REUMATOLOGIE
Behandeling met etanercept (Enbrel®) bij reumatische aandoeningen
BEHANDELING
Behandeling met etanercept (Enbrel®) bij reumatische aandoeningen Uw arts heeft u voorgesteld uw reumatische aandoening te behandelen met het medicijn Enbrel ®. De werkzame stof in dit medicijn heet etanercept. Dit is een geneesmiddel tegen reuma dat ervoor kan zorgen dat de pijn en de zwellingen in uw gewrichten afnemen. Op de lange termijn kunnen uw gewrichten daardoor minder schade oplopen. Het middel wordt één keer per week toegediend, via een onderhuidse injectie. De behandeling vindt uiteraard alleen plaats met uw instemming. In deze folder kunt u lezen hoe Enbrel ® werkt, hoe u het toedient, en welke bijwerkingen het kan geven.
De rol van TNF bij reuma
Hoe werkt Enbrel ®?
In het bloed van ieder mens zit de stof TNF (Tumor Necrosis Factor). TNF is een stof die het afweersysteem activeert en zo helpt tegen infecties. TNF blijkt ook een centrale rol te spelen bij reumatische aandoeningen. Mensen met een reumatische aandoening maken namelijk teveel TNF aan. Hoe dat komt is onbekend. Deze ongewilde overproductie van TNF leidt tot een chronische ontsteking van de gewrichten. Dat zorgt voor pijn en beschadigde gewrichten.
Enbrel® is een medicijn dat ervoor zorgt dat de TNF minder actief wordt. Daardoor verminderen de chronische gewrichtsontstekingen. Gebruikers van het middel kunnen zich veel gemakkelijker bewegen, zijn minder moe en hebben minder pijn. Van veel gebruikers beschadigen de gewrichten minder snel. Waarschijnlijk begint u de werking van Enbrel® al te merken nadat u het middel een paar keer hebt gebruikt. Meestal werkt het middel optimaal zodra u het ongeveer drie maanden gebruikt. Daarom heet Enbrel® een ‘langwerkend’ middel.
1
Wanneer gebruik je Enbrel ®?
Minder vaak voorkomende bijwerkingen staan in de bijsluiter. Als u Enbrel® gebruikt, hebt u een iets grotere kans om infecties te krijgen. De bijwerkingen van Enbrel® zijn over het algemeen mild. Het komt dan ook zelden voor dat iemand met Enbrel® moet stoppen door de bijwerkingen. Hebt u last van bijwerkingen? Geef dit dan door aan uw reumatoloog of aan de reumaconsulent.
Enbrel wordt gebruikt bij de behandeling van actieve reumatische aandoeningen. ‘Actief’ betekent dat er vaak ontstekingen ontstaan. Uw arts zal Enbrel® pas voorschrijven wanneer twee of meer langwerkende middelen tegen reumatische aandoeningen niet meer voldoende helpen. Om in aanmerking te komen voor een behandeling met Enbrel® moet u ook al behandeld zijn met methotrexaat, behalve als u geen methotrexaat mag gebruiken. Methotrexaat staat ook bekend als MTX of Ledertrexate.
Meer kans op kanker? Het is onderzocht of mensen die Enbrel® gebruiken, meer kans hebben op kanker. Tot nu toe lijken mensen die Enbrel® gebruiken, niet vaker kanker te hebben dan mensen die geen Enbrel® gebruiken.
Spuitinstructie Enbrel® moet één keer per week onderhuids worden geïnjecteerd, tenzij uw behandelend arts anders heeft voorgeschreven. U kunt hiervoor het beste een vaste dag in de week uitkiezen. U kunt Enbrel® zelf toedienen, maar u kunt het ook laten toedienen door iemand anders, bijvoorbeeld door uw partner of een ander familielid. De reumaconsulent leert deze persoon of uzelf eerst hoe je een injectie moet geven. Als het nodig is, kan ook de wijkverpleegkundige bij u langskomen om de injecties toe te dienen.
Ernstige infecties U mag niet met Enbrel® beginnen als u een infectie of ‘vieze’ wondjes hebt (wondjes met pus). Wanneer u een ernstige infectie krijgt terwijl u Enbrel® gebruikt (bijvoorbeeld een longontsteking of hoge koorts die niet overgaat), neem dan altijd contact op met uw reumatoloog. In bijna alle gevallen moet u dan tijdelijk stoppen met Enbrel®. Uw afweersysteem krijgt dan de kans om de infectie te bestrijden. Als u volgens uw arts genezen bent van uw infectie, kunt u over het algemeen weer beginnen met Enbrel®.
Bijwerkingen De meest voorkomende bijwerking is een lichte huidreactie rond de plaats waar Enbrel® is geïnjecteerd. Het kan bijvoorbeeld jeuken, gevoelig of pijnlijk zijn, maar het kan ook rood worden of wat zwellen. Het kan helpen om een nat, koud washandje op uw huid te leggen.
Tuberculose Het is voor uw reumatoloog belangrijk te weten of u in het verleden tuberculose (TBC) hebt gehad of ermee in contact bent geweest. De behandeling met Enbrel® kan namelijk ervoor zorgen dat de TBC weer de 2
Enbrel® zijn ‘de pil’, een spiraaltje of een condoom met zaaddodende pasta. Het is niet bekend of Enbrel® in de moedermelk komt. Daarom mag u geen borstvoeding geven tijdens uw behandeling met Enbrel®. Hebt u hierover vragen, stel ze gerust aan uw reumatoloog of de reumaconsulent.
kop op steekt. Voordat u met de behandeling begint, wordt daarom een longfoto bij u gemaakt. Ook ondergaat u een huidtest voor tuberculose (een zogenoemde Mantoux, via een kleine injectie vlak onder de huid). Wanneer uit de longfoto of uit de huidtest blijkt dat u vroeger TBC hebt gehad of dat u ermee in aanraking bent geweest, kan uw reumatoloog na overleg met de longarts besluiten om u uit voorzorg medicijnen te geven tegen TBC.
Vaccinaties Het is niet bekend wat de effecten zijn van vaccinaties bij patiënten die Enbrel gebruiken. Daarom geldt: als u Enbrel gebruikt, mag u niet worden ingeënt met een levend virus zoals het gele-koortsvaccin. De griepprik en andere vaccinaties mag u wel krijgen.
Gebruik van Enbrel ® bij operaties Als u binnenkort een operatie ondergaat, overleg dan met uw reumatoloog. Bij grotere operaties moet u waarschijnlijk een of twee weken voor de operatie stoppen met het gebruik van Enbrel®. Als de operatie voorbij is en uw operatiewond is genezen, kunt u over het algemeen weer met Enbrel® beginnen. Uw arts zal u hierover verder adviseren.
Het gebruik van Enbrel ® Hoe moet u Enbrel bewaren? Zorg ervoor dat kinderen niet bij de Enbrel® kunnen komen. Bewaar Enbrel® bij een temperatuur van 2 tot 8 °C (in de koelkast). U mag Enbrel® niet invriezen. Als u op vakantie gaat, moet u Enbrel® tijdens de reis en op uw vakantieverblijf gekoeld bewaren bij een temperatuur van 2 tot 8 °C.
Zwangerschap, anticonceptie, borstvoeding
Tot wanneer is Enbrel® houdbaar?
Overleg eerst met uw reumatoloog als u zwanger wilt worden. De gevolgen van het gebruik van Enbrel® voor het ongeboren kind zijn nog niet bekend. U kunt het middel daarom beter niet gebruiken tijdens uw zwangerschap. Als u zwanger wilt worden, stop dan met het gebruik van Enbrel® en wacht tot u één keer ongesteld bent geworden (sla dus één cyclus over). Probeer pas daarna zwanger te worden. Geschikte anticonceptiemiddelen bij het gebruik van
U kunt Enbrel® gebruiken tot de uiterste gebruiksdatum (EXP) die op de verpakking staat. U moet het dan wel volgens de voorschriften bewaren (bij 2 tot 8 °C). De spuit is al gevuld. Haal de spuit een uur voor gebruik uit de koelkast.
3
Wat moet u doen als u een dosis bent vergeten? Als u de Enbrel® een keer vergeet toe te dienen, neem de injectie dan de volgende dag. Wanneer u het langer dan een dag vergeet, sla dan een keer over en neem de volgende dosis volgens uw gebruikelijke schema. Neem nooit een dubbele dosis om een overgeslagen dosis in te halen!
Hebt u nog vragen? Misschien hebt u na het lezen van deze folder nog vragen over het gebruik van Enbrel®. Aarzel dan niet om contact op te nemen met uw reumatoloog of met de reumaconsulent. U vindt het telefoonnummer in het adreskader achterin deze folder.
4
St. Antonius Ziekenhuis T 088 - 320 30 00 E
[email protected] www.antoniusziekenhuis.nl
Spoedeisende Hulp 088 - 320 33 00 Reumatologie 088 - 320 58 00
Locaties en bezoekadressen
Ziekenhuizen
Poliklinieken
St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn)
St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht
St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein
St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern
5
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl
INT 26/05-‘13
Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis
