1. ICT ICT is de afkorting voor informatie- en communicatietechnologie. De informatietechnologie beslaat de kennis over hard- en softwareproducten en diensten. Met communicatietechnologie wordt, in algemene zin, communicatieapparatuur- en diensten bedoeld. ICT beslaat dus een groot gebied. Alles wat maar een beetje met digitale verwerking en opslag te maken heeft valt eronder. Denk maar aan: Hardware zoals desktopcomputers, laptops of tablets. Software zoals besturingssoftware, gebruikerssoftware, webbrowsers of spelletjes. Internettechnologie als Social media, Flickr of Google. Mobiele apparatuur zoals digitale camera’s, IPads of smartphones. Randapparatuur als printers, toetsenborden, webcams of muis. De opkomst en ontwikkelingen binnen de ICT heeft de afgelopen 10 – 15 jaar alle aspecten van ons leven totaal op de kop gezet. Thuis, school, werk of vrije tijd. ICT wordt werkelijk overal gebruikt. In slimme thermosstaten, bij het openbaar vervoer of als we in een auto rijden. ICT heeft ervoor gezorgd dat iedereen met iedereen communiceert, dat apparaten kunnen communiceren, hoe we informatie vinden, hoe we werken en hoe we onze vakanties indelen en doorbrengen. Gegevensverwerking Dankzij de informatietechnologie is het mogelijk snel gegevens (data) te verwerken. Uit een grote verzameling gegevens moet de gewenste informatie worden gehaald. Dit proces heet gegevensverwerking. Door zijn grote verwerkingssnelheid heeft de computer een belangrijke rol in gegevensverwerking. De gegevens worden ingevoerd, de computer verwerkt ze, en voert ze uit als informatie. Door gebruik te maken van computers, het internet en de informatietechnologie kunnen bedrijven maar ook de overheid een betere dienstverlening garanderen.
Hardware Met hardware wordt alle apparatuur bedoeld die gebruikt wordt voor de gegevensverwerking. Computers, printers, tablets, digitale computers of een MP3-speler.
Hoofdstuk 1 – Computer Essentials
Pagina 1
Desktopcomputer Voordelen: - Desktopcomputers leveren over het algemeen goede prestaties. - Ze zijn relatief goedkoop. - Ze zijn gemakkelijk te repareren. - Ze zijn goed toegankelijk voor upgrades. - Er is veel randapparatuur beschikbaar. Nadelen: - Desktopcomputers zijn groot, ze nemen veel ruimte in. - Je neemt ze niet gemakkelijk mee. - Ze gebruiken relatief veel energie. Laptop/Notebook Voordelen: - Goede prestaties. - Ze kunnen overal worden gebruikt. - Ze beschikken over draadloos internet. - De duurdere modellen beschikken vaak over een touchscreen. Nadelen: - Duurder dan een desktop. - Er is een grotere kans dat ze worden gestolen of beschadigd raken. - De accuduur is vaak kort. Ultrabook Voordelen: - Goedkoop, klein, licht en gemakkelijk mee te nemen. - Door een sterkere processor en accu geschikt om onderweg mee te werken. - Draadloos internet. Nadelen: - Grotere kans dat ze worden gestolen of beschadigd raken. - Duurder dan een laptop/notebook. Tablet Voordelen: - Klein, licht en gemakkelijk mee te nemen. - Touchscreen. - Draadloos internet. Nadelen: - Langzamer dan een ultrabook. - Weinig mogelijkheden voor een upgrade. - Klein beeldscherm. - Geen toetsenbord. Mobiele telefoon Voordelen: - Klein, licht, gemakkelijk mee te nemen. - Maakt mobiel telefoneren mogelijk. Nadelen: - Grotere kans dat ze worden gestolen of beschadigd raken. - Klein beeldscherm. Smartphones Voordelen: - Klein, licht, gemakkelijk mee te nemen. - Grote mogelijkheden voor communicatie. - Toegang tot 3G of 4G netwerken. Nadelen: - Grotere kans dat ze worden gestolen of beschadigd raken. Mediaspeler Een mediaspeler is een apparaat om multimediabestanden mee af te kunnen spelen op een televisie of monitor. De meeste mediaspelers ondersteunen meerdere mediaformaten, waaronder audio- en videobestanden. Populaire mediaspelers zijn Windows Media Player, ITunes, RealPlayer, WinAmp en QuickTime Player. Hoofdstuk 1 – Computer Essentials
Pagina 2
Digitale camera Met een digitale camera worden foto’s gemaakt. De digitale bestanden worden met een kabel of draadloos overgezet naar het geheugen van een computer. Daar kunnen ze dan verder worden verwerkt. Scanners Een scanner kan papieren informatie scannen en omzetten in digitale informatie. Scanners zijn verbonden met apparatuur die deze gegevens kunnen verwerken. Denk aan facturen, die met een scanner worden ingelezen, en verwerkt tot digitale informatie. Deze informatie kan worden gelezen door de boekhoudsoftware, die de factuur grotendeels automatisch inboekt.
Processor en geheugen Welk soort computer u ook gebruikt, het zal beschikken over een processor en een intern geheugen. Processor De CPU, de Central Processor Unit, is het hart van de computer. In Nederland wordt de CPU ook wel de Centrale Verwerkingseenheid, de CVE genoemd. De CPU of CVE is een chip, een stuk elektronica, dat alle processen in de computer aanstuurt. De processor verwerkt de gegevens die van alle kanten binnenkomt, en stuurt de info naar printers, monitor of slaat de gegevens tijdelijk op in een zeer snel geheugen dat in de processor zit. Dit wordt het cache-geheugen genoemd. De snelle ontwikkelingen in de ICT-technologie hebben ervoor gezorgd dat de processoren steeds beter presteren en sneller worden. Dankzij betere processoren werken computers in welke vorm dan ook steeds sneller en beter. We mogen dan ook wel een beetje trots zijn op het Nederlandse bedrijf Intel, dat wereldwijd koploper is op het gebied van de ontwikkeling en productie van processoren. Bekende producten van Intel zijn de Pentium en de Celeron processor. De moderne computers gebruiken de Intel Core processor. Van de Intel Core processor bestaan 3 modellen: Intel Core i3 – Standaard processor voor gemiddeld computergebruik. Intel Core i5 – Betere processor voor actief computergebruik. Intel Core i7 – Beste processor voor zware toepassingen. Moederbord Het moederbord is een printplaat die alle onderdelen van de computer met elkaar verbindt, en zorgt dat ze kunnen communiceren. Het moederbord heeft allerlei ingangen en stekkerdozen, waarmee interne en externe apparatuur kan worden verbonden.
Hoofdstuk 1 – Computer Essentials
Pagina 3
Intern geheugen Het intern geheugen is het computergeheugen dat op het moederbord is ingebouwd. Het voert samen met de CVE allerlei interne taken uit. Het intern geheugen bestaat uit het RAM- en het ROM geheugen RAM RAM, Random Access Memory, is een intern, tijdelijk werkgeheugen waarin de processor gegevens opslaat tijdens of tussen bewerkingen. Het RAM-geheugen is de opslagruimte van de processor. Tijdens het werken met de computer vindt er constant data-uitwisseling plaats tussen de processor en het RAM-geheugen. Het RAM-geheugen bestaat uit electronische schakelingen en heeft geen mechanische onderdelen. Hierdoor kan het uitwisselen van gegevens snel gebeuren. De snelheid van een computer is sterk afhankelijk van de grootte van het RAM. In dit geval geldt: hoe groter hoe sneller. Het is mogelijk om extra RAM-geheugen te kopen en te installeren. In de moderne computers is een capaciteit van 4 tot 8 GB de norm voor het RAM-geheugen. Als de computer wordt uitgeschakeld worden alle instructies in het RAM gewist. ROM Een ander intern geheugen is het ROM, Read-Only Memory. Het ROM bevat instructies die de computer vertelt wat te doen bij het opstarten. Als de computer wordt opgestart, worden de opstartinstructies uit het ROM gehaald. Zonder het ROM-geheugen zou de computer niet weten wat hij moet doen wanneer hij wordt aangezet. De instructies in het ROM-geheugen kunnen niet worden aangepast of gewist. Extern geheugen Het intern geheugen zorgt ervoor dat de computer kan opstarten en sneller kan functioneren. Het externe geheugen wordt gebruikt als opslag voor programma’s en bestanden. Deze geheugens worden in een later hoofdstuk behandeld.
Randapparatuur De computer is een krachtig instrument, maar wij en de computer kunnen niets zonder randapparatuur. Zonder een toetsenbord, muis of beeldscherm kunt u niet communiceren met de computer. Een compleet computersysteem, een computer met alle aangesloten randapparatuur, wordt een computerconfiguratie genoemd. In een later hoofdstuk gaat u leren gebruik te maken van het Configuratiescherm, het venster met alle mogelijkheden om de computerconfiguratie in te stellen. Printer Een printer is een apparaat dat de uitvoer van een computer, scanner of digitale camera, afdrukt op papier. De moderne printers zijn te verdelen in twee soorten: Inkjetprinters en laserprinters. Hoofdstuk 1 – Computer Essentials
Pagina 4
Inkjetprinter Een inkjetprinter maakt afdrukken door minuscule inktdruppels op het papier te spuiten. Er zijn zowel zwart-wit als kleurenprinters te koop. De fabrikanten van dit type printers geven hoge kortingen op de aanschaf van hun printers. Ze verplichten de gebruikers daarna om de zeer dure inkt(patronen) van hun eigen merk aan te schaffen. Men betaalt via de inkt dus eigenlijk de aanschaf van de printer. Laserprinter Bij een laserprinter wordt eerst poederinkt (toner) op een trommel aangebracht waar vervolgens het papier overheen wordt gerold. De inkt wordt door verhitting op het papier gefixeerd. Het voordeel van een laserprinter is dat hij snel kan afdrukken en per pagina relatief goedkoop is. Het heeft zeer scherpe afdrukken. Beeldscherm Het beeldscherm of monitor geeft de informatie weer die een computerprogramma geeft. Het toont de gebruikersinterface van het programma, het bedieningsscherm waarmee de gebruiker het programma bedient. Het beeldscherm wordt aangestuurd via de grafische kaart. Er zijn ingebouwde monitoren zoals bij een tablet, of losse monitoren die bijvoorbeeld bij desktopcomputers worden gebruikt. De moderne monitoren zijn de LED en LCD-monitoren. Deze hebben als voordeel dat ze plat en licht zijn en weinig ruimte innemen. Een LED-monitor heeft een betere beeldkwaliteit. Touchscreen Touchscreens zijn beeldschermen die reageren op aanrakingen. Hiermee kan een programma door een vingerbeweging worden aangestuurd. Scanner Een scanner is een invoerapparaat waarmee tekst of afbeeldingen worden omgezet in een digitale afbeelding. Deze afbeelding kan daarna worden opgeslagen op een computer. Tegenwoordig worden veel documenten ingescand en op deze manier bewaard. Toetsenbord Met een toetsenbord kunnen gegevens worden ingevoerd in de een computer. De Engelse term voor een toetsenbord is keyboard. Er zijn veel verschillende toetsenbordindelingen. Zo zal een Turks toetsenbord een andere indeling hebben dan een West-Europees toetsenbord. In de Turkse taal worden immers andere letters gebruikt. Het is daarom noodzakelijk dat de computer weet wat voor type toetsenbord er is aangesloten. De gebruiker moet de computer instellen op de toetsenbordindeling die in zijn taal wordt gebruikt. In Nederland is dat Verenigde Staten (internationaal).
Hoofdstuk 1 – Computer Essentials
Pagina 5
Muis Ook de muis is een apparaat om de computer aan te sturen. De muis is een aanwijsapparaat dat, via een kabel of draadloos, met de computer wordt verbonden. Met de muis kan de positie van de cursor of muisaanwijzer, met een handbeweging worden aangestuurd. Op de muis zijn meestal twee drukknoppen aanwezig plus een muiswieltje. Vanwege de gelijkenis met het gelijknamige dier kreeg het de naam ‘Mouse’, die in veel talen werd vertaald.
Touchpad Touchpads worden in laptops gebruikt als vervanging voor de muis. Ze bevinden zich meestal in het midden onder het toetsenbord. Het touchpad wordt bestuurd door met een vinger over het oppervlak te bewegen. De cursor op het scherm zal daardoor in dezelfde richting bewegen. Onder het touchpad zelf zitten twee knoppen die dezelfde functie als die van de muisknoppen hebben. Webcam Een webcam is een digitale camera die met een computer wordt verbonden via een USB-poort. Met een webcam kunt u onder andere contact hebben via het internet, en daarbij uw gesprekspartner zien. Een programma dat daarvoor wordt gebruikt is bijvoorbeeld Skype. U kunt met de webcam, op vakantie thuis een oogje in het zeil houden. Maar er staan ook overal ter wereld webcams opgesteld. Via deze webcams kunt u, vanuit uw luie stoel, live beelden bekijken van bijvoorbeeld Times square in New York, het Rode plein in Moskou, de Eiffeltoren in Parijs of de Dam in Amsterdam. Een webcam wordt vaak ingebouwd in een laptop. Luidsprekers Laptops of andere computers hebben een ingebouwde luidspreker. Met een luidspreker worden geluiden uit een computer weergegeven. Denk aan muziek of geluiden via Skype. Meestal zijn deze luidsprekers van matige kwaliteit. Als u betere geluidskwaliteit wilt, dan kunt u luidsprekers, draadloos of via een kabel, op een computer aansluiten. Microfoon Met een microfoon kunt u geluiden overbrengen naar een computer of telefoon. Er zitten ingebouwde microfoons in laptops of telefoons. U kunt ook losse microfoons kopen die draadloos of via een kabel met de apparatuur worden verbonden. Hoofdstuk 1 – Computer Essentials
Pagina 6
Dockingstation Een dockingstation is een apparaat waarmee een verbinding kan worden gemaakt tussen apparaten. Het dockingstation kan zowel als oplader als voor de communicatie tussen apparatuur fungeren. U kunt bijvoorbeeld een Pad of mobiele telefoon in een dockingstation plaatsen. Hiermee wordt het verbonden met een luidspreker of printer. Er zijn ook dockingstations voor laptops. De laptop wordt dan in één keer verbonden met allerlei randapparatuur, zoals een monitor, muis, toetsenbord of printer. CD-station Met een CD-station kunnen allerlei soorten Cd’s, zoals CD-r of CD-rw, worden gelezen of beschreven. De meeste computers beschikken over een ingebouwd CD-station. Invoer- of uitvoerapparatuur Randapparatuur bestaat uit invoer- of uitvoerapparatuur. Sommige apparaten zijn zowel invoer- of uitvoerapparatuur. Apparaat Printer Beeldscherm Touchscreen Scanner Toetsenbord Muis Touchpad Webcam Luidsprekers Microfoon Dockingstation Cd-station
Invoer
X X X X X X
Uitvoer X X X
X X X X
X
In- en uitvoerpoorten Al deze randapparatuur, invoer- en uitvoerapparatuur, moet worden aangesloten op de computer. Als dat via een kabel loopt, wordt daar meestal een USB- of HDMI-stekker voor gebruikt. USB In de begintijd van de computer waren er allerlei soorten stekkers. Stekkers voor de toetsenborden, stekkers voor de printer, stekkers voor de muis, enzovoort. Erg onhandig. Om al deze stekkers te vervangen, is een standaardstekker ontwikkelt, die de meeste randapparatuur met de computer kan verbinden, de USB-stekker – Universal Serial Bus.
Hoofdstuk 1 – Computer Essentials
Pagina 7
U kunt een USB-aansluiting herkennen aan het logo en de herkenbare vorm.
HDMI De High-Definition Multimedia Interface (HDMI) is een aansluiting voor geluids- en videosignalen. HDMI is de universele verbinding voor audio, video en bediening. Computers kunnen via een HDMI stekker worden aangesloten op een televisie.
Software en licenties In de vorige pagina’s is de hardware besproken. De computer, met het ROM- en RAM geheugen, de processor en de randapparatuur. Zonder software zijn het apparaten die niets kunnen. Er is software nodig om de computer aan te sturen. Software bevat instructies voor het computersysteem, en maakt het mogelijk dat de computerapparatuur taken uitvoert en dat ze kunnen samenwerken. Software kan worden verdeeld in twee groepen: besturingssoftware en toepassingssoftware. Besturingssysteem Het besturingssysteem is een belangrijk onderdeel van het computersysteem. Het besturingssysteem, Operating System, (OS) bestaat uit een aantal samenwerkende programma’s, die nodig zijn voor het opstarten en functioneren van het computersysteem. Bekende voorbeelden van besturingssystemen zijn: Windows, Linux, Android, IOS of MacOS. Het besturingssysteem zorgt ervoor dat alle onderdelen van het computersysteem samenwerken, dat er een mappensysteem kan worden gemaakt. Dankzij onderdelen van het besturingssysteem, zoals het Configuratiescherm, kunnen onderdelen van het systeem worden ingesteld. Het besturingssysteem zit tussen de hardware en de computergebruiker in, zodat de gebruiker kan werken met de toepassingssoftware, de programma’s. Het besturingssysteem voert meerdere taken uit: Het opstarten van het systeem. Het aansturen van de randapparatuur voor invoer, zoals het toetsenbord en de muis. Opstarten van gebruikerssoftware. Het organiseren van de opslag van bestanden. Het aansturen van de randapparatuur voor uitvoer, zoals de monitor, luidsprekers en een printer. Hoofdstuk 1 – Computer Essentials
Pagina 8
Toepassingssoftware Toepassingssoftware is de naam voor de programma’s waar de gebruiker mee werkt. Denk aan een tekstverwerkingsprogramma, een rekenprogramma of een fotobewerkingsprogramma. Toepassingssoftware wordt ook wel een programma of een applicatie (Apps) genoemd. Vaak worden programma’s als een pakket verkocht, een suite. Op de computer waar u mee werkt, zal waarschijnlijk een office-suite zijn geïnstalleerd, Microsoft Office, met onderdelen als Word, Excel, PowerPoint en mogelijk ook Access of Publisher. Het voordeel van een office-suite is dat de onderdelen kunnen samenwerken. U kunt een berekening maken in Excel, en de berekening in Word plakken. Daarnaast is er toepassingssoftware voor veel andere taken. Een kort overzicht van soorten programma’s en hun doel, waarbij ik me nu beperk tot de Microsoft programma’s: Tekstverwerken
Met een tekstverwerkingsprogramma als Word kunnen teksten worden ingevoerd, bewerkt en opgemaakt.
Spreadsheet
Met een rekenprogramma als Excel worden getallen ingevoerd, bewerkt en opgemaakt. Daarna worden met de getallen berekeningen gemaakt. Hiervoor worden formules en functies gebruikt.
Presentaties
Met een presentatieprogramma als PowerPoint worden presentaties met dia’s gemaakt. De presentaties worden gebruikt als begeleiding van bijvoorbeeld lezingen. Ook komt u presentaties tegen als een doorlopende diavoorstelling in winkels, als promotie van een artikel.
Database
Met een databaseprogramma als Access kunnen grote hoeveelheden data worden opgeslagen. Uit deze data kan met een databaseprogramma informatie worden gehaald. Deze informatie kan worden gepresenteerd in overzichten en/of rapporten.
Publiceren
Met DeskTop Publishing software (DTP) als Publisher kan allerlei soorten drukwerk worden gemaakt. Denk aan kalenders, posters, folders, tijdschriften of advertenties.
Webbrowsen
Webbrowsers zoals Explorer maken het mogelijk om gebruik te maken van het World Wide Web, het internet.
E-mail
Een electronic mailprogramma als Outlook maakt het mogelijk om berichten en bestanden over de hele wereld te versturen. Daarnaast kan Outlook worden gebruikt voor het bijhouden van een geavanceerde agenda.
Hoofdstuk 1 – Computer Essentials
Pagina 9
Andere toepassingen Dit lijstje wil niet zeggen dat er geen andere programma’s zijn. Naast de programma’s en toepassingen die net zijn genoemd, zijn er veel andere programma’s en toepassingen op de markt. Een kort overzicht: Prezi, met een totaal andere benadering, is een goede vervanger voor PowerPoint. Chrome, Safari en Firefox zijn goede vervangers voor Explorer. Photoshop is een goed programma voor het bewerken van foto’s. Apple iTunes is een goed muziekprogramma. Voor communicatie kan gebruikt worden gemaakt van social media programma’s als Facebook, LinkedIn, Twitter of WhatsApp. Voor het opnemen, aanpassen en afspelen van digitale audio wordt een digitaal audiomontagesysteem, ook wel Digital Audio Workstation gebruikt. Bekend zijn de diverse Steinberg producten. Om videobeelden aan te passen, in te korten of in een andere volgorde te zetten wordt video editing software gebruikt, bijvoorbeeld Pinnacle studio. Daarnaast zijn er veel internetservices als de taxiservice Uber, Airbnb of denk aan thuiskoks die op een internetplatform als ‘Thuisopgehaald’ hun producten kunnen presenteren. Antivirus software wordt gebruikt om te voorkomen dat malware, virussen of andere schadelijke software op een pc komt te staan. De software spoort schadelijke software op, en verwijdert deze software van de computer. Met ontwerpsoftware zoals AutoCAD of Adobe kunnen 2D en 3D tekeningen worden gemaakt. Niet te vergeten, de software voor de populaire games. Rond de games is een aparte industrie ontstaan. Lokaal of op internet Veel programma’s zullen lokaal, dus op uw computer, zijn geïnstalleerd. Er zijn ook programma’s die u alleen kunt benaderen via internet. Denk aan YouTube, Google, Facebook, Twitter of muziekprogramma’s als Deezer of Spotify. Ook zijn er Office-suites, zoals Office 365, die alleen online te gebruiken zijn. Mobiele toepassingen Veel producten zijn overal te gebruiken. U hoeft niet meer thuis te zijn om een film te zien, of een muziekdienst als Spotify te gebruiken. Via de mobiele apparatuur als tablets of smartphones zijn al deze diensten overal te ontvangen.
End-user license agreement Als een programma is ontworpen wordt er vaak een octrooi of patent op aangevraagd. Een octrooi of patent is een eigendomsrecht op het programma. De eigenaar van het gepatenteerde programma mag het als enige maken, verkopen of beheren. De ontwerper wil er zeker van zijn dat zijn gepatenteerde programma legaal en op de juiste manier wordt gebruikt. Om dit te garanderen moet de gebruiker een gebruikerslicentie of gebruikersovereenkomst accepteren.
Hoofdstuk 1 – Computer Essentials
Pagina 10
De Engelse term voor een gebruikersovereenkomst is End-User-License-Agreement of afgekort EULA. Een EULA beschrijft de rechten en plichten van een gebruiker van een softwareproduct. Het is een contract tussen de maker of auteur van de software en de eindgebruiker. U komt een gebruikerslicentie- of overeenkomst meestal tegen als u software installeert. Om de installatie van de software af te ronden moet de gebruiker dan een OK- of Accepteerknop indrukken. Hiermee geeft de gebruiker aan de EULA te accepteren. EULA’s geven de gebruiker van de software een gebruiksrecht, dat over het algemeen beperkt is. Bij betaalde software mag deze bijvoorbeeld maar op één of twee computers worden geïnstalleerd. Het kopiëren of aanpassen van een softwarepakket is verboden zonder de toestemming van de eigenaar van het auteursrecht. Soorten gebruikerslicenties Commercieel Een licentie voor commerciële software zoals Microsoft Office. Er moet worden betaald om het programma te mogen gebruiken. Evaluatieversie Een evaluatieversie mag een beperkte tijd worden gebruikt. Vaak met beperkte mogelijkheden (functionaliteit). Freeware
Freeware is software die gratis wordt aangeboden op het internet of wordt verspreid op CD-roms. De auteur van het programma geeft een gratis licentie aan iedereen die het wil gebruiken.
Shareware
Shareware is software die op zich gratis mag worden gebruikt. De auteur vraagt wel, als u het programma vaak gebruikt, een bepaald bedrag te betalen voor het gebruik.
Opensource
Opensourcesoftware is vergelijkbaar met Freeware. Bij Opensourcesoftware heeft de gebruiker de licentie om naast gebruiker ook ontwikkelaar te zijn. Het vrijgeven van de broncode, de basis van het programma, is onderdeel van de licentie. Dit geeft gebruikers de mogelijkheid om de software te bestuderen, aan te passen, te verbeteren, te verspreiden of te verkopen.
Hoofdstuk 1 – Computer Essentials
Pagina 11
Muis In het volgende hoofdstuk gaat u werken met de computer. Bij het werken met een computer is de muis een belangrijk instrument. Bij het selecteren of het geven van opdrachten zult u de muis vaak moeten gebruiken. De onderdelen van een muis
De linkermuisknop Met de linkermuisknop kunt u meerdere taken uitvoeren: De cursor op een plek in een document plaatsen. Opdrachtknoppen indrukken. Tekst selecteren. Een venster of geselecteerde tekst verslepen. De rechtermuisknop Met de rechtermuisknop opent u een speciaal menu, een snelmenu. Een snelmenu kan erg handig zijn. Het snelmenu is een menu met de meest gebruikte opdrachten van het geselecteerde onderdeel. Het draaiwieltje of het scrollwieltje Door aan het draaiwieltje te draaien kunt u snel door een tekst heen bewegen. Dit heet ook wel scrollen. De muisaanwijzer Op het scherm ziet u een witte pijl, de muisaanwijzer. Door met de muis te bewegen zal de muisaanwijzer bewegen. Onder de muis ziet u een klein lampje. Dit onderdeel registreert dat u over het oppervlak van een bureau of tafel beweegt. De muis vertaalt dit naar een beweging van de muisaanwijzer in het venster. De muisknoppen kunnen op allerlei manieren worden gebruikt. Aanwijzen
Iets op het scherm aanwijzen. Vaak verschijnt er bij een object een informatievenster.
Klikken met de linkermuisknop
Als met de linkermuisknop op een knop of menuopdracht wordt geklikt, wordt daarmee een opdracht gegeven. Klikken betekent dat er met de linkermuisknop moet worden geklikt.
Dubbelklikken
Twee maal snel achter elkaar klikken met de linkermuisknop.
Slepen
Een selectie of een object aanklikken met de linkermuisknop, en dan verslepen terwijl u de linkermuisknop ingedrukt houdt.
Klikken met de rechtermuisknop
Deze actie roept een snelmenu op.
Hoofdstuk 1 – Computer Essentials
Pagina 12
Vragen Vraag 1 Met welke afkorting wordt informatie en communicatie technologie aangegeven? .......................................................... Vraag 2 Waarvoor worden interfaces of aansluitingen zoals USB en HDMI gebruikt? ...................................................................................................................................... Vraag 3 Welke afkorting wordt gebruikt voor het interne schrijf- en leesgeheugen in een computer? ...................................................................................................................................... Vraag 4 Welk apparaat is nodig voor een live gesprek op internet zoals met Skype? .......................................................... Vraag 5 Wat is een EULA? ...................................................................................................................................... Vraag 6 Waar wordt een EULA voor gebruikt? ...................................................................................................................................... Vraag 7 Welke twee typen software bestaan er? ...................................................................................................................................... Vraag 8 Hoe heet software die door de auteur gratis ter beschikking wordt gesteld? .......................................................... Vraag 9 Welk programma is het beste geschikt voor het analyseren van grote aantallen gegevens (data)? .......................................................... Vraag 10 Hoe heet een kleine draagbare computer met touchscreen? ......................................................................................................................................
Hoofdstuk 1 – Computer Essentials
Pagina 13