Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai Gent

D oven nieuws

België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148

afgiftekantoor GENT X

jaargang 84 - nummr 2 tweemaandelijks maart-april 2009

Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38 - 9000 Gent

Thema: Dove Allochtonen

VOORWOORD

Beste lezers, Het bestuur nam op 19 januari Geert Dirickx in dienst als algemeen directeur van Fevlado, Fevlado-Diversus en Fevlado-Passage, om de werking nog beter op elkaar af te stemmen en het geheel te versterken. Geert is voor veel leden van de Vlaamse Dovengemeenschap geen onbekende; hij was al secretaris van Fevlado en is ook lid van enkele expertengroepen. We heten Geert van harte welkom en wensen hem heel veel succes toe! Dit nummer behandelt het thema ‘Dove allochtonen’. Wat maakt de inburgering voor doven nog moeilijker dan voor horenden? Naast algemene informatie over het inburgeringstraject, de verblijfsvoorwaarden bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, en het subsidiair beschermingsstatuut, bekijken we hoe de extra taalhindernis voor dove allochtonen wordt aangepakt. Er zijn enkele initiatieven, zoals het project Luisterogen, of een cursus Nederlands voor doven, maar het aanbod van een aangepaste begeleiding is zeer klein. Fevlado hoopt met dit nummer de pijnpunten eens extra onder de aandacht te brengen. Maar er zijn natuurlijk ook andere artikels, zoals dat over dove modellen, met ‘voor en na’ foto’s, de week van Filip Heyninck in een wel zeer originele verpakking en tal van ander nieuws uit de dovenwereld. Vergeet niet dat de kalender van de activiteiten van de aangesloten Dovenclubs vanaf nu op de website te vinden is; surf dus zeker ook naar www.fevlado.be . We wensen jullie alvast voor dit nummer veel leesplezier!

Inhoud VDV genomineerd voor Cultuurprijzen.............................. 2 Hoorzitting Inclusieve televisie.............................................. 3 Fevlado pleit voor afschaffing reiskosten........................... 3 Thema dove allochtonen......................................................... 4 Jongerenkrant............................................................................. 11 Column........................................................................................... 15 De week van Filip Heyninck.................................................... 16 Interview met Roosje Vingerhoed........................................ 18 Kort nieuws................................................................................... 19 De Dendervrienden Ninove................................................... 20 Ledenbeweging.......................................................................... 21 Buitenland..................................................................................... 21 Aankondigingen......................................................................... 22 Kalender toegankelijke evenementen............................... 23

2 4

18

Dovennieuws 2009 nr.2

DN 2009 maart-april.indd 1

12-02-2009 13:42:59

VDV genomineerd voor Cultuurprijzen Vlaanderen Wil je weten wie de uiteindelijke winnaars zijn? Ga dan naar www.cultuurprijzen.be. CANVAS+ zond op 2 februari ook een special over de CultuurPrijzen uit. De aanwezigheid van een tolk Vlaamse Gebarentaal op het podium, en vooral het naamgebaar voor Vlaams minister van Cultuur Bert Anciaux, prikkelde de nieuwsgierigheid van de pers. Op 4 februari werd zowel op Studio Brussel als op Radio 1 een interview uitgezonden waarin de tolk VGT Isabelle Heyerick het gebruik van naamgebaren toelichtte. Ook het Nieuwsblad publiceerde een artikel rond ditzelfde item.

Op maandag 2 februari 2009 trokken Filip Verstraete, Joris Van Landuyt en Vincent Ameloot naar het Cultuurcentrum in Hasselt. Daar werden de CultuurPrijzen Vlaanderen voor de zesde keer uitgereikt. Deze prijzen van de Vlaamse Gemeenschap bekronen persoonlijkheden en organisaties die op een bijzondere manier kleur en uitstraling geven aan de cultuurbeleving in Vlaanderen. Op het programma stonden er 13 categorieën: 13 prijzen goed voor 36 genomineerden. VDV was genomineerd binnen de categorie ‘Vrijwilliger’, maar kreeg de prijs uiteindelijk niet. Fevlado is echter wel fier op de nominatie en geeft de vele dove vrijwilligers van de dovenclubs in Vlaanderen toch een dikke pluim!

Het gebaar voor Anciaux: een traan.

Verhuis Fevlado goed verlopen dankzij de vele vrijwilligers De verhuis van Fevlado van de Coupure naar de Stropkaai in Gent, is goed verlopen. Wij willen de vele vrijwilligers die meegeholpen hebben hartelijk bedanken: Jef Vandendriessche, Marie-Jeanne Vervelghe, Maarten Van Wonterghem, Bernard Legrand, Ria Van Zieleghem, Leo Verstraete, Erwin Wiche, Joris Van Landuyt, Boudewyn De Roose, Sandy Van Landuyt, Nick Depauw, Marie-Rose Cobbaert, Stefaan Breemersch, Frank Van de Perre, Jan Lanckman, Maaike Vandenbussche, Gabriël Maes, Christophe Taveirne, Iwein De Saedeleer, Carine Vandeginste, Vincent Ameloot, Kathleen Vandendriessche, Raf De Rycke, Christ Bonte, Serge Vlerick, Jan Braet, Geert Dirickx, Nico De Weghe, Sander Verstraete, Tom Dequesne, Joost De Zutter, Johan Van Landuyt en Jean-Pierre Desmidt. De jongste helper was 15 jaar, de oudste 74 jaar! Al deze mensen staken hun handen uit de mouwen, ofwel bij de opknapwerken van het gebouw (schilderen, gordijnen stikken, electriciteitswerken, archief stockeren) ofwel bij de verhuis zelf. Zonder hen en tal van personeelsleden was het niet gelukt!



12-02-2009 13:43:01

HOORZITTING INCLUSIEVE TELEVISIE Op dinsdag 13 januari 2009 om 14 uur was er in het Vlaams Parlement een bespreking van het voorstel van een decreet over inclusieve televisie voor doven, slechthorenden, blinden en slechtzienden. Het decreet bevat bepalingen rond ondertiteling, Vlaamse Gebarentaal, audiodescriptie en auditieve ondertiteling. Het voorstel is gekomen op initiatief van de Vlaamse volksvertegenwoordigers Helga Stevens en Bart Caron. Fevlado was aanwezig, en ook een klasje uit Kasterlinden maakte deel uit van het publiek. Fevlado zal nauwgezet opvolgen hoe dit dossier verder evolueert.

FEVLADO PLEIT VOOR AFSCHAFFING VAN DE REISKOSTEN VAN TOLKEN IN LEEFSITUATIES De Vlaamse Regering besliste vorig jaar dat de VDAB sinds 1 oktober 2008 de reiskosten van tolken tijdens sollicitatiegesprekken en in werksituaties van dove gebruikers betaalt. Dat was goed nieuws, want daardoor is het inzetten van tolken voor dove werknemers volledig gratis geworden. Ook een leerling of cursist die recht heeft op tolkuren moet niet betalen voor de inschakeling van een tolk Vlaamse Gebarentaal; het CAB vergoedt de tolk met geld van de onderwijsoverheid. Fevlado wil dat dezelfde beslissing nu ook wordt genomen voor wat de reiskosten van tolken in leefsituaties betreft. Op dit ogenblik betaalt het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) enkel het loon van de tolk, nooit de reiskosten. Die moet de dove persoon of iemand anders die bij de tolkopdracht betrokken is betalen. Fevlado zal onderhandelen met de Vlaamse overheid om deze reiskosten door het VAPH te laten vergoeden, zodat ook het inzetten van tolken in leefsituaties voor dove personen een recht wordt waarvoor men niets moet betalen.

VERHOGING VAN HET AANTAL TOLKUREN IN LEEFSITUATIES Fevlado en het CAB onderhandelden met voormalig Vlaams minister van Welzijn Vanackere over de verhoging van het aantal tolkuren in leefsituaties. Als gevolg daarvan besloot de Vlaamse regering om dat aantal te verhogen met 1.525 uren per jaar. Dit brengt het totaal op 7.525 uren per jaar. Fevlado is tevreden met dit resultaat, maar blijft waakzaam en zal dit dossier goed blijven opvolgen.

AFGESTUDEERDE CURSISTEN TOLKENSCHOOL Wij willen de cursisten die in februari de laatste module van de opleiding Tolk Vlaamse Gebarentaal aan het VPSW te Sint-Amandsberg met succes afrondden feliciteren en wensen hen nog heel veel succes in hun verdere carrière! Proficiat aan: Caluwé Martine – Kortrijk Debusschere Iris – Wondelgem De Volder Noémie – Deinze Logghe Liesbet – Kortrijk



12-02-2009 13:43:02

THEMA: Dove Allochtonen Over de allochtonen binnen de Vlaamse Dovengemeenschap is vaak niet veel geweten. Van waar komen ze? Hoe zijn ze hier geraakt? Nochtans neemt hun aantal toe. In het KOCA Emmaüs in Antwerpen maken ze meer dan de helft van de leerlingen uit. Dove allochtonen verkeren in een speciale situatie. Ze kennen bij hun aankomst in België niet alleen geen Nederlands, maar ook geen Vlaamse Gebarentaal. Ook staan ze voor de opdracht om in Vlaanderen te integreren. Maar zijn daar wel genoeg mogelijkheden voor? Waar kunnen dove allochtonen Vlaamse Gebarentaal en/ of Nederlands leren? Hoe gaan dovenscholen met hun allochtone leerlingen om? Hoe verloopt het inburgeringstraject? Onder welke voorwaarden kunnen dove allochtonen beroep doen op het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap? Veel vragen, waarop Dovennieuws in dit dossier een antwoord probeert te vinden. Kathleen Vercruysse Leerkracht Dovencultuur Emmaüs Speciale Beroepsschool KOCA vzw Antwerpen

Hallo, ik heet Kathleen Vercruysse en woon momenteel samen met mijn Engelse partner in mijn favoriete stad van Vlaanderen, BRUGGE. Wat ik onder een ‘allochtoon’ versta, is een persoon die van elders afkomstig is. Het begrip allochtoon heeft ook zijn eigen voorgeschiedenis. Niet iedereen is even gelukkig met het begrip ‘allochtoon’. Het bestempelen van personen zowel als vreemdeling als als vluchteling geeft hen geen prettig gevoel. Er is een mooier, gepaster woord voorhanden, zoals ‘anderstalige’. Het begrip ‘anderstalige’ maakt meteen duidelijk dat de persoon een andere taal gebruikt. Nu even over mijn beroep en hoe ik met dove allochtonen in contact kom. Ik geef in Emmaüs al bijna 4 jaar lessen Dovencultuur aan dove jongeren tussen 12 en 21 jaar. In deze groep is zeker 68% allochtoon. Ze zijn afkomstig uit Kosovo, Armenië, Marokko, Afrika, Turkije, Polen, Cuba, Rusland, Kroatië, Iran, … Dovennieuws 2009 nr.2


Deze groep blijft groeien, meer en meer allochtone doven komen naar hier. Sommige allochtone doven verhuizen pas naar Vlaanderen op hun 14,16, 18 of zelfs 20 jaar. Er zijn grote verschillen tussen deze personen. Ze komen ook meestal aan zonder kennis van het Nederlands en/of Vlaamse Gebarentaal, soms zelfs zonder enige schoolse achtergrond. Wij bieden hen hier de beide talen aan. In het begin wordt altijd gezocht naar de beste manier van lesgeven. Door het verschil in achtergrond en niveau van de leerlingen worden de cursussen vaak aangepast aan hun noden. Wellicht heb je ook al gehoord over het AAD project, waarin woordenschat, verhaal en inhoud stapsgewijs aangeboden worden. Je kan het interview met de initiatiefnemers van dit project, Mieke Willaert en Oliva Moors, ook lezen. Ik baseer mijn verhaal op de ervaringen die ik opdoe tijdens de lessen Dovencultuur aan allochtone doven. Emmaüs wordt soms een “internationale dovenschool” genoemd. De uitwisseling tussen verschillende culturen is heel tof. Ik ben het eigenlijk heel gewoon om om te gaan met internationale doven. Toen ik 4 ½ jaar in de Verenigde Staten woonde, studeerde ik daar aan Gallaudet University waar er zeker meer dan 20% internationale doven zijn, af-

12-02-2009 13:43:02

komstig vanuit Afrika, Azië, Noord- en Zuid-Amerika en Europa. In het begin communiceerden we in internationale gebarentaal. Internationale gebarentaal is geen officiële taal; er worden verschillende gebaren vanuit diverse landen opgepikt en daar wordt een soort internationale taal van gemaakt. In de internationale gebarentaal wordt ook lichaamstaal en mimiek gebruikt, bijvoorbeeld: je wilt iemand vragen om samen te voetballen of te eten, dan tonen we hoe we dat doen. Iedereen zal dit zeker begrijpen. Er is wèl een groot verschil tussen hoe doven en horenden communiceren in verschillende landen, horenden (zonder kennis van gebarentaal) hebben meer tijd nodig om elkaar te begrijpen, als ze Russisch of Chinees spreken. Soms kunnen ze zelfs niet communiceren, of denken ze er te weinig aan om lichaamstaal of mimiek te gebruiken. Ik geef eveneens al 3 jaar lessen VGT aan de moedergroep, vooral aan de allochtone moeders van dove kinderen/jongeren. Er moet ook rekening gehouden worden met bijvoorbeeld het inschakelen van een vrouwelijke tolk (liefst geen mannelijke tolk), zo toon je dat je respect hebt voor hun cultuur. Samen met de sociale dienst binnen de KOCA vzw hebben we ook beslist om een vadergroep op te richten volgend schooljaar, enkel voor vaders van dove kinderen/jongeren. Er wordt uitleg gegeven over het opvoeden van en communiceren met dove kinderen. Ik bied hen ook informatie aan over Dovencultuur en de Dovengemeenschap of andere thema’s. In de dovenwereld kan je vrij makkelijk met elkaar communiceren. Dit is ons grote voordeel! We kunnen alle communicatieproblemen wel oplossen met internationale gebaren. Dat is een positieve ervaring voor ons! Het is prachtig om te zien hoeveel de doven contacten op internationaal niveau hebben met elkaar.

Ik communiceer altijd in VGT met allochtone jongeren; als ze iets niet begrijpen, kan ik hen altijd helpen in internationale gebarentaal, met de vertaling naar VGT erbij. Het communiceren met hen verloopt vlot. Het vraagt wel tijd om elkaar te begrijpen, vooral als ze hier pas aangekomen zijn en geen kennis hebben van het Nederlands of de VGT. Toch zie ik dat ze de VGT snel leren. De contacten met de familie van allochtone jongeren verlopen soms moeizaam. Ze moeten een eigen tolk meebrengen, bijvoorbeeld een tolk Marokkaans/Russisch/ Turks.., en dan is er ook nog mijn tolk VGT. Het is zeker aangeraden om een gesprek in een kleine groep te voeren. Ze voelen zich dan meer op hun gemak, en hebben daardoor ook meer vertrouwen. Het sociale leven is voor hen niet eenvoudig. Het is me ook sterk opgevallen dat het meestal de vaders van allochtone dove jongeren zijn die voor een gesprek komen. Meestal blijven de moeders thuis, om daar zorg te dragen voor hun kinderen. Allochtone doven hebben naast hun doofheid ook een eigen culturele achtergrond. We moeten rekening houden met die achtergrond. Het is wel interessant om vast te stellen dat de meeste allochtone doven zich op de eerste plaats als “Doof” beschouwen, en hun culturele achtergrond pas op de tweede plaats zetten. Dat heeft te maken met de gebrekkige communicatie in hun familie. Ze krijgen soms weinig informatie omtrent hun eigen cultuur. Enkele allochtone doven hebben ook jonge dove zussen of broers. Er zijn geen dove allochtone ouders van de jongeren hier. De meeste allochtone doven zijn vluchtelingen. Ze delen hun ervaringen met de anderen in de lessen, soms kan het er heel emotioneel aan toe gaan. Sommigen moesten heel plots vertrekken en moeten een nieuw leven opstarten in een ander land. Ik kan me voorstellen hoe groot hun frustraties zijn, want ze moeten zich aanpassen op vlak van communicatie, het sociale leven, de culturele verschillen! Het is echt niet eenvoudig voor hen. In vergelijking met vroeger komen er meer dove allochtonen naar hier. Ze hebben direct contact met elkaar. Het aanpassingsproces aan onze cultuur kunnen we hier steeds goed volgen! Als je vragen hebt, mag je me altijd contacteren: [email protected]



12-02-2009 13:43:03

HET RECHT OP MOOI MATERIAAL Allochtone dove jongeren op school en het project ‘Luisterogen’ Allochtone dove jongeren kennen dikwijls noch de Vlaamse Gebarentaal, noch het Nederlands. Soms zijn ze pas op latere leeftijd naar school gegaan. Hoe ga je als school daarmee om? Een voorbeeld is het project Luisterogen, dat tweede laureaat werd in de Koningin Paolaprijs voor Onderwijs 2007-2008. Het project leert allochtone dove jongeren nieuwe woorden in 2 talen, doet aan maatschappelijke integratie, brengt theater in de klas en wil hen beter en met meer plezier doen lezen. Dovennieuws wilde nog meer weten en ging op onderzoek uit. Oliva Moors en Mieke Willaert, twee leerkrachten van het KOCA vzw Speciale Beroepsschool Emmaüs, die het educatieve luik ontwikkelden in opdracht van DE DAGEN staan ons te woord. Waarom Luisterogen? Mieke: Allochtone dove jongeren gaan soms voor het eerst naar school als ze al achttien of negentien jaar zijn. Ze kennen hier geen taal, noch het Nederlands, noch de VGT. Soms hebben ze een eigen taal, soms ook niet, soms hebben ze een eigen communicatievorm binnen het gezin ontwikkeld. Om ze twee nieuwe talen te leren moet je echt stapsgewijs werken. Oliva: Tot nog toe waren er geen goede materialen voor deze jongeren. Mieke: In 2005 ontdekten Oliva en ik de AAD (Alfabetisering Allochtone Doven) taalmethode uit Nederland. Wij vonden dat erg interessant omdat het een heel systematisch en visueel pakket is. We pasten het wel wat aan aan onze eigen noden. Oliva: In het verleden stak alles in hetzelfde pakket: taal, rekenen, maatschappelijke vorming…Er werden echter veel woorden gebruikt die de leerlingen niet kenden. Dus hebben wij alles opgesplitst. Eerst starten we met tien woorden aan te leren, zowel in de Vlaamse Gebarentaal als in het Nederlands. Pas daarna gingen we in op de inhoud. Ook gingen we aankloppen bij De Dagen. Dit is een kunstzinnige organisatie. Zij waren direct bereid tot samenwerking en bedachten het verhalende en theatrale luik van het project. Mieke: Wij vertelden wel verhalen, maar dat waren prentenverhalen. Hoe gaat alles in zijn werk? Oliva: We gebruiken thema’s om taal aan te bieden. Het eerste thema was STATION. Het tweede thema is INTERNET. We leren eerst tien functionele woorden aan, zoals chatten of website. Daarna komt het inhoudelijke deel. We leren de jongeren werken met het internet in het algemeen. Wat heb je daarvoor nodig? Waar kun je op het internet? Welke mogelijkheden biedt het internet? Wie zit op het internet? Wat zijn de gevaren? We geven tips. We zeggen: internet is leuk, maar let op. Mieke: Internet is natuurlijk actueel. De leerlingen gebruiken het regelmatig en ze komen heel vaak ongemakken tegen. Dit is onze poging om het een beetje in goede banen te leiden.


foto: Edelweiss Oliva: De Dagen kwam op het idee om een jeugdauteur te zoeken voor een verhaal op maat. Die schrijft een verhaal dat past bij de leefwereld van de jongeren. Natuurlijk houdt de auteur rekening met de woordenschat die zij kennen. Het eerste verhaal schreef Jan Simoen, het tweede Edward Van De Vendel. Daar werden foto’s bij gemaakt door theaterfotograaf Mich Van den Berghe. Die komen in de plaats van illustraties die onze jongeren misschien te kinderlijk zouden vinden. Zo werd het een geheel. Mieke: Er blijft een link tussen het verhaal en de AAD woordenschat, zodat de leerlingen de rode draad kunnen zien. Oliva: Zo leren ze én woorden, én praktische vaardigheden én het concept boek en auteur.

DE KAMISHIBAI

Oliva: Het verhaal brengen we met de kamishibai. Dat is een Japanse vertelvorm. Het is een houten poppenkastje. De horende verteller staat ernaast. De tolk staat aan de andere kant. De illustraties zitten in het poppenkastje. Op de achterkant van de illustratie staat de tekst. Wanneer een hoofdstuk voorbij is, wissel je van afbeelding. Mieke: Op die manier krijg je de informatie ook via de foto mee. Dat is aantrekkelijk. Wat zijn de resultaten? Mieke: Bij het begin van het schooljaar hebben we testen afgenomen bij de leerlingen die bij het Luisterogen-project betrokken waren. We hebben gekeken wat hen nog is bijgebleven. De resultaten waren erg goed. De meeste leerlingen willen heel graag bijleren. Ze willen communiceren en hier vooruit raken. Ze komen zelf vragen wanneer er toets is en zijn heel trots als ze het kunnen. Ze zijn ook trots dat ze, net zoals hun broers en zussen, huiswerk hebben en mooie handboeken. Oliva: Ze leren zoveel nieuwe dingen tegelijk. Dat er schrijvers bestaan die boeken schrijven, dat er een bibliotheek is waar je gratis boeken kan lenen en zelfs op het internet kan. Mieke: Ze lezen dan de boeken misschien niet, maar herkennen wel de naam van de LUISTEROGEN-auteur. Oliva: Het project stimuleert bovendien om zelfstandig te werken. Allochtone doven komen van een totaal ander land met een andere achtergrond. Ze zijn ook vaak nooit naar school geweest. En dan moet je plots op de schoolbanken zitten, en je bent dan ook nog eens zwakker dan iemand die veel jonger is. Je kan niets. Je moet voortdurend je vinger opsteken. Dat we in het project alles zo dui-


12-02-2009 13:43:04

delijk mogelijk maken krikt hun zelfvertrouwen op. Oliva: Luisterogen past voor zwakkeren maar is ook aan te passen voor de sterken. Zo bieden we voor de ene basiswoordenschat aan, terwijl we voor de andere boven die basiswoordenschat ook specifiekere woorden aanbieden. Daardoor is het ook geschikt voor andere Vlaamse dove jongeren. In Antwerpen zijn er in de Speciale Beroepsschool meer dan 50% leerlingen allochtoon. Mieke: Luisterogen brengt allochtonen en autochtonen ook samen in één klas, waardoor ze elkaar beter leren kennen.

DE PRIJS KONINGIN PAOLA

Oliva: Erkenning krijgen is altijd fijn. Het feit dat we erkenning kregen uit koninklijke hoek was voor de leerlingen erg leuk en een bijzondere belevenis. Elke dove jongere kreeg een persoonlijke uitnodiging van het Koninklijk Paleis. We werden er door Koningin Paola ontvangen. Ze heeft iedereen een hand gegeven en eventjes met ons gepraat. Onze jongeren hadden hun allermooiste kleren aan, die ze normaal op het Suikerfeest of op een trouwfeest zouden aandoen. Mieke: Het was een belevenis op zich. We waren helemaal onder de indruk.

DE TOEKOMST?

Oliva: Luisterogen krijgt subsidies van de Vlaamse Gemeenschap. Het materiaal wordt bovendien gedrukt door de NMBS. Ook het KOCA vzw Speciale Beroepsschool investeert in het project. Dat maakt dat alle dovenscholen maar ook andere geïnteresseerden in binnen- en buitenland gratis LUISTEROGEN-pakketten krijgen. Na dit jaar hopen we op Europese subsidies.

Op 25 april 2009 stelt de school KOCA vzw Speciale Beroepsschool Emmaüs, LUISTEROGEN voor aan ouders en leerlingen. Tijdens de opendeurdag brengt de auteur, Edward van de Vendel zijn LUISTEROGEN-verhaal. Wil je dit ook beleven? Aanmelden kan bij oliva.moors@koca

WAAR KUNNEN DOVE ALLOCHTONEN TERECHT OM NEDERLANDS TE LEREN? Stel: een anderstalige dove of slechthorende persoon wil een inburgeringstraject volgen. Welk cursusaanbod is er in Vlaanderen voor het leren (schrijven en lezen) van het Nederlands? Het gebeurt dat personen en organisaties vragen naar een aangepast aanbod voor anderstalige dove en slechthorende personen, maar volgens Fevlado vzw en Fevlado-Passage vzw is er hiervoor in Vlaanderen geen structureel georganiseerd aanbod. Dit is een groot knelpunt. Sinds enkele jaren, worden er in het CVO Crescendo van Mechelen cursussen Nederlands voor anderstalige dove en slechthorende personen georganiseerd. Het is een plek waar anderstalige dove en slechthorende personen het geschreven Nederlands kunnen leren. Jammer genoeg kent deze cursus geen structurele en inhoudelijke inbedding en wordt de cursus gegeven door niet-opgeleide vrijwilligers. Toch zetten deze vrijwillige lesgevers zich wekelijks in om via individuele begeleiding het Nederlands te onderwijzen aan anderstalige dove en slechthorende personen. Naast de cursussen in het CVO Crescendo van Mechelen zijn er geen andere alternatieven voor deze doelgroep. Hierdoor is dit cursusaanbod uniek in Vlaanderen. Meer informatie vind je op http://www.cvo-mechelen.be/nt2doven.htm.

FEVLADO GING NAAR HET CVO CRESCENDO EN STELDE EEN AANTAL VRAGEN AAN ZOWEL CURSISTEN ALS LESGEVERS. kul (Thailand) Amporn Tansa

pen. woon in Antwer en ul ak ns Ta n or Ik ben Amp nd. 42 jaar oud. Ik kom uit Thaila hier. Ik was toen ar na ik am kw en ben mee In 2007 n dove Vlaming ee et m d uw ro lg ik Ik ben get . Dankzij hem vo en om ek g er hi met hem naar ederlands. hier de lessen N

Was het moeilijk om je aan te passen aan het leven in België? (Weer, eten, …) In het begin was het heel moeilijk. Ik moest zelf veel zoeken om me hier aan te passen. Maar na 14 maanden begin ik meer en meer mijn weg te vinden. Ik heb wel veel hulp gekregen van mijn schoonmoeder en mijn buren. Het weer in België is niet zo aangenaam als in Thailand. Als de zon schijnt, ben ik erg blij en goedgehumeurd. Maar als het regent, dan ben ik triestig. Thuis maak ik altijd Thais eten klaar. Maar voor de rest blijf ik proberen om me hier aan te passen. Ik Dovennieuws 2009 nr.2


12-02-2009 13:43:05

kan hier wonen, maar ik mis mijn familie erg. Zonder hen kan ik niet leven, daarom vliegen we af en toe naar Thailand. Dus ik hou van beide landen. Wat zijn de verschillen tussen uw eigen cultuur en de Belgische cultuur? Het eten en het sociaal leven. Welke aanpassingen heb je moeten doen om beter te integreren? (taallessen, opleidingen,…?) Ik ken een dove vriend die ook uit Thailand komt. Wanneer hij vrij is, dan komt hij mij bijvoorbeeld uitleggen hoe de structuur is van het openbaar vervoer. Dat heb ik allemaal nodig om zelfstandig te kunnen leven, want mijn man werkt. Het is nog maar het begin, maar het lukt vrij goed.

Hoe verloopt de communicatie met Vlamingen? Ontmoet je ook andere allochtonen? De communicatie met andere Vlamingen is moeilijk, want ik ken het Nederlands en de Vlaamse Gebarentaal nog niet goed. Wel ken ik Engels. Ik heb meestal contact met mijn schoonmoeder, mijn man en een vriend van mij. Het vraagt nog veel inspanningen, maar het gaat al beter. Ik ben veel alleen thuis. Ik vind één keer les Nederlands per week te weinig. Thuis blijf ik oefenen om niets te vergeten. Ik heb maar één keer per week contact met andere dove allochtonen in Mechelen. Af en toe ga ik naar de dovenclub met mijn man.

Bulent Boy aci (Turkij

e)

Mijn naam Waarom ben je hier komen wonen? is Bulent Bo yaci en ik w Ik kom van Tu Mijn dokter in Turkije zei dat ik naar Europa moest gaan oon in Mec rkije. helen. voor hoorapparaten. We gingen eerst naar Italië, maar Ik ben in 1 992 naar h ier gekome daarna werden we n en was to doorverwezen naar Frankrijk. Uiteindelijk belandden en 16 jaar. we in België in 1992. Is je familie mee verhuisd? Ja, ik ben met mijn familie naar hier gekomen. Was het moeilijk om je aan te passen aan het leven in België? (Weer, eten, …) Het was moeilijk in het begin, omdat ik wou studeren, maar dat mocht niet van een familielid. Ik wachtte dus tot dat familielid stierf, en begon in 2006 te studeren voor kleerma-

ah Fawzi Abdall

ker. Het eten hier valt goed mee. Mijn vrouw maakt Turks eten en er zijn veel pitabars in de buurt. Dus alles is OK voor mij. Ik ga ook veel naar Turkije en soms ook naar Frankrijk. Daar heb ik ook familie. Hoe verloopt de communicatie met Vlamingen? Ontmoet je ook andere allochtonen? Ik heb geen dove vrienden, wel horende vrienden.

(Irak)

in Hoeilaart. lah en ik woon al d b A zi w Fa men. Ik was Mijn naam is naar hier geko 6 0 0 2 in en b . Ik Ik kom uit Irak d. u o ar toen 27 ja

Waarom ben je hier komen wonen? Omdat de situatie in Irak niet meer veilig was. Toen Amerika Irak bezette, raadden mijn ouders mij aan om weg te vluchten omdat het te gevaarlijk werd. Toen ik in Turkije was aangekomen, stapte ik in een vrachtwagen met een vriend. Na een rit van 6 dagen moest ik uitstappen van de chauffeur en toen zag ik de vlag van België. Zo ben ik dan hier gebleven. Is je familie mee verhuisd? Neen, ik ben alleen weggevlucht. Was het moeilijk om je aan te passen aan het leven in België? (Weer, eten, …) Neen, in het begin was het even aanpassen, maar daarna vond ik hier alles goed. Ik vind het hier leuk en wil niet terug naar Irak. Wat zijn de verschillen tussen uw eigen cultuur en de Belgische cultuur? Het grote verschil is de omgang met mensen, vooral met vrouwen. In Irak mochten we geen plezier of grapjes maken met vrienden en ook niet met vrouwen. Vrouwen en mannen worden daar verschillend behandeld. Ik voel me hier erg vrij. Ik vind de mensen hier ook erg behulpzaam.


Ik krijg hier veel hulp, terwijl men in Irak alles alleen moet doen. Welke aanpassingen heb je moeten doen om beter te integreren? (taallessen, opleidingen,…?) Toen ik in België aankwam, waren we in Brussel, maar later werd ik door justitie doorverwezen naar Gent en mijn vriend naar Wallonië – hij is later teruggekeerd naar Irak wegens familiale redenen. In Gent wou ik doven ontmoeten voor sociaal contact. Op een dag kwam ik een Dove persoon tegen en kreeg de contactgegevens van FevladoPassage. Daar kreeg ik veel hulp, onder andere bij het invullen van papieren, en het regelen van tolken en zaken bij justitie. Nu bestaat er een opleiding Nederlands voor dove allochtonen, en daar heb ik me voor ingeschreven. Vroeger kreeg ik ook hulp van het OCMW, maar nu heb ik werk en leid ik mijn leven zelfstandig; ik heb het OCMW niet meer nodig. Hoe verloopt de communicatie met Vlamingen? Ontmoet je ook andere allochtonen? Ik ga graag om met Dove Vlamingen en ik ken de Vlaamse en Waalse Gebarentaal goed. Met hen kan ik plezier maken en over vanalles babbelen. Ik zit ook in een voetbalploeg. Met andere dove allochtonen gaat het wat moeilijker door het gebruik van verschillende gebarentalen.


12-02-2009 13:43:05

Kunt u eens vertellen wat u verstaat onder een ‘alDirk Neme lochtoon’? geer - lesg Een allochtoon is een persoon die in België woont ever maar afkomstig is van een ander land. Mijn naam is Dirk Nem Wat is je beroep (of vrijwilligerswerk)? Hoe ben jij egeer. Ik wo Mijn vrouw on nu in Ha in contact gekomen met dove allochtonen? Minne Raey relbeke. makers is e Ik ben gepensioneerd ingenieur. Als vrijwilliger geef veneens vri jw illigster. ik les aan een paar kinderen, aan dove allochtonen in Mechelen en ik ben ook secretaris van Fevlado-Senioren. Ik ben samen met mijn vrouw in contact geWat zijn meestal de beweegredenen om naar België te komen met dove allochtonen omdat zij in haar tolkstudie komen? VGT als thema voor haar thesis gekozen had: ‘Kan VGT een Die zijn mij meestal niet bekend. Enkelen zijn zeker vluchdove allochtoon helpen bij het leren van het Nederlands?’. teling. Wat waren jouw ervaringen? Positief of negatief? Kan Zijn er meer dove allochtonen in vergelijking met vroeje er wat meer over vertellen? ger? Zijn er dingen die opvallen, bijvoorbeeld zijn er De eerste ervaringen van mijn vrouw waren zeer positief. veel allochtonen van een bepaald land? De dove vrouw die ze begeleidde haalde in haar examen Ik weet niet of er meer dove allochtonen zijn dan vroeger. Nederlands (voor horenden!) zeer goede punten. We zijn nog maar twee jaar bezig. Het aantal cursisten is bij Verloopt de communicatie meestal moeilijk? Hoe los je ons iets meer dan 10. Zij komen uit zeer diverse landen. Uit zoiets op? Gaat het via gebarentaal gemakkelijker dan Marokko zijn er toch een paar. via geschreven/gesproken taal? Merkt u soms dat ze zich moeilijk kunnen aanpassen De communicatie is inderdaad, zeker in het begin, rede- aan onze cultuur? Hoe merkt u dat? En hoe probeert u lijk moeilijk. Meestal pikken de doven relatief snel iets op dit op te lossen? van de Vlaamse Gebarentaal. Gebarentaal (of tekeningen) Zij hebben natuurlijk hun eigen cultuur (want ze zijn bijis/zijn in het begin de enige mogelijke vorm van commu- voorbeeld moslim). Ik zie ze waarschijnlijk te weinig (éénnicatie. maal per week) om te zien of ze moeilijkheden hebben om Kom je ook in contact met hun familie? Zijn die meestal zich aan onze cultuur aan te passen. Sommigen hebben horend of doof? zeker moeite, ook omwille van communicatiemoeilijkheIk kom eigenlijk bijna niet in contact met hun familie. Voor den, om zich te integreren. Ik denk dat de meesten eerder zover ik weet zijn er mensen uit een dove familie maar ook teruggetrokken leven. Het zou mijn inziens goed zijn inuit horende families. De meesten, denk ik, zijn lid van ho- dien de dovenverenigingen ze actief bij hun activiteiten rende families. zouden proberen te betrekken.

Verblijfsvoorwaarden bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) Je bent doof of slechthorend, maar niet in België geboren? Dan kan je pas beroep doen op het VAPH als je voldoet aan de verblijfsvoorwaarden: • werkelijk en wettelijk in België verblijven = ingeschreven zijn in het bevolkings- of vreemdelingenregister. • kunnen bewijzen dat je vóór je aanvraag al 5 jaar, doorlopend, in België verblijft. Of 10 jaar in de loop van je leven. Met andere woorden, dove en slechthorende personen, die niet in België geboren zijn, kunnen pas na deze 5 of 10 jaar bijstand vragen aan het VAPH. Maar er zijn uitzonderingen, waardoor sommigen toch beroep kunnen doen op het VAPH: • je bent Belg • je bent burger van de Europese Unie en geniet van de Sociale Zekerheid (vb. ziekteverzekering betalen,…) • je bent erkend als vluchteling of je hebt het subsidiair beschermingsstatuut • je bent erkend als staatloze of als persoon met een onbepaalde nationaliteit • je hebt/had recht op verhoogde kinderbijslag door de handicap van een kind • je bent minderjarig en door de Jeugdrechtbank in een door het VAPH erkende voorziening ondergebracht werd • je bent minderjarig en door het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg naar een observatie- en behandeling- centrum van het VAPH verwezen.

Voor meer informatie en vragen, contacteer Fevlado-Passage: [email protected]

WWW:

;

www.vaph.be www.vmc.be



12-02-2009 13:43:06

HET INBURGERINGSTRAJECT Het inburgeringstraject is de weg die de inburgeraar kan/moet afleggen om zich te integreren in Vlaanderen of Brussel. Als personen, die niet in België geboren zijn, in Vlaanderen of in Brussel komen wonen, dan kunnen (of moeten) zij zich aanmelden bij één van de 8 onthaalbureaus in Vlaanderen. Daar krijgen zij informatie over het inburgeringstraject. Een persoon die een inburgeringstraject volgt noemt men een inburgeraar. Het inburgeringstraject is de weg die de inburgeraar kan/moet afleggen om zich te integreren in Vlaanderen of Brussel. Het doel is zo snel mogelijk zelfstandig zijn weg vinden en actief deelnemen aan de samenleving. Inburgeraars worden begeleid door een trajectbegeleider van het onthaalbureau in de regio waar men woont.

Het inburgeringstraject bestaat uit 2 delen: Eerste deel:

Dit deel wordt gecoördineerd door het onthaalbureau en bestaat uit een vormingsprogramma: − Maatschappelijke oriëntatie: de onthaalbureaus maken de inburgeraars wegwijs in onze samenleving aan de hand van thema’s zoals de Belgische staatsstructuur, onderwijs, mobiliteit, gezondheidszorg en waarden en normen. − Een basiscursus Nederlands: ‘Het huis van het Nederlands’ zal doorverwijzen naar het voor de persoon meest aangepaste lessenpakket. − Loopbaanoriëntatie: dit omvat begeleiding naar verder studeren, werken, deelname aan het socio-culturele aanbod, vrijwilligerswerk en andere vormen van vrijetijdsbesteding. Hierbij kan de VDAB ingeschakeld worden. Bij specifieke vragen of nood aan specifieke begeleiding, zal de trajectbegeleider de inburgeraar in contact brengen met de juiste diensten of organisaties.

Tweede deel: Als inburgeraars het vormingsprogramma gevolgd hebben, dan krijgen zij een attest van inburgering. Met dit attest kunnen zij instappen in het secundaire inburgeringstraject en een beroepsopleiding of een opleiding tot zelfstandig ondernemerschap volgen, verder Nederlands studeren, zich inschrijven in het hoger onderwijs of kiezen voor vrijwilligerswerk.

WWW:

SUBSIDIAIR BESCHERMINGSSTATUUT

;

Personen die hun thuisland hebben verlaten omdat hun leven in gevaar is kunnen in België bescherming en het recht op verblijf krijgen via het subsidiair beschermingsstatuut. Als de persoon niet erkend kan worden als vluchteling, maar hij kan bewijzen dat hij bij zijn terugkeer naar zijn thuisland “een reëel risico op ernstige schade” loopt, dan kan hij het subsidiair beschermingsstatuut krijgen. Hij mag dan tijdelijk in België verblijven.

Interessante websites: www.vmc.be www.inburgering.be www.vreemdelingenrecht.be

uitgebreide informatie op www.fevlado.be

Voor meer informatie, contacteer Fevlado-Passage: [email protected] 10



12-02-2009 13:43:06

Tunhout - JC De Kempen email: [email protected] website: www.piramime.be/jcdk Lokaal: ‘Sociaal - Cultureel Centrum Piramime’ Hendrik Consciencestraat 17 2300 Turnhout Kortrijk - JW De Haerne email: [email protected] website: www.jwdhc.be lokaa: ‘Clubhuis De Haerne’ Kortrijksestraat 70 8501 Kortrijk - Heule Hasselt - JC De Blauwe Reiger email: [email protected] website: www.vzw-limburgia.be Lokaal: ‘De Schakel’ Rechterstraat 43 3511 Hasselt - Kuringen. Gent - JC De Joker email: [email protected] website: www.jcdejoker.be Lokaal: ‘GTG Gent - DOC Gent’ Dendermondsesteenweg 449b 9070 Destelbergen

Op de AV is alles goed verlopen en ook stelden zich 2 nieuwe bestuursleden kandidaat: Nadine Buldwald en Sammy Van Landuyt. JF heet ze welkom in 2009! In nieuwe jaar hopen we nieuwe ideeën, creaties, fantasieën, .. te kunnen uitwisselen met de jeugdclubs. Ook zijn er veel vernieuwingen nodig, zo blijft JF fris en JONG!

Antwerpen - JC De Vlinder Email: [email protected] website: www.jcdevlinder.be Lokaal: ‘Madosa’ Haantjeslei 213 2018 Antwerpen.

Brugge - JW Dewitte’s Doordrijvers Email: [email protected] website: www.jwdwd.be Lokaal: ‘Den Arend’ Arendstraat 34B 8000 Koolkerke

Nieuw in ‘09


Het nieuwe jasje van de jongerenkrant had je al de vorige keer kunnen zien. Maar in de vorige krant stond niet dat JF een nieuw visioen 2009 heeft. Dat zal je op de nieuwe website van JF kunnen zien. Ja, JF is bezig met een nieuwe website te bouwen, zoals we jullie hebben beloofd op de AV. We laten nog weten wanneer deze online zal gaan.

In deze jongerenkrant: Visioenen van Jong-Fevlado. Interviews met Mohamed Ahmad, Julia Marsus en Nadine Buchwald. Estafette: “Denken en leren Doven op een andere manier dan Horenden?” met Stefaan Breemersch WIE ZIJN WE? Voorzitster: Hilde Verhelst; Verantwoordelijk: sensibilisatie (jongerenkrant en website), cursusavonden, EUDY en WFDY, leiding bij vergaderingen, contact met binnen- en buitenland; Secretaresse: Debbie Van Bruyssel; Verantwoordelijk: sensibilisatie (website), EUDY en WFDY, backup administratie, vertalingen, emails beantwoorden, opvolgen en contact houden met binnen- en buitenland, verslagen op vergaderingen; Schabewaardster: Rushelle Madridondo-Caubergs; Verantwoordelijk: financieel verslag, WDD; Nadine Buchwald; Verantwoordelijk: JF kamp, een dag op stap, jongerenfestival; Sammy Van Landuyt; Verantwoordelijk: contact opnemen met SHC, JF kamp, jongerenfestival; Adiviseurs: Stefaan Breemersch en Geert Dirickx; Verantwoordelijk: tips geven over jongerenwerkingen, zorgen voor goede communicatie met jongerenwerkingen en Jong-Fevlado Dovennieuws 2009 nr.2 Jongerenkrant

11

12-02-2009 13:43:08

JONG-FEVLADO VISIOENEN 2009 Cursusavonden

Meer en meer komen er nieuwe thema’s over de dovengemeensschap aan bod, maar velen kennen niet altijd de betekenis, vandaar dat Jong Fevlado nieuwe thema’s rond autisme, leiderschap, debatargumenten, ownerschip, WFDY of EUDY, Deafhood, ... aan de jongeren wil doorgeven. Op die manier kunnen de jongeren hierover dieper nadenken en komt er meer actie in Vlaanderen.

Sensibilisatie

Sensibilisatie is ook een heel belangrijk woord in de jonge dovenwereld. De dovenwereld is op zich al een heel kleine wereld, er moet reclame voor gemaakt worden. Hoe kunnen we dat doen? Misschien moeten we meer op straat komen? Alleen de website en een infopakket zijn niet voldoende. In 2009 willen we ons ook focussen op sensibilisatie. Hebben jullie misschien een idee? Neem dan met JF contact op.

WDD

Op WDD wil Jong Fevlado iets doen voor de jongeren (en ook voor de ouderen). Graag wil JF de integratie tussen jongeren en ouderen laten groeien. Misschien organiseert JF weer een open Podium. Dan kunnen de jongeren hun fantasie en ideeën, ... kwijt op het podium!

Jongerenfestival

Op de jeugdraad hebben we besproken dat we iets nieuws wilden doen en iemand had een geweldig idee: opnieuw een jongerenfestival organiseren in Vlaanderen in 2010!! De laatste keer was alweer in 2002, dus we moeten dat zeker opnieuw doen. Jongeren hebben zoveel ambities, op die manier kunnen we tijdens het jongerenfestival proeven van verschillende attracties

Jong Fevlado Kamp

Door het succes van het vorige kamp wil JF opnieuw een kamp organiseren met ondersteuning van de werkgroep. We willen het weekend ook langer maken. In 2009 proberen we hieraan te werken zodat de jongeren meer tijd hebben om elkaar te leren kennen via verschillende jeugdclubs/ jongerenwerkingen.

EUDY en WFDY

Iedere jaar organiseert Eudy of WFDY een kamp. Dit jaar organiseren ze een kamp voor junioren van 13 tot 17 jaar. Twee Belgen, dus één Vlaming en één Waal, mogen deelnemen aan het kamp en maken kennis met internationale gebaren en zullen een andere cultuur leren kennen.

Uitstap met Jc’s en Jw’s

JF organiseert jaarlijks een kamp. Eén keer per jaar samenzijn vindt JF veel te weinig, vandaar dat JF het volgende ook zal organiseren: een dag op stap met andere jeugdclubs en jongerenwerkingen. Zo kunnen de jongeren ook nieuwe gezichten leren kennen.

Verge lijking tussen onze eigen federatie en een buiten landse federatie De laatste tijd gaan Dove jongeren minder en minder naar dovenclubs. Er kwamen ook weinig nieuwe leden bij de jeugdclubs, evenals weinig nieuwe kandidaat-bestuursleden bij de jeugdclubs voor 2009, wat JF een beetje zorgen baart. Daardoor zijn er jeugdclubs die ophouden met bestaan, zoals in Hasselt, De Blauwe Reiger. Gebeurt dat ook in andere landen? JF wil even een kijkje nemen bij buitenlanders die nu in Vlaanderen wonen. JF interviewt onze buren Wallonië en Duitsland en het verre Libanon.

Hoeveel? gdclubs? en je eigen u je n e ig tuss w land e zien jullie Heeft jou Vraag 1: Welke verschillen anderen? ns la oals bij o : Vraag 2 ) en deze hier in V jeugdfederatie, z (s n jeugdclub eb je ook een eige H elke? ? Zoals w Vraag 3: o? hillen? Ja JF veranderen om d c la rs v e e v F g te n Jo n gro gdclubs e Zie je ook Vraag 4: at kunnen de jeu in VlaanW jongeren e Vraag 5: maken? d n a a llen te het beter il je nog iets verte W : 6 g a ra V deren?

12


Mohamed Ahmad

Afkomstig uit Libanon 26 jaar Woont al 18 jaar in Antwerpen maar leefde voordien in Libanon. Heeft een vriendin, Assaf Lama Lid van Jeugdclub De Vlinder Vraag 1: Nee, er is geen jeugdclub in Libanon. Vroeger hebben Doven geprobeerd om een jeugdclub op te richten maar het is niet gelukt. Er zijn veel problemen: in Libanon is het nog altijd oorlog dus dacht men helemaal niet aan de oprichting van een jeugdclub, men had andere problemen aan het hoofd. Vraag 2: Dus ik kan moeilijk vergelijken tussen België en Libanon. Nadat Doven zijn afgestudeerd gaan ze hun eigen weg en hebben nog heel weinig contact met Doven. Ze zijn erg geïso-

Dovennieuws 2009 nr.2 Jongerenkrant

12-02-2009 13:43:08

Doven nieuws Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai Gent

Recommend Documents