I
~
'J~
~
~
:-.~?
VlaamseRegering DE VLAAMSE MINISTER
VAN WEL2;IJN,
VOLKSGEZONDHEID EN GEZI1ir Omzendbrief kering voor België Referentie: Datum:
betreffende de toepassing van de Vlaamse zorgverzeBelgisch sociaal verzekerden met: woonplaats buiten
WVC/14/
23 december
AO/SC/VZOBE/03 2005
O. Inleiding In een brief van 17 december 2002 en een brief van 20 februari 2003 heeft de Europese Commissie meegedeeld dat een aantal bepalingen van de regelgeving inzake de Vlaamse zorgverzekering niet in overeenstemming zijn met de Europese regelgeving. Het gaat met name o"er de Europese Verordening 1408/71 en de principes inzake het vrij verkeer van personen, goederen en diensten. Bij het besluit van de Vlaamse Regering van 6 expertencommissie opgericht die oplossingen Vlaamse zorgverzekering in overeenstemming te regelgeving. Op 18 juli 2003 heeft de Vlaamse van het eindrapport van die expertencommissie.
december 2002 werd een mo,est uitwerken om de brengen met de Europese Regering kennis genomen
Naast de wijziging van het decreet van 30 maart 1999 houdende de organisatie van de zorgverzekering bij de decreten van 3;0 april 2004 en 25 november 2005, en in afwachting van een eventuele noodzakelijke verdere aanpassing van de regelgeving, zullen in verschillende omzendbrieven de principes voor de toepassing van de Vlaamse zorgverzekering nader wor-
den omschreven. In deze omzendbrief worden de belangrijkste principes opgenomen die geIden ten aanzien van de personen die in een andere lidstaat dan België wonen, maar die uit eigen recht Belgisch sociaal verzekerd zijn wegens actuele of vroegere tewerkstelling in het Nederlandse taalgebied of het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad.
.ti
;~.::,-,.'r' ,;'~.~ ~Ç}!: ' ,;;tl ',j",:'
~! ;~~
::1"",11:":: .~;!~ 2
1. Definities Voor de toepassing
van deze omzendbrief
wordt ver~itaan onder:
10 het decreet: het decreet van 30 maart 1999 houdende de organisatie van de zorgverzekering, zoals gewijzigd bij de decreten van 22 december 1999, 8 december 2000, 18 mei 2001, 20 december 2002, 30 april 2004, 24 juni 2005 en 25 november 2005; 20 Verordening (EEG) nr. 1408/71: de Verordening (EEG) nr. 1408/71 van de Raad van 14 juni 1971 betreffende de toepassing van de sociale zekerheidsregelingen op werknemers en zelfstandigen, alsmede op hun gezinsleden, die zich binnen de Gemeenschap verplaatsen, rekening houdende met artikel 90, 1, van de Verordening (EG) nr. 833/2004 van het Europees Parlement en de Raad betreffende de coördinatie van de sociale zekerheidsstelsels. 30 zorg kas: een zorg kas die erkend is krachtens art:ikel 15, eerste lid, van het decreet of de zorg kas, vermeld in artikel 14, derde lid, van het decreet; 40 referentie periode: de periode gelijk aan een volledig kalenderjaar, behoudens de eerste referentieperiode die de periode van 1 oktober 2001 tot en met 31 december 2002 omvat; 50 Belgisch sociaal verzekerde met woonplaats buitl=n België: persoon ouder dan 25 jaar die in een andere lidstaat dan België woont en die, op basis van de Europese Verordening 1408/71, lJit eigen recht sociaal verzekerd is in België wegens actuele of vroegere tewerkstelling in het Nederlandse taalgebied of het tweetalige gebied 13russel-Hoofdstad; 60 tewerkstelling in het Nederlandse taalgebied: uitoefening van effectieve werkzaamheden binnen het Nederlandse taalgebied; 70 tewerkstelling in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad: uitoefening van effectieve werkzaamheden binnen het tweetalige gebied BrusselHoofdstad ; 80 lidstaten: a) tot en met 31 mei 2002: -de lidstaten van de Europese Unie: BelgiË!, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Verenigd Koninkrijk en Zweden; -de lidstaten van de Europese Economische Ruimte: IJsland, Liechtenstein en Noorwegen; b) met ingang van 1 juni 2002: -de lidstaten van de Europese Unie: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje, Verenigd Koninkrijk en Zweden; -de lidstaten van de Europese Economische Ruimte: IJsland, Liechtenstein en Noorwegen; -Zwitserland; c) met ingang van 1 mei 2004: -de lidstaten van de Europese Unie: BelgiË!, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Letland, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Slovenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, Verenigd Koninkrijk en Zweden;
3 -de Liechtenstein lidstaten
van Europese en de Noorwegen;
Economische
Ruimte:
Ijsland
,
-Zwitserland. 2. Toelichting In het kader van deze omzendbrief rijst de vraag 01: bepaalde personen in het kader van de zorgverzekering al dan niet aan de aansluitingsplicht onderworpen zijn, en of die personen al dan niet gebrlJik kunnen maken van de mogelijkheid tot vrijwillige aansluiting in het kader van de zorgverzekering. Er moet worden nagegaan of België voor die personen -uit eigen recht op een welbepaalde referentiedatum en op t>asis van de Europese Verordening 1408/71 -bevoegd is voor de sociale zekerheid omdat die personen in het Nederlandse taalgebied of in het tweetalige gebied BrusselHoofdstad tewerkgesteld zijn of geweest zijn. De gehlanteerde referentiedatum is telkens de eerste dag van een referentieperio(je. Voor de toepassing van de aanwijzingsregels van de bevoegde lidstaat inzake sociale zekerheid, wordt alleen rekening gehouden met het rechtstreekse eigen recht van de persoon. Met een afgeleid recht van een persoon wordt dus geen rekening gehouden, omdat in (je regelgeving over de Vlaamse zorgverzekering het begrip 'gezinslid' niet voorkomt en voor deze personen het woonstaatbeginsel blijft primeren. Dit impliceert dat personen die op de gehanteerde referentiedatum in een andere lidstaat dan België wonen en die op basis van een afgeleid recht onder\Norpen zijn aan de sociale zekerheid van België, niet onderworpen zijn aan de aansluitingsplicht in het kader van de zorgverzekering en evenmin gebruik kunnen maken van de mogelijkheid tot vrijwillige aansluiting. 3. Personen die op de eerste dag van een referentieperiode wonen in een andere lidstaat dan België én Belgisch sociaal verzekerd zijn wegens actuele of vroegere tewerkstelling in het Nederlandse taalgebied of in het tweetalige gebied Brussel-Hoo1:dstad Personen, die op de eerste dag van een referentieperiode wonen in een andere lidstaat dan België én uit eigen recht Belgisch sociaal verzekerd zijn wegens actuele of vroegere tewerkstelling in het Nederlandse taalgebied, zijn voor de referentieperiode in kwestie, onderworpen aan de aansluitingsplicht, vastgesteld in artikel 4, § 2ter, eerste lilj, van het decreet. De bijdrage is verschuldigd voor de hele referentiepericlde, ongeacht wijzigingen in het statuut van de betrokkene in de loop van Ide referentieperiode. De bovengenoemde aansluitingsplicht geldt eveneen:5 indien de tewerkstelling in het Nederlandse taalgebied wordt gecombineerd met een tewerkstelling in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad, in het Franse taalgebied of in het Duitse taalgebied. Voor iedere referentieperiode dat de aansluitingsplicht trokken personen het bewijs te leveren dat ze:
geldt,
dienen de be-
4 1 °. in een andere lidstaat dan België wonen op de eE~rste dag van elke referentieperiode waarvoor de aansluitingsplicht geldt; 2°. als beroepsactieve effectieve werkzaamheden birlnen het Nederlandse taalgebied uitoefenen op de eerste dag van elke referentieperiode waarvoor de aansluitingsplicht geldt; 3°, als niet-beroepsactieve onderworpen zijn aan de Belgische sociale zekerheid wegens vroegere effectieve tewerkstellinlg in het Nederlandse taalgebied op de eerste dag van elke referentieperiode waarvoor de aansluitingsplicht geldt. De uitoefening van actuele of vroegere effectieve werkzaamheden binnen het Nederlandse taalgebied enjof het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad kan met alle rechtsmiddelen worden bewezen (clausules uit de arbeidsovereenkomst, verklaring op erewoord van de werkgever, enzovoort). Personen die op de eerste dag van een referentieperiode wonen in een andere lidstaat dan België én uit eigen recht Belgisch sociaal verzekerd zijn wegens actuele of vroegere tewerkstelling in het tweetalige gebied BrusselHoofdstad, kunnen voor de referentieperiode in kwe~;tie gebruik maken van de mogelijkheid tot vrijwillige aansluiting, vastgeste:ld in artikel 4, § 2ter, tweede lid, van het decreet. Indien een persoon gebruik maakt van deze mogelijkheid tot vrijwillige aansluiting in het kader v,an de zorgverzekering, is de bijdrage verschuldigd voor de hele referentiepl=riode, ongeacht wijzigingen in het statuut van de betrokkene in de loop 'fan de referentieperiode. De bovengenoemde mogelijkheid tot vrijwillige aan~;luiting geldt eveneens indien de tewerkstelling in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad wordt gecombineerd met een tewerkstelling in het Fransle taalgebied of in het Duitse taalgebied. Voor iedere referentieperiode dat de betrokken persclnen gebruik maken van de mogelijkheid tot aansluiten, dienen ze het belNijs te leveren dat ze: 1 °. in een andere lidstaat dan België wonen op de eerste dag van elke referentieperiode waarvoor zij zich beroepen op de mogelijkheid tot vrijwillige aansluiting; 2°, als beroepsactieve effectieve werkzaamheden birlnen het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad uitoefenen op de eerstl~ dag van elke referentieperiode waarvoor zij zich beroepen op de mogelijkheid tot vrijwillige aansluiting; 3°. als niet-beroepsactieve onderworpen zijn aan de Belgische sociale zekerheid wegens vroegere effectieve tewerkstellin,g in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad op de eerste dag van elke referentieperiode waarvoor zij zich beroepen op de mogelijkheid tot vrijwillige aanslui-
ting. De uitoefening van actuele of vroegere effectieve ""erkzaamheden binnen het Nederlandse taalgebied enjof het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad kan met alle rechtsmiddelen worden bewezen (clausules uit de arbeidsovereenkomst, verklaring op erewoord van de werkgever, enzovoort).
5
4. Personen die in de loop van een referentiep,eriode de status 'wonende in een andere lidstaat dan België én Belgisch sociaal zekerde' verwerven
van ver-
Een persoon die in de loop van een referentieperiodE! woont of komt wonen in een andere lidstaat dan België én Belgisch sociaéll verzekerd is wegens actuele of vroegere tewerkstelling in het Nederland~)e taalgebied of in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad, hoeft alleen élan te sluiten voor de referentieperiode in kwestie indien hij een recht op tenlastenemingen in het kader van de zorgverzekering wil openen, 5. Belgisch sociaal verzekerden staat dan België, die op datum brief nog niet aangesloten zijn 5.1.
Principes
van aansluitingsplicht
met woonplaa1ts van uitvaardiging bij een zorg kas
in een andere lidvan deze omzend-
en -mogelijkheid
Personen die op 1 januari 2005 in een andere lidstaat dan België wonen én uit eigen recht Belgisch sociaal verzekerd zijn wegen:s actuele of vroegere tewerkstelling in het Nederlandse taalgebied, al dan niet in combinatie met een tewerkstelling in de andere Belgische taalgebieden: a) moeten, met terugwerkende kracht tot 1 januari 2005, uiterlijk tegen 31 december 2006 aansluiten bij een zorgkas door betaling van de leb)
denbijdragen; moeten vanaf hun eerste aansluiting bij een zorgkas jaarlijks het bewijs leveren dat ze: 1 °, in een andere lidstaat dan België wonen op de eerste dag van elke referentieperiode waarvoor de aansluitingsplicht geldt; 2°, als beroepsactieve effectieve werkzaamheden binnen het Nederlandse taalgebied uitoefenen op de eerste d.3g van elke referentieperiode waarvoor de aansluitingsplicht geldt; 3°, als niet-beroepsactieve onderworpen zijn aan de Belgische sociale zekerheid wegens vroegere effectieve tewerkstelling in het Nederlandse taalgebied op de eerste dag van elke referentieperiode waarvoor de aansluitingsplicht geldt.
Personen die op 1 januari 2005 in een andere lidstaat wonen dan België én uit eigen recht Belgisch sociaal verzekerd zijn wegens actuele of vroegere tewerkstelling in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad, al dan niet in combinatie met een tewerkstelling in het Franse taalgebied of in het Duitse taalgebied: a) kunnen zonder sancties, met terugwerkende krac:ht tot 1 januari 2005, uiterlijk tegen 31 december 2006 aansluiten bij een zorgkas door betaling van de ledenbijdragen; b) moeten vanaf hun eerste aansluiting bij een zorgkas jaarlijks het bewijs leveren dat ze: 1 °, in een andere lidstaat dan België wonen op de eerste dag van elke referentieperiode waarvoor zij zich beroepen op de mogelijkheid tot vrijwillige aansluiting;
6
2°.
3°.
als beroepsactieve effectieve werkzaamheden binnen het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad uitoefenen op de eerste dag van elke referentieperiode waarvoor zij zich beroepen op de mogelijkheid tot vrijwillige aansluiting; als niet-beroepsactieve onderworpen zijn aan de Belgische sociale zekerheid wegens vroegere effectieve tewerkstelling in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad op de eerstl= dag van elke referentieperiode waarvoor zij zich beroepen op de mogelijkheid tot vrijwillige aansluiting.
De uitoefening van actuele of vroegere effectieve werkzaamheden binnen het Nederlandse taalgebied of het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad kan met alle rechtsmiddelen worden bewezen (clausules uit de arbeidsovereenkomst, verklaring op erewoord van de werkgever, enzovoort). De bepalingen van het besluit van de Vlaamse Regering van 28 september 2001 houdende de erkenning, de registratie en de machtiging, en houdende de aansluiting, de aanvraag en de tenlasteneming in het kader van de zorgverzekering, zijn met ingang van 1 januari 2005 onverkort van toepassing voor de Belgisch sociaal verzekerden met woon~llaats in een andere lidstaat dan België, inzonderheid de bepalingen met betrekking tot de ambtshalve aansluiting, de schorsing, de wachttijd alvorens een aanvraag tot tenlasteneming kan worden ingediend, de admini~;tratieve boete en de voorwaarden om tenlasteneming te kunnen genieten.
5.2. Uitzonderingen
op de aansluitingsplicht
en -mogelijkheid
Personen die op 1 oktober 2001, 1 januari 2003 of 1 januari 2004 in een andere lidstaat dan België wonen én uit eigen recht E~elgisch sociaal verzekerd zijn wegens actuele of vroegere tewerkstelling in het Nederlandse taalgebied, al dan niet in combinatie met een tewerk~;telling in de andere Belgische taalgebieden: a) hoeven alleen met terugwerkende kracht aan te ~;Iuiten bij een zorgkas door betaling van de ledenbijdragen als zij voor het verleden een aanvraag tot tenlastenemingen willen indienen; b) moeten vanaf de referentieperiode waarop zij aansluiten bij een zorgkas, jaarlijks het bewijs leveren dat ze: 1 °. in een andere lidstaat dan België wonen op de eerste dag van elke referentieperiode waarvoor de aansluitingsplicht geldt; 2°. als beroepsactieve effectieve werkzaamheden binnen het Nederlandse taalgebied uitoefenen op de eerste d;3g van elke referentieperiode waarvoor de aansluitingsplicht geldt; 3°. als niet-beroepsactieve onderworpen zijn aan de Belgische sociale zekerheid wegens vroegere effectieve tewerkstelling in het Nederlandse taalgebied op de eerste dag van elke referentieperiode waarvoor de aansluitingsplicht geldt. Personen die op 1 oktober 2001, 1 januari 2003 of 1 januari 2004 in een andere lidstaat dan België wonen én uit eigen recht Belgisch sociaal verzekerd zijn wegens actuele of vroegere tewerkstelling in het tweetalige ge-
i 7
bied Brussel-Hoofdstad, al dan niet in combinatie met een tewerkstelling in het Franse taalgebied: a) hoeven alleen met terugwerkende kracht aan te sluiten bij een zorgkas door betaling van de ledenbijdragen als zij voor het verleden een aanvraag tot tenlastenemingen willen indienen; b) moeten vanaf de referentieperiode waarop zij aansluiten bij een zorgkas, jaarlijks het bewijs leveren dat ze: 1 °. in een andere lidstaat dan België wonen op de eerste dag van elke referentieperiode waarvoor zij zich beroepen op de mogelijkheid tot vrijwillige aansluiting; 2°. als beroepsactieve effectieve werkzaamheden binnen het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad uitoefenen op de eerste dag van elke referentieperiode waarvoor zij zich beroepen op de mogelijkheid tot vrijwillige aansluiting; 3°. als niet-beroepsactieve onderworpen zijn aan de Belgische sociale zekerheid wegens vroegere effectieve tewerkstelling in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad op de eerstl~ dag van elke referentieperiode waarvoor zij zich beroepen op de mogelijkheid tot vrijwillige aansluiting. De uitoefening van actuele of vroegere effectieve wel-kzaamheden binnen het Nederlandse taalgebied enjof het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad kan met alle rechtsmiddelen worden bewezen (clausules uit de arbeidsovereenkomst, verklaring op erewoord van de werkg,ever, enzovoort). De personen die gebruik willen maken van de uitzoncjering op de aansluitingsplicht of -mogelijkheid met ingang van 1 januari 2005, omdat zij met terugwerkende kracht een aanvraag tot tenlastenemingen willen indienen, moeten dat uiterlijk tegen 31 december 2006 doen. Personen die al voor de uitvaardiging van deze omzendbrief bij een zorgkas waren aangesloten, kunnen geen aanvraag tot tenlastenemingen met te-
rugwerkende
kracht indienen.
6. Belgisch sociaal verzekerden met woonplaa1:s staat dan België, die al voor de referentieperiode zijn bij een zorgkas
in een andere lid2005 aangesloten
Personen die in een andere lidstaat dan België wonen én uit eigen recht Belgisch sociaal verzekerd zijn wegens actuele of vroegere tewerkstelling in het Nederlandse taalgebied of het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad kunnen de bijdragen die ze voor de referentieperiocjen voor 2005 hebben betaald, terugvorderen bij het Vlaams Zorgfonds. Om de terugbetaling van die bijdragen te verkrijger!, moeten ze een aanvraag richten aan het Vlaams Zorgfonds, Koning Albert II-laan 7 in 1210 Brussel. Die aanvraag bevat de volgende gegevens en documenten: a) de vermelding van de referentieperioden waarvoor de aanvragers hun b)
ledenbijdrage terugvorderen; de nodige verklaringen en stukken
als bewijs dat de aanvragers:
8 1 °.
in een andere lidstaat dan België wonen op de eerste dag van elke referentieperiode waarvoor zij de terugbeté~ling van hun bijdrage
vorderen; 2°.
c)
als beroepsactieve effectieve werkzaamheden binnen het Nederlandse taalgebied of het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad uitoefenen op de eerste dag van elke referenl:ieperiode waarvoor ze hun ledenbijdrage terugvorderen; 3°. als niet-beroepsactieve onderworpen zijn aé3n de Belgische sociale zekerheid wegens vroegere effectieve tewerkstelling in het Nederlandse taalgebied op de eerste dag van elke referentieperiode waarvoor ze hun ledenbijdrage terugvorderen. een verklaring op erewoord dat tijdens elke referentieperiode waarvoor ze hun ledenbijdrage terugvorderen, geen tenlas1:enemingen werden
genoten. De uitoefening van actuele of vroegere effectieve wel-kzaamheden binnen het Nederlandse taalgebied enjof het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad kan met alle rechtsmiddelen worden bewezen (clausules uit de arbeidsovereenkomst, verklaring op erewoord van de werkg,ever, enzovoort). De bijdragen kunnen alleen worden teruggevorderd voor de referentieperioden tijdens welke geen tenlastenemingen in het kader van de zorgverzekering werden genoten.
7. Belgisch sociaal verzekerden met woonplaa1:s in een andere lidstaat dan België die al aangesloten zijn bij eE!n zorg kas en die al tenlastenemingen hebben genoten Personen die in een andere lidstaat dan België wonen, die uit eigen recht Belgisch sociaal verzekerd zijn wegens actuele of vroegere tewerkstelling in het Nederlandse taalgebied of het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad en die voor de uitvaardiging van de omzendbrief al aangesloten waren bij een zorgkas en al tenlastenemingen hebben genoten, kunnen de bijdragen die ze hebben betaald alleen terugvorderen overeenkomstig de bepalingen van punt 6 van deze omzendbrief. Verder zijn met ingang van 1 januari 2005 de bepalir\gen deze omzendbrief op die personen van toepassing.
8. Een aanvraag
tot tenlastenemingen
van punt 5.1. van
met terugwerkende
kracht
Voor aanvragen tot tenlastenemingen die met teruçlwerkende kracht worden ingediend, is de wetgeving van toepassing die 'van kracht was tijdens de opeenvolgende referentieperioden, vanaf de virtuele aanvraagdatum. Personen die voor de uitvaardiging van deze omzendbrief nog niet aangesloten zijn bij een zorg kas en die een aanvraag tot tenlastenemingen met
9 !
terugwerkende kracht willen indienen, moeten naast de algemene voorwaarden eveneens voldoen aan de volgende' specifieke voorwaarden: a) voor ze een aanvraag kunnen indienen conform de bepalingen van punt 5.2 van deze omzendbrief moeten ze met terugwerkende kracht aansluiten bij de zorgkas waarbij ze hun aanvraag willen indienen; b) bij hun aanvraagformulier voor tenlastenemingen voor mantelen thuiszorg moeten ze de nodige bewijsstukken voegen waaruit blijkt dat zij op datum van de virtuele indiening van hun aanvraag getroffen waren door een ernstig en langdurig verminderd zelfzorgvermogen; c) bij hun aanvraagformulier voor tenlastenemingen voor residentiële zorg moeten de nodige bewijsstukken voegen waaruit: blijkt dat zij op datum van de virtuele indiening van hun aanvraag ver'bleven in een residentiële voorziening als vermeld in artikel 2bis van het besluit van de Vlaamse Regering van 28 september 2001 houdende de erkenning, de registratie en de machtiging, en houdende de aansluiting, de aanvraag en de tenlasteneming in het kader van de zorgve!!J!;kering.
De Vlaamse
minister
van
Ing
olksgezondheid
en Gezin,
