Bijlage 2 factsheet en toelichting bij cijfers nulmeting
Brabantse vrijetijdseconomie Stand van zaken 2013 Deze factsheet geeft de belangrijkste feiten en cijfers weer voor de Brabantse vrijetijdseconomie zoals deze er bij aanvang van het Beleidskader en de Uitvoeringsagenda vrijetijdseconomie 2013-2020 voorstaat. Verderop in dit document vindt u ook een verder duiding van de cijfers uit dit Beleidskader vrijetijdseconomie. Het is een nulmeting die gedurende de looptijd van de agenda ijkpunt kan zijn waaraan voortgang getoetst wordt. Een bijbehorende onderlegger verschaft inzicht in de onderzoeksmethodiek en geeft extra duiding aan de cijfers. Deze is op te vragen bij de griffie.
2013>>
AMBITIES Om de voortgang van het beleidskader te toetsen, zijn indicatoren nodig. Een indicator is meetbaar en heeft een signalerende functie. Uit de huidige contouren van de Uitvoeringsagenda zijn de volgende ambities afgeleid waarvoor indicatoren zijn opgesteld:
Meest GASTVRIJE en INNOVATIEVE PROVINCIE van Nederland
2020
Meer toegevoegde waarde van €1,93 mld naar €2,18 mld
Meer banen
van 51.700 naar 58.400
Meer bezoekers
Productontwikkeling Innovatie
Hogere bestedingen
Meer export
Proces
focus shortbreakmarkt
focus shortbreakmarkt
focus cross-overs
Vrijetijdsbesteding - Binnenshuis - Buitenshuis (minder dan 2 uur van huis)
2013 Omdat de aanpak in de Uitvoeringsagenda dynamisch is, kunnen indicatoren worden toegevoegd of bijgesteld. In deze factsheet wordt voor de onderscheiden indicatoren in cijfers (kwantitatief) of beschrijvende zin (kwalitatief) aangegeven wat de stand van zaken in 2013 is.
2013 >>
Meest gastvrije en innovatieve provincie van Nederland AMBITIE 1
3 8
1
1e plaats qua gastvrijheid en innovatie in Merkenonderzoek Nederlandse provincies 1 1 1 2 1e plaats en topposities Meest Gastvrije Stad behouden / versterken IE BIT 1
AM
1 1 1
Nederlanders
Aan Nederlanders, Belgen en Duitsers is gevraagd Belgen in hoeverre zij ‘gastvrij’ en 3 ‘innovatief’ van toepassing vinden op Nederlandse provincies. Daaruit is een 1-meting Eindmeting 2-meting 0-meting Duitsers ITIE 3-meting 8 2015 2020 2019 2013 ranglijst samengesteld Brabant in 2013 als volgt: AMB2017en scoort Nederlanders Belgen 0-meting 1-meting 2-meting 3-meting Eindmeting 12013 12020 1 1 2015 2017 2019
3 8
AMB
Duitsers
Oordeel gastvrijheid
1
Positie Brabant op ranglijst Nederlandse provincies
ITIE Nederlanders Belgen
1 1 1 1 0-meting 1-meting 2-meting 3-meting Eindmeting 2015 2020 2017 2019 3 2013 5 5
3
7
AMB
ITIE
1 1 1 1
Duitsers
Oordeel innovativiteit Nederlanders die Brabant niet bezochten Nederlanders die Brabant bezochten
1
Positie Brabant op ranglijst Nederlandse provincies Belgen
5 5
3-meting Eindmeting 0-meting7 1-meting 2-meting ITIE 2019 2015 2020 2013 B2017
AM
Duitsers Nederlanders die Brabant bezochten Nederlanders die Brabant niet bezochten Belgen
0-meting 2013
3
5 5
1-meting 2015
3-meting Eindmeting 1 2020 1 1 1 2019
2-meting 2017
Duitsers
7
TIEvan de Meest Gastvrije Stad Nederlanders die Brabant scoren bezochtende In de jaarlijkse verkiezing van Nederland MBI A Nederlanders die Brabant niet bezochten Brabantse steden in 2013 als volgt: Belgen 0-meting 1 2013
1-meting 2015
3-meting Eindmeting 2020 2019
2-meting 2017
4 8 16
1
AMBITIE
s den en behou en toppositie rk verste
16
Positie Brabantse steden op ranglijst 21 grote steden van Nederland ‘s Hertogenbosch Breda
4 8 0-meting 2013
Oordeel gastvrije stad
Duitsers
1-meting 2015
ouden
en
osities
beh n topp Eindmeting 2-meting rke3-meting verste 2020 2017 2019
AMBITIE
Eindhoven Tilburg ‘s Hertogenbosch Breda Eindhoven
0-meting 1 2013
1-meting 2015
2-meting 2017
3-meting Eindmeting 2020 2019
4 8
behou
16
den en posities n top
rke AMBITIE verste
Tilburg
2014 ‘s Hertogenbosch Breda Eindhoven
2
Wist u dat:
eel Belgen en Duitsers geen goed beeld hebben van Brabant en V bij imago-vragen ‘weet niet’ invullen?
In 2025 komt China in de top 5 van landen waar de meeste buitenlandse bezoekers aan Nederland vandaan komen. Chinezen verwachten ruime, moderne hotelkamers, noedels bij het ontbijt en bewegwijzering in het Mandarijn en Kantonees.
Meer toegevoegde waarde AMBITIE
1
van €1,93 miljard naar €2,18 miljard
In de landelijke onderzoeken naar vakantie en vrijetijdsbesteding wordt consumenten gevraagd hoeveel zij besteden. Deze bestedingen worden omgerekend naar toegevoegde waarde: zo worden bijvoorbeeld de BTW en import in mindering gebracht. Het resultaat, de toegevoegde waarde, is de waarde die daadwerkelijk door de vrijetijdseconomie in Brabant is gecreëerd.
Toegevoegde waarde in miljard euro 2,3
2,18
2,2 2,1 2,0 1,9
1,93
AMB
ITIE
1,8 1,7
0-meting 1-meting 2-meting 3-meting Eindmeting 2015 2020 2017 2019 2013
Wist u dat:
Het merendeel (78%) van de toegevoegde waarde van de Brabantse vrijetijdseconomie voortkomt uit dagjes uit?
2015
1
Meer banen AMBITIE
1
van 51.700 naar 58.400 banen, voortkomend uit meer bezoekers, hogere bestedingen en productontwikkeling / innovatie
Het aantal banen dat voortkomt uit dagjes uit en vakanties is berekend op basis van de toegevoegde waarde van de vrijetijdseconomie. Er is een direct verband tussen het geld dat consumenten uitgeven en de werkgelegenheid die nodig is om hen producten en diensten te leveren.
Aantal banen 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000
1
58.400
51.700
AMB
ITIE
20.000 10.000
0-meting 1-meting 2-meting 3-meting Eindmeting 2015 2020 2017 2019 2013
De focus van het huidige beleid omvat ook cross-overs van de vrijetijdseconomie met andere economische sectoren. Deze cross-overs leiden naar verwachting tot extra werkgelegenheid, die niet in producten met bijbehorende consumentenbestedingen in Brabant resulteert. De volledige werkgelegenheid die hiermee gepaard gaat wordt niet kwantitatief in beeld gebracht, omdat dit niet mogelijk is. 1
In toekomstige metingen kan bij enkele succesvolle cross-overs worden nagegaan welke werkgelegenheid hiermee samenhangt.
2016
Meer bezoekers AMBITIE
Vergroten omvang en marktaandeel Brabant in de shortbreakmarkt van Nederlandse en buitenlandse gasten 2 Verbreden herkomstgebied bij dagjes uit en vakanties 3 Behouden omvang bestaande familiemarkt bij dagjes uit en vakanties door Nederlanders 1
De shortbreakmarkt wordt op korte termijn als meest kansrijk beschouwd om nieuwe bezoekers aan te trekken.
Aantal shortbreakvakanties in Brabant
x 1.000 1.000
864
11% Marktaandeel Brabant in Nederland
800 600
360
400 200
1
489 190
A
TIE MBI
:g
roe
i
Vakanties door buitenlandse toeristen Zakenreizen door Nederlandse gasten
11% 8% 11% 11%
Zakenreizen door buitenlandse gasten
0
0-meting 2013
Vakanties door Nederlandse toeristen
1-meting 2-meting 3-meting Eindmeting 2015 2017 2019 2020
Wist u dat:
Brabant
de nummer 1 provincie voor shortbreaks in Nederland is onder Belgische gasten?
80%
van de Duitse gasten die in het kader van een shortbreakvakantie naar Nederland komen in een hotel verblijft?
Meer algemeen wordt beoogd om het herkomstgebied van bezoekers te vergroten. % 100
84
80 60 40 20
14
A
TIE MBI
:g
roe
i
Aandeel niet-Brabanders bij dagjes uit en vakanties in Brabant
2
Aandeel niet-Brabanders bij dagjes uit Aandeel niet-Brabanders bij vakanties
0
0-meting 2013
1-meting 2-meting 3-meting Eindmeting 2015 2020 2017 2019
2017
Voorwaarde voor het verhogen van de totale bestedingen is dat de sterke huidige positie van Brabant op de familiemarkt niet uit het oog verloren wordt.
Dagjes uit en vakanties door Nederlandse gezinnen met kinderen Eindmeting 2020
AMBITIE:
3-meting 2019 2-meting 2017 1-meting 2015
0-meting 2013
3
behoud marktomvang
85.8 miljoen
782.000
Aantal dagjes uit
Aantal vakanties
Hogere bestedingen AMBITIE
1
Verhogen gemiddelde besteding van gasten
De shortbreakmarkt wordt op korte termijn als meest kansrijk beschouwd om meer bestedingen te genereren. In onderzoeken naar vakanties in Brabant is aan gasten gevraagd wat zij besteden.
Gemiddelde besteding per shortbreak of vakantie euro
Per shortbreak
500
335 347
400 300 200 100
113
155
216 213
AMB
ITIE
ro :g
1
Per vakantie
Besteding door Nederlandse toeristen
ei
Besteding door buitenlandse toeristen Besteding door Nederlandse zakenreiziger
0
1-meting 2-meting 3-meting Eindmeting 2015 2020 2017 2019
0-meting 2013
Wist u dat:
Cultuurtoeristen veel meer besteden dan andere typen toeristen; bijna vijf keer zo veel als wordt besteed aan een vakantie in landelijke omgeving? euro
45
50 40 30
2018
20
17
A
TIE MBI
:g
roe
i
Besteding door Nederlandse bezoe
10
Besteding door Belgische bezoeker
0
0-meting 2013
1-meting 2-meting 2015 2017
3-meting Eindmeting 2020 2019
2013
2015
2017
2020
2019
Dagjes uit worden vrijwel uitsluitend ondernomen door Nederlandse en Belgische gasten. euro
Gemiddelde besteding per persoon per dagje uit
45
50 40 30 20
17
AMB
: ITIE
gro
1
ei Besteding door Nederlandse bezoekers
10
Besteding door Belgische bezoekers
0
0-meting 2013
1-meting 2-meting 2015 2017
3-meting Eindmeting 2020 2019
Productontwikkeling / innovatie AMBITIE
1
De realisatie van cross-overs van vrijetijdseconomie met andere economische sectoren en nieuwe productontwikkeling
De focus van het huidige beleid omvat ook cross-overs van de vrijetijdseconomie met andere economische sectoren. 1
In toekomstige metingen kan voor enkele succesvolle cross-overs worden nagegaan wat de aard is van de cross-over: wat zijn succesfactoren?
Meer export AMBITIE
1
Vergroten van de export van leisureproducten voor de (inter)nationale markt
Export is een belangrijk onderdeel van de Nederlandse en Brabantse economie. Brabantse bedrijven leveren ook producten en diensten aan de vrijetijdseconomie buiten Brabant. Bijvoorbeeld: een Brabantse loodgieter die reparaties uitvoert voor een verblijfsaccommodatie in Limburg.
2019
1
Het is onbekend wat de omvang is van de export van Brabantse bedrijven die leveren aan de vrijetijdseconomie buiten Brabant. De haalbaarheid van het in kaart brengen van de marktomvang kan in vervolgonderzoek worden bekeken.
Proces AMBITIE
Partners dragen bij aan en zijn tevreden over proces en doelbereik 2 Bijdrage leveren aan de beleidsambities van andere beleids terreinen en topsectoren 1
Belangrijk voor succesvol vrijetijdseconomisch beleid is het opzetten van een gedragen strategie, het creëren van commitment bij partners en een goede organisatiestructuur. Daarvoor zijn de volgende stappen gezet: 1
Strategisch platform heeft strategie bepaald Op korte termijn focus op shortbreakmarkt Businessmodel opgesteld Stakeholderanalyse gemaakt en strategie besproken met partners Kwartiermaker aangesteld Bijdragenregeling opengesteld Organisatie congressen in oktober en december 2013
Vrijetijdseconomie wil een bijdrage leveren aan de beleidsambities van andere beleidsterreinen en topsectoren. 2
In toekomstige metingen kunnen enkele succesvoorbeelden worden uit gewerkt waarin de vrijetijdseconomie een bijdrage levert aan de beleids ambities van andere beleidsterreinen en topsectoren.
>> 2020
Vervolg De indicatoren uit deze nulmeting zijn input voor een jaarlijks gesprek met de partners over de mate waarin gestelde doelen en ambities worden gehaald en de mate waarin het proces wordt gedragen door ondernemers, onderwijsinstellingen, overheden en maatschappelijke organisaties (Triple Helix+). Dit gesprek zorgt mogelijk voor bijstelling van het programma. Om de beleidsuitvoering te volgen en waar nodig bij te sturen, zijn vervolgmetingen gepland in 2015, 2017, 2019 en een eindmeting in 2020.
Colofon Vrijetijdshuis Brabant in opdracht van de provincie Noord-Brabant Auteurs: Ankie Joos, Jolijn Krijger, Ewout Sanders Vormgeving: Buro Kaaiman Uitgave: januari 2014
>>2020
Toelichting verdere duiding cijfers Beleidskader Vrijetijdseconomie 2013 – 2020
Brabantse vrijetijdseconomie Stand van zaken 2013 Nulmeting Er is een nulmeting uitgevoerd door Vrijetijdshuis Brabant. De nulmeting bestaat uit een factsheet en onderlegger. In de nulmeting zijn zowel resultaat- als procesindicatoren in beeld gebracht. Op kwantitatieve en/of kwalitatieve wijze.
Meetbare cijfers en nog niet meetbare cijfers De Vrijetijdseconomie is een domein in ontwikkeling. In de nulmeting wordt aangegeven voor welke onderdelen van de vrijetijdseconomie meetbare cijfers beschikbaar zijn en welke onderdelen worden geschat. Dit geldt slechts voor een deel van de onderdelen waaruit de Vrijetijdseconomie is opgebouwd. Ieder monitoringsmoment zal in de context van de tijd worden geplaatst; het is een proces in wording. Daarnaast worden de cijfers ook door beleidsexterne factoren beïnvloed. De cijfers, die in het Beleidskader Vrijetijdseconomie 2013 – 2020 zijn genoemd voor de groei van het aantal banen en de bestedingen, zijn opgebouwd uit enerzijds harde cijfers voor vrijetijdsbesteding buitenshuis en de Brabantse toeleveranciers en anderzijds uit een ruwe schatting van de cijfers voor de export van leisureproducten en voor de cross-overs van de toeristische sector met andere sectoren. In figuur 1 is aangegeven voor welk onderdeel van de Vrijetijdseconomie harde cijfers beschikbaar zijn en welk deel geschat wordt.
Media Games Consumer electronics
Sport Fitness
Engineering Food & Stimulants
Wellness
Entertainment
Retail
Hotel & catering
Events
Traffic & transport
Tourism
Nature & recreation
Art & Culture
Toeristisch verblijf (1), dagrecreatie buitenshuis (2), zakelijk toerisme (3), duurzame recreatiegoederen (zoals caravan) (4) Brabantse toeleveranciers aan 4 genoemde sectoren (zoals metaalindustrie)
Beleid vrijetijdseconomie, monitoring in cijfers
Beleid vrijetijdseconomie, monitoring kwalitatief (geen cijfers beschikbaar)
Cross-overs: de realisatie van cross-overs van vrijetijdseconomie met andere economische sectoren Export van leisureproducten voor de (inter)nationale markt
Geen beleid vrijetijdseconomie (geen cijfers beschikbaar)
Vrijetijdsbesteding binnenshuis Brabantse toeleveranciers voor vrijetijdsbesteding binnenshuis
Figuur 1: Definitie Vrijetijdseconomie met meetbare en nog niet meetbare onderdelen In het beleidskader is uitgegaan van de volgende definitie voor Vrijetijdseconomie: “De vrijetijdseconomie betreft de productie, distributie en consumptie van goederen en diensten ten behoeve van de vrijetijdsbesteding van mensen, zowel binnenshuis als buitenshuis, zowel binnen de eigen woonomgeving als daarbuiten, met inbegrip van verblijf, vervoer en toeleveranciers”. (Bron: Prof.Ir. J.T. Mommaas, november 2012) Voor de huidige bestuursperiode is niet voor alle onderdelen binnen deze brede definitie beleid geformuleerd. De onderdelen uit de brede definitie waar geen beleid op is geformuleerd zijn in figuur 1 grijs gekleurd. Voor de overige onderdelen is wel beleid geformuleerd en deze onderdelen zijn in figuur 1 met oranje/blauw aangegeven. Voor deze gegevens zijn (nog) niet in alle gevallen kwantitatieve gegevens beschikbaar. Met name over de export ontbreken kwantitatieve gegevens.
Toegevoegde waarde, in plaats van bestedingen In het Beleidskader en de Uitvoeringsagenda vrijetijdseconomie 2013 – 2020 zijn de volgende doelen voor de Brabantse vrijetijdseconomie opgenomen: Groei van de bestedingen van 5,3 miljard in 2011 naar 6 miljard in 2020 (13% groei). Groei van 100.000 banen in 2011 naar 130.000 banen in 2020 (30% groei). Inmiddels is op basis van wetenschappelijk onderzoek duidelijk geworden dat als indicator beter “toegevoegde waarde” kan worden gehanteerd dan “bestedingen”. Daarom is in de nulmeting binnen het meetbare deel deze indicator aangepast. Er wordt gemeten met “toegevoegde waarde” in plaats van “bestedingen”. Dit geeft een realistischer beeld van de waarde die daadwerkelijk in de Vrijetijdseconomie in Brabant is gecreëerd. Dit geeft andere cijfers. Bij het omrekenen van consumentenbestedingen naar toegevoegde waarde wordt de import en BTW van de consumentenbestedingen afgetrokken. Brabantse toeleveranciers zijn onderdeel van deze toegevoegde waarde.
Een voorbeeld: Wanneer voor het menu in een Brabants restaurant gebruik wordt gemaakt van vis uit Noorwegen komt een deel van de consumentenbestedingen in de Noorse economie terecht. Na correctie voor onder meer BTW en import resteert de toegevoegde waarde, de waarde die daadwerkelijk door de Vrijetijdseconomie in Brabant is gecreëerd.
Beleidskader Vrijetijdseconomie – Ambitie en daarbinnen het meetbaar gedeelte hiervan. 2013 Ambitie Bestedingen – toegevoegde waarde
5,3 mld
2020
Meetbaar in Ambitie monitoring 1,93 mld
6 mld
Groei (%)
Meetbaar in Ambitie monitoring 2,18 mld
Banen 100.000 51.700 130.000 58.400
Meetbaar in monitoring
13
13
30
13
De toegevoegde waarde van de Vrijetijdseconomie is in werkelijkheid hoger dan de cijfers die in de nulmeting gepresenteerd worden, omdat van de export op dit moment geen kwantitatieve gegevens bekend zijn. De sterke positie die Nederland op de handelsmarkt inneemt (de export is groter dan de import) zou kunnen betekenen dat ook binnen de Vrijetijdseconomie de export groter is dan de import. Dit wordt gedurende de beleidsperiode nader verkend. De werkgelegenheidseffecten zijn de uitkomst van een modelmatige berekening. De toegevoegde waarde is de basis voor het berekenen van werkgelegenheid (aantal banen). Er is een direct verband tussen het geld dat consumenten uitgeven en de werkgelegenheid die nodig is om hen producten en diensten te leveren. Daarnaast bestaan in de Vrijetijdseconomie banen in research & development ten behoeve van innovatie en cross-overs, zonder dat dit altijd leidt tot nieuwe consumentenbestedingen. In het aantal banen van dit type bestaat op dit moment geen kwantitatief inzicht, enkel het gedeelte wat meetbaar is wordt meegenomen in de monitoring. Het is de ambitie om in het vervolgstadium de interactie-effecten binnen de Brabantse Vrijetijdseconomie in bredere zin in de vingers te krijgen om zo beter te kunnen gaan sturen. De totale ambitie voor de Vrijetijdseconomie uit het Beleidskader blijft met deze nuancering onveranderd.
Monitoring De nulmeting is het vertrekpunt voor de monitoring waarbij zowel resultaat- als procesindicatoren in beeld zijn gebracht. Op kwantitatieve en/of kwalitatieve wijze. Op basis hiervan worden de cijfers tweejaarlijks gemonitord. Dit gebeurt in 2015, 2017, 2019 en 2020. De monitoring gebeurt aan de hand van een indicatorenoverzicht wat overzicht geeft van de doelen van het provinciale Vrijetijdseconomische beleid en de bijbehorende indicatoren. Voor ieder doel wordt bij vervolgmetingen in de monitoring een waardering van de voortgang gegeven met behulp van verkeerslicht symbolen. Groen = Bereiken doel ligt op schema volgens oorspronkelijke planning. Oranje = Doel wordt vooralsnog gehaald, maar er zijn aandachtspunten in de uitvoering. Rood = Doel wordt niet (binnen de oorspronkelijke planning) gehaald.
Het vaststellen van de kleur, gebeurt op basis van de uitkomst van een gesprek met de partners. De indicatoren uit deze nulmeting zijn input voor een jaarlijks gesprek met Statenleden en de partners over de mate waarin gestelde doelen en ambities worden gehaald en de mate waarin het proces wordt gedragen door ondernemers, onderwijsinstellingen, overheden en maatschappelijke organisaties (Triple Helix+). Dit gesprek zorgt mogelijk voor bijsturing in het programma richting het einddoel. Het eerstvolgende informatiemoment over het proces is in 2014 en over de monitoring in 2015.
