep BWB). Ook wordt gevraagd eventueel relevante en beschikbare documenten mee te zenden. Met het oog op gelijkheid in kwaliteit, veiligheid en de mentale weerbaarheid van de individuele (aanstaande) brandweerduiker en met het toekomstige “certificatieschema brandweerduiker” aanstaande, lijkt het de kerngroep zeer gewenst dat er landelijke gelijkheid moet worden nagestreefd binnen de selectie van Brandweerduikers. De vertegenwoordigers van de vakgroep BWB is dan ook met nadruk gevraagd te reageren. Nader onderzoek en ontwikkeling van een “model selectie Brandweerduiker” zal in een later stadium kunnen gaan plaatsvinden. Meer informatie? Neem dan contact op met Ron Stil, email: [email protected]

De KNRM-reddingstations in Nederland In het kader van de visie op Waterongevallenbeheersing door de Brandweer zijn de banden aangehaald met de KNRM als multidisciplinaire partner bij incidenten op of in het water. Vanuit de kerngroep is Martijn van Straten aangewezen als de contactpersoon namens de NVBR richting de KNRM.

Deelproject Waterongevallen “visie op materieel” In opdracht van de RRC ontwikkeld de NVBR een visie op materieel voor het grootschalig optreden. Op basis van de Leidraad Grootschalig Brandweeroptreden worden “landelijke specialismen” beschreven. In oktober 2011 zal er een visiedocument opgeleverd worden. Martijn van Straten is de deelprojectleider van het deelproject Waterongevallen. De kerngroep van de vakgroep BWB zal als werkgroep fungeren voor dit deelproject. Er bestaat momenteel geen bovenregionaal specialisme voor het bestrijden van waterongevallen. Reddingsduiken en Oppervlakteredding vallen onder de brandweerzorg die regionaal geregeld dient te zijn (geen landelijk specialisme). De vraag die overblijft voor dit onderwerp is hoe de brandweer kan optreden bij overstromingen. Welke rol kan zij vervullen, hoe er kan worden samengewerkt met de andere organisaties (KNRM, Reddingsbrigade Nederland, KLPD, Defensie) en wie een taak hebben op dit gebied. Als de bovenstaande vragen zijn beantwoord, zal worden gekeken of hier aanvullend materieel voor nodig is en hoe de financiering hiervan wordt geregeld.

Foto: samenwerking Brandweer & KNRM

Meer informatie? Neem dan contact op met Martijn van Straten, email: [email protected]

Nieuwsbrief Waterongevallenbeheersing Brandweer

Digitale duikregistratie aan de waterkant Door Veiligheidsregio Noord-Holland-Noord Het registreren van duiktijd, flesdruk, duikdiepte en oefenkaarten is cruciaal. De meeste duikteams doen dit, net als brandweer Hoorn deed, langs de waterkant op papier of met behulp van een whiteboard en een stift. Als het regent is dit niet altijd even gemakkelijk! Steeds meer brandweervoertuigen zijn uitgerust met een MDT (Mobiele Data Terminal). De nieuwe mogelijkheden waren voor brandweer Hoorn aanleiding op zoek te gaan naar een andere manier van duikregistratie en duiktijdmonitoring. De keuze viel op de MDT. Om dit te kunnen realiseren heeft Joost Deen na overleg met duikcoördinator Carlo Nannings een applicatie ontwikkeld voor de digitale registratie van al deze gegevens. In het duikregistratieprogramma wordt de registratie van bv. oefenkaarten, weersomstandigheden, temperatuur en duiklocatie ingevoerd. Werking duiktijdmonitoring Voor de oefening of inzet voert de duikploegleider de namen van de duikers, de begindruk van de duiksets en de te verwachten duikdiepte in de MDT in. Van veel locaties in het verzorgingsgebied zijn bereikbaarheidskaarten of waterkaarten gemaakt zodat de diepte goed te bepalen is. Als de diepte en de flesdruk ingevoerd zijn, geeft de applicatie automatisch de te verwachten inzettijd van de duiker voor hoog (72 l/min boven water) en laag verbruik (40 l/min boven water) weer totdat de reservelucht aangesproken wordt.

Aan het einde van de duik is het invoeren van de einddruk en het indrukken van de stopknop voldoende om de duik af te sluiten. Als de duiker langere tijd boven water is en mogelijk nog een keer tijdens dezelfde duik ingezet wordt, is het ook mogelijk tijdens de duikwerkzaamheden de duik te pauzeren. Na elke handeling slaat de applicatie alle gegevens op zodat deze gegevens bij onverwachte uitval van de hardware altijd terug te vinden zijn.

Afbeelding 3 Duikmonitor gestopt Doordat alle gegevens direct zichtbaar zijn in het MDTscherm heeft de duikploegleider een beter inzicht in het reële luchtverbruik van de duiker onder water. Als de duiker de laatste periode onder water zware arbeid heeft verricht, bijvoorbeeld door het bergen van een slachtoffer of het doorzoeken van een voertuig, dan zal de resterende duiktijd met het registratieprogramma ook worden herberekend aan de hand van dat verbruik. Hierdoor heeft de duikploegleider meer gegevens om de maximum duiktijd van de duiker te bepalen of bij te stellen en zal het risico dat onverwacht de reguliere lucht op is afnemen (zie afbeelding 4, bron: Brandweerduiken beschouwd IOOV).

Na aankomst op locatie wordt de MDT meegenomen naar de waterkant. Op het moment dat de duiker te water gaat wordt de duiktijdmonitoring gestart door het indrukken van de startknop.

Afbeelding 1 Beginscherm Duikmonitor Wanneer de tussendruk van de duiker in de MDT-applicatie wordt ingevoerd, wordt van het afgelopen interval het reële luchtverbruik berekend en weergeven. Op basis hiervan wordt de tijd berekend die de duiker nog heeft voordat zijn reservelucht wordt aangesproken. Er wordt dus altijd gewerkt met het werkelijke luchtverbruik van de duiker. Om te zorgen dat de tussendruk voldoende regelmatig wordt opgevraagd volgt na aanvang van de duik iedere 10 minuten een optisch- en akoestisch alarm.

Afbeelding 2 Duikmonitor gepauzeerd

Afbeelding 4 Ongewenste situatie met oorzaak “reguliere lucht onverwacht op” Duikregistratie De gegevens die tijdens de duiktijdmonitoring worden geregistreerd worden tenslotte in het registratieprogramma samengevoegd tot een compleet duikregistratieformulier. Op dit registratieformulier worden alle vereiste gegevens ingevoerd zoals duiklocatie, weersomstandigheden en de beoefende oefenkaarten. Als alle gegevens zijn ingevoerd wordt het registratieformulier opgeslagen en uitgeprint. Als het waterongevallenvoertuig de kazerne in rijdt wordt via het draadloze netwerk het registratieformulier direct uitgeprint. Aan de hand van dit formulier worden handmatig de duiklogboeken en de korpsregistratie ingevuld. Misschien dat deze handmatige handeling in de toekomst nog verbeterd wordt. Meer informatie? Neem dan contact op met de heer C. Nannings, duikcoördinator ([email protected]) of J. Deen ([email protected]), medewerker preparatie brandweer Hoorn.

Nieuwsbrief Waterongevallenbeheersing Brandweer

Uit de media

De Telegraaf, 6 april 2011

Diving safetymemo inzake de Interspiro MK-III

Voor meer Diving Safety Memo’s zie MijnNVBR, met dank aan de Duik- en Demonteergroep van de Koninklijke Marine. Visie op Waterongevallenbeheersing door de Brandweer uitgekomen in gedrukte vorm De NVBR heeft de visie op Waterongevallenbeheersing door de Brandweer uitgebracht in gedrukte vorm.

Colofon Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en Rampenbestrijding

Deze nieuwsbrief is een uitgave van de NVBR en verschijnt minimaal viermaal per jaar. De nieuwsbrief is bestemd voor alle brandweerduikteams en andere betrokkenen. Aan deze nieuwsbrief kunnen geen rechten worden ontleend. Vragen, opmerkingen, tips en suggesties zijn welkom. U kunt daarvoor contact opnemen met Mark Bokdam (landelijk duikcoördinator) van de NVBR via (026) 355 23 03 of [email protected].

Postbus 7010 6801 HA Arnhem (026) 355 24 55 www.nvbr.nl © NVBR