Augustus 2014
Geregeld vragen onze samenwerkingspartners om hen bij te praten over onze vorderingen op het gebied van de decentralisaties in het sociale domein in onze regio. In deze nieuwsbrief – die periodiek zal verschijnen – informeren wij u graag over de stand van zaken.
Programmateam Per 1 januari 2015 krijgen wij er als gemeenten een fors aantal taken bij in de ondersteuning van onze inwoners. In de voorbereiding daarop trekken wij zoveel mogelijk gezamenlijk op met de andere Groninger gemeenten. Voor wat betreft de Participatiewet doen we dat ook met de gemeente Noordenveld. Om de veranderingen in het sociale domein in onze regio in goede banen te leiden hebben wij een programmateam ingesteld. Vanuit dit team vindt de coördinatie van de verschillende onderdelen in onze regio plaats. De leden van het programmateam participeren daarnaast in diverse provinciale werkgroepen.
Teamleden Het programmateam wordt gevormd door medewerkers van de vier Westerkwartiergemeenten: Nienke Bos en Manon Pruim (beide met het aandachtsgebied Jeugd), Carola van Engeland en Esther Knol (beide met het aandachtsgebied Wmo) en Niels Scholtens (met het aandachtsgebied Participatiewet). Het programmateam staat onder leiding van programmamanager Hermien de Bruijn. Bestuurlijk opdrachtgever is Henk Kosmeijer, burgemeester van Marum. Ambtelijk opdrachtgever is Marleen Tent, gemeentesecretaris van Zuidhorn.
Uitgangspuntennota
Het programmateam heeft een aantal uitgangspunten opgesteld die zijn vastgesteld door de gemeenteraden. Deze uitgangspunten betreffen onder andere dat wij de decentralisaties gezamenlijk en op dezelfde wijze benaderen (het Functioneel Model Westerkwartier) en dat wij in de toekomst een integrale uitvoering van ondersteuning en hulp op lokaal niveau (Westerkwartier) organiseren. Voor 2015 richten wij ons vooral op de organisatie van nieuwe taken waar wij verantwoordelijk voor worden. Uitgangspunt hierbij is zorg in natura, geleverd door gekwalificeerde aanbieders. Als wordt aangetoond dat er geen passend maatwerkgericht aanbod beschikbaar is, kan onder voorwaarden een pgb (persoonsgebonden budget) worden verstrekt. Andere uitgangspunten zijn dat de gemeenten in het Westerkwartier solidair zijn, zowel financieel als op beleidsniveau en dat wij voor 2015 aansluiten bij de sturingsprincipes en prestatie-indicatoren die provinciebreed worden ontwikkeld. We werken in de toekomst toe naar een nieuwe geharmoniseerde set van prestatieindicatoren voor het Westerkwartier, in samenwerking met de Rijksoverheid en de 19 andere Groninger gemeenten. Voor een uitgebreid overzicht van onze uitgangspunten verwijzen wij naar de Uitgangspuntennotitie die u kunt vinden op de gemeentelijke websites.
1
Werkgroepen
Aan het programmateam zijn diverse werkgroepen gekoppeld die zich met de decentralisatieopgaven in het Westerkwartier bezighouden. Ook op provinciaal niveau zijn diverse werkgroepen gestart, waarin de gemeenten in het Westerkwartier ook participeren. Voor een overzicht van de onderwerpen die op provinciaal niveau m.b.t. de decentralisatie van de jeugdzorg aan de orde komen verwijzen wij naar de website www.tjzg.nl. Hieronder volgt een overzicht van de werkgroepen in het Westerkwartier, hun opdracht en de stand van zaken.
Doelgroepanalyse Opdracht Deze werkgroep heeft als opdracht de huidige ondersteuningssituatie in het Westerkwartier in kaart te brengen: wie maakt gebruik van welke voorziening? Waar zit overlap? Waar eventuele hiaten? Ook de gegevens die overgedragen worden vanuit de zorgkantoren en andere instanties worden door deze werkgroep geanalyseerd. Stand van zaken Begin augustus hebben wij diverse gegevensbestanden ontvangen over de AWBZ-zorg. Wij onderzoeken op dit moment hoe we deze gegevens het beste kunnen analyseren, waarbij we scherp letten op de privacyregelgeving.
Functioneel Model Westerkwartier Opdracht De werkgroep heeft de opdracht een vertaling te maken van het Groninger Functioneel Model voor het Westerkwartier. De opdracht is opgeknipt in twee delen. Het eerste deel betreft het onderbrengen van de nieuwe taken in de reeds bestaande voorzieningen en structuren. Het tweede deel betreft het omvormen van deze bestaande voorzieningen en structuren in een vorm die aansluit bij de visie op het sociale domein. Stand van zaken Het eerste deel van de opdracht wordt per decentralisatie opgepakt. Voor wat betreft de decentralisatie van de jeugdzorg gebeurt dit grotendeels op het niveau van de 23 Groninger gemeenten door de programmaorganisatie Transformatie Jeugdzorg Groningen (TJZG). Op Westerkwartierniveau start in oktober een pilot waarin we toegangstaken van bureau Jeugdzorg worden onder brengen bij het Centrum voor Jeugd en Gezin. De nieuwe taken die vanuit de AWBZ worden gedecentraliseerd zullen in eerste instantie worden belegd in de vier Wmo-loketten in het Westerkwartier. In de komende periode wordt invulling gegeven aan wat er nodig is om ervoor te zorgen dat de medewerkers in de Wmo-loketten onze inwoners met een ondersteuningsvraag goed van dienst kunnen zijn. In het kader van de Participatiewet trekken we samen op met de gemeente Noordenveld. Besloten is dat de ISD Noordenkwartier en de sociale diensten van Zuidhorn en Grootegast tot 2018 nog zelfstandig blijven bestaan. De taken in het kader van de Participatiewet zullen hier worden belegd, waarbij uiteraard wordt samengewerkt en bekeken wordt of we taken gezamenlijk kunnen oppakken. De echt nieuwe taken zijn beperkter dan bij de andere decentralisaties. Een aantal taken moet worden afgestemd in de arbeidsmarktregio. Dit gebeurt binnen het Werkbedrijf. Voor het tweede deel van de opdracht van de werkgroep nemen we de tijd. In augustus hebben we een eerste bijeenkomst belegd met een aantal samenwerkingspartners om verder vorm en inhoud te geven aan de nieuwe ondersteuningsstructuur, waarbij onder meer aandacht is voor de fysieke toegang (de plek(ken) waar inwoners hun vragen kunnen stellen), de manier van werken, het toewijzen van ondersteuning, de afstemming tussen de diverse partijen, de registratie en de coördinatie.
2
Verordeningen Opdracht Het Rijk verplicht gemeenten bij verordening nadere regels te stellen over de wijze waarop gemeenten hun ondersteuning en hulp vormgeven. De werkgroep is verantwoordelijk voor het opstellen en toetsen van de verschillende verordeningen aan de hand van de modelverordeningen van de VNG. Stand van zaken Voordat de verordeningen ter besluitvorming aan de colleges van B&W kunnen worden voorgelegd, dienen de diverse werkgroepen input te leveren voor de te maken keuzes. Dit proces is in volle gang. In september a.s. worden de verordeningen voorgelegd aan de colleges.
Bedrijfsvoering Opdracht De gemeentelijke organisatie moet zo worden ingericht dat we de nieuwe taken en verantwoordelijkheden zorgvuldig en tijdig kunnen uitvoeren. Dat betekent dat we de taken moeten onderbrengen in de planning-en-controlcyclus en dat we de interne processen ten aanzien van onder meer beleidsvorming, budgettering, huisvesting, opleiding, verantwoording en samenwerking moeten aanpassen. Dit vraagt om verandering van de bedrijfsvoering op strategisch, tactisch en operationeel niveau. Stand van zaken De werkgroep stelt een plan van aanpak op dat naar verwachting in september 2014 gereed is. Eerst kijken we vooral naar de zaken die geregeld dienen te zijn voor 1 januari 2015 (transitie), daarna komt pas de transformatie aan de orde.
Communicatie Opdracht Het is belangrijk dat alle betrokkenen (inwoners, zorgprofessionals, instellingen, bedrijven en cliëntenvertegenwoordigers) goed geïnformeerd zijn over de veranderingen als gevolg van de decentralisaties. Een duidelijke communicatiestrategie en een plan van aanpak voor de uitvoering is hierbij van groot belang. Stand van zaken Het communicatieplan is gereed, vastgesteld door de colleges en met het verzoek om advies voorgelegd aan de Wmo-adviesraden. Ook de uitkomsten van het onderzoek dat in Zuidhorn werd gedaan naar het informeren van burgers rondom het decentralisatieproces zijn hierin verwerkt. De eerste activiteiten zijn inmiddels uitgevoerd: er is een eerste informerende gemeentepagina geplaatst in de vier huis-aan-huisbladen en op de gemeentelijke websites is algemene informatie geplaatst, waaronder een lijst met veelgestelde vragen. Onze maatschappelijke partners informeren wij tijdens reguliere overleggen en door middel van deze nieuwsbrief.
3
Financiën Opdracht De werkgroep heeft als opdracht om afspraken te maken tussen de vier gemeenten over onder meer de inrichting van een brede begroting, de planning en control en de solidariteit (verdeelsleutel en financiële uitwerking). Daarnaast heeft de werkgroep de opdracht om de samenwerking te zoeken met de Regionale Inkooporganisatie van de Groninger Gemeenten (RIGG, verantwoordelijk voor de inkoop van specialistische jeugdzorg). Verder heeft de werkgroep de taak om werkbudget te creëren voor de activiteiten die ter voorbereiding op de transitie moeten worden uitgevoerd. Stand van zaken De budgetten voor Jeugd en Wmo zijn bekend gemaakt via de meicirculaire. Medio juni zijn ook de voorlopige budgetten voor de Participatiewet bekend geworden. De werkgroep is op dit moment bezig met het opstellen van een begroting voor de decentralisaties en de daarbij horende kostenplaatsen. De werkgroep is daarnaast bezig om de invoeringskosten in beeld te brengen.
Pgb en inkomensondersteuning Opdracht Vanuit de Programmaorganisatie TJZG is een handreiking pgb’s opgeleverd. Daarnaast verstrekt het Rijk informatie over pgb’s. Hierin staat een flink aantal lokaal te bepalen richtingen. De werkgroep heeft de opdracht om een advies hierover aan de colleges en raden voor te leggen en de uitkomsten te verankeren in de verordeningen Jeugd en Wmo. Het Rijk wil verder een tweetal financiële regelingen voor chronisch zieken en gehandicapten per 1 januari 2015 afschaffen: de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) en de Compensatie Eigen Risico (CER). De gemeenten moeten nu overwegen op welke wijze ze chronisch zieken en gehandicapten willen compenseren voor het wegvallen van CER en Wtcg. De werkgroep heeft de opdracht dit proces voor te bereiden en de colleges van B&W hierover te adviseren. Stand van zaken De colleges en raden hebben met de vaststelling van de Uitgangspuntennota richting gegeven aan ons pgb-beleid. Dit leggen we tevens vast in de verordeningen. Advisering over de Wtcg en CER wordt momenteel voorbereid.
Inkoop en aanbesteding Opdracht De opdracht beslaat twee tijdsperiodes. Het eerste deel van de opdracht betreft de periode tot 2015. Het tweede deel van de opdracht betreft de periode na 2015. In het eerste deel van de opdracht dient de werkgroep te onderzoeken welke taken nog niet ingevuld worden binnen het Regionaal Transitiearrangement (RTA) en het Continuïteitsarrangement (CA). Dit moeten we vervolgens inkopen en/of subsidiëren in het Westerkwartier. Ook dienen we (een gedeelte van) de Hulp bij het huishouden (te weten HH2) in te kopen. De werkgroep Hulp bij het huishouden levert hiervoor de inhoudelijke inbreng. Het tweede deel van de opdracht betreft het inventariseren op welke wijze we het voorliggende veld moeten inkopen (aanbesteden of subsidiëren). Daarnaast onderzoeken we of dit in de huidige contracten in het Westerkwartier problemen oplevert. Stand van zaken Een van onze inkopers vertegenwoordigt het Westerkwartier in de provinciale werkgroep inzake de inkoop van de Jeugdzorg. De inkoop van HH2 wordt in nauwe samenspraak met de werkgroep HH voorbereid. Inhoudelijke afstemming over CA en RTA is in volle gang, evenals de voorbereiding voor de inventarisatie van de inkoop die niet valt onder het RTA en de inkoop binnen het voorliggende veld, zoals het welzijnswerk en het maatschappelijk werk.
4
Cliëntondersteuning/rechtsbescherming Opdracht Gemeenten worden vanaf 2015 verantwoordelijk voor de kwaliteit van de maatschappelijke ondersteuning en dienen hiertoe cliëntondersteuning beschikbaar te hebben. Een van de onderdelen die gemeenten hiervoor moeten regelen is een meldpunt calamiteiten en geweld, waar aanbieders van ondersteuning melding moeten doen van iedere calamiteit die bij de verstrekking van een voorziening heeft plaatsgevonden. Gemeenten zijn verplicht bij verordening regels te stellen omtrent medezeggenschap/cliëntenparticipatie van cliënten bij aanbieders. Gemeenten hebben nu bezwaar-, beroeps- en klachtenprocedures georganiseerd. De werkgroep dient na te gaan of dit toereikend is of dat er aanvullende maatregelen nodig zijn. De verwachting is dat het aantal bezwaar-, beroeps- en klachtenprocedures door de veranderingen tijdelijk zal toenemen. Daarnaast moeten gemeenten de functie van vertrouwenspersoon vormgeven. Stand van zaken De werkgroep heeft tekstvoorstellen opgesteld voor de verordeningen (klachtenregeling, medezeggenschap, betrekken van ingezetenen bij beleid, evaluatie, jaarlijkse waardering mantelzorgers, cliëntondersteuning, meldingsregeling calamiteiten en geweld) en heeft nagegaan in hoeverre de huidige bezwaar-, beroeps- en klachtenprocedures toereikend zijn. Besluitvorming ten aanzien van de inzet van MEE in onze regio vanaf 2015 zal in september plaatsvinden.
Doelgroepenvervoer Opdracht Zowel in het kader van de decentralisatie AWBZ als in het kader van de jeugdzorg krijgen de gemeenten er taken bij op het gebied van doelgroepenvervoer. De werkgroep heeft de opdracht om te onderzoeken welke taken nog braak liggen op het gebied van vervoer in relatie tot het Regionaal Transitie Arrangement en het Continuïteitsarrangement. Dat wat niet op het niveau van de 23 Groninger gemeenten wordt ingekocht, moeten we zelf inkopen. Hierbij dienen we zoveel mogelijk af te stemmen met de bestaande vervoersstromen binnen de gemeenten. Stand van zaken De huidige doelgroep AWBZ waarvoor de gemeenten het vervoer moeten regelen is beperkt. Het aantal wordt geschat op maximaal 25; dit is inclusief het vervoer dat zelf binnen de pgb’s wordt geregeld. Er is nog geen inzicht in het vervoer van de doelgroep Jeugd waarvoor de gemeenten het vervoer moeten regelen. Dit wordt op provinciaal niveau uitgezocht en op basis van deze input kunnen we zo nodig verdere acties ondernemen.
Hulp bij het huishouden Opdracht Gemeenten zijn vanaf 2007 al verantwoordelijk voor de hulp bij het huishouden. Vanaf 2015 vindt een korting plaats van 40% op het huidige budget dat gemeenten ontvangen voor de hulp bij het huishouden. Om deze bezuiniging te kunnen inboeken, is het nodig de hulp bij het huishouden in 2015 op een andere wijze te organiseren. Stand van zaken: Voor de zomer hebben de gemeenteraden in het Westerkwartier ingestemd met het verder uitwerken van een scenario waarbij Hulp bij het huishouden 1 wordt overgelaten aan de particuliere markt. Er zijn situaties waarin de gemeenten nog wel een verantwoordelijkheid hebben voor deze cliënten, bijvoorbeeld wanneer geen oplossing binnen het eigen netwerk kan worden gevonden en de persoon niet in staat is om de particuliere hulp zelf te bekostigen. De gemeente kan dan een financiële tegemoetkoming verstrekken, zodat de cliënt wel zelf de hulp kan organiseren. Momenteel wordt verder invulling gegeven aan de nadere uitwerking van dit scenario, zodat zo spoedig mogelijk gestart kan worden met de aanbesteding voor 2015.
5
Vragen? In deze nieuwsbrief hebben we geprobeerd een beknopt overzicht te geven van de zaken waar wij als Westerkwartiergemeenten op dit moment mee bezig zijn. De ontwikkelingen volgen elkaar snel op, dus bovenstaande informatie betreft een momentopname. Wij proberen onze samenwerkingspartners zo goed mogelijk op de hoogte te houden van onze activiteiten. Dit doen wij tijdens de reguliere overleggen die wij met u hebben. Mocht u desondanks vragen hebben naar aanleiding van deze nieuwsbrief, neemt u dan contact op met de leden van het programmateam. Manon Pruim,
[email protected], 0594 - 55 15 42 Carola van Engeland,
[email protected], 0594 - 55 15 09 Esther Knol,
[email protected], 0594 - 50 87 85 (tot 1 september 2014) Corry de Boer,
[email protected], 0594 - 69 57 91 (per 1 september 2014) Nienke Bos,
[email protected], 0594 - 50 88 93 Niels Scholtens,
[email protected], 0594 - 69 57 49
6