Arbeidsrechtseminar 2014 Flexrecht Anouk Cordang en Maruca Overdijk Rob Brouwer en Erik Jansen
20 mei 2014
1
Geschiedenis
2
1907: Wet op de arbeidsovereenkomst 1954: het Nieuwe Burgerlijk Ontslagrecht 1999: Flexwet
3
FNV
VNO/NCW
• Begeleiden van werk naar werk • Regie over WW naar sociale partners • Aanpakken doorgeschoten flex • vaste forfaitaire vergoeding • Geen keuzevrijheid meer tussen ontslagroutes
• • • • • • •
4
Geen nieuwe verkiezingen Gematigd FNV aan tafel Gebruik blijven maken van Flex Quotum 5% arbeidsgehandicapten geschrapt Preventieve ontslagtoets handhaven Duidelijke regels Duidelijke vergoeding
Tweede kamer 2,5 maand 29 -11-2013
18-2-2014
Eerste Kamer
2 maanden? 23-4-2104
5
3/10-6-2014?
Belangrijke hervormingen Ondermeer: • Verplichte ontslagroute • Wettelijke ontslagvergoeding • Mogelijkheid van werknemer om terug te komen op vaststellingsovereenkomst • Motiveringsplicht bij concurrentiebeding in arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd • Aanzegplicht bij niet voortzetten arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd • Aangescherpte ketenbepaling
6
FLEXRECHT 1 juli 2014 • • • • • • •
7
Proeftijd Concurrentiebeding Oproep/nuluren Uitzendovereenkomsten Aanzegplicht Ketenregeling 1-7-2015 Overgangsrecht
• •
Proeftijd 652
8
• •
Tijdelijk contract 6 maanden en korter Geen proeftijd proeftijdbeding nietig in geval van opvolgende contracten (tenzij wezenlijk andere vaardigheden)
• •
Proeftijd 652
•
9
Regering: einde aan dubbele nadeel werknemer Raad van State: slecht voor werknemer met zwakke arbeidsmarkt positie Regering: Langer contract aanbieden met proeftijd
Concurrentiebeding 653
10
Tijdelijk contract: geen non-concurrentiebeding, tenzij: • In beding schriftelijke motivering • Beding noodzakelijk vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen • Ten tijde van het aangaan en ten tijde van het inroepen
Sancties:
Concurrentiebeding 653
11
Geen motivering -> Nietig Niet noodzakelijk -> Vernietigbaar
Aanzegtermijn (1) 668 Informatieplicht werkgever: uiterlijk één maand voor afloop arbeidsovereenkomst aanzeggen Uitzonderingen: • Geldt niet voor arbeidsovereenkomsten minder dan 6 maanden • Geldt niet voor arbeidsovereenkomsten , die niet op een vaste datum eindigen (duur project/ziekte) • Geldt niet in uitzendovereenkomst met uitzendbeding
12
Aanzegtermijn (2) 668 Informeren over: • Al dan niet voortzetten • Arbeidsvoorwaarden Sancties: • bij geen aanzegging: één maandsalaris (ook bij voortzetting) • bij te late aanzegging: vergoeding naar rato • Niet bij faillissement en surseance van betaling
13
Aanzegtermijn (3) 668 Sanctie bij niet vermelden tegen welke tijd en/of tegen welke arbeidsvoorwaarden: arbeidsovereenkomst voor dezelfde tijd, maar maximaal één jaar en tegen zelfde voorwaarde Overgangsrecht 1 augustus 2014 Verjaringtermijn: 2 maanden met ingang van 1-7-2015
14
Oproep/nuluren Huidig recht Hoofdregel: Geen werk, geen loon (627 vervalt)
WWZ Nieuw uitgangspunt: geen werk, toch loon tenzij het geheel of gedeeltelijk niet verrichten van de arbeid in redelijkheid voor rekening van de werknemer behoort te komen (628) Omkering bewijslast: werkgever moet bewijzen
15
Oproep/nuluren Uitzonderingen: Schriftelijke afwijking is mogelijk gedurende de eerste 6 maanden Verlenging is mogelijk bij CAO of Regeling door bevoegd bestuursorgaan, echter alleen voor werkzaamheden, die incidenteel van aard zijn en geen vaste omvang hebben Doorbreking afwijking ex 7:628 bij ministeriële regeling Feitelijk verbod nuluren en oproep Sociaal akkoord: in ieder geval in de zorgsector
16
Uitzendovereenkomsten
•
•
•
17
Maximering uitzendbeding bij CAO van onbeperkt naar 78 weken (vgl. ABU) Maximering ketenregeling uitzendovereenkomsten tot 78 weken Artikel 7:628 bij CAO beperkt tot 78 weken
Ketenregeling 668a
18
• • • • •
Oud: 3x3x3 Nieuw: 3x2x6 Maximaal 3 contracten In maximaal 2 jaar Met tussenpoos van >6 maanden nieuwe keten
•
Ketenregeling uitzonderingen
19
•
•
Minderjarigen (18-) met gemiddelde arbeidsduur van < 12 uur per week Leerlingen BBL en Wet Educatie en Beroepsonderwijs De bestaande mogelijkheid van afwijking bij CAO wordt beperkt (48 mnd en max 6)
Ketenregeling afwijken bij CAO
20
Duur • 3x2x6 • bij CAO max 6x4x6 Soort overeenkomst • Uitzendovereenkomst • bij bepaalde functiegroepen ivm “de intrinsieke aard van de bedrijfsvoering” (voorbeeld: media)
Soort werknemer
Ketenregeling afwijken bij CAO
21
•
Bestuurders van rechtspersonen
•
Bepaalde functies in bepaalde sectoren waar toepassing ketenregeling die sector in gevaar brengt (bij ministeriële regeling) (voorbeeld: betaald voetbal)
Overgangsrecht 1 juli 2015
12 mnd
12 mnd
12 mnd
12 mnd
12 mnd
9 mnd
12 mnd
12 mnd
3 mnd +
3 mnd +
12 mnd
12 mnd
12 mnd 12 mnd
22
• •
TIPS
•
•
23
Einde tijdig aanzeggen Concurrentiebeding motiveren Concurrentiebeding in geval van verlenging voor onbepaalde tijd herformuleren/ verruimen Contracten voor bepaalde tijd in kaart brengen en zo nodig openbreken
Plussen • Aftrek scholing- en andere kosten van transitievergoeding • Verlaging ontslagkosten • Vervanging UWV door CAO-ontslagcommissie • Mogelijkheid af te wijken bij CAO van afspiegelingsbeginsel
Minnen •
• •
• •
24
Ontslag wegens disfunctioneren minder soepel Geen ontslag zieke werknemer bij reorganisatie Verplichte scholing werknemer en uitgebreide herplaatsingsinspanning Versterking rechtspositie Flexwerkers Hoger beroep
Arbeidsrechtseminar 2014 Beëindiging en vergoeding Andries Houtakkers en Lonneke Creusen Jean-Luc Coenegracht en Manon Maarschalkerweerd
20 mei 2014
25
Belangrijke hervormingen Ondermeer: • Verplichte ontslagroute • Wettelijke ontslagvergoeding • Mogelijkheid van werknemer om terug te komen op vaststellingsovereenkomst • Motiveringsplicht bij concurrentiebeding in arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd • Aanzegplicht bij niet voortzetten arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd • Aangescherpte ketenbepaling
26
27
WWZ
Centrale motto van baanzekerheid naar werkzekerheid
28
• • • • •
Eenvoudiger Sneller Eerlijker Minder kostbaar Meer baanmobiliteit
29
30
Belangrijkste bepaling artikel 7:669 BW Rechtsgeldige opzegging (UWV): • • • •
31
Redelijke grond Geen herplaatsing binnen redelijke termijn mogelijk of redelijk Al dan niet met behulp van scholing Een andere passende functie
Redelijke grond: artikel 7:669 lid 2 BW A. Bedrijfseconomisch B. Na twee jaar arbeidsongeschiktheid
C. D. E. F. G. H.
32
UWV
Frequent ziekteverzuim KTR Disfunctioneren Verwijtbaar handelen Gewetensbezwaren Verstoorde relatie Andere grond, niet zijnde c-g (restgrond: detentie, geen TWV)
Casus
33
•
Twee organisaties fuseren
• • •
Financiële administratie inkrimpen Een jong en goed Een oud en disfunctioneert
•
Welke ontslagroute?
•
Systeem wet
34
• • •
Einde van rechtswege & aanzeggen (!) Opzeggen met schriftelijke instemming Beëindigingsovereenkomst Opzeggen na UWVtoestemming/ontbinden kantonrechter
Opzegging met schriftelijke instemming (art. 7: 671 BW)
• • •
35
In de wet opgenomen Iedere grond Schriftelijke instemming herroepen
Ratio 7:671 BW • • •
36
Nu onduidelijke kantonrechtersformule Straks duidelijke transitievergoeding Snelle beëindiging
Geen instemming/geen vergunning • • • • • •
37
Proeftijd Ontslag op staande voet Huishoudelijke hulp vier dagen per week Bestuurder NV/BV Op of na AOW-gerechtigde leeftijd (éénmaal gratis opzeggen) Schijnzelfstandige
Let op: Nieuw
Preventieve toets voortaan ook van toepassing op:
• • •
38
Werknemers werkzaam bij publiekrechtelijk lichaam Geestelijken Onderwijzers
Beëindigingsovereenkomst
• • • •
• •
39
Geen transitievergoeding, wel reflex Buitengerechtelijke ontbindingverklaring (“spijtoptant”) Eénmaal per zes maanden Binnen twee werkdagen na instemming erop wijzen Bij nalaten drie weken herroepen, anders twee weken Geldt ook voor opzegging met schriftelijke instemming
Opzeggen met toestemming UWV
• • •
A en B gronden Niet gewijzigd Vaste vergoeding ook na twee jaar ziekte transitievergoeding
Nieuw • Bij weigering verlening toestemming beroep bij kantonrechter
40
Ontbinding kantonrechter
• • • •
• •
41
Beroep van UWV beslissing c t/m h gronden Limitatief “Een beroep op h-grond kan niet worden gedaan voor een reden, die raakt aan de gronden a t/m g” Zowel werkgever als werknemer Ministeriële regelingen
•
Opzegverbod bij ziekte
• • •
42
Ontbinding kantonrechter op b- tot en met h-grond mogelijk na vergewisplicht of ontbinding in belang werknemer Ontbinding op a-grond niet mogelijk bij ziekte Opzegverbod en a-grond: bij ziekte vervalt opzegverbod uitsluitend bij bedrijfssluiting Bij zwangerschap (behalve verlofperiode) en militaire dienst vervalt opzegverbod ook bij sluiting van een bedrijfsonderdeel, mits de wn 26 weken werkzaam is op de vervallen arbeidsplaats
Beëindigingsvergoedingen
43
•
Transitievergoeding (7:673 BW)
•
Billijke vergoeding (7:681 BW bij ernstige verwijtbaarheid)
Transitievergoeding
44
•
Werknemer krijgt een wettelijk recht op transitievergoeding
•
Transitievergoeding is bedoeld ter compensatie van ontslag en om de werknemer in staat te stellen de transitie naar een andere baan te vergemakkelijken
•
KOO komt te vervallen
•
KOO-vergoeding is belichaamd in de transitievergoeding
•
Transitievergoeding is vrij besteedbaar
Transitievergoeding Wanneer verschuldigd?
45
•
Transitievergoeding is verschuldigd vanaf 2 jaar dienstverband
•
Bij beëindigingsinitiatief werkgever (werkgever heeft opgezegd, op verzoek werkgever ontbonden, einde van rechtswege op initiatief van werkgever)
•
Bij beëindigingsinitiatief werknemer door ernstig verwijtbaar handelen of nalaten door werkgever
Transitievergoeding Wanneer niet verschuldigd? • • • • • •
46
Ernstige verwijtbaarheid werknemer OOSV Op of na pensioenleeftijd Werknemers die de 18-jarige leeftijd nog niet hebben bereikt en de gemiddelde omvang van de door de werknemer verrichte arbeid < 12 uur per week VSO, wel reflexwerking Surseance of faillissement
Ernstige verwijtbaarheid werknemer Voorbeelden • • •
47
Ernstig niet-naleven controlevoorschriften bij ziekte Grove schending kenbare bedrijfsregels Dringende redenen
Billijke vergoeding
48
•
Kantonrechter kan bovenop transitievergoeding bij ernstige verwijtbaarheid werkgever een billijke vergoeding toekennen
•
Billijke vergoeding staat niet in relatie tot gevolgen van ontslag; maar uitsluitend tot ernstige verwijtbaarheid van de werkgever
•
Hoogte billijke vergoeding is door de rechter zelf te bepalen
•
Wanneer is nu sprake van “ernstige verwijtbaarheid”?
“Muizengaatje”
Volgens de regering slechts bedoeld in uitzonderlijke gevallen
49
Recht op billijke vergoeding Voorbeelden: • seksuele intimidatie
• • • • •
50
veronachtzamen re-integratieverplichtingen onvoldoende zorg voor arbeidsomstandigheden valse ontslaggrond dringende redenen verstoorde verhoudingen wegens onthouden verbetertraject
Hoogte transitie vergoeding
51
•
Eerste 10 jaar 1/3 bruto maandsalaris per dienstjaar
•
Daarna ½ bruto maandsalaris per dienstjaar
•
Maximum EUR 75.000,bruto of één jaarsalaris indien hoger is dan EUR 75.000,- bruto
Voorbeeld Werknemer 45 jaar oud, 15 jaar en 7 maanden in dienst, bruto maandsalaris EUR 3.000,reorganisatie:
•
Transitievergoeding: Eerste 10 jaar: 1/6 maandsalaris per half jaar; 20 x EUR 3.000,- x 1/6 = EUR 10.000,-. Alle volgende dienstjaren: ¼ maandsalaris per half jaar; 11 x EUR 3.000,- x ¼ = EUR 8.250,-. Totaal EUR 18.250,- bruto
•
Kantonrechtersformule C=1: EUR 39.000,- bruto
•
52
Voor wie anders?
• • •
50+ MKB (< 25 werknemers)
53
• •
Overgangsregeling tot 2020 50+ op 1 juli 2015 en reeds 10 jaar in dienst Eén bruto maandsalaris per dienstjaar vanaf 50 jaar Behalve voor kleine werkgevers (<25 werknemers) Daarnaast tellen bij kleine werkgevers jaren voor 0105-2013 niet mee bij agrond
In mindering brengen op transitie vergoeding
54
•
• • • •
Kosten in verband met einde dienstverband of bevorderen bredere inzetbaarheid Non-activiteit Cursussen Ministeriële regeling Hogere transitievergoeding mag worden overeengekomen, lagere niet
Opzegtermijn
•
Proceduretijd UWV mag van opzegtermijn worden afgetrokken
•
Kantonrechter vaker op termijn ontbinden
•
Er resteert altijd één maand
55
Beslissing
Einddatum
10/1
> 10/4
opzegtermijn drie maanden 20/3 < 3 weken proceduretijd
opzeggen tegen 01/04
56
•
Termijnen
• • • •
•
57
Hoger beroep termijn twee maanden Beroep heeft geen schorsende werking: ontbonden blijft ontbonden Vernietigd blijft vernietigd en hersteld blijft hersteld Werknemer moet zo nodig WW aanvragen Voor geschillen rond de hoogte transitievergoeding geldt een drie maandentermijn Vervaltermijnen!
Proceseconomisch?
In geschillen over ontslag of Transitievergoeding mogen Aanverwante geschillen worden meegenomen
58
Datum Het nieuwe ontslagrecht treedt – indien het door de eerste kamer wordt aangenomen – op 1 juli 2015 in werking
59
Conclusies
Eerlijker? Goedkoper? Sneller?
60