Beleidsplan

Postbus 2074, 3440 DB Woerden

Tel. 0348-483474; [email protected]; www.groenehart.info

Beleidsplan 2011-2015 Identiteit, beleid en organisatie Dit Beleidsplan gaat in op drie hoofdvragen over de Stichting Groene Hart: wat is de identiteit van de Stichting? wat zijn de beleidslijnen voor de komende vijf jaar? welk organisatiemodel hoort hierbij? Deze hoofdvragen, plus talrijke daarmee verbonden subvragen, komen aan de orde in drie hoofdstukken. Tezamen geven zij aan, welke plaats en richting de Stichting (verder aangeduid als SGH) voor zichzelf ziet in de komende periode. Naast dit document, en op basis daarvan, wordt jaarlijks een Activiteitenplan opgesteld, waarin meer specifiek wordt ingevuld, welke onderdelen of taakvelden de aandacht zullen krijgen.

1

Hoofdstuk 1. Identiteit

Wat stelt de SGH zich ten doel? Wat ziet zij als haar missie, haar kerntaken? Hoe denkt zij haar doelen te bereiken? Welke soort activiteiten of strategie ziet zij als het meest geëigend? Wat voor soort organisatie is de SGH?

1.1. Doel en werkterrein. De SGH stelt zich ten doel het uitdragen, hooghouden, behoeden en behouden van de waarden van het Groene Hart. Het Groene Hart omvat het Nationaal Landschap Groene Hart, zoals omschreven in het Nederlandse rijksbeleid, alsmede de aangrenzende stedelijke en niet-stedelijke gebieden voorzover relevant voor het Groene Hart. De SGH stelt zich dus niet automatisch en volledig volgend op tegenover de ´rijksomschrijving van het Groene Hart, maar kiest een eigen, ruimere omschrijving. Met de waarden van het Groene Hart bedoelt de SGH al die eigenschappen en kenmerken, die het Groene Hart maken tot het bijzondere, belangrijke en waardevolle gebied zoals wij dat kennen. Groene open ruimte, landschapsschoon, natuurschoon, cultuurhistorisch erfgoed in dorpen, steden en bedrijven, landelijke rust en stilte, agrarische bedrijvigheid als drager van de ruimte, en tegelijkertijd nabijheid van en toegankelijkheid voor de bewoners van de grootstedelijke gebieden. Deze eigenschappen geven tezamen aan het Groene Hart een leef-, werk- en woonkwaliteit, die uniek en waardevol mag heten, niet alleen voor de eigen bewoners, maar ook voor heel Nederland en zelfs internationaal. De SGH zet zich in voor deze kernkwaliteiten, niet vanuit het perspectief van een deelbelang, maar als behartiger van het Groene Hart als algemeen belang. De SGH profileert zich dus nadrukkelijk als ‘public interest group’.

1.2. Doel en middelen. Om dit doel te bereiken bewandelt de SGH vier wegen: bekendmaken, bespreken, beïnvloeden en bijdragen. Bekendmaken. De waarde van het Groene Hart is nog bij veel te weinig mensen bekend. Algemene publieksvoorlichting over het karakter, de schoonheid en de recreatieve mogelijkheden van het Groene Hart nemen een belangrijke plaats in bij de activiteiten van de SGH. Via de infocentra in Woerden en Reeuwijk, maar ook via de publicatie van boeken en een eigen tijdschrift wordt aan een breed publiek de waarde van het Groene Hart over het voetlicht gebracht. Ook gerichte projecten, zoals de Oude Hollandse Waterlinie, of manifestaties op markten en pleinen, brengen het Groene Hart tot leven voor een breder

2

publiek. Voorlichting en publiekscommunicatie zullen, als basis voor het SGH-werk, ook in de komende jaren een belangrijke rol moeten blijven spelen. Naast de twee infocentra spelen daarbij de websites, het magazine en de publicaties een grote rol. Daarbij hoort overigens ook voorlichting over de kwetsbaarheid van dit gebied, de risico´s van allerlei ontwikkelingen, en een kritische maar open houding over wat er in het Groene Hart gebeurt en kan gebeuren. Het brede publiek heeft niet alleen behoefte aan ´feel good´- informatie, maar waardeert ook berichtgeving over kwetsbaarheid en risico´s, niet alleen over de natuur elders, maar ook over het Groene Hart. Bespreken en bespreekbaar maken en houden is de tweede weg voor de SGH: niet door zich in te graven in vooringenomen standpunten, maar door een open en zorgvuldige discussie kan de waarde van het Groene Hart hooggehouden blijven. De SGH wil daarom vooral de betrokken partijen bij ontwikkelingen in het Groene Hart aan tafel brengen, als gastheer, organisator en facilitator optreden. Standpunten, meningsverschillen en uiteenlopende belangen moeten niet genegeerd worden, maar juist aan tafel worden gebracht, zodat verschil en verbinding duidelijk kunnen worden. Door een brede, integrale discussie en afweging kan de waarde van het Groene Hart uiteindelijk het beste worden gediend. De meerwaarde van de SGH ligt daarom vooral in het bevorderen van de publieke bekendheid en de publieke discussie over het Groene Hart. Het Groene Hartberaad, of werkconferenties voor specifieke groepen in het Groene Hart, zijn daarvan goede voorbeelden, die ook in de komende tijd voortgezet zullen moeten worden. Ten opzichte van politieke partijen, belangengroepen of overheden wil de SGH zich dus opstellen als onafhankelijke en open medespeler, die zich niet bij voorbaat identificeert met een specifiek deelbelang, maar de waarde van het Groene Hart in brede zin centraal stelt. Daarbij zal de SGH ondersteuning bieden aan groepen of belangen die het risico lopen om niet gehoord te worden – het gaat immers om de zorgvuldigheid en de kwaliteit van de discussie, als basis voor het beleid in het Groene Hart. De SGH biedt hulp bij het opzetten van regionale platformgroepen, het leggen van contacten, planologische en juridische verwijzing etc. Ten opzichte van de overheden zal de SGH enerzijds aansluiting zoeken en vinden bij het overheidsbeleid, vooral betreffende het Nationaal Landschap Groene Hart, en zal bij gelegenheid ook gaarne medewerken aan de uitvoering daarvan. Anderzijds zal zij niet schromen om de overheid ook een spiegel voor te houden door het monitoren (via o.a. een monitorkaart) van de ontwikkelingen in het Groene Hart, en zal zij ook, ter wille van de waarde van het Groene Hart, zonodig een kritische opstelling kiezen. Beïnvloeden van het beleid is ook een weg, die de SGH heeft te bewandelen. Ter wille van de waarde van het Groene Hart is het noodzakelijk, dat een onafhankelijke organisatie als de SGH zich uitspreekt, zowel over allerlei concrete actuele gebeurtenissen die het Groene Hart raken alsook over lange termijnontwikkelingen en overheidsbeleid in allerlei gedaante. Via contacten met de media, politieke partijen, belangengroepen en overheden moet aandacht worden gevraagd voor de gevolgen van allerlei ontwikkelingen voor de kwaliteit van het Groene Hart, zodat men zich in ieder geval bewust wordt van risico´s, mogelijkheden en keuzes, die gemaakt moeten worden. Vaak zal dit ´aan de bel trekken´ de SGH niet in dank worden afgenomen, maar het behoort niettemin tot haar taak. Overigens zij hierbij opgemerkt, dat de SGH nimmer het aanscherpen van tegenstellingen als doel heeft, maar juist door een brede en zorgvuldige discussie (zie hierboven) zoekt naar creatieve mogelijkheden tot overbrugging en samenwerking tussen allerlei betrokkenen. Het tegengaan van versnippering in het Groene Hart beschouwt zij als een van haar taken, niet alleen bestuurlijk maar ook en vooral in de maatschappelijke en politieke meningsvorming. Bijdragen aan de waarden van het Groene Hart, in de vorm van allerlei projecten ziet de SGH ook als haar taak. Door het zelf organiseren van evenementen, publicaties, tentoonstellingen etc. etc. wordt vanuit de SGH het Groene Hart versterkt. Het gaat de SGH niet alleen om het inschakelen, bijeenbrengen en activeren van anderen, maar ook om het zelf meebouwen aan het Groene Hart.

3

Hoofdstuk 2. Strategie

In 2007 begon de Stichting met de merk en marketing van de OHWL. Het zomerfestival Leger langs de linie trekt elk jaar zo’n 50.000 bezoekers in de 10 vestingsteden van de OHWL, waaronder veel kinderen.

Wat stelt de SGH, tegen de achtergrond van haar identiteit en van de actuele ontwikkelingen, zich voor de komende vijf jaar als taak? Waar liggen de prioriteiten, meer specifiek en inhoudelijk? Hoe moet de organisatie zich verder ontwikkelen? Na een korte terugblik en een schets van de huidige situatie rond het Groene Hart, wordt in dit hoofdstuk ingegaan op inhoudelijke beleidsprioriteiten, projecten e.d. en op een aantal belangrijke organisatiebrede kwesties.

2.1. Een korte terugblik In het Beleidsplan 2007-2010 stonden twee kerntaken voor de SGH geformuleerd: informatievoorziening over de bedreigingen en kansen voor het Groene Hart, richting overheden, maatschappelijke organisaties en de bewoners van het Groene Hart, en vormen van een netwerk van betrokken bewoners en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, inclusief het nastreven van mogelijke coalities. Vanuit deze kerntaken en haar statutaire doelstelling ondernam de SGH talrijke activiteiten1. Projecten waarmee de kwaliteiten van het Groene Hart voor het voetlicht worden gebracht (zoals bv. de projecten over de Oude Hollandse Waterlinie) en projecten waarmee het debat over de toekomst van het Groene Hart wordt gevoed en beïnvloed, zowel de bedreigingen als de kansen (zoals bv. het project Winst uit milieu); Uitgave van Groene Hart Leven, de Groene Flits en de website www.groenehart.info De uitgave van publicaties en ander voorlichtingsmateriaal; Het uitbrengen van adviezen aan locale groepen en - onder bepaalde voorwaarden - ondersteuning concrete acties Inventarisatie, documentatie en registratie van karakteristieke en waardevolle objecten en gebieden in het Groene Hart (kenniscentrum) Het organiseren van tentoonstellingen, lezingen, studiebijeenkomsten e.d. 1

4

Het projectbureau van de SGH groeide uit, en kent thans vijf projectcoördinatoren (OHWLmarketing en gebiedsprojecten, Winst uit milieu, De Hartloper, Groene Hart Leven en Planologie). Inhoudelijk gezien ontwikkelden zich hierin drie prioriteiten het contourenbeleid: het beperken van bouwen van woningen en bedrijfsgebouwen in de open ruimte behoud en ontwikkeling van cultuurhistorie, een duurzame landbouw en het open landschap de gevolgen van klimaatverandering voor de functies (wonen, werken, landbouw) en het waterbeheer in het Groene Hart. Bij deze prioritering speelden de volgende argumenten. Wat het contourenbeleid betreft, de bescherming van de open ruimte behoort tot de kerntaak van de Stichting. Verwezen wordt naar de Monitorkaart en de actieve ondersteuning van tientallen burgercomités. Wat de cultuurhistorie betreft: natuur, cultuur en landschap maken deel uit van de identiteit van het Groene Hart; daarom verdient het cultuurhistorisch erfgoed van het Groene Hart, m.n. de OHWL, een belangrijke plaats in de SGH-strategie. En wat punt 3 betreft: de klimaatverandering staat centraal in het project Winst uit milieu (2010-2012). Door het klimaatthema te koppelen aan duurzaam ondernemen kan een brug worden geslagen naar de praktijk, bijv. van duurzame ondernemers.

2.2. De actuele situatie rond het Groene Hart In 2010 is de politieke situatie t.a.v. het Nationaal Landschap Groene Hart ingrijpend verslechterd. In het regeerakkoord van 2010 is bouwen in het Groene Hart als optie opgenomen, niet alleen in de vorm van verrommelingslocaties (kleine kernen, particulier bouwen) maar ook van grootschalige uitbreidingslocaties (Noordvleugel, Zuidvleugel). Met de afschaffing van de ministeries van VROM en LNV lijkt de sturende planologische rol van de rijksoverheid uitgespeeld; nieuwe ministeries als ELI en IM zetten vooral in op versterking van de Randstedelijke infrastructuur en economie. Hun regierol t.a.v. het landelijk gebied hebben zij overgedragen aan provincies en gemeenten Terwijl de rijksoverheid zich terugtrekt, is het maar de vraag of de provincies hun regierol willen op pakken. Weliswaar zijn de ambities hoog gesteld in de Collegeakkoorden van 2011, maar zullen de provincies zich hieraan ook daadwerkelijk (kunnen) houden? Hoewel de demografische krimp ook in het Groene hart steeds meer doorwerkt, blijven gemeentes vasthouden aan achterhaalde bouwplannen; de nieuwere trend is om door tekorten op de grondexploitatie kavels in de vrije verkoop te doen. Daarmee dreigt een aanslag op het landschap van het Groene Hart. De aarzelende regie van de provincies geeft gemeenten de kans om – al dan niet via gemeentelijke structuurvisies - nieuwe bedrijventerreinen, woongebieden en zgn. “landgoederen” buiten de rode contouren te realiseren. Uit oogpunt van bezuinigingen wordt fors gesnoeid op de aankoop van natuurterreinen (Groene Ruggengraat), ILG en recreatiegebieden. Hierdoor wordt het vertrouwen van particuliere terreinbeheerders in de overheid ernstig aangetast. Terwijl belangrijke dossiers als milieu, duurzaamheid en energiebesparing blijven liggen, wordt wel fors ingezet op thema‟s als mobiliteit en wegenbouw. Hierdoor wordt de (toekomstige) leefomgeving van burgers in het Groene Hart fundamenteel bedreigd. Steeds meer burgers verzetten zich hiertegen, maar helaas wordt hun de rechtszekerheid aangetast door de Crisis- en Herstelwet, de wet aanpassing bestuursprocesrecht, beperking van de WOB en nieuwe jurisprudentie van de Raad van State.

2.3. De actuele positie van de Stichting

5

Deze verslechteringen dwingen de Stichting zich te bezinnen op haar positie en strategie . De Stichting is de enige - onafhankelijke en ongebonden - Groene Hartbrede organisatie die daadwerkelijk opkomt voor de waarden van het Groene Hart. Het Groene Hart beschermen betekent dus: de SGH versterken, en krachtig vasthouden aan de aanpak, zoals geschetst in hoofdstuk 1. Anno 2011 betekent dit: een helder profiel t.o.v. instellingen die alleen voor deelbelangen (landbouw, woningbouw, ondernemersbelangen) opkomen of alleen willen merken en vermarkten – echter, vanuit de wens tot samenwerking. een betere registratie en monitoring van alle kansen en bedreigingen in het Groene Hart ondersteuning van burgers en locale en regionale groepen die zich bedreigd voelen door aantasting van hun leefomgeving effectieve bondgenotenpolitiek t.a.v. de grote regionale natuur- en milieu-organisaties in het Groene Hart, zoals de provinciale milieufederaties, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Milieudefensie en de instellingen voor landschap(sbeheer) krachtig communicatiebeleid waarbij van moderne media gebruik wordt gemaakt

2.4. Inhoudelijke prioriteiten Voor de komende periode kristalliseren zich, mede op basis van de afgelopen jaren, in het SGH-werk drie thema‟s uit: Contourenbeleid. De SGH wordt vrijwel wekelijks benaderd door burgers en locale groepen die om advies en ondersteuning vragen. De SGH beschikt niet over het apparaat om alle vragen en wensen in te willigen en zal dus moeten doorverwijzen, bij voorkeur naar de milieufederaties. Verder zal de SGH de groepen moeten wijzen op de noodzaak van samenwerking en een effectief gebruik van de monitorkaart. In de projectgroep Planologie worden de meldingen van burgers en groepen geïnventariseerd en verwerkt, o.m. in de digitale postlijst en monitorkaart; waar mogelijk wordt ondersteuning geboden of een procedure in werking gesteld, zonder dat evenwel de SGH als juridisch adviesbureau komt te functioneren. In het kader van het Groene Hartberaad worden discussiebijeenkomsten en tournees georganiseerd. Parallel hieraan loopt de opbouw van een netwerk van staten- en kamerleden. Cultuurhistorie. In het kader van het project De OHWL van Agenda naar Uitvoering zijn de afgelopen jaren een groot aantal deelprojecten georganiseerd en publicaties verschenen. Het Projectbureau omvat merk & marketing en gebiedsprojecten. De OHWL is in diverse vestingsteden breed op de agenda gezet. In de komende jaren zal het project cultureel zomerfestival worden vervolgd in samenhang met de Prinsenroute, een echte publiekstrekker. Daarnaast zijn er de gebiedsprojecten: het OHWL-waterliniepad en het plan voor de Routes, Ommetjes en Attractiepunten (ROA) zijn beide in voorbereiding. Uitvoering hiervan zal de OHWL recreatief duidelijk op de kaart zetten. Milieu. In het verlengde van het project Krimp- en Klimaatdebat ligt het nieuwe project Winst uit Milieu, gericht op het stimuleren van duurzaam ondernemen. In 2011 werd een succesvol watercongres georganiseerd, samen met de waterschappen. De komende jaren zullen een aantal tournees rond het thema duurzaam ondernemen worden georganiseerd. Met deze drie thema‟s heeft de SGH een keuze gemaakt die een handvat biedt om de kernpunten van het Groene Hartbeleid – cultuurhistorie, veenweidelandschap, duurzame ontwikkeling – centraal te stellen. De SGH heeft hiermee al een duidelijk profiel opgebouwd, in lijn met haar eigen identiteit. Dit betekent evenwel niet, dat er geen ruimte is voor andere thema‟s. Zo heeft de SGH in overleg met diverse landbouworganisaties en waterschappen position papers geproduceerd over de landbouw en de waterproblematiek in het Groene Hart. Ook over natuur, recreatie en andere thema‟s zullen position papers worden ontwikkeld.

6

Daarnaast zij erop gewezen, dat er altijd enige ruimte moet blijven voor niet-geplande thema‟s of activiteiten. Actuele ontwikkelingen, kansen en bedreigingen laten zich niet volledig plannen, en daarom wil het SGH-bestuur nadrukkelijk een 80-20-verhouding stellen tussen geplande prioriteiten en „vrije ruimte‟.

2.5. De aanpak van de Stichting Hoe kan de Stichting haar positie als issue-owner komende tijd versterken als de enige Groene Hart-brede instelling die de waarde van het Groene Hart wil borgen en behouden? Dat wil ze op verschillende manieren zien te bewerkstelligen. Profileren. Vrijwel alle belangenorganisaties in het Groene Hart zijn gericht op deelbelangen, zoals bijvoorbeeld de Kamers van Koophandel, woningbouwcorporaties, landbouworganisaties of recreatiekoepels (VVV, ANWB e.d.). Deze instellingen wekken vaak de indruk dat wat zij doen goed is voor het Groene Hart; hun deelbelang wordt gelijkgesteld met de kernkwaliteiten van het Groene Hart. Dit is niet altijd het geval. Neem bijvoorbeeld de schaalvergroting in de landbouw, bedrijventerreinen in de polder, massa-recreatie. Dit neemt niet weg dat soms de doelstellingen van de Stichting kunnen sporen met die van de betrokken belangenorganisaties; een voorbeeld is het ANWB-plan voor landschapsparken (2010). Op zo‟n punt kunnen Stichting en belangenorganisaties goed samenwerken. Hoe dan ook, de Stichting dient zijn positie steeds te markeren en zich te profileren als belangenorganisatie die het Groene Hart in al zijn facetten behandelt. Monitoren De Stichting krijgt jaarlijks veel meldingen van burgers en locale groepen over aantasting van het landschap. Deze worden geregistreerd, d.w.z. verwerkt in de thema-index en op de monitorkaart. De SGH streeft ernaar dat deze monitorkaart meer bekendheid krijgt, bijvoorbeeld door het instellen van een naming & shaming top-3 van gemeenten. Verder dient de monitorkaart te worden gekoppeld aan de Kwaliteitsatlas van het Groene Hart. Ondersteunen De taak van de SGH is niet alleen registreren en monitoren, maar ook ondersteuning bieden aan betrokken burgers en lokale dan wel regionale organisaties die opkomen voor de waarde van het Groene Hart. Dat gebeurt door publiciteit, het leggen van contacten, het vormen van regionale platformgroepen, het inschakelen van externe netwerken en juridische en planologische actie. Van geval tot geval wordt beoordeeld welke inbreng de SGH kan leveren. In Noord-Holland en Utrecht worden veel hulpverzoeken doorgespeeld naar de provinciale milieufederaties; voor Zuid-Holland is een regionaal steunpunt opgericht. Samenwerken Niet alleen bestuurlijk is het Groene Hart versnipperd, ook de lokale en regionale organisaties die opkomen voor natuur, milieu en landschap zijn verdeeld. De ca 600 clubs zijn gericht op hun locale of regionale belangen en kijken niet over de grenzen. En ook de grote koepels (SBB, Natuurmonumenten, Landschappen, milieufederaties e.d.) trekken meestal gescheiden op. SGH probeert zoveel mogelijk samenwerking te bevorderen, m.n. met de provinciale koepelorganisaties en de regioclubs. Deze samenwerking dient wel gericht te zijn op concrete resultaten, zoals bijv. de actie Hart voor Natuur, de samenwerking in het Groene Hart Beraad, de Unie van Vestingsteden enz. Communiceren De SGH beschikt over een scala aan communicatiemiddelen, zoals diverse websites, het magazine Groene Hart Leven, de Groene Flits en heel veel free publicity. Meer hierover in het hoofdstuk organisatie.

7

Hoofdstuk 3. Organisatie

Sinds 1 mei 2009 is het hoofdkantoor van de Stichting gevestigd in NS-Station Woerden; het kantoor, tevens infocentrum, is elke werkdag geopend

De SGH is als stichting een organisatie zonder winstdoel. Dit impliceert, afgezien van een aantal formeel-juridische kenmerken, dat de vraag naar financieel resultaat en commercieel succes voor de SGH nimmer voorop kan staan. Het bereiken van het ideële doel, zoals hierboven omschreven, is het primaire richtsnoer voor het handelen. Dit neemt echter niet weg, dat een financieel gezonde bedrijfsvoering ook voor de SGH noodzakelijk is. Tussen uitgaven en inkomsten – contributies, subsidies, opbrengsten – moet een evenwicht bestaan. Een solide financiële grondslag is immers nodig voor de continuïteit, de planning van activiteiten en de zelfstandigheid van de organisatie. De SGH is als organisatie onafhankelijk en opereert vanuit haar eigen zelfgekozen uitgangspunten. Dat betekent voor de financiën, dat gestreefd wordt naar inkomsten vanuit diverse verschillende bronnen, waarbij maximale ruimte voor de eigen doelen van de SGH bestaat. Tegelijkertijd is de SGH niet alleen onafhankelijk, maar ook sterk betrokken bij de samenleving, de overheden en de politiek. Dit komt tot uiting in de bestuurssamenstelling. Vervolgens is de SGH als organisatie te kenschetsen als een vrijwilligersorganisatie. Extern is het van belang, dat de SGH geen leden kent, maar wel een groeiend aantal donateurs/Vrienden – thans meer dan 2000. Hoewel de SGH zich tot een breed en algemeen publiek richt, is toch de voeling met Vrienden als achterban en als recruteringsveld voor allerlei activiteiten een punt van aandacht.

8

Organogram van de Stichting

Algemeen Bestuur

Raad van Advies

Dagelijks Bestuur Directie Kantoor en infocentrum Projectbureau Projectbureau OHWL: Marketing- en gebiedsprojecten

Winst uit milieu (2010-12)

Redactie Groene Hart Leven

De Hartloper (2009-2012):

Planologie

Proj.coord.. Projectgroep

Proj.coord: Projectgroep

Hoofdred. Redactie

Proj.coord. Projectgroep

Proj.coord. Projectgroep

Programmaraad (div. Reeuwijkse instellingen)

Groene Hart Beraad (pol.partijen, instellingen, raad/statenlede)

Klankbordgroep OHWL: (vestingsteden, musea, historische verenigingen e.a. instellingen)

De inhoud van projecten en activiteiten staat voor de SGH uiteraard voorop. De organisatie mag geen doel op zichzelf worden, en inhoudelijk goedlopend werk zal uiteindelijk het bestaansrecht van de organisatie vormen. Toch zal ook op een aantal praktische organisatorische zaken in de komende tijd beleid moeten worden gevoerd, ter wille van de continuïteit en de effectiviteit van het werk. Hieronder volgt een lijst:

3.1.Vriendenorganisatie In de afgelopen jaren heeft de SGH een onstuimige groei doorgemaakt. Incl. bedrijfsdonateurs en adverteerders telde de Stichting eind 2007 1.375 Vrienden; inmiddels is dit aantal gegroeid tot ca 2.125 (per 1-5-2011), inclusief de donateurs van De Groene Buffer. Hierdoor wordt het financiële fundament onder de Stichting verbreed. Uitbouw van de vriendenorganisatie krijgt de komende jaren meer prioriteit. Door middel van excursies, aanbiedingen en emailbrieven kan het contact met deze nieuw geworven Vrienden worden uitgebouwd. Het streven is dat nog in 2011 van alle Vrienden de emailadressen worden geregistreerd, zodat er regelmatig mailings kunnen worden verstuurd met uitnodigingen en aanbiedingen. Naast de twee jaarlijkse excursies moeten voor de Vrienden meer soorten activiteiten worden georganiseerd, bijv. concerten, exposities e.d. Ook moeten de Vrienden worden geattendeerd op activiteiten in het reguliere jaarprogramma. De opbouw van de vriendenorganisatie moet professioneel gebeuren, als onderdeel van het nog op te stellen Communicatieplan.

3.2. Kantoor en informatiecentra In het kantoor Woerden werken in totaal ca. 5-6 fte. Dit geeft een volledige bezetting op vier a vijf kantoordagen, met een betere bereikbaarheid van de SGH. De kantoormedewerkers worden aangestuurd door de directeur en de projectcoördinatoren. Het kantoor Woerden heeft ook een informatiebalie- en expositiefunctie, die – op bescheiden wijze – de komende jaren verder zal worden ontwikkeld.

9

Het informatiecentrum de Hartloper in Reeuwijk, in gebruikgenomen in 2009, mag zich verheugen in een snel stijgend aantal bezoekers (in 2009 2600, in 2010 al 6200). De komende jaren zal De Hartloper verder worden uitgebouwd binnen de financiële mogelijkheden die subsidiegevers NRRP en MZH bieden.

3.3. Projectbureau Intern kent de SGH korte lijnen vanuit het dagelijks bestuur met de directie, en vanuit de directie met de projectcoördinatoren en de projectmedewerkers. Bestuur en directie zien toe op een passende verdeling van aandacht en taken over de medewerkers, waarbij ruimte en eigen initiatief in evenwicht zijn met de tijdige en goede vervulling van SGH-taken. Delegatie en taakverdeling moeten de organisatie intern helder, evenwichtig en minder kwetsbaar maken. Op dat gebied wil SGH haar organisatie de komende jaren verder professionaliseren. In het Projectbureau werken de 5 projectcoördinatoren van de SGH samen. In 2011 draaien bij SGH de projecten OHWL (marketing en gebiedsprojecten), Winst uit Milieu, Planologie, de Hartloper en Groene Hart Leven. Elke projectcoördinator heeft een projectgroep onder zijn hoede. Taken en bevoegdheden van de projectcoördinatoren en de medewerkers zijn contractueel vastgelegd in resp. de Richtlijnen voor projectcoördinatoren en de profielen.. Er is frequent overleg zowel onderling als met de directie, met als doel o.m.: kruisbestuiving van projecten en goede afstemming.

3.4. Bestuur en Raad van Advies De SGH is niet alleen onafhankelijk, maar ook sterk betrokken bij de samenleving, de overheden en de politiek. Dit komt tot uiting in de samenstelling van Algemeen Bestuur (AB van 8 leden, DB van 3) en Raad van Advies: daarin hebben personen zitting uit verschillende politieke partijen, verschillende overheden, en verschillende maatschappelijke groeperingen en belangen, alsmede personen zonder organisatiebinding. De deskundigheid, kwaliteit en het relatienetwerk van de SGH-bestuurders en –adviseurs moet een zo breed mogelijk spectrum omvatten, gerelateerd aan de doelstelling „kwaliteit van het Groene Hart‟. Het DB komt 8 x per jaar bijeen, het AB ca 5 keer per jaar. De directeur neemt – op uitnodiging – deel als adviseur. De laatste jaren is het werkveld van de Stichting fors gegroeid; daarom is er alle aanleiding om zowel AB als DB te versterken, zowel qua aantal als vergaderfrequentie. Ook zou het Projectbureau in adviserende zin bij het beleid moeten worden betrokken; dit is zinvol omdat de projectcoördinatoren dichtbij de praktijk staan. Voor inschakeling van het Projectbureau zal een effectieve vorm worden gezocht. Steeds vaker wordt een beroep gedaan op de Stichting om aanwezig te zijn bij bijeenkomsten, congressen e.d. Bestuursleden hebben niet altijd de tijd om deze (inhoudelijke) representatietaken uit te voeren. Een belangrijke rol hierbij is weggelegd voor de Raad van Advies, die specialistische adviezen uitbrengt. Regelmatig wordt gebruik gemaakt van deze adviezen , maar de netwerk-taak van de raad komt echter onvoldoende uit de verf. Daarom zal worden gestreefd naar uitbreiding van de raad, waarin vooral behoefte is aan (bekende) deskundigen, bijv. hoogleraren. Hiermee kan de Stichting niet alleen meer deskundigheid verwerven, maar zich ook nog beter profileren.

3.5. Financiën De Stichting beschikt helaas niet over een exploitatiesubsidie. De exploitatie-uitgaven moeten worden betaald uit de donaties van de Vrienden, de verkoop van boeken en de verkoop van advertenties. Daarbij gaat het om een bedrag van ca. € 50.000 per jaar. Via projectsubsidies kan een deel van de exploitatie worden gefinancierd, m.n. de uitgaven voor kantoor en medewerkers. Helaas staan door de rijksbezuinigingen ook de projectsubsidies onder druk. Dat dwingt de Stichting tot extra-inspanningen om de benodigde gelden binnen te halen. Enkele mogelijkheden zijn:

10

Inschakeling van gespecialiseerde externe bureaus die op no pay no cure-basis subsidies werven. Zelffinanciering door de projecten; de projectcoördinatoren denken niet alleen na over uitgaven, maar ook over inkomsten, en verzorgen zelf een stukje fund raising. Aanstelling van een op urenbasis betaalde fund-raiser. Hiervoor zal op korte termijn een fund-raising plan worden opgesteld.

3.6. Publicaties Een van de meest succesvolle “divisies” van de Stichting wordt gevormd door de publicaties. Financieel is dit een van de kurken waar de Stichting op drijft. Publicaties als Kaas uit het Hart, Koken uit het Hart, Vestingsteden onder vuur. Merwedezone in bedrijf en Luisterrijk groen zijn een groot succes gebleken, zowel publicitair als financieel. Publicaties worden pas uitgebracht als de financiering d.m.v. verkoopramingen, advertenties of subsidies rond is. Ook komende jaren zullen er weer nieuwe publicaties of herdrukken worden uitgebracht (zoals een nieuw recreatieboek over de OHWL), waarmee de financiële positie van de Stichting kan worden versterkt.

3.7. Communicatie en promotie De SGH beschikt over een scala aan communicatiemiddelen, zoals vier websites (groenehart.info, waterliniewerelderfgoed.nl, hartloper.nl en groenehartleven.nl), het magazine Groene Hart Leven en de Groene Flits. Alle activiteiten van de Stichting krijgen bovendien veel free publicity in het AD Groene Hart en de regionale bladen. Het communicatiebeleid dient verder geprofessionaliseerd te worden, o.a. inschakeling sociale media, meer promotionele activiteiten, enz. Hiervoor moet een communicatieplan worden opgesteld. De Stichting zoekt een communicatiemedewerker die tevens ideeën aanreikt voor marketing-campagnes en de huisstijl van de Stichting. Inmiddels is er een promotieplan opgesteld voor een effectieve inschakeling van de diverse promotiemiddelen (waterlinietent, borden, gadgets, brochures e.d.).

3.8. Professionalisering en vrijwilligersinzet De stichting heeft de laatste jaren een ontwikkeling doormaakt van een organisatie van bevlogen amateurs naar een professionele en projectmatig werkende vrijwilligersorganisatie, met part-time-medewerkers. Deze kennen geen van allen een betaald dienstverband, doch doen hun werk pro deo c.q. als free lancer. Niettemin streeft de SGH er nadrukkelijk naar, om een hoog niveau van professionele kwaliteit en deskundigheid in te zetten bij haar activiteiten. Dit geldt zowel voor de medewerkers als voor de bestuurders en adviseurs. In 2007 heeft de stichting de eerste stap gezet met het benoemen van een directeur die als belangrijkste taak de aansturing van het bureau en de coördinatie en interne aansturing van projecten heeft. Verder is op basis van projectsubsidies gestart met een professionelere inzet van de projectmedewerkers. Voor alle projecten zijn projectcoördinatoren aangesteld, die niet alleen de medewerkers en vrijwilligers aansturen, maar ook onderling ervaringen uitwisselen. De projectcoördinatoren leggen zowel individueel als in teamverband verantwoording af aan de directeur. Het team van projectcoördinatoren zal verder worden doorontwikkeld tot de ruggengraat van de Stichting. * Vastgesteld in de AB-vergadering van 29-6-2011

11