Doe-het-zelf energie audit Hoe ga jij om met energie? Doe de test en ontdek hoe je scoort. Isoleren en ventileren 1. In een woning heb je verschillende ruimtes. Sluit jij alles af of laat je de deuren eerder openstaan? a) ik sluit altijd de deur als ik een verwarmde ruimte verlaat of binnenkom b) ik laat de deuren meestal op een staan kier omdat ik ze gewoonweg vergeet te sluiten c) ik laat de deuren van verwarmde ruimtes vaak openstaan 2. Gordijnen in huis zorgen voor de nodige privacy en houden nieuwsgierige blikken buiten. Heb je enkel of dubbel glas en staat er een verwarming onder het raam, dan kunnen gordijnen nog andere goede diensten bewijzen. a) mijn overgordijnen hangen over mijn radiatoren of convectoren b) mijn overgordijnen hangen net boven mijn radiatoren of convectoren c) ik heb geen radiatoren of convectoren in de buurt van gordijnen 3. Elke woning heeft behoefte aan ventilatie. Zo voer je niet alleen zuurstof aan, je voert er ook vocht en afvalstoffen mee weg. Hoe ventileer jij je woning? a) ik ventileer door alle ramen de hele dag op kipstand te zetten b) ik ventileer door mijn ramen gedurende 5 à 10 minuten helemaal open te zetten en de verwarming uit te zetten. Daarna sluit ik ze opnieuw. Dat herhaal ik enkele keren per dag c) extra ventilatie is niet nodig omdat er in mijn woning voldoende kieren en spleten zijn waardoor tocht naar binnen komt 4. Bij gebouwen kan naar schatting 30% van de warmte verloren gaan via het dak. Hoe heb jij je dak geïsoleerd? a) mijn dak of zoldervloer zijn niet geïsoleerd b) in mijn dak of zoldervloer zit minder dan 12 cm isolatie c) in mijn dak of zoldervloer zit meer dan 12 cm isolatie 5. Naden en kieren van ramen en deuren dichten met tochtstrips zorgt voor een beter wooncomfort. En je bespaart in energiekosten, tot 45 euro per jaar. a) ik heb geen naden en kieren in mijn huis b) ik heb naden en kieren, maar doe er niets aan c) mijn naden en kieren zijn afgeplakt met tochtstrips
Verwarmen 6. Centrale verwarming zorgt ervoor dat het overal in huis behaaglijk warm kan worden. Hoe onderhoud jij je leidingen? a) ik ontlucht regelmatig de leidingen van de centrale verwarming b) ik ontlucht eenmaal per jaar de leidingen van de centrale verwarming c) ik ontlucht eigenlijk nooit de leidingen van de centrale verwarming 7. Van Vlamingen is geweten dat het nette mensen. Hoe net ben jij? a) ik verwijder eenmaal per week stof van radiatoren of kachels (ook de achterkant). Om de twee jaar reinig ik de binnenkant van convectoren met perslucht. b) ik verwijder eenmaal per jaar, tijdens de lenteschoonmaak, stof van radiatoren of kachels (ook de achterkant). Om de twee jaar reinig ik convectoren met perslucht. c) ik stof af en toe radiatoren of kachels af, maar denk eigenlijk nooit aan de achterkant 8. De verwarmingsketel is het kloppende hart van je verwarmingssysteem. Hoe onderhoud jij je ketel? a) ik heb een verwarmingsketel op stookolie en laat die jaarlijks afstellen en reinigen b) ik heb een verwarmingsketel op aardgas en laat die om de twee jaar afstellen en reinigen c) mijn verwarmingsketel is nog nooit gereinigd 9. Wanneer het buiten kouder wordt, verwarmen we ons huis. Op hoeveel graden staat de verwarming bij jou? a) geen idee. Ik zorg er gewoon voor dat het lekker warm is bij mij thuis. b) Ergens constant tussen de 20 en 23 °C. c) Als ik thuis ben op 20 °C, ’s nachts en als ik van huis ben gaat de thermostaat naar 15 °C 10. Niet alle ruimtes in huis worden even intensief gebruikt. Hoe verwarm jij je woning? a) ik zorg dat alle ruimtes in huis even goed verwarmd zijn als de woonkamer b) ik verwarm enkel woonkamer en/of keuken. De badkamer verwarm ik alleen als ik in bad ga of een douche neem. De slaapkamer verwarm ik niet, tenzij om condensatie te vermijden c) ik verwarm woonkamer, keuken en badkamer en zorg voor een elektrisch vuurtje op de slaapkamers wanneer het écht koud is Elektriciteit 11. Proper gewassen kleren moeten eerst drogen vooraleer je ze in de kleerkast stopt. Hoe droog jij je kleren? a) ik gebruik altijd een droogkast: zo gaat het sneller en voelt het wasgoed zachter aan b) ik droog mijn kleren altijd aan de wasdraad of binnen op een wasrek c) ik gebruik mijn droogkast enkel om handdoeken, beddengoed en truien te drogen
12. Heel wat elektrische toestellen hebben tegenwoordig een energielabel. Welk energielabel draagt je koelkast? a) geen flauw idee b) ik weet het niet, maar volgende keer houd ik bij mijn aankoop rekening met het energielabel c) ik heb een koelkast met A-label of A++-label 13. De TV blijft nog altijd het venster op de wereld van de meeste mensen. Het stroomverbruik hangt niet alleen af van het formaat van het televisiescherm (hoe groter het scherm, hoe meer verbruik) maar ook van het type scherm, het contrast en de helderheid. Welk soort TV heb jij? a) ik heb een LCD-televisie b) ik heb een TV met plasmascherm c) ik heb nog een echte beeldbuis 14. Ook wanneer elektrische apparaten in stand-by stand staan, verbruiken ze nog energie. Dat stand-by verbruik kan hoog oplopen, tot zelfs 100 euro per jaar. Vooral digicorders, spelconsoles, printers, computers, broodroosters en koffiezetapparaten verbruiken veel in stand-by. Deze toestellen helemaal uitzetten is de boodschap. a) Ik zet alle apparaten volledig uit na gebruik. Alleen de digibox laat ik in stand-by staan b) ik zet meestal alle apparaten en toestellen volledig uit na gebruik, maar regelmatig vergeet ik het toch c) ik heb hier nog niet echt bij stilgestaan. De meeste van mijn apparaten en toestellen laat ik in stand-by stand staan, zonder dat ik ze volledig afsluit 15. De wasproducten van tegenwoordig zijn een pak krachtiger dan 20 jaar geleden. Je kunt dus met een gerust gemoed op lagere temperatuur wassen. Wist je dat je ongeveer 15 euro bespaart als je driemaal per week je kleren op 30 °C wast in plaats van op 40 °C? a) ik doe mijn (kleuren)was altijd op 30 °C b) ik doe mijn (kleuren)was altijd op 40 °C c) ik doe mijn (kleuren)was altijd op 60 °C 16. Gemiddeld gaat meer dan 10% van het elektriciteitsverbruik naar verlichting. Je gloeilampen in huis vervang je best door energiezuinige spaarlampen. Als je 6 gloeilampen vervangt door spaarlampen, levert dat ongeveer 65 euro besparing per jaar op. a) in de living, keuken, gang, badkamer en slaapkamer hangen spaarlampen b) in de kamers waar de lichten lang en vaak branden zoals gang en keuken hangen spaarlampen c) ik heb geen of heel weinig spaarlampen 17. Niet alleen de keuze van de lampen, maar ook het aantal uren dat je ze laat branden, bepalen de kostprijs die je ervoor betaalt. a) eigenlijk let ik daar niet zo goed op. Er brandt regelmatig licht in kamers waar niemand is b) ik doe het licht uit als ik een kamer voor meer dan 5 minuten verlaat c) ik let er meestal op dat er geen licht blijft branden in ruimtes waar er niemand is, maar ik vergeet het wel eens
18. Je hebt thuis een diepvries om diepgevroren etenswaren te bewaren. Het is haast onvermijdelijk dat je binnenin ijsvorming krijgt door watermoleculen die aanvriezen op de rand. Wat doe jij met die ijsvorming? a) die ijsvorming vormt een extra isolerende laag. Ik laat die dus gewoon zitten b) ik krab de ijslaag af en toe af als ze te dik wordt c) ik ontdooi regelmatig mijn diepvriezer, zelfs als de ijslaag nog dun is (vanaf 2 mm dikte) Warm water 19. Lichaamshygiëne is ontzettend belangrijk. Hoe was jij je? a) ik ga dolgraag in bad en neem nooit een douche b) ik wissel graag eens af: nu eens in bad en dan weer onder de douche c) geef mij maar een douche: snel en handig 20. In de winter durven muren in huis soms al eens koud aanvoelen. Er kan dan ook warmte verloren gaan van radiatoren die tegen buitenmuren zijn geplaatst. Wat doe jij daartegen? a) ik plaats radiatorfolie achter alle radiatoren b) ik trek een extra trui aan als ik het koud krijg c) ik doe helemaal niets. Het is warm genoeg binnen
Bij elke vraag kun je punten verdienen. Bekijk onderaan hoeveel punten je scoort en tel ze op om je totaalscore te berekenen. Zoek vervolgens op welk energietype jij bent en leer bij uit de tips die bij elke vraag horen. Energiemeester van 150 tot 200. Je hebt werk gemaakt om je energiefactuur te snoeien. Je bent waarschijnlijk niet alleen begaan met je portemonnee, maar ook met het milieu. Nog eens 8% energie besparen, wordt moeilijk, maar je behoort toch al tot de overtuigden. Help je buren, vrienden, familie en collega's om tips toe te passen. Energiebewust van 100 tot 150. Je doet af en toe wel iets om energie te besparen, maar nog niet voortdurend. Probeer eens om alle tips toe te passen en je zult versteld staan van het resultaat. Energiegroentje van 50 tot 100. Je wil misschien wel besparen, maar vooral niet inboeten aan comfort. De verwarming een graad lager zetten en een dikke trui aantrekken is niets voor jou. Maar er zijn gelukkig nog andere manieren om energie te besparen. Energieslurper van 0 tot 50. Je hebt wel eens horen waaien dat energie besparen goed is voor de portemonnee, maar verder kwam je nog niet. Waarschijnlijk heb je heel wat elektrische apparaten in huis die voortdurend aanstaan. Wist je dat 8% energie besparen gemiddeld 170 euro op jaarbasis kan opbrengen en dat zonder dure investeringen?
Puntentelling Vraag
a)
b)
c)
1
10
5
0
2
0
10
10
3
0
10
5
4
0
5
10
5
10
0
10
6
5
10
0
7
10
5
5
8
10
5
0
9
5
0
10
10
0
10
5
11
0
10
5
12
0
5
10
13
10
0
5
14
10
5
0
15
10
5
0
16
10
5
0
17
0
10
5
18
0
5
10
19
0
5
10
20
10
5
0
Score
Tips
1. Deuren sluiten bespaart 6% energie. Gebruik tochtstrips zodat er geen tocht onder komt. 2. Overgordijnen moeten tot net op het venstertablet komen, niet lager. Laat zo weinig mogelijk ruimte tussen het venster en het gordijn. 3. Een kwartiertje alle ramen open bespaart 16 % energie in vergelijking met heel de dag de ramen in kipstand.
4. Ok, je dak isoleren is geen kleine investering meer, maar toch zo belangrijk. Het levert je een besparing op van 30%. 5. Gebruik tochtstrips om spleten en kieren te dichten. Vergeet niet om ramen en deuren te ontvetten. Een tochtstrip kost gemiddeld slechts 14 euro voor 5 meter. Per raam waar je tochtstrips aanbrengt, spaar je 23-25 euro per jaar. Na 3 maanden heb je je geld dus al terugverdiend. 6. Ontlucht je radiatoren eenmaal per jaar. Laat ze eerst afkoelen. Begin met de laagste te ontluchten en eindig altijd met de hoogste radiator. 7. Door te ontstoffen houd je niet alleen je huis netjes en gezond, je zorgt er ook voor dat radiatoren en andere verwarmingstoestellen optimaal hun warmte kunnen verspreiden. Wanneer er zich teveel stof vastzet op het verwarmingstoestel vormt dat een isolerende laag waardoor het toestel zijn warmte niet kan verspreiden. Radiatoren reinig je met een radiatorborstel. De binnenkant van convectoren reinig je om de twee jaar met perslucht. 8. Als je jaarlijks je verwarmingsketel en schouw laat nakijken, bespaar je tot 10%. Verwarmingsketels op stookolie moeten jaarlijks worden nagekeken. Voor verwarmingsketels op gas volstaat een tweejaarlijks nazicht. Die zijn wettelijk verplicht. 9. Door de verwarming 1 uurtje voor het slapen gaan en bij afwezigheid lager te zetten, bespaar je 7%. Op jaarbasis kan dat 50 euro opleveren. 10. Berging, gang en slaapkamers zijn ruimtes die eigenlijk geen verwarming nodig hebben (tenzij je studeert op de slaapkamer natuurlijk of je in een slecht geïsoleerde woning woont). Zorg er voor dat je de deuren van de verwarmde ruimtes goed gesloten houdt om te verhinderen dat er warmte verloren gaat. 11. Droogkasten kunnen veel energie verbruiken. In veel gezinnen wordt de droogtrommel viermaal per week gebruikt. Als je kiest om je was te laten drogen, kun je per jaar tot 110 euro besparen. Probeer het te doen zonder droogkast. Als het echt niet anders kan, kies je voor een energiezuinig exemplaar (zie www.topten.be). Per beurt kost een droogkast je 1 euro. 12. De meeste elektrische toestellen dragen tegenwoordig een energielabel. Dat geeft aan hoe zuinig ze zijn. Moderne koelkasten dragen een A++ label en verbruiken gemiddeld 140 kWh of € 35 per jaar. Ter vergelijking: tien jaar geleden verbruikte een koelkast gemiddeld meer dan 425 kWh of € 106 per jaar. Heel wat gezinnen houden hun oude koelkast wanneer ze een nieuwe aanschaffen. Kies beter voor één groot exemplaar dat groot genoeg is voor jouw gezin in plaats van twee kleinere. Je tweede koelkast wegdoen, levert een besparing op van € 85 per jaar. Afhankelijk van het energielabel verbruikt een tweede koelkast tussen de € 55 en € 155 per jaar.
13. Vooral de grootte van het televisiescherm bepaalt hoeveel elektriciteit je TV verbruikt. Verder hangt het stroomverbruik af van het type scherm, het contrast en de helderheid. De grootte: een groot plasmascherm verbruikt zo 90 euro aan stroom, terwijl een zuinige LCD-televisie afklokt op 35 euro aan elektriciteit. Een led-tv is het zuinigst. De helderheid: hoe helderder je TV, hoe meer hij verbruikt. Je bespaart tot 32 euro per jaar als je de helderheid en het contrast verlaagt. Je kan dat zelf instellen. Een nieuwe TV staat meestal ingesteld op veel helderheid en contrast. Stel de helderheid in in een redelijk donkere kamer. Dan zie je het verschil het best. Per jaar verbruikt een plasmaTV ongeveer 300 kWh. Dat kost je dus 63 euro per jaar als de TV 4 uur per dag aanstaat. Een klassieke TV met beeldbuis verbruikt ongeveer 29 euro per jaar (de helft van een plasma-TV). Er zijn ook TV-schermen op de markt met een LCD scherm. Sommige daarvan worden verlicht met LED lampjes. 14. Sluipverbruik in huis kan oplopen tot 10% van de totale elektriciteitsrekening. Als je alle toestellen consequent uitschakelt, kun je tot € 100 besparen zonder aan comfort in te boeten. Uitzetten doe je door de stekker uit te trekken. Sluit verschillende toestellen op één stekkerdoos aan zodat één druk op de knop alle toestellen tegelijk uitschakelt. 15. Wassen is bij het gemiddelde gezin goed voor 6% van hun totale elektriciteitsverbruik. Door te wassen op lage temperaturen zoals 30°C en 40°C krijg je in de meeste gevallen de was even schoon. De wasmiddelen die je nu koopt, verwijderen vlekken ook bij lage temperaturen. Was ook bij voorkeur met een volle wastrommel. 16. Spaarlampen geven 3 tot 4 keer meer licht per watt. Een gloeilamp van 40 W kun je dus vervangen door een spaarlamp van 9W tot 13W. Een gloeilamp van 75 W kun je vervangen door een spaarlamp van 15 W of 20 W. Bovendien hebben spaarlampen een langere levensduur dan gloeilampen. 17. Het licht uitdoen in de ruimten waar niemand is, is nog altijd de boodschap. Een lamp zal dan iets sneller verslijten, maar dat weeg nog altijd niet op tegen de energiewinst. 18. Een koelkast en diepvriezer verbruiken het hele jaar door energie. Het koel bewaren of invriezen van voedsel kost een gemiddeld huishouden ongeveer 6 à 17% van het totale elektriciteitsverbruik. Je ontdooit je koelkast of diepvriezer best vanaf een ijslaagje van 2 mm. Op die manier bespaar je jaarlijks 10 euro. 19. Een bad verbruikt de helft meer water en energie dan een douche. Als je je warm water verwarmt op gas levert dat een besparing van 75 euro per jaar op. Heb je een elektrische boiler loopt de teller zelfs op tot 203 euro. 20. Breng reflecterende radiatorfolie aan achter radiatoren aan ongeïsoleerde buitenmuren. De radiatorfolie stuurt de warmte van de radiator terug in de kamer en zorgt ervoor dat deze warmte niet verdwijnt in de koude buitenmuur. Radiatorfolie kost ongeveer € 10 voor 5 m op 0,5 m. Je bespaart per jaar gemiddeld 35 euro voor 2,5 m². Na 3 à 4 maanden heb je dus je kost al terugverdiend.
