05 digitale geldzaken H1-5 opm4.indd 103
SPAREN Sparen geeft een gevoel van rijkdom en zekerheid. Het is makkelijk om via internet over te stappen naar een spaarrekening die meer rente oplevert.
02-10-14 13:53
5.1
Gemak versus rente
5.1a
Ontevreden spaarders
Nog geen 4% van de consumenten is tevreden met de rente op zijn spaarrekening. Dat blijkt uit een enquête die de Consumentenbond begin 2014 deed onder 1500 leden. Ruim driekwart heeft zich weleens verdiept in alternatieven met een hogere rente. Ongeveer de helft daarvan ging over tot actie, variërend van het openen van een nieuwe rekening bij dezelfde of bij een andere bank tot gaan beleggen of extra aflossen op de hypotheek. Desondanks bleken de panelleden nauwelijks te sparen op de vrij opneembare rekeningen met de toen hoogste spaarrentes. Slechts een fractie had een spaarrekening bij Argenta (minder dan 2%), deed aan SNS Maxi Sparen (2%), Knab Kwartaal Sparen en RegioBank Eigen Huis Sparen (in beide gevallen slechts één lid). Voor Eigen Huis Sparen geldt nog een ‘verzachtende omstandigheid’: het bood begin dit jaar weliswaar 2,1% rente, maar je kunt er alleen zonder boete (normaal 0,5%) opnemen als het geld bestemd is voor het kopen of huren van een huis. Bij het van oorsprong Belgische Argenta zijn er geen beperkende voorwaarden en zijn tegoeden tot €100.000 per rekeninghouder onder het Belgische depositogarantiestelsel net zo veilig als bij een Nederlandse bank. Om er een spaarrekening te openen, volstaat het opsturen van een legitimatiebewijs en een storting van de opgegeven tegenrekening. 5.1b
Trouw aan betaalrekening
Nog geen 5% van de respondenten stapte over op de spaarrekeningen met de hoogste rente. Ter vergelijking: maar liefst 28% van de ondervraagden heeft een spaarrekening bij Rabobank, die zo ongeveer de laagste rente in de markt biedt. Voor veel spaarders geldt natuurlijk dat een spaarrekening min of meer automatisch hoort bij de betaalrekening waarop maandelijks het salaris binnenkomt. Ook ING scoort logischerwijs hoog: 42,5% heeft daar een spaarrekening. Een stuk verrassender is de populariteit van de groene ASN Bank, die met bijna 22% vaker wordt genoemd dan ABN Amro (19%). Nederlanders sparen niet alleen bij de ‘verkeerde’ banken, maar ook binnen een bank hebben ze lang niet altijd het voordeligste spaarproduct. Weinig mensen maken gebruik van spaarrekeningen die bonusrente uitkeren als het tegoed langer vaststaat. 5.1c
Zoeken naar een betere rente
De banken zelf doen er ook niet alles aan om hun klanten zo goed mogelijk te informeren. ‘Om nieuwe en bestaande klanten op de hoogte te houden van onze rentes, publiceren wij de huidige rentetarieven in een overzicht op onze site’, laat
104 digitale geldzaken H1-5 opm4.indd 104
DIGITALE GELDZAKEN
02-10-14 13:53
DHB Bank weten. Anadolubank gaat een stapje verder, door een wijziging van de spaarrente ook in een advertentie in een groot landelijk dagblad bekend te maken. Figuur 3 RENTE-INFORMATIE OVER DE EIGEN BANK
Alleen via site/app
• DHB Bank • RegioBank • Triodos Bank
Rente-informatie ook over andere banken bij Knab en Leaseplan Bank
Via advertentie in landelijk dagblad
• Anadolubank • The Economy Bank
Via e-mail
ABN Amro • ASN Bank • ASR • Centraal Beheer Achmea • Garantibank • ING (bij Spaarrente Wekker) • Knab • Leaseplan Bank • NIBC Direct • Rabobank (bij e-mailservice) • SNS Bank • The Economy Bank • Zwitserleven
De meeste banken volstaan met een e-mail. Bij SNS Bank ontvang je alleen de rentewijzigingen van je eigen rekening(en). Terwijl je zeker in het geval van een renteverlaging juist zou willen weten of er betere alternatieven zijn. Bij Rabobank en ING moet je je eerst aanmelden voor de e-mailservice respectievelijk Spaarrente Wekker, om gemaild te worden over een rentewijziging. ABN Amro informeert klanten per mail en wijst hen eveneens via een mail op betere alternatieven binnen de bank. Leaseplan Bank heeft een rente-app, waarin de rentes van alle banken worden weergegeven. Verder geeft alleen Knab spaarders enig inzicht in wat zich buiten de eigen bank afspeelt. Via het ‘financieel dashboard’ kunnen klanten ook zien hoe hun spaargeld rendeert op rekeningen die ze aanhouden bij andere banken. Bovendien krijgen ze een melding als bij een van die andere banken een hogere rente te behalen is. De rentes daarop worden steeds geactualiseerd, de saldi moet de klant zelf bijhouden. Banken waar u geen rekening aanhoudt, staan helaas niet op het dashboard.
SpaarAlert mentenbond. Hier kunnen leden aangeven waar ze hun spaargeld nu gestald hebben en krijgen ze automatisch eens per week of per maand een mail als een andere spaarre-
Tip
Een volledig beeld van alle spaarrentes krijgt u via de gratis SpaarAlert van de Consu-
kening een hogere rente biedt. Aanmelden via www.consumentenbond.nl/spaaralert.
SPAREN
digitale geldzaken H1-5 opm4.indd 105
105 02-10-14 13:53
5.2
Aan de slag
5.2a
Een nieuwe spaarrekening openen
U kunt bij ABN Amro, ING en Rabobank zowel online, telefonisch als op kantoor een spaarrekening openen. Deze banken stellen wel een betaalrekening bij hen verplicht. Bij Rabo Internetbankieren kunt u het geld op uw spaarrekening indelen in één of meerdere spaarpotten. U kunt de spaarpot een naam geven en er eventueel een foto bij kiezen. Het gevolg van deze mogelijkheid is dat de bank moeilijk doet als u een tweede spaarrekening wilt openen. Dat is alleen gratis als daar ‘een goede reden’ voor is, zo bleek uit een onderzoek van de Consumentenbond waarbij mysteryshoppers in het voorjaar van 2014 in totaal 78 spaarrekeningen openden bij 15 verschillende banken. Ook bij Knab moet u een betaalrekening openen voordat u kunt gaan sparen. Die is alleen gratis als u een Flexibel Sparen-rekening opent en daarop niet meer dan €50.000 spaart. De overige banken accepteren elke betaalrekening bij een Nederlandse bank als tegenrekening. Bij de meeste hiervan kunt u alleen online een spaarrekening openen. ‘Omdat wij een internetspaarbank zijn’, luidt de telefonische verklaring van een medewerker van NIBC Direct. Doorgaans is het openen van een rekening binnen tien minuten gepiept. Dikwijls moet daarna nog wel een eerste overboeking vanaf de opgegeven tegenrekening worden gedaan en een kopie van het paspoort worden opgestuurd. Bij SNS Bank, Knab en Nationale-Nederlanden kan het openen van een spaarrekening ook telefonisch, waarbij een medewerker het aanvraagproces voor zijn rekening neemt. Plezierig voor mensen die niet vertrouwd zijn met internet en daardoor toch al bij steeds minder banken terechtkunnen. Aegon Bank biedt als enige de mogelijkheid een spaarrekening te openen via de mail. Een medewerker noteert dan de gegevens van de aanvrager en mailt enkele seconden later een aanvraagformulier terug. Op die manier hoeft de aanvrager dus evenmin zelf aan de slag op internet.
Afgeleide identificatie Een aantal banken, waaronder Knab en Nationale-Nederlanden, neemt genoegen met een storting vanaf een Nederlandse bankrekening. Dit heet afgeleide identificatie: de bank gaat er daarbij van uit dat de identificatie in het verleden door die andere bank al goed is uitgevoerd.
Alleen bij de RegioBank moet u nog ‘ouderwets’ langskomen op een van de ruim 500 vestigingen om een spaarrekening te kunnen openen. Op kantoor wordt een kopie gemaakt van het meegebrachte paspoort of rijbewijs en wordt de verdere
106 digitale geldzaken H1-5 opm4.indd 106
DIGITALE GELDZAKEN
02-10-14 13:53
aanvraag in orde gemaakt. De identificatieprocedures lopen opvallend uiteen. Bij de meeste banken moet na het (online) aanvragen van een spaarrekening een kopie van een identiteitsbewijs worden opgestuurd (of gescand en gemaild), soms vergezeld van een recent rekeningafschrift van de betaalrekening. Bij onder meer Centraal Beheer Achmea voldoet een rijbewijs niet als identificatiemiddel. ‘Bij het rijbewijs staat het BSN-nummer op de achterkant’, aldus de verklaring van Centraal Beheer. Bij NIBC Direct hebben ze daar iets op bedacht: beide kanten van het rijbewijs kopiëren en opsturen. Tabel 10 TEST SPAARREKENING OPENEN Klantvriendelijkheid
Volledigheid
Deskundigheid
Betaalrekening verplicht
Spaarrekening openen kan
Identificatie/ verificatie
ABN Amro
8,3
8,0
8,2
ja
K/T/O
I
Aegon Bank
7,2
Argenta
7,6
6,1
6,6
nee
O
C
7,2
7,2
nee
O
I/C
ASN Bank
5,8
Centraal Beheer Achmea
8,1
6,2
7,1
nee
O/S
I/C
7,3
7,8
nee
O
I/C
ING Knab
8,3
7,8
8,0
ja
K/T/O
I
7,8
7,2
8,0
ja
T/O
C
Leaseplan Bank
6,7
MoneYou
7,0
7,5
7,3
nee
O
C
6,5
7,2
nee
O
Nationale-Nederlanden Bank
8,6
8,4
C
8,3
nee
T/O
C
NIBC Direct
7,2
Rabobank
7,2
7,4
7,6
nee
O
I/C
6,0
6,7
ja
K/T/O
I
RegioBank
8,0
SNS Bank
8,5
7,4
8,0
nee
K
I
8,1
7,5
nee
K/T/O
I/C
Zwitserleven
7,0
7,2
7,2
nee
O
I/C
Bij ABN Amro volstaat ook een bestaande spaarrekening om een nieuwe te openen. • Nieuwe klanten van ABN Amro, ING en Rabobank moeten op kantoor hun identiteitsbewijs laten zien. Voor bestaande klanten geldt dat niet. • De gemiddelde rapportcijfers zijn gegeven door mysteryshoppers. • K = kantoor, T = telefonisch, O = online, S = schriftelijk (via aanmeldformulier), C = controlestorting van tegenrekening, I = (kopie van) identiteitsbewijs
5.2b
Overstappen naar andere spaarrekening
Voor een aantrekkelijke rente hoeft u doorgaans niet bij de grote banken te zijn. Het is, zoals gezegd, niet moeilijk om een nieuwe spaarrekening te openen, maar er bestaat geen overstapservice waarmee u het saldo van de ene rekening automatisch kunt overboeken naar de andere. De eenvoudigste manier is het spaartegoed overboeken naar uw tegenrekening en vervolgens overmaken naar de nieuwe rekening. U kunt de oude spaarreke-
SPAREN
digitale geldzaken H1-5 opm4.indd 107
107 02-10-14 13:53
ning aanhouden, voor het geval de rente daarop ooit weer interessant wordt. Bij automatisch sparen moet u vervolgens ook de periodieke overboeking stopzetten. Dat kan via internetbankieren. Als u geen toegang heeft tot internetbankieren bij de bank waar u een spaarrekening aanhoudt, moet u de machtiging stopzetten door een schriftelijk verzoek in te dienen. U kunt bij uw huisbank of bij de spaarbank zelf een formulier vinden waarmee u dat kunt doen. Vraag de spaarbank of u de intrekking naar een antwoordnummer kunt sturen. Dan hoeft u geen postzegel te plakken. Het is verstandig een kopie van de intrekking voor uw eigen administratie te bewaren en de incasseerder te vragen om een bevestiging dat uw machtiging is ingetrokken. 5.2c
Uw spaarrekening beheren
Een direct opneembare spaarrekening bij dezelfde bank waar de betaalrekening loopt, heeft voordelen. Zodra er geld tekort is of er een grote overboeking gedaan moet worden, is het geld zo overgeheveld van de spaar- naar de betaalrekening. Daar zorgt de bank wel voor. Als de spaarrekening bij een andere bank is ondergebracht, duurt het vaak een dag langer. De oplossing: houd een spaarrekening van dezelfde bank aan naast de betaalrekening bank, maar beperk het tegoed tot €1000. Boek alles daarboven over naar een spaarrekening bij een andere bank die wel voldoende rente geeft. U kunt het saldo van de spaarrekening zien in het overzicht van internetbankieren en via de app op de mobiele telefoon. U kunt ook iets meer geld aanhouden op de betaalrekening, zodat u nooit rood komt te staan. Er bestaan betaalrekeningen die rente geven bij een positief saldo: SNS Bank geeft 1,25% bij een saldo tot €5000, ASN geeft 0,75% over het saldo, ongeacht de hoogte en Knab geeft 0,5% over het saldo tot €2000 en 1,25% over het saldo daarboven (alle rentes per 15 juli 2014). Aegon is de enige bank die de rekeninghouder in staat stelt andere personen (maximaal drie) te machtigen op de spaarrekening. Zij mogen dan geld opnemen van deze spaarrekening. Alle banken bieden de mogelijkheid om automatisch te sparen. Bij sommige kan dat ook variabel, als het saldo op een bepaalde datum boven een grens uitkomt. Dit kan bij ABN Amro (variabele periodieke overboeking), SNS Bank en Triodos (restsparen) en Rabobank (saldosparen). Het is een mooie manier om geld opzij te zetten, nadat de vaste lasten, zoals hypotheek, zorgverzekering en energiekosten, zijn afgeboekt. Op die manier vangt u automatisch meer rente over het bedrag dat u maandelijks overhoudt. Bij ABN Amro kunt u de vaste maandelijkse (spaar)opdracht tijdelijk stopzetten. U geeft dan aan welke maand u wilt overslaan, bijvoorbeeld omdat het niet uitkomt. Dat kan ook periodiek. Verwacht u ieder jaar in een bepaalde maand veel uitgaven?
108 digitale geldzaken H1-5 opm4.indd 108
DIGITALE GELDZAKEN
02-10-14 13:53
U kunt maximaal twee vaste maanden invullen, waarin u niet automatisch spaart. Banken hebben vaak binnen internetbankieren toepassingen die helpen met sparen voor een bepaald doel. Bij ING is dat de Spaarplanner. Hiermee berekent u hoeveel u moet inleggen om een bedrag te bereiken binnen een bepaalde termijn of hoeveel u bij een bepaalde inleg opbouwt. Rabo Internetbankieren heeft ‘widgets’ waarmee u virtuele spaarpotten kunt beheren. Bij Rabo Doelsparen stijgt de rente naarmate u vooraf een langere looptijd kiest. Maar dat is al geen vrij opneembare spaarrekening meer, maar een deposito.
Buffer Over geld voor onverwachte uitgaven moet u meteen kunnen beschikken. Elke wasmachine begeeft het op een dag, maar u
Tip
weet nooit wanneer. Dan moet u snel kunnen handelen. Daarom is het niet verstandig al het spaargeld vast te zetten. Zet het geld voor een buffer op een vrij opneembare spaarrekening. Zo’n buffer bedraagt voor één persoon minimaal €3500 en voor een gezin €1000 meer. Afhankelijk van uw persoonlijke situatie kan het verstandig zijn een iets grotere buffer aan te houden. Houd bijvoorbeeld ook rekening met het onderhoud van uw woning.
5.2d
Spaargeld vastzetten
U spaart niet alleen voor acute noodgevallen, maar ook voor grote uitgaven in de toekomst. Een nieuwe auto, bijvoorbeeld, of een rondreis door de Verenigde Staten. Dat geld heeft u binnen afzienbare tijd nodig, maar niet direct. Het is dan verstandig om te kiezen voor een rekening met bonusrente of voor een deposito. Deposito’s Deposito’s zijn rekeningen met een vaste rente en looptijd. U kiest er bijvoorbeeld voor om uw geld drie jaar vast te zetten. U krijgt dan ongeveer 0,5% meer rente dan op een vrij opneembare spaarrekening. U stort het geld vaak vanuit de spaarrekening naar het deposito, maar u kunt het geld ook naar een andere bank brengen. Een rekening openen is weinig moeite. Bij een spaarbedrag van €5000 scheelt een hogere rente toch algauw een paar tientjes per jaar. En als u jarenlang een actief spaarbeleid voert, loopt het voordeel op tot honderden euro’s. Bij de meeste deposito’s – maar niet allemaal – is het mogelijk om het geld tussentijds op te nemen. In bepaalde situaties kunt u dan boetevrij opnemen, bijvoorbeeld bij overlijden, huis kopen, trouwen, samenwonen, scheiden of arbeidsongeschiktheid. De Geldgids van de Consumentenbond publiceert in ieder num-
SPAREN
digitale geldzaken H1-5 opm4.indd 109
109 02-10-14 13:53
mer een uitgebreid overzicht van de diverse voorwaarden. Actieve spaarders kunnen op een lucratieve manier sparen voor de lange termijn als zij een duidelijke einddatum voor ogen hebben. Wilt u bijvoorbeeld over tien jaar over uw spaargeld beschikken? Dan zet u iedere maand een vast bedrag op een spaarrekening en stort het saldo plus de bijgeschreven rente eens per jaar op een depositorekening. De eerste keer in een 10-jaarsdeposito, de tweede keer in een 9-jaarsdeposito, de derde keer in een 8-jaarsdeposito enzovoort. Tien jaar na de eerste storting valt het gespaarde geld tegelijk vrij. Dat levert een veel hogere rente op dan door blijven sparen via een direct opneembare spaarrekening. De e-mailalerts van de (spaar)banken zijn ook handig voor deposito’s, als erin vermeld staat wanneer de depositorente omlaag gaat. Wie snel reageert, kan hier voordeel uit halen. Houd wel rekening met de beperkingen die gesteld zijn aan tussentijdse opname. Jeugdsparen Veel banken hebben kinderspaarrekeningen die ouders en grootouders kunnen openen zodra het (klein)kind geboren is. De meeste rekeningen onderscheiden zich niet of nauwelijks van andere spaarrekeningen of deposito’s. Het verschil is dat banken bij kinderspaarrekeningen nog wel papieren rekeningafschriften versturen en bij de opening van zo’n rekening vaak een welkomstgeschenk geven, zoals een boek of een dvd. Daarnaast ligt de rente momenteel meestal iets hoger dan op een reguliere spaarrekening. Dit omdat geld op een kinderspaarrekening doorgaans langer blijft staan. Bij Zilvervlootsparen van RegioBank of SNS Bank krijgt de rekeninghouder 1% premie per volgemaakt spaarjaar, met een maximum van 10%. De premie wordt betaald over het tegoed, minus de uitgekeerde rente. Om in aanmerking te komen voor de premie moet het geld bovendien vaststaan tot het kind 18 jaar is. Ook bij andere rekeningen moet u goed op de beperkende voorwaarden letten. Bij de jeugdspaarrekening van ASN Bank is het geld niet opneembaar voordat het kind 18 jaar is, tenzij voor school of studie. Bij de jeugdspaarrekening van Triodos Bank geldt diezelfde voorwaarde en in andere gevallen rekent de bank bij vervroegde opname 3% boete over het opgenomen bedrag. Kosteloos opnemen voor het einde van de looptijd kan vanaf het moment dat het kind 12 jaar is, mits u het geld gebruikt voor kosten in verband met een voltijds opleiding van het kind. Dit moet u, als de wettelijke vertegenwoordiger, wel schriftelijk kunnen aantonen. Let op bij het coöperatiespaarplan van Dela. Dat is geen spaarrekening, maar een verzekering. Uit de eerste indruk van de Consumentenbond (zie www.consumentenbond.nl, zoek op ‘spaarplan’) blijkt dat het product ingewikkeld in elkaar zit. De rente is relatief hoog, maar het tegoed valt niet onder het depositogarantiestelsel (zie par. 5.3).
110 digitale geldzaken H1-5 opm4.indd 110
DIGITALE GELDZAKEN
02-10-14 13:53
Klimsparen Wie niet weet hoe lang hij zijn spaargeld kan missen, kan een klimspaardeposito overwegen. Staar u echter niet blind op de lonkende rente in het vijfde jaar, oplopend tot 3,4% bij BLG Groeirente, Reaal en RegioBank of 3,3% bij SNS Bank. De lage rente – vooral in het eerste jaar – drukt de effectieve rente aan het einde van de rit flink. Verder gaan de vermelde percentages alleen over de inleg. Met uitzondering van het Fix Flex Deposito van Garantibank kennen de genoemde rekeningen geen rente op rente. Bij deze rekeningen wordt de rente jaarlijks overgeboekt naar een gewone spaarrekening. Rekening houdend met deze voorwaarden komt de gemiddelde rente over vijf jaar uit op ongeveer 2% per jaar. Depositosparen van Nationale-Nederlanden levert net zo veel op, terwijl daar de rente gunstiger is als u na 3,5 jaar het tegoed toch opneemt. Bij het Fix Flex Deposito van Garantibank kunt u het eerste jaar niets opnemen, hetgeen de rekening feitelijk ongeschikt maakt als potje voor acute noodgevallen. Garantibank heeft nog een nadeel dat de hogere rente deels ongedaan maakt: de bank keert als enige geen rente uit over spaarjaren die niet helemaal zijn afgemaakt. 5.2e
Geblokkeerde rekeningen
Er bestaan diverse mogelijkheden om een geblokkeerde rekening te openen. Het voordeel is dat het tegoed is vrijgesteld van 1,2% vermogensrendementsheffing. U kunt met zo’n rekening sparen (of beleggen) voor de aflossing van de hypotheek of voor aanvullend pensioen. De fiscus stelt daarbij wel eisen, zoals een deelname van minimaal 15 of 20 jaar (hypotheken) of een aantoonbaar fiscaal pensioengat (pensioenen). Dit zijn complexe financiële producten waarbij advies vereist is. De regelingen voor spaarloon en levensloop zijn inmiddels afgeschaft. Het spaarloon is helemaal uitgekeerd, maar er staat nog voor miljarden op geblokkeerde levensloopregelingen. Het tegoed mag daar blijven staan tot uiterlijk 1 januari 2022. Dan wordt er definitief een einde gemaakt aan de regeling. U kunt het geld dus laten staan zolang u het niet nodig heeft. U mag zelfs blijven bijstorten. Sinds 2013 is het levenslooptegoed vrij besteedbaar. U hoeft het niet te gebruiken voor een sabbatical of voor pensioen. U mag er ook een auto van kopen of uw woning mee verbouwen. Het uitgekeerde bedrag wordt belast als inkomen. Grote opnamen kunnen dus onder het toptarief van 52% vallen. Het is dus handiger om de opname te spreiden, zodat u minder belasting betaalt. Voor iemand die meer dan €55.000 bruto per jaar verdient, maakt het niet zoveel uit. U kunt het levenslooptegoed vasthouden tot uw pensionering, als u tenminste vóór 2022 de AOW-gerechtigde leeftijd bereikt. U kunt het dan toevoegen aan uw pensioen, maar wel zonder de bonus van €205 voor ieder jaar dat u vóór 2012 geld in de regeling gestort heeft.
SPAREN
digitale geldzaken H1-5 opm4.indd 111
111 02-10-14 13:53
Als u het tegoed eerder opneemt, krijgt u die bonus wel. Maar er is nog een beperking om rekening mee te houden: wie 61 jaar of ouder is in het jaar van opname, ontvangt geen arbeidskorting meer over de uitkering. Het tegoed wordt dan namelijk niet belast als inkomen uit een tegenwoordige dienstbetrekking, maar als loon uit een vroegere dienstbetrekking. Dat kan honderden euro’s schelen. Vraag de salarisadministratie op uw werk om een berekening. Het kan dus gunstig zijn om het levenslooptegoed te laten uitkeren vóór het jaar waarin u 61 wordt. U gebruikt het tegoed bijvoorbeeld om op vakantie te gaan. Uw vakantiedagen gebruikt u dan als u 61 jaar of ouder bent. Bekijk wel of de vakantiedagen niet beperkt houdbaar zijn. Dat hangt af van de cao van uw bedrijf. Houd bij de uitkering van een levenslooptegoed ook rekening met de toeslagen. Als uw inkomen in een jaar hoger is dan anders, kan dat ten koste gaan van de huur-, zorg- of kinderopvangtoeslag. Die zijn namelijk inkomensafhankelijk. De WW-uitkering wordt niet gekort door een opname uit de levensloop. De bank kan in principe in één keer of in maandelijkse termijnen uitkeren. In de praktijk is geen enkele bank bereid om het tegoed maandelijks uit te keren. Banken willen het geld alleen in één keer uitbetalen. Alleen de Rabobank geeft haar klanten, tegen betaling van €75 per opname, de mogelijkheid het geld gespreid te ontvangen. Niet maandelijks, maar eens per jaar of per kwartaal. De klanten van de meeste banken moeten dus kiezen voor een uitkering ineens. Dat betekent een hoge belastingaanslag, waarvan via middeling wel weer een deel teruggevorderd kan worden. 5.2f BEM-clausule Een BEM-clausule zorgt ervoor dat een minderjarige niet aan het geld op zijn spaarrekening kan komen (BEM staat voor: Belegging Erfenis en andere gelden Minderjarigen). Ook de ouders mogen geen geld opnemen, tenzij met toestemming van de kantonrechter, bijvoorbeeld om een dure medische behandeling voor een kind te betalen. ‘Even’ wat geld van de kinderspaarrekening halen om een financiële tegenvaller op te vangen – iets wat banken met enige regelmaat zien gebeuren en waar zij in de regel niets tegen kunnen doen – is met een BEMclausule onmogelijk. Als het kind 18 jaar wordt, vervalt de clausule. Een BEM-clausule kan worden gevestigd op een reguliere (kinder)spaarrekening of spaardeposito van ABN Amro, Allianz, Centraal Beheer Achmea, Van Lanschot, Rabobank, RegioBank en SNS Bank. Bij ING kan dit alleen op een Groei Groter Rekening, die enkel te openen is als de ouders een betaalrekening bij deze bank hebben. Geen van de genoemde banken brengt kosten in rekening voor de clausule. Bij de meeste banken moeten de ouders bij de aanvraag wel een verklaring van de kantonrechter meesturen. Zo’n beschikking vraagt u schriftelijk aan bij de rechtbank bij u in de buurt en is gratis.
112 digitale geldzaken H1-5 opm4.indd 112
DIGITALE GELDZAKEN
02-10-14 13:53
Voor grootouders die een spaarrekening met BEM-clausule voor hun kleinkind willen openen, geldt in grote lijnen dezelfde procedure als voor de ouders. Wel moet bij het openen van een rekening op naam van een kleinkind altijd een van de ouders of wettelijk vertegenwoordigers tekenen. Voor de ouders kan het geld namelijk flink wat gevolgen hebben. De gemeente kan de spaartegoeden van de kinderen namelijk meerekenen als vermogen als een ouder aanspraak maakt op een bijstandsuitkering, ook als daar een BEM-clausule op zit. De kantonrechter beslist of de gemeente een machtiging krijgt om het geld op te nemen. Daarnaast valt het spaargeld – met of zonder BEM-clausule – onder het belastbaar vermogen in box 3. De ouders moeten dus gewoon 1,2% belasting betalen zodra hun totale vermogen uitkomt boven de heffingsvrije grens van €21.139 (2014, voor partners het dubbele). Daar staat tegenover dat de rente van een rekening met BEM-clausule wél tussentijds mag worden opgenomen en op grond van het vruchtgebruik wettelijk toekomt aan de ouders of vertegenwoordigers van het kind. Tegoeden op een rekening met BEM-clausule tellen niet mee bij de vermogenstoetsen voor toeslagen. Het spaargeld is dus niet van invloed op de hoogte van de huur-, zorg- of kinderopvangtoeslag. Een BEM-clausule kan er dus voor zorgen dat ouders recht hebben op een toeslag die ze zónder de clausule niet zouden krijgen of dat de toeslag hoger uitvalt.
5.3 Depositogarantiestelsel Het depositogarantiestelsel, dat wordt uitgevoerd door DNB, garandeert dat u bij faillissement van een Nederlandse bank uw spaargeld tot €100.000 terugkrijgt. Dit is ongeacht het aantal rekeningen dat u heeft bij die bank. Het maximum geldt wel voor alle saldi samen. Stel: een rekeninghouder heeft twee rekeningen bij
SPAREN
digitale geldzaken H1-5 opm4.indd 113
113 02-10-14 13:53
dezelfde bank, één met €50.000 en één met €70.000, samen €120.000. Hij krijgt daarvan bij een faillissement dus maar €100.000 vergoed. Bij een en/of-rekening geldt dit maximum per persoon. Dus als het saldo van een en/of-rekening €200.000 bedraagt, kunnen de rekeninghouders in beginsel aanspraak maken op ieder €100.000. De tegoeden worden ook bij elkaar opgeteld als banken samen één vergunning delen. De banken in onderstaande vakjes horen bij elkaar: BLG, SNS, Zwitserleven
ABN Amro, MoneYou
Reaal, RegioBank
Delta Lloyd, Ohra
Aegon, Knab
Voorwaarden Rekeninghouders moeten aan een aantal voorwaarden voldoen om in aanmerking te komen voor een vergoeding uit het depositogarantiestelsel. •
De rekeninghouder moet onder het depositogarantiestelsel vallen. Dat geldt voor particulieren of kleine ondernemingen (ondernemingen die een verkorte balans mogen publiceren bij de Kamer van Koophandel). Daaronder valt ook een stamrecht-bv, opgericht om belastingheffing uit te stellen over een ontslagvergoeding. Een stamrecht-bv is een aparte juridische entiteit en het saldo wordt dus niet verrekend met een tegoed op een andere rekening bij dezelfde bank.
•
De bank moet onder het depositogarantiestelsel vallen (check het WFT-register).
•
Het product moet onder het depositogarantiestelsel vallen. Dat geldt voor vrijwel alle betaal- en spaarrekeningen, lopende rekeningen en termijndeposito’s; aandelen en obligaties vallen er niet doorgaans niet onder.
Buitenlandse bank Niet-Nederlandse banken vallen niet onder het depositogarantiestelsel van DNB. Via de website van DNB kunt u nagaan of de bank is gedekt door een buitenlands depositogarantiestelsel. Via ‘Toezicht’, ‘De consument en toezicht’ kunt u zoeken in de WFT-registers. Uw bank is gedekt door een buitenlands depositogarantiestelsel uit de Europese Economische Ruimte (EER) als onder ‘EU paspoort (in)’ een van de twee volgende punten wordt vermeld: •
bijkantoor van een bank uit EER (2:14);
•
verrichten van diensten bank uit EER (2:18).
Argenta, BigBank en Lloyds Bank zijn de bekendste voorbeelden van banken die hier actief zijn maar niet onder het Nederlandse depositogarantiestelsel vallen. Zij zijn gedekt door respectievelijk Belgische, Estse en Britse garantiestelsel. Die zijn vergelijkbaar met het Nederlandse stelsel. Voor uitgebreide informatie kunt u terecht op www.dnb.nl of op www.consumentenbond.nl (zoek op ‘depositogarantiestelsel’). Vragen kunt u stellen aan de Informatiedesk van DNB.
114 digitale geldzaken H1-5 opm4.indd 114
DIGITALE GELDZAKEN
02-10-14 13:53