1001zorgoplossingen.nl
1001 Zorgoplossingen
Onderzoek:
Ruim baan voor technologie
Hoogleraar Wim de Groot:
“Ik mis urgentie”
Esther Vergeer:
“Technologie heeft de basis gelegd Kostenbesparing onder mijn zelfstandigheid”
Kostenbesparing
Kostenbesparing
Arbeidsbesparing
Arbeidsbesparing
Kwaliteit van leven
Colofon 1001 Zorgoplossingen YES WE CARE is een initiatief van de Vereniging FME-CWM in samenwerking met Diagnostica, FHI, Firevaned, GAIN, Holland HealthTech, INDENT, Koninklijke Metaalunie, NEFEMED, NIVO en Uneto-VNI.
Coördinatie, productie, beeld-, hoofd- en eindredactie: afdeling Communicatie FME. Tekstproductie en -bewerking: Bak & Bakker c.s. journalisten, Alkmaar. Bladconcept en vormgeving: Bouwmeester van Leeuwen, Rotterdam. Drukwerk: Grafisch Bedrijf Crezée, Meerkerk. Coverfoto: Philips Communications. Copyright: overname van artikelen of delen hiervan is uitsluitend toegestaan met toestemming van de Vereniging FME-CWM. Oplage: 15.000. Meer informatie: www.1001zorgoplossingen.nl
www.1001zorgoplossingen.nl
2
1001 zorgoplossingen | Yes we care
1001zorgoplossingen.nl
Voorwoord
De zorg zit in de zorgen. Oplopende kosten, kwaliteit die onder druk staat en te weinig mensen om aan de steeds maar verder toenemende zorgvraag te voldoen. Deze problemen pijnigen de sector en daarmee de samenleving. Want zorg is iets dat ons allemaal raakt. De geluiden zijn alarmerend. Bij ongewijzigd beleid komen we binnen 25 jaar honderdduizenden handen aan het bed tekort. De zorg wordt een ongekende factor in onze economie. Intussen worden we steeds ouder, vergrijst onze samenleving en neemt het beroep dat we met ons allen op de zorg doen verder toe. Er moet iets veranderen. Medische technologie biedt antwoord op vele problemen waarmee de zorg kampt. FME neemt, als vertegenwoordiger van de technologische industrie, samen met tien brancheverenigingen het voortouw. Want - en dat is niet voor het eerst - een belangrijk deel van de oplossing ligt klaar op de plank. Technologie maakt het mogelijk met minder mensen meer zorg te verlenen. Arbeid is niet alleen een grote kostenpost in de zorg, maar ook de factor waarvoor we dringend een alternatief moeten vinden vanwege het komende tekort aan zorgpersoneel. Technologie zorgt ook voor oplossingen op vele andere terreinen. Maatschappelijk, want veel technologie is al zo slim dat het helpt om ziekten te voorkomen. Sociaal, want mensen kunnen langer zelfstandig blijven meedoen in de samenleving. En de economische winst is evident: gezonde mensen leveren nu eenmaal meer op dan zieken. Te vaak hoor ik nog dat technologie de zorg duurder zou maken. Dat is de grootste misvatting. Technologie in de zorg is géén kostenpost. Het is een investering die juist tot enorme opbrengsten leidt. De vele voorbeelden in dit magazine en op de website www.1001zorgoplossingen.nl illustreren dit. Er is maar één ding nodig: ruimte om diezelfde technologie makkelijk en snel op veel grotere schaal in te zetten. Daarvoor moeten twee zaken veranderen: de regelgeving en de mentaliteit. We moeten ons niet afzetten tegen technologie, de technologische sector moet worden uitgedaagd. Op dat punt moeten de overheid en de partijen in de zorg nu de handen ineen slaan, voortvarend te werk gaan en spijkers met koppen slaan. Want door de technologische sector uit te dagen liggen er nog veel meer mogelijkheden binnen handbereik. Intussen haalt de industrie de oplossingen alvast van de plank. Jan Kamminga, voorzitter Vereniging FME-CWM
techniek helpt! | 1001 zorgoplossingen
3
In dit magazine staan technologische oplossingen centraal. Producten die een bijdrage leveren aan het oplossen van de vraagstukken waarmee de zorgsector in toenemende mate kampt. Op deze pagina’s presenteren tientallen bedrijven uit de technologische industrie voorbeelden van hun producten, uiteenlopend van innovatieve oplossingen in verzorging en verpleging tot zeer geavanceerde hightech oplossingen voor de curatieve zorg. Daarnaast wordt in dit magazine dieper ingegaan op de situatie in de zorg, nu en in de toekomst. In een drietal artikelen wordt onderstreept hoe groot de noodzaak is om te komen tot meer innovatie en een groter aandeel voor technologische oplossingen in de zorg.
Medische en communicatietechnologie kunnen een enorme bijdrage leveren aan de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg. Dit staat in de visie ‘1001 zorgoplossingen, de belofte van de medische technologie’, in opdracht van FME en haar partners uitgewerkt door Boer & Croon.
16 Vraag en antwoord
Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen en Zorgverzekeraars over de problemen en uitdagingen in de zorg en over de rol die medische technologie kan spelen.
Er is voldoende medische technologie beschikbaar om nu al grote winst te boeken. Maar het schort aan het gebruik ervan. Het roer moet om, meent hoogleraar gezondheidseconomie prof. dr. Wim Groot. “Er is een chronisch gebrek aan urgentiegevoel.”
33 Column
Rolstoeltennisster Esther Vergeer over de rol die technologie heeft gespeeld en nog steeds speelt in haar dagelijks leven, zowel op de baan als ernaast. “Zonder technologie zou ik nooit het punt hebben bereikt waar ik nu sta.”
1001zorgoplossingen.nl
6 Ruim baan voor technologie 26 “Ik mis urgentiegevoel”
Conclusie visiedocument:
medische innovaties maken het verschil
Ruim baan voor Medische en communicatie technologie kunnen een enorme bijdrage leveren aan de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van zorg. Het zijn belangrijke, zelfs onmisbare instrumenten om de problemen waarmee de sector wordt geconfronteerd het hoofd te bieden. Dit staat in de visie ‘1001 Zorgoplossingen, de belofte van de medische technologie’, in opdracht van de Vereniging FME-CWM (FME) en haar partners in deze campagne uitgewerkt door Boer & Croon.
6
1001 zorgoplossingen | Yes we care
De gezondheidszorg in Nederland is - in internationaal perspectief - heel goed, maar niet toekomstvast. Het Centraal Plan Bureau (CPB) heeft becijferd dat het aandeel van de gezondheidszorg in de economie met de huidige groeicijfers binnen twintig jaar stijgt tot ver boven de twintig procent. Tegelijkertijd is uit CPB-onderzoek gebleken dat er over vijftien jaar en bij ongewijzigd beleid behoefte is aan 400.000 extra werknemers in de zorg. Deze mensen zijn er niet. Er moet alleen al om die reden worden gezocht naar andere oplossingen. Een van de belangrijkste hiervan is ruim baan geven aan nieuwe medische technologieën, zo stelt Boer & Croon in het visiedocument. De grote sprongen voorwaarts die de kwaliteit van de gezondheidszorg over de jaren heen heeft gemaakt, zijn grotendeels gerealiseerd door voortgang in technologische mogelijkheden. Dit geldt zowel medische technologie (waaronder bijvoorbeeld diagnosemogelijkheden en stralingsbehandelingen) als niet-medische vooruitgang, zoals hygiëne en ICT.
Vaandeldrager
Daarbij komt dat Nederland een sterke positie heeft in de internationale medisch-technologische industrie, met Philips Healthcare als de belangrijkste vaandeldrager. In de ‘slipstream’ van de multinational in Eindhoven dragen meer dan 2.000 bedrijven bij aan het ontwikkelen van innovaties in de zorg. Met een omzetgroei van 6,6 procent was de medische technologie in 2009 de snelst groeiende tak van industrie in Nederland. De waarde van de geëxporteerde medische technologie bedraagt meer dan vier miljard euro.
1001zorgoplossingen.nl
technologie Pijnpunten
Desondanks wil het maar mondjesmaat vlotten met de (snellere en grootschaligere) toepassing van technologische innovaties in de zorg. Op de zorgmarkt lijkt sprake van een impasse: zorginstellingen, zorgverzekeraars en overheid draaien om elkaar heen. Tegelijkertijd lijken zorgaanbieders zich eerder te verzetten dan nieuwe technologie te omarmen. Dit laatste wordt vooral veroorzaakt door de manier waarop Nederland de bekostiging van de zorg heeft geregeld, stelt adviseur Remco Jansen van Boer & Croon, een van de auteurs van het visiedocument. Volgens hem is door de op gebouwde bekostigingsstructuur vaak sprake van tegengestelde belangen.
“Met de huidige DBC-systematiek (Diagnose Behandel Combinaties – red.) heeft Nederland in essentie een op input georiënteerde financiering” aldus Remco Jansen. “Ziekenhuizen krijgen per DBC een vast bedrag, ongeacht de inspanningen. Vaak passen technologische innovaties niet binnen de kaders van de bestaande DBC’s. Er is simpelweg ‘geen tarief voor’. Het ziekenhuis kan in zo’n geval vaak fluiten naar de vergoeding voor de gedane investeringen.”
Minder focus op kosten
In de discussie over de gezondheidszorg in Nederland ligt de focus vrijwel uitsluitend op de kosten van de zorg, stelt het visiedocument ‘1001 Zorgoplossingen’. Het visiedocument spreekt van een incomplete zienswijze. Die zou geheel voorbijgaan aan de opbrengsten en kwaliteitswinst die de gezondheidszorg aan de maatschappij levert. Dat is in de eerste plaats de bijdrage aan het verhogen van de kwaliteit van leven. Ouderen worden bij verminderde zelfredzaamheid opgevangen in een omgeving waar zij de benodigde ondersteuning bij de dagelijkse handelingen krijgen. Ook is snelle beschikbaarheid van medische interventies gegarandeerd. Bovendien is de gezondheidszorg macro-economisch van onschatbare waarde. Door de beschikbaarheid van goede zorg wordt de arbeidspopulatie in Nederland bij ziekte zo snel mogelijk weer beschikbaar gemaakt voor het arbeidsproces. Ook worden de werkende bevolkingsgroepen vrijgemaakt van verregaande zorgverplichtingen jegens zieke familieleden of ouderen. Daarnaast blijft de maatschappelijke en macro-economische bijdrage van ouderen door hun toenemende gezondheid groeien.
techniek helpt! | 1001 zorgoplossingen
7
Meer zelfredzaamheid
“Technologische hulpmiddelen spelen nu al een grote rol bij het ondersteunen van patiënten en ouderen om ondanks fysieke beperkingen het eigen leven zelf in te richten. Persoonlijke technologische hulpmiddelen, zoals hoortoestellen, arm- en/of been prothesen, orthesen en pacemakers stellen gebruikers in staat een zelfstandiger, kwalitatief hoogwaardiger, onbezorgder en vaak langer leven te leiden. Ook een effectieve inzet van kwalitatief hoogwaardige hulpmiddelen (elektrische rolstoel, scootmobiel, traplift, sta-opstoel, verhoogd toilet, matraslifter) verhoogt de zelfredzaamheid aanzienlijk. Moderne installatietechnieken en domoticatoepassingen, (aangepast en slim sanitair, klimaat, bewegings melders, monitoring, valdetectie, persoonlijk klimaat, liftsystemen, deuropeners en medicijn-dispensers) stellen de patiënt in toenemende mate in staat om zelfstandig te wonen. Communicatiesystemen waarin beeld, spraak en real time uitwisseling van medische gegevens maken effectieve zorg op afstand mogelijk. Hierdoor snijdt het mes aan twee kanten. De cliënt legt minder beslag op de schaarse arbeidscapaciteit en wordt tegelijkertijd gefaciliteerd en gestimuleerd om het leven naar eigen voorkeur in te richten.” (Visiedocument ‘1001 Zorgoplossingen’)
8
1001 zorgoplossingen | Yes we care
Technologie kan er voor zorgen dat steeds meer zorgverlening verplaatst van de relatief dure tweede lijn naar de goedkopere eerste lijn, zegt Jansen. “Maar dat betekent dan dat deze nieuwe technologie ertoe leidt dat een ziekenhuis productie ‘kwijtraakt’ aan de huisarts. En met de huidige bekostiging staan er dan twee partijen niet te juichen: het ziekenhuis omdat het productie en dus inkomsten verliest, en de huisarts omdat hij extra taken krijgt waarvoor de vergoeding nog niet is geregeld.” Dezelfde problematiek speelt feitelijk in de ouderenzorg, aldus Jansen. “Technologie die cliënten in staat stelt om langer zelfstandig thuis te wonen, speelt instellingen die het moeten hebben van intramurale zorg niet in de kaart. Toch zie je dat langzaam maar zeker ook in de ouderenzorg technologische oplossingen een plek krijgen, voornamelijk gedreven door de behoefte van ouderen om langer zelfstandig thuis te blijven wonen. Zij dwingen zo als het ware een andere houding van de zorginstellingen af.” Het visiedocument ‘1001 Zorgoplossingen ’ bepleit om die reden snel een verandering van het bestaande stelsel. Jansen: “Er zijn andere financieringsstructuren mogelijk, die meer prikkels geven. Daarnaast horen wij steevast geluiden over de administratieve drempels bij toelatingen van nieuwe innovaties. De kritiek die vanuit de industrie komt is dat bijvoorbeeld overtuigend bewijs uit buitenlandse onderzoeken in Nederland niet wordt geaccepteerd. Als dat zo is, dan zijn daar snel stappen te maken.”
Weerleggen
Los van deze hindernissen vechten de leveranciers tegen het hardnekkige beeld bij de overheid dat innovatieve technologie de zorg uiteindelijk duurder maakt. Zo meldt de begroting van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport dat de technologische ontwikkelingen een autonome kostenstijging van 0,5 procent per jaar in de zorg veroorzaken. Volgens het visiedocument ‘1001 Zorgoplossingen’ gaat de overheid daarmee aan twee
Diagnostiek: krachtiger, goedkoper en dichter bij
1001zorgoplossingen.nl
“De kracht van diagnostische apparatuur zoals MRI, CT en ultrasound nemen niet alleen sterk toe, het gebruik ervan wordt ook steeds meer gemeengoed. Mede door de ontwikkelingen in Azië kunnen deze technologieën op grotere schaal en goedkoper worden geproduceerd. Technologieën zoals ultrasound worden steeds eenvoudiger in gebruik en geschikter voor toepassing in de eerstelijnszorg, dicht bij de patiënt.” (Visiedocument ‘1001 Zorgoplossingen’) zaken voorbij. Ten eerste vormt medische technologie momenteel niet meer dan 1,5 procent (omgerekend 1 miljard euro) van de kosten in de gezondheidszorg. Daarnaast heeft veel medische technologie zowel een arbeids besparend als kostenbesparend effect. En aangezien de arbeidskosten met 48 miljard euro tezamen 73 procent van de totale zorgkosten vormen, is hier nog een wereld te winnen. Medische technologie schept mogelijkheden voor een verschuiving naar preventieve zorg en daarmee zorgkosten terug te dringen. Maar eenvoudig is ook dit in de praktijk niet, aldus Jansen. “De patiënt heeft het meeste belang bij preventie, maar het blijkt moeilijk om hem daadwerkelijk te motiveren. Zorgaanbieders hebben evenmin belang bij preventie. De sleutel hier is in handen van de zorgverzekeraars. Die moeten in dit verband de handschoen oppakken.” Volgens Jansen is iedereen – van hoog tot laag, van ministerie tot artsenpraktijk – doordrongen van het besef dat het huidige trage tempo van veranderingen in het zorgveld fors moet worden versneld. “De kosten ontwikkeling is berekend en in kaart gebracht. Tegelijkertijd is duidelijk dat er straks niet meer voldoende mensen zijn om goede zorg te verlenen. Het moet anders dan het nu gaat. Brede en snellere inzetbaarheid van de juiste technologie is het meest voor de hand liggende antwoord. Je zult het alleen de ruimte moeten geven.”
Uitdaging
Hoe eerder daarvoor de goede voorwaarden worden gecreëerd, des te beter, aldus Jansen, die niet verwacht dat het daadwerkelijk komt tot een tekort van 400.000 mensen in de zorg. “De wal gaat het schip keren. Krijgt de toepassing van meer technologie nu niet snel ruim baan, dan zoekt de sector, zodra de problematiek te groot wordt, de mogelijkheden van de technologie op. Alleen komt de implementatie dan voort uit een negatieve motivatie. De uitdaging is eigenlijk het niet zo ver te laten komen.” Iedereen moet zijn rol pakken, aldus de consultant van Boer & Croon, daarmee de belangrijkste conclusies in het visiedocument benadrukkend. “Het moet een samenspel worden van burger, overheid, zorgverzekeraars en zorginstellingen. Die moeten de voorwaarden scheppen. De medische industrie staat klaar om daar op in te haken. Er zijn voldoende technologieën en producten beschikbaar om al op korte termijn op grotere schaal winst te boeken.” Maar dan moeten alle partijen, ook de zorgaanbieders, wél oog hebben voor meer dan alleen de kosten. “Dat is nu niet het geval en eigenlijk is die houding niet meer van deze tijd”, zegt Jansen. “Wij proeven in het veld onderscheid tussen behoudende en vooruitstrevende partijen. Wie behoudend wil zijn, kan dat nog steeds doen. Maar daar tegenover staat een kleine, langzaam groeiende categorie die zegt: we gaan ons positioneren door wél te investeren in innovatie en dan doen we maar dingen waar niet meteen een vergoeding tegenover staat. Deze tweede categorie gaat het verschil maken. Want als je wilt, kan er een boel. Ook nu al.”
Efficiëntere inzet zorgverleners
“Zowel in ziekenhuizen en verpleeg- en ver zorgingshuizen als in de thuiszorg zijn er nog verregaande mogelijkheden om arbeidsintensieve zorg te verlichten met technologische hulp middelen. Bewakingssystemen, zoals bijvoorbeeld bewegingssensoren en drukmatten, geven informatie over de beweging van een patiënt zonder hoogfrequente controlebezoeken. Met behulp van dit soort technologieën kunnen protocollen worden ingericht zodat de zorgverlener opgeroepen wordt wanneer het echt nodig is, bijvoorbeeld bij een val of juist bij afwezigheid van beweging.” (Visiedocument ‘1001 Zorgoplossingen’)
techniek helpt! | www.1001zorgoplossingen.nl
9
1001 Zorgoploss We hebben al een hele tijd geen dokter meer nodig om vast te stellen hoeveel graden koorts we hebben. Of om onze bloeddruk te meten. Steeds vaker doen we zelf wat vroeger de huisarts of specialist deed. En de ontwikkelingen staan niet stil. Wetenschap en technologische vooruitgang gaan hand in hand. En dat is maar goed ook. Want meer nieuwe medische technologie is onmisbaar als we de problemen in de zorg het hoofd willen blijven bieden. Als we de zorg betaalbaar willen houden en de kwaliteit ervan willen waarborgen. Hoe dat precies zit, laten we zien op deze pagina’s en op de website 1001zorgoplossingen.nl. Het is een eerste presentatie van oplossingen die de technologische industrie voorhanden heeft om de druk op de zorg te verlichten. Het is een eerste kennismaking. Een impressie van hetgeen nu of binnenkort op de plank ligt. Om aan te geven wat we nou precies bedoelen. Wetenschap en technologische industrie staan natuurlijk niet stil. Er wordt constant gewerkt aan weer nieuwe of nog betere oplossingen. Ook die zullen worden toegevoegd aan de website. Elke oplossing is voorzien van een icoontje: een euroteken (kostenbesparing), een hand (arbeidsbesparing) of een hart (kwaliteit van leven). Vrijwel alle oplossingen betekenen winst op alle drie de ijkpunten; het icoontje geeft aan waarop de meeste winst kan worden geboekt.
Kostenbesparing
Arbeidsbesparing
Amido
Kwaliteit van leven
Amido is één geavanceerde oplossing voor uiteen lopende individuele cliëntbehoeften op het gebied van zorg, welzijn, comfort, domotica en veiligheid. Voor ouderen is de unit een persoonlijke ‘hulp’ thuis. Alle individuele behoeften zijn ondergebracht in één toegankelijke en eenvoudig te bedienen en te begrijpen oplossing. Dagelijkse hulp in het zelfstandig leven en wonen wordt met Amido volledig afgestemd op de persoonlijke wensen. Amido regelt onder meer toegangscontrole, welzijnsmeldingen, valdetectie en herinneringen voor medicijninname en bloeddruk zelfmetingen. Het product beschikt verder over een rode alarmknop die de zorgvrager direct verbindt met de zorgverlener of centralist. Amido kan een belangrijke rol spelen bij de vermindering van de druk op de intramurale zorg. Het geïntegreerde systeem stelt ouderen en hulpbehoevenden in staat langer thuis te wonen en helpt daarmee ook het dreigende tekort aan verplegend/verzorgend personeel te ondervangen. www.ascom.nl
10
1001 zorgoplossingen | Yes we care
Amido stelt zorgvragers in staat langer zelfstandig te wonen en vergroot het veiligheidsgevoel.
Kostenbesparing
ssingen
1001zorgoplossingen.nl
Arbeidsbesparing stenbesparing
beidsbesparing aring Kwaliteit van leven Kostenbesparing
Arbeidsbesparing
Kwaliteit van leven
Deze oplossing helpt de algemene kosten in en rond de zorg terug te dringen, bijvoorbeeld door een kortere behandelduur, een minder belastende behandeling of technologie voor het toepassen van zelfdiagnostiek.
Deze oplossing maakt met de inzet van minder zorgwerkers meer mogelijk of leidt bij een gelijkblijvende inzet tot een hogere productiviteit. Denk aan het leveren van zorg op afstand via moderne communicatieapparatuur.
Deze oplossing maakt de cliënt of patiënt minder afhankelijk van de zorg of stelt hem beter in staat volop mee te doen in de samenleving. Als voorbeeld noemen we de voorzieningen die ouderen en hulpbehoevenden in staat stellen langer zelfstandig thuis te wonen.
aring aliteit van leven
even
AMX Touchpanel Het AMX Touchpanel is de spil van een woning die is ingericht op de toekomst. Met dit draadloze bedieningspaneel kunnen bewoner alle faciliteiten in hun woning bedienen.
Kostenbesparing
Denk hierbij naast audio en televisie aan verlichting, zonwering of de deurintercom. Arbeidsbesparing Een zieke kan bijvoorbeeld vanaf zijn bed op het touchpanel zien wie er voor de deur staat. Maar bewoners kunnen met het
bedieningspaneel ook communiceren met bijvoorbeeld medebewoners, zorgverleners of onderhoudsbedrijven.
www.schneider-electric.nl
Mensen kunnen langer zelfstandig in hun eigen woning blijven wonen.
Kwaliteit van leven
Sim-Slide De Sim-Slide is een nieuw hulpmiddel om kousen met een open teenstuk aan en uit te trekken. De makers van Easy-Slide hebben dit twee-in-één product ontwikkeld om het werk voor verzorgenden nog gemakkelijker te maken.
Kostenbesparing Arbeidsbesparing Door de tunnel met elastiek kan het product boven de enkel worden vastgezet, Kwaliteit vankan leven waardoor de aantrekhulp tevens worden gebruikt als uittrekhulp.
Sneller kousen aantrekken en minder fysieke belasting.
www.arion-group.com/producten/sim-slide
techniek helpt! | 1001 zorgoplossingen
11
C-Leg® Het verliezen van een been is geen sinecure. Maar een beenprothese met een C-Leg® komt heel dicht in de buurt Kostenbesparing van het origineel. De C-Leg® is een Arbeidsbesparing protheseknie die wordt gestuurd door een microprocessor. Deze knie laat mensen niet alleen veilig lopen, maar ook veilig stilstaan. Ditvan maakt het Kwaliteit leven uitvoeren van twee dingen tegelijk - zoals wandelen én een gesprek met iemand voeren - een stuk eenvoudiger. Het systeem meet vijftigmaal per seconde de positie van het been en stelt zich daar onmiddellijk op in, zodat de bewegingen zoveel
Axxion (Life & Mobility) De Axxion is een intelligente elektrische hulpaandrijving die modulair kan worden geplaatst op de Canto Nxt rolstoel.
De bediening is volledig intuïtief, vergelijkKostenbesparing baar met een fiets met trapondersteuning. Hebt u veel ondersteuning nodig? Wanneer u harder aan de handvatten duwt, geven de Arbeidsbesparing sensoren dat door aan de motoren en leveren zij meer ondersteuning. Door minder hard te duwen, neemtvan de leven Kwaliteit aandrijving af. De batterij is weggewerkt onder de zitting van de rolstoel.
Kostenbesparing
mogelijk overeenkomen met een ‘echt’ been. De C-Leg® maakt het lopen voor bovenbeengeamputeerden minder zwaar en laat de loopbeweging natuurlijker ogen. Gebruikers raken minder snel vermoeid en houden energie over voor andere dingen. C-Leg® geeft een groot deel van de mobiliteit terug en verschaft de mogelijkheid weer volop in het leven te gaan en te staan.
De mobiliteit, het zelfver trouwen en bewustzijn van gebruikers nemen toe. www.ottobock.nl
Zorginstellingen kunnen efficiënt en kosten besparend met de rolstoelvoorraad omgaan. www.life-mobility.com
Arbeidsbesparing Scootmobiel
Een scootmobiel verhoogt de zelfredzaam heid waardoor de hulp van mantelzorgers of taxichauffeurs minder wordt ingeschakeld.
De scootmobiels van Handicare verruimen Kwaliteit van de mobiliteit van mensen die doorleven ouderdom, ziekte of handicap niet ver kunnen lopen of fietsen. De gebruiker wordt minder afhankelijk van thuishulp en/of taxivervoer en is beter in staat deel te nemen aan een actief sociaal leven.
WC–VAmat De WC-VAmat is er voor mensen die moeite hebben zichzelf te reinigen na Kostenbesparing de toiletgang. Deze toiletzittingArbeidsbesparing reinigt en verzorgt de gebruiker na ieder toiletbezoek met warm water, waarna automatisch de droogfunctie in werking wordt gesteld.van Het reinigen Kwaliteit leven en drogen start door eenmaal een bedieningsknop in te drukken. Dit kan eventueel met een afstandsbediening. De WC-VAmat kan uitgevoerd worden met zitcontact om te voorkomen dat de spoelbeurt start
12
1001 zorgoplossingen | Yes we care
www.handicare.com
zonder dat iemand op de toiletpot heeft plaatsgenomen. Deze oplossing verbetert de privacy voor de toiletgebruiker, een verlichting van de arbeidsomstandigheden van de verzorgenden en er is meer tijd beschikbaar voor andere taken.
Eigenwaarde gebruiker stijgt. Efficiënter tijd gebruik verzorgenden.
www.pronkergo.nl
Levensbestendig wonen
Ten aanzien van deze vorm van levens bestendig wonen is nu voor zes doelgroepen in kaart gebracht welke aanpassingen en voorzieningen nodig zijn: bewoners voor een levensloop geschikte woning, mensen met beperkte
Kostenbesparing mobiliteit/rolstoelgebruikers, COPD-patiënten, mensen met visuele beperkingen, licht dementerenden Arbeidsbesparing (zelfstandig wonend) en zelfstandig wonenden met verstandelijke beperkingen. TNO ontwikkelde een stappenplan datKwaliteit helpt bij devan leven daadwerkelijke realisering van de levensbestendige woning. Met behulp van dit stappenplan is het (voorbeeld) project ‘Wel Thuis’ vormgegeven.
Elite Breast Clinical Solution
Langer zelfstandig wonen en daardoor minder beroep op zorgprofessionals.
1001zorgoplossingen.nl
Moderne (installatie)technieken en toepassingen maken mogelijk dat ouderen en mensen met beperkingen langer zelfstandig kunnen blijven wonen.
www.welthuis.net www.technologiethuis.nu
Borstkanker is het meest voorkomende type kanker bij vrouwen. Iedere vrouw heeft een kans van één op acht om borstkanker te krijgen. De ziekte wordt momenteel opgespoord via röntgen, maar MRI staat te boek als de detectie methode van de toekomst, vooral vanwege de fijngevoeligheid en inherente veiligheid.
Kostenbesparing
Philips Healthcare speelt hierop in met de Elite Breast Clinical Solution. Deze oplossing bestaat uit een patiëntvriendelijke onderzoekstafel (de MammoTrak trolley), bedieningsgemak voor de laborant (SmartBreast) en ondersteuning van de radioloog bij detectie en diagnose (DynaCAD workstation).
Arbeidsbesparing Kwaliteit van leven
www.healthcare.philips.com
CardioDetect Combo Hulpverleners kunnen met de CardioDetect Combo via een vingerprik direct vaststellen of sprake is van een hartinfarct of niet.
Kostenbesparing
Met het aantonen of iemand hFABP en/ of Troponine in zijn bloed heeft, wordt ter Arbeidsbesparing plekke vastgesteld welke hulp noodzakelijk is. Dit helpt hulpverleners bij het stellen van de juiste diagnose en kan zodoende Kwaliteit van leven door tijdig ingrijpen levens redden.
Tijdrovende, handmatige correcties of ‘retake’ zijn overbodig.
Een CardioDetect Combo test kost ongeveer € 30,- De kosten die bespaard worden met het voorkomen van 1 enkele oproep van een spoedambulance vormen een veelvoud hiervan.
Een snelle, juiste diagnose kan de kans op onnodige opname of ambulancekosten flink verkleinen.
www.clindia.nl/cardiodetect
techniek helpt! | 1001 zorgoplossingen
13
aring
aring
even
Slaap Positie Trainer
De Slaap Positie Trainer is een innovatie voor de behandeling van patiënten met slaapapneu. Bij deze aandoening leiden regelmatige ademstops tot verschillende gezondheidsrisico’s door zuurstofgebrek. Momenteel worden de meeste patiënten behandeld met CPAP (een gezichtsmasker dat met overdruk lucht naar binnen pompt) of een MRA (een beugel die de onderkaak naar voren houdt). Beiden methodieken zijn invasief en hebben verschillende bijwerkingen, met als gevolg dat veel mensen niet therapietrouw zijn. De Slaap Positie Trainer voegt een patiëntvriendelijke oplossing toe aan de bestaande behandel mogelijkheden. Deze innovatie traint mensen tijdens de nacht om in andere houdingen te slapen en daarmee apneu te voorkomen.
Kostenbesparing Arbeidsbesparing
www.nightbalance.com
Kwaliteit van leven
De Slaap Positie Trainer introduceert een niet-invasieve en comfortabele methode die goedkoper wordt dan de huidige behandelmethoden.
Fitform Zorg-behandelstoel Ziekenhuizen kunnen de elektrisch verstelbare Fitform Zorg-behandelstoel inzetten in plaats van een ziekenhuisbed, bijvoorbeeld bij revalidatie na een knieKostenbesparing of heupoperatie of voor de toediening van medicijnen tijdens een dagbehandeling.
Arbeidsbesparing
Patiënten vinden het vaak prettiger om in een stoel te zitten dan op een bed te liggen. Daarbij kunnen ziekenhuizen Kwaliteit van leven meer patiënten tegelijkertijd behandelen
omdat de stoelen minder ruimte innemen dan bedden. www.fitform.net
Zorg-behandelstoelen zijn goedkoper dan ziekenhuisbedden en nemen de helft van de ruimte in.
Kostenbesparing
Handsets Snel en duidelijk communiceren is in professionele werkomgevingen van groot belang. Ascom heeft verschillende handsets ontwikkeld die uitermate geschikt zijn voor mensen met een gevarieerde werkdag.
ActiGait®
Met een sleepvoet of ‘dropfoot’ is lopen een flinke opgave. De ActiGait®, die wordt geïmplanteerd onder de huid in het bovenbeen, maakt een voet weer ‘optilbaar’.
Langer zelfredzaam, minder zorginzet nodig.
14
1001 zorgoplossingen | Yes we care
Arbeidsbesparing Deze handsets zijn bruikbaar voor onder meer BHV-oproepen, verpleegoproepen en Kwaliteit van leven stille alarmeringen. Het apparaat is vuil-, water- en valbestendig. www.ascom.nl
Elektrische impulsen nemen de motorische sturing over van de hersenen, zodat de spieren worden gestimuleerd. Dat brengt meer balans en zekerheid in het looppatroon.
www.ottobock.nl
Door sneller te communiceren blijft meer tijd over voor andere zorgtaken.
LeTriple Wheels
Kostenbesparing
De stoel is licht te verrijden en zowel trippelend als hoepelend voort te bewegen. Dankzij de inverende achterwielen zijn hindernissen binnenshuis, zoals drempels, eenvoudig te passeren. Net als bij de trippelstoel is het werken op hoogte door de elektrisch verstelbare zithoogte met LeTriple Wheels eenvoudig en veilig. www.sowecare.nl
Arbeidsbesparing Kwaliteit van leven
Door de langere zelfstandigheid kan de inzet van zorgpersoneel worden uitgesteld. Kostenbesparing
CRP-sneltest
Arbeidsbesparing Kwaliteit van leven C-Reactive Protein (CRP) is een zogeheten ‘acute fase eiwit’ waarvan de concentratie in het bloed snel stijgt bij een infectie. Op basis van de hoeveelheid CRP in het bloed kan worden vastgesteld of sprake is van een infectie en zo ja, wat de ernst en aard van de infectie zijn. Een CRP-sneltest geeft hierover zonder tussenkomst van een laboratorium binnen 3 minuten uitsluitsel.
CEye Een computer aansturen met de ogen, dat kan via de oog besturingstechniek CEye. Een camera richt zich op de ogen van de gebruiker en registreert de exacte kijkrichting. De gebruiker kan vervolgens een object op het scherm selecteren door met de ogen te knipperen of de blik juist langere tijd op één punt te richten. Tot op heden worden oogbesturingssystemen voor namelijk gebruikt in combinatie met dynamische communicatiehulpmiddelen waarbij de software specifiek is aangepast voor bediening met de ogen. Op korte termijn worden deze systemen ook bruikbaar voor de bediening van ‘normale’ pc’s. Kortom: CEye maakt computers toegankelijk voor mensen met zeer beperkte motorische mogelijkheden.
Kostenbesparing
www.rdgKompagne.nl
Arbeidsbesparing Kwaliteit van leven
Minder inzet zorgprofessionals nodig, meer zelfredzaamheid.
Een snellere diagnose vergroot de kans op een goede behandeling of tijdige doorverwijzing. www.clindia.nl
1001zorgoplossingen.nl
Een ‘gewone’ trippelstoel is soms niet toereikend bij een verslechterde beenfunctie. Een LeTriple Wheels combineert trippel- en rolstoelfunctionaliteiten in één complete, comfortabele stoel.
Vraag en antwoord Medische technologie kan nu en straks een belangrijke rol spelen bij het ondervangen van de vraagstukken waarmee de gezondheidszorg te maken heeft en krijgt, vindt FME. Maar hoe kijkt ‘het veld’ hier eigenlijk tegenaan? Zijn innovatie en technologie inderdaad de ‘Haarlemmerolie’ voor de zorg? We legden onze vragen voor aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen NVZ). Medische technologie:
Haarlemmerolie voor de zorg?
16
1001 zorgoplossingen | Yes we care
Voor het ministerie van VWS staat voorop dat de zorg ondanks de vergrijzing, oplopende kosten en een groot dreigend tekort aan zorgmedewerkers betaalbaar blijft en bereikbaar voor iedereen. Minister Edith Schippers heeft haar plannen in dit verband eerder dit jaar uiteen gezet in de beleidsdoelstellingen voor de komende jaren, onder de titel ‘Zorg die werkt’.
Welke oplossingen heeft VWS op het oog?
Het ministerie zoekt het – logisch – in een breed scala van oplossingen. Het woord dat veel terugkeert is ‘dynamiek’. Er moet meer ‘dynamiek’ komen tussen zorgverzekeraars, zorgaanbieders en patiënten. Ook moet er meer ‘dynamiek’ komen in de relatie tussen zorgaanbieders onderling. Een tweede woord dat regelmatig terugkeert is ‘transparantie’. Goede prestaties van zorgaanbieders moeten inzichtelijk worden, slechte ook. En de beloning voor de goede prestaties komt van de zorgverzekeraars en de patiënten, die kiezen voor de aanbieders die goed presteren. Verder moeten aanbieders van medisch specialistische zorg meer mogelijkheden krijgen om geld aan te trekken voor investeringen. Ze zijn nu te afhankelijk van banken. En dat is een rem op de toepassing en invoering van innovaties.
Speelt medische technologie een rol als oplossing?
Absoluut. De minister zei in februari van dit jaar na een bezoek aan de High Tech Campus in Eindhoven dat wat haar betreft “de handrem op de medisch-technologische vernieuwing er vanaf gaat”. Om dit te bereiken, wil ze in de regelgeving en de financiering in de zorg orde op zaken stellen. Ze wil er alles aan doen om innovatie mogelijk te maken. Innovatie moet helpen drie belangrijke uitdagingen het hoofd te bieden: het toekomstige personeelstekort, de oplopende kosten en de kwaliteit van de zorg. Nieuwe technieken geven patiënten meer de regie over hun genezingsen verzorgingsproces. Dat bespaart tijd van professionele hulpverleners.
Ziet VWS de huidige inputgeoriënteerde financiering als ‘hobbel’ voor meer innovatie?
Ja. De minister heeft geconstateerd dat die systematiek niet toekomstbestendig is. Ziekenhuizen krijgen nu budgetten die vooraf al grotendeels vaststaan. Zo zijn er vaste bedragen per ligdag, per ziekenhuis opname of per eerste polikliniekbezoek. Ook is sprake van vaste Diagnose Behandel Combinaties (DBC’s). Die laten door hun starre opbouw vaak nieuwe innovaties en technologie niet toe. Minister Schippers wil de DBC afschaffen en vervangen door verbeterde zorgomschrijvingen onder de naam DOT (DBC’s Onderweg naar Transparantie). De circa 30.000 DBC’s die er nu zijn, moeten worden teruggebracht naar zo’n 8.000 DOT’s. Verder wil zij de implementatie van nieuwe technologie stimuleren door ziekenhuizen te belonen naar prestatie. Dit geldt bijvoorbeeld als ze de zorg een stuk slimmer organiseren. Zorgverzekeraars krijgen in dat geval meer ruimte om te onderhandelen over het inkopen van zorg. Uiteindelijk moet dat leiden tot betere kwaliteit en betaalbare zorg.
techniek helpt! | 1001 zorgoplossingen
17
1001zorgoplossingen.nl
Ministerie: de handrem gaat er vanaf
Ziekenhuizen: innovatie cruciaal
De koepelorganisatie van Nederlandse algemene ziekenhuizen denkt dat de krapte op de arbeidsmarkt vooral in de verpleging en verzorging gaat spelen en maakt zich op dit punt vooralsnog geen echte zorgen, ook al omdat de zorgopleidingen momenteel populairder zijn dan ooit. Waar zijn de ziekenhuizen dan wel bezorgd om?
De ziekenhuizen zien de druk op de betaalbaarheid van de gezondheidszorg als een veel groter vraagstuk. Linksom of rechtsom: zorg moet van onbetwiste kwaliteit zijn en de kosten moeten omlaag. Om dat te bereiken, wil de NVZ zorg spreiden en concentreren. Zo ontstaan ziekenhuizen met ‘specialismen’. Dit leidt tot hogere behandelvolumes, meer doelmatigheid en betere kwaliteit tegen lagere kosten, is de veronderstelling.
Hoe zien de ziekenhuizen medische technologie in relatie tot betaalbaarheid van zorg? Kijkend naar alle ontwikkelingen geldt meer innovatie als cruciaal en is medische technologie weer een onderdeel van het totale innovatiebeleid. In het strategiedocument ‘Nederland Topzorgland’ heeft de NVZ innovatie in een ‘prioriteiten top-3’ geplaatst. Innovatie in de zorgsector is volgens de NVZ niet alleen nodig om het welzijn van de patiënten te verbeteren, maar ook om kwalitatief goede, betaalbare en toegankelijke zorg te kunnen blijven aanbieden.
Maar de zorg moet goedkoper. En innoveren kost geld toch, hoor je vaak?
Ja, initieel geldt dat zeker. Maar de NVZ denkt sterk in termen van opbrengsten van zorg. Allerlei toepassingen op het gebied van ‘zorg op afstand’ leiden ertoe dat patiënten zelf een deel van de taken van zorgverleners overnemen. Innovaties leiden tot kortere en betere behandeling van patiënten. Nieuwe behandelmethoden en technologie dringen de instroom in de WAO terug. Preventie helpt ziekten voorkomen, draagt bij aan een economisch gezondere beroepsbevolking en aan een hogere beschikbaarheid van mensen. En dan hebben we het nog niet over het efficiënter organiseren van de zorg én over de bijdrage die medischtechnologische innovaties kunnen leveren aan de kenniseconomie.
Dus storten de ziekenhuizen zich massaal op innovaties?
Dat zou je denken. Maar het ligt iets genuanceerder. De huidige weten regelgeving is in combinatie met de bekostiging- en vergoedingensystematiek een obstakel voor snelle(re) implementatie van veel innovaties. Een veelgenoemd voorbeeld is de situatie rond de huidige Diagnose Behandel Combinaties (DBC’s). Maar ziekenhuizen vinden bijvoorbeeld ook dat de zorgverzekeraars meer moeten worden geprikkeld om (eerder) innovaties in te kopen. Het is complexe materie. Alles hangt met elkaar samen. Het voordeel is dat alle partijen weten dat er iets moet gebeuren. Ze moeten het alleen eens worden over de manier waarop.
En dus …?
Onderhandelen ze nu met elkaar. Met de druk op de ketel, want minister Schippers heeft de vaart erin. Volgend jaar al wil ze een ander bekostigingssysteem in werking zetten. De tijd dringt. Voor het einde van de zomer weten we daarom meer, is de verwachting.
18
1001 zorgoplossingen | Yes we care
Zorgverzekeraars: krachten bundelen rond eHealth 1001zorgoplossingen.nl
Zorgverzekeraars zoeken vanuit de samenwerking binnen Zorgverzekeraars Nederland naar oplossingen om de opdoemende vraagstukken in de sector het hoofd te bieden. Innovatie is een van de thema’s waarop zij hun krachten bundelen. Waar zoeken de zorgverzekeraars de oplossing in het bijzonder?
De zorgverzekeraars zetten vooral sterk in op eHealth. Grosso modo kun je eHealth omschrijven als internettechnologie die de gezondheidszorg verbetert, zowel op het gebied van behandeling, preventie als waar het gaat om nazorg. De zorgverzekeraars hebben rond dit thema een visie opgesteld en willen die inbrengen in de Nationale implementatie agenda eHealth (NIA).
Dat betekent dat ze de meerwaarde van medische technologie onderschrijven.
Ja, in zoverre: volgens ZN heeft eHealth grote potentie, mits goed ingezet. Het kan helpen bij de omslag naar eenvoudiger vormen van zorg, het uitof afstellen van de zorgvraag en het verbeteren van de kwaliteit van zorg. Last but not least kan het mensen in staat stellen langer zelfstandig te blijven wonen en draagt het zo bij aan de kwaliteit van leven.
Dan zou je zeggen: waar is het wachten op?
Ook voor zorgverzekeraars geldt dat de huidige financiering van de zorg een échte hobbel is voor de toepassing van medische en technologische innovaties, helemaal als die over de schotten van de AWBZ, de Zorgverzekeringswet en de WMO heengaan. Omdat de zorgverzekeraars wel overtuigd zijn van de mogelijkheden van nieuwe technologie, gaan ze knelpunten en barrières in kaart brengen en waar mogelijk bijdragen aan het ‘opruimen’ ervan. Als de business case van innovaties positief is, dan mogen wetten en regels een duurzame financiering ervan niet in de weg staan, vinden ze.
En is ‘kwaliteit van leven’ dan een onderdeel van de business case?
Als het aan de zorgverzekeraars ligt, dan speelt kwaliteit van leven (en zorg) daarin inderdaad een belangrijke rol. Op dit moment zijn ze echter met handen en voeten gebonden: de wet regelt hoe zij moeten omgaan met investeringen. Komt er meer marktwerking, dan krijgen zorgverzekeraars op het punt van kwaliteit meer vrije keus.
Zou meer marktwerking ook aanleiding kunnen zijn om innovatie en technologie intensiever te benutten voor meer preventie in de zorg?
Bij mensen die nog geen gediagnosticeerde ziekte hebben maar wel beginnende klachten, wordt de preventieve behandeling (in jargon de ‘geïndiceerde preventie’) al vergoed vanuit de basisverzekering. Zorgverzekeraars ontwikkelen hierin steeds meer initiatieven, ook met gebruikmaking van eHealth. Dat gebeurt niet collectief, maar individueel. Zo benutten de verzekeraars innovatie en technologie eigenlijk al om hun positie ten opzichte van elkaar te versterken en zich te onderscheiden. En ook hier geldt: hoe meer marktwerking, des te meer ruimte zij hebben om hierover met zorgaanbieders afspraken over te maken.
techniek helpt! | 1001 zorgoplossingen
19
Arbeidsbesparing Bellen met beelden via de televisie. Dat is BeeldBezoek van Realive, bestaande uit een camera met een ingebouwde Kwaliteit leven microfoon en een settop boxvan om het geluid te filteren. Naast een televisie is alleen een internetaansluiting vereist. BeeldBezoek biedt de mogelijkheid om op afstand te communiceren met dierbaren alsof ze echt op bezoek zijn. Mantelzorgers kunnen via Realive Beeld Bezoek makkelijk en snel contact hebben met hulpbehoevenden.
SmartCare/Pressure Support SmartCare/Pressure Support is een klinisch protocol in de intensive care. Het protocol is ontwikkeld door intensivisten en gebaseerd op meerdere parameters en bepaalt de meest optimale strategie om op de intensive care patiënten te ontwennen van de beademing. Als gevolg hiervan kan de totale beademingsduur worden teruggebracht van 12 naar 7,5 dagen. Hierdoor neemt de verblijfsduur van patiënten op de intensive care significant af van 15 tot 12 dagen. Zo ontstaat bij dezelfde capaciteit en met dezelfde middelen een hogere mate van
aring
aring
Kostenbesparing
Realive BeeldBezoek
Tot 38% tijdsbesparing bij beademen intensive-care patiënten.
beschikbaarheid van bedden op de intensive care-afdeling in ziekenhuizen. Dit is een van de meest kritische factoren in de hedendaagse intensieve zorg. Dit klinisch protocol vormt een verbetering van de op formules gebaseerde beademings modi en adaptiemechanismen die tot nu toe werden gehanteerd bij het zoeken naar het ‘beademings-optimum’. Voordelen van het gebruik van protocollen zijn dat ze leiden tot uniformiteit van werken, meer kwaliteit en veiligheid en een doelmatiger manier van werken. www.draeger.nl
even
Realive HulpZoeker De personenalarmering van de Realive HulpZoeker bestaat onder meer uit een professionele alarmkiezer. Door de alarmknop van deze kiezer in te drukken, belt het apparaat binnen vijf seconden een vooraf ingestelde contactpersoon. Kostenbesparing Neemt deze niet op? Dan wordt direct de volgende contactpersoon gebeld.
Arbeidsbesparing
De HulpZoeker beschikt ook over een draadloze camera om in de woning van de zorgvrager te plaatsen en die inschakelt
Kwaliteit van leven
20
1001 zorgoplossingen | Yes we care
bij een alarmering. Mantelzorgers kunnen zo de opvolging van de alarmering op zich nemen en via de camera de ernst van de situatie inschatten. www.realive.nl
Ontlasting voor de reguliere zorg.
Minder noodzaak fysiek bezoek, mantelzorger houdt meer arbeidstijd over. www.realive.nl
Swing-up
Het systeem wordt onzichtbaar in de bestaande stoel Kwaliteit geplaatst envan kent drie leven verschillende bewegingen: liften, roteren en tillen. Met een druk op de knop van de afstandsbediening komt de stoel in een vloeiende beweging omhoog,
Motiva
n leven
www.mmid.nl
Mensen blijven langer zelfstandig mobiel.
Lightwriter SL40
Motiva is een interactief systeem voor telemonitoring (bewaking op afstand d.m.v. internet) van patiënten in combinatie met hulpmiddelen voor motivationele patiëntenvoorlichting.
sparing
sparing
draait vervolgens 90 graden en kantelt voorzichtig, zodat de gebruiker gemakkelijk in- en uit de auto kan stappen.
1001zorgoplossingen.nl
De Swing-up (ontwerp MMID) is een comfortabele zit- en opstahulp die in Kostenbesparing diverse typen autostoelen kan worden ingebouwd en daarmee de mobiliteit van veel mensenArbeidsbesparing vergroot.
Kostenbesparing: minder ziekenhuisopnames, minder controles, korter verblijf in ziekenhuis.
Met dit systeem kunnen patiënten vitale functies thuis bepalen en de meetgegevens aan hun arts doorgeven. Om beter met hun ziekte te leren omgaan kunnen de patiënten bovendien educatieve en motivationele informatie van hun arts ontvangen. Resultaten van onderzoek laten zien dat deze methode een belangrijke meer Kostenbesparing waarde biedt en de behandeling van chronisch zieke patiënten met hartfalen effectiever maakt. Het aantal zieken Arbeidsbesparing huisopnamen daalde met 68 procent, verpleegkundigen hoeven patiënten minder vaak op te roepen voor van controle en Kwaliteit leven het aantal verblijfsdagen in ziekenhuizen daalde met 73 procent. Motiva regelt het contact tussen de patiënten en hun zorgverleners via hun eigen tv en een breedband internetverbinding. www.healthcare.philips.com
Mensen die niet of nauwelijks kunnen spreken, kunnen met de Lightwriter SL40 op alternatieve wijze via spraak communiceren. Een synthetische stem spreekt teksten uit die de gebruiker op een toetsenbord intypt. Opties als woord- en zinsvoorspelling versnellen de invoer en beperken de inspanning voor de cliënt. www.rdgkompagne.nl
Meer communicatie mogelijkheden en verhoogde zelfredzaamheid en maatschappij deelname.
Duwondersteuning Wanneer iemand naar een zorginstelling verhuist, betekent dit een extra kostenpost van duizenden euro’s per jaar. Door een duwrolstoel te voorzien van een duwonder steuning, kan het moment van verhuizen worden uitgesteld. Duwondersteuning zorgt ervoor dat de Kostenbesparing - vaak ook op leeftijd zijnde - partner zelf de zorg op zich kan nemen. De hulp van mantel- of professionele zorg is hierdoor Arbeidsbesparing minder snel nodig. www.handicare.com Kwaliteit
van leven
Uitgestelde verhuizing naar een zorginstelling. Langer zelfredzaam, minder zorgbehoefte.
techniek helpt! | 1001 zorgoplossingen
21
PNC 6 zorgcentrale software PNC 6 Zorgcentrale software is een Integrated Care Platform. Dit systeem kan worden omschreven als ‘regisseur’ in de Telecare- en Telehealth-keten voor het efficiënt monitoren en afhandelen van de alarmeringen en signaleringen door de Telecare- en Telehealth- oplossingen.
PNC zorgcentrales Kostenbesparing dienen als open platform. Zorgorganisaties kunnen via dit platform beveiligings- en alarmoproepen afhandelen. Arbeidsbesparing Door het open karakter van PNC zorg centrales is het mogelijk om andere applicaties te integreren, zoals Telehealth, Kwaliteit van leven ADLife en videocommunicatie.
Minder druk op intramurale zorg. Lager beroep op AWBZ-gelden. www.tunstall.nl
AD-Life AD-Life neemt een voorschot op de toekomst. Dit systeem is in staat automatisch veranderingen in leef patronen te herkennen van mensen die van zorg afhankelijk zijn. AD-life herkent de gangbare patronen op het gebied van voeding, persoonlijke hygiëne en mobiliteit en signaleert tegelijkertijd afwijkingen. Hierdoor is het voor alleenwonende fragiele ouderen (al dan niet lijdend aan dementie) mogelijk om langer zelfstandig thuis te wonen. Daarnaast hoeft geen onnodige zorg te worden ingezet. Volledige inzet van het systeem is nog niet mogelijk. Het wachten in dit verband is op een aanpassing van de werkwijze in het zorgveld.
aring
aring
Minder zorginzet, minder aanspraak op WMO-, AWBZ- en ZV-gelden.
www.tunstall.nl
even
Le Roulé Plus Net dat beetje extra hulp nodig om toch nog op te kunnen staan uit de rolstoel? Kostenbesparing Daar is de Le Roulé Plus voor ontworpen. Le Roulé Plus heeft een elektrische Arbeidsbesparing hoog/laag- en sta-op functie. De gebruiker kan deze opties los van elkaar bedienen. Dit hulpmiddel kan Kwaliteit van leven ook de werkdruk voor de verpleging verlagen en het gebruik van medische hulpmiddelen als een tillift vergemakkelijken of besparen.
22
1001 zorgoplossingen | Yes we care
www.sowecare.nl
Door de hoog/laag en sta-op functie kan het verzorgen van een persoon ergonomischer gebeuren.
Nederland telt ruim 350.000 trombose patiënten. Zij lopen een verhoogd risico op de vorming van bloedstolsels waardoor bloedvaten kunnen blokkeren.
paring
paring
n leven
Door zelfmetingen zijn minder trombosecentra en centramedewerkers nodig.
INCA De IntraCardiac Analyzer (INCA) is een meetinstrument voor hartfuncties. Met de INCA kan de cardioloog de druk en het volume in het hart van een patiënt continu waarnemen. Zo krijgt de arts meer inzicht in de pompwerking van het hart en de mechanismen van hartfalen. Dit verbetert de diagnostiek en aansluitend de therapiekeuze- en begeleiding.
In het ergste geval leidt dit tot een hartinfarct of beroerte. Gemiddeld eens per 3 weken laat een patiënt zijn bloedwaarden meten bij een van 60 trombosediensten in Nederland. Het slikken van antistollingsmiddelen gaat de stolselvorming tegen, maar de dosering hiervan luistert erg nauw en is
baar is voor andereKostenbesparing indicaties, zoals bij de diagnose van ‘diastole’ hartfalen. Circa 60 procent van patiënten met hartfalen Arbeidsbesparing (jaarlijks miljoenen) lijdt aan diastole hartfalen; de oorzaak is alleen goed te definiëren met de INCA. Het product heeft Kwaliteit van leven potentie buiten de grenzen. In Nederland loopt een aanvraag voor een innovatieve Diagnose Behandel Code (DBC).
niet zonder risico’s. Regelmatige controle van de bloedstolling is daarom noodzakelijk. Met de CoaguChek kunnen patiënten met slechts één druppeltje bloed zelf hun waarden meten en hoeven ze hiervoor niet meer naar de prikpost van de trombosedienst. Zelf meten van de bloedstolling is niet alleen betrouwbaar en patiëntvriendelijk, maar verhoogt ook de kwaliteit van leven en geeft meer bewegingsvrijheid. www.coaguchek.com
Minimaal 30 miljoen euro per jaar door effectievere cardiologische behandeltrajecten. www.cdleycom.com
De INCA kan worden ingezet bij de behandeling ‘Cardiac Resynchronization Therapy (CRT), ook wel ‘bi-ventriculair pacing’ genoemd. Hierbij worden meerdere pacemaker-prikkelelektroden in en op het hart geplaatst. De beste prikkel plekken geven een acute verbetering in pompfunctie. Dit effect is alleen waar te nemen met de INCA, die ook goed inzet-
Harmony® P3 Systeem Kostenbesparing De mechanische pomp Harmony® P3 neemt bij iedere stap met een been prothese de lucht weg tussen de liner Arbeidsbesparing en de kokerwand. Dit zorgt voor een optimale fixatie en Kwaliteit van leven een goede controle over de prothese. Bovendien zorgt de Harmony® P3 voor een verbeterde doorbloeding en een verhoogde propriocepsis.
www.ottobock.nl
Betere pasvorm, betere doorbloeding en zelfs wondherstel.
techniek helpt! | 1001 zorgoplossingen
23
1001zorgoplossingen.nl
CoaguCheck - bloedstollingstest
TMS TMS is een hulpmiddel om mensen met chronische neurologische aandoeningen op een ontspannen manier goed te laten bewegen. Het bestaat uit een beweegplatform en therapeutische films. Op basis van het bestaande beeld en geluid zijn deze films
Kostenbesparing voorzien van een natuurgetrouw beweegspoor, waardoor de platforms synchroon met de film meebewegen. De cliënt beleeft Arbeidsbesparing de film heel intensief en is ongemerkt op de juiste manier in beweging. TMS is kan dienen als aanvulling op bestaande Kwaliteitofvan leven therapieën als paardrijden ontspanningsactiviteiten als zwemmen, maar ook als vervanging omdat het therapie en ontspanning combineert.
Therapeut kan meerdere patiënten tegelijk behan delen. Ook minder werk druk personeel.
www.vita-care.eu
Brachytherapie Hierdoor ontstaan in de eerste plaats minder bijwerkingen dan met uitwendige bestraling. Brachytherapie wordt toegepast bij verschillende vormen van kanker, waaronder prostaatkanker.
Brachytherapie is een vorm van radiotherapie waarbij de radioactieve stralen niet van buiten het lichaam van de patiënt naar de tumor (kankergezwel) gaan, maar waarbij de stralingsbron juist in het lichaam in of naast een tumor wordt geplaatst. Het voordeel hiervan is dat, in tegenstelling tot bestraling “van buiten naar binnen”, vrijwel geen straling terecht komt op of in lichaamsdelen of organen die niet moeten worden bestraald. Het gevaar dat onnodige schade aan gezonde weefsels wordt toegebracht wordt hiermee aanzienlijk kleiner.
Deze diagnose wordt in Nederland per jaar bij 10.000 mannen gesteld. Het merendeel wordt tot op heden chirurgisch behandeld of ondergaat uitwendige radiotherapie. In 2008 werden slechts zo’n 950 mannen behandeld met brachytherapie terwijl op Kostenbesparing basis van de aard van hun tumor 5.000 à 6.000 mannen in aanmerking kwamen voor deze therapie. Grootschaliger inzet Arbeidsbesparing van brachytherapie komt niet alleen patiënten en zorgverleners ten goede, maar vooral ookKwaliteit de betalende instanties van levenen daardoor de Nederlandse samenleving als geheel. De effectiviteit van brachytherapie voor de behandeling van prostaatkanker is met een overlevingskans van 85 tot 95 procent na vijf jaar of langer vergelijkbaar met chirurgische verwijdering van de prostaat (“prostatectomie”) en uitwendige radiothe-
rapie. Echter, de behandelperiode is beduidend korter (1 tot 2 dagen tegenover 5 tot 7 weken bij uitwendige radiotherapie) en leidt tot minder verstoring van het dagelijks leven. Ook dalen additionele zorgkosten doordat er minder bijwerkingen zijn zoals incontinentie en erectiestoornissen. www.nucletron.com
Per 1.000 prostaat brachy therapie patiënten per jaar kunnen besparingen oplopen tot totaal 10 miljoen euro t.o.v. chirurgische behandeling en modernere, kostbare vormen van uitwendige bestraling.
Sta-Op-Voorziening Wanneer iemand moeilijk zelfstandig kan opstaan, biedt de Sta-Op-Voorziening (SOV) uitkomst. Plaats de eendelige dunne voetplaat op Kostenbesparing de grond geplaatst en stel hem eenvoudig en elektrisch in op de gewenste hoogte. Zeer praktisch wanneer het van dag tot Arbeidsbesparing dag verschilt vanuit welke positie de cliënt het makkelijkst kan opstaan. Met een stoel met SOV-functie kan devan gebruiker Kwaliteit leven zelfstandig opstaan en weer gaan zitten. Zonder hulp van personeel.
24
1001 zorgoplossingen | Yes we care
www.permobil.nl
De hogere zelfredzaamheid van patiënten leidt tot lagere inzet van zorgpersoneel.
Met deze stoel, voorzien van elektrisch Kostenbesparing ondersteunde ‘opstafunctie’, kan de gebruiker zelfstandig opstaan en weer gaan zitten. Gebruikers worden minder Arbeidsbesparing afhankelijk van verzorging en kunnen langer zelfstandig wonen.
Kwaliteit van leven
Minder verzorgend personeel nodig. Besparing per persoon: € 8.173 per jaar.
www.fitform.net
Kostenbesparing
RCPM zitsysteem
Arbeidsbesparing
Door een continue, minimale roterende beweging onder de wervelkolom stimuleert dit zitsysteem de tussenwervelschijf.
Dit is voor de gebruiker nauwelijks merkbaar, maar Kwaliteit vermindert wel vandegelijk leven de rugklachten.
Het zitgedeelte draait viermaal per minuut een klein stukje naar links en rechts.
www.fitform.net
Minder arbeidskrachten vallen uit met rugklachten.
Repose Dit luchtmatras kan zowel preventief als curatief worden ingezet bovenop een basismatras. Repose is effectief tegen decubitus; wonden die ontstaan door schuif- en drukkrachten in bed. Het matras combineert Kostenbesparing statische lucht met een elastische laag, waardoor de druk op het matras optimaal wordt verdeeld. Repose voorkomt ook dat Arbeidsbesparing patiënten last hebben van hinderlijke tril-
lingen in bed. Een prima alternatief voor het inzetten van dure wisseldruksystemen. www.vitalis.nl
Besparen op de inzet van dure wisseldruksystemen.
Kwaliteit van leven
X-Paste en Push-Paste
sparing
sparing
n leven
Gevoel van eigenwaarde en onafhankelijkheid begint bij het zelfstandig uitvoeren van eenvoudige handelingen als tandenpoetsen.
De tandpastadispensers X-Paste en Push-Paste zijn speciaal ontwikkeld om het aantal tandenpoetshandelingen te reduceren, tandpasta te besparen en alles met één hand te kunnen ‘bedienen’. Gebruikers kunnen met de dispensers een eenvoudige en dagelijkse handeling als tandenpoetsen weer zelfstandig uitvoeren. Batterijen of stroom zijn niet nodig, want het apparaat maakt gebruik van een vacuüm pompje. Door de tanden borstel licht naar voren te bewegen is de tandpasta naar behoefte te doseren. www.vsip.nl
techniek helpt! | 1001 zorgoplossingen
25
1001zorgoplossingen.nl
STA-Opstoel
Hoogleraar Wim Groot:
Snel meer technologie in de zorg is noodzaak
“Ik mis urgentie Er is voldoende medische technologie beschikbaar om nu al grote winst te boeken. Maar het schort aan het gebruik ervan, vooral in de verzorging en de verpleging. Het roer moet drastisch om, meent hoogleraar gezondheidseconomie prof. dr. Wim Groot. “Er is een chronisch gebrek aan urgentiegevoel.” Wim Groot geldt als autoriteit in het domein van de Nederlandse zorgeconomie. Behalve hoogleraar aan de Universiteit van Maastricht is hij kroonlid van de Raad voor de Volksgezondheid & Zorg (RVZ). Het adviesorgaan van zowel regering als parlement bracht dit voorjaar het advies ‘Ruimte voor arbeidsbesparende innovaties in de zorg’ uit. Rode draad in de rapportage is het pleidooi van de Raad medische technologie breder en sneller te verspreiden door de gehele zorgsector. Die noodzaak is vooral groot in de
26
1001 zorgoplossingen | Yes we care
verpleging en de verzorging, aldus Groot. “We horen enorm veel over het grote tekort aan medewerkers waar we straks mee te maken krijgen. Maar waar veel te weinig mensen bij stilstaan is dat er nu al een groot kwalitatief probleem is, en dan in het bijzonder in de verpleging en verzorging. De situatie is daar nijpend, met veelal laaggeschoold, ongekwalificeerd en vaak tijdelijk personeel. Zij missen de kennis en vaardigheden die nodig zijn. Het is bekend dat de medewerkers met de juiste
competenties niet voor het oprapen liggen. Maar het beleid blijft veel te veel gericht op het aannemen van mensen.” Uiteindelijk is dat een doodlopende weg, aldus Groot. Ons land stevent door de combinatie van vergrijzing en ontgroening af op een ongekende krapte op de arbeidsmarkt. Er komen minder mensen beschikbaar. Niet alleen de zorg heeft daarmee te maken. De concurrentie om het binnenhalen van het straks schaarse talent neemt in de nabije
In dit verband heeft de RVZ de minister geadviseerd veel bestaande subsidieregelingen af te schaffen en in plaats daarvan één innovatiefonds te vormen. Verder bepleit de Raad een brede financiële inspanning om zorg op afstand in de thuiszorg in het gehele land van de grond te tillen. Zo wordt vernieuwing van buitenaf verder gestimuleerd en kunnen verdere stappen worden gezet richting het uiteindelijke doel: het leveren van doelmatige, vraaggerichte zorg, met minder mensen.
gevoel” toekomst alleen maar toe. En in die competitie staat de zorg er niet best op.
Aantrekkelijk
Het betekent dat zowel de aantrekkingskracht van als de arbeidsproductiviteit in de zorg omhoog moet. Innovatie kan in beide opzichten een rol spelen, denkt Groot: “Veel jongeren vinden het aantrekkelijk om in een technologiegedreven omgeving te werken zeker in relatie tot zelfsturing en autonomie. Daarnaast is technologie een middel om met minder mensen meer te kunnen doen. Dit laatste is noodzakelijk. Het aandeel van de zorg in de economie groeit. Daarop moeten wij anticiperen.” Technologische innovatie kan helpen al op korte termijn gezondheidswinst, betere kwaliteit en meer productiviteit te realiseren.
“Er is voldoende technologie voorhanden, maar we zetten het te weinig in”, zegt Groot. “We leven teveel in oude denkbeelden, hebben het alleen over meer handen aan het bed. Maar wat hebben we aan die handen als ze niet in staat zijn goede zorg te verlenen?” Volgens Groot is het conservatisme in de verpleging en verzorging een van de grootste obstakels voor vernieuwing. Die houding wordt versterkt doordat binnen de sector veel laaggeschoolden werken. “Zij hebben vaak niet de ‘skills’ om met moderne technologie om te gaan, missen ambitie of voelen weerzin omdat ze het zien als bedreiging voor hun baan.”
Meer ondernemerschap
De hoogleraar vindt dan ook dat “de
Maar de weg daarheen is nog lang, weet Groot. Tot in de politiek aan toe wordt nog steeds geroepen dat er meer handen aan het bed moeten komen, de PVV en SP voorop. In die kringen is nog veel missiewerk te verrichten, aldus de hoogleraar. Toch mag dat geen reden zijn noodzakelijke veranderingen verder uit te stellen. “Het roer moet om”, zegt hij. “Instellingen in de verzorging en verpleging zouden niet langer moeten kunnen rekenen op vaste bedragen, maar moeten worden beloond voor investeringen die zij doen in arbeids besparende technologieën.”
Onomkeerbaar
Uiteindelijk is die omslag onomkeerbaar, weet Groot. Niet alleen vanwege het tekort aan mensen dat er straks is, maar ook omdat de ouderen van straks veel meer met technologie zijn vertrouwd. Zij zijn bovendien mondiger, veeleisender, hechten meer aan privacy en zetten zo zelf druk op de ketel. “Toch is het gezien de steeds verder oplopende kosten in de zorg en de toenemende problemen rond de kwaliteit van de zorg zaak dat we daar niet op wachten en die ontwikkeling zelf actief in gang zetten.” Op de vraag welk vraagstuk hij zelf als eerste ter hand zou nemen, noemt hij zonder enige aarzeling dan ook de bekostiging van de zorg.
techniek helpt! | 1001 zorgoplossingen
27
1001zorgoplossingen.nl
mentaliteit in de zorg” drastisch moet veranderen. Om te beginnen moet er op managementniveau meer ondernemerschap in de zorg komen. “Er is sprake van een zekere gemakzucht. Dat komt voor een belangrijk deel door een gebrek aan prikkels. Er is een budget – en zolang de instellingen daarvoor zorg aan hun cliënten leveren is er niets aan de hand. Ook ten aanzien van de geleverde kwaliteit is er weinig druk. De initiatieven die er op het gebied van arbeidsbesparende technologie zijn, hebben vaak een projectmatig karakter. Er is een subsidiepotje. Met dat geld wordt een project uitgevoerd. Is het geld op, dan stopt het project.”
“Technologie is een middel om met minder mensen meer te kunnen doen. Dit laatste is nood zakelijk. Het aandeel van de zorg in de economie groeit” “De huidige systematiek moet in mijn ogen plaats maken voor een beloningssysteem dat inzet op de toepassing van technologie. Innovatie kost initieel natuurlijk veel geld, maar levert – uitgaande van een positieve kosten effectiviteitratio – aan het einde van de rit juist op. De winsten die dit oplevert, moeten ten goede komen aan verdere kwaliteitsverbetering in de zorg, aan de premiebetaler of aan allebei.” Groot is er van overtuigd dat zo niet alleen een kwaliteitsslag te maken valt, maar ook een besparing op arbeids kosten te realiseren is. De technologie is er soms al. Het is een kwestie van toepassen. “Mijn grootmoeder was aan het einde van haar leven licht dementerend. Zij viel ‘s nachts nog wel eens uit bed of ging dan aan de wandel, zaken die in de verzorging en verpleging aan de orde van de dag zijn. Je kunt daar personeel voor inzetten dat periodiek controles uitvoert, maar dan dreigt altijd het gevaar dat ze te laat komen. Bovendien kost dat arbeid en daarmee geld. Je kunt ook elektronische bedmatten gebruiken, die automatisch een alarmsignaal geven als mensen uit bed gaan. Je hebt dan minder mensen nodig, je hoeft alleen maar in te grijpen als er iets aan de hand is en bovendien hebben de cliënten meer privacy.”
Kritiek
Hoewel Groot stelt dat de curatieve sector al voor een groot deel technologiegedreven is, is hij ook ten aanzien van de
28
1001 zorgoplossingen | Yes we care
ziekenhuizen kritisch. “Veel technologie is medisch-inhoudelijk. In de cirkel rondom de medische processen zien we tot nu toe weinig baanbrekende innovaties. Er is in Nederland maar een handvol ziekenhuizen waar patiënten via internet een afspraak bij de polikliniek kunnen maken. Dat moet allemaal telefonisch. Het gevolg is dat mensen in de wacht komen te staan. Of soms zijn de receptionistes er niet en moeten mensen worden teruggebeld. Het kan al zoveel efficiënter. Maar het gebeurt gewoon niet.”komen te staan. Of soms zijn de receptionistes er niet en moeten mensen worden teruggebeld. Het kan al zo veel efficiënter. Maar het gebeurt gewoon niet.” De paar ziekenhuizen die het wel doen, zijn volgens Groot de voorlopers die de toon zetten. “Het Radboud Ziekenhuis heeft social media ingezet voor patiëntcontacten op het gebied van IVF-behandelingen. Het systeem stelt tegelijkertijd patiënten in staat om – als zij dat wensen – onderling te communiceren. Informatie over de resultaten van tests die de vrouwen thuis zelf kunnen doen, gaat over en weer via de mail. Heel praktisch, maar nog steeds op heel beperkte schaal.” Ook de bekostiging van de curatieve zorg is volgens Groot dringend aan verandering toe. “Het systeem met de Diagnose Behandel Combinaties (DBC’s, red) zoals we dit nu kennen, is inputgedreven en vooral heel star. Het is een bekostiging gebaseerd op oude methoden, die niet ten goede komt aan patiënten en verzekerden. Het is ook een sta-in-de-weg voor medische innovaties als die niet binnen zo’n DBC passen. Wat mij betreft is het een goede zaak dat de minister hierop ingrijpt en kiest voor een ander soort financiering.”
Concurrentie
Hoewel er zo meer mogelijkheden komen voor technologische innovaties, is het daarmee nog niet gedaan. De zorgsector moet op de arbeidsmarkt nu en straks hoe dan ook de concurrentie aan met andere bedrijfstakken. Dat betekent dat er binnen de zorgberoepen meer ‘upgrading’ nodig is. Een universitaire studie geneeskunde is hip. Een mbo-opleiding zieken verzorgende niet. Maar juist daar zitten straks de grote problemen. Groot: “De zorg is een groeisector. In 2040 vormt de zorgsector 25 procent van onze economie. Daardoor ontstaan tekorten. Om die te vermijden, moeten de beroepen in de zorg leuker en uitdagender worden. Dat effect is er wel op het niveau van de specialisten, maar nog niet in de verpleging en verzorging.” Somber is Groot niet. Maar hij mist urgentiegevoel. In die zin noemt hij ook het ‘sneuvelen’ van het Elektronisch Patiënten Dossier (EPD) in de Eerste Kamer een nederlaag voor de ‘technologiebepleiters’. “Een gemiste kans. Het is onterecht dat het zo is gebeurd en het is doodzonde dat het hele thema in zo’n negatieve sfeer is beland. Het EPD had op onderdelen een doorbraak kunnen zijn, denk aan het met één druk op de knop collectief aanschrijven van diabetici met verbetertips. Natuurlijk speelt het privacyaspect. Maar afscherming is te waarborgen. Bovendien zijn de regionale EPD’s die al in gebruik zijn veel onveiliger. Nu ligt het stil. Dit kost ons járen.”
Kostenbesparing Arbeidsbesparing
Elektrische rolstoel
Manuele en elektrische rolstoelen van Handicare worden op de patiënt afgestemd en blijven tegelijkertijd herinzetbaar binnen zorgpools.
Swash
Langer je eigen leven leiden.
1001zorgoplossingen.nl
Kwaliteit van leven Rolstoelen verhogen de zelfstandigheid van de gebruiker. Innovatieve rolstoelen verhogen comfort en gemak. Door het toepassen van een goed zitsysteem kunnen klachten verminderen.
www.handicare.com
Kostenbesparing
Patiënten die niet meer in staat zijn om te douchen of zichzelf aan de wastafel te wassen, kunnen met behulp van Swash op bed worden gewassen. Swash is een pakketje met acht doekjes om lichaamsdelen mee te wassen zonder
water. Alle ‘washandelingen’ (inzepen, afspoelen, afdrogen, lotion aanbrengen) Arbeidsbesparing kunnen in één handeling worden gecombineerd, waardoor de patiënt minder vaak hoeft te wordenvan gedraaid. Kwaliteit leven www.swash.nl
Wassen zonder water verkort de duur van een wasbeurt met 33%.
Kostenbesparing
Prefab kronen
Arbeidsbesparing
Pritidenta heeft een dentale scan- en productietechnologie ontwikkeld om sneller, goedkoper en beter kroon- en brugwerk te maken.
vervolgens een voorspelbare, hoge kwaliteit kroon worden aangeboden, die qua prijs nietKwaliteit onderdoet voor van leven producten uit lagelonenlanden.
De gegevens van een 3D-gezichtscan kunnen hierbij worden gecombineerd met data uit een intraorale- scan of een modelscan. Het meten, modelleren en produceren van de kroon gebeurt compleet digitaal. Via speciale software wordt vooraf de situatie in de mond virtueel getoond en voorzien van een digitale prefab kroon. Hierdoor kan
www.pritidenta.com
De inzet van digitale technieken en geprefa briceerde kronen maken concurrentie met lage lonen landen mogelijk.
Lava™ Chairside Oral Scanner De Lava™ Chairside Oral Scanner (C.O.S.) stelt de tandarts in staat een hoogresolutie 3D film te maken van de situatie in de mond van de patiënt, waarna een tandtechnisch laboratorium op basis van de digitale data een restauratie vervaardigt. In het laboratorium wordt digitaal ingeKostenbesparing kerfd en digitaal een ‘zaagsnede model’ gemaakt. Op basis van deze hoogresolutie data wordt een digitaal ontwerp gemaakt Arbeidsbesparing van bijvoorbeeld een kroon, brug of abutment. De totale doorlooptijd voor
het vervaardigen van een restauratie wordt in vergelijking met het traditionele proces flink korter. Het krimpen van afdrukmaterialen en uitzetten van gipsen modellen wordt geëlimineerd.
www.3MESPE.nl/LavaCOS
Tijdsbesparing ten opzichte van traditionele proces: 41%.
Kwaliteit van leven
techniek helpt! | 1001 zorgoplossingen
29
Roomer plafondtillift Dit ‘plafondtilliftsysteem’ vereist geen kostbare bouwkundige voorzieningen of elektrische aanpassingen en houdt de woonomgeving intact.
Kostenbesparing
De Roomer is een uiterst compacte plafondtillift die Arbeidsbesparing qua kracht, comfort en gebruikersgemak niet onder doet voor grotere modellen. Het systeem neemt geen vloerruimte in beslag en is eenvoudig te Kwaliteit van leven verplaatsen via de smarttrolley.
Bedmat sensor
aring
aring
even
Minder ambulance oproepen, minder ziekenhuisopnames, uitstel opname in verzorgingstehuis en minder arbeidsuren.
De bedmat sensor zendt automatisch alarmoproepen uit zodra een gebruiker niet voor een vooraf ingestelde tijd (bijvoorbeeld 22.00 uur) in bed ligt, niet voor een vooraf ingestelde tijd (bijvoorbeeld 08.00 uur) uit bed is of niet binnen een vooraf ingestelde tijdsperiode (bijvoorbeeld 20 minuten) naar bed is teruggekeerd.
www.pronkergo.nl
Gunstige kostprijs omdat geen kostbare bouw kundige voorzieningen of elektrische aanpassingen nodig zijn.
De sensor kan worden gekoppeld aan de verlichting, zodat mensen niet in het donker naar een lichtknopje hoeven zoeken.
www.tunstall.nl
Kostenbesparing
Minuet watch
Arbeidsbesparing
De Minuet Watch is een elegant vormgegeven Zwitsers designhorloge met geïntegreerde halszender.
Kwaliteit van leven
Zorg is met een druk op de knop binnen handbereik. De Minuet watch is gecertificeerd volgens CE-normering, waterdicht en geldt als zeer betrouwbaar alternatief voor standaard halszenders.
Hip en modern alternatief voor standaard hals zender, zeer geschikt voor jonge mensen.
www.tunstall.nl
Kostenbesparing
Vertical Seat De Vertical Seat (VS) is een stoel waarmee gebruikers in elke positie kunnen staan en rijden. Keukenkastjes komen weer binnen handbereik en een boek is eenvoudiger zelfstandig uit de boekenkast te pakken.
30
1001 zorgoplossingen | Yes we care
Arbeidsbesparing De VS maakt hetKwaliteit ook mogelijk een leven van staand gesprek te voeren met vrienden in het café. Liggend uitrusten in de stoel? Ook dat is mogelijk. www.permobil.nl
Extra vrijheid, meer onaf hankelijkheid en minder medische klachten.
De VascuLuminator is een hightech hulpmiddel bij het bloedprikken. Het apparaat laat met behulp van infrarood licht op een schermpje real time de aderen in het prikgebied zien, waarna direct het juiste bloedvat kan worden aangeprikt. Het apparaat is zeer eenvoudig te bedienen en heeft door toepassing van LED-technieken een zeer laag energieverbruik (een batterij gaat acht uur mee). Het apparaat is patiëntvriendelijk, doordat het ‘misprikken’ tot vrijwel nihil wordt beperkt. Met name bij het prikken van kinderen is dit een groot voordeel en leidt tot veel minder traumatische ervaringen bij kind en ouders. Daarnaast bespaart de VascuLuminator veel tijd. www. pontesmedical.com
Kostenbesparing Arbeidsbesparing
Reductie aantal prikpogingen met 50%. Tijdsbesparing bij het aanprikken eveneens 50%. Meer patiënten te behandelen per dag en minder wachttijden.
Kwaliteit van leven
Dot Day Optimizing Throughput (Dot) is een doorbraak van Siemens Healthcare die het uitvoeren van complexe MRI-onderzoeken sterk vergemakkelijkt. De Dot display technologie zorgt voor continue begeleiding van de laborant gedurende het onderzoeksproces. Dit geldt van de positionering van de patiënt op tafel tot het versturen van de beelden naar het archief. Hierdoor kunnen minder ervaren laboranten complexe onderzoeken uitvoeren. Dit verlaagt de werkdruk en verhoogt de productiemogelijkheden. Bij elk onderzoek worden de scanprotocollen op eenvoudige wijze afgestemd op de individuele patiënt. Dit resulteert in een lagere kans op foutief uit gevoerde onderzoeken en minder noodzaak voor herhalingsonderzoek. Een lagere patiëntenbelasting, een verlaagde werkdruk en minder bijkomende kosten zijn het gevolg. Een ander groot voordeel is dat de scanresultaten van Dot consistenter zijn omdat het apparaat steeds exact dezelfde beeldhoek hanteert, ongeacht wie het apparaat bedient. MRI staat algemeen te boek als een complexe onderzoekstechniek. Doorgaans moeten laboranten over ruime ervaring beschikken om onderzoeken goed af te ronden en af te stemmen op de individuele patiënten. Door Dot, dat beschikbaar komt op de 1.5T MAGNETOM Aera en de 3T MAGNETOM Skyra van Siemens, verandert dit.
paring
paring
n leven
Mogelijkheid inzet minder hoog opgeleid personeel (zij-instromers) en daardoor beperking salariskosten. Ook hogere diagnostische betrouwbaarheid. www.medical.siemens.com/magnetom-world
techniek helpt! | 1001 zorgoplossingen
31
1001zorgoplossingen.nl
VascuLuminator
Hoortoestellen GAIN is de organisatie van bedrijven die in Nederland geavanceerde hoortoestellen op de markt brengen en die de maatschappelijke taboes rond het gebruik van deze technologische hulpmiddelen probeert te doorbreken. Hoorproblemen zijn in omvang en impact sterk onderschat. In Nederland heeft een op de tien mensen hoorproblemen. Slechts 30 procent van hen neemt dit hoorprobleem serieus en maakt gebruik van hulpmiddelen, waaronder hoortoestellen. Een grote groep van mensen met hoorproblemen (70 procent) die niets doet aan hun probleem loopt grote risico’s. Slechthorendheid leidt al snel tot isolement en een slechte positie op de arbeidmarkt. Het duurt vaak zeven jaar of langer voordat mensen met hoorproblemen iets aan hun gehoor laten doen. Dat is te lang en absoluut niet nodig. Ook bij licht gehoorverlies is het nuttig om na te gaan of hoorhulpmiddelen onder steuning kunnen bieden. Zo doet degene met een gehoorverlies weer op alle terreinen volledig mee: in werk, vrije tijd en thuis. Mensen met hoorproblemen die hoorhulp middelen gebruiken lopen veel minder risico op isolering, raken minder snel vermoeid, zijn minder snel moe, achterdochtig en ziek, zijn beter in staat tot het onderhouden van sociale contacten en kunnen langer doorwerken.
www.blijfhoren.nl
Kostenbesparing Arbeidsbesparing Kwaliteit van leven
Hogere maatschappelijk participatie, hogere inzetbaarheid en beperking ziektekosten.
Mobile assist en Mobile alarm Mobile assist en Mobile alarm zijn zeer eenvoudig te bedienen alarmtoestellen met of zonder GPS-locatiebepaling. Overal te gebruiken waar via het GSM-netwerk een spreek- en luisterverbinding kan worden opgebouwd.
Kostenbesparing
De alarmtoestellen zijn met name ook geschikt voor medewerkers van aanbieders van sociale alarmering en telecare. Arbeidsbesparing Zij kunnen in gevallen van nood eenvoudig communiceren met de centrale.
Doordat zorgwerkers alleen op pad kunnen, is minder personeel nodig.
www.tunstall.nl
Kwaliteit van leven
Valdetector De valdetector is een hightech oplossing voor mensen met een verhoogd risico om te vallen en die daarna mogelijk niet meer in staat zijn Kostenbesparing zelf alarm te slaan. De detector registreert valincidenten en alarmeert rechtstreeks en direct de Arbeidsbesparing zorgcentrale of mantelzorger. Toepassing gebieden: epilepsie, verhoogd valrisico door een chronische ziekte en of ouderdom. Door Kwaliteit van leven de onmiddellijke alarmoproep zijn eventuele benodigde hulpdiensten snel aanwezig.
32
1001 zorgoplossingen | Yes we care
Hierdoor groeit de mogelijkheid om ernstig letsel en/of fracturen te beperken.
Minder kosten voor ziekenhuizen. Ook minder personeel preventief toezicht nodig. www.tunstall.nl
Column Esther Vergeer Als gegoten
Technologie is veel- en misschien wel allesbepalend in het leven van mensen met een beperking, zoals ikzelf. Ik ben in het dagelijks leven volledig afhankelijk van mijn rolstoel. Waar ik ga, is mijn stoel. Laatst bedacht ik me nog dat mijn rolstoel zich – een enkele uitzondering daargelaten – altijd in een straal van twee tot drie meter rond mij bevindt. Eigenlijk een vreemd idee. Maar wel realiteit. De afgelopen decennia heeft de rolstoel door allerlei innovaties een ware metamorfose doorgemaakt. Maar het belang van al die innovaties gaat voor mij veel verder dan alleen het gemak en het prettige gevoel. Als professioneel rolstoeltennisser maak ik elke dag dankbaar gebruik van alle vernieuwingen en verbeteringen die in de loop van de jaren zijn doorgevoerd aan de rolstoel. Lichter, wendbaarder, betere zitpositie: in de topsport zijn het de details die het verschil kunnen maken.
MAMMOMAT Inspiration MAMMOMAT Inspiration is een innovatie in onderzoek naar borstkanker. Het apparaat biedt de mogelijkheid om naast 2-D beelden 3-D beelden (tomosynthese) op te bouwen van de borst. Conventionele, analoge mammografie en digitale full-field mammografie kunnen structuren tot nu toe alleen in twee dimensies zichtbaar maken. Het platte beeld bemoeilijkt de radioloog in het stellen van een diagnose. Dicht klierweefsel en andere anatomische structuren kunnen immers de laesie bedekken en daardoor moeilijker zichtbaar maken. Hierdoor wordt bij borstscreening 15 tot 30 procent van de tumoren gemist. Tomosynthese maakt een einde aan de beperkingen van conventionele mammografie. Door de 3D-weergave zijn nu ook tumoren op te sporen, die voorheen in het overlappende weefsel verborgen lagen. De röntgenbuis van de MAMMOMAT Inspiration beweegt om de borst heen en maakt in een bocht van 50 graden 25 afbeeldingen met een lage dosis straling. Het systeem gebruikt deze ruwe data om een 3D-beeld te creëren. www.medical.siemens.com
sparing
sparing
n leven
Minder behandelingskosten door vroege diag nose, minder zorg en minder personeel nodig.
In mijn tenniscarrière speelt de kwaliteit van het materiaal absoluut een rol. Technologie heeft er zo mede voor gezorgd dat ik een volwaardig en onafhankelijk bestaan kan leiden. Want ook in het bedrijven van topsport ben ik afhankelijk. Ik kan mijn lichaam trainen en daarin grenzen verleggen. En talent, inzet en trainingsarbeid bepalen veel. Maar er is altijd nog dat deel dat de technologie voor mij moet invullen. Zonder technologie zou ik nooit het punt hebben bereikt waar ik nu sta. Dat geldt voor zowel het dagelijkse leven als in mijn carrière als topsporter. Technologie heeft de basis gelegd onder mijn zelfstandigheid en daarmee onder mijn zelfontwikkeling en mijn zelf vertrouwen. Het stelt me in staat volop mee te doen in de samenleving en is tegelijkertijd van grote invloed op de kwaliteit van mijn leven. Zoals dat voor mij geldt, geldt dat voor velen. Van klein tot groot, van jong tot oud. Mensen met een beperking halen veel genoegdoening uit zelfstandigheid, ‘kunnen meedoen’ en zelfs grenzen verleggen. Alles wat daaraan bijdraagt, is winst voor onze samenleving.
Esther Vergeer
1001zorgoplossingen.nl
Ruim baan voor de toepassing van technologie in de zorg. Dat is de boodschap in dit magazine en in de campagne ‘1001 Zorgoplossingen’, die FME met een aantal partners is gestart. Het is een kreet die mij uit het hart is gegrepen.
1001 Zorgoplossingen wordt Diagned Diagned is de overkoepelende organisatie van fabrikanten en importeurs van in vitro diagnostica in Nederland. In vitro diagnostica zijn medische hulpmiddelen (testen, diagnostische apparatuur) die worden gebruikt bij preventie, diagnose, prognose en therapie. Ze spelen een belangrijke en positieve rol bij laboratoriumdiagnostiek en zijn daarmee van groot belang voor de gezondheidszorg. Bij Diagned zijn ruim 30 bedrijven aangesloten bij Diagned, die gezamenlijk ca. 90 % van de totale omzet aan in vitro diagnostica in Nederland vertegenwoordigen. Diagned streeft naar het creëren van een zo gunstig mogelijk klimaat voor de ontwikkeling, de afzet en het efficiënt gebruik van in vitro diagnostica. Zij doet dat samen met alle andere betrokken partijen. www.diagned.nl FHI FHI Medische Technologie verenigt 130 fabrikanten en leveranciers in de Nederlandse zorg. De branche is een belangrijke motor voor de tot standkoming van nieuwe innovatieve medische technologieën. Het productenprogramma van de aangesloten organisaties is divers opgebouwd en loopt uiteen van implantaten tot en met hightech medische investeringsgoederen. De brancheorganisatie richt zich op de belangen van zowel producenten als leveranciers, variërend van kleine ondernemingen tot multinationals. De afzetmarkt van de branche wordt voornamelijk gevormd door ziekenhuizen, instellingen en zorgverzekeraars. medischetechnologie.fhi.nl Koninklijke Metaalunie De Koninklijke Metaalunie is met ruim 13.000 leden de grootste ondernemersorganisatie voor het midden- en kleinbedrijf in de metaal. De leden hebben samen een omzet van 20 miljard euro en bieden werkgelegenheid aan 150.000 mensen. www.metaalunie.nl
34
1001 zorgoplossingen | Yes we care
NEFEMED Nefemed is de belangenorganisatie van producenten en leveranciers van medische hulpmiddelen. Deze worden binnen en buiten het lichaam gebruikt. De 60 leden leveren een aanzienlijke bijdrage aan de kwaliteit van de Nederlandse gezondheidszorg. Innovatie en continue productverbetering ten behoeve van de patiënt zijn belangrijke uitgangspunten. Voor een goede patiëntenzorg wordt samengewerkt met artsen, patiënten en wetenschappers. Met een gezamenlijke jaaromzet van € 1 miljard vertegenwoordigt Nefemed een significant deel van de Nederlandse markt van medische hulpmiddelen. www.nefemed.nl
NIVO (Nederlandse Industrie voor Orthopedietechniek) Voor elk individu dat afhankelijk is of wordt van een technisch orthopedische voorziening is het van het grootste belang te weten dat het daaraan verbonden verstrekkingtraject inzichtelijk en toegankelijk is. Ook is het van het grootste belang dat de gekozen of te kiezen voorziening de gebruiker de hoogste effectiviteit en functionaliteit biedt en aan duidelijke kwaliteitsnormen voldoet. Daarom is het noodzaak dat verschillende specialismen zo nauw mogelijk samenwerken met inachtneming van een ieders verantwoordelijkheid. NIVO, als branchevereniging van Nederlandse industrieën met hun kernactiviteit op het gebied van de technische orthopedie, is zich bewust van haar positie in het samenspel waarmee goede technisch orthopedische zorg tot stand komt. Als toeleverancier van componenten, halffabricaten en grondstoffen voor de totstandkoming van prothesen en orthesen, is de industrie de eerste in de schakel van kwaliteit en tevens vaak de eerste waar nieuwe technologische mogelijkheden en vindingen ontwikkeld worden. www.nivo-benelux.nl
Uneto-VNI UNETO-VNI is de ondernemersorganisatie voor de installatiebranche en de technische detailhandel. UNETO-VNI vertegenwoordigt 90% van de omzet van de installatiebranche en de aangesloten lidbedrijven bieden werkgelegenheid aan 136.000 personen. De installatiebedrijven zijn actief binnen de woningbouw, utiliteit, industrie en infra op de gebieden ontwerp, installatie en beheer. In totaal zijn er 5.000 installatiebedrijven aangesloten bij UNETO-VNI die 12 miljard van de totale omzet voor hun rekening nemen. De technische detailhandel bestaat uit winkelbedrijven die witgoed, bruingoed, verlichting, computers, hifi- en telecommunicatieapparatuur verkopen en repareren. UNETO-VNI vertegenwoordigt ruim 1.800 winkels. De totale omzet van deze bedrijven bedraagt circa 2,7 miljard euro. www.uneto-vni.nl
Audiologische Industrie Nederland (GAIN) De vereniging GAIN is de brancheorganisatie voor de hoortechnologie. Leden van GAIN ontwikkelen en maken hoorhulpmiddelen waaronder hoortoestellen voor mensen met hoorproblemen. Zo’n 10 % van de bevolking heeft hoorproblemen en slechts 30% daarvan maakt gebruik van hoorhulpmiddelen. Het voor lief nemen van hoorproblemen is slecht voor de productiviteit en voor het deelnemen aan het sociale leven. Dat kost de maatschappij veel geld. Moderne hoortoestellen zijn steeds meer in staat de hoorfunctie te verbeteren en bieden deze mensen de mogelijkheid om weer volwaardig mee te doen. Thuis, in familiekring, binnen de vereniging én op het werk. www.blijfhoren.nl Holland HealthTech Holland HealthTech is de brancheorgani satie voor de medische technologie in Nederland. De leden zijn bedrijven die medische apparatuur ontwikkelen, produceren en/of verhandelen in de vorm van onder andere apparatuur, randappara tuur en software. De producten worden benut binnen de intramurale zorg, maar ook in toenemende mate binnen de transmurale en extramurale zorg. Holland HealthTech staat voor een uitstekende en toonaangevende medisch-technologische bedrijfstak in Nederland, die bijdraagt aan een klimaat waarin innovatie, productie en export tot bloei komen. De ambitie is betere efficiënte en effectieve zorg, die minder handen aan het bed vraagt en die de kosten in de gezondheidszorg helpt te beheersen. www.hollandhealthtech.nl
Firevaned Firevaned is de branchevereniging voor hulpmiddelen. Firevaned behartigt de belangen van de leden van Firevaned: belangen die betrekking hebben op de ontwikkeling, productie en distributie van hulpmiddelen. Firevaned leden leveren een bijdrage aan de kwaliteit van leven van mensen met een beperking. Doel van Firevaned is het bevorderen van de continuïteit van die ondernemingen. www.firevaned.nl
Vereniging FME-CWM De Vereniging FME-CWM (FME) is Nederlands grootste ondernemers organisatiein de technologische industrie. FME is actief belangen behartiger voor haar leden op nationaal en internationaal niveau, biedt dienstverlening aan individuele lidbedrijven en aan clusters van lidbedrijven en ondersteuning aan 130 brancheorganisaties. www.fme.nl
Vereniging voor Dental Industrie Benelux (INDENT) Consumenten komen letterlijk direct in aanraking met dentale producten. De veiligheid en goede kwaliteit van deze producten zijn daarom van levensbelang om de gezondheid van consumenten te beschermen. De eerste verantwoordelijkheid ligt in dit verband uiteraard bij de producenten. In de conclusie van het “visiedocument bekostigingsstructuur mondzorg” valt te lezen waar zoal op bespaard kan worden. Waar weinig tot geen aandacht aan wordt besteed, zijn de dentale namaakproducten. Producenten van namaakproducten zijn vaak niet te traceren en nemen het niet nauw met de gezondheid van de gebruiker. Gebruik van deze producten hebben tot gevolg dat op termijn, de kosten van de mondzorg toe zullen nemen. Indent hecht groot belang aan de waarborging van de veiligheid van dentale producten in het belang van de consument. Zij zet zich als brancheorganisatie in voor het versterken van het imago van de mondzorg en ondersteunt het initiatief voor 1001 Zorgoplos singen van harte. www.indent.nl
techniek helpt! | 1001 zorgoplossingen
35
1001zorgoplossingen.nl
mogelijk gemaakt door:
1001zorgoplossingen.nl
Ontdek hoe techniek helpt op 1001zorgoplossingen.nl. Want hier vindt u nog veel meer technologische innovaties die stuk voor stuk arbeidsbesparing, kostenbesparing of een prettiger bestaan opleveren, voor alle betrokkenen in de zorg. Heeft u zelf een product dat bijdraagt aan de oplossing van het zorgprobleem? Laat het ons weten. Ga naar www.1001zorgoplossingen.nl!