Het Notenblaadje Belangrijke nootjes voor het Teerkamerkoor te Woudrichem Editie Herfst 2009
Inhoud Van de redactie- blz. 1 Noot van het Bestuur– blz. 1 Actieve nootjes – blz. 2 Foto’s Gorkums Koorfestival – blz. 2 Look who’s singing? – blz. 2 Stemgedrag – blz. 3 Europa zingt – blz. 4 Midden in de winternacht- blz. 6 Wat zingen wij?- blz. 7 Wie is de gelukkige? – blz 9 Van de Redactie Het bruin is er al weer bijna af, de barbecue staat in de schuur, de jas gaat weer overal mee naar toe, en soms ook de paraplu. We hebben met wisselend succes aan het Gorkumse Koorfestival deelgenomen. Maar het was een mooie dag. En we blijven zingen, ook in de regen.
Frans &Annemiek (
[email protected])
Noot van het Bestuur Zo het nieuwe seizoen is weer begonnen, hopelijk hebben we er allemaal zin in. Ons eerste optreden zit er ondertussen op, we hebben er nog 2 te gaan dit jaar, misschien zit er nog wel een kerstconcert in dit jaar. Het is dus best belangrijk om zoveel mogelijk te komen, dit voorkomt elke keer weer een nieuwe uitleg van iets, ook ikzelf zal er weer zijn!! We ( het bestuur en Regina) zijn volop bezig om het rommelige en gekwek uit ons te halen. We zijn tot 1 conclusie gekomen, dit kan alleen als we daar ALLEMAAL aan meewerken, dus praat VOOR 8 uur, in de pauze, of blijf gewoon even wat langer hangen. We willen een goed en kwalitatief koor zijn (en dat zijn we, daar mag je gerust trots op zijn!)
daarvoor moeten we de discipline kunnen opbrengen om serieus met het zingen bezig te zijn. Kijk ook eens op onze vernieuwde website. Hij wordt regelmatig bijgehouden door Elly. En zoals jullie al gehoord hebben, vanaf nu oefenen wij altijd in de Teerkamer, met de mogelijkheid om de 2e dinsdag op een andere locatie te oefenen, zoals de Katholieke kerk, maar mocht je een goede suggestie hebben dan horen wij die natuurlijk graag! O ja, en mocht je een man kennen die kan zingen, neem hem eens mee! Groetjes Jolanda
Notenblaadje TKK herfst 2009
1
Actieve nootjes De bbq van 3 juli bij Nel en Tiele Jan Ottevanger was een gezellige avond. De weergoden waren ons goed gestemd zodat we de gehele avond heerlijk buiten konden vertoeven. Het vlees, de salades en alles wat daarbij hoorde, het stekkie, de muziek en niet te vergeten de mensen die aanwezig waren zorgden voor een zeer leuke avond. Een mooie afsluiting van het eerste half jaar. Op naar de tweede helft, waarin ook een aantal activiteiten gepland staan. o Ten eerste op 19 september het Koorfestival in de Vestingdriehoek. Net achter de rug. o 24 oktober in Arkel met de Lingezangers o Dan op 14 november de Korenavond met de Maasmaten en als gastkoor het nieuwe koor Nederpopkoor A27 te Nieuwendijk. Kaarten vanaf oktober verkrijgbaar € 5,o In december een kerstoptreden. Ook hierover binnenkort meer informatie. De ActiviteitenCommissie
Foto’s Gorkums Koorfestival
We zaten zo gezellig in een schui-ui-tje…… Meer foto’s op www.teerkamer.nl gemaakt door René van der Horst!
LOOK WHO’S SINGING? Je zou het bijna niet geloven, maar sommige koorleden hebben in de vakantie hun geheime lusten botgevierd en zich in de Beierse Alpen vermaakt. Helaas hebben ze geen rekening gehouden met de mobiele camera, dus heeft de redactie ze kunnen snappen. Wie oh wie is deze Beierse schone?
Notenblaadje TKK herfst 2009
2
Stemgedrag Zing Magazine las op Internet een interessante analyse van de karakters van verschillende stemgroepen in een koor. Geintje, maar stiekem ook wel een beetje herkenbaar. Wie in een gemengd koor zingt, heeft altijd drie vijanden…. Deel 1 De sopranen zijn degenen die het hoogst zingen, en daarom denken ze dat de wereld van hen is. Ze hebben langer haar en gekkere oorbellen dan de rest en voelen zich beledigd als ze niet in elk systeem minstens één hoge F mogen zingen. Als ze dan een hoge noot mogen zingen, houden ze die minstens anderhalf keer zolang aan als de componist en/of de dirigent vraagt en klagen daarna over keelpijn en dat de componist en de dirigent sadisten zijn. Voor sopranen zijn alten wat tweede violen in een orkest zijn voor de eerste violen – leuk voor de samenklank, maar eigenlijk overbodig.
Tenoren daarentegen kunnen altijd van pas komen. Niet alleen vanwege de flirtmogelijkheden (iedereen weet dat sopranen nooit met bassen flirten); sopranen zingen graag duetten met tenoren omdat die ergens onderin het sopranenbereik hun best staan te doen, terwijl de sopranen in de stratosfeer de show stelen. Bassen zijn uitschot. Ze zingen te hard, vinden sopranen. Sowieso is er iets mis met types die in de F-sleutel zingen. Wordt vervolgd Uit: Zing magazine, juli/augustus 2009. Auteur onbekend. Vertaling David Orthel
Notenblaadje TKK herfst 2009
3
EUROPA ZINGT door Annemiek Erkelens “SSSSSSSSsssssssssssssssssssssssssssssss. Snel omhoog en dan langzaam naar beneden tot je geen lucht meer hebt! Nog een keer en blijf goed druk zetten vanuit je diafragma.” Vrijdagochtend 25 juli 2009 sta ik met ongeveer 70 mensen (die Duits, Frans, Engels, Italiaans spreken) ademhalingsoefeningen te doen op aanwijzingen van een vrouwelijke muziekprofessor uit Bulgarije. Ik heb mij ingeschreven voor een atelier ‘Bulgaars zingen’. Dat is één van de vele workshops die gegeven worden tijdens Europa Cantat, een driejaarlijks korenfestival, deze keer in Utrecht. Theodora Pavlovitsch vertelt levendig (in het Engels) over de Tracische, Turkse en Russische invloeden op de Bulgaarse zangkunst en ze laat ons een aantal liedjes horen en oefenen met speciale ritmes (6/8, 11/16 ?!) en volle klanken. Ik doe mee met de tenoren en ben blij dat ik mee kan liften op mijn mede-tenoren die de noten zo van hun blad zingen! Als deelnemer krijg je trouwens van alles: een rugtasje, een festivalboek, kortingskaarten, een plattegrond én een muziekboek met koormuziek uit alle windstreken. Om mee te zingen op het Domplein, in de Jaarbeurs, in de workshops of langs de grachten. Maar ook om later in je eigen koor te gebruiken, dus als je belangstelling hebt, Regina?
Stabat Mater ‘s Middags ga ik naar de Domkerk voor Stabat Mater van Karl Jenkins (ja, die van Adiemus) uitgevoerd door zangers die de hele week geoefend hebben, begeleid door het Amsterdams Philharmonisch Orkest. Ik word echter van de Domkerk naar de Nicolaikerk gedirigeerd, voor mijn gevoel aan de andere kant van de stad. Maar het is de moeite waard. Vooraf worden we verrast door een studentenkoor dat Mendelssohn zo mooi zingt dat de lucht in de kerk ‘zoemt’. Daarna komt het gelegenheidskoor voor Stabat Mater, wel honderd mannen en vrouwen! In het begin zingen ze nog een beetje schuchter, maar allengs durven ze voluit te zingen. Ze moeten wel, want het orkestgeweld doet af en toe aan Karl Orff denken. Er zijn ook twee solisten, een Engelse en een Arabische. Zij zingen de weeklacht van Maria (Maryam in het Arabisch). Vooral het Arabisch zingen maakt indruk op mij: zo intens, zo vol emotie, maar zonder Notenblaadje TKK herfst 2009
4
enige gezichtsuitdrukking, alleen vanuit de keel. Na het eerste lied begin ik enthousiast te klappen, maar er worden opnames gemaakt en nu staat mijn geklap heel eenzaam op de band........
Amen Na afloop van het concert loop ik door de regen terug naar het Domplein om een lekker Pita-broodje te eten en mee te zingen met “Als ik bovenop de Dom kom, kijk ik even naar benee”. Dwars door Hoog Catharijne ga ik daarna naar de Jaarbeurs want om 19:00 uur start een sing along met koren uit Finland, Nederland en Chicago. Voor ik het weet sta ik te klappen, te zingen en roep ‘Amen’! Aansluitend start het eindconcert van Vocal Jazz: een jazzkorenconcert door de koren Leeuwenhart, de Bildtstars, het Fontys Jazz Choir en Dekoor (allemaal van Korenslag). Ze zingen samen, maar ook apart en vooral Dekoor maakt op mij veel indruk door duidelijk, afwisselend en visueel aantrekkelijk te zingen. Tot slot nog een uitvoering van het “Show Choir”, samengesteld uit allemaal jonge zangers van de deelnemende koren, die samen met veel plezier een aantal liedjes met dans laten zien en horen. Tegen 10 uur neem ik de bus naar de Tol in Sleeuwijk, stijf van het lopen en zitten.
Turijn Eigenlijk wel jammer dat zo’n groot korenevenement aan onze aandacht is ontsnapt. Een artikel in de krant maakte mij attent op dit festival. Ik denk dat er wel meer mensen het leuk hadden gevonden: workshops (ook voor dirigenten), concerten, meezingen. Veel horen en zien, veel leren. Samen er naar toe is nog leuker. Trouwens ‘Kantje Boord’ was uitgenodigd om zingend door de grachten te varen! In 2013 is Europa Cantat in Turijn. Zullen we gaan sparen? Meer weten? www.ecu2009.nl, www.europacantat.org
Notenblaadje TKK herfst 2009
5
MIDDEN IN DE WINTERNACHT In elk Notenblaadje staat een koorlid centraal. Dit keer Annemarie Mezger, zij zingt bij de alten.
Annemarie is een jaar of acht geleden lid geworden van ons koor, samen met haar zus Marjolijn. De gezelligheid én de wil om iets te presteren, dat sprak en spreekt haar aan. Uiteraard kletst ze met de alten, want zingen is voor haar een hele ontspannen en sociale bezigheid. En ze zingt ook wel eens behoorlijk vals, dan kan ze de goede toon niet te pakken krijgen.
Fluwelen jurkjes Vroeger thuis werd er ook veel gezongen; op feestjes, partijen en ook tijdens de afwas.. “Mijn broer achter de piano en de hele familie probeerde meerstemmig mee te zingen. Heel gezellig en soms heel vals”. Annemarie en Marjolijn zongen al samen in een Dordts katholiek kinderkoor. Veel Gregoriaans en Latijn waar ze niets van begreep, maar het klonk wel heel mooi. En haar moeder was ook lid van een koor en dan zongen ze wel eens mee. Vooral de Kerstnachtmis maakte veel indruk: ”Nieuwe fluwelen jurkjes aan en als je dan ’s nachts om twee uur uit de kerk kwam en het sneeuwde, was het echt Kerst.”
Leuke act Annemarie vindt de meeste liedjes wel mooi of leuk om te zingen, vooral de Bohemian Rhapsody (moeilijk, maar als het lukt geweldig) of de Circle of life. Maar ons Zigeunerlied kan haar niet bekoren: veel geschreeuw, een leuke act, maar mooi om te horen?? Nee, dan was de act van ons koor tijdens Woudrichem 650 jaar een stuk beter: “Met de kar door Woudrichem lopen en op verschillende locaties optreden in onze Middeleeuwse kledij vond ik erg leuk. Het liep goed, we zongen goed en er was een gezellige sfeer!”
Maffe locatie Een wens heeft ze ook nog wel: optreden op een maffe locatie zoals een stationshal of met een aantal koren in het Concertgebouw in Amsterdam, zo’n mooie zaal en prachtige akoestiek. Je moet tenslotte blijven dromen. NB Tijdens haar (zeil)vakantie heeft Annemarie heel veel van Michael Jackson gezongen. De redactie vroeg zich af of er niet iets tussen zat voor ons koor. Misschien We are the world ???
Notenblaadje TKK herfst 2009
6
Wat zingen wij? Afrikaans Sarie Marais Sarie Marais is een traditioneel Afrikaans volkslied, het lied werd bedacht tijdens de Boerenoorlog in 1900. De muziek is afkomstig van het lied Ellie Rhee (van de Amerikaanse Burgeroorlog), de tekst is vertaald in het Afrikaans. Het lied verwijst hoogstwaarschijnlijk naar Sarie Maré, een vrouw die echt geleefd heeft, maar van wie de naam wegens een drukfout onveranderd is gebleven. My Sarie Marais is so ver van my hart, Maar'k hoop om haar weer te sien. Sy het in die wyk van die Mooirevier gewoon, Nog voor die oorlog het begin. O bring my t'rug na die ou Transvaal, Daar waar my Sarie woon. Daar onder in die mielies By die groen doringboom, Daar woon my Sarie Marais. Ek was so bang dat die Kakies my sou vang En ver oor die see wegstuur; Toe vlug ek na die kant van die Upington se sand Daar onder langs die Grootrevier. Die Kakies is mos net soos 'n krokodillepes, Hulle sleep jou altyd water toe; Hul gooi jou op n skip vir 'n lange, lange trip, Die josie weet waarnatoe. Verlossing het bekom en die huis terugkeer was daar, Terug na die ou Transvaal; My lieflingspersoon sal er vas en zeker wees Om my met 'n kus te beloon.
Siyahamba Siyahamba ontstond in Zuid-Afrika omstreeks 1950. Eerst in het Afrikaans, daarna in het Zulu, daarna in het Engels: “We are marching in the light of God”. Zowel kerkkoren als wereldkoren zingen dit lied. Soms wordt dan de tekst aangepast naar “We are standing in the light of peace”. Afrikaans Ons marsjeer nou in die lig van God, Ons marsjeer nou in die lig van God. Ons marsjeer nou in die lig van God, Ons marsjeer nou in die lig van God. Ons marsjeer nou, ons marsjeer nou, Ons marsjeer nou in die lig van God. Ons marsjeer nou, ons marsjeer nou, Ons marsjeer nou in die lig van God.
Zulu Siyahamba, ekukanyen' kwenkos', Siyahamba ekukanyen' kwenkos'. Siyahamba ekukanyen' kwenkos', Siyahamba ekukanyen' kwenkos'. Siyahamba, siyahamba, oh, Siyahamba ekukanyen' kwenkos'. Siyahamba, siyahamba, oh, Siyahamba ekukanyen' kwenkos'.
Notenblaadje TKK herfst 2009
7
Erile Vrijheidsstrijders van het ANC uit ZuidAfrika trokken in 1967 via Mozambique naar Zimbabwe om zich aan te sluiten bij ZAPU. Deze Umkhonto(speer)krijgers streden met bazuka’s en speren tegen de legers van Smith en Vorster (Botha). Het eerste deel is in de Sothotaal, het laatste deel in de Xhosa-taal Erile baboye la haye Bathologe Mozambique Banyologela Zimbabwe Maburu arobetse 1. Bazuka yabulaya motho 2. Umkontho zukulula Botha Op het pad onderweg naar huis Komend van Mozambique Terugkomend van Zimbabwe Terwijl de blanken diep in slaap liggen
Nkosi sikelela, thina lusapho Iwayo. Morena boloka sechaba sa heso, O felise lintoa le Matsoenyeho. O se boloke, O se boloke, Sechaba sa heso, sechaba sa Afrika. O se boloke Morena, se boloke. O se boloke Sechaba, se beloke Sechaba sa heso, sechaba sa Afrika. God, zegen ons Afrika God, zegen ons Afrika. Laat Uw roem over ons heenkomen. Aanhoor onze smeekbeden. God zegen ons, Uw kinderen. Kom Geest, kom Heilige Geest. God zegen ons, Uw kinderen. God bescherm ons volk, Maak een einde aan onze zorgen en kwellingen. Bescherm ons, bescherm ons, Zorg voor ons volk, zorg voor ons Afrika. Bescherm ons God, bescherm ons. Bescherm ons volk, bescherm ons. Zorg voor ons volk, zorg voor ons Afrika.
1 . De bazuka die doodt De bazuka doodt de mens 2. De speer zal bevrijden De speer zal het volk bevrijden
Nkosi sikelela Afrika Het eerste couplet van het lied is geschreven en gecomponeerd in het Xhosa in 1897 De andere zeven coupletten in Xhosa werden in 1927 toegevoegd. Het lied werd populair als kerklied, maar werd later ook op politieke bijeenkomsten gespeeld als strijdlied tegen de apartheid. In 1997 werd een nieuw officieel volkslied vastgesteld, waarvan de eerste twee coupletten afkomstig zijn van Nkosi sikelel' Afrika. Nkosi sikelel’Afrika Nkosi sikelel’Afrika. Maluphakanyiswe uphondo Iwayo. Yizwa imithandazo yethu. Nkosi sikelela, thina lusapho Iwayo. Woza Moya,Woza Moya Oyingwele. Notenblaadje TKK herfst 2009
8
Wie is de gelukkige? Nou, dat kan je wel zien, dat is RIK!!
Alsnog heel veel geluk erbij gewenst, de Redactie.
Notenblaadje TKK herfst 2009
9