In deze informatie-set vindt u voorbeelden van documenten en profielen die door Wmo Adviesraden zijn gebruikt in het Plan van aanpak bij de omvorming naar een brede Adviesraad Sociaal Domein of Participatieraad. U kunt deze voorbeelden omschrijven naar uw eigen situatie en wensen.
de wettelijke bepalingen voor cliënten- en burgerparticipatie;
Een aantal suggesties en voorbeelden van functieprofielen die passen bij een brede Participatieraad – Adviesraad Sociaal Domein. competenties leden adviesraad algemeen voorzitter (vacaturetekst) functiebeschrijving inhoudelijk ondersteuner en secretarieel ondersteuner Utrecht, mei 2015
Bijlage 1: wetteksten met toelichting cliënten- en burgerparticipatie Wmo 2015 Artikel 2.1.3 1. De gemeenteraad stelt bij verordening de regels vast die noodzakelijk zijn voor de uitvoering van het in artikel 2.1.2 bedoelde plan en de door het college ter uitvoering daarvan te nemen besluiten of te verrichten handelingen. 3. In de verordening wordt bepaald op welke wijze ingezetenen, waaronder in ieder geval cliënten of hun vertegenwoordigers, worden betrokken bij de uitvoering van deze wet, waarbij in ieder geval wordt geregeld de wijze waarop zij: a. in de gelegenheid worden gesteld voorstellen voor het beleid te doen; b. vroegtijdig in staat worden gesteld gevraagd en ongevraagd advies uit te brengen bij de besluitvorming over verordeningen en beleidsvoorstellen; c. worden voorzien van ondersteuning om hun rol effectief te kunnen vervullen; d. deel kunnen nemen aan periodiek overleg; e. onderwerpen voor de agenda van dit overleg kunnen aanmelden; f. worden voorzien van de voor een adequate deelname aan het overleg benodigde informatie. Toelichting derde lid Elders in deze toelichting is aangegeven dat het van groot belang wordt geacht dat de burgers een stevige vinger in de pap kunnen hebben bij het bepalen van het gemeentelijke beleid. Alleen langs die weg kan worden gewaarborgd dat het beleid voldoende aansluit bij de werkelijke ondersteuningsbehoefte. Artikel 150 van de Gemeentewet draagt de
gemeenteraad op een verordening te maken waarin regels worden gesteld met betrekking tot de wijze waarop ingezetenen en belanghebbenden bij de voorbereiding van gemeentelijk beleid worden betrokken. In artikel 47 van de Wet werk en bijstand is in aanvulling daarop geregeld dat o.a. personen die bijstand ontvangen op een bij verordening te regelen wijze moeten worden betrokken bij de uitvoering van die wet. In het derde lid is bepaald dat in de verordening regels moeten worden opgenomen over de wijze waarop periodiek met ingezetenen wordt overlegd. Deze mogelijkheid tot medezeggenschap is van belang voor alle ingezetenen, omdat iedereen op enig moment aangewezen kan raken op ondersteuning. Daarom is niet de beperking tot personen die maatschappelijke ondersteuning ontvangen of hun vertegenwoordigers gehanteerd. In de bepaling zijn in navolging van de Wet werk en bijstand enkele onderwerpen genoemd waarop de verordening betrekking moet hebben; daarbij is rekening gehouden met enkele aanpassingen welke bij nota van wijziging bij het aanhangige wetsvoorstel tot wijziging van de Wet werk en bijstand in artikel 47 van die wet zullen worden aangebracht. De verordening zal in elk geval moeten regelen dat betrokkenen in de gelegenheid worden gesteld voorstellen voor het beleid te doen en vroegtijdig in staat worden gesteld gevraagd en ongevraagd advies uit te brengen over ontwerpverordeningen en ontwerpbeleidsplannen; ook zal moeten worden voorzien in de ondersteuning van betrokkenen op zodanige wijze dat zij effectief aan het overleg kunnen deelnemen en in regels over de wijze waarop agendapunten daarvoor kunnen worden aangemeld; tot slot zal ook moeten worden geregeld hoe de benodigde informatie voor het overleg wordt verspreid. Participatiewet § 5.3 - Cliëntenparticipatie Artikel 47 - Cliëntenparticipatie De gemeenteraad stelt bij verordening regels over de wijze waarop de personen, bedoeld in artikel 7, eerste lid, of hun vertegenwoordigers worden betrokken bij de uitvoering van deze wet, waarbij in ieder geval wordt geregeld de wijze waarop deze personen of hun vertegenwoordigers: a. vroegtijdig in staat worden gesteld gevraagd en ongevraagd advies uit te brengen bij de besluitvorming over verordeningen en beleidsvoorstellen; b. worden voorzien van ondersteuning om hun rol effectief te kunnen vervullen; c. deel kunnen nemen aan periodiek overleg; d. onderwerpen voor de agenda van dit overleg kunnen aanmelden; e. worden voorzien van de voor een adequate deelname aan het overleg benodigde informatie. Toelichting TK 2013-2014, 33 161, nr. 107, p. 118 (Vierde nota van wijziging) De gemeenteraad stelt bij verordening regels over hoe cliëntenparticipatie wordt vormgegeven. Artikel 47 geeft een aantal onderwerpen dat in ieder geval in deze verordening moeten zijn geregeld. Zo zullen personen die door de wet worden geraakt in staat moeten worden gesteld gevraagd en ongevraagd advies te geven. Ze dienen vroegtijdig te worden betrokken bij de vaststelling van beleid. Daarbij zal periodiek overleg plaatsvinden. Om een goede uitoefening van haar rol te waarborgen, worden de betrokkenen ondersteund en gefaciliteerd door de gemeente. De meest geëigende methode om deze cliëntenparticipatie en het periodieke overleg vorm te geven zal zijn het instellen van een gemeentelijk overlegorgaan zijn, veelal aangeduid als cliëntenraad. Het staat gemeenten vrij om de bevoegdheden van verschillende lokale cliëntenraden voor bijvoorbeeld de Participatiewet, de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Wsw te beleggen bij een gezamenlijke cliëntenraad (...).
1
Profielen en vacature voorbeeld Participatieraad 2015
Werving leden Participatieraad algemeen: De werving van de leden van de Participatieraad moet zijn gericht op verbindenverbreden-vernieuwen. Om op ….(datum) als Participatieraad te kunnen starten, zullen in ……(maand) de leden voor de Participatieraad moeten worden geworven. De bedoeling is dat de werving breed wordt ingezet. In het algemeen gelden de volgende criteria/competenties: Enthousiast, betrokken en (ervarings-)deskundig; Gericht op samenwerken, verbinden en open staan voor vernieuwing Heeft tijd beschikbaar: ca. 16 uur per maand Heeft expertise/vakkennis of specifieke belangstelling voor één of meerdere onderdelen van het sociale domein; Adviseert op basis van deze expertise en terugkoppeling met burgers; Kan goed samenwerken met andere organisaties (netwerken) binnen de Participatieraad en relevante informatie zoeken om tot een goed advies te komen. Wil meedenken over mogelijkheden Moet contact onderhouden met mensen die gebruik maken van de beleidsthema’s in het sociale domein en moet problemen kunnen signaleren.
2
Profielen en vacature voorbeeld Participatieraad 2015
Bijlage 2: Voorbeeld van een Vacature tekst met profielschets: Voorzitter met pioniersgeest De gemeente …………krijgt per 1 januari 2015 nieuwe taken op het gebied van zorg, jeugd, werk en inkomen. Wij vinden het belangrijk dat vanuit de samenleving wordt meegedacht over het beleid. Eén van de manieren waarop de gemeente dit willen vormgeven is door gebruik te maken van een nieuwe adviesraad: de Participatieraad. Deze Participatieraad kan de praktijk vertalen naar beleid en vervolgens omzetten in gevraagd en ongevraagd advies aan de gemeente. Voor deze Participatieraad is de gemeente ……. op zoek naar een onafhankelijke voorzitter (m/v/) Functie De voorzitter van de Participatieraad denkt actief en kritisch mee over de ontwikkelingen binnen het sociale domein waardoor de voorzitter een belangrijke gesprekspartner van de gemeente ……….. is. De voorzitter fungeert als bruggenbouwer. Hij/zij coördineert en bereidt vergaderingen voor, leidt de vergaderingen en stimuleert leden om nauw samen te werken om tot een gedegen advies te komen. De voorzitter draagt zorg voor de totstandkoming van adviezen, het werkplan en jaarverslag en ondertekent uitgaande correspondentie. De voorzitter is het gezicht van de Participatieraad en is formeel de vertegenwoordiger van de raad. Wij zoeken een voorzitter met een pioniersgeest die vanuit de betrokkenheid, deskundigheid, beroepspraktijk, persoonlijke ervaring, interesse of netwerk met ons mee wil denken en ons wil adviseren. De nieuwe Participatieraad: integraal en specifiek Omdat de gemeente ……….alle taken gezamenlijk wil oppakken, is gekozen voor één raad die zo veel mogelijk onderwerpen in het sociale domein kan behandelen. Sommige onderwerpen vragen om bepaalde kennis of ervaring. Daarom is er voor een structuur gekozen waarbij de nieuwe Participatieraad is opgedeeld in zogeheten werkgroepen. Deze concentreren zich op: 1. Zorg, welzijn en ondersteuning; 2. Werk en inkomen; 3. Jeugd en Jeugdzorg. Profiel: Van kandidaten wordt gevraagd dat hij/zij: woonachtig is in gemeente ………………; ervaring en/of kennis en/of affiniteit heeft met minimaal één van de domeinen; vanuit het algemeen belang kan denken; gericht is op samenwerking; geen bestuurlijke en/of ambtelijke functie bekleedt in de gemeente ……………..; geen commerciële relatie heeft/contractpartner is van de gemeente op het terrein van dienstverlening in het sociaal domein; ongeveer 16 uur per maand beschikbaar is; beschikt over een lokaal maatschappelijk netwerk; signalen en ervaringen kan vertalen in advies. De zittingstermijn is in beginsel vier jaar. Dit kan eenmaal met vier jaar worden verlengd. U ontvangt Ruime professionele ondersteuning; Deskundigheidsbevordering; vergoeding per bijgewoonde vergadering. Meer informatie en procedure Voor meer informatie kunt u contact opnemen met……. Reageren: Herkent u zich in het profiel? Mail uw motivatie en CV vóór …. Aan…
3
Profielen en vacature voorbeeld Participatieraad 2015
Bijlage 3: Voorstel ondersteuning Participatieraad Concept: Ondersteuning inhoudelijk, proces en secretariële ondersteuning Participatieraad De Participatieraad kiest of hij al dan niet wil samenwerken met een ondersteuner(s). Inleiding De gemeente …….. start per 1 januari 2016 met een brede Participatieraad die de advisering op het sociale domein in samenhang oppakt. De Participatieraad denkt proactief mee in de beleidsontwikkelingen, wordt actief betrokken bij het opstellen, uitvoeren en evalueren van het beleid en geeft daarover gevraagd en ongevraagd advies. Naast samenhang blijft ook gedegen kennis van zaken belangrijk. De Participatieraad werkt daarom met drie werkgroepen die zich concentreren op de thema’s: 1. Zorg en ondersteuning, 2. Werk en inkomen en 3. Jeugdzorg
Een andere variant kan zijn dat de Participatieraad bestaat uit 1.Overkoepelende en verbindende Adviesgroep te ontwikkelen beleid en uitvoering 2. Inwonersparticipatie 3. Cliëntenparticipatie Alle delen zijn met elkaar verbonden in de adviesgroep De gemeente hecht veel waarde aan de inbreng van burgers op de vele beslissingen die de gemeente de komende jaren moet nemen binnen het sociale domein. De gemeente wil de brede Participatieraad faciliteren om deze werkzaamheden zo goed mogelijk te kunnen uitvoeren. Daarom wil de gemeente dan ook dat de brede Participatieraad en de daarbinnen georganiseerde( werk) groepen deskundig worden ondersteund door een secretarieel ondersteuner. Het is wenselijk om ook een ondersteunende adviseur aan de Participatieraad te verbinden. In……. (1e jaar) heeft deze ondersteuner, naar verwachting, een actievere rol dan in ….(2e jaar). Doel voor ….(1e jaar) en …… (2e jaar) is dat de Participatieraad goed van start gaat en het werk van de Participatieraad soepel verloopt. Beschrijving Ondersteunende adviseur (op proces en op inhoud)
De ondersteuner zorgt ervoor dat de Participatieraad zijn werk zo goed mogelijk kan doen. De ondersteuner is geen lid van de Participatieraad en beslist niet mee. De ondersteuner ondersteunt en begeleidt de Participatieraad, maar zal niet bemiddelen bij individuele klachten van cliënten. De ondersteuner treedt niet op als woordvoerder van de raad. Zo zal de ondersteuner ook niet optreden als contactpersoon tussen de raad en gemeente. Een ondersteuner functioneert op Hbo-niveau, heeft kennis van actuele wet- en regelgeving, heeft inzicht in de samenhang van het sociale domein en heeft gevoel voor politieke verhoudingen. Heeft ervaring met burgerparticipatie en medezeggenschap.
In ……(1e jaar) is de ondersteuner verantwoordelijk voor het organiseren, voorbereiden en notuleren van de vergaderingen van de brede Participatieraadsvergaderingen en eventueel ook de afzonderlijke werkgroep-overleggen van de Participatieraad.
4
Profielen en vacature voorbeeld Participatieraad 2015
De ondersteuner is aanwezig bij de vergadering van de brede Participatieraad, en eventueel ook bij de vergaderingen van de afzonderlijke werkgroepen. Wat een ondersteuner precies gaat doen, kan verschillen per overleg of werkgroep. Een paar voorbeelden van taken van de inhoudelijk ondersteuner: Ondersteuning op proces 1. Algemene ondersteuning van de raad over hoe de raad kan werken; over besluitvorming, communicatie en vergadertechniek. 2. Adviseren over de te volgen strategie. 3. Ondersteunen bij het verkrijgen en verwerken van informatie en uitbrengen van adviezen. 4. Ondersteunen bij het naar voren brengen van het burger/cliëntenbelang bij bepaalde onderwerpen. 5. Ondersteuning van de voorzitter van de participatieraad. Bijvoorbeeld door samen de vergaderingen voor te bereiden of te helpen bij het leiden van de vergadering 6. Ondersteuning van de leden van de raad. Dit kan nodig zijn als iemand net lid is, of als iemand bepaalde taken moeilijk vindt. Een ondersteuner kan dan helpen door het oefenen van vaardigheden of ingewikkelde informatie toegankelijker te maken. 7. Ondersteuning van de secretaris 8. Ondersteuning van de penningmeester 9. Vraagbaak voor (nieuwe) leden binnen de participatieraad Ondersteuning op inhoud 10. Informeren van de raad over rechten en mogelijkheden. 11. Informatie en/of adviezen geven over wet- en regelgeving, procedures en communicatie van de cliëntenraad (intern en extern); 12. Ondersteunen bij het naar voren brengen van het burger/cliëntenbelang bij bepaalde onderwerpen. 13. Ondersteunen in het overleg tussen de participatieraad en de gemeente. 14. Ondersteunen op hoe Participatieraad in contact komt met de inwoners van .......... Al dan niet georganiseerd per thema, doelgroep of kern. 15. Ondersteuning van de voorzitter van de participatieraad. Bijvoorbeeld door samen de vergaderingen voor te bereiden of te helpen bij het leiden van de vergadering. 16. Ingewikkelde informatie toegankelijker maken. 17. Vraagbaak voor (nieuwe) leden binnen de participatieraad Secretariële ondersteuning 1. Secretariële ondersteuning bieden zoals agenda opstellen, informatie verzenden, verslag van de vergadering maken en adviezen van de cliëntenraad uitschrijven en archief beheer; 2. Praktische hulp bij de financiële administratie 3. Jaarverslag opstellen; 4. Bewaker van agendapunten, actiepunten en (evaluatie)afspraken; Er wordt een contract gemaakt, waarin de afspraken tussen Participatieraad, gemeente en ondersteuner worden vastgelegd. Er staat in het contract hoeveel uren per week de ondersteuner voor de raad gaat werken, hoe lang de samenwerking duurt en wat ieders rechten en plichten zijn.
5
Profielen en vacature voorbeeld Participatieraad 2015
Bijlage 4: Vacature / Profiel leden Adviesraad Sociaal Domein/ Participatieraad …………….. Gezocht: Enthousiaste en betrokken leden Participatieraad De gemeente ……….. heeft per 1 januari 2015 nieuwe taken op het gebied van zorg, jeugd, werk en inkomen gekregen. Wij vinden het belangrijk dat vanuit de samenleving wordt meegedacht over het beleid. Eén van de manieren waarop de gemeente dit wil vormgeven, is het instellen van een nieuwe adviesraad: de Participatieraad. Deze Participatieraad kan signalen uit de praktijk vertalen naar beleid en vervolgens omzetten in gevraagde en ongevraagde adviezen aan de gemeente. Voor deze Participatieraad is de gemeente ......... op zoek naar enthousiaste leden (m/v). Functie Leden van de Participatieraad denken actief en kritisch mee over de ontwikkelingen binnen het sociale domein, waardoor leden een belangrijke gesprekspartner van de gemeente ......... zijn. De Participatieraad wordt betrokken bij het opstellen, uitvoeren en evalueren van het beleid en geeft de gemeente daarover gevraagd en ongevraagd advies. Omdat de Participatieraad uit inwoners van onze gemeente bestaat, verwacht de gemeente ook dat de leden in staat zijn signalen op te pakken uit de samenleving over de uitvoering en de effecten van het gemeentelijk beleid. Wij zoeken enthousiaste leden die vanuit hun betrokkenheid, deskundigheid, beroepspraktijk, persoonlijke ervaring, interesse of netwerk met ons mee willen denken en ons willen adviseren. De nieuwe Participatieraad: integraal en specifiek Omdat de gemeente ….. alle taken gezamenlijk oppakt, is gekozen voor één raad die zo veel mogelijk onderwerpen in het sociale domein kan behandelen. Sommige onderwerpen vragen om bepaalde kennis of ervaring. Daarom is er voor een structuur gekozen waarbij de nieuwe Participatieraad is opgedeeld in drie werkgroepen. Deze werkgroepen zijn als volgt ingedeeld en vragen specifieke deskundigheid over de onderwerpen: 1. Zorg, welzijn en ondersteuning; 2. Werk en inkomen; 3. Jeugd en Jeugdzorg. Profiel Van kandidaten wordt gevraagd dat ze: Enthousiast, betrokken en (ervarings-)deskundig zijn woonachtig zijn in gemeente ……….; ervaring en/of kennis en/of affiniteit hebben met minimaal één van de domeinen; vanuit het algemeen belang kunnen denken; gericht zijn op samenwerking en open staan voor vernieuwing; geen bestuurlijke en/of ambtelijke functie bekleden in de gemeente ………; Geen functie bekleden bij een organisatie die behoort tot de contractpartners van de gemeente op het gebied van dienstverlening/ hulpverlening in het sociaal domein; ongeveer 16 uur per maand beschikbaar zijn; beschikken over een lokaal maatschappelijk netwerk; Kan goed samenwerken met andere organisaties (netwerken) binnen de Participatieraad en is bereid relevante informatie te zoeken om tot een goed advies te komen signalen en ervaringen van inwoners kunnen vertalen in advies. De zittingstermijn is in beginsel vier jaar. Dit kan eenmaal met vier jaar worden verlengd. Raadsleden ontvangen: • professionele ondersteuning zodat de Participatieraad zijn werk goed kan doen; • deskundigheidsbevordering; • een vergoeding per maand.
6
Profielen en vacature voorbeeld Participatieraad 2015
Meer informatie Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de …………, + functie telefoonnummer …………. of via de e-mail ………………. Reageren Herkent u zich in het profiel? Mail uw motivatie en CV vóór ……………… naar
7
Profielen en vacature voorbeeld Participatieraad 2015