Bouwen met baksteen 1/2013
Wanneer baksteen een verhaal vertelt... nr 141 - driemaandelijks tijdschrift - januari-februari-maart 2013 - afgiftekantoor 8000 Brugge 1 - 2de afdeling
Bouwen met baksteen is het driemaandelijks tijdschrift van de Belgische Baksteenfederatie. Voor meer informatie, aarzel niet ons te contacteren.
Abonnement: Catherine Bral Redactie: Laurie Dufourni Verantwoordelijke uitgever: Jozef Van Den Bossche http://www.baksteen.be e-mail:
[email protected]
Adres: Kartuizersstraat, 19 bus 19 1000 Brussel
tel. (02) 511 25 81 ~ fax (02) 513 26 40
Druk:
inhoud Wanneer baksteen een verhaal vertelt… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 Appartementen Villa Edelweiss te Elewijt dmvA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Kazerne Dossin in Mechelen – Memoriaal, museum en documentatiecentrum over Holocaust en mensenrechten awg architecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Woning in Herentals RE-ST ism Bart Hoylaerts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Jeugdhuis en muziekcentrum «Nijdrop» in Opwijk Architecten Tom Thys en Adinda Van Geystelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Binnenlandse architectuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Uitvaartcentrum in Welkenraedt QUATRE architecture Buitenlandse architectuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 “Raakspoort” - Gemeentehuis en bioscoop in Haarlem (Nederland) Architecten: Bolles+Wilson (Duitsland) - Interieurarchitecten: Döll Architecten (Nederland) Baksteenprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Belgische dakpan- en baksteenfabrikanten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶②③④
drieënveertigste jaargang
2013
Wanneer baksteen een verhaal vertelt…
Foto: Philippe Van Gelooven
Elk project heeft zijn ont-
torische feiten. De architect of de bouw-
Wanneer we dus opmerkzaam zijn, zul-
staansgeschiedenis, namelijk de feiten
heer wenst in zijn werk een bepaald spoor
len we ontdekken dat onze gebouwen
waarop de architect kan steunen om zijn
na te laten of bouwt met een knipoog
in baksteen veel verhalen te vertellen
concept te bouwen. Dit kunnen veeleer
naar de context waarin het project zich
hebben!
kleine gebeurtenissen zijn, maar ook his-
voordoet.
Enquête over uw verwachtingen en leesgewoonten De Belgische Baksteenfederatie heeft ter gelegenheid van het verschijnen van het nummer van december 2012 een enquête gehouden betreffende de leesgewoonten en de verwachtingen van haar abonnees. Wij danken iedereen die ons het ingevulde formulier heeft teruggestuurd. Deze informatie is zeer nuttig voor ons. Hebt u niet van deze gelegenheid gebruik gemaakt en wenst u toch nog aan onze enquête deel te nemen? Aarzel dan niet om ons te contacteren of om onze internetsite te raadplegen. Het blijft overigens ook steeds mogelijk ons uw aangepaste gegevens en uw e-mailadres door te geven. Veel leesplezier met dit 141ste nummer van «Bouwen met Baksteen».
1
2
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
Appartementen Villa Edelweiss te Elewijt dmvA Foto’s: Serge Brison - Tekst: dmvA
Het Vlaamse dorp Elewijt is
weiss in de loop der tijden uitgegroeid
bestaande kerkplein en het nieuwe
één van de 6 leefkernen van de gemeente
tot één van de meest beeldbepalende
dorpsplein met elkaar verbindt.
Zemst en is gelegen tussen Mechelen
gebouwen van het dorp.
en Brussel. Typerend voor de regio zijn de natuurgebieden, de verschillende
Katalysator
kasteeldomeinen en diverse historische
De ontwikkeling van domein Edelweiss
gebouwen.
kadert binnen de visie van de gemeente om de nog onbeduidende stedelijke
Het domein Villa Edelweiss bestaat uit
ruimte langsheen de Tervuurse Steen-
een bakstenen herenwoning met art-
weg om te vormen tot een volwaardig
deco elementen, een orangerie, een
plein. Villa Edelweiss wordt door de
mooie tuin en een gedeeltelijke ommu-
restauratie in ere hersteld en wordt
ring van deze tuin. Door zijn ligging in
de katalysator van het dorp die het
de schaduw van de kerk is Villa Edel-
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶②③④
Nieuwe Icoon Het nieuwbouwproject wordt als een icoon ingeplant in de tuin van het domein. De ondergrondse parkeergage, licht verheven ten opzichte van het maaiveld, bakent een semi-publieke ruimte af en vormt letterlijk de basis van het project. Op deze ‘sokkel’ onderscheidt men een vrijstaand bouwvolume langsheen de Dynastiestraat en drie aaneengesloten bouwvolumes langsheen het dorpsplein. Deze volumes
begrenzen en verbinden tegelijkertijd de diverse pleinen, straten en buitenruimten. Een consequente materialisering van de sokkel en de gevels door middel van een zandkleurige baksteen versterkt het sculpturaal karakter van het project. www.dmva-architecten.be
drieënveertigste jaargang
2013
3
4
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
Kazerne Dossin in Mechelen – Memoriaal, museum en documentatiecentrum over Holocaust en mensenrechten awg architecten Foto’s: Stijn Bollaert - Tekst: awg
Het basisbeginsel van dit project is de bestemming van de plek te begrijpen. Het project moest een ‘natuurlijk’ onderdeel van de geschiedenis van de plek worden. Vanuit de Dossinkazerne werden in de tweede wereldoorlog 25.835 mensen gedeporteerd naar concentratiekampen in Duitsland en Polen. Daarom is de hele site geen ‘gewone’ museale locatie maar en ‘plaats van herinnering’. De 18de-eeuwse Dossinkazerne maakt de sterkte van het museum uit, omdat het gebouw een unieke baken is in de geschiedenis van de Shoah. In de gerenoveerde voorvleugel van het kazernegebouw wordt dan een uitgebreide memoriaalruimte voorzien. Het nieuwe museum zal een permanente tentoonstelling bevatten maar ook ruimte maken voor een historische kadering en voor actuele onderwerpen als genocide en burgeroorlog. Er wordt ingezet op een monoliet, neutraal en flexibel volume, opgebouwd uit drie gelijke vloeren en een dakverdieping. Fragmenten van het oude arresthuis worden opgenomen in een nieuwe muur rondom het museum en als afscherming voor het plein. Het nieuwe gebouw staat deels binnen en deels op deze muur.
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶②③④
drieënveertigste jaargang
2013
Twee lagen - gelijkvloers en dakver-
daglicht, getuigen van afwezigheid en
waardoor beide gebouwen met elkaar
dieping hebben natuurlijk licht, de drie
eenzaamheid.
worden verbonden.
tussenliggende lagen zijn blind. Op de eerste, tweede en derde laag zijn de
Tussen het gerenoveerde kazernege-
ramen dichtgemetseld met 25.835
bouw en het nieuwe museum wordt
bakstenen. De stenen verhinderen
de openbare ruimte opnieuw ingericht
www.awg.be
5
6
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
Woning in Herentals RE-ST ism Bart Hoylaerts Foto’s: Philippe Van Gelooven
Deze woning van architect Tim
bakstenen die naar de woning leidt. Door
Vekemans (RE-ST) ontleent haar atypische
de “knik” in de zijgevel wordt bovendien
volumetrie aan de bijzondere ligging van
een overdekte ingang verkregen.
het bouwperceel. Ze vormt een verbinding tussen een wijk uit de jaren zestig en een
Deze “schuine architectuur” creëert
nieuwe verkaveling.
een gevoel van beweging. Het gebruik van massieve bouwmaterialen vormt
Het huis vormt op die manier een tus-
een tegengewicht voor dit effect en
senschakel, een hedendaagse link tussen
geeft een indruk van stabiliteit, van
de twee wijken. De architecten accen-
een stevige verankering in de grond. De
tueren deze ligging in het begin/aan het
architecten gebruikten rode bakstenen
einde van een straat door een “knik” te
en dakpannen, omdat zij belang hech-
creëren in de zijgevels. Dit zorgt ook voor
ten aan het werken met bouwmateria
meer dynamiek in het perspectief. De
len en kleuren die typisch zijn voor de
volumetrie van het gebouw nodigt uit tot
Kempen. Deze zijn voor hen synoniem
het inslaan van de zijdoorgang in straat-
met bouwkwaliteit.
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶②③④
De herinterpretatie in de uitvoering
verdiepingen het bureau, de slaapka-
van het metselwerk draagt bij tot het
mers en sanitaire ruimtes.
hedendaagse karakter van het huis. Een mooi detail vormen de lagen van kopstenen die twee cm inspringen ten opzichte van de gevel. Dit is te zien aan de voet van de muur en tussen het gelijkvloers en de eerste verdieping van het huis. Zo wordt het effect van een sokkel verkregen en worden de functies zeer duidelijk leesbaar: op de gelijkvloers de leefruimtes, die georganiseerd zijn rond een centrale kern en op de
drieënveertigste jaargang
www.re-st.be
2013
7
8
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
Jeugdhuis en muziekcentrum «Nijdrop» in Opwijk Architecten Tom Thys en Adinda Van Geystelen Foto’s: Griet Dekoninck
Dit nieuwe complex in Opwijk
andere manier tot uitdrukking te bren-
sonen. Voor minder grote evenementen
bestaat uit een jeugdhuis en een con-
gen in dit nieuwe gebouw. De tweede
kunnen ze echter ook in kleinere zalen
certzaal. Het wordt beheerd door de vzw
bestond erin om de stedenbouwkundige
worden omgebouwd. Dankzij dit zeer
Nijdrop en kadert in het uitbreidingsplan
voorschriften op een zodanige wijze
polyvalente gebruik van de ruimtes en
van de stad. Het gebouw kijkt uit op een
te interpreteren dat een gebouw werd
hun onderlinge verbinding vinden de
nieuw appartementenblok en een pas
opgetrokken met een eigen architectu-
jongeren die Nijdrop bezoeken er vrij
aangelegd park dat zeer populair is bij de
rale toets.
gemakkelijk de zo geliefde sfeer terug.
jeugd.
Naast de concertzalen vindt men hier Om de gezellige en ontspannen sfeer
ook een grote stripbibliotheek.
De architecten stonden hier voor
die zo kenmerkend is voor Nijdrop te
verschillende uitdagingen. De eerste
behouden, hebben de architecten zich
De uitgesneden volumetrie van het
bestond erin zich in te leven in de sfeer
over de ruimtelijke organisatie gebo-
dak vormt op zich een hedendaags
van de vroegere, door Nijdrop gebruikte
gen. Zo kunnen de zalen voor sommige
antwoord op de stedenbouwkundige
lokalen, om die vervolgens op een
concerten plaats bieden aan 500 per-
voorschriften waarin een hellend dak
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶②③④
drieënveertigste jaargang
2013
verplicht wordt. Hierdoor krijgt het Nijdropcomplex een krachtige uitstraling, terwijl het zich toch integreert in de bouwcontext van Opwijk. Een ander belangrijk element in het concept van het gebouw is de akoestische kwaliteit. De concertzaal werd in het midden van het gebouw ingericht. De bijkomende, aanpalende zalen fungeren op die manier als bufferruimtes tov de buitenomgeving. Tijdens de volledige duur van de projectontwikkeling wilden de architecten een levendige gevel creëren, een uniforme schil gevormd door de
den – rood en zwart – die zowel in het
geest van de plaats als het ware in zich
gemetselde muren en de daken. Naar-
dak als in de gevels terugkomen. Het
draagt.
gelang het project evolueerde, hebben
geheel vormt een homogeen extern
de architecten twee kleuren behou-
omhulsel, een soort bouwschil, die de
www.tomthys-architecten.be
9
10
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
BINNENLANDSE ARCHITECTUUR Uitvaartcentrum in Welkenraedt QUATRE architecture (Desirotte - De Tiège- Donckels - Römer) Foto’s: Samuel Defourny
Het nieuwe rouwcentrum
Een eerste gebouw staat loodrecht
grenzend salon waar de privacy van
beantwoordt aan specifieke, door de
op de straat en bevat de functies die
de naasten gerespecteerd wordt. Op
bouwheer bepaalde voorschriften. De
bestemd zijn om in contact te blijven
de verdieping zijn er vier aanpasbare
architecten kregen hier de opdracht om
met het openbare leven: een bloemen-
zalen voor 50 tot 300 personen, waar
het project op een zo eenvoudig mogelijke
zaak, een toonzaal voor een steen
de rouwmaaltijden (koffietafels) kunnen
manier te ontwerpen en sobere en econo-
kapper, een ceremoniezaal, enz. De
plaatshebben.
mische bouwtechnieken aan te wenden.
kantoren en de drukkerij zijn eveneens
Dankzij deze uitvoering werden zowel
in dit eerste gebouw ondergebracht.
de gewenste functionaliteit als de goede energieprestaties verkregen.
Het tweede gebouw werd evenwijdig
Bovendien moest dit ontwerp sober en
met de straat opgetrokken. Hier vindt
coherent zijn en een uiting van respect
men de functies voor het onthaal
betekenen ten opzichte van de overlede-
van de families en bezoekers. Op het
nen, hun familie en de bezoekers.
gelijkvloers bevinden zich vijf lokalen die zijn ingericht om de overledenen op te baren. Elk lokaal heeft een aan-
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶②③④
Dankzij deze ligging was er achteraan het gebouw ook plaats voor een groene ruimte, vergelijkbaar met een park. Vanuit de salons heeft men via grote ramen een aangenaam uitzicht, wat rustgevend is en op zich bijdraagt tot een ingetogen sfeer. Ook de ontvangstzalen bieden een weids zicht op deze groene tuin. Hij is toegankelijk vanaf de salons op het gelijkvloers, zodat er ook buiten een plaats is waar men zich in stilte kan terugtrekken. Het totaalconcept van het gebouw (kleuren, bouwmaterialen, verlichting) werd ook zodanig bestudeerd dat er voor elke functie een gepaste binnensfeer was, terwijl de coherentie van het project toch helemaal bewaard blijft. De constructie is bekleed met metselwerk van sterk getextureerde bakstenen in wildverband. Ze zorgen ervoor dat we ons meteen aangesproken voelen door dit zeer homogene volume.
www.quatre.eu
drieënveertigste jaargang
2013
11
12
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
BUITENLANDSE ARCHITECTUUR “Raakspoort” - Gemeentehuis en bioscoop in Haarlem (Nederland) Architecten: Bolles+Wilson (Duitsland) Interieurarchitecten: Döll Architecten (Nederland) Foto’s: Christian Richters
Dit project vormt op zich een
uitvoering van het project, de architec-
belangrijke schakel in het masterplan
tuur en de details van dit hoekgebouw,
voor de stedelijke herstructurering van
dat ook als verkeersbarrière fungeert.
een historische wijk in Haarlem, Neder-
Tegelijkertijd moest het gebouw ook
land. Het is ook het resultaat van een
een blikvanger zijn en een eigen plek
proces dat, wat het te volgen programma
weten te vinden in de serie gevels die
betreft, constant geëvolueerd is en dat
de historische grens van de stad vor-
ook verschilt van de oorspronkelijk voor-
men.
ziene functie in het masterplan dat zowat tien jaar geleden ontwikkeld werd.
Van zodra het project begon te evolueren, was het al dan niet behouden van
Het algemene uitgangspunt was dat de
het gebouw uit de negentiende eeuw
voorbijgangers op een bepaalde manier
een belangrijk discussiepunt. Aangezien
moesten worden aangesproken door de
het op zich niet goed verenigbaar was
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶②③④
drieënveertigste jaargang
2013
met zijn nieuwe functie, stelden de
functies van het gebouw. Een binnen-
ving en de aandacht wordt getrokken op
architecten als alternatief voor om in
doorgang loopt vanaf de straat door het
de bouwkundige details in de uitvoering
de gevels emblematische fragmenten
bouwblok en verbindt de binnenkant
van het metselwerk. Er werd gekozen
(beeldhouwwerken, bogen, bepaalde
van het blok (Raakskwartier) met de
voor slechts één gevelsteen, maar de
stenen) van het vroegere gebouw te
buitenkant.
verschillende kleuren van de voegen en
verwerken. Deze “kunstgreep” werd uit-
het spel van in reliëf geplaatste stenen
gevoerd zonder pastiche en laat zo een
Aan dit project werd in de categorie
zorgt door de variërende lichtinval voor
historische lezing van de context toe.
“Worldwide Brick” de Engelse prijs
allerlei verschillende effecten.
“Brick Awards 2012” toegekend. Er De architecten zijn erin geslaagd om aan het project een volumetrie op maat van de stad te geven, terwijl het tevens is aangepast aan de hedendaagse
wordt gebruik gemaakt van de omge-
www.bolles-wilson.com
13
14
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶ ② ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
BAKSTEENPRIJS Jongerenknooppunt in Antwerpen Brecht Delwiche In 2012 werd de Baksteenprijs toegekend aan Brecht Delwiche van Provinciale Hogeschool Limburg - afdeling architectuur. Gelukwensen aan deze jonge architect en ook aan de andere deelnemers. U kunt de lijst met deelnemers bekijken op onze website.
Baksteen is
enige begrenzing wat nu en dan tot
bakstenen op zeer diverse manieren op
integratief
vandalisme leidt. Om aan al deze eisen
elkaar gestapeld worden zodat er één
Inbedding van het project in zijn
te voldoen moet het gekozen bouwma-
groot kwalitatief architecturaal geheel
omgeving is essentieel voor de re-
teriaal robuust zijn. Baksteen heeft een
ontstaat.
integratie van de jongeren. Baksteen is
grote druksterkte, een grote schokbe-
hét historisch bouwmateriaal van het
stendigheid, is uiterst brandveilig en is
vormelijk
eilandje. Het laat dan ook geen twijfel
relatief ongevoelig voor beschadigingen
Ondanks zijn robuustheid kan er met
dat het nieuwbouw jongerencentrum
en harde klappen. Bovendien lost dit
baksteen ook kwalitatieve en verfijnde
zich in de omgeving integreert door
bouwproduct een bijkomende bouw
moderne architectuur gebouwd worden.
gebruik te maken van dit duurzaam
kundige eis in, deze van de akoestiek.
Toch wordt in de hedendaagse architec-
bouwmateriaal, baksteen. De bakste-
Door zijn relatief oneffen oppervlak en
tuur baksteen vaak als een ietwat saai
nen kernen met vaste functies in het
de mogelijkheid om voegen onopgevuld
bouwproduct gezien. Bijgevolg hebben
gebouw sluiten langs de straatzijde aan
te laten wordt het geluid dat de jonge-
hedendaagse bakstenen gebouwen van-
op de bestaande bakstenen gevelwand.
ren produceren diffuus verspreidt. Zo
daag dikwijls een repetitieve en symme-
Bovendien loopt het materiaal baksteen
wordt ook de storende nagalm in de
trische gevelopbouw of wordt er maar
door in het sociaal binnengebied alsof
ruimtes beperkt.
al te vaak met spectaculair vormen
dit historisch met het stadsweefsel
zoals schaalconstructies gewerkt ‘om
is meegegroeid. Op deze manier ver-
verwerkbaar
niet saai te zijn’. Dit project probeert
knoopt het nieuwbouwgeheel met het
Werken uitvoeren in een stedelijke
echter aan te tonen dat traditioneel
historisch weefsel en wordt het er een
omgeving is geen sinecure. Budget
baksteengebruik door stapeling ook kan
onderdeel van. Door deze ingrepen
speelt vandaag een grotere rol dan ooit
leiden tot interessante architectuur.
ontstaat zowel ruimtelijke als sociale
tevoren. In het bijzonder bij het ontwerp
Door gebruik te maken van een dunne
integratie, iets wat essentieel is voor
van een gesubsidieerd jongerencen-
voegmortel en een speelse gevelopbouw
re-integratie van de jongeren in de
trum. Prefab elementen kunnen dan
toont het project aan dat baksteen ook
maatschappij.
een goede oplossing bieden. Deze zijn
uiterst hip en trendy kan zijn.
echter dikwijls groot en zwaar waardoor robuust
ze in deze context onbruikbaar zijn.
Het favoriete tijdverdrijf van maatschap-
Maatwerk, inpassing en aansluitingen
pelijk kwetsbare jongeren is rondhan-
zijn hier de boodschap. Baksteen is
gen, zitten, voetbal en basket spelen,
klein en eenvoudig hanteerbaar. Boven-
skaten, kortom zich uitleven zonder
dien kunnen de verschillende losse
Tekst : Brecht Delwiche
BOUWEN MET BAKSTEEN ❶②③④
drieënveertigste jaargang
2013
Oude situatie 1. te slopen rijwoningen 2. te slopen bijbouwen en garageboxen 3. te renoveren appartementsgebouw Nieuwe situatie 4. te vernieuwen ‘wachtgevel’ - transparante
lo p
en
gordijngevel ifv sociaal contact tussen oud en nieuw
te s
5. jongerencentrum/ ruimtes voor meervoudig gebruik 6. nieuwe bakstenen buitenschil rond bestaand appartementsgebouw 7. jongerencentrum / vaste functies bakstenen kernen met daglichtopeningen 8. jongerencentrum / zone voor circulatie -
be s
t aa
nd
geb
ouw
staalstructuur 9. publieke buitenruimte / doorsteek doorheen bouwblok - nieuwe sociale binnenruimte in bouwblok 10. aansluiting nieuwbouw op bestaande bakstenen gevelwand
15
belgische dakpan- en baksteenfabrikanten Bakstenen voor gewoon metselwerk: V : volle baksteen voor gewoon metselwerk P : geperforeerde baksteen voor gewoon metselwerk L : geperforeerde baksteen met lichte scherf Bakstenen voor gevelmetselwerk S : strengpersgevelsteen (‘machinale’ gevelsteen) H : handvorm en vormbakperssteen A : andere soorten (traditionele en ‘rustieke’ gevelstenen zoals veldovensteen, baksteen op basis van leisteen, enz.) Andere producten: W : welfsels D : dakpannen O : straatklinkers • Voor details over het productiegamma van elke fabriek, kan men zich best rechtstreeks tot de b edrijven wenden. • De lijst is samengesteld op basis van de ledenlijsten van de B.B.F. Vele producenten verkopen hun producten al dan niet exclusief, via een afzonderlijke verkoopsorganisatie. In de gevallen waar dit nuttig lijkt, is de naam tussen haakjes bijgevoegd.
Oos t - Vl a a nde r e n • Kleiprodukten HOVE bvba
Lindendreef 101
9400 Ninove Tel. (054) 33 26 67 Fax (054) 32 82 38 www.steenbakkerijhove.be (V-H-A) • Steenfabriek VANDE MOORTEL nv Scheldekant 7 9700 Oudenaarde Tel. (055) 33 55 66 Fax (055) 33 55 70 www.vandemoortel.be (H-O) • SVK nv Aerschotstraat 114, 9100 Sint-Niklaas Tel. (03) 760 49 00 Fax (03) 777 47 84 www.svk.be (V-P-H)
Wes t - Vl a a nde r e n • Wienerberger nv - Steenbakkerij EGEM nv Brugsesteenweg 170 8740 Egem (Pittem) Tel. (051) 46 07 01 Fax (051) 46 07 04 www.wienerberger.be (V-P-L-S)
• Wienerberger nv - Desimpel KORTEMARK Industries nv Hoogledestraat 92, 8610 Kortemark Tel. (051) 57 57 00 Fax (051) 57 57 02 www.wienerberger.be (V-P-L-S-H) • Wienerberger nv - Terca ZONNEBEKE nv Ieperstraat 186 8980 Zonnebeke Tel. (051) 78 80 60 Fax (051) 77 10 38 www.wienerberger.be (V-P-S) • DUMOULIN Bricks bvba Moorseelsesteenweg 239 8800 Roeselare Tel. (056) 50 98 71 Fax (056) 50 41 92 www.dumoulinbricks.be (V-P) • WIENERBERGER nv Terca, Desimpel, Porotherm, Koramic Kapel ter Bede 121 8500 Kortrijk Tel. (056) 24 96 35 Fax (056) 51 92 75 (V-P-L-S-H-A-D-O)
• Steenfabriek VANDERSANDEN nv Nijverheidslaan 11 3650 Lanklaar Tel. (089) 79 02 50 Fax (089) 75 41 90 www.vandersanden.be (H) • Wienerberger nv - divisie Terca TESSENDERLO Havenlaan 10 3980 Tessenderlo Tel. (013) 35 91 60 Fax (013) 35 91 61 www.wienerberger.be (P-L)
Antw erpen
L im b u rg • Wienerberger nv - divisie VELDWEZELT 2de Carabinierslaan 145 3620 Veldwezelt-Lanaken Tel. (089) 71 51 38 Fax (089) 72 28 80 www.heylen-bricks.be (H) • Steenfabrieken NELISSEN nv Kiezelweg 460 3620 Veldwezelt Tel. (012) 45 10 26 Fax (012) 45 53 89 www.nelissen.be (H) • Wienerberger nv - divisie Terca SCHOUTERDEN Venlosesteenweg 70 3680 Maaseik Tel. (089) 56 40 38 Fax (089) 56 81 83 www.wienerberger.be (H-A) • Steenfabrieken VANDERSANDEN nv Riemstersteenweg 300 3740 Spouwen Tel. (089) 51 01 40 Fax (089) 49 28 45 www.vandersanden.be (H)
• Wienerberger nv - divisie NIEL Landbouwstraat 98 2845 Niel Tel. (03) 880 70 61 Fax (03) 880 70 66 www.wienerberger.be (H) • Wienerberger nv - divisie RUMST Nieuwstraat 44 2840 Rumst Tel. (03) 880 15 20 Fax (03) 844 28 11 www.wienerberger.be (V-P-L-S) • Swenden Nieuwstraat 2 2840 Rumst Tel. (03) 844 22 22 Fax (03) 844 38 02 • DESTA nv
Heerle 11
2322 Minderhout (Hoogstraten) Tel. (03) 315 70 99 Fax (03) 315 81 48 www.desta.be (S-O) • Steenbakkerij FLOREN nv Vaartkant Rechts 4 2960 St.-Lenaarts Tel. (03) 313 81 98 Fax (03) 313 71 56 www.floren.be (V-S) • Wienerberger nv - divisie Terca NOVA Steenbakkersdam 10 2340 Beerse Tel. (014) 61 10 99 Fax (014) 61 04 32 www.wienerberger.be (V-P-L-S) • Wienerberger nv - divisie Terca BEERSE Absheide 28 2340 Beerse Tel. (014) 61 19 75 Fax (014) 61 22 33 www.wienerberger.be (H)
• Wienerberger nv - divisie Terca QUIRIJNEN Sint Jobbaan 58 2390 Westmalle Tel. (03) 311 51 12 Fax (03) 311 62 56 www.wienerberger.be (V-S-H-A)
B rabant • Steenfabrieken VANDERSANDEN nv Kortenbos 14 1790 Hekelgem Tel. (053) 66 85 51 Fax (053) 66 71 41 www.vandersanden.be (H)
H enegouw en • Wienerberger nv - divisie Terca PERUWELZ Rue de l’Europe, 11 7600 Péruwelz Tel. (069) 77 97 10 Fax (069) 77 97 11 www.wienerberger.be (H) • Briqueterie de PLOEGSTEERT sa 'Barry' Chaussée de Bruxelles 33 7534 Barry Tel. (069) 53 26 00 Fax (069) 53 26 09 www.ploegsteert.com (S) • Wienerberger nv - divisie Terca WARNETON Chaussée du Pont Rouge 57 7784 Warneton (Comines) Tel. (056) 58 88 10 Fax (056) 58 85 35 www.wienerberger.be (H) • Briqueterie de PLOEGSTEERT sa Touquetstraat 228 7782 Ploegsteert Tel. (056) 56 56 56 Fax (056) 56 55 01 www.ploegsteert.com (P-L-W)
N amen • Wienerberger nv - divisie WANLIN Rue de la Briqueterie, 28 5564 Wanlin Tel. (082) 66 55 00 Fax (082) 66 55 17 www.wienerberger.be (S-A-O)
Pour recevoir cette revue en français, contactez-nous au 02/511.25.81