profiel op reis|| Zuid-Tirol (Italië)
Kuifje in de
Dolomieten The hardest mountainbike race of the Dolomites. Zo wordt de Dolomiti Superbike omschreven. Eigenlijk voelde ik het bij de woorden hardest en mountainbike al zorgwekkend keren in mijn maag. Geef me een racefiets en ik rijg blijgemutst de kilometers aaneen. Smijt me echter op een mountainbike en ik ploeter me te pletter. Of zo voelt het toch. Nu sta ik niet afkerig tegenover een occasioneel experiment. Zeker niet als dit kadert in een driedaagse verkenning van één van de meest oogstrelende regio’s van de Alpen, het Italiaanse Zuid-Tirol met zijn machtige Dolomieten. Meet Kuifje in de Dolomieten: een verhaal van steile verbazing en nog steilere beklimmingen. › TEKST THIJS AMEYE › FOTOGRAFIE CASPER RILA 124 | Grinta!
O
p tijd afspreken is een kunst. Ik heb het malle idee gevonden om fotograaf Casper om halfzeven ‘s morgens op te pikken aan het idyllische Rivierenhof in Antwerpen. Wat ik niet weet, is dat deze groene long een ontelbaar aantal ingangen telt en dat de belangrijkste invalsweg naar het Rivierenhof versperd is. Na eindeloze omzwervingen en telefoontjes ontmoet ik Casper uiteindelijk om halfacht, een uur te laat. Ik gruwel van een scenario volgens de wetmatigheden van Murphy, maar ook de daarop volgende passage door Duitsland is alvast weinig bemoedigend. Het land van Angela
< Even halt houden langs het adembenemende parcours.
> Ik sta niet in de voorste startbox maar ergens in de achterban. Liever tussen de harige benen, waar ik me thuis voel. <
Merkel is een waar bouwwerf. Meer dan 120 km/uur rijden is ons niet gegund. Oostenrijk daarentegen is een verademing: glooiende wegen en een steeds machtiger wordend landschap. Maar pas in Italië raakt onze asfaltmachine genaamd Alfa Romeo echt in zijn nopjes. Voor even dan toch want enkele kilometers voor de aankomst breken de hemelsluizen ongenadig open. Wegen worden herschapen in bergriviertjes. Murhpy lacht ons toe vanuit de hemel. Casper en ik grijnzen terug. Luttele ogenblikken later nestelen we ons in de armen van de warme familie van Hotel Unterwirt (****). We zijn in Velturno
(Felthurns), een typisch Tirolerdorp op een uurtje rijden van Villabassa (Niederdorpf), de startplaats van de Dolomiti Superbike. U leest het goed, in Zuid-Tirol (Südtirol) spreekt men voor elk woord Italiaans twee woorden Duits. De mix van beide leefculturen en taalgemeenschappen wordt een constante tijdens onze minitrip. In het bergachtige noorden van Italië proeft men immers graag van twee walletjes. Enerzijds pronken de bergbewoners met hun Germaanse roots van Lederhosen en Praktischen Vernunft. Anderzijds schakelen vooral de stedelingen uit Bolzano en Bormio vlotjes over naar een aan-
geboren Italiaanse flair en mediterraans temperament. Pizzakramen en Tirolerhutjes in the mix.
Jo-de-la-ie
De volgende ochtend maken we bij een royaal ontbijt kennis met Karin Lorefice van het Südtirol Marketing Gesellschaft. Deze frivole Italiaanse neemt ons vandaag op sleeptouw langs enkele toeristische hotspots. Vooraf had Karin reeds de Bergmönch Tour aangestipt: een downhill sensatie met opvouwfietsen onder leiding van hotelbaas Helmut. Maar aangezien het onophoudelijk oude wijven blijft regenen, wordt de risicovolle afdaling uit veiligheidsoverwegingen afgeblazen. Ik besluit me vervolgens toch aan een korte afdaling te wagen richting de vermaarde wellness van het hotel, één verdieping lager. Men kan nooit ontspannen genoeg aan de start komen van de lastigste mountainbiketocht van de Dolomieten! Nog nagenietend van de verkwikkende massageknepen en geestesverruimende badgeuren piepen we, op aanraden van Karin, het lokale kasteel binnen. Het zestiende-eeuwse Castel Velturno verrast door zijn indrukwekkende kamers en dito fresco’s. Grinta! | 125
>
profiel |
< In een dolle vaart doorheen het dal stuiven.
Toch bijzonder hoe in elk godvergeten gat een architectuurpareltje verborgen ligt. Het is ondertussen even na de middag en we rijden wat dieper de bergen in. Karin leidt ons binnen in de Bauern stube, een piepkleine, traditionele houten herberg. We laven er ons met volle teugen aan de Marende, Tiroolse tussendoortjes die in vervlogen tijden door de boeren werden genuttigd tussen het middag- en avondmaal. Alsof het zo gepland is, beginnen spontaan twee stubegenoten lokale liederen op te dissen. Jo-de-la-ie’s vliegen in het rond en de flarden tekst die blijven hangen, verraden het volkse (gevoelige zieltjes zouden dit als ‘vulgair’ durven bestempelen) karakter van hun succesnummers. Nog voor de gedachte “waar ben ik nu terechtgekomen” in me opkomt, ben ik al vrolijk mee aan het drummen. Het eins, zwei, zaufen sfeertje komt nu gevaarlijk dichtbij. Straf spul, die grappa!
Bikers are a bit crazy
Als wandelende toeristenbrochure heb je aan 24 uren in één dag niet genoeg. Er is nog zoveel uit te spoken in Velturno maar de plicht roept want die avond worden we in Villabassa verwacht, het tot mountainbikemekka omgetoverde valleidorpje. Meteen valt op dat hier iets te gebeuren staat. Verschillende ongeduldige bikers houden zich bezig met sleutelen aan hun fiets en het paraderen langs de eerste vlakke meters. De straatjes van Villabassa lopen stilaan vol. Casper en ik hebben op het marktplein een afspraak met onze tweede date van de dag, Claudia Rier. Deze dolenthousiaste deerne zal ons de volgende 24 uur persoonlijk gidsen doorheen het circus Dolomiti Superbike! Te beginnen met de persconferentie. We nemen plaats in een broeierig achterafzaaltje waar de favorieten aan de verzamelde pers worden voorgesteld.
> In het bergachtige noorden van Italië proeft men graag van twee walletjes. In Südtirol vind je een mix van twee leefculturen en taalgemeenschappen. < 126 | Grinta!
Het wordt snel duidelijk dat de Dolomiti Superbike naast een XL organisatie voor amateurs en hobbybikers eveneens een hoog aangeschreven UCI elitewedstrijd is binnen de discipline van de mountainbike marathons. Verschillende campionissimi, onder wie een trosje gewezen wegwielrenners, maken hun opwachting. Ex-coureurs Mirko Celestino (winnaar van de Ronde van Lombardije in 1999) en Eddy Mazzoleni (derde in de Ronde van Italië van 2007) biechten op: “We zijn na onze wegcarrière gevallen voor het mountainbikewereldje. Bikers are a bit crazy, just like us.” Gek zijn is gezond, wie ben ik om hen tegen te spreken? Na de persbabbel krijgen we een infopakket met vipbadge in onze handen gestopt. We worden in de watten gelegd. Slapen doen we in San Candido, een tiental kilometer verderop. Ons exclusieve hotel Orso Grigio (****) ligt op een uitgelezen stek langs het statige dorpsplein. Het uitzicht bovenop het dakterras is vintage Dolomieten. Luxe went snel, maar een panorama als dit verveelt nooit. Vandaag was me het dagje wel. Met een bagage aan indrukken en inspiratie dommel ik rond halfelf in. De start ligt op dat moment slechts acht en een half uur van me verwijderd … >
< Zuid-Tirol, waar tradities nog in ere worden gehouden.
Jaloers op grazende koeien
Speciaal voor de deelnemers aan de Dolomiti Superbike openen de deuren van de ontbijtzaal al om zes uur. Waar het hotel jammer genoeg niet aan gedacht heeft, is aangepaste muziek. De opgejaagde klanken maken me ongewild nerveus. Laat me nu maar snel de fiets op. In Villabassa is ook Claudia al vroeg in de weer. Ze overhandigt me mijn startnummer. “Vanmorgen ben ik nog doorgezakt tot 2 uur”, zegt ze, zo fris als een hoentje. Geen madam om weddenschappen mee aan te gaan, lijkt me. Na wat peptalk nemen we afscheid om elkaar langs het parcours terug te zien. Hop naar de start. De indeling van de startgrid is er een volgens ‘kunde’. Ik start, gezien mijn maagdelijke staat van dienst, ergens in de achterban. Claudia wilde het wel fiksen om me vooraan te laten starten maar daar heb ik wijselijk voor gepast. Liever tussen de harige benen, waar ik me thuis voel. Als het dan eindelijk aan ons is om de startlijn te overschrijden, is het alsof de deuren van het gekkenhuis opengaan. Hobbyfietsers of niet, hier wordt gevlamd alsof het leven ervan afhangt. Ik weet me gelukkig 128 | Grinta!
bevoordeeld door enige terreinkennis. Tijdens het lange wachten aan de start stuurde fotograaf Casper me immers een sms met de niet mis te verstane boodschap: “Het parcours is bijzonder lastig. Eerste klim is op asfalt.” Al na een tweetal kilometer bereiken we die eerste beproeving. Ik zie al meteen enkele dollemannen die hun eerste idiote inspanningen moeten bekopen. Doseren lijkt me tijdens deze 57 km lange race de boodschap.
> De open weilanden staan in schril contrast met ruwe, spitse rotsen. In zo’n setting zou je zowaar jaloers worden op grazende koebeesten. < De steile knik stelt uiteindelijk niet zoveel voor en snel bereiken we het begin van de meest gevreesde klauterpartij van de dag: elf kilometer klimmen langs grindpaden
< Afzien in de Dolomieten ...
en asfaltwegen, goed voor dik 800 hoogtemeters. Op de brokkelige kiezelwegen komt het er in de eerste plaats op aan in het ritme – hoe traag ook – te blijven. Het deelnemersveld ligt echter onvoldoende uit elkaar. De steile passages zijn ware huzarenstukjes, niet in het minst door de filevorming. Eens op het slingerende asfalt voel ik me bevrijd en gaat het vrij vlotjes richting top en 2000 meter. De beloning is niet minnetjes. Op de plaats van de bevoorrading opent het landschap zich als een schilderij van de Duitse romanticus Caspar David Friedrich: open weilanden staan in schril contrast met ruwe, spitse rotsen. In zo’n setting zou je zowaar jaloers worden op grazende koebeesten … Is het de ijle lucht die me doet afdwalen? We moesten maar ’s verder.
Der Weg ist der Ziel
What goes up, must come down. De afdaling langs ruwe grindwegen is een belevenis. Nooit gevaarlijk, steeds opwindend. Voor het eerst ervaar ik de ontegensprekelijke surplus van een achtervering. De Scott Spark zit me als gegoten. Als kennismaking komt deze fiets wel binnen. Een mechanisch defect is, ondanks de vele pechvogels
SÜDTIROL PRAKTISCH Bereikbaarheid
Zuid-Tirol ligt 980 kilometer van Brussel. Vanuit Utrecht is het slechts een dertigtal kilometer verder. Je rijdt best via Duitsland over Oostenrijk Italië binnen. Voor wie in het Westen, nabij de Stelvio, resideert is de trip doorheen Zwitserland een absolute aanrader.
Fietsroutes
Zuid-Tirol heeft het zonnigste mountainbikeseizoen van de Alpen en 4.600 MTBroutes. Via deze trails kun je Zuid-Tirol en de Dolomieten van Oost naar West en van Zuid naar Noord doorkruisen. Voor de gezinnen zijn de goed onderhouden fietsroutes in de dalen meer geschikt.
Dolomiti Superbike
Op 6 juli vindt de 19de editie van de Südtirol Dolomiti Superbike plaats in Villabassa/Niederdorf. Met meer dan 3000 deelnemers is het de sterkst bezette MTB-marathon van Italië. Dit jaar kun je kiezen tussen 60 of 113 km. www.dolomitisuperbike.com
Slapen
< San Candido: op en top Dolomieten.
langs de route, het verste van mijn gedachten. In het dal krijgen we een avontuurlijker deel van het parcours voorgeschoteld. We passeren doorheen marmerwitte gesteentes en onstuimige riviertjes over boomstronken en langs een originele single track. Het moet niet altijd uitputtend zijn, er mag wel ’s genoten worden. Geluk is een onderweg zijn. Of in de Tiroolse versie: Der Weg ist der Ziel. En toch, op het vlakke wordt al snel als vanouds gestoven. We zijn ondertussen over halfweg en in de verte spot ik bekende verschijningen. Het zijn
Casper en Claudia, zijn assistente voor één dag. Tijd voor een foto. Ze zeggen dat ik er nog wat fris uit zie voor een geloofwaardige foto. Ik beweer dat ik mijn krachten spaar voor het einde. En of ik gelijk heb. Een paar kilometer verder ligt venijn te wachten. Op het profiel lijkt de laatste klim, vooral gezien haar lengte, niet meteen schrikwekkend. De realiteit is, zoals vaak, heel wat meedogenlozer. Aan de voet van het onding kan ik enkel denken: hoe lang nog!? De kilometers die volgen, zijn een ware verschrikking. Een Stockeu maal drie.
Centraal in Zuid-Tirol ligt Hotel Unterwirt, een verblijfplaats die zeer geschikt is als (sportieve) uitvalsbasis ter verkenning van de Dolomieten en vermaard is voor zijn welnesscenter. Vanaf Velturno is het een goed uur rijden naar La Villa, de start van de Maratona dles Dolomites. Wie én wil genieten van een overweldigend uitzicht én dan nog ’s exclusief én dichtbij de start van de Dolomiti Superbike wil resideren, is in Hotel Orso Grigio aan het goede adres. www.unterwirt.com www.orsohotel.it Wegfietsers zouden ze hier met moeite durven over sturen. Ik ben omringd door halve lijken, meer dan eens met voeten aan de grond. Gedeelde smart is gelukkig nog steeds halve smart en na 3 kilometer klimmen tussen hangen en wurgen bereik ik, dolgedraaid in de Dolomieten, de top.
Italiaanse colère
Villabassa ligt nog een kleine 15 km verderop maar mijn benen lopen alarmerend vol. Gelukkig gaat het na enkele golvende kilometers enkel nog bergaf. Nog voor de technische duik Grinta! | 129
>
naar het dal sluiten de ‘zotten’ van de 120 km aan op het parcours. Het toeristische sfeertje slaat om. Mijn geklungel langs de gevaarlijk beboste bergflanken kan op weinig sympathie rekenen van de marathonmannen die zonder omzien voorbijsnellen. Als opgejaagd wild word ik tot halsbrekende toeren gedwongen en voor ik het goed en wel besef, stuiven we het aankomstdorp binnen. Fjoew, wat een zalige tocht was me dat! Er is weinig tijd om te bekomen want even later trekken we met Claudia en Casper richting het bruisende marktplein van Villabassa. Een plotse, kortstondige plensbui kan ons niet deren en we nestelen ons naast enkele bikers op een terrasje. Het wordt snel duidelijk dat Claudia met deze heerschappen de nacht daarvoor heeft doorgezakt. Een halve pint later blijkt één van hen zowaar Gerrit Glomser te zijn, de gewezen Oostenrijkse wegrenner. Hij heeft naar eigen zeggen geen mooie sportieve herinneringen aan Süd-Tirol: “Bettini klopte mij in deze streek ooit met een banddikte en vandaag had ik twee lekke banden.”
< Nog even op de tanden bijten!
De fiets: Scott Spark Dit is de bike die we gebruikten om de Dolomieten te verkennen. De Scott Spark 20 is naast een bloedmooie, strakke bolide, ook vederlicht. Met een veringsysteem voor- en achteraan voelt het op alle terreinen comfortabel aan. Een aanrader, zowel voor marathons als voor kortere toertochten. www.scott-sports.com
130 | Grinta!
> Aan de voet van het onding kan ik enkel denken: hoe lang nog!? Dit is de Stockeu maal drie. < Sjonge! Als ik voorzichtig verwijs naar de andere normen en waarden die tijdens zijn periode (1998-2007) heersten, verraadt Glomsers lach meer dan duizend woorden. “We deden er allemaal aan mee”, hoor ik hem denken … Het wordt gezellig druk aan onze tafel want ook de big chief van de Dolomiti Superbike Kurt Ploner peilt, in ludieke lederhozen, naar onze reacties. De man lijkt me overdreven relaxed bij alle hectiek die een topevenement als de Dolomiti Superbike met zich meebrengt. Maar wanneer hij hoort dat ik de 57 km heb afgelegd, schiet hij terstond in een gespeelde Italiaanse colère: “You drove 1000 km to do the 60? You must be crazy!” Ik kan hem vanzelfsprekend geen ongelijk geven. Bikers are a bit crazy, aren’t they? Ach, ooit kom ik terug naar het wondermooie Zuid-Tirol en waag ik me aan de marathonversie van de Dolimiti Superbike! ■
