Boeren vragen aandacht president voor lage padieprijs

Jaargang 105

DINSDAG 12 NOVEMBER 2013

NO. 41892

SRD 1,25

Nog meer onweer op komst door Melissa Achthoven

Na de verrassende regenbuien van de afgelopen dagen hoeft niemand zonneschijn te verwachten. Integendeel, de Meteorologische Dienst Suriname voorspelt evenveel nattigheid, nu Suriname zich bevindt in de overgangsperiode van de grote droge tijd naar de kleine regentijd (begin december – midden januari). ,,Dit weer zal voorlopig zo blijven,”zegt meteoroloog Dwight Samuel aan De West. De extra neerslag is mede het gevolg van een regelmatige storing in de Inter-Tropische Convergentie Zone (ITCZ) die het

weer in Suriname enorm beïnvloedt. De weerman spreekt de verwachting uit dat bewolking afgewisseld wordt met lichte tot matige regenbuien. Bovendien kunnen er lokaal lastige onweerssituaties optreden. Een voorbeeld daarvan zijn de hevige windstoten van gistermiddag met zware regenval met als gevolg, dat de daken van twee woningen werden weggerukt aan de Orvistraat te Flora. Voor wat het binnenland aangaat worden er matig wijdverspreide regenbuien verwacht, terwijl het rond middernacht steeds droog zal zijn. Meer op pag. 2

Boeren vragen aandacht president voor lage padieprijs Een bijna 200 man tellende delegatie van de Surinaamse Padie Boeren Associatie (SPBA) uit Nickerie, Coronie en Saramacca, heeft vandaag een petitie voor president Desiré Bouterse achtergelaten op zijn Kabinet. De president was niet aanwezig om de wanhopige landbouwers te ontvangen. De boeren hebben vervolgens ook bij De Nationale Assemblee (DNA) een petitie aangeboden. In de petitie vragen ze voor de zoveelste keer aandacht voor

de lage padieprijs à SRD 55,- per baal die bij de jongste oogst door de opkopers is aangeboden. De boeren vragen om compensatie van de overheid door middel van teruggave van de belasting op diesel. Ondanks dat de inzaaiperiode al bijkans twee weken gaande is, is er tot nog toe heel weinig padie ingezaaid, dit doordat de boeren door de lage opkoopprijs te weinig financiële middelen overhouden om hun kredieten bij de banken af te lossen

en om te investeren voor het nieuwe seizoen. ,,We weten niet of we nog kunnen inzaaien”, zegt SPBA-voorzitter Harinannan Oemraw. De landbouwers breken zich het hoofd om het feit dat de padieprijzen dalen, terwijl de onkosten steeds hoger worden: ,,Alles wordt duurder”, klaagden de boeren in koor, terwijl een afvaardiging van de protesterende boeren de petitie overhandigde. Volksvertegenwoordiger Ricardo Panka (fractieleider MC/NDP), zegt dat er in dit

geval sprake is van een structureel probleem: ,,…als het gaat om deze zeer belangrijke sector (landbouw), dat wij als DNA er heel veel aandacht aan zullen besteden”. Het indienen van de petitie zorgde voor een helse drukte voor het DNA-gebouw en het Kabinet van de President. ,,Ik vind het helemaal niet goed. Als de president aanwezig zou zijn was het helemaal anders”, aldus Oemraw. Meer op pag. 2

Unicef pleit voor verruiming vaccinatiepakket In het kader van de vijfde herdenking van World Pneumonia Day, vandaag 12 november, heeft het United Nations Children’s Fund (UNICEF) onder meer gepleit voor een verruiming van het vaccinatiepakket in de diverse landen. De internationale waakhond van kinderrechten is erg bezorgd om de hoge kindersterfte als gevolg van pneumonia of

longontsteking in vooral ontwikkelingslanden. Door middel van het thema ‘Innovating to Fight Child Pneumonia’ vraagt UNICEF aandacht voor het feit dat wereldwijd bezien pneumonia met een percentage van 20 de voornaamste doodsoorzaak onder kinderen is en dat jaarlijks meer dan een miljoen kinderen aan de gevolgen daarvan sterven. Het

UNICEF maakt overigens gewag van het vandaag gelanceerde ‘Pneumonia and Diarrhea Progress Report 2013’ door het International Vaccine Access Center (IVAC), dat in zijn laatste maandelijkse reportage over de globale toegang tot nieuwe kindervaccins meldt, dat Suriname tot de landen behoort die nog altijd geen pneumokokken conjugaat en

rotavirus vaccins hebben opgenomen in hun Nationaal Immunisatie Programma (NIP). Voor wat betreft het PCV-Vaccin, dat beschouwd wordt als een belangrijke bescherming voor kinderen jonger dan 5 jaar tegen gevaarlijke longbacteriën, meldt het IVAC dat 102 landen PCV in hun NIP hebben opgenomen, 41 landen dit in de planning hebben en dat Suriname met 48 landen nog een besluit hierover moet nemen. Meer op pag. 2 Suriname behoort tot de weinige landen in de regio, waar nog geen beslissing is genomen over de opname van het Pneumokokken Conjugaat Vaccin, PCV in het vaccinatiepakket. Uit statistieken blijkt dat PCV en Hibvaccinatie het aantal longinfecties met 49% reduceren. Een schoon fornuis en de toediening van antibiotica en borstvoeding besparen eveneens veel kinderleed.

Parlementarier Asiskumar Gajadien (m) in gesprek met protesterende padieboeren voor het gebouw van De Nationale Assemblee. Meer dan 200 padieboeren uit Nickerie, Coronie en Saramacca hebben vandaag petities aangeboden op het Kabinet van de President en bij het parlement. Ze vragen aandacht uit de hoogste regionen voor de ietwat te lage prijs van SRD 55 per baal. (foto: Johan de Randamie)

Namaak Lotto schoenen worden opgeruimd De politie heeft de vorige week een inval gepleegd in drie zaken in Paramaribo die geruime tijd niet-originele schoenen van het merk Lotto verhandelden. De distributeur van dit merk in Suriname had al enige tijd door dat enkele handelaren zich schuldig maakten aan het bedrieglijk gebruik van een handelsnaam of – merk, wat een strafbaar feit oplevert. Hij maakte hier gewag van bij de politie, waarna de sterke arm op onderzoek uitging. Politie-inspecteur Humphrey Naarden bevestigde dit eerder vandaag tegenover De West. Naarden laat weten dat uit één van de schoenenzaken ongeveer 150 paar namaak-

schoenen van het merk Lotto in beslag zijn genomen. De nodige maatregelen zullen volgens artikel 400 van het Surinaams Wetboek van Strafrecht, dat handelt over het misleidend gebruikmaken van handelsnamen of –merken van rechthebbenden, getroffen worden tegen de overtreders. Naar zeggen van Naarden riskeert men conform het wetboek een gevangenisstaf van drie maanden of een geldboete van 600 Surinaamse dollar. Naarden zegt dat de politie niet als zodanig wordt geconfronteerd met aangiftes van een dergelijke aard. Meer op pag. 2

Stuwadoors Integra Marine in actie door Melissa Achthoven

Meer dan honderd stuwdoors die schepen en containers lossen en laden voor Integra Marine & Freight Services NV zijn vanmorgen in actie gegaan en verzamelden zich uit protest in het gebouw van de Vakcentrale C-47 voor een algemene ledenvergadering. De aanleiding voor de actie is dat de directie van Integra Marine weigert de bond te accepteren, zegt bondsvoorzitter Robby Berenstein. De werknemers eisen erkenning van hun vakorganisatie, die lid-

bond is bij C-47. De stuwadoors hopen in georganiseerd verband hun belangen beter te kunnen behartigen. Ondanks de actie was de bedrijvigheid op de haven niet geminimaliseerd. Enkele kraanoperators op De Nieuwe Haven werkten gewoon door, maar het overgrote deel van de dienstverleners van Integra Marine was in actie. Werkers van ploegendiensten die normaliter om 16:00 uur en 23:00 uur aan de slag moeten zullen niet opkomen. Meer op pag. 2

DE WEST VAN DINSDAG 12 NOVEMBER 2013

PAGINA 2

NO. 41892

“Vier van de zeven leden aanbestedingscommissie hebben getekend” R. Manbodh, één van de leden van de aanbestedingscommissie, zegt aan De West dat inderdaad slechts vier van de zeven leden van de aanbestedingscommissie hebben getekend, zodat NV Flex de gunning “in verband met de moderne inzichten en nieuwe opvattingen”heeft gekregen ondanks dat de NV Flex de hoogste prijzen aanbood, terwijl vice-president Robert Ameerali de vorige week het tegenovergestelde beweerde in het parlement. De directeur van Surishopping had ook betoogd, dat één van de leden uit de commissie stapte, omdat die niet wilde meedoen met het corruptieschandaal. Ook dat klopt volgens Manbodh.

Manbodh zegt zich niet verder te willen bemoeien met deze zaak, omdat ook hij geen stukken hebben ondertekend, waarmee de aanbesteding van de brandweer werd gegund aan de NV Flex. “Je zou één van de leden kunnen vragen die wel heeft getekend”, zegt Manbodh. De aanbestedingscommissie heeft aanbevolen dat het bedrijf Flex Wholesale and Retail NV de gunning krijgt met als kanttekening: “In verband met de moderne inzichten en nieuwe opvattingen”. De overige bedrijven te weten Alo designs, Top Sport, Shalimar, Shamara International, S.O.S. Handelmij, J. F. Tjon A Long, Surishopping N. V,

Ramjanan N. V. en Infinity hebben onvoldoende ingespeeld op de nieuwere uitvoeringen van de persoonlijke standaard uitrustingen en attributen. Naast Surishopping die voor haar rechten opkwam, heeft een aantal van de inschrijvers ook brieven gestuurd naar de aanbestedingscommissie. Ook zij werden genegeerd. NV Flex was SRD 2,2 miljoen duurder vergeleken met Surishopping die al jaren goederen levert voor de brandweer, en dit zonder enige klacht. Surishopping liet de vorige week tijdens een persconferentie de kwaliteit van enkele artikelen zien zoals brandweerpakken en beademingsapparatuur.

Nog veel onduidelijkheid over Newmont deal Er is nog erg veel onduidelijkheid over de voortgang van de goudovereenkomst die de Surinaamse Staat met Surgold, de joint venture tussen Suralco en de Amerikaanse multinational Newmont Mining Corporation, van plan is aan te gaan. Volgens president Desiré Bouterse heeft hij de overeenkomst tussen de Staat Suriname en Surgold al ondertekend en is men in afwachting van Surgold voor de definitieve bekrachtiging van de overeenkomst. Op de website van de Amerikaanse multinational wordt er geen melding gemaakt van een eventuele vordering die er is geboekt en slechts de bedrijfsresultaten van het derde kwartaal van 2013 zijn daarop gepubliceerd. Er wordt daarbij melding gemaakt van teruglopende inkomsten van US$ 2 miljard, ofte wel een terugval van 20% ten opzichte van dezelf-

de periode van het vorig jaar. Het gelukte de onderneming wel netto-inkomsten van US$ 429 miljoen te behalen, mede dankzij de kostenbesparingen van in totaal US$ 700 miljoen en de verkoop van haar investering in Canadian Oil Sands Limited voor een bedrag van US$ 587 miljoen. Over de operationele kosten die Newmont in het Merian-project maakt vanwege de miljoeneninvesteringen die momenteel gepleegd worden, meldt de kwartaalrapportage: “Capital expenditures in South America were primarily related to the Conga and Merian projects, surface mine development, leach pad and other infrastructure improvements and equipment purchases”. Intussen heeft de bekende belastingdeskundige Roy Shyamnarain zijn bedenkingen uitgesproken over een mogelijke ondertekening van de goudover-

eenkomst door de president. Volgens Shyamnarain moet de goudovereenkomst niet door de president worden ondertekend, maar door de minister van Natuurlijke Hulpbronnen en zou zowel het parlement als de multinational nog naar de overeenkomst moeten kijken. Hij wijst er ook op, dat er veel onduidelijkheid is over de naamloze vennootschap die speciaal voor de goudovereenkomst in het leven zou worden geroepen. Het is niet bekend of deze nv inmiddels al is geregistreerd. Indien de goudovereenkomst definitief wordt bekrachtigd moeten daarenboven miljoenen Amerikaanse dollars worden vrijgemaakt, zodat de operaties in het Nassaugebied eindelijk opgestart kunnen worden.

Vervolg: Nog meer Vanuit noord-oost tot zuidoost zullen de windsnelheden schommelen tussen de 5 en 30 kilometer per uur. Net voor en tijdens een matige/ zware bui zullen de windstoten krachtiger worden met snelheden variërend tussen 40 en 65 kilometer per uur. Gedurende de nacht zal er weinig tot geen wind waaien, voorspelt de weerkundige.

Vervolg: Boeren vragen In plaats daarvan heeft het hoofd Protocol Dienst Financiën Roselien Sabat de petitie in ontvangst genomen. Echter konden niet alle leden van de SPBA naar binnen en werden, samen met de voorzitter van SPBA, nog vijf padieboeren uitgenodigd in het kabinet. “Wij willen geen koffiekamer tori hebben”, klonk het luid uit de menigte. Het waren Roselien Sabat (Kabinet van de President) en Jennifer Geerlings-Simons (DNA) die de gebouwen uitkwamen om de petitie in ontvangst te nemen en de problemen van de padieboeren aan te horen.

De actievoerende stuwadoors van Integra Marine & Freight Services NV betuigden vanmorgen tijdens een algemene ledenvergadering met gejuich hun instemming met het voorstel van bondsvoorzitter Robby Berenstein en ondervoorzitter Murwin Leeflang om in actie te gaan. (foto: Johan de Randamie)

Vervolg: Stuwadoors Integra Marine in actie De onder-voorzitter van de bond, Mur-win Leeflang, heeft de actievoerenden op het hart gedrukt de presentielijsten te tekenen als bewijs dat ze aanwezig waren in het C-47 gebouw. De bond verwacht vandaag nog een bespreking tussen de directie van Integra Marine en de Bemiddelingsraad voor Geheel Suriname. Morgenochtend moeten de actievoerenden zich om half acht aanmelden op het havencomplex en rond negen uur in het C-47 gebouw. De general manager van Integra Marine, Van Tomme, zei hedenmorgen aan De West dat de samenstelling van de vakbond niet correct

is. In de bond zitten er ook werknemers van VSH Shipping Company en daarom heeft de directie van Integra Marine de bond niet uitgenodigd voor een gesprek. Integra Marine kan de bond, aldus Van Tomme, pas erkennen als de samenstelling van het leden bestand van de vakbond gewijzigd is. Vervolgens merkte hij op dat de havenwerkers en de kraanoperators van Integra Marine aanwezig zijn op het werk en dat de bedrijfsactiviteiten op de haven normaal voortgang vinden. De leiding vindt het niet erg dat de werknemers zich bundelen, aldus Van Tomme. De West vernam van Beren-

stein dat de gesprekken met VSH goed verlopen zijn. De bond heeft afgelopen vrijdag gesprekken gevoerd met de directie waarbij er is gesproken over de algemene scheepvaartsituatie en de belangen van de stuwadoors bij VSH. VSH heeft de bond erkend en zal samen met de bond naar mogelijkheden zoeken om de arbeidsvoorwaarden in acht te nemen. Enkele stuwadoors die hun diensten aan VSH verlenen, maar pas in de middag aan de slag moesten, hebben hedenmorgen met hun aanwezigheid in het C-47 gebouw hun solidariteit betuigd aan hun collega’s bij Integra Marine.

Vervolg: Namaak Lotto schoenen worden “Ik moet zeggen zeer sporadisch, omdat men geen aangifte doet”, merkt hij op. Hij gelooft dat bepaalde personen, wanneer soortgelijke gevallen zich voordoen, de politie inschakelen omdat men verlies lijdt. De vertegenwoordiger van de bona fide fabrikant in deze zaak heeft volgens de politie-inspecteur gebruik gemaakt

van zijn recht. “Er is een dossier opgemaakt en opgestuurd naar het Openbaar Ministerie”. Het OM zal de verdere beslissingen in deze zaak nemen. De Surinaamse markt zit op dit moment vol van namaakgoederen. Vertegenwoordigers van bepaalde goederen en producten in Suriname ondervinden heel

veel schade hiervan, omdat zij op den duur opgescheept zitten met de originele artikelen, terwijl de verkoop van de namaakproducten vlot loopt. Een aantal handelaren is daarom goed gestemd dat er uiteindelijk stappen worden gezet om in deze situatie de nodige ordening te bewerkstelligen.

Vervolg: Unicef pleit voor verruiming Ons land, dat overigens extreem veel kindersterfte kent, heeft volgens het IVAC wel het Haemophilus infuenzae type b (Hib) vaccin opgenomen in het NIP. In het nationale vaccinatiepakket zijn naast Hib ook opgenomen difterie, kinkhoest, tetanus, hepatitis B, polio-

myelitus, bof, mazelen, rode hond en gele koorts. Twee weken geleden is het Bureau voor de Openbare Gezondheidszorg (BOG) daarenboven gestart met een vaccinatie introductiecampagne tegen het humaan papillomavirus, dat onder meer verantwoordelijk is voor

abnormale celgroei van huid en slijmvliezen en de ontwikkeling van baarmoederhalskanker. In de eerste fase zullen in 2013 ruim 22.000 meisjes van de basisschool in de leeftijdsklasse 9-13 jaar een eerste prikje krijgen en vervolgens in 2014 de resterende twee prikjes.

Wingroep opent appartementenverblijf voor seniorenburgers De acht woningen die bestemd zijn voor seniorenburgers op het complex van de Wingroep aan de Walther Hewittstraat zijn niet voor een ieder. Dit zei Rob Mooij die belast is met de dagelijkse leiding van de stichting, gisteren bij de officiele opening van de acht appartementen, die zijn opgezet met het doel een aantal seniorenburgers huisvesting te bieden. De appartementen zullen ook voor andere behoeftigen worden ingezet. Volgens Mooij zijn vier van de onderkomens voor permanent verblijf bestemd. Dat wil zeggen dat een seniorenburger zo een appartement kan huren om er te verblijven. Indien zij lichte zorg nodig hebben kunnen zij dat volgens Mooij ook krijgen. Hoewel de Wingroep ook thuiszorg biedt, hoeft men daar geen gebruik van te maken. “Men kan ook terecht bij een andere thuiszorg organisatie of een verpleegkundige”, reageerde Mooij.

Hij zei dat de mensen op het complex veilig kunnen wonen. Er is een dagactiviteitencentrum waar er een uitbater is, die tegen een sociaal tarief eten zal leveren aan de seniorenburgers, die hun intrek hebben genomen in de appartementen. Daarnaast zijn er nog vier appartementen die de organisatie wil gebruiken voor tijdelijke zorg. Het verschil tussen de twee is volgens de Win coördinator, dat in die appartementen die doelgroep tijdelijk kan worden opgevangen. “Veronderstel dat u voor uw bijgaande moeder of vader zorgt en wil een maand met vakantie, wie zorgt dan voor uw ouders als er geen andere familie is in het district”, vroeg Mooij zich af. In dat geval zijn de vier appartementen ter beschikking en kunnen de seniorenburgers opgevangen worden. Afgesproken wordt dan wat voor zorg zo een oudere burger nodig heeft en die wordt dan verleend aan de desbetref-

fende persoon. Dit ge-beurt volgens de Wingroep directeur tegen een sociaal tarief. Mooij benadrukte, dat het appartementencomplex slechts is voor seniore burgers uit Nickerie, omdat hij reeds door stedelingen benaderd is die een appartement wilden huren. Hij gaf aan dat seniorenburgers met een klein pensioen en AOV eerder in aanmerking komen. De huur bedraagt srd 250 per maand inclusief licht en water. Daarnaast kunnen ook Nickerianen die in Nederland wonen en willen komen overwinteren, zo een appartement huren. Samen met de opening van de seniorenwoningen vond ook de opening van het activiteitencentrum voor senioren plaats en de opening van een sport- en eetcafe. Het project dat 170.000 Euro heeft gekost, is opgezt met de steun van het Maagdenhuis in Nederland en de Staatsolie Foundation for Community Development.

NO. 41892

PAGINA 3

DE WEST VAN DINSDAG 12 NOVEMBER 2013

Justitia Pietas Fides MMCCCXVI Manilla. Een juweel aan logistieke chaos, heerst nu alweer bijna een week op de getroffen delen van de Filippijnse archipel. Te grote vliegtuigen voor te korte landingsbanen en meer van het soort ondoordacht paniekerige spul. Men wist al vele dagen voor de rampdag op donderdag jl., dat er een gigastorm --na 25 eerdere stormen-- dit jaar al, in 2013 eraan kwam. Men dacht ook deze te overleven. Intussen, zit men nu wel met vele duizenden doden, een compleet vernietigd landschap, hongersnood en dorst. Alle andere rampgebieden, zoals Haiti, Bangla Desh, Pakistan en India, zijn naar de achterwacht geschoven om de Filippijnen transnationaal bij te staan. Thai. Geen amnestie voor moordenaars. Thailand krijgt toch geen amnestiewet voor de schuldigen van het politieke geweld van de afgelopen jaren. De wet, die begin deze maand werd aangenomen door het Huis van Afgevaardigden, is in de Senaat gesneuveld. De wet zou iedereen amnestie geven die betrokken was bij het politieke conflict dat Thailand in zijn greep houdt sinds 2006, toen premier Thaksin Shinawatra werd afgezet. Het conflict eiste de afgelopen jaren naar schatting honderd levens. Messi's mess. 'Redi meti', oftewel rood vlees. Lionel Messi komt de rest van dit jaar niet meer in actie door een hamstringblessure. In Spanje wordt veel gespeculeerd over de oorzaak voor de blessures, die Messi de afgelopen jaren opliep. Chorizo-worstjes en Argentijnse rundsteaks spelen een hoofdrol in een van de verklaringen voor zijn verminderde fitheid? Heeft Messi jicht? Van wie men het niet zou denken. 'Alen'. Elke dag zware regenbuien, windstoten en schade aan woningen en onderkomens. Wat is er met de weersomstandigheden gebeurd? Volg 'Weather report', op je PC of Tab. Lackin. Moet gewoon spoorslags van het toneel worden gehaald en verbannen naar Wageningen, waar die eigenlijk vandaan komt. Nooit meer op een internationaal podium te klimmen. Want om het gehele land en de samenleving te betrekken bij transnationaal vermeende conspiraties van een gedetecteerde recidivist, blijft een grof schandaal. Het op walgelijke wijze exposeren van onze natie, is een onvergefelijk en verraderlijk te noemen feit gebleken. Hier en overzee. Niemand die een dergelijk creatuur, nog maar even lust. Behalve dan zijn politieke scheppers en beschermers. Ondoordacht. De zoveelste poging om weinig verstandelijk een zaak rond te krijgen. Het ontslag van Ramkalup, wordt door de rechter teruggefloten. De bouw van een monument voor gevallen militairen 1986-1992, idem dito. Men zal de kost moeten geven, aan al de figuren die ondoordacht zaken deden en initieerden tussen 1980 en het heden. Unesco staat intussen ook klaar, met een stevige rode stift om ons land te schrappen van een werelderfgoedlijst. Instorten. Kwestie van tijd, dat ook het historische gebouw --waarin het districtscommissariaat in Nickerie is ondergebracht-- naar beneden komt met de gehele inboedel in kielzog. Ook dat heeft Momsie niet kunnen voorkomen in zijn geliefde woondistrict. Skowtu. Er wordt geroepen, dat politiewagens al gauw 200.000 kilometers per jaar rijden. Dat kan wel zo zijn, maar wat is het effect op de gepropageerde statistiek. En de motorfietsen dan? De tweewielers die bij allerlei wielerwedstrijden, huwelijken en begrafenissen worden ingezet? Kan daar ook niet ver vanaf steken. Hoeveel is 200.000 gedeeld door 365 dagen? Dat is het aantal kilometers, dat men in aircovoertuigen rondrijdt. Met radio aan en bepaaldelijk niet hoort, dat er 'skowtu' buiten wordt aangeroepen voor verlossing/redding tijdens een misdrijf "in progress". Zonder airco en met openruiten, zou misschien ook wel 20% van de brandstof kunnen worden bespaard. Of meer? 'Check it…', zou een oud-commissaris stellen. Zwaardere wapens voor de baardtijger (…)? En

dan? Gunstiger statistieken? Leg dat de fysieke slachtoffers van de misdaad ook maar uit. Geweld. Steekpartij, kapverwondingen, relatiegevechten, buren in de haren, roof van stagiaires en toeristen…? 'What's goin' on in social and peacefull Surinamese life?' Fiscaal diagonaal en de opgeklopte waanzin. De fiscus komt plukken. De DC wil ook komen plukken. OW wil meer komen op-/weghalen. De bladeren en vruchten zijn al weggevallen. De burger zit met kale takkenbos en een rottende stam. Hoe noemt men dat ook weer? Oh ja…, 'a pipel skeer'. Maar de Staat heeft veel geld nodig. Zeer veel geld door allerlei bewuste en onbewuste togesverplichtingen aangegaan. Ondoordacht en natte-vinger gevolgen. Elke dag meer middelenbehoeften, voor een regiem wat uit vele competitiekabinetten bestaat. Een verdeeld bestuur, dat zich kenmerkt door incoherent gedrag, verspilling, corruptie, diefstal van het volksvermogen, Cadillac-issues, inschrijvingswaanzin en niets anders dan publieke meldingen van aangerichte schade. Vaker volgens misdaadmodel aangedreven. Entiteiten, welke vervolgens hard roepen om valutagevoelige rechtsbijstand. Aan te leveren, door topkader binnen de supranationale juristerij. Ontstaan van voornoemde fenomenen? Door continue stommiteiten en misslagen. Ter verdediging dan de noodzakelijker aanhuur van hele colleges aan raadslieden. Wie moet dat betalen? Juist ja! De belastingbetaler. Over de krankzinnige vergoedingen aan bepaalde managers, kabinet- en directieleden, is nog niet veel in gedegener rekenrapporten verschenen. En dat allemaal aan circus, zonder evenwichtiger bewindvoerder van enig deskundig gehalte op het departement Financiën. Niemand weet waar goud en geld naar toe werd verdisconteerd. Wat de burgerij wel weer weet te ervaren…, is de recentelijk vertoonde oprisping bij ingezet fiscaaloffensief. Fenomeen, welk met steeds groter regelmaat wordt losgelaten op de reeds gemangelde skeermaatschappij. Cumulatief onrecht, wat te verwachten is. Waar men het eigenlijk wel moet halen, durft de meute niet te gaan. Waar maatschappelijk rust moet worden vergund, heeft het zakelijker verstand verloren van ratio. Waar er moet worden bezuinigd, neemt de verspilling een onstuitbare vaart. Waar een coherent bestaan moet worden opgebouwd, komt de vernielzuchtige onverhoeds weer langs. 'Samenwerkingsoproepen…, lijken 'in politicis' steeds meer op verraderlijke uitlokking van het onverbeterlijke kwaad. Fenomeen, wat een aanhangwagen vol rancune meezeult. En daar zal snel een einde aan moeten worden geweven dan wel gedraaid. Op zeer korte termijn. Weinig evenwicht. Het Parool: 'De Amsterdamse gemeenteraad wordt volgend jaar nog witter en nog minder een afspiegeling van de stad. Op de kandidatenlijsten die de grote partijen de afgelopen weken hebben gepresenteerd, staan nauwelijks allochtone Amsterdammers op een verkiesbare plaats. Afgaande op de recentste peilingen van het gemeentelijke onderzoeksbureau 'O+S' en de inmiddels bekende kandidatenlijsten van de partijen zouden op 19 maart 2014 zes Amsterdammers met een allochtone achtergrond in de raad komen. Dat is bijna een halvering ten opzichte van 2010, toen nog acht allochtone kandidaten op verkiesbare plekken stonden. Daarmee zou het percentage niet-Nederlandse politici uitkomen op elf, en is de gemeenteraad onmogelijk nog een vertegenwoordiging te noemen van de stad die het meest divers van de wereld is, met 178 nationaliteiten en waar ruim de helft van de inwoners allochtoon is. Racisme. Kabinetslid, Lodewijk Asscher, PvdAminister van Sociale Zaken en ex-locoburgemeester van Amsterdam, vindt het politieke klimaat in Nederland niet racistisch. Hij zei dit in het radioprogramma 'Dit Is De Dag', in reactie op uitspraken van de 'nationale ombudsman' Alex Brenninkmeijer, vorige maand in het programma Buitenhof. Brenninkmeijer zei eind oktober, dat het politieke klimaat in Nederland discriminatoir is en het de Nederlandse regering zou "…sieren als een antidiscriminatie-campagne wordt gestart…". teerd. Renate de Bies werkte Asscher vindt dat je vijf jaar aan deze waardige "…juist bij zulke uitspraopvolger van haar ‘Woor- ken namen en rug-numdenboek van de Surinaamse mers moet noemen…". Vraagtekens. Het Nebijdrage aan de Nederlandse taal’. Het woordenboek is derlands regeringskabinet

Docenten Nederlands houden driedaags symposium met Taalunie Het Caran-platform voor docenten Nederlands in het Caribisch gebied houdt zijn tweejarig symposium, waarbij een voorname rol zal zijn weggelegd voor de Nederlandse Taalunie (NTU). Tijdens de activiteiten die op 14 en 15 nov op het IOLcomplex en op 16 november in het University Guesthouse zullen plaatsvinden, zal de secretaris-generaal van de NTU Geert Joris een openingswoord verrichten. Tevens zal door NTU-vertegenwoordiger Hellmuth van Berlo een interactieve workshop over referentiekaders en een aanzet tot leerlijnen Nederlands in het VOJ en VOS-onderwijs worden geven, die ‘Is jouw Nederlands mijn Nederlands?’ als titel heeft. De verrichtingen van de NTU in Suriname zullen door Helen Chang worden gepresenteerd en voorts zullen inleiders tijdens het symposium diverse vraagstukken entameren zoals:

‘Toepassing van cognitieve grammatica in Suriname’, ‘Structuurveranderingen van het Nederlands in de geschreven Surinaams media’, ‘Van moedertaaldidactiek naar vreemde taaldidactiek’, ‘Verliezen we onze jeugd aan internet?’, en ‘Een nieuwe didactiek voor Nederlands in het Caribisch onderwijs’. Daarnaast zullen diverse sprekers (non-)literaire werken onder de loep nemen. Er zal een heroriëntatie op het literatuuronderwijs worden gegeven, de laatste verhandeling van Van Donselaar worden geanalyseerd, de Inktaapnominatie voor Suriname worden besproken en het seksistisch taalgebruik in de romans van Bea Vianen aan de kaak worden gesteld. Door de Schrijversgroep’77 wordt overigens verder gemeld dat op 19 november aanstaande een Caribisch culinair woordenboek aan het grote publiek zal worden gepresen-

niet alleen bestemd voor de lekkerbekken, maar voor iedereen die de juiste benaming, betekenis en schrijfwijze wil weten van al dat lekkers dat we hier in de regio in onze mond stoppen. Het betreft een tweetalig fotoboek in het Engels en Nederlands. Door S’77 wordt verder gemeld dat de Curaçaose architect met Surinaamse roots, Ronny Lobo zijn debuutroman ‘Bouwen op drijfzand’ op vrijdag 29 november in ‘Solei’ aan de Anton Dragtenweg met muzikale ondersteuning zal presenteren. S’77 meldt ten slotte dat de auteurs het boek ‘Nickerie, verhalen van mensen en gebouwen’ op 15 november in het Lalla Rookhgebouw zullen presenteren.

ziet geen rol voor zichzelf in de kwestie rond de persoon van Marvelyne Wiels. Zij is gevolmachtigd minister van Curaçao en vertegenwoordigt haar land, in de 'Rijksministerraad' onder leiding van premier Mark Rutte. Onlangs rezen twijfels over haar Curriculum Vitae. In tegenstelling tot wat ze zelf zegt, zou ze bepaald geen universitaire titel hebben en ze bij 'ABN - Amro' geen 300 employees onder zich hebben gehad, maar enkel een tiental. Hoe verder met een geheime vergadering van de Rijksministerraad? Misschien gewoon even wachten totdat de waarheid of de leugen komt bovendrijven. 'Just the benifit of the doubt…' "Werkt in de meeste gevallen gewoon wel…, die voordeel van de twijfel, swa!". IVF. Het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam gaat een groot onderzoek uitvoeren naar Nederlanders die via "ivf" op de wereld zijn gekomen. Er zijn aanwijzingen, dat ifv-baby's op latere leeftijd meer kans hebben op diabetes en hart- en vaatziekten. Wetenschappers van het AMC, willen weten hoe dat zit. Het onderzoek moet inzicht geven in de mogelijke gevolgen van factoren die bij een ivf-behandeling komen kijken, zoals de hormoonbehandeling van vrouwen of de omstandigheden in het laboratorium waar de bevruchting plaatsvindt. Ook willen de onderzoekers kijken of de gezondheid van de ouders die met vruchtbaarheidsproblemen bij een ivfkliniek aankloppen een rol speelt. In-vitrofertilisatie, fertilisatie of kortweg ivf, ook wel reageerbuisbevruchting of proefbuisbevruchting genoemd, is een voortplantingstechniek waarbij een of meer eicellen buiten het lichaam worden bevrucht met zaadcellen, waarna de ontstane embryo's in de baarmoeder teruggeplaatst worden. De eerste baby die op deze wijze geboren werd is de Britse Louise Brown. In de periode 1978-2012 zijn naar schatting wereldwijd vijf miljoen kinderen dankzij ivf geboren. Tapajai. Wetenschappers geven op verstandelijk niveau, hun mening over Tapajai. Ingenieur Lothar Boksteen heeft op meerder fora zijn kennis ingezet voor de realisatie van het bedoelde ontwikkelingsproject. Een klein onderdeel van deze samenleving, verzet zich tegen de duurzame ontwikkelingen in de energiesector. Men wil wel alle geneugten en genoegens uit Paramaribo hebben (…), maar ieder duurzamer vooruitgang van het land, wordt op menig terrein --ook nog simultaan aan de goed doordachte planologie vanuit de 'savants' gepresenteerd-- heel gewoon tegengehouden. Nassau, Patamacca China Bros, Lely en nu weer Tapajai. Ene Brunswijk is blij met de resultaatgerichte uitkomsten van zijn sabotage(-s)…, de rest van het land walgt sinds 1986 echter van zijn paternalisme, nepotisme en voortdurend weinig verstandelijk georiënteerde vernielzucht. Lackin & Hira. Hezbollah in Latijns Amerika? Nog meer inventieve noodzakelijk? 'Take a look from in a real book of knowledge and than a genially proposed hike!' http://www.canadafreepress.com/index.php/article/37913 http://www.panoramas.pitt.edu/content/hezbollah-latinamerica Powakka. Onrust en wederom het gebrek aan staatsrechtelijke kennis of inzichten, blijken de spil in een gezocht conflict, dat tussen de bestuursdienst en een 'dorpsbestuur' heerst. Het zou goed zijn, als de totale gemeenschap --vanaf 'numero uno' tot aan de gisteren aangekomen immigrant-- een stevige cursus Staatsrecht achter de kiezen krijgt. Want men houdt het land op, met allerlei enclavegebonden gekissebis. "Wat zijn de rechten, taken en plichten van ieder burger die onder grondwetsregiem ook constitutioneel wil functioneren". Titel van de cursus. Persoonlijk. Typische noot van de meest stompzinnige om Preet Bharara, in de 'case' van Dino B., persoonlijk te gaan bespreken. Wil men de federale US-aanklager in New York City en het beleid van zijn reuzen vervolgingsorganisatie doorgronden, dan moet men wel helemaal terug naar het gezag en regiem van Robert Kennedy in de jaren zestig en dat van Rudy Giuliani in de jaren tachtig. Misschien dat men dan begrijpt, dat federaal justitieel/vervolgingsbeleid niet door de aanklager 'sec' wordt geschreven, maar rechtstreeks op het Ministerie van Justitie gemaakt en panklaar vanuit Homeland Security in Washington DC aangeleverd cq. arriveert. "Intelligence, measures and counteroperations!". En niets anders te happen uit 'de Punjab' of zo!!! Mensen die zich met etniciteit en geboorteafkomst van Preet Bharara willen gaan bezighouden, hebben niet anders dan de 'eigen verworven stupiditeiten', ook nog meer dan heel veel tekort gedaan. Bij herhaling van gisteren, kan men zich in alle onnozelheid, alsnog een keer vergapen, aan: w w w . g p o . g o v / f d s y s / p k g / C H R G. . . / p d f / C H R G 112hhrg72255.pdf?

Suriname leent $ 4.8 miljoen bij China De regering van Suriname heeft op maandag 11 november een rentevrije leningsovereenkomst met de Volksrepubliek van China ondertekend. Dit meldt de Voorlichtingsdienst van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Deze lening bedraagt RMB yuan 30.000.000 omgerekend ongeveer 4.8 miljoen Amerikaanse dollars en zal worden toegevoegd aan de bestaande rente vrijeleningen en schenkingen ter uitvoering van diverse projecten, die door beide regeringen door middel van consultatie zijn overeenge-

komen. De plechtigheid voltrok zich op het Ministerie van Buitenlandse Zaken onder het toeziend oog van minister Winston Lackin.

Minister Steven Relyveld van Financiën ad interm en ambassadeur Yang Zigang plaatsten hun handtekening onder de overeenkomst.

PAGINA 4

NO. 41892

DE WEST VAN DINSDAG 12 NOVEMBER 2013

2,5 jaar cel voor recidivist

Thaise demonstranten dragen de portretten van de koning en koningin van Thailand (foto: AFP)

Thaise amnestiewet van de baan Thailand krijgt toch geen amnestiewet voor de schuldigen van het politieke geweld van de afgelopen jaren. De wet, die begin deze maand werd aangenomen door het Huis van Afgevaardigden, is in de Senaat gesneuveld. De wet zou iedereen amnestie geven die betrokken was bij het politieke conflict dat Thailand in zijn greep houdt sinds 2006, toen premier Thaksin Shinawatra werd

afgezet. Het conflict eiste de afgelopen jaren naar schatting honderd levens. De amnestiewet was bedoeld om de rust in het land terug te brengen, maar de aanname ervan door het Lagerhuis werkte averechts. Dagelijks gingen tienduizenden inwoners de straat op om tegen de wet te protesteren. Veel mensen vreesden dat de wet de weg zou vrijmaken voor een terugkeer van Thaksin, die nu in balling-

schap leeft. Het voorstel voor de wet was namelijk gedaan door de partij van de huidige premier Yingluck Shinawatra, een zus van Thaksin. De Thaise Senaat gaf gehoor aan de protesten en stemde unaniem tegen de wet. Dat vindt de oppositie echter niet genoeg. De grootste oppositiepartij blijft de bevolking oproepen tot meer betogingen om de regering ten val te brengen.

Matig kwartaalresultaat IAMGOLD mede door hoge kosten RGM De hoge operationele kosten van de Surinaamse dochteronderneming Rosebel Gold Mines (RGM) heeft, mede met een fors lagere wereldmarktprijs voor goud, geleid tot een enorme daling van de derdekwartaalopbrengsten van multinational IAMGOLD. Dit blijkt bij nadere bestudering van de dinsdag jongstleden uitgekomen kwartaalcijfers van IAMGOLD. Hoewel IAMGOLD in het derde kwartaal van 2013 in vergelijking met het derde kwartaal van vorig jaar in zijn totaliteit 11% meer ounces goud heeft geproduceerd, is de nettowinst US$ 52,7 miljoen lager uitgevallen dan in de vergelijkbare periode van vorig jaar. Het magere kwartaalresultaat van US$ 25,3 miljoen nettowinst is vrijwel volledig toe te schrijven aan de lagere goudprijs en hogere kosten. De vestiging Rosebel Goldmines droeg, evenveel als dat het geval was in het derde kwartaal van 2012, voor 95.000 ounces bij aan de totale kwartaalproductie van IAMGOLD, die dit keer op 228.000 ounces uitkwam. De productiekosten (cash costs) en de all-in sustaining costs van RGM bedroegen

respectievelijk US$ 729 en de US$ 979 per troy ounce en lagen 6% hoger dan in 2012. Voor geheel 2013 is geraamd dat op jaarbasis die respectievelijk US$ 730 en US$ 1055 voor RGM zullen zijn. Het kwartaalrapport meldt verder dat de hogere productiekosten van RGM onder meer werden veroorzaakt door hogere kosten voor arbeid en brandstof. Dank ij de lagere energieprijzen die RGM onlangs met de Surinaamse overheid wist overeen komen konden deze kosten gedeeltelijk worden gecompenseerd. Door deze lagere energieprijzen heeft RGM een kostenbesparing van USD 50 per troy ounce gerealiseerd. De gemiddeld gerealiseerde goudprijs in het derde kwartaal van RGM was US$ 1336 per troy ounce, en geraamd is dat het jaargemiddelde voor 2013 op US$1433 per troy ounce zal uitkomen. In het derde kwartaal werd US$ 18,9 miljoen besteed aan kapitaalsinvesteringen van RGM en de mijnbouwonderneming prognostiseert dat de geprojecteerde US$ 130 miljoen aan kapitaalsinvesteringen voor 2013 zal worden gehaald. IAMGOLD heeft

een kostenbeheersingsplan opgesteld en bij RGM wordt in dat verband gestreefd naar lagere energieprijzen, een verminderd gebruik van consumables zoals cyanide, hogere productie in de mijnbouwoperaties, beheersing van kosten van expats en externe consultants en een nadere beschouwing van geplande exploratie- en boorwerkzaamheden. Niettegenstaande de teruglopende inkomsten van IAMGOLD is Steve Letwin, president en CEO van IAMGOLD, overigens tevreden over het resultaat dat de multinational in het derde kwartaal van 2013 heeft geboekt. De basis hiervoor lag volgens hem in de succesvolle uitvoering van het US$ 100 miljoen grote kostenbeheersingsproject dat het bedrijf in het eerste kwartaal van 2013 heeft geïnitieerd. Dank zij een integraal pakket aan maatregelen kon US$ 77 miljoen op de operationele kosten worden bespaard en de effecten van de drastische terugval van de goudprijs op de wereldmarkt op het bedrijfsresultaat voor een wezenlijk deel worden geneutraliseerd.

Minister Miskin gaat OAS-vergadering in Colombia bijwonen Minister Michael Miskin van Arbeid, Technologische ontwikkeling en Milieu (ATM) is zondag jongstleden vertrokken naar Medellin, Colombia voor de tweejaarlijkse vergadering van ministers van arbeid van landen die aangesloten zijn bij de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS). Op deze vergadering zal er zowel een Verklaring als een Actieplan van Medellin worden aangenomen over onderwerpen, die betrekking hebben op decent work. Het thema van de vergadering is “50 years of Inter American Wij verstrekken leningen op: Gouden sieraden, auto’s, eigendomspercelen, VCB pandbewijzen. Veilig, betrouwbaar, discreet & snel. Tel. no.: 8156575 /8952042

dialogue for the promotion of decent work: process and challenges towards sustainable development”. Deze vergadering staat ook in het teken van het feit dat de Vergadering van Ministers van Arbeid al 50 jaar bestaat. Er zal nagegaan worden hoe deze vergadering in de afge-

lopen vijf decennia heeft bijgedragen aan het bevorderen van decent work door gezamenlijke inspanningen van de sociale partners. De OAS stimuleert duurzame economische ontwikkeling in lid-landen door concretisering van decent work.

Een drugsgebruikende recidivist werd conform de eis van de vervolgingsambtenaar tot 2,5 jaar cel gevonnist door kantonrechter Albert Ramnewash. Op 8 maart jongstleden pleegde hij diefstal door middel van geweld in de omgeving van de Letitia Vriesdelaan. De rechter merkte op dat de beklaagde ook deze keer, netals bij zijn vorige veroordelingen, steeds beloofde van de drugs te zullen afblijven, omdat dit de grootste oorzaak is van zijn wangedrag. Echter is wederom het tegendeel gebleken, maar de rechter merkte op dat er met dit vonnis aangenomen wordt dat hij nooit meer in

de beklaagdenbank verschijnt, daar hij echt tot inkeer zal komen. Op de bewuste dag heeft de beklaagde opgemerkt dat een bestuurder en diens bijrijder hun voertuig aan de kant van de weg parkeerden om te telefoneren. Van deze gelegenheid maakte hij gebruik om de bestuurder met een kapmes te bedreigen en te sommeren alles wat hij bij zich had af te staan. De vriendin van de bestuurder stapte uit en smeekte hem om ook uit te stappen, zodat hun leven gespaard zou worden. Toen de beklaagde merkte dat de bestuurder niet naar zijn vriendin luisterde sleurde hij de bestuurder zelf

uit het voertuig. Hij reed vervolgens weg met het voertuig en merkte daarbij op dat er geld en goederen in de auto waren. Amerikaanse dollars die in een envelope werden aangetroffen wisselde hij om in Surinaamse dollars en kocht daar zowel drugs als alcohol mee voor eigen gebruik. Verder bestond zijn buit uit SRD 1000, 2 laptops, 2 BlackBerrys, een systeemkast en nog veel meer. Hij bekende de feiten, toonde spijt en beloofde dat hij de drugs vaarwel zou zeggen, zodat hij niet meer op het verkeerde pad belandt.

Inbraak Elgawa conform eis afgestraft Vandaag veroordeelde kantonrechter Albert Ramnewash een man conform de strafeis van het Openbaar Ministerie tot 12 maanden detentie. Op 23 januari 2013 werd de man op heterdaad betrapt bij het inbreken aan de Verlengde Gemenelandsweg in het pand van het bedrijf Elgawa. Een omstander zag namelijk een deel van de buit van de inbreker aan de schutting van het bedrijf hangen en schakelde de politie telefonisch in. De politie die gauw ter plekke was betrapte de man terwijl hij bezig was de gestolen goederen weg te nemen. Een hydrofoor met druktank en koperleidingen behoren tot de buit. Andere goederen

had hij alvast aan de schutting gehangen om ook mee te nemen. Vandaag verklaarde de beklaagde tijdens zijn laatste woord dat hij spijt heeft van de handelingen. Hij wil zijn leven verbeteren en zal daar deze keer echt aan werken. Hij is namelijk eerder veroordeeld voor dergelijke feiten. De rechter was het niet eens met de verweren die raadsman Chotkhan aanvoerde en verwierp ze daarom ook. Er zijn namelijk meer dan twee getuigen die bij de politie alsook op de zitting belastende verklaringen hebben afgelegd, waaronder ook een politieambtenaar. Bovendien is de cliënt van Chotkhan op heterdaad betrapt en heeft hij

het feit uiteindelijk bekend. Ook de uitgebreide verklaringen die de beklaagde zelf gaf over de wijze waarop hij zich toegang tot het pand heeft verschaft en de strafbare handelingen aldaar heeft gepleegd zijn als bewijs opgenomen. De verklaringen komen namelijk overeen met hetgeen tijdens het onderzoek van de politie naar voren is gekomen. De rechter nam het de man kwalijk dat hij reeds 3 keer veroordeeld is voor dezelfde feiten en merkte op dat gelet op alle feiten en omstandigheden alsook de persoon van de verdachte, de strafeis passend is om correctie te bewerkstelligen.

SDES en Ministerie Volksgezondheid herdenken Wereld Diabetes dag Ter gelegenheid van Wereld Diabetesdag op 14 november houdt de SDES in samenwerking met het Ministerie van Volksgezondheid op zaterdag 16 november een minibeurs met het thema ‘“Diabetes, Educatie en Preventie”. Tijdens dit evenement laten onder andere actoren in het gezondheidsveld zien hoe belangrijk een goede leefstijl (voeding en beweging) is voor een diabetespatiënt. De minigezondheidsbeurs zal worden gehouden op de Henry Hassankhanschool (vroegere Scholengemeenschap Lelydorp/Indira Gandhiweg).

Belangstellenden kunnen tijdens de minigezondheidsbeurs informatie krijgen bij gezondheidswerkers, diabetesverpleegkundigen, diëtisten en fysiotherapeuten en hun bloedsuiker, lengte, gewicht en bloeddruk laten meten en informatie krijgen over alle daarbij betrokken zaken. Ook de One Stop Shop voor chronische ziekten is met een stand aanwezig. Verder kan het publiek ook voorlichting krijgen door Kendan NV, Apotheek Karis, JTV, St. Lobi, Lions Club Ready, Lions Club Para, de Rijdende Oogpoli, de NNC, De Diëtisten, Kempes, 3 bedrijven met

gezonde voeding en nog enkele andere bedrijven Elk jaar op 14 november staat men over de gehele wereld stil bij de ziekte Diabetes Mellitus (suikerziekte). Naar schatting lijdt 10% tot 12% van de Surinaamse bevolking aan deze ziekte, dat wil zeggen dat wij praten over 50.000 tot 52.000 mensen die aan deze ziekte lijden. De ziekteverschijnselen, hoe om te gaan met diabetes en de laatste ontwikkelingen worden op zaterdag 16 november tijdens de minibeurs onder de aandacht gebracht.

NO. 41892

Thermostaat controleren en vervangen INDICATORLAMPJE MOTORTEMPERATUUR Het kan gebeuren dat een motor niet warm genoeg, te langzaam op temperatuur of juist te heet wordt. Dit wordt dan hoogstwaarschijnlijk veroorzaakt door een niet goed werkende thermostaat. Een motor die goed warm is heeft een koelwatertemperatuur van zo’n 90 tot 100 graden Celcius en dit is af te lezen via de temperatuurmeter in het instrumentenpaneel. Meestal zit de thermostaat onder de aansluiting op de motor van de grote, dikke waterslang die van de motor naar de radiateur loopt (de bovenste; onderaan zit de tweede dikke waterslang van radiateur naar motor). Benodigd gereedschap - opvangbak (groot genoeg voor de koelvloeistof)

PAGINA 5

DE WEST VAN DINSDAG 12 NOVEMBER 2013

- ringsleutel of dopsleutel - schroevendraaier of torxsleutel (afhankelijk van het automerk) - kleine pan - fornuis/gaspit - thermometer (0-100 °C) Benodigde onderdelen en materialen - thermostaat plus pakking - vloeibare pakking (eventueel) - koelvloeistof (eventueel) Werkzaamheden Het demonteren en testen van de thermostaat: Afbeelding 1. Laat de meeste koelvloeistof uit de motor lopen. Doe dit via het aftapkraantje of de plug of door de onderste waterslang bij de radiateur los te nemen. Vang de vloeistof op in een schone bak als dit

weer gebruikt moet worden. Draai de bouten of moeren waarmee het thermostaathuis is bevestigd, los; verwijder het losse deel van het huis en de thermostaat zal nu zichtbaar zijn. Let op hoe de thermostaat gemonteerd zit, zodat je hem weer op de juiste manier kunt plaatsen.Verwijder de thermostaat en bekijk deze. Staat de thermostaat open of is hij kapot, dan is verder testen niet nodig; de thermostaat moet worden vervangen. Is de klep gesloten, dan gaan we over tot de eigenlijke test. Kijk of er een temperatuur vermeld is op de thermostaat en onthoud de waarde (zie afbeelding 1). Hang de thermostaat, samen met de thermometer, in de pan. Vul deze met koud water tot de thermostaat is ondergedompeld.

Plaats de pan met inhoud op een kookplaat of gaspit en verwarm het water. Let tijdens het verwarmen op de klep van de thermostaat en op de aanwijzing van de thermometer. Zodra de klep duidelijk open gaat, noteer je de aanwijzing van de thermometer. Deze waarde vergelijk je met de temperatuur die op de thermostaat is aangegeven. Is het verschil tussen deze twee waarden niet meer dan 5 °C dan kun je aannemen dat de thermostaat nog goed is; blijkt de afwijking groter te zijn dan moet de thermostaat worden vervangen. Na de test gaan we de oude, of indien nodig een nieuwe, thermostaat monteren. Begin met de eventueel nog aanwezige pakkingresten van het thermostaathuis te verwijderen; let erop dat de pakkingresten niet in het koelsysteem terechtkomen. Plaats de thermostaat op de juiste manier op de zitting; hij moet zodanig zijn geplaatst, dat de klep naar de radiateur is gericht. Breng de pakking aan. Om er zeker

Geopende thermostaat bij het bereiken van de juiste temperatuur.

van te zijn dat straks geen lekkage optreedt, kun je beide kanten van de pakking licht insmeren met vloeibare pakking. Monteer het losse deel van het huis en draai de bouten of moeren aan. Vul de radiateur met de juiste vloeistof. Als er water bij moet, gebruik dan geen leidingwater, omdat dit vorming van ketelsteen bevor-

dert. Zorg ervoor dat tijdens het vullen (vooral bij een gesloten koelsysteem) de lucht kan ontsnappen. Laat de motor draaien tot deze op bedrijfstemperatuur is en vul zo nodig koelvloeistof bij in radiateur of expansietank. Controleer, nu de motor warm is, of er geen koelvloeistof lekt.

Fiat 500L 1.3 MultiJet 85 (2013)

Temperatuuraanduiding op de thermostaat

Een gebruikte auto kopen Of je oude auto nu rijp is voor de sloop, toe bent aan een ander exemplaar of misschien wel een grotere auto wilt, doe je er waarschijnlijk goed aan op zoek te gaan naar een tweedehandse auto. Nieuwe auto’s zijn vaak erg duur, een nieuwe SUV of pickup bijvoorbeeld kost een vermogen terwijl je bij goed zoeken op de automarkten de juiste auto vindt. Een aantal autodealers bieden hun auto’s online aan, zo vind je gemakkelijk de auto die je zoekt, ook als deze wat verder weg staat. Als je eenmaal een auto op het oog hebt, kun je ook nog eens simpel de prijzen vergelijken, zo betaal je nooit te veel voor de auto die je graag wenst.. Of je nu op zoek bent naar een Toyota of Nissan, je droomauto vinden wordt op deze manier makkelijker. Tips bij het kopen van een tweedehandse auto Omdat het kopen van een tweedehandse auto niet hele-

maal zonder risico is, is het verstandig één van je vrienden mee te nemen. Je vriend kan je vast een betrouwbaar advies geven over de auto die je op het oog hebt. Geef je ogen goed de kost als je de auto gaat bezichtigen, ziet de autogarage er betrouwbaar uit en let op de verkoper, wat voor indruk maakt hij op je? Bekijk de buitenkant van de auto goed, hoe zit hij in de lak? Is er zichtbare schade? Aan deze dingen kun je al een beetje aflezen hoe er met de auto is omgegaan. Check ook de banden, zit er genoeg profiel op? En kijk of zowel de binnen- als buitenverlichting het doet. Kijk naar de stoelbekleding als die doorgezakt of versleten is, is het beter naar een andere wagen uit te kijken. Ook slijtage van het stuur en stuurhuis kan een aanduiding zijn dat de auto veel gereden heeft. Ook een versleten vloerbedekking is een aanwijzing dat de auto allang op de weg is. Een bruine dakbekleding

is een indicatie dat de vorige eigenaar een zware roker was. Reinigen van een dergelijke bekleding is vrijwel onbegonnen werk. Op de kilometerstand hoef je niet af te gaan want daar wordt in de praktijk in ons land en daarbuiten vreselijk mee gerommeld. Als je toch besluit een proefrit te maken let er dan op of de motor goed start en luister of hij geen vreemde geluiden maakt. Tijdens het rijden kun je voelen of de auto goed schakelt, hoe de wegligging is en of de remmen naar behoren werken. En niet geheel onbelangrijk, wat voor gevoel geeft het rijden je? Voel je je goed en veilig of is het misschien toch niet wat je had verwacht? Laat al deze dingen goed op je inwerken en regel eventueel een aankoopkeuring tot je daadwerkelijk tot kopen overgaat. Je wilt immers een auto kopen waar je nog jaren plezier van kunt hebben.

Bij kleine MPV’s draait het vooral om slim gebruik van de beperkte ruimte en handige oplossingen in het interieur. Ze moeten immers voor veel verschillende doelen worden ingezet. De gloednieuwe Fiat 500L is zo’n alleskunner. De Italianen hebben goed gekeken naar de succesvolle Mini. In navolging van de Country-man als groter, ruimer en handiger alternatief voor de basis-Mini komt Fiat nu met de 500L. De overeenkomst met de zeer aaibare 500 is echter gering, en dat komt alleen al doordat deze Largeversie een reus is in vergelijking met zijn kleine broertje. De nieuwkomer had net zo goed Multipla kunnen heten, een modelnaam die Fiat in het verleden al gebruikte voor multifunctionele, MPVachtige auto’s. De Italianen kozen echter voor 500. Begrijpelijk, want die heeft Fiat de afgelopen jaren weer stevig op de kaart gezet. Bovendien probeert de 500L net als zijn kleine broer emotie op te roepen. Zo is er de eigenzinnige carrosserievorm met een hoog dak en een bolle voorruit. Ter hoogte van het dashboard zitten

grote extra zijramen, waardoor het glasoppervlak helemaal om de auto heen loopt. Ook bij de achterbank zijn grote zijramen geplaatst. Zelfs de kleinste kinderen kunnen daardoor heel goed naar buiten kijken, mede dank zij de extra hoog geplaatste bankzitting. SPEELS VORMGEGEVEN De 500L is heerlijk speels vormgegeven en rijk versierd met chroom. Dat maakt hem chic en spannend tegelijk. En net als bij Mini en Citroën heeft het dak desgewenst een andere kleur dan de carrosserie. Volwassenen hebben instapgemak dank zij de riante, keurig rechthoekige toegang tot de achterbank. Je zult niet snel je hoofd stoten. Het dashboard is deels in de carrosseriekleur uitgevoerd en ook de stoelbekleding is tweekleurig. Bovendien prijkt hier en daar het kleurrijke logo van de 500. De 500L bewijst dat de Italianen op het gebied van degelijkheid hun lesje hebben geleerd. Deze Fiat voelt heel solide aan en ook de gebruikte materialen in het interieur stra-

len kwaliteit uit. Alleen de Italiaanse stoelbekleding blijkt ietwat gevoelig voor plooien. Fiat is wel zo slim geweest om een verschuifbare achterbank in te bouwen. Daarmee kun je eindeloos variëren met de zit- en bagageruimte. Met de 1,3liter Multi-Jet-dieselmotor, die een vermogen van 85 pk levert, wordt de Fiat bepaald geen snelheidsduivel, maar dat zullen kopers ook niet verwachten. Een sprint van nul naar honderd in 15,9 seconden spreekt wat dat betreft niet tot de verbeelding. Het verbruik valt met 1 op 15,2 wat tegen, zeker tegen het licht van de fabrieksopgave van 1 op 23,8. Met zijn rijgedrag stelt de 500L zijn chauffeur niet al te snel voor verrassingen. De Fiat heeft een prima onderstel. Dat reageert adequaat op hobbels en putten in de weg. Aan de versnellingsbak kan nog wel wat worden verbeterd: het schakelen gaat niet op alle momenten even soepel. Ook de communicatie in de besturing laat te wensen over. Er zit ook nog een City-stand op de stuurbekrachtiging, bedoeld als parkeerhulpje.