D oven nieuws
België - Belgique P.B. 9000 Gent X P702024 3/6148
afgiftekantoor GENT X
jaargang 86 - nummer 1 tweemaandelijks januari-februari 2011
Tijdschrift van Fevlado vzw Federatie van Vlaamse Dovenorganisaties Stropkaai 38 - 9000 Gent
Thema: LEZEN
KAFT 2011 nr 1.indd 1
15-12-2010 09:27:34
FEVLADO Federatie van Vlaamse DovenOrganisaties vzw AANGESLOTEN DOVENVERENIGINGEN AALST – ‘HOOP IN DE TOEKOMST’ Contact : Roger Van Impe – Calloystraat 32 – 1790 Teralfene, fax 053/68.20.36
NATIONAAL SECRETARIAAT Fevlado vzw Stropkaai 38 - 9000 Gent Tel.: 09/224.46.76 - Fax: 09/329.07.47 E-mail:
[email protected] www.fevlado.be Fevlado-Diversus vzw Stropkaai 38 - 9000 Gent Tel. 09/228.59.79 - Fax: 09/329.07.47 E-mail:
[email protected] Fevlado-Passage vzw Stropkaai 38 - 9000 Gent Tel. 09/329.63.36 - Fax: 09/234.14.55 E-mail:
[email protected] Oovoo ID: fevlado-passage
FEVLADO - LEDENBEWEGING: AFDELINGEN EN AANGESLOTEN ORGANISATIES • Vlaamse DovenVerenigingen E-mail:
[email protected] • Jong-Fevlado E-mail:
[email protected] • Fevlado-senioren E-mail:
[email protected] • Fevlado “Helen Kellerclub” (HKC) E-mail:
[email protected] [email protected]
ANTWERPEN – ‘MADOSA’ Lokaal en secretariaat: Haantjeslei 213 – 2018 Antwerpen –
[email protected] – Tel/Fax: 03.238.56.77 - www.madosavzw.be Afdelingen: Sportafdeling ‘Dosporta’ – Jeugdclub ‘De Vlinder’ – Damesclub ‘Dodocan’ – Ontspanningsclub ‘Dovca’ – 50-plussers ‘ Dosena’ – Toneelclub ‘Andothe’ – Motoclub ‘Domocan MTC’ – Holebiworld ‘Pink’ BRUGGE – ‘NOWEDO’ Lokaal en secretariaat: Polderstraat 76a – 8310 Brugge St-Kruis – Fax: 050/67.34.31 –
[email protected] – www.nowedo.be Afdelingen: Sportvereniging ‘KSKD Brugge’ – ‘Mountainbike Club’ – Wandelclub – Jeugdclub ‘De witte doordrijvers’ - Cultuur- en ontspanning ‘De zeester’ – Damesclub ‘Ladies Only!? – ’t Kompas’ – 55 plussers ‘Nowedo-senioren’ – Kon. Brugse dovenverenigingen – Brugse Gebarenkring BRUSSEL – ‘TRED’ Lokaal: Cammeland – Lijsterbessenbomenlaan 3 – 1200 Kraainem – ingrid.desmaele@telenet of
[email protected] – www.tred.be EEKLO – ‘DE MEETJESLANDSE DOVENVRIENDEN’ Lokaal: Balgerhoeke 180 – 9900 Eeklo Contact: Raf Reyniers, Urseldorp 6 B2 – 9910 Ursel -
[email protected] GENT – ‘GTG ‘ Lokaal: Stropkaai 38 – 9000 Gent – Fax: 09/343.80.04 –
[email protected] – www.gtg-gent.be Secretariaat: Chantal Roose – Begonialaan 15 – 9930 Zomergem Afdelingen: Sportclub ‘KSKD Surdac Gent’ – Kinderclub ‘DoCoclub’ – Jeugdclub ‘De joker’ – Damesclub ‘Gentse damesclub ter doven’ - ‘Cultuur en Vorming’ – Manillenkaarters – Gentse Gebarenkring HALLE – ‘KONINKLIJKE DOVEN BOND’ Contact : Jacqueline Groeninckx ,Werfstraat 6 - 1570 Galmaarden HASSELT – ‘LIMBURGIA’ Lokaal en secretariaat: Rechterstraat 43 – 3511 Kuringen-Hasselt – Tel/Fax: 011/22.19.14 –
[email protected] – www.vzw-limburgia.be Afdelingen: Sportvereniging ‘Lido-sport’ – Ontspanningsclub ‘De Stille Genieters’ – 55 plussers ‘Limburgia Senioren’ KORTRIJK – ‘DE HAERNE CLUB’ Lokaal en secretariaat: Kortrijksestraat 70 – 8501 Heule – Tel/Fax: 056/36.02.32 –
[email protected] – www.dehaerneclub.be Afdelingen: Sportclub – Kaartersclub - Kinderclub ‘Dobbelsteentjes’ – Jongerenwerking – Ontspanningsclub – 55+ - Toneelclub ‘Niemand Perfect’ – Kortrijkse Gebarenkring ‘KGK’ – Stil en Blij Ieper KORTRIJK – ‘DE GETROUWE VRIENDEN’ Contact : Freddy Haghebaert - Toekomststraat 31 - 8581 Avelgem -
[email protected] afdelingen : De Vurige Manillers - De Levensgenieters - De Orde van den Vlaschaard LEDEBERG – ‘DE VRIENDEN VAN PRIESTER DE L’EPEE’ Lokaal: Van den Heckestraat 39, 9050 Gent-Ledeberg Contact: Thierry Bekaert- Stijn Streuvelslaan 63, 9800 Deinze of per mail:
[email protected] - http://www.lepeetjegent.be
• Fevlado-Ontspanning E-mail:
[email protected]
NINOVE – ‘DE DENDERVRIENDEN’ Contact : Gerda Bertels, Hazelaarswijk 35 - 1755 Oetingen – fax: 054/56.68.45 – www.dedendervrienden.be
Stropkaai 38 - 9000 Gent Tel.: 09/224 46 76 Fax: 09/329 07 47
SINT-NIKLAAS – ‘DE WAASVRIENDEN’ Contact : Rony Mets, Wijnstraat 48 - 9170 Sint-Pauwels – fax: 03/777 95 13 –
[email protected]
• Vlaamse Doven Sportbond vzw (VDSB) E-mail:
[email protected] Noorderbiesten 32 9810 Eke (Nazareth) GSM 0478-65 36 96
Binnenkant kaft voor DN 2011.ind1 1
TURNHOUT – ‘PIRAMIME’ Lokaal en secretariaat: H. Consciencestraat 17 – 2300 Turnhout – Tel/Fax: 014/42.80.60 –
[email protected] – www.piramime.be Afdelingen: Sportvereniging ‘Kedosport’ – Kaartersclub ‘Kedoka’ - Biljartclub ‘Kebildo’ – Vissersclub ‘Kedovis’ – Kinderclub ‘Kedokids’ – Jeugdclub ‘De Kempen’ – Cultuur- en ontspanningsvereniging ‘Kemados’ – Bezigheidsclub ZOTTEGEM – ‘DE EGMONTSVRIENDEN’ Lokaal: Ontmoetingscentrum Leeuwergem – Gentsesteenweg 306 – 9620 Leeuwergem –
[email protected]
14-12-2010 11:40:05
VOORWOORD Beste lezer, Fevlado wenst je een prachtig 2011 toe! Het wordt een belangrijk jaar, een feestjaar, want de Vlaamse Gebarentaal werd 5 jaar geleden, op 26 april 2006, erkend! Fevlado wil deze verjaardag vieren, en zal in de week van 26 april de aandacht vragen van politici, beleidsmakers, maar ook van de Vlaamse Dovengemeenschap zelf; binnenkort verspreiden we meer details over het programma! Tegelijkertijd zullen we er ook op wijzen dat er nog veel moet gebeuren om de woorden van de erkenning van VGT om te zetten in daden. Eind vorig jaar werd rond de implementatie van de wetgeving van gebarentalen een belangrijk en groots congres georganiseerd in Brussel, waarop alle Europese Dovenfederaties aanwezig waren en waar ze samen de ‘Brussels Declaration on Sign Languages in the European Union’ ondertekenden. Ook Fevlado ondertekende deze verklaring; het bestuur zette daarmee een belangrijke stap in de richting van een mensenrechtenvisie ter vervanging van de vroegere en overheersende handicapvisie: gebarentaal moet gestimuleerd en gerespecteerd worden, omdat het gebruik ervan voor dove personen een mensenrecht is, en niet langer omdat dove personen ‘gehandicapt’ zijn en dus ‘een eigen taaltje hebben’. En maar goed ook dat Fevlado deze verklaring ondertekende! Want ook de VN-Conventie voor de Rechten van Personen met een Handicap is het eerste internationale verdrag dat uitgaat van mensenrechten als basis. De WFD was betrokken bij de opmaak van deze VN-Conventie en eind vorig jaar volgde dan de EUD met de Verklaring van Brussel, mee ondertekend door Fevlado. Deze twee documenten worden belangrijke instrumenten om te ijveren voor gelijke rechten voor dove personen en de Vlaamse Gebarentaal! België ondertekende en ratificeerde in 2009 het VN-Verdrag voor de Rechten van Personen met een Handicap en moet dit jaar een eerste rapport opsturen, waarin zij aantoont dat ze opvolgt wat in het Verdrag staat. Er staat dus niet alleen feest op het programma van Fevlado, maar ook de zware taak om de uitvoering van dit Verdrag op te volgen, en ervoor te zorgen dat we zelf ook een rapport opmaken. De VN noemt dit een ‘schaduwrapport’; overheden zijn over het algemeen geneigd de situatie op het gebied van rechten in hun land nogal rooskleurig voor te stellen. Een schaduwrapport geeft aan maatschappelijke organisaties de kans om hun visie op de situatie in hun land te presenteren. Fevlado moet en zal in 2011 haar rol spelen, zowel in de viering van 5 jaar erkenning VGT, als in het rapporteren van de situatie van dove personen in Vlaanderen op vlak van mensenrechten. We hopen alvast dat beide gebeurtenissen positieve gevolgen zullen hebben. Wij hebben er alvast zin in!
Inhoud Voorwoord..................................................................................... 1 THEMA: Lezen............................................................................... 2 - Boeken................................................................................... 2 - Vijftien vingers en een hoofd......................................... 4 - Luisterogen wint Wablieftprijs 2010........................... 5 De stem van 650 miljoen keer één........................................ 6 Conferentie over implementatie wetgeving erkenning gebarentalen........................................................... 8 Verandering bij FOD Sociale Zekerheid............................. 10 JONGERENKRANT....................................................................... 12 Column........................................................................................... 16 De week van...Goedele De Clerck......................................... 17 Het VGTC stelt zich voor........................................................... 20 Fevlado senioren........................................................................ 21 Ken uw dovenclubs: de vrienden van priester De l’Epee........................................................................................ 23 Familienieuws.............................................................................. 25
3 6
21
Dovennieuws 2011 nr.1
DN januari-februari 2011.indd 1
15-12-2010 09:28:12
THEMA: Lezen Deze koude winterdagen bieden de ideale gelegenheid om nog eens een goed boek te lezen. In deze editie wil Dovennieuws haar lezers helpen met het uitkiezen van een boeiend boek die binnen hun interessesfeer valt. Daarom geven we hier enkele suggesties van boeken door, met en voor dove personen die in het documentatiecentrum van FevladoDiversus te vinden zijn. Ten slotte wordt ook een speciaal project rond lezen voorgesteld: Luisterogen. BOEKEN DOOR DOVEN Er zijn zeker en vast doven die graag schrijven in een geschreven taal. Een voorbeeld is Emanuelle Laborit. In haar succesvolle boek “Schreeuwen in Stilte” vertelt ze haar eigen levensverhaal. Meer voor de hand liggend is dat dove mensen willen ‘schrijven” in hun moedertaal, Vlaamse Gebarentaal of een andere gebarentaal, maar hoe doe je dat? De huidige visuele media maken het eigenlijk heel gemakkelijk om verhalen vast te leggen in beelden, op film, op DVD, op een website enz. Wim Emmerik is een bekende gebarentaaldichter uit Nederland. Hij maakt filmgedichten in gebarentaal. In eigen land is sinds kort de DVD “Vijftien Vingers en een Hoofd” van auteur Hilde Verhelst op de markt. Zij vertelt verhalen in haar eigen VGT en die verhalen worden dan naar het geschreven Nederlands vertaald (zie ook pagina 5).
DOVEN IN BOEKEN Er komen vaak dove personen voor in de literatuur. Het is boeiend om via de literatuur te zien hoe de dove in de loop der tijden gezien werd in de maatschappij. In “Het hart is een Eenzame Jager” van Carson McCullers is de dove persoon vreemd genoeg net diegene waar iedereen zijn hart bij komt uitstorten. In “Boy” van Bernlef is de dove persoon niet talig, hij spreekt noch gebaart en heeft dan ook geen enkele vorm van communicatie. De auteur doet een poging om te beschrijven hoe de jongen denkt, met behulp van plaatjes die hij uitknipt en in een bepaalde
DN januari-februari 2011.indd 2
BOEKEN Het hart is een eenzame jager Carson MacCullers Athenaeum-Polak & Van Gennep, april 2005 (origineel: The Heart is a Lonely Hunter, 1940) Tragische personages denken een luisterend oor te hebben gevonden bij de dove meneer Singer. Mick is een jong meisje uit een arbeidersgezin dat muziek in haar hoofd hoort, Jake is marxist en alcoholist en dokter Copeland voert een op voorhand verloren strijd tegen het zwarte onrecht. Meneer Singer heeft zo zijn eigen zorgen en verdriet en kan bij niemand terecht. Als een Jezus-figuur neemt hij op het einde van het boek alle leed van de wereld op zich.
Dovennieuws 2011 nr.1
15-12-2010 09:28:13
Spijkerschrift Kader Abdolah Berchem : EPO, 2000
Aga Akbar, de dove vader van Ismaiel, heeft in de loop van zijn leven een boek geschreven in een eigen ontworpen spijkerschrift. Na zijn dood in de Perzische bergen wordt het boek bij zijn zoon, die naar Nederland gevlucht was, bezorgd. Ismaiel probeert het leesbaar te maken, net zoals hij zijn vader vroeger verstaanbaar moest maken. Zo tovert Kader Abdolah het leven van Aga Akbar en zijn zoon Ismaiel tevoorschijn.
Bewogen: filmgedichten in gebarentaal Wim Emmerik e.a. Amsterdam : Rubinstein, 2005
volgorde legt. Het is duidelijk dat de jongen – hoewel hij geen taal heeft - niet dom is. Ook in “Spijkerschrift” beschrijft Kader Abdolah een ongewone vorm van communicatie. De vader van de schrijver was doof en kon niet schrijven. Toch noteerde hij verhalen in een zelf verzonnen “spijkerschrift”. Na de dood van de vader ontcijfert de zoon dit geschrift en ontdekt zo dat hij zijn vader nauwelijks heeft gekend.
THEMA
BOEKEN
DOCUMENTATIECENTRUM Misschien heb je wel zin in lezen gekregen? Breng dan eens een bezoek aan het documentatiecentrum van Fevlado-Diversus. Je vindt er alvast alle hierboven genoemde boeken en DVD’s. Verder bevat het documentatiecentrum ook een grote hoeveelheid informatie over dove mensen, hun taal en cultuur in de vorm van een uitgebreide collectie boeken, tijdschriften, DVD’s en eindwerken. We hebben ook een zéér uitgebreide collectie speelfilms met en van doven. Hoe worden en werden doven gezien in speelfilms, op TV, in documentaires en in ander filmmateriaal? Je ziet het onder meer in de oudere speelfilms “Mandy” (1952), “The Miracle Worker” (1962), “The Heart is a Lonely Hunter” (1968), in het baanbrekende “Children of a Lesser God” (1986) en in het meer recentere “Jenseits der Stille” (1997). Bekijk het werk van dove filmmakers zoals Levent Beskardes en Louis Neethling en de prestaties van dove acteurs en actrices zoals Marlee Matlin, Emmanuelle Laborit, Howie Seago, Marjolijn Dua, Carolien Doggen, en Johan Cleuren. Doven in de media? De grote betogingen voor meer tolkuren, de campagne van Helga Stevens, de documentaire over de familie Struylaert….. We hebben het op DVD. De catalogus is online te raadplegen via: http://brocade.vspw.be/desktop/bsg Iedereen is van harte welkom! Het documentatiecentrum is een deel van een groter geheel, het CVO Vormingsleergang voor Sociaal en Pedagogisch Werk – Gent, en is daarom iedere weekdag en op zaterdag toegankelijk voor het publiek.
Emmerik is gebarentaaldichter; hij schrijft poëzie in gebarentaal. In 2005 kwam - in samenwerking met dichter Giselle Meijer en filmmakers Leendert Pot en Anja Hiddinga - de DVD ‘Bewogen’ met vijf gedichten in gebarentaal uit. Dit is een project waarvoor de auteur, die zelf ook doof is, zijn poëzie ‘zichtbaar’ maakt voor doven. Erik Bindervoet en Robbert-Jan Henkes maakten een geschreven vertaling bij elk filmgedicht.
Schreeuwen in de stilte Emmanuelle Laborit, Luitingh-Sijthoff, 1994
Hoe ziet je leven eruit als je doof bent geboren? Hoe krijg je besef van tijd? Heb je nou wel of niet iets aan een ‘elektronisch oor’? Hoe kun je over koken praten met je vader? Is het waar dat je ondanks doofheid kunt genieten van muziek en kunt toneelspelen? Deze en nog veel meer vragen komen aan de orde in “Schreeuwen in de Stilte”, het autobiografische verhaal van de in 1972 doofgeboren Emmanuelle Laborit. Ze werd hiermee de eerste dove schrijfster die ooit in Frankrijk werd gepubliceerd.
Ludwina Degryse, medewerkster van Fevlado-Diversus, is aanwezig op donderdag van 12 uur tot 17 uur. Documentatiecentrum Fevlado-Diversus Edgard Tinelstraat 92 9040 Sint-Amandsberg voor vragen:
[email protected] Openingsuren Maandag: 8u30 - 17u00 Dinsdag: 8u30 - 19u00 Woensdag: 8u30 - 16u00 Donderdag: 8u30 - 19u00 Vrijdag: 8u30 - 17u00 Zaterdag: 8u30 - 16u00 Tijdens schoolvakanties is het documentatiecentrum gesloten, behalve op de eerste zaterdag van een vakantieperiode.
Dovennieuws 2011 nr.1
DN januari-februari 2011.indd 3
15-12-2010 09:28:14
THEMA
BOEKEN Boy J. Bernlef, Amsterdam : Querido, 2000
Het is voorpaginanieuws: een filmactrice wordt dood aangetroffen in haar appartement. En Boy, een dove jongen die zich in een kast in haar slaapkamer bevond, is de vermoedelijke dader. Maar heeft Boy de moord wel gepleegd? De ambitieuze verslaggever William Stevens begint een hardnekkige zoektocht naar de ware toedracht. Vijftien vingers en een hoofd Hilde Verhelst Vlaams Gebarentaal centrum vzw, 2010 32 min. ‘Vijftien Vingers en een Hoofd’ verzamelt vijftien gedichtjes voor kinderen tussen twee en acht jaar. Voor de eerste maal zijn deze gedichten niet vertaald uit het Nederlands maar rechtstreeks gemaakt in VGT. De auteur, Hilde Verhelst, is hiermee de eerste in Vlaanderen. De gedichtjes zijn ook naar het Nederlands vertaald op de DVD zodat ook familieleden en vrienden mee kunnen genieten.
EN VERDER:
Werelddovendag 2010 op VRT: Dit jaar deed de VRT een grote inspanning om deze bijzondere feestdag van de Dovengemeenschap meer bekend te maken bij het grote publiek. De beelden hiervan werden opgenomen en op DVD gebrand, en zijn nu uitleenbaar bij de VSPW. Collega Hilde Verhelst was te gast bij wrapster Véronique op Ketnet en collega Carolien Doggen presenteerde voor één dag naast Saartje van Den Driessche als omroepster op Eén. Wie deze beelden graag nog eens wil zien, één adres! In hun recentste boek “Ontplooiing door communicatie. Geschiedenis van het onderwijs aan doven en slechthorenden in Nederland” gaan Corrie Tijsseling en Marjoke Rietveld-Van Wingerden op zoek naar de geschiedenis van het dovenonderwijs in Nederland. Ook deze prachtige en met veel foto’s opgemaakte publicatie is nu voor de geïnteresseerde lezer beschikbaar. Voor tolken die hun competenties graag wat willen vergroten, zijn er in de VSPW-bibliotheek nu volgende boeken beschikbaar: • Anna Mindess- Reading between the Signs. • Rachel Locker McKee - Interpreting in Multilingual, Multicultural Contexts • David Gile - Basic Concepts and Models for Interpreting and Translator Training
DN januari-februari 2011.indd 4
Dovennieuws 2011 nr.1
15-12-2010 09:28:18
THEMA
‘LUISTEROGEN’ WINT WABLIEFTPRIJS 2010
Allereerst een welverdiende proficiat met de Wablieftprijs 2010! Kan je eens kort uitleggen wat Luisterogen is? Elke editie van Luisterogen is opgebouwd rond een thema: het station (2007), internet (2008) en (gezonde) voeding (2009). Het project bestaat telkens uit drie delen. In het educatieve deel leren de leerlingen tien belangrijke woorden rond het centrale thema. Vervolgens maken ze in een tweede fase kennis met het verhaal dat een bekend jeugdauteur voor het project schreef. Bijzonder is dat de auteurs, respectievelijk Jan Simoen, Edward van de Vendel en Els Beerten, hun doelgroep letterlijk voor ogen hadden. Voordat ze aan het verhaal begonnen, bezochten ze eerst een aantal keer de school. Bovendien komt de auteur het verhaal zelf in de klas vertellen. Het derde, functionele deel gaat nog een stapje verder. Hier worden praktische vaardigheden aangeleerd rond het centrale thema. De leerlingen leren de trein gebruiken, veilig met het internet werken of alles over het belang van gezonde voeding en voldoende beweging. Of hoe verhalen in de klas tot slot ook de zelfredzaamheid van de jongeren kunnen vergroten. Hoe zijn jullie op dit idee gekomen? In 2005 ontdekten mijn collega Mieke Willaert en ik de taalmethode AAD (alfabetisering allochtone doven) in Nederland. Toen we deze methode op onze school in Antwerpen uittestten, waren de leerlingen door de sterke structuur en het duidelijke format meteen erg enthousiast. We besloten de methode aan onze Vlaamse noden aan te passen. Op een warme zomerdag vertelde ik mijn zus Silvie, artistiek directeur bij De Dagen, over dit project. ‘Dat klinkt allemaal wel boeiend en leerrijk en zo’, antwoordde zij, ‘maar waar is het leuke? Waar zijn de verhalen? Iedereen hoort toch graag een verhaal?’ De Dagen stelde voor om aan het educatieve ook een artistiek luik te koppelen. En zo startte ons experimenteel leesbevorderingsproject. Hoe gaat Luisterogen te werk? Laaggeletterden warm maken voor boeken kan enkel door hen verhalen op maat aan te bieden. Dat betekent dat zowel de moeilijkheidsgraad als het onderwerp nauwkeurig op de doelgroep afgestemd zijn. Voor laaggeletterde anderstaligen wringt precies hier het schoentje. Door hun beperkte woordenschat kunnen zij enkel boeken voor kleuters of eerste lezertjes
lezen. Zulke kleurrijke prentenboeken vergroten niet alleen het leesplezier, maar ook de zelfverzekerdheid van laaggeletterden. Met het experimenteel leesbevorderingsproject Luisterogen willen we deze vicieuze cirkel doorbreken. Laaggeletterde anderstaligen moeten dus in de eerste plaats de kans krijgen om (graag) te lezen. Waar wordt Luisterogen gebruikt? Hoewel Luisterogen specifiek voor laaggeletterde dove en slechthorende jongeren ontwikkeld werd, vond het project haar weg naar andere doelgroepen. Het aantrekkelijke materiaal, de leuke manier van werken en de prikkelende verhalen bleken een welkome verademing voor elke docent in het volwassenenonderwijs (CBE en CVO) die anderstalige laaggeletterden niet langer boekjes voor kinderen wil voorschotelen. Maar ook in het secundair onderwijs worden de Luisterogen-verhalen gebruikt om aarzelende lezers over de streep te trekken. Wat zijn de reacties van de dove gebruikers? Ze vinden het altijd erg fijn om met het project te starten. Ouders vertelden ons zelfs dat hun kinderen hun cursus voor het eerst thuis lieten zien. Of dat meisje dat huilde omdat iemand koffie op haar woordkaartjes had gemorst. Dat zou vroeger nooit gebeurd zijn. Maar nu is het materiaal zo mooi. Ze koesteren het, dragen er zorg voor. Bij de eerste twee edities kreeg elke leerling een prentenboek. Voor sommigen was dat hun eerste bezit. Zij hebben heel wat moeten achterlaten in hun thuisland en plots kregen ze dan hun eerste echt boek met mooie foto’s, gesigneerd door een bekende jeugdauteur. Er zijn nu al drie edities – station, internet, voeding – wat zijn de volgende edities? We startten met een vierde en ditmaal internationale editie! Het thema is Mooi. Nic Balthazar schrijft het verhaal en komt in december naar de Antwerpse dovenschool. Luisterogen richt zich ook niet alleen meer op dove allochtone jongeren maar op iedereen voor wie informatie moeilijk toegankelijk is, zoals onder andere anderstaligen en personen met een handicap. Bedankt en nog veel succes! Meer info op www.luisterogen.be of
[email protected]
Dovennieuws 2011 nr.1
DN januari-februari 2011.indd 5
© Koen Broos
“Taal en beelden, creatief en prikkelend.” Zo omschreef de jury de winnaar van de Wablieft-prijs 2010. Met Luisterogen leren Kunstcollectief DE DAGEN en het Koninklijk Orthopedagogisch Centrum Antwerpen (KOCA) aan jonge mensen Nederlands en/of Vlaamse Gebarentaal aan de hand van verhalen en mooie beelden. Het begon als een experimenteel project om het lezen van dove, allochtone, laaggeletterde jongeren te verbeteren. Dovennieuws sprak met initiatiefneemster Oliva Moors van KOCA.
15-12-2010 09:28:19
DE STEM VAN 650 MILJOEN KEER ÉÉN: Een gesprek met Washington Opiyo Sati over HIV/AIDS in de Afrikaanse Dovengemeenschap
© Carine Munting / Peter De Vries
650 miljoen mensen op deze wereld hebben een handicap. Een groot deel daarvan woont in ontwikkelingslanden, vaak in gebieden die zwaar getroffen zijn door HIV/AIDS. Personen met een handicap lopen tot drie keer meer kans op besmetting met dit virus. Nochtans laten de meeste preventiecampagnes deze groep botweg links liggen. De film ‘The voice of 650 million times one’ vertelt het verhaal van personen met een handicap die geconfronteerd worden met HIV/AIDS. Het is een portret van een aantal moedige mensen die, ondanks de vooroordelen en sociale uitsluiting waarmee ze dagelijks geconfronteerd worden, blijven opkomen voor hun rechten. In deze film krijgen ze een stem, een stem die ze delen met hun 650 miljoen lotgenoten. Voor de Belgische première georganiseerd door Platform Handicap en Ontwikkelingssamenwerking (PHOS) zakte één van de hoofdpersonages, de dove Keniaan Washington Opiyo Sati, af naar België. Washington werkte tot voor kort bij Liverpool VCT als coördinator van het team dat dove personen in Kenia bewust maakt over HIV/AIDS. Dovennieuws strikte hem voor een interview.
begrijpen wat precies het probleem is voor mensen met een handicap.
Washington Oplyo Sati en interviewster Hilde Verhelst DN: Welkom in België. Wij zijn heel blij u te ontmoeten. Kan u ons wat meer vertellen over “The voice of 650 million times one”? W: Dank u voor uw vraag. Deze film richt zich op twee continenten, namelijk Afrika en Azië. Het doel van de film is om aan de wereld duidelijk te maken met welke problemen mensen met een handicap dagelijks geconfronteerd worden. Als Afrikaans land werd Kenia gekozen en als Aziatisch land Vietnam. Samenvattend, deze film wil de wereld een gevoel geven, hen doen
DN januari-februari 2011.indd 6
DN: Welke problemen hebben mensen met een handicap in Afrika? W: Ze hebben veel problemen, bijvoorbeeld de kwestie van toegankelijkheid. Voor mensen met een beperking geldt dat als ze ergens naartoe willen in Afrika het altijd ver reizen is. In gebouwen bijvoorbeeld zijn er ook geen liften. Er zijn geen tolken gebarentaal voor doven en dat zorgt voor een obstakel in de communicatie. Sommige mensen met een beperking zijn heel intelligent en hebben veel potentieel, maar de samenleving zelf zorgt voor veel obstakels. Mensen met een handicap kunnen echt slagen in het leven en kunnen hun steentje bijdragen bij de ontwikkeling van hun land, maar nu verhindert de samenleving dit zelf. Bijvoorbeeld in Afrika, daar hebben velen HIV en zijn er geen diensten voor hen beschikbaar. Een persoon met een handicap wil bijvoorbeeld naar het ziekenhuis gaan, maar de dokter en verpleegster willen deze persoon niet bijstaan. Deze persoon heeft al een handicap, en nu ook nog AIDS. “Hoe of waar heeft die wel seks gehad?”, vragen de anderen zich af. Zij hebben van tevoren een erg negatieve houding tegenover deze persoon en hij of zij zal de nodige diensten niet krijgen in dat ziekenhuis. DN: Van deze 650 miljoen mensen met een handicap, zegt u dat ze drie keer meer kans hebben om HIV/AIDS te krijgen… W: We hebben onderzoek gedaan en gezien dat mensen met een handicap tot drie keer meer het risico lopen dan mensen
Dovennieuws 2011 nr.1
15-12-2010 09:28:24
zonder handicap. Dit komt doordat er een tekort is aan informatie, en als ze info krijgen is dat maar heel weinig. In Afrika is de informatie bijvoorbeeld in het Engels geschreven. Horende mensen, of mensen zonder handicap, zullen dit lezen en begrijpen het misschien. Met advertenties op tv net hetzelfde: mensen zonder handicap bekijken die en begrijpen of horen alleszins de boodschap. Ook wonen veel mensen met een handicap diep in de landelijke gebieden, waar er geen informatiekanalen zoals radio en tv zijn. Het is er erg moeilijk om deze informatie te bekomen. En daardoor komt het dat deze persoon niet weet hoe hij zichzelf tegen HIV/AIDS moet beschermen. Voor andere mensen is dit eenvoudiger. Ook krijgen mensen met een handicap vaak een stigma, ze worden thuis gelaten. In Afrika bijvoorbeeld worden mensen met een mentale beperking als het ware verstopt. Mensen willen niet dat anderen weten dat ze een kind hebben met een mentale beperking. Sommige kinderen worden zelfs verkracht en krijgen daardoor HIV. Als die mensen nu eens de kans hadden om naar een ziekenhuis te gaan om zich te laten testen, want misschien werd HIV of een andere seksueel overdraagbare ziekte op hen overgedragen, maar dat hebben ze niet. Natuurlijk weet jij dat als je seks hebt met iemand die HIV heeft en je zelf niet positief bent, je positief kan worden. Deze mensen met een handicap in ontwikkelingslanden weten niet waar ze bepaalde diensten moeten vinden. Een horende persoon weet dat en zal een test laten doen en dan advies krijgen. Maar een doof persoon weet bijvoorbeeld niet waar hij naartoe moet. Die blijft gewoon denken dat hij gezond is en is er zich totaal niet van bewust. Deze persoon beseft wel dat hij verkracht is, maar beseft niet dat hij daardoor het HIV-virus kan oplopen. DN: Zijn er veel dove mensen in Kenia met HIV? W: Op mijn vorige werkplaats werkte ik in een programma rond HIV en AIDS. Maar tegenwoordig werk ik bij een andere organisatie, de Leonard Cheshire Disability. Vroeger werkte ik bij Liverpool VCT, waar we raadgevingen en testen voorzagen voor dove mensen in Kenia. We hadden dove mensen in dienst die de raadgevingen deden en de dove personen op HIV testten. Een dove persoon kwam bij ons, deed een test en werd dan bijgestaan met gebarentaal. We verzamelden ook die data, konden eruit afleiden of deze persoon positief testte op HIV, en hoeveel mensen er positief of negatief getest werden.
Washington Opiyo Sati met Frank Van de Perre, voorzitter FevladoPassage
Washington Opiyo Sati met Vlaams parlementslid Helga Stevens
DN: Jij speelde mee in deze film, samen met een groep mensen met een handicap. De film werd onlangs voorgesteld in Nederland en België. Hoe voel je je daarbij? W: Ik ben echt gelukkig. Ik moest helemaal naar België overvliegen, en de mensen die ik zag op de voorstelling, mensen met verschillende achtergronden, reageerden allemaal zo positief op de film. Velen stelden me ook verschillende vragen op de voorstelling. Ik denk dat het leerrijk was voor hen om te zien wat er gebeurt in Afrika. Wanneer ik mezelf ook op het scherm zag was ik erg blij.
DN: Bedankt om naar hier te komen en dat we je mochten interviewen!
foto’s: © PHOS
DN: Heb je nog een laatste boodschap voor de Belgische bevolking? W: Het enige wat ik hen graag zou zeggen is dat ik weet dat de problemen in België en Afrika niet helemaal dezelfde zijn. Maar een doof persoon heeft een tolk nodig om te communiceren, net zoals in Afrika waar we de communicatie moeten verbeteren zodat deze dove mensen toegang krijgen tot verschillende diensten. Ik zou willen voorstellen dat dove personen uit Kenia en België samenwerken om de situatie te verbeteren.
Washington Opiyo Sati tijdens de voorstelling van de film
Het interview is ook te bekijken op www.fevlado.be Dovennieuws 2011 nr.1
DN januari-februari 2011.indd 7
15-12-2010 09:28:27
Conferentie in het Europees Parlement over implementatie wetgeving erkenning gebarentalen en verklaring van Brussel 2010 Op vrijdag 19 november 2010 ging in het Europees Parlement in Brussel de “Implementation of Sign Language Legislation” (Implementatie van Gebarentaalwetgeving) conferentie door. De conferentie werd georganiseerd door Europees Parlementslid Adam Kosa en de European Union of the Deaf (EUD). Laszlo Tokes, de vice-president van het Europees Parlement opende de conferentie samen met Viviane Reding, vice-president van de Europese Commissie en EU Commissaris voor Justitie, Fundamentele Rechten en Burgerschap. Op de conferentie waren afgevaardigden aanwezig van alle bij EUD aangesloten nationale dovenfederaties, inclusief IJsland, Zwitserland en Noorwegen. De voorzitter van Fevlado Filip Verstraete was aanwezig, samen met een aantal bestuursleden. Maartje De Meulder was aanwezig namens de Belangenbehartiging van Fevlado. Tijdens de openingssessie waren er korte lezingen van Adam Kosa, Berglind Stefansdottir (de IJslandse voorzitter van EUD), Markku Jokinen (de voorzitter van WFD), Maya de Wit (voorzitter van de Europese tolkenvereniging EFSLI) en Liz Scott Gibson (voorzitter van de Wereld Tolken Federatie). Na de koffiepauze gaven dr. Adam Kosa, Mark Wheatley (directeur van EUD) en Dr. Csilla Bartha (Hongaarse taalkundige) een presentatie over de huidige stand van zakenin de gebarentaalwetgeving in de Europese lidstaten. In de namiddag gaven een aantal sprekers zicht op de concrete situatie in een aantal landen en kregen we een beeld van de effectieve impact van erkenning van gebarentalen op de situatie van Dovengemeenschappen. Helga Stevens (Vlaams Parlementslid en lid van de Senaat) had het over de situatie in Vlaanderen sinds de erkenning van VGT. Dr. Gergely Tapolczai (bestuurslid van EUD en Hongaars Parlementslid) deed hetzelfde voor Hongarije. De Zwitserse professor Patricia Sho-
Het publiek: afgevaardigden van alle Europese dovenfederaties en andere geïnteresseerden
DN januari-februari 2011.indd 8
Adam Kosa (r.) stelt Viviane Reding (m.) en Ildiko Bernath (l., Hongaars Parlementslid) aan elkaar voor. res-Hermann tenslotte (een dove professor van de universiteit van Zürich) gaf een presentatie over de situatie in Zwitserland, voornamelijk m.b.t. de organisatie van tolkendiensten. Adam Kosa en Mark Wheatley sloten de conferentie af met twee belangrijke mijlpalen. Ten eerste werd ter gelegenheid van de 25ste verjaardag van EUD een nieuwe publicatie voorgesteld “Sign Language Legislation in Europe”. Deze publicatie is de eerste die alle wetgeving bevat in de Europese Unie die gebarentaal vermeldt. Personeelslid van de belangenbehartiging Maartje De Meulder werkte in augustus 2010 mee aan de totstandkoming van dit boek. Het eerste deel van het boek is een inleiding tot een aantal belangrijke concepten m.b.t. de Dovengemeenschap, gebarentaal en gebarentaalwetgeving. Het bevat een overzicht van supra-nationale wetgeving op het niveau van de VN en de EU en stelt dat gebarentaal een ‘linguistic human right’ is (naar Tove Skutnabb-Kangas). Het tweede deel van het boek geeft een overzicht van elke EU lidstaat, met gedetailleerde wetgeving en relevante artikels uit deze wetgeving in het Engels vertaald. De beschrijving van elk land omvat de nationale gebarentaal/gebarentalen, het geschatte aantal Dove gebarentaalgebruikers en de meest recente cijfers m.b.t. het aantal tolken gebarentaal in elke lidstaat. Het boek toont duidelijk aan dat de inheemse nationale gebarentalen in Europa erkend en vermeld worden op een heel aantal verschillende manieren en in een heel aantal verschillende documenten: grondwetten, ‘disability laws’ (wetgeving i.v.m. ‘handicap’), onderwijswetgeving, en taalwetgeving. Sommige landen hebben aparte wetgeving specifiek voor hun gebarentaal/gebarentalen of incorporeren deze in andere nationale of regionale wetgeving. Een overzicht als dit is erg belangrijk omdat meer en meer landen hun nationale gebarentaal erkennen. Beleidsverantwoordelijken en politici moeten zich bewust zijn van het gebrek aan bescherming van gebarentaal in sommige landen en de positieve voorbeelden van andere landen, om zo de Europese inheemse gebarentalen op een goede manier te beschermen. 350 exemplaren van deze publicatie zullen door Adam Kosa uitgedeeld worden aan de Europese Parlementsleden.
Dovennieuws 2011 nr.1
15-12-2010 09:28:28
talen en hun gebruikers ook de status krijgen en behouden die ze verdienen. Je kan de volledige Brussels Declaration lezen (in het Engels en het Nederlands) op de website van Fevlado: http:// www.fevlado.be/nieuws/nieuwsDetail.aspx?item=1374 Tijdens de conferentie werd sterk de nadruk gelegd op het belang van het lobbywerk van de dovenfederaties zelf. Zij moeten nauw samenwerken met hun nationale en Europese parlementsleden, en met de nationale tolkenfederatie. Fevlado zal hier alvast een voorbeeld aan nemen en de nieuwe publicatie verspreiden onder de Vlaamse Parlementsleden en Europese Parlementsleden. Ook de Brussels Declaration zullen wij onder de nodige aandacht brengen. De nieuwe publicatie bestellen kan via de website van EUD: www.eud.eu Markku Jokinen ondertekent de 2010 Brussels Declaration on Sign Languages in the European Union Op het einde van het congres werd de “2010 Brussels Declaration on Sign Languages in the European Union” voorgelezen en werd er gevraagd aan alle nationale Dovenfederaties, EUD, WFD, EFSLI en WASLI om deze Verklaring te ondertekenen. Deze Verklaring is een erg belangrijk document om de erkenning van gebarentalen en de implementatie van gebarentaalwetgeving in Europa te bevorderen. De Verklaring bevat een aantal eisen omtrent onderwijs, tolken gebarentaal, en andere domeinen zoals tewerkstelling. De Verklaring stelt dat het recht om gebarentaal te gebruiken een mensenrecht is en op deze manier gerespecteerd moet worden. Deze Verklaring zal een belangrijk instrument zijn, niet alleen om beleidsmakers bewust te maken van de noden en verwachtingen van Dovengemeenschappen, maar ook om Dove leiders, politici en dovenfederaties een document te geven om hun lobbywerk te ondersteunen en erkenning en uitgebreide wetgeving te bekomen op nationaal niveau. De nadruk ligt duidelijk niet meer alleen op louter erkenning van gebarentalen (heel wat landen zijn die stap immers voorbij) maar ook en vooral op bescherming en bevordering van gebarentalen. Zorgen dat – eens gebarentalen erkend zijn – gebaren-
Voorzitter van Fevlado Filip Verstraete
HOE TOLKEN AANVRAGEN BIJ HET CAB ? LESAVONDEN OVER NIEUWE WEBAPPLICATIE In november 2010 hebben alle dove gebruikers een login en paswoord ontvangen. Zij kunnen inloggen op www.tolkaanvraag.be om : gemakkelijk tolken aan te vragen, te kijken hoeveel tolkuren zij hebben, de naam van de tolk te zien, tolkaanvragen te kopiëren of te wijzigen, enzovoort. Veel gebruikers willen leren hoe de webapplicatie werkt. Daarom organiseert het CAB twee lesavonden : Op dinsdagavond 11 januari 2011 om 20.00 uur in Gent : In lokalen van FEVLADO, Stropkaai 38 Op dinsdagavond 18 januari 2011 om 20.00 uur in Antwerpen : In lokalen van MADOSA, Haantjeslei 213. Als u wilt komen, gelieve voor 6 januari een email te sturen naar :
[email protected] . U schrijft op de email : “ lesavond Gent “ of “lesavond Antwerpen” en uw volledige naam. De plaatsen zijn beperkt, dus vlug inschrijven !
Dovennieuws 2011 nr.1
DN januari-februari 2011.indd 9
15-12-2010 09:28:29
VERANDERINGEN BIJ DE FEDERALE OVERHEIDSDIENST SOCIALE ZEKERHEID
NIEUWE AANVRAAGFORMULIEREN BIJ DE FOD SOCIALE ZEKERHEID Sinds 13 september 2010 gebruikt de Directie-Generaal Personen met een handicap van de FOD Sociale Zekerheid (logo hierboven, afgekort: FOD SZ) nieuwe aanvraagformulieren voor het verkrijgen van tegemoetkomingen aan personen met een handicap en voor sociale en fiscale maatregelen. De formulieren 100 en 101 werden helemaal herschreven en zijn veranderd van naam. Nu spreken ze van: “De verklaring voor het verkrijgen van: • de inkomensvervangende tegemoetkoming en de integratietegemoetkoming • de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden • het algemeen attest • de parkeerkaart • de nationale verminderingskaart op het openbaar vervoer voor blinden of slechtzienden • het BTW-attest Het formulier 102 (getuigschrift van verblijf in een instelling) en het formulier ATT (vragenlijst – aanvraag attesten) verdwijnen. LET OP! De documenten zijn enkel geldig als de barcode erop vermeld staat. Deze barcode is gekoppeld aan de aanvrager. Voorbeelden van deze nieuwe formulieren vind je op onderstaande link: http://www.handicap.fgov.be/nl/toolbox/formulaires_demandes/formulaires_communit_e.htm Als je een aanvraag wil doen voor bijvoorbeeld de inkomensvervangende- en de integratietegemoetkoming dan ga je naar het gemeentehuis van je woonplaats. Daar zal de aanvraag bevestigd worden en zal je de juiste formulieren krijgen die ingevuld moeten worden. Alle formulieren moeten volledig ingevuld, met bijhorende attesten, binnen de 3 maanden opgestuurd worden naar: FOD Sociale Zekerheid Directie-Generaal Personen met een handicap Administratief Centrum Kruidtuin Finance Tower Kruidtuinlaan 50 bus 150 1000 Brussel
HANDIWEB
Vanaf nu kan je jouw dossier 24u/24u bij de FOD SZ zelf inkijken met de online webapplicatie Handiweb. Dankzij Handiweb heb je zelf direct toegang tot jouw dossier. Voor informatie over je dossier is het dus niet langer noodzakelijk om de FOD SZ te contacteren. Eind 2011 zal waarschijnlijk iedereen zijn aanvragen online kunnen indienen, wijzigingen melden en documenten afdrukken. Bij het inloggen om je dossier te bekijken, gebruik je de kaartlezer en je identiteitskaart. Fevlado-Passage heeft een stappenplan opgebouwd, die je kan vinden op onze website. Nadat je ingelogd bent, kan je volgende zaken in je dossier bekijken: • Welke van je aanvragen nog onderzocht worden en hoe ver het staat • Of er nog een in te vullen en/of terug te sturen document of formulier ontbreekt • De historiek van de beslissing die meegedeeld werd • Het bedrag van de tegemoetkoming die werd of zal uitbetaald worden, en de uitbetalingdata • De graad van de handicap erkend door de geneesheer, met het aantal punten toegekend in functie van het verlies van zelfredzaamheid en verdienvermogen • Wat je moet doen wanneer je situatie verandert (inkomen, gezin, handicap,…) • Wat je nog kunt aanvragen en hoe? Indien je je eigen dossier niet kan opvolgen, kan je volmacht geven aan een andere persoon of dienst, zodat zij je dossier kunnen
10
DN januari-februari 2011.indd 10
Dovennieuws 2011 nr.1
15-12-2010 09:28:30
opvolgen. Daarvoor moet je specifiek een aanvraag doen bij de FOD SZ door middel van een formulier (volmacht). Op onderstaande link vind je het formulier: https://www.socialsecurity.be/site_nl/citizen/Applics/handiweb/index.htm (klik op “Formulier mandaat”).
ALGEMEEN ATTEST
De FOD SZ gebruikt sinds 1 juni 2010 een algemeen attest om sociale en fiscale rechten voor personen met een handicap aan te vragen op een eenvoudige manier. Bij goedkeuring van de aanvraag wordt het algemeen attest opgestuurd naar de bevoegde instantie om een sociale of een fiscale premie aan te vragen. Dit gebeurt nu elektronisch, het moet niet meer geregeld worden door de rechthebbende. Hieronder de lijst met de instellingen aan wie de attesten worden bezorgd :
VOOR WAT?
WAT STAAT ER OP HET ATTEST?
INSTELLING AAN WIE HET ATTEST BEZORGD WORDT
Verhoogde kinderbijslag
Erkenning als kind met een handicap en het aantal punten (*)
Kinderbijslagfonds
Verhoogde tussenkomst in de gezondheidszorgen (verpleeg- , verzorgings- huizen en thuiszorg en Sociale Maximumfactuur )
Erkenning als genieter van een tegemoetkoming voor personen met een handicap (**)
Ziekenfondsen
Forfait voor chronisch zieken inzake gezondheidszorgen
Erkenning als persoon met een handicap (minimum 12 punten) (*) Erkenning als gehandicapt kind (*)
Ziekenfondsen
Pensioenrekening
Erkenning als genieter van een tegemoetkoming voor personen met een handicap (**)
RVP (Rijksdienst voor Pensioenen)
Onroerende voorheffing
Erkenning als persoon met een handicap (minimum 1/3 vermindering verdienvermogen en/of 9 punten) (*) Erkenning als gehandicapt kind (*)
Vlaams Gewest
Regionale taks op de onroerende goederen
Erkenning als persoon met een handicap (minimum 1/3 vermindering verdienvermogen en/of 9 punten) (*) Erkenning als gehandicapt kind(*)
Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Milieuheffing op de waterverontreiniging
Erkenning als genieter van een tegemoetkoming voor personen met een handicap (**)
VMM en SW
Abonnement openbaar vervoer (De Lijn)
Erkenning als genieter van een tegemoetkoming voor personen met een handicap (**)
De Lijn
Kijk – en luistergeld
Erkenning als persoon met een Waals Gewest handicap (minimum 12 punten) (*)
Sociaal tarief gas en elektriciteit
Erkenning als genieter van een tegemoetkoming voor personen met een handicap (**) Erkenning als gehandicapt kind (*)
Energieleveranciers
(*) Het betreft personen die erkend zijn als persoon met een handicap (**) Het betreft enkel personen die een inkomensvervangende- en/of integratietegemoetkoming ontvangen
Heb je vragen of wil je meer duidelijkheid over de FOD SZ, dan kan je terecht bij Fevlado-Passage : Fevlado-Passage vzw - Stropkaai 38 - 9000 Gent Tel: 09/329.63.36 - Fax: 09/234.14.55 - Gsm: 0485/62.74.09 - ooVoo ID: fevlado-passage Email:
[email protected] Dovennieuws 2011 nr.1
DN januari-februari 2011.indd 11
11
15-12-2010 09:28:30
COLUMN Taissa Cruciani Naar aanleiding van het feestjaar 2011 en ‘5 jaar erkenning VGT’ vragen we telkens iemand anders om een column rond deze belangrijke gebeurtenis te schrijven. Taissa Cruciani is als eerste aan de beurt. Ze was erbij die dag, nu bijna 5 jaar geleden, en bracht ook haar poëzie op het feest achteraf. Nu werkt ze als toegankelijkheidsmedewerker bij Westkans.
De belangrijkste dag van de Vlaamse Dovengemeenschap, 6 april 2006! (Historisch moment) “Wat weet ik daar nog over?” Dit was de vraag die bij mij opkwam toen ik de vraag kreeg om deze column te schrijven. Het antwoord liet niet lang op zich wachten: het allerbelangrijkste was en is nog altijd de dag van de erkenning van VGT. Massaal stroomden de mensen naar het Vlaams Parlement. Ik kreeg toestemming van mijn school om ook te gaan. Dit vooral omdat ik het een historisch moment vond dat ik niet kon missen. Bovendien gingen al mijn DAF (Doof Actie Front) collega’s die dag ook naar Brussel en kon ik niet op het appèl ontbreken. Iedereen was er: Het DAF-team, Fevlado, VGTC, Helga Stevens die in het Vlaams Parlement zetelde, dove en slechthorende jongeren en volwassenen. De zalen van het parlementsgebouw krompen, want het plenum zat stampvol. Vol spanning wachtten we de erkenning af… Ineens was het moment daar. Het Parlement ging stemmen… Wij zaten vol spanning maar ook vol vertrouwen af te wachten en bleven maar kijken naar dat scherm dat groen zou kleuren. (Als alles groen is of de meerderheid groen stemde ging de erkenning door) Dit moment was echt wel het meest spannende moment ooit. Iedereen keek, dan begon er een groen bolletje te komen, nog meer groen, nog meer groen en op het einde was echt àlles groen. Ik kreeg er kippenvel van en de vreugde was enorm. Iedereen omhelsde elkaar en was zo blij en trots. Zelf was ik vol vreugde met de gedachte van “Eindelijk, ons doel is bereikt”. Maar ergens wist ik wel dat dit maar één stap was… Eens VGT erkend was konden er meer dingen ondernomen worden. Maar het was wel een goeie, grote stap. Nu komt de rest nog … Maar het
12
DN januari-februari 2011.indd 12
gevoel dat ik toen had was gewoonweg fantastisch, ik kan het echt niet beschrijven! J Nadien was er een feestje voor de erkenning van onze eigen taal “VGT”; de zaal was vol. Filip Verstraete en Helga Stevens spraken de dove Vlamingen vol trots toe. Het gejuich en de wapperende handen en de vreugde van iedereen lichtte de zaal op. Daarna traden een paar doven op waaronder ikzelf en Lore Ameloot. Wij hadden samen al eerder opgetreden naar aanleiding van onze vraag naar erkenning van VGT . Maar ons stukje poëzie ging over dat wij erkenning wilden en dit wilden bereiken om verdere deuren te openen. Maar die dag was ons moment daar en hebben we ons stukje aangepast naar de erkenning. We waren wel zenuwachtig maar vonden het perfect. Nadien gingen we allemaal trots naar huis. De volgende dag kreeg ik felicitaties van mijn leerkrachten en leerlingen op school en moest ik ook uitleggen dat erkenning niet louter symbolisch was, maar een stap in de richting tot verdere uitbreidingen en realisaties van het VGT zoals het oprichten van een VGTC en dergelijke. Ik moest ook uitleggen dat VGT geen officiële landstaal wordt zoals het Nederlands, Frans en Duits. Maar wel erkend als een” volwaardige taal” door de Vlaamse overheid en dit was ook de bedoeling. VGT werd vroeger eerder gezien als enkel gebruikt door doven. Ook het idee van VGT als hulpmiddel werd toen van tafel gezwierd. Maar vanaf die dag werd VGT een volwaardige taal en sinds die dag kan ook niemand dat nog betwisten! Het was een dag/periode om nooit te vergeten en het zal mij echt altijd bijblijven. Hopelijk vergeten jullie dit ook nooit! Tot slot kan ik wel zeggen dat tot op heden er al veel is gebeurd dankzij de erkenning maar natuurlijk kan het altijd beter… J
Dovennieuws 2011 nr.1
15-12-2010 09:28:32
Tunhout - JC De Kempen email:
[email protected] website: www.piramime.be/jcdk Lokaal: ‘Sociaal - Cultureel Centrum Piramime’ Hendrik Consciencestraat 17 2300 Turnhout Kortrijk - JW De Haerne email:
[email protected] website: www.jwdhc.be lokaa: ‘Clubhuis De Haerne’ Kortrijksestraat 70 8501 Kortrijk - Heule Gent - JC De Joker email:
[email protected] website: www.jcdejoker.be Lokaal: ‘Dovenclub Gent ’ Stropkaai 38 9000 Gent Brugge - JW Dewitte’s Doordrijvers Email:
[email protected] website: www.jwdwd.be Lokaal: DOC Effeta Polderstraat 76a 8310 St Kruis Brugge Antwerpen - JC De Vlinder Email:
[email protected] website: www.jcdevlinder.be Lokaal: ‘Madosa’ Haantjeslei 213 2018 Antwerpen.
Hallo jongeren! Tweeduizend elf, euh… 2011… Het nieuwe jaar is begonnen en Jong Fevlado staat ook niet stil, net als de Vlaamse jeugdclubs. De maand november is traditioneel een algemene vergadering-maand bij de JC’s/JW’s: er zijn heel wat sterke, oude meubelstukken vervangen door jonge, leergierige en bekwame jongeren en er zijn heel wat leuke activiteiten gepland voor 2011. Het wordt weer een boeiend jaar! We wensen de nieuwe bestuursleden alvast veel succes en ook de uittredende bestuursleden blijven wij bedanken voor hun jarenlange werk in het bestuur. Ze verdienen een pluim! Ook zijn er enkele wijzigingen in het bestuur van Jong Fevlado. De algemene vergadering ging door op vrijdagavond 10 december in Madosa (Antwerpen), in samenwerking met JC De Vlinder. Het was een groot succes: er was gratis spaghetti voor de leden van Jong Fevlado. Smullen! In deze Jongerenkrant geven we een kort verslagje en maken we bekend wie ons verlaat en wie we mogen verwelkomen in het bestuur. Het jongerenfestival is intussen al lang afgelopen, maar we blijven toch nazinderen met een verslag en enkele foto’s die mooie herinneringen zullen oproepen. Afspraak in 2012 voor de tweede editie! Als afsluiter geven we jullie nog een mooie terugblik naar 2010 met foto’s: Jongerenfestival, JF-kamp, stadsspel ‘Mission Impossible’,… Het was werkelijk een mooi jaar! JF
In deze jongerenkrant: • Verslag Jongerenfestival • Terugblik 2010
WIE ZIJN WE? Voorzitter Hannes De Durpel - verantwoordelijk voor leiding op vergaderingen, contact met binnen- en buitenland Secretaris ? - verantwoordelijk voor back-up administratie, beantwoorden van e-mails, opvolgen en contact houden met binnen- en buitenland, verslagen op vergaderingen - Schatbewaarder Yves Van Acker - verantwoordelijk voor financiën en sensibilisatie (website) - Bestuurslid Lien Jacquemin - verantwoordelijk voor activiteiten - Bestuurslid Dennis Deschildre - verantwoordelijk voor activiteiten. Adviseurs Stefaan Breemersch en Geert Dirickx - geven advies over jeugdclubs en jongerenwerkingen en zorgen voor een goede communicatie tussen jc’s/jw’s en Jong Fevlado.
Dovennieuws 2011 nr.1 Jongerenkrant
DN januari-februari 2011.indd 13
13
15-12-2010 09:28:34
Jongerenfestival - Jongerenfestival - Jon tten voor het zaal klaar te ze de om g no s astten we on d 8 oktober ha het volk dat Op vrijdagavon al. maal klaar om iv le st al fe n en de er on ng st Jo e ag langverwacht hops van zaterd ’ voor de works tage. . De ‘infostandjes en m tografie en mon de te verwelko ëzie, catwalk, fo tografie kon je po fo j r, Bi te binnenstroom . ea en th m , en op te war kshops: dans rd or w ee 6 ss re r en poëzie en te te ar ïn ea w Er toond. Th s om de ge ge ip ’s cl to le fo ke al en nt je aa aantal opwarden een Bij dans zag alvast met een opdoen: er wer en tie p nn ira go sp be in Ze ge echte worksho de nodi gegeven. d waren voor de zelfde persoon om de de n to es va or rg ht do aa n ac kl de nd wer de aa mers al e getoond dat aren er zodat de deelne een introfilmpj moefeningen d. Bij catwalk w er d ag er sla w ge ge in ta k on oo m r te laj ke Bi et . ni ze ag p ze rd van zate die worksho n en daar zijn om re n ke te ak slo nw be aa e st rdoor w dat het echte jongeren moe vend, nog voor resseerden waa lo te ïn be el ge e ve eg al no as avond w rg in het Gents helaas niet ge et getreurd: de een jeugdherbe ni r ar aa na M o. . of ad is an vl hu ga Jong Fe ten door vreden naar n: dé kleur van dereen ging te in het grasgroe e dj werk begon. Ie an sb ol lp erend textie met een schitt
Zaterdagmorgen stond iedereen op met een frisse (of een minder frisse) kop en begonnen we er met volle moed aan. De jongeren schoten in actie en zochten hun talent in de workshop, die ze hadden gekozen de avond ervoor. ’s Middags konden ze zich te goed doen aan fastfood van de McDonalds: hamburgers, frieten, ketchup, mayonaise,… Alles was er voor de hongerige veelvraten. Werken, werken en nog maar eens werken: hun creativiteit sloeg de hele dag op hol. Je zag er danseressen, professionele fotografen in spe, pure acteurs, dromerige poëten en spitsvondige filmmakers… Sven van SignFuse was er ook. Hij was de hele dag in de weer om een schitterende reportage te maken die je trouwens op de website van Jong Fevlado kan terugvinden. Het thema van het Jongerenfestival was namelijk: ‘Zoek je talent!’ en daar leken de jongeren naar de avond toe in geslaagd te zijn.
14
DN januari-februari 2011.indd 14
Dovennieuws 2011 nr.1 Jongerenkrant
15-12-2010 09:28:36