30 Vrijdag November2007
Muziek
Lekker lezen
De dj en de vj kunnen hun biezen pakken, want de Wii-J komt eraan. Door met twee controllers van een Wii-spelcomputer te bewegen, maakt Wii-J Timski muziek op zijn laptop. Inderdaad: de rol van de dj verandert revolutionair. 21
Henk Kamp, de linkerhand van Mark Rutte. Plus: de hotste starters van Europa. En natuurlijk Per Se, hét uitgaanskatern voor het weekeinde, inclusief vacature-index. De Pers op Zaterdag wordt morgen verspreid in de grote steden.
De Wii-J komteraan
Cadeautips
De Pers op Hebbedingetjes Zaterdag voor de feestdagen
22
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Meester Foppe, de jongerencultheld, praat over de problemen met ‘onze jeugd’, de iPods en hamburgers bij Jong Oranje en de sabel van de Feldwebel pagina 30
Die stakende scholieren weten niet wat goed voor hen is Cadeautje? Sint weet het wel, die geeft gewoon de énige echte cadeaucard. Daarmee kan iedereen precies kopen wat hij of zij wil. Want YourGift Cards zijn te besteden bij duizenden winkels en attracties in heel Nederland.
K N OO NU TELLE T! ES NE TE BINTERGIFT.NL OP .YOUR WW
W
YOURGIFT CARDS. VRIJHEID, BLIJHEID. Te koop bij klantenservice
PICS UNITED
2
De Twee
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE HET INTERVIEW
MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM
Q&A 06-15148XXX
Oosterhuis en Bacharach ‘Train-cha je hebt diamanten onder je motorkap’
‘Shit, ik geef haar nu gewoon een liedje’ Trijntje Oosterhuis gaat de strijd aan tegen het ‘photoshoppen’ van muziek. ‘Ik haat het als je mensen hoort zingen die niet eerlijk zijn in hun stemgeluid.’
... ‘Mensen willen het gevoel dat ze in zich dragen, bevestigd zien in een liedje. Dat is wat muziek in de kern inhoudt, en dit album komt heel dicht bij die kern in de buurt.’ De zojuist nog witte wangen van Trijntje Oosterhuis kleuren roze. Twee weken geleden heeft ze haar nieuwe album Who’ll speak for love opgenomen, vandaag ligt het in de winkel. Het vervolg op The look of love, een tribute aan de Amerikaanse componist Burt Bacharach, bevat naast Bacharachs repertoire zijn eigen pianospel en een nieuw nummer van zijn hand; de titelsong van het album. ‘Eigenlijk belachelijk. Ik geloof dat gewoon niet, als ik er nu aan denk. Volgens mij heeft ook hij pas later beseft: shit, ik geef haar ge-
DE BIJEENKOMST
woon een líedje!’ Het inmiddels 80-jarige muziekgenie, dat componeerde voor onder anderen Dionne Warwick, Karen Carpenter en Aretha Franklin, en 52 top 40-hits op zijn naam heeft staan, heeft volgens Oosterhuis maar één pak, en loopt altijd in een joggingbroek en op gympies. ‘Uitermate relaxed figuur.’ Gelijk zijn muziek. Bacharach, die door een van zijn muzikanten eens omschreven werd als ‘iemand die in een Ferrari rijdt, maar dan wel 40 kilometer per uur’, omschreef zijn stijl aan ‘Traincha’: ‘je hebt diamanten onder je motorkap, iedereen weet dat omdat je ze heel af en toe laat zien’. Oosterhuis heeft het album in vier dagen opgenomen samen met ‘heavy cats’ Vince Mendoza (chef-dirigent van het Metropole Orkest, en arrangementverzorger voor onder anderen Robbie Williams), Patrick Williams (arrangeerde voor Frank Sinatra) en Tim Rice (medecomponist van onder meer The Lion King en Jesus Christ Superstar). ‘De muziek is echt, gemaakt door mensen die hun hart erin heb-
‘Einde van mijn carrière is nabij’ ‘Gestemshop moet stoppen.’ ISABEL NABUURS/HOLLANDSE HOOGTE
ben gelegd. Niks komt uit een doosje. Hoe modern we ook worden, mensen willen altijd iets echts blijven voelen. Ik haat het ook als je mensen hoort zingen die niet eerlijk zijn in hun stemgeluid. Ik wil meteen horen aan iemands zang; o zus en zo ben jij.’ De hedendaagse muziekscene waar veel producten zijn ‘gestemshopt’, vergelijkt ze met de gephotoshopte lichamen van modellen in bladen. ‘Het is niet meer reëel hoe stemmen klinken. Christina Aguilera heeft een topstem, maar zelfs die wordt overgeproduceerd. Laat het in godsnaam zijn wat het is. Dat is een opdracht die ik serieus neem, dat
ik iets lever dat niet 40 keer door de autotuner is gehaald. Als het zo doorgaat, hoe moeten onze kinderen dan opgroeien met mooie muziek?’ Oosterhuis vreest ook dat een nieuwe generatie zangers ontmoedigd zal worden door de gladgestreken muziek van onze tijd. ‘Die stemmen gaan veel steeds verder uit ons bereik liggen, omdat het niet echt is. De echtheid van mijn muziek is wat ik te zeggen heb.’ Ze heeft niks met de verwachting dat ze nu wel zal gaan doorbreken in het buitenland. ‘Wie zit er op mij te wachten? Fucking Trijntje in de VS. Daar heb je de marketing voor nodig waar een Heinekenbiertje mee wordt omringd.’ 1
‘In 2008 krijgen we drie zetels erbij!’ Allochtoon en astronaut stemmen nu éven geen D66
D66 kwakkelt al een tijdje. De partij bungelt consequent onderaan in de peilingen. De presentatie van hun pamflettenboek Eigenlijk bent u een Europeaan lijkt een metafoor voor de malaise: er is niemand op afgekomen. ‘Ik had een speech geschreven. Mij was verzekerd dat er tweehonderd man zou komen. Nu doe ik wel even iets uit mijn hoofd’, zucht Naema Tahir. De Pakistaanse schrijfster van erotische proza leverde een essay voor het boek. ‘Ja ja,
ik weet dat ik een bepaalde reputatie heb, maar ik doe ook serieuze dingen!’ Tahir was ooit lid van D66, maar nu éven niet. ’Hmm, ik blijf liever onafhankelijk.’ Mede-scribent en astronaut André Kuipers verbindt zich liever ook niet aan de partij. ‘Als ik dat doe, luistert meteen de helft van Nederland niet meer naar me.’ Liever zijn Tahir en Kuipers Europafan. ‘Als je in de ruimte bent en je knippert met je ogen mis je Nederland. Ik noem mijzelf liever Europeaan’, grapt de astronaut. Tahir gaat
voor de Europese vrijheden. ‘In Pakistan is het alleen leuk als je rijk bent.’ Partijleider Alexander Pechtold oogt ondanks alles optimistisch. ‘Maak je geen zorgen om D66.’ Hij lijkt het echt te menen. Net als zijn liefde voor Europa. ‘We zijn er onderdeel van ook al doen Verdonk en Wilders met hun houding van provincialisme anders voorkomen.’ Aan het opheffen van zijn partij denkt hij niet. ‘Daar is geen sprake van. We staan op zes zetels in de peilingen. In 2008 krijgen wij er drie zetels bij!’ 1
HH
Dansartiest Patrick Jumpen lanceert vandaag zijn nieuwe album One Man Army, terwijl z’n platenmaatschappij deze wil verbieden. Meneer Patrick ‘Jumpen’ Mantizz, u mag uw album van Start Stop Records niet uitgeven. ‘Nee, dat willen ze niet. Ze zijn zelfs een rechtszaak gestart, omdat ik al met een andere platenmaatschappij in gesprek ben over het uitbrengen van de cd. Ik heb nu tot vanmiddag kwart over twee de tijd om mijn album te verkopen, want dan start de rechtszaak tegen mij.’ U loopt vooruit op de zaak? ‘Ik denk dat ik 25% kans heb dat ik deze zaak ga winnen. Dus koopt allen die cd. Nú het nog kan.’ Dit klinkt vrij desperaat. U bent 19 jaar. Kansen genoeg toch? ‘Mijn carrière is over als mijn album wordt verboden. Ik moet leven van mijn optredens en cd-verkoop. Die cd is erg belangrijk voor mijn promotie. Zeker nu jumpen zo’n enorme rage is, moet ik toeslaan.’ Is dit echt uw laatste kans op eeuwige roem? ‘Ik moet nu echt knallen. Morgenmiddag kan alles voorbij zijn als de rechtbank de platenmaatschappij, waar ik niet meer mee wil samenwerken, gelijk geeft.’ Jumpen schrikt op en roept tegen zijn toeschouwers, een groep van 150 jongeren in het Utrechtse auditorium van bank-verzekeraar Fortis: ‘Jullie zijn mijn laatste publiek.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Nachtvisser Gepiep van de hengelmolen wekt hem
‘D
MAARTJE
DUIN
e oude man had een muts van rode wol die hij altijd droeg, winter of zomer. Hij zat aan het watertje waar ik langsliep op weg naar school. Ik was zeven. Hij leerde me vissen, voorns en brasems, met een bamboehengeltje. En hij vertelde me wat hij had geleerd. In de oorlog, in het kamp, want hij was joods, en in het leven. Hij zei dat ik moest gaan studeren. Autotechniek, daar zat werk in. Ik denk dat hij me wilde voorbereiden op een hard bestaan. Het was geen pretje waar we woonden in die tijd.’ De nachtvisser zit aan de waterkant, weggedoken in zijn donsjack. Hij heeft een dun ringbaardje, nauwelijks zichtbaar in het donker. Een volle maan beschijnt zijn rug en de laatste flats van
de stad. Achter het riet nog een benzinestation, daarna beginnen de polders. ‘Het liep tegen de schemering toen het oppervlak begon te kolken. Precies achter mijn dobber, waar de zon het water raakte. Schubben zag ik, een rug, een grote bek die naar lucht hapte. Een karper, zei de oude man. Die kun jij nog niet vangen. Daar heb je een werphengel met een molen voor nodig. Twaalf gulden vijftig kostte die. Ik heb er drie maanden zakgeld voor opzij gelegd. Toen ik het bij elkaar had, was de oude man gestorven. Hij woonde in dezelfde flat, precies twee verdiepingen onder ons.’ Dit is een van zijn vaste stekjes. Hij zit hier één, twee nachten in de week. Alleen of met een maatje, soms met zijn studieboeken. ‘Als je ziet wat ik nou aan spullen heb... schrik niet, ik denk vijf-, zesduizend
euro. Ik heb een bootje voor op de plassen. M’n eigen auto, m’n tent, m’n slaapzak. Die molens, daar heb ik er vier van, die zijn tweehonderd euro per stuk. Een stretcher en nog een stoel. Al deze haakjes en lijnen.’ Aan het eind van de avond zet hij zijn tentje op en valt in slaap. Gepiep van de hengelmolen wekt hem als hij beet heeft. Hij heeft foto’s op zijn telefoonscherm staan, waarop hij geknield een karper in handen houdt. Joekels van dertig, vijfendertig pond, eerbiedig kijkt hij op ze neer. Hij kent ze, weet waar ze zich schuilhouden, kijk, deze heeft hij zes keer gevangen. ‘Die noem ik mijn vriend’, zegt hij. ‘Het zijn slimme beesten, die zich niet makkelijk laten vangen. Ze zoeken een plek waar ze zich veilig voelen. In de beschutting van het riet, of waar het water warm is. Paaien doen ze in het voorjaar. Hun eitjes blijven kleven aan de vleugels van ganzen. Zo komen ze
in plassen en meren terecht. Oorspronkelijk komen ze uit China. Voordat ze hier kwamen, moeten ze in Iran zijn geweest. Dat ligt op de route.’ Van zijn vaderland herinnert hij zich weinig. Alleen dat er een raket in hun achtertuin landde. Zijn ouders namen hem halsoverkop mee, in een vrachtauto over de bergen. Nu is hij 25, hbo-student, automonteur in het weekend. Handelen doet hij ook. Laatst had hij een plasma-tv op de kop getikt en weer doorverkocht. Half uurtje werk, twaalfhonderd euro. Hij weet nog niet wat hij wil worden. Ja, rijk. Misschien gaat hij wel naar Amerika. Daar hebben ze ook karpers. ‘Trekvogels komen overal.’ 1 www.maartjeduin.nl
Nieuws
3
Aids-nummer
Queendrummer herdenkt Freddie Sanne Rooseboom AMSTERDAM
...
Roger Taylor komt net terug uit de studio waar hij de allerlaatste hand heeft gelegd aan de opname van Say it’s not true, een zelfgeschreven nummer over iemand die de resultaten van zijn aids-test binnenkrijgt. Vanuit Londen licht hij toe: ‘Hij opent die brief en daar is het nieuws,
hiv-positief. Het had niet hoeven gebeuren, maar het is onomkeerbaar.’ Zelf heeft hij de ziekte niet, maar Taylor heeft de vernietigende werking van aids van dichtbij meegemaakt. De Queendrummer verloor er zijn vriend Freddie Mercury in 1991 aan, en meer vrienden in de jaren daarna. ‘Ik ben betrokken bij de bloody disease. En we kunnen het stoppen.’ Lees meer op pagina 11
Scholierenstaking LAKS-voorzitter is toptalent
De familie Bush is klaar voor de Kerst
Hij staat er weer, de traditionele kerstboom in het Witte Huis in Washington. Vol trots toont ‘First Lady’ Laura Bush de nieuwste aanwinst: een kerstbal die de slachtoffers van de aanslagen op 11 september 2001 herdenkt. 1 FOTO: AP
Remigratie Arbeidstekort
Polen wil de Polen terug Polen die naar hun land terugkeren hoeven geen belasting meer te verrekenen. Met dit lokmiddel wil de nieuwe regering Tusk de werknemers uit het buitenland terughalen. Elro van den Burg WARSCHAU
...
Met de maatregel dat remigranten geen belasting meer hoeven te verreken lost premier Tusk de verkiezingsbelofte in om meer Polen uit de EU naar eigen land terug te laten keren. Sinds de toetreding zijn naar schatting anderhalf miljoen Polen naar het buitenland vertrokken, die inmiddels hard nodig zijn in eigen land. Zonder hen dreigt een groot aantal infrastructurele projecten spaak te lopen. De regering wil terugkerende landgenoten ondersteunen met scholing
maar vooral lokken met het afschaffen van de belastingafdracht over de periode dat zij in het buitenland hebben gewerkt. De maatregel gaat gelden voor alle Polen die legaal in een van de EU-lidstaten hebben gewerkt. Nu moet een remigrant het verschil bijbetalen tussen de belasting die werd geheven in het buitenland en het belastingniveau in Polen. Weigeraars krijgen van de Poolse fiscus een naheffing op basis van grote uitgaven zoals een verbouwing aan het huis. Adam Mariuk belastingadviseur en senior manager voor Deloitte in Polen. ‘Ik denk dat dit een groot aantal mensen over de streep trekt.’ Guido Vreuls directeur in Polen van uitzendbureau OTTO Work Force: ‘In Nederland betaal je over het minimumloon slechts 2 procent belasting, de rest betreft sociale lasten. Het verschil met Polen, met een ge-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Pathuis
middelde belasting van 25 procent, is heel erg groot.’ Maar gaat dit werken? Want Polen kunnen in het buitenland nog steeds drie tot vier keer zo veel verdienen als in eigen land. ‘De salarissen gelijktrekken met die in West-Europa is de enige manier om Polen over te halen om terug te keren’, zegt Wim Jansen, directeur van uitzendbureau Mc Do It, gespecialiseerd in Pools personeel. Daarvan zijn ook de directeuren van uitzendbureaus Job Centre en BN Polen overtuigd. Jansen: ‘De meeste oudere Poolse werknemers zullen op een gegeven moment definitief terugkeren omdat hun familie nog in Polen woont. We moeten er echter rekening mee houden dat veel jongeren zich definitief in Nederland zullen vestigen. Zij wennen snel aan het relatief hoge salaris dat ze hier verdienen en hebben geen gezin dat hen aan Polen bindt.’ “Wij kunnen mensen niet dwingen terug te komen en ik heb daar ook geen illusies over. Maar met de maatregel willen we in ieder geval wel alle obstakels wegnemen voor de Polen om terug te komen’, aldus parlementariër Jakub Szulc van de regeringspartij burgerplatform. De maatregel moet begin volgend jaar van kracht worden. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... KORT 111
Uraniumsmokkel ontdekt in Oost-Europa
In Hongarije en Slowakije heeft de politie een smokkelbende opgerold, die in het bezit was van een pond verrijkt uranium in poedervorm. Dat is voldoende voor het maken van een ‘vuile bom.’ Het uranium stamt uit de SovjetUnie. De smokkelaars wilden het radioactieve materiaal voor een miljoen dollar verkopen, aan wie is onduidelijk. De politie arresteerde een man uit Oekraïne en twee Hongaren. Geheime diensten zijn bang dat terroristen aanslagen willen plegen met zo’n uraniumbom.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................
DePers.nl
Retourtje cel voor Arnhemmer
Voor actualiteiten kijk je de hele dag op de allersnelste nieuwssite: www.depers.nl
Een 32-jarige Arnhemmer die vrij zou worden gelaten, is direct weer de cel in gestopt. Hij dreigde de agent die hem een dagvaarding uitreikte te doden als hij hem buiten diensttijd zou tegenkomen.
Finest hour voor nuchtere Sywert Het wordt hoe dan ook de dag van Sywert van Lienden, nu het Amsterdamse Museumplein vanaf twaalf uur vandaag het toneel is van protesten tegen de lesurennorm. Peter Wierenga AMSTERDAM
...
De 17-jarige voorzitter van scholierencomité LAKS wordt al de nieuwe minister-president genoemd. Zo gek is dat niet. In keurigheid – net kapsel, degelijke blouse en dito truitje – doet hij niets onder voor Harry Potter senior. Met zijn heldere formuleringen in mediaoptredens toont hij zelfs meer retorische begaafdheid dan Jan Peter Balkenende. Terwijl buiten de autoruiten sneuvelden, stond Sywert van Lienden maandag de onderzoekscommissie naar de onderwijsvernieuwingen met gemak te woord. Hij maakte de ‘pops’ – persoonlijke ontwikkelingsplannen – van het Nieuwe Leren belachelijk. ‘Hoezo moet onderwijs leuk zijn? Het gaat erom dat je nuttig bezig bent.’ Hoewel hij amper tijd heeft voor het Christelijk College Groevenbeek in Ermelo, weet hij toch uitstekende cijfers te scoren. En al wordt hem in cyberspace ‘een hoog bralgehalte’ verweten, Sywert is bevlogen. Zo zorgde hij er persoonlijk voor dat ook de mbo’ers een regulier overleg kregen met staatssecretaris Marja van Bijsterveldt (CDA). Tegenover haar houdt hij dapper stand: minder ver-
plichte lesuren, en vooral een goede invulling daarvan. Niet voor niets is hij benaderd door politieke jongerorganisaties. Dwars van GroenLinks zal het niet worden: Sywert was absoluut niet blij met hun oproep tot ‘wilde stakingen’. Hij heeft er alles aan gedaan om vandaag rotzooi te voorkomen. Scholieren moeten zich registreren voor ze binnen het afgezette gebied mogen. Een heuse ‘ordedienst’ mag de tassen controleren op eieren. Daarbij helpt de studentenvakbond een handje. ‘Wij hebben ervaring hoe je bij zo’n massale demonstratie de orde kunt bewaken’, zegt LSVb-voorzitter Lisa Westerveld. Ze heeft alle vertrouwen in Sywert. ‘Op zijn mobieltje krijgt hij negentig oproepen per uur, maar hij blijft er nuchter onder.’ 1
Van Lienden scoort goed. HH
Samen leven in verscheidenheid. Dat is één van de belangrijke maatschappelijke vraagstukken waar je aan kunt werken bij het Rijk. Het Rijk is de verzamelnaam van alle ministeries, diensten en onderdelen, verspreid over het hele land, waar we werken aan zeer uiteenlopende thema’s. Van onderwijs tot veiligheid op straat, van asfalt tot waterwegen, van landbouw tot ontwikkelingshulp. Zaken die ons allemaal raken. Dat maakt werken bij het Rijk zo bijzonder. Spreekt dat je aan? Op onze website vind je meer informatie over werken bij het Rijk en alle actuele vacatures.
Binnenland Nieuws
5
Onderzoek ’Ik hoop dat anderen net zoveel van het leven genieten’
50-plussers zijn de gelukkigste mensen
Zorgeloos op weg? Vertrouw op Avis.
Profiteer van onze voordelige wintertarieven! Kijk op www.avis.nl of bel 0900 - BEL AVIS (235 2847, 0,10 p/m).
www.avis.nl
Vervoer Magneetzweefbaan als oplossing
Zwevend langs de file Novum AMSTERDAM
...
Leren vliegen op de 50-plusbeurs. EVELYNE JACQ / HOLLANDSE HOOGTE
Geraniums, bingo en advocaat? Daar moet de huidige generatie 50-plussers nog niks van weten. Ze zijn immers actief, energiek en gelukkiger dan ooit tevoren. Maaike Boersma AMSTERDAM
...
‘Weer met z’n tweeën is best leuk, je leeft anders. Het lekkerste is het gevoel van vrijheid dat je hebt, dat je zo de deur uit kunt gaan wanneer je wilt’, zegt Julie Strop (60). Ze is een van die 50-plussers die volgens onderzoek van het 50+ Expertisecentrum bijzonder tevreden zijn met het leven dat ze leiden. Zegt 45 procent van de 20- tot 34-jarigen gelukkig te zijn, bij 50plussers van wie de kinderen de deur uit zijn, ligt dat percentage op 62 procent. Daarmee zijn ze het gelukkigst van heel Nederland. Eenderde is zelfs gelukkiger dan ze tien jaar geleden waren. Ze hebben nu immers alle tijd om leuke dingen te doen. Iets waar ze minder aan toe kwamen toen de kinderen nog thuis woonden. ‘Toch is het wel dubbel, het is prettig als je kinderen een stap verder hebben gemaakt en het goed met ze gaat, maar ik heb wel even gehuild
hoor, ik dacht dat het gezin uit elkaar viel’, bekent Strop. ‘Dat mensen het gelukkigst zijn als de kinderen uit huis zijn, herken ik niet zo. Als de kinderen gelukkig zijn, ben ik ook gelukkig. En kleinkinderen, daar word je ook heel blij van’, vindt Anneke Vink (62). De helft van de 50-plussers is nog actief op de arbeidsmarkt. ‘Ik heb net een baantje voor twee of drie dagen in de week als kok gekregen. Bij het uitzendbureau zeiden ze tegen me: ‘u bent wel heel oud, mevrouw’, lacht Strop. Ook de 57-jarige Roy Hesterman is nog volop aan de bak. ‘Ik ben fulltime schilderijenrestaurateur en parttime wethouder, dat zijn twee volstrekt verschillende werelden, ik ben er helemaal senang mee. Aan de andere kant ben ik kankerpatiënt, maar ik kan gewoon werken, dus wat dat betreft ben ik een geluksvogel.’ Veel ouderen kiezen er echter voor om parttime te werken, zodat er genoeg tijd overblijft om leuke dingen te doen. ‘Ik werk nu zo’n twintig uur per week via het uitzendbureau, zodat ik mijn vrijheid kan behouden. Je moet wel flexibel kunnen zijn. Als we in een opwelling naar Mexico of Afrika willen, moet dat wel kunnen’,
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Emoties in rechtszaal lopen weer hoog op
kel aan de Waddenweg van dichtbij in zijn hoofd hebben geschoten. Yildiz overleed ter plaatse. Toen gisterochtend een eerste pauze werd ingelast, maakte een van de twee verdachten een provocerend gebaar naar de nabestaanden van het slachtoffer. Hierdoor ontstond tumult in de rechtszaal. De 25-jarige Gino P. heeft bekend dat hij de overval heeft gepleegd. De tweede verdachte, de 23-jarige Orville K., heeft altijd ontkend.
111
Onderzoek naar aanrijtijd ambulances
Ambulances moeten mogelijk binnen acht minuten na een melding ter plaatse zijn, in plaats van de huidige vijftien. Minister van Volksgezondheid Ab Klink (CDA) laat onderzoek doen naar die mogelijkheid. In veel omringende landen is de norm voor ambulances volgens de Kamer acht minuten. Ook de brandweer moet acht minuten na het binnenkomen van een melding ter plaatse zijn. Klink wil kijken of er redenen zijn om de vijftienminutenregel voor de ambulance bij te stellen. Eind mei komt Klink met de
De zweefbaan in Sjanghai. REUTERS
de zes minuten langs op een overstappunt. De totale reistijd op het traject wordt voor automobilisten dan gehalveerd, stelt het consortium. Ook zou de zweefbaan het milieu niet belasten. De hoeveelheid uitgestoten fijnstof en koolstofdioxide zou ermee worden teruggedrongen en de zweefbaan maakt minder geluid dan een trein. Een vergelijkbare magneetzweefbaan rijdt sinds 2003 in Sjanghai (China). In München wordt een baan gebouwd tussen het centrum van de stad en het vliegveld. 1
MATTEN
Nu in de boekhandel
Nr. 3
“De Hard Gras over schaken” - AD Mulisch over Donner € 11,95
“Midden in de roos geschoten”- Trouw www.maĴenschaakverhalen.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... KORT
TIEN JAAR CEL GEËIST VOOR FATALE OVERVAL AVONDZAAK Tegen de twee verdachten van een overval op een avondwinkel in Amsterdam-Noord, waarbij eigenaar Erkan Yildiz (29) werd doodgeschoten, is tien jaar cel geëist door het Openbaar Ministerie. De twee is het medeplegen van doodslag, diefstal met geweld, vuurwapenbezit en bedreiging ten laste gelegd. De overval op de avondwinkel La Nuit vond plaats op 8 februari van dit jaar. Het tweetal zou de eigenaar van de win-
vindt Shyama Buurman (50). Want reizen, dat is toch wel een van de grootste geneugten van het pensioen. ‘Mijn man werkt nu nog in het onderwijs, maar volgend jaar gaat hij met pensioen. Er staan nog wel wat stedentripjes op het lijstje’, aldus Vink. Hesterman: ‘We laten het reizen ons overkomen. Laatst was er een tentoonstelling in New York waar ik graag heen wilde en die week was er ook een grote antieke autobeurs. Bovendien staat de dollar laag, dus dan gaan we een weekje die kant op.’ Dat ze gelukkig zijn met hun ‘nieuwe’ leven, beamen de 50plussers stuk voor stuk. ‘Ik ben heel happy, vooral omdat we allebei nog redelijk gezond zijn en het gevoel hebben dat we nog veel dingen kunnen doen. Toen de kinderen nog thuis woonden, was ik ook gelukkig hoor, maar toen had je minder ruimte voor jezelf’, vindt Buurman. ‘Vooral de combinatie van werk en vrije tijd is zo heerlijk. Alleen vrije tijd is ook niks, als je ernaast werkt, zijn de weekenden gelukzalig.’ Waar Strop heel gelukkig van wordt? ‘Dat ik niet meer vroeg mijn bed uit hoef. Ik hoop dat veel mensen net zoveel van het leven genieten als ik doe.’ 1
Een snelle, metro-achtige verbinding moet een oplossing bieden voor het fileprobleem op het traject SchipholAmsterdam-Almere. De magneetzweefverbinding hoeft de overheid niets te kosten. Dat stelt het consortium Transrapid Nederland, een samenwerkingsverband van Siemens Nederland, ABN Amro, Koninklijke BAM Groep, Ballast Nedam en Fluor. De magneetzweefbaan kost 2,2 miljard euro. De betrokken bedrijven staan in voor de financiering. Het voorstel voor de magneetbaan is gisteren ingediend bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat. ‘Het moet niet meer gaan om óf autovervoer óf openbaar vervoer’, legt Martin Pernis, voorzitter van het consortium uit. De oplossing moet volgens hem worden gevonden in een combinatie van vervoerssystemen. Waar de metro kruist met snelwegen en het regionale openbaar vervoer komen overstappunten. Daar kunnen automobilisten overstappen op de metro, waar ze anders eventueel in de file terecht zouden komen. De metro komt om
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................
resultaten van de studie naar de aanrijtijd. Dit valt samen met een ander onderzoek naar het aantal ambulancestandplaatsen.
chinist had nog een waarschuwingssignaal afgegeven. Omdat er geen reactie kwam, remde hij.
111
Parlement onderzoekt mislukte ICT-projecten
Trein stopt op vijf meter van twee spoorwerkers
Een treinmachinist is gisteren in Maastricht op vijf meter tot stilstand gekomen van twee spoorwerkers. De mannen droegen geen veiligheidshesjes en ook was er geen leidinggevende om toezicht te houden. Tegen de twee is proces-verbaal opgemaakt, meldt de Spoorwegpolitie van het Korps Landelijke Politiediensten. De werknemers verklaarden dat ze de trein niet hadden zien aankomen. De ma-
111
De Tweede Kamer stelt volgend jaar een parlementair onderzoek in naar falende automatiseringsprojecten bij de overheid. CDA-Tweede Kamerlid Jos Hessels heeft een motie klaarliggen die op een Kamermeerderheid kan rekenen. Deze zomer was dat nog niet het geval. GroenLinks, SP en PVV steunen het voorstel. De Algemene Rekenkamer concludeerde dat het risico op het mislukken van ICTprojecten bij de overheid toeneemt.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Bonus en boete
Burgervaders poetsen plaat
Minder mis in metaalindustrie
Het Amsterdamse vervoerbedrijf GVB krijgt een boete van 2,7 miljoen. Het is niet stipt genoeg. Maar: de reisinfo is oké, 6 ton bonus.
39 burgemeesters zijn sinds 2001 afgetreden. Dat is 10 procent van het totaal. ‘Zorgelijk’, vindt minister Ter Horst.
Goed nieuws: het aantal ongelukken in de metaalindustrie is tussen 2000 en 2004 met 46 procent afgenomen. Jonge werknemers lopen meer kans om gewond te raken.
Achtergrond Binnenland
6
Jeannette Kok kende honderden hiv-patiënten
Hangen aan ’t leven
Z
e is huwelijksambtenaar geworden, de vrouw die aids ‘ontdekte’ in Nederland. Op een kast in de gang van haar Amsterdamse bovenwoning staan foto’s van stellen die ze trouwde, mooie tafereeltjes van jong huwelijksgeluk. ‘Ik had daar veel eerder mee moeten beginnen’, grapt de 61-jarige Jeannette Kok. ‘Het is zo veel vrolijker dan het werk dat ik al die jaren met mensen met aids heb gedaan.’ Maar haar grapje heeft een serieuze ondertoon. ‘Als ik terugkijk, denk ik: ik had er nooit voor gekozen. Ik heb honderden begrafenissen bezocht, zo veel uitvaarttoespraken gehouden. Als je er eenmaal in zit, word je erdoor opgeslokt.’ Het jaar waarin het allemaal begon, was 1981. Kok werkte als sociaal-verpleegkundige bij de geslachtsziektebestrijding van de GGD in Amsterdam. Ze hield zich bezig met traditionele geslachtsziekten, zoals gonorroe en syfilis. Kok moest ‘contacten opsporen’. Ze vroeg mensen met een geslachtsziekte naar hun seksuele contacten en ging vervolgens naar die contacten op zoek, als patiënten dat zelf niet wilden of konden. Dat jaar werd een jongen met een onbekende ziekte opgenomen in het hoofdstedelijke Wilhelminagasthuis. Koks’ baas vroeg haar met de jongen te gaan praten. ‘Want internisten waren nogal preutse types, en ze wilden vooral veel over het seksleven van die jongen weten. Daar moest ik hem naar vragen. Er was het vermoeden dat het om de mysterieuze Amerikaanse homoziekte ging.’ GRID werd aids destijds nog genoemd, Gay-Related Immuno Deficiency – homo-gerelateerd immuno-
Het werd een homoziekte genoemd, het mysterieuze virus waar 25 jaar geleden de eerste Nederlander aan overleed. Sociaal-verpleegkundige Jeannette Kok begeleidde honderden mannen die in de jaren tachtig besmet raakten met hiv. deficiëntie (zie kader). Maar de jongen haalde het gesprek niet, hij raakte in coma. ‘Dus maakte ik een afspraak met twee van zijn vrienden. Hij had een relatie met een van hen en kwam vaak bij ze thuis, hun moeder was een soort pleegmoeder voor hem. Zo ben ik veel over hem te weten gekomen, ze waren heel open over hun seksleven. Het was het soort huis waar moeder ‘s ochtends gezellig op de bedrand kwam zitten als een van die jongens de avond ervoor een scharrel had meegenomen. Ze reisden ook vaak naar Amerika. Het vermoeden dat het om de mysterieuze Amerikaanse homoziekte werd daardoor sterker.’
Aan aids ging je dood Na dat eerste Nederlandse slachtoffer volgden er al snel meer. Kok praatte met ze allemaal, over alles. ‘Ik vroeg en vroeg en vroeg. Rook je? Sport je? Drink je? Wat voor glijmiddel gebruik je? Hoe heb je seks? En met wie? De antwoorden schreef ik op in een schriftje, ook namen van mensen waarmee ze naar bed waren geweest. Ik ging allerlei verbanden zien, er liepen lijntjes tussen wie het met wie had gedaan en vervolgens ziek werden.’ Maar de gesprekken gingen over meer. ‘Ze waren bang, begrepen niet wat ze nou hadden. Ik kon niet altijd
DANK U SINTERKLAASJE! 1SFQBJECFMMFOÊOTNTFOWBOBGé
door blijven vragen. De ziekte was heel heftig in die tijd, hiv kenden we nog niet, we zagen mensen pas als ze aids kregen. En als je aids had, ging je dood. Ze hadden behoefte om te praten, vaak durfden ze dat niet met hun eigen familie of vrienden. Omdat ze bang waren voor het stigma.’ Kok startte praatgroepen voor homomannen met hiv, samen met de Amerikaanse psycholoog David Stein die bij Schorer werkte, de stichting die zich inzet voor de gezondheid van homoseksuele mannen en vrouwen. Al zag ze dat in het begin niet echt zitten. ‘Het leek me vreselijk om die mensen bij elkaar te zetten: de een zag er nog slechter uit dan de ander. Maar door de tijdsdruk was het de enige manier om iedereen de aandacht te geven die nodig was. En het werkte. In die groepen durfden ze met elkaar over hun ziekte te praten. Werkgevers wisten meestal ook niet dat ze aids hadden, dus verzonnen ze samen smoesjes. Met welke ziekte anders dan aids moet je vaak naar het ziekenhuis? En het ging iedere bijeenkomst over euthanasie. Veel mannen wilden er een eind aan maken. Maar we hebben ook veel gelachen, er wer-
den regelmatig moppen getapt.’ Ze vervolgt haar verhaal van verdrietige en soms vrolijke anekdotes, over mannen die kozen voor de dood, het gebrek aan erkenning voor de eerste vrouwen met hiv – ‘het was alsof die homomannen het alleenrecht hadden op het virus, vrouwen kregen geen aandacht’ – en over haar latere werk voor de Hiv Vereniging Nederland.
Belangenvereniging opgericht Sommige patiënten waar Kok mee werkte, werden haar vrienden, zegt ze. Zoals Harrie en Coenraad, twee mannen met aids die in 1986 besloten dat er een vereniging moest komen voor mensen met aids. Een jaar later was de BMA een feit, de Belangenvereniging voor Mensen met Aids. ‘Ze zeiden tegen me: Jij moet meedoen. Want wij gaan dood, en jij niet.’ Kok deed mee, en probeerde met de BMA het stigma rond mannen met aids te veranderen. ‘Dat was hard nodig. Mensen waren bang voor aids, kappers en de horeca deden moeilijk. Want daar werd met messen en scharen gewerkt. Ook in ziekenhuizen en in de thuiszorg hadden werknemers angst. Thuiszorgers weigerden soms
op huisbezoek te gaan. Ze waren bang voor vuile lakens, bang voor bloed. Er moest veel veranderen.’ Dat lukte deels. ‘Het stigma is nu veel minder groot. Mensen met aids werden zielig gevonden, terwijl ze dat niet waren. Het werk was in die tijd bittere noodzaak, nu is dat veel minder zo. Vroeger zaten mensen met hiv tot aan hun dood bij de BMA, tegenwoordig houden ze het na een
Hiv in het kort Eind jaren zeventig stierven de eerste homomannen in de Verenigde Staten aan de op dat moment nog onbekende ziekte die het immuunsysteem aantastte. In 1982 bleken onder andere ook drugsgebruikers ziek te worden, en kreeg aids zijn huidige naam: Acquired Immune Deficiency Syndrome - verworven immunodeficiëntiesyndroom. Twee jaar later werd duidelijk dat het hiv-virus veroorzaker was van de dodelijke ziekte.
Anno 2007 wordt hiv als een chronische ziekte beschouwd, maar het heeft lang geduurd voor het zover was. Pas in 1996 kwam de combinatietherapie op de markt, waardoor veel minder mensen overleden aan aids. Deze combinatie van medicijnen zorgt ervoor dat de meeste Nederlanders met hiv geen aids krijgen, en dus overleven. De medicatie is niet overal ter wereld goed beschikbaar. Morgen, op Wereld Aids Dag, wordt aan-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................
GA NAAR WWW.DEPERS.NL/ LOWCALL EN BESTEL LOWCALL
GRATIS!
r5PUHPFELPQFSEBOQSFQBJE r+FFJHFOCFMMJNJFUJOTUFMMFO r"DIUFSBGCFUBMFO
KORT 111
MINISTERIE DOET AANGIFTE TEGEN ISLAMITISCHE SCHOOL Het ministerie van Onderwijs heeft aangifte gedaan tegen een islamitische school in Rotterdam. De middelbare school Ibn Ghaldoun heeft op kosten van de overheid met bijna tweehonderd personen reizen gemaakt naar heilige plaatsen in SaoediArabië, waaronder Mekka en Medina. Volgens de Onderwijsinspectie hadden de reizen geen educatief karakter en gingen naast personeel en leerlingen ouders en buitenstaanders mee
Studentenbegluurder vrijuit door fout politie
op reis. Ook zijn facturen vervalst. In totaal is aan de reizen ruim tweehonderdduizend euro overheidsgeld opgegaan. Verder staan er twee imams op de loonlijst van de school van wie de inspectie niet heeft kunnen vaststellen dat zij werkzaamheden voor Ibn Ghaldoun verrichten. Bovendien zouden bij het corrigeren van examens meer punten zijn toegekend dan voorgeschreven. De school was gisteren niet bereikbaar voor commentaar.
Een 47-jarige man die vrouwelijke studenten in een studentenhuis via verborgen camera’s begluurde, gaat vrijuit. De Amsterdamse rechtbank heeft het Openbaar Ministerie nietontvankelijk verklaard. De politie was zonder toestemming het huis van de verdachte binnengegaan. De man zou camera’s in de plinten van het huis hebben verstopt. Een van de studentes trof bij het klussen in de Amsterdamse studentenwoning bedrading aan, die leidde naar het huis van de buurman.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
LowCall is: r(FFOBCPOOFNFOU
Gesjoemel met reisgeld en vervalste facturen
powered by debitel
Milkshake (1)
Milkshake (2)
Stichting Give Milk Stop Aids brengt vanavond Milkshake: een thema-avond met verschillende musici, dj’s, en vj’s.
Met een jamsessie vragen zij aandacht voor aids-slachtoffers. Het benefietconcert wordt gehouden in de Sugar Factory in Amsterdam.
Binnenland Achtergrond
Marlise Hamaker
7
Vreemdeling in Den Haag Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
Yerseke
L
aatst was ik in Yerseke. Met minister Verburg een eindje varen op een mosselkotter. Morgen begint de winter. ‘s Avonds kun je de wereld op tijd met de gordijnen buitensluiten, de rode wijn begint te smaken. Toen waaide de herfst de gele bladeren uit het eerste gedicht en het laatste schilderij van Jan Wolkers nog volop uit de bomen. Op de kade stond een eenzaam gebouwtje van enkelvoudige muren. Achter hoge ramen op de begane grond was de mosselveiling, een ruimte met witte plavuizen en een stalen werkblad. In het water lagen kotters. Sinds de dag dat er niet meer op kokkels gevist mag worden, kun je de grootste krijgen voor de prijs van het ijzer. Op de boot waren vissers aanwezig, verslaggevers van TV Zeeland, afgevaardigden van belangenorganisaties. De voorzitter van de oestervereniging was een luidruchtige man. Naarmate we verder de Oosterschelde opvoeren, werd hij steeds langer. ‘Ik ben twee meter.’ ‘Ik ben twee meter vijf.’ ‘Ik ben twee meter dertien!’ De minister ging bij de eigenaar van de kotter aan het roer staan. Het ging niet goed met de mosselvisserij,
werd haar meegedeeld. De mosselstand kon per jaar enorm fluctueren, de laatste tijd bleven de goede jaren uit. Na deze informatie stapte Verburg naar buiten, de kotter op. Met een net werd een hoeveelheid ‘mosselzaad’ van de bodem geraapt: kleine mosselen in een drab van dunzwarte slijk. Verburg hield haar handen op. Ze werden volgekieperd. Even keek ze naar haar vieze handen. Toen we n d d e z e haar blik tot de camera van TV Zeeland en richtte zich even rechtstreeks to the hearts and minds van de Zeeuwse bevolking: ‘Ik sta hier met mijn handen in de Zeeuwse klei!’ Het werd stil op de boot. Voorzichtig bracht een visser zijn hoofd bij dat van Verburg. ‘Dat is poep, mevrouw de minister,’ zei hij, ‘mósselpoep.’ Iemand haalde een handdoek, een ander bracht een emmer water. Terwijl de minister haar handen begon schoon te maken, keken wij besmuikt de andere kant uit, over het grijze water ging onze blik, in de verte zagen wij het torentje van Zierikzee. 1
De minister hield haar handen op. Ze werden volgekieperd
Jeannette Kok: ‘Het was geen gemakkelijk werk. Ik heb heel wat borrels moeten drinken.’ ERNST SEABER
paar jaar voor gezien. Dat vind ik wel mooi, dat mensen nu kunnen zeggen: ik ga wat anders doen. Dat kon niet in die tijd, het was echt een kwestie van leven en dood.’ En weer zegt ze: ik had er nooit voor gekozen. ‘Het was geen werk dat je gemakkelijk volhield, we hebben behoorlijk wat borrels gedronken. Als er weer iemand overleden was, zaten we tot diep in de nacht te praten met een glas wijn, bij een aangestoken kaarsje. Als je iemand begraven had, diende de volgende zich alweer aan. Maar ik was gescheiden en had een dochter, ik had een vast inkomen nodig. Ik schreef wel sollicitatiebrieven en verscheurde die vervolgens, omdat ik vond dat mijn werk niet af was. Er gebeurde ook iets geks. Ik was in de Mozes en Aäronkerk in Amsterdam, waar een pastor zich druk
maakte over discriminatie. Vlak voor zijn lezing fluisterde hij me toe: Je mag de boel niet in de steek laten, want dat heb je Harrie en Coenraad beloofd.’
De hang naar leven Na zijn toespraak kreeg de pastor een hartaanval. Terwijl een pater naast hem zat te bidden, werd hij gereanimeerd en afgevoerd naar de ambulance. ‘Omdat die pastor kort daarna overleed, heb ik het er niet meer met hem over kunnen hebben. Zijn opmerking is al die jaren door mijn hoofd blijven spoken. Het was niet de reden om door te gaan, maar het speelde wel mee. Ik kon de boel niet in de steek laten.’ De BMA fuseerde in 1990 met de belangenvereniging voor mensen met hiv, samen vormden ze de Hiv
Vereniging Nederland. Die bestaat nog steeds, en Kok werkte er tot ze een paar jaar geleden met de vut ging. ‘Het is altijd bijzonder werk geweest, ik heb er veel van geleerd. Over hoe mensen vechten tegen de dood. Een jongen zei: als ik niet meer een weekendje naar Texel kan, stop ik ermee. Maar toen het zover was, besloot hij toch verder te leven, te vechten. De mogelijkheid van euthanasie was vaak al genoeg. Dat is me bijgebleven, de hang naar het leven van mensen. Zelfs als ze heel erg ziek zijn.’ 1 Het interview met Jeannette Kok is deels terug te vinden in het boek ‘25+’ over ruim vijfentwintig jaar hiv en aids in de Nederlandse homoscene, dat vandaag gepresenteerd wordt. Voor verkooppunten: www.hivnet.org.nl/pozandproud.
Scholierenprotesten
Foto ‘foute’ scholier op internet Novum AMSTERDAM
...
De Amsterdamse politie heeft een foto op internet gezet van een jongen die maandag een agent zou hebben mishandeld. Tijdens de scholierendemonstratie op het Museumplein in de hoofdstad heeft hij volgens de politie meerdere keren op het hoofd van een agent geslagen. De scholieren protesteerden tegen de 1040-urennorm. De protesten liepen in verschillende steden uit de hand. De jongen zou de diender hebben geslagen terwijl hij samen met colle-
ga’s bezig was een scholier in een arrestatiebusje te zetten. Op filmbeelden van de Volkskrant was te zien dat de jongen enkele keren op het hoofd van de politieman sloeg en daarna ontsnapte. Met het plaatsen van de beelden op internet hoopt de politie informatie te krijgen van getuigen. De Volkskrant weigert de beelden af te staan aan de politie. De krant zegt geen verlengstuk te willen zijn van justitie en politie. Dit zou het werk van videoverslaggevers in de toekomst onmogelijk maken. De Volkskrant heeft de beelden ondergebracht bij een notaris. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ....................................... ......................................
Gelauwerd auteur vond zichzelf ‘te oud om te schrijven’
CURAÇAOSE SCHRIJVER BOELI VAN LEEUWEN OVERLEDEN De Curaçaose schrijver Boeli van Leeuwen (85) is woensdagavond overleden na een kort ziekbed. Van Leeuwen debuteerde in 1959 met De rots der struikeling. Met deze roman won hij in 1960 in Nederland de prestigieuze Vijverbergprijs, de huidige Borderwijkprijs. Op 10 oktober dit jaar, op zijn verjaardag, kreeg de schrijver de oeuvreprijs van het Nederlandse Fonds voor de Letteren.
KORT 111
Diereninspectie moet ‘kippenseks’ rectificeren
De Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID) moet van de rechter in Den Haag een rectificatie versturen van een persbericht waarin stond dat studenten van de Universiteit Nyenrode seks zouden hebben gehad met kippen. In de rectificatie moet staan dat er geen enkele steun is voor de aanname dat studenten tijdens ontgroeningen seks met kippen hebben gehad. De LID moet het bericht plaatsen in de Volkskrant, het AD en op de eigen website. De LID bracht in oktober naar buiten dat zij een onderzoek
had ingesteld naar seksueel misbruik van levende kippen door leden van studentenvereniging De Nieuwe Compagnie van Verre. 111
OM definitief niet in beroep in zaak-Savanna
Het Openbaar Ministerie gaat niet in hoger beroep in de zaak tegen de gezinsvoogd van Savanna. Twee weken geleden werd de voogd van de in 2004 gedode peuter vrijgesproken van betrokkenheid bij het zwaar lichamelijk letsel dat het meisje had opgelopen. Savanna stierf nadat haar moeder een washand in haar mond had vastgezet en haar onder het bed achter had gelaten. Ook was het kind ondervoed. Het
OM realiseert zich dat het moeilijk is een causaal verband vast te stellen tussen de nalatigheid en het letsel. ‘De kans dat het hof dit verband wel zal vaststellen is niet groot.’ 111
Rotterdammer verkoopt agenten gestolen waar
Een 32-jarige Rotterdammer heeft geprobeerd een gestolen autoradio aan politieagenten te verkopen. De dienders waren in burger. Ze hebben de man aangehouden voor heling. De agenten zagen de man rondhangen bij geparkeerde auto’s in Rotterdam en hielden hem in de gaten. Vervolgens werd hen een radio te koop aangeboden.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
AIDSmemorial.nl (1)
AIDSmemorial.nl (2)
Soa*Hiv*Aids
Vandaag wordt tijdens het Nationale Congres Soa*Hiv*Aids in de RAI in Amsterdam, AIDSmemorial.nl gepresenteerd.
De site is een plaats waar mensen de herinnering aan dierbaren die zijn overleden aan de gevolgen van aids, levend kunnen houden.
Het thema van het Nationale Congres Soa*Hiv*Aids in de RAI is dit jaar ‘1.000 leiders in de RAI’. Om de epidemie te keren, is goed leiderschap nodig op alle niveaus, aldus de organisatie.
Heb jij talent voor Amsterdam?
Elke dag interessante banen op www.werkenbij.amsterdam.nl Amsterdam zoekt nieuw talent De Gemeente Amsterdam is regelmatig op zoek naar
Wat maakt werken voor Amsterdam zo aantrekkelijk?
professionele, enthousiaste mensen. Ook Juristen, ICT-
Amsterdam is een stad met de gezelligheid van een groot
professionals, Inspecteurs Bouw- en Woningtoezicht,
dorp en de allure van een metropool. Een stad die trots is
Financieel medewerkers, Inkopers, Civiel-technische
op zijn verschillende culturen, en open staat voor nieuwe
specialisten, Accountants en Brandweerlieden vinden
ontwikkelingen. Elke dag zijn er mensen die zich bezig-
bij de Gemeente Amsterdam een boeiende baan.
houden met de stad en zijn inwoners. Op straat maar ook achter de schermen.
Nieuwsgierig naar een baan bij Amsterdam? Wij zijn aanwezig op de Carrièrebeurs Overheid, op 29 november en 1 december, standnummer 118, World Forum Convention Center, Churchillplein 10, Den Haag. Amsterdam is gekozen als meest favoriete werkgever van de gemeenten bij het Intermediair imago-onderzoek! Alle vacatures bij de Gemeente Amsterdam zijn te vinden op www.werkenbij.amsterdam.nl. Met een abonnement op de vacaturemail iedere week de nieuwste vacatures direct in je mailbox!
Binnenland Nieuws
9
Uruzgan Hoe lang blijven Nederlanders nog?
Weggaan kan altijd, als we het echt willen De militaire missie in Uruzgan zou maar twee jaar duren. Toch besluit de regering vandaag waarschijnlijk tot een verlenging. Hoe krijgen we de Nederlandse troepen ooit weg uit Afghanistan? Dirk Jacob Nieuwboer DEN HAAG
...
In Den Haag gebeurt vandaag wat eigenlijk niet had mogen gebeuren. De missie in Uruzgan zou maar twee jaar duren, beloofden politici van alle grote partijen vorig jaar. Toch zal de Nederlandse regering besluiten dat ze de soldaten nog twee jaar langer in de Afghaanse provincie wil houden. Twee jaar? Of nog langer? Als het nu niet lukt de soldaten terug te krijgen, waarom zou het dan straks wel lukken? Zeker nu de veiligheidssituatie er niet beter op lijkt te worden. Hoe komen de Nederlandse troepen ooit terug uit Uruzgan?
Vertrek zouden onze militaire vrienden niet leuk vinden ‘Door gewoon te zeggen: we gaan weg’, zegt defensiespecialist Ko Colijn. ‘Dat is nu niet gebeurd. We zijn toch ook uit Eritrea weggegaan? Toen werd er ook niet gemekkerd.’ Eritrea en Afghanistan zijn niet helemaal te vergelijken, erkent Colijn. De VN-missie in Afrika was diplomatiek minder belangrijk. In Afghanistan gaat het om een NAVO-missie, die voor het bondgenootschap van cruciaal belang is. Vertrek uit Afghanistan zouden onze vrienden, Amerika voorop, niet leuk vinden. ‘Allemaal waar, maar uiteindelijk is het heel simpel’, vindt de docent van de Erasmus Universiteit. ‘Als je weg wilt, kun je weg.’ En zeker uit Afghanistan kan dat met opgeheven hoofd. ‘Niemand kan ons van lafheid betichten. En al helemaal niet als we nog twee jaar langer blijven.’ Als de Nederlandse regering zich harder had opgesteld, had het niet
zover hoeven komen, vinden veel critici. Volgens oud-defensieminister Henk Kamp onderhandelde Nederland slecht. De afspraak was dat de NAVO voor opvolging zou zorgen, herinnerde hij de regering een paar maanden geleden. Den Haag had gewoon voet bij stuk moeten houden. ‘De Nederlandse regering heeft zichzelf tot probleemhouder laten maken’, vindt VVD-Kamerlid Hans van Baalen. Om dat straks te voorkomen, vindt hij dat premier Balkenende een brief moet sturen aan NAVObaas Jaap de Hoop Scheffer. ‘En dan geen Beste Jaap-brief’, dicteert Van Baalen, ‘maar Geachte heer De Hoop Scheffer. Er moet duidelijk in staan dat de NAVO verantwoordelijk is voor opvolging. Dan moet De Hoop Scheffer wel in actie komen.’ Volgens Kamp liet hij vorig jaar ook al de afspraken op papier stellen. Maar zowel de NAVO als de Nederlandse regering wilde het document niet openbaar maken. ‘Dat mag dus niet meer gebeuren’, vindt Van Baalen. ‘Het moet voor iedereen duidelijk zijn wat de afspraken zijn.’ Oud-militair Kees Homan, nu werkzaam bij Instituut Clingendael, vindt dat de parlementariërs nog een stap verder moeten gaan. ‘Ze moeten gewoon eisen dat de opvolging is geregeld. Met namen van de landen die ons aflossen. Geen losse toezeggingen, want nu is wel gebleken dat die niks betekenen.’ Duidelijkheid vooraf dus, maar is dat ook realistisch? De situatie in Afghanistan verandert snel. Worden afspraken van nu niet sowieso ingehaald door de werkelijkheid? ‘De wereld verandert’, erkent Van Baalen. ‘Misschien besluiten de Fransen straks wel om veel meer troepen te sturen. En besluiten wij om mee te doen. Je weet het niet.’ Is het dan niet beter om te zeggen: we weten niet hoe lang we nog in Afghanistan zitten? ‘Dan weet je zeker dat we gewoon blijven’, zegt Homan, ‘want het ziet er niet naar uit dat de veiligheidssituatie over twee jaar enorm is verbeterd. Of er moet alsnog naar politieke uitwegen worden gezocht, want militaire oplossingen voor Afghanistan bestaan niet.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
‘Niet vervolgen is licence to kill alternatieve genezers’
SKEPSIS WIL VERVOLGING VAN JOMANDA OM DOOD MILLECAM Jomanda moet alsnog worden vervolgd voor de dood van Sylvia Millecam. Dat vindt de stichting Skepsis. De alternatieve artsen Jos Koonen en René Broekhuijse moeten volgens Skepsis ook voor de rechter komen. Het OM besloot vorig jaar de behandelaars van Millecam niet te vervolgen. Er zou onvoldoende bewijs zijn dat ze haar van de reguliere zorg weghielden, wat strafbaar is. Volgens Skepsis geeft het OM een ‘li-
cense to kill’ aan alternatieve genezers. De stichting wil het OM dwingen alsnog tot vervolging over te gaan. Sylvia Millecam overleed in 2001 op 45-jarige leeftijd aan de gevolgen van borstkanker. Haar behandelaars, uit het alternatieve circuit, zouden chemotherapie hebben afgeraden. Een van hen zou tegen Millecam hebben gezegd dat hij geen aanwijzing voor kanker zag. Ook Jomanda ontraadde Millecam chemotherapie.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Warenhuis in ’t Gooi
Inwoners Laren weten de Hema te vinden
De inwoners van het chique Laren kunnen hun hart ophalen. Voor theedoeken, kaarsen, ondergoed, sokken én de echte rookworst, hoeven ze niet meer om te rijden. De Hema heeft nu ook in dit Gooise dorp een vestiging geopend. Gewoon, maar toch ook bijzonder, het is namelijk de kleinste Hema van Nederland. 1 FOTO: RONALD BAKKER
Terrorisme
NCTb: Nieuwe moslims vormen risicogroep Novum AMSTERDAM
...
Moslims van buiten Europa die zich net hebben gevestigd in Nederland vormen een risicogroep. Hun radicalisering verloopt sneller dan bij moslims die hier zijn geboren of al langer wonen. De Nederlandse aanwezigheid in Afghanistan maakt de dreiging er niet minder op. Dat stelt de Nationaal Coördinator Terrorisme-
bestrijding (NCTb) Tjibbe Joustra in de voortgangsrapportage terrorismebestrijding. De grote verschillen tussen hun eigen opvattingen en die van hun nieuwe omgeving zouden de snellere radicalisering van nieuwe immigranten verklaren. Als voorbeeld waarbij het mis is gegaan noemt de NCTb de daders achter de aanslag op Glasgow Airport in Schotland in juni dit jaar. Voor ter-
De Academie voor Wetgeving verzorgt een geaccrediteerde opleiding tot wetgevingsjurist. Ieder jaar wordt een groep nieuwe juristen toegelaten en tevens aangesteld als trainee bij een ministerie, de Raad van State of de Tweede Kamer. Daarmee biedt de Academie een aantrekkelijke combinatie van opleiding en werk, beloond met een goed salaris.
Word jij ook een meester in het maken van wetten? Minder regels, meer kwaliteit Wetgevingsjuristen worden bestookt met wensen om van alles te regelen en tegelijkertijd om allerlei regels af te schaffen. Wetgeving wordt alleen gemaakt als vaststaat dat iets geregeld móet worden. De regeling moet bovendien voldoen aan rechtsstatelijke eisen, uitvoerbaar en handhaafbaar zijn en niet onnodig belastend voor burgers en bedrijven. Het is lastig een juiste balans te vinden, maar de opleiding van de Academie voor Wetgeving zorgt voor wetgevers die oog hebben voor de mogelijkheden en valkuilen.
Werken en studeren als aankomend wetgevingsjurist Wetgeven leer je in de praktijk, ondersteund door een gedegen opleiding. Trainees van de Academie werken 70% van hun werktijd in een wetge vings functie. De overige 30% besteden zij aan modules waarin juridische, politiek-bestuurlijke en Europese onderwerpen de revue passeren en vaardigheden worden getraind. Ook vinden werkbezoeken en stages bij (inter)nationale instellingen plaats.
Toelating tot de opleiding De toelating tot de opleiding is afhankelijk van een strenge selectie. Je moet, als (bijna) afgestudeerd jurist, een sollicitatieformulier invullen, deelnemen aan een psychologische test in twee delen, een schrijfproef afleggen en spreken met selectiecommissies. Als je wordt geselecteerd, word je aangesteld bij een organisatie van de rijksoverheid. De aanstelling geldt voor een duur van twee jaar en is in salarisschaal 10. Het met goed gevolg afronden van de opleiding levert de titel ’Master in Legislation’ op. Ook wordt dan bezien of je een vaste aanstelling bij de rijksoverheid krijgt.
Benieuwd? Meer informatie vind je op de beurs in de stand van de Academie, en uiteraard op de website (zie www.academievoorwetgeving.nl, onder ’Trainees’ en meld je nu al aan voor inschrijving voor de opleiding 2008 - 2010). Neem gerust contact op met dhr. H.Q.M. Langeveld (telefoon 070 - 312 98 38, e-mail:
[email protected]) voor een informatiebrochure of het sollicitatieformulier.
‘Weekendarrangement’ voor vechtjassen Wie in Vlaardingen het weekend van anderen verpest door op de vuist te gaan, kan de rest van het weekend worden vastgehouden. Met dit ‘weekendarrangement’ wil de politie geweld terugdringen.
roristische netwerken zouden de immigranten een aantrekkelijke doelgroep vormen omdat ze nog niet worden gevolgd door veiligheidsdiensten. Radicale jongeren die hier zijn opgegroeid, hebben vaak al contact gehad met bijvoorbeeld geestverwanten in Pakistan. Daarom worden ze al in de gaten gehouden door veiligheidsdiensten en kunnen ze niet veel voor de terreurnetwerken betekenen. 1
www.academievoorwetgeving.nl
10
Nieuws Buitenland
Balkan Onderhandelingen over Albanese onafhankelijkheid van Servië zijn mislukt
In Kosovo zijn de schrikscenario’s terug De onderhandelingen over een eventuele onafhankelijkheid van Kosovo zijn mislukt. De Balkan is terug bij af. We hadden er op kunnen wachten. Mark van Assen AMSTERDAM
...
Het kale, lege stukje land deep down in de Balkan is een van de donkerste hoekjes van Europa. Het grenst aan Albanië, Montenegro, Macedonië en Servië. Er wonen nog geen twee miljoen mensen en de belangrijkste industrie bestaat uit een paar zwaar vervallen mijnen. Toch is Kosovo al jaren het brandpunt van een felle strijd tussen de etnische Albanezen en de Servische machthebbers. Tegen wil en dank is Kosovo nog steeds een Servische provincie. De Albanezen willen zo snel mogelijk onafhankelijkheid van de gehate Serviërs, terwijl Belgrado er nog steeds niet over peinst om ook maar één centimeter grond af te staan. Kosovo wordt door de Serviërs namelijk gezien als de bakermat van hun beschaving, die langzaam maar zeker is overspoeld door zich als konijnen voortplantende Albanezen, zoals de mythe gaat. In het midden van de jaren negentig begon het Kosovo Bevrijdingsleger (UCK) zich te roeren. Hun aanvallen op Servische doelen in de provincie lokten een grote Servische repressie uit. Honderdduizenden Alba-
Leden van het Kosovo Bevrijdingsleger bereiden zich voor om een saluut te geven. AP
nezen werden het gebied uitgejaagd. De weigering van Belgrado om daar mee te stoppen, leidde in 1999 zelfs tot NAVO-bombardementen. Sindsdien is de VN er de baas, en is de rust min of meer weergekeerd. Maar de standpunten zijn niet veranderd. Sterker: zowel de Albanezen als
de Serviërs lijken standvastiger dan ooit. De eersten willen onafhankelijkheid, de laatsten peinzen er niet over. Intussen bemoeit zo ongeveer de hele internationale gemeenschap zich met het probleem Kosovo. Sommigen (met name de Europese Unie) vrezen dat er in hun ach-
tertuin een nieuwe burgeroorlog kan ontbranden. Anderen (zoals Rusland) zien een uitgelezen mogelijkheid om zich met Europa te bemoeien. De afgelopen twee jaar is er koortsachtig onderhandeld door Servische en Albanese leiders, die zwaar onder druk zijn gezet door de EU, de
VS en Rusland. De allerlaatste deadline was deze week, en ook die is niet gehaald. Ze kwamen er niet uit, en eigenlijk was dat al duidelijk vanaf het begin. ‘Servië gaat niet akkoord met de onafhankelijkheid van Kosovo’, zei de Servische president Boris Tadic. En de Kosovaarse premier Agim Ceku: ‘Ons doel is onafhankelijkheid, vóór het einde van dit jaar.’ Dus wat nu? De hakken staan in het zand, de gezichten staan strak en de lontjes zijn kort, zeker gezien het recente verleden. Mochten de Albanezen eenzijdig de onafhankelijkheid uitroepen, dan zullen er zeer waarschijnlijk onmiddellijk Servische wegblokkades opgeworpen worden, waardoor Kosovo wordt afgesloten van de bewoonde wereld. Ook zullen er ongetwijfeld wat tanks richting Kosovo rollen ter illustratie van de Servische onvermurwbaarheid. Dan zal er vervolgens aan Albanese zijde weer een soort UCK verrijzen die her en der een aanslag pleegt op een Servische kerk. Ook de buurlanden kijken angstig toe. In Bosnië is het wachten op de afscheiding van de Republika Srpska, want als de Kosovaren een eigen staat mogen, waarom dan de Bosnische Serviërs niet? En de Albanese minderheid in Macedonië wil misschien ook wel voor zichzelf beginnen. Het zijn dezelfde schrikscenario’s als tien jaar geleden. En dat is een treurige constatering na al die onderhandelingen. 1
dat is het mooie van werken in Enschede...
@[ah_`]j[h[[d][m[bZ_][ijWZX_`"Z[]heejij[lWdEeij#D[Z[hbWdZ$7bi[_][dj_`Zi[kd_l[hi_j[_jiijWZ_i;diY^[Z[^[[bWcX_j_[ki$LeehZ['+*$&&&_dmed[hi_i[h[Y^j lWdWbb[ij[X[b[l[d$>[jY[djhkcm[hZedbWd]ik_j][he[f[djejdlWdZ[cee_ij[lWdD[Z[hbWdZ[dD[Z[hbWdZiIfehjijWZlWd^[j`WWh(&&-medeea[[dfh[ij_# ]_[kp[7hY^_j[Yjkkhfh_`i"Z[=ekZ[dF_hWc_Z[$;de\`[dek^ekZjlWdYkbjkkh"k_j]WWd"ifehj[de\mWdZ[b[d_ddlWdZ[ijWZifWha[d0;diY^[Z[_i][meed[[dijWZ mWWh`[m_bjp_`dAeccWWh[[dia_`a[dmWjm[j[X_[Z[d^[XX[d$M[ha[d_d;diY^[Z[5=WdkdWWhmmm$[diY^[Z[$db%lWYWjkh[i
Buitenland Nieuws
Wereld Aids Dag Roger Taylor en de strijd tegen aids
‘Freddie had dit een mooi concert gevonden’ Roger Taylor, de vroegere drummer van Queen, brengt een nummer uit over aids. ‘Ik wil mensen bewustmaken van de onomkeerbare destructie van de ziekte.’ Sanne Rooseboom AMSTERDAM
...
Na de dood van Freddie Mercury stichtten Roger Taylor en de andere twee overgebleven Queen-leden Brian May en John Deacon het Mercury Phoenix Trust om mensen bewust te maken van de gevaren van aids. Maar Taylor wilde meer doen.
Tijdens een etentje in 2002 met Dave Stewart van de band Eurythmics, ontstond het plan voor een nummer over de ziekte, Say it’s not true. ‘Het nummer leidde tot een concert in ZuidAfrika en het concert tot een internationale organisatie, 46664.’ Nu zijn er elk jaar 46664 concerten, grote internationale evenementen, ingeleid door Nelson Mandela. Morgen, op Wereld Aids Dag, is er een massaal concert in het Ellis Park Stadion in Johannesburg, met onder meer Annie Lennox, Peter Gabriel, Live en Corinne Bailey Rae. De aandacht voor aids blijft nodig, volgens
Taylor. ‘Natuurlijk weten we inmiddels veel over de ziekte. De meeste jonge mensen weten dat ze een condoom om moeten. Maar mensen vergeten het ‘s nachts, na een avond uitgaan.’ Hij is even stil voor hij gedecideerd verder gaat: ‘Ik wil mensen bewustmaken van de onomkeerbare destructie van de ziekte. Als je die brief met de uitslag in je hand hebt, is het te laat. Nu nog niet.’ 46664, het lijkt een rare naam voor een internationaal verbond tegen hiv en aids. Maar het was het gevangenennummer van Nelson Mandela op Robbeneiland, waar hij 27 jaar lang vastzat en waar gevangenen geen naam hadden, alleen een nummer. Mandela’s land lijdt onder een aids-epidemie. Bijna één op de vier Zuid-Afrikanen tussen de 15 en 45 jaar is hiv-positief. Mandela is dan ook nauw betrokken bij de organisatie. Taylor heeft de oud-president inmiddels vaak ontmoet. ‘Hij is vreselijk inspirerend. En onder dat goedaardige uiterlijk zit een ongelofelijk scherpe, intelligente man.’ Roger Taylor en Brian May zijn er morgen in Johannesburg zelf niet bij om de nieuwe versie van Say it’s not true te spelen. Een clip van het nummer wordt op een groot scherm uitgezonden. ‘Wij zijn er vanaf het begin van de 46664 concerten bij geweest. Nu is het tijd dat anderen een kans krijgen de show te stelen.’ Dat 46664 in Nederland relatief onbekend is, komt volgens de directeur van de organisatie, Tim Massey, omdat er nog geen concerten zijn geweest in West-Europa. ‘We hebben drie concerten gehad in Zuid-Afrika en een in Spanje. In Nederland is aids ook een groot probleem, maar in Zuid-Afrika is het enorm. Met de concerten willen we het bespreekbaar maken. Condooms dragen moet sexy worden.’ Volgens Massey is Nelson Mandela de grootste superster op het concert morgen. ‘Maar Mandela is blij dat er zoveel internationale en ZuidAfrikaanse muzikanten meedoen. Hij zegt altijd dat jongeren niet snel luisteren naar oude mensen en politici. En dat hij een oude politicus is.’ Freddie Mercury had het concert morgen mooi gevonden, denkt Taylor. ‘De 46664 concerten worden steeds massaler. Freddie was daar dol op. Hoe groter hoe beter.’ 1
Mandela, de grootste ster van het concert, en organisator Roger Taylor. AP
11
LANDENPROFIEL
DE FILIPPIJNEN
Nare legerleiders Officieren van het Filippijnse leger verschansten zich gisteren in een chic hotel in Manila en eisten daar het aftreden van president Gloria Macapagal Arroyo.
...
De Filippijnen bestaan uit meer dan zevenduizend eilanden, samen zo’n 300.000 vierkante kilometer. Religie Voornamelijk katholiek, een minderheid hangt de islam aan. Exportproducten Elektrische apparaten, kleding, voedsel en levende dieren, chemicaliën en houtproducten. Exportpartners Onder andere de Verenigde Staten, Japan, Singapore en Nederland.
Luzon Manila ZUIDCHINESE ZEE
FILIPPIJNEN Palawan SULU ZEE
Mindanao
200 km GN/De Pers
Probleem met Nare legerleiders, maar eigenlijk leiders in het algemeen: in vijftien jaar werden twee presidenten afgezet na massale volksopstanden. Ook vervelend: separatistische moslimorganisaties. Bekend Van de twintig actieve vulkanen die geregeld as en lava spuwen, de talrijke aardbevingen (zo’n twintig per dag) die het land doen opschrikken, of misschien de cyclonen en vloedgolven die de kustlijn teisteren. Geschiedenis In 1571 verwerd Manila tot hoofdstad van de nieuwe Spaanse kolonie, gevestigd door conquistador López de Legazpi. Het Spaanse gezag zorgde voor eenheid tussen de voorheen verdeelde eilanden. In 1898 werden de Filippijnen onafhankelijk verklaard. Weer vandaag in Manila Buiig bij 13ºC. Aantal inwoners Ruim 85 miljoen. Record De Filippijnen kennen het hoogste geboortecijfer in heel Azië. Bekendste Filippijn De Filippijnse communistenleider Jose Maria Sison. Hij werd eind augustus in Utrecht opgepakt op verdenking van betrokkenheid bij twee moorden op politieke vijanden in zijn vaderland. Plek op de FIFA-wereldranglijst 179, net onder Mongolië. 1
Filippijnen
Ook tweede coup mislukt Novum/AP AMSTERDAM
...
Een militaire coup in de Filippijnse hoofdstad Manila is gisteren door het leger verijdeld. Filippijnse soldaten en de politie bestormden een hotel in Manila waar zich opstandige legerofficieren hadden verschanst. Die hadden het hotel ingenomen nadat ze eerder op de dag een rechtszaal waren ontvlucht waar zij terechtstonden voor een mislukte couppoging in 2003. Zij eisten het aftreden van president Gloria Macapagal Arroyo en claimden dat haar presidentschap ‘ongrondwettelijk’ was. Bij de bestorming werd een pantservoertuig gebruikt om de gebarricadeerde ingang van het Peninsula-ho-
tel in het zakendistrict Makati te rammen. Zeker twee mensen raakten gewond. De officieren en hun medestanders, onder wie oud- vicepresident Teofisto Guingona, werden na hun arrestatie door de politie afgevoerd in gereedstaande bussen. De officieren, wier aantal werd geschat op dertig, riepen via telefoon en sms medestanders binnen het leger en de politieke oppositie op om gezamenlijk een greep naar de macht te doen, maar slechts weinigen gaven aan die oproep gehoor. Arroyo zei na afloop van de mislukte coup de loyaliteit van het leger niet in twijfel te trekken. Volgens haar geeft het mislukken van de coup blijk van de stabiliteit van de democratische instituties in het land. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ....................................... ......................................
Robert Serry
NEDERLANDER WORDT VN-GEZANT MIDDEN-OOSTEN Secretaris-generaal van de Verenigde Naties Ban Ki-Moon heeft de veiligheidsraad laten weten dat de Nederlandse topdiplomaat Robert Serry de nieuwe VN-gezant wordt voor het Midden-Oosten. Serry, geboren in 1950 in Calcutta, was tot voor kort de Nederlandse ambassadeur voor Ierland, maar werkte ook in New York, Bangkok en Kiev. Serry was eerder al topdiplomaat bij de NAVO, waar hij zich bezighield met crisis-
management. Ban Ki-Moon heeft Serry nu benoemd tot speciaal gezant in het Midden-Oosten. Hij zal het vredesproces in het Midden-Oosten coördineren, de VN vertegenwoordigen bij de Palestijnse partijen en verslag uitbrengen aan de secretaris-generaal van de VN. Het Midden-Oosten is geen onbekend terrein voor Serry. Voor het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken bepaalde hij het Nederlandse beleid in het Midden-Oosten.
KORT
ruptieonderzoeken naar Olmert.
111
111
‘Corruptieonderzoek tegen Olmert gestaakt’
Nederland nr. 4 op lijst van ‘goede’ humanitaire hulp
De Israëlische politie heeft aanbevolen een onderzoek naar premier Ehud Olmert wegens corruptie stop te zetten. Agenten ondervroegen Olmert in oktober negen uur lang. Hij wordt ervan verdacht pogingen te hebben ondernomen om twee bevriende zakenmannen te laten profiteren van de privatisering van de Bank Leumi in 2005. De politie zegt dat er te weinig bewijsmateriaal is om Olmert aan te klagen. Het OM beslist nog of het advies van de politie wordt opgevolgd. Er lopen overigens nog twee andere cor-
Nederland staat op nummer 4 van een lijst van landen die humanitaire hulp verschaffen zonder daarmee eigen politieke, economische of militaire doelen te dienen. Dat is gisteren bekendgemaakt door de voormalige secretaris-generaal van de VN, Kofi Annan. Zweden, Noorwegen en Denemarken staan bovenaan de ranglijst van de Humanitarian Response Index, een ranglijst van 23 landen die in 2003 een verdrag hebben ondertekend waarin de streefdoelen worden genoemd waaraan humanitaire hulp zou moeten vol-
doen. Zweden staat bovenaan omdat het hulp geeft bij humanitaire crises die weinig media-aandacht krijgen, zoals conflicten in Congo en Haïti. 111
Doodstraf in Vietnam voor heroïnesmokkelaars
Een rechtbank in Hanoi heeft gisteren elf Vietnamezen wegens smokkel van 440 kilogram heroïne in Vietnam en China ter dood veroordeeld. Zeven andere verdachten kregen levenslange gevangenisstraf opgelegd en drie kregen twintig jaar, aldus het staatspersbureau VNA. In Vietnam krijgen elk jaar ongeveer honderd mensen voor drugsdelicten de doodstraf.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ook op deze dag...
Doel bereikt (1)
Doel bereikt (2)
1995 - Vandaag werd operatie Desert Storm in Irak officieel beëindigd. De voornaamste gevechten waren in 1991 al gestaakt.
Redding is nabij voor regelmatige plassers. In Londen kun je met een sms’je vragen naar de dichtstbijzijnde openbare toiletten.
Het sms’je kost 50 cent en de service is bedacht door de 26-jarige student Gail Knight, die het zat was om elke keer door Londen te rennen op zoek naar de dichtstbijzijnde McDonald’s.
12
Nieuws Buitenland
Opinie Midden-Oostenkenner Robert Fisk
‘Annapolis’ is oude koek en zelfbedrog De Midden-Oostentop in Annapolis wordt gebracht als een succes. Maar dat is geheel onterecht, meent Robert Fisk.
... Hebben we dit niet eerder gehoord? Is Annapolis niet gewoon een herhaling van zetten? Is dit niet dezelfde reeks vrome claims en beloftes, en gebruiken de twee zwakke leiders Abbas en Olmert niet precies dezelfde woorden als destijds in Oslo? ‘Het is tijd dat de kringloop van bloed, geweld en bezetting tot een einde komt,’ zei de Palestijnse president Mahmoud Abbas dinsdag. Maar als ik me niet vergis, zei ook Yitzhak Rabin ooit op het grasveld voor het Witte Huis dat ‘het tijd is dat de kringloop tot een einde komt.’ Over Jeruzalem en de positie van de stad als Palestijnse en Israëlische hoofdstad wordt niet gepraat. En als Israël erkenning krijgt dat het een staat voor de Israëli’s is, wat het natuurlijk gewoon is, kan er toch geen recht van terugkomst zijn voor de honderdduizenden Palestijnen die het land ontvlucht zijn dat in 1948 Israël werd? En wat moet ik met het volgende citaat uit het gezamenlijke document: ‘De stuurgroep zal een gezamenlijk actieplan ontwikkelen en ervoor zorgen dat de onderhandelingsteams aan het werk komen en blijven, en dat ze alle problemen aanpakken. Er zal een vertegenwoordiger van beide
partijen aan het hoofd van de groep staan.’ Dat is toch oude koek? We hebben al zoveel stuurgroepen achter de rug en ze hebben nooit wat opgeleverd. Goed, er is een datum geprikt voor de eerste bijeenkomst van deze ‘stuurgroep’: 12 december. En we hebben de vage hoop van Bush gekregen dat er in 2008 een overeenkomst zal liggen. Maar hoe kunnen de Palestijnen een staat krijgen waarvan de hoofdstad niet Jeruzalem is? Hoe kunnen ze een staat hebben als hun hele gebied in stukken is gehakt en verdeeld door Joodse nederzettingen, net als de wegen daar naar toe, en ze ook nog geplaagd worden door een enorme oorlog? Natuurlijk willen we allemaal dat het bloedvergieten in het MiddenOosten ophoudt, maar daar zullen de VS Syrië en Iran voor nodig hebben, of ten minste steun van Syrië bij het in toom houden van Hamas. Maar wat is de werkelijkheid? Bush blijft dreigende taal richting Iran uitslaan en vertelt Syrië in Annapolis dat het zich niet moet bemoeien met de Libanese verkiezingen, of anders… Als je de toespraken leest, en voornamelijk de gezamenlijke verklaring, lijkt het vooral op zelfbedrog. Het Midden-Oosten is een rampgebied en de president van de VS denkt dat hij wel even met zijn toverstafje kan zwaaien en dat hij dan niet meer hoeft te denken aan Afghanistan en Irak en Pakistan. Het allerergste aan de hele poppenkast in Annapolis is
Soedan
Vijftien dagen zitten voor teddybeer Mohammed AP LONDEN
...
De Britse onderwijzeres Gillian Gibbons is gisteren in Soedan veroordeeld tot 15 dagen gevangenisstraf en deportatie uit Soedan. De Britse onderwijzeres werd eerder deze week opgepakt, omdat de kinderen in haar klas hun teddybeer Mohammed hadden genoemd. Justitie in het streng islamitische Soedan beschouwt dat als ‘aanzetten tot haat’, omdat Mohammed ook de naam is van de profeet. Gibbons is veroordeeld voor heiligschennis, het aanzetten tot haat en minachting van de islam. De Soedanese aanklager
eiste 40 zweepslagen, de officiële straf voor heiligschennis. Ondanks de lichtere straf reageerde het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken verontwaardigd. De minister hoopte op vrijspraak en noemde de zaak ‘een onschuldig misverstand.’ De zaak heeft voor spanning gezorgd tussen Soedan en zijn voormalige kolonisator. Belangrijke geestelijken vergeleken het vergrijp van Gibbons zelfs met de ‘heiligschennis’ van Salman Rushdie. Die kreeg in 1989 een doodsvonnis aan zijn broek na het verschijnen van De Duivelsverzen. De Iraanse ayatollah Khomeini riep alle moslims ter wereld op de schrijver te vermoorden.
Duizenden Palestijnen wachten in Bethlehem op toestemming om de controlepost te passeren. REUTERS
dat opnieuw miljoenen mensen in het Midden-Oosten, moslims, joden en christenen, dit allemaal zullen geloven. Als het dan mislukt, zullen zij hun woede weer richten op hun tegenstanders, omdat die zich niet aan de afspraken gehouden hebben. Al meer dan twee jaar beloven de Sa-
oedi’s Israël veiligheid en erkenning door de Arabische staten als Israël zich terugtrekt uit de bezette gebieden. Wat is daar mis mee? Olmert heeft beloofd dat ‘in de onderhandelingen alle zaken worden besproken die tot nu toe gemeden zijn.’ Toch staat de woorden ‘terugtrekking van
Een vermoeide Gibbons verscheen gisteren voor de rechtbank in Khartoum. Ze droeg geen handboeien. De affaire ontstond door een project op de Unity High School, de privéschool waar Gibbons lesgeeft. De knuffel moet kinderen leren hoe ze met dieren moeten omgaan. Gibbons vroeg haar leerlingen een naam voor hem te bedenken. Omdat ‘Mohammed’ vrij populair is, was de keuze snel gemaakt. Sommige ouders vonden echter dat Gibbons hiermee de naam van de profeet had bezoedeld. Gibbons’ advocaat hoopt aan te tonen dat er geen sprake is van beledeging van de profeet. ‘Als iemand Mohammed heet en hij blijkt een dief te zijn, dan is het toch ook geen religieuze belediging als je zegt dat Mohammed een dief is?’ De directeur van de school waar Gibbons les geeft, Robert Boulos, noemde de straf ‘zeer rechtvaardig.’ Gibbons zal nog tien van haar vijftien dagen straf moeten uitzitten. 1
Staking
de Israëlische troepen uit bezet gebied’ nergens in de tekst. Net als de meeste mensen die in het Midden-Oosten wonen, wil ik graag dat dromen werkelijkheid worden. Maar dat is niet zo. Wacht maar op het eind van 2008. 1 ©The Independent
Werknemers Nike-fabriek in Vietnam eisen fors meer salaris Novum/AP AMSTERDAM
...
Meer dan tienduizend werknemers van een fabriek in Vietnam waar Nike-schoenen worden gemaakt, hebben het werk neergelegd. De stakers, die gemiddeld 42 euro per maand verdienen, eisen een hoger loon. Vanwege de groeiende economie in Vietnam bedraagt de inflatie momenteel 9,5 procent, zegt vakbondsman Kieu Minh Sinh. Een fikse loonsverhoging is daarom volgens hem niet te veel gevraagd. Het minimumloon in Vietnam is ongeveer 34 euro per maand. De fabriek in Dong Nai, dertig kilo-
meter ten noordoosten van Ho Chi Minhstad, is een van de tien Vietnamese fabrieken die producten voor Nike maakt. De meesten van de veertienduizend werknemers zijn jonge plattelandsvrouwen. Een Nike-woordvoerder zei gehoord te hebben over de staking en moedigde de werknemers en het management – dat weigerde commentaar te geven – aan hun geschillen bij te leggen. Stakingen komen steeds vaker voor in Vietnam, vooral als gevolg van de stijgende inflatie. Volgens de Vietnam Trade Union werd vorig jaar 387 keer gestaakt, waarvan driehonderd keer door Vietnamese werknemers van buitenlandse bedrijven. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ...................................... KORT
Pakistans overgang naar de volledige essentie van democratie’.
President Musharraf opnieuw beëdigd
111
111
De Pakistaanse president Pervez Musharraf is gisteren beëdigd voor een tweede ambtstermijn van vijf jaar, ditmaal in de hoedanigheid van burgerpresident. In zijn inaugurele rede noemde Musharraf de terugkeer uit ballingschap van zijn rivalen Nawaz Sharif en Benazir Bhutto een goede zaak, en kondigde aan dat de verkiezingen in januari hoe dan ook doorgang vinden. Noch Sharif, noch Bhutto, was aanwezig bij het afleggen van de eed in Islamabad. Musharraf noemde zijn inauguratie daar ‘een mijlpaal in
Chávez verbreekt contact met buurland Colombia
President Hugo Chávez van Venezuela heeft woensdag aangekondigd dat zijn land alle betrekkingen met de regering van buurland Colombia verbreekt. De breuk is de uitkomst van een felle woordenstrijd tussen Chávez en de Colombiaanse president Álvaro Uribe, nadat deze laatste had gezegd geen beroep meer te zullen doen op zijn Venezolaanse ambtgenoot om op te treden als bemiddelaar met de linkse rebellen van FARC.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
De grootste Anders dan het gros van de mensen altijd denkt is niet Mexico-Stad de grootste stad ter wereld, maar Tokio. In de Japanse hoofdstad wonen 35 miljoen mensen.
Buitenland Nieuws
13
Suriname Het is spannend of Bouterse aanwezig zal zijn
Wie, wat, waar: het Decembermoorden-proces Op een zwaarbeveiligde locatie buiten Paramaribo begint vandaag het proces over de Decembermoorden. Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Nog één keer: de Decembermoorden In de nacht van 8 op 9 december 1982 werden vijftien tegenstanders van het militaire regime in Suriname omgebracht. De vijftien werden in de hoofdstad Paramaribo doodgeschoten door militairen, op het militaire terrein van Fort Zeelandia. De soldaten stonden onder het bevel van de toenmalige legerleider Desi Bouterse. Sommige slachtoffers waren kort
daarvoor gearresteerd, anderen zaten al maanden gevangen. Een zestiende gearresteerde, de vakbondsleider Fred Derby, werd onverwacht vrijgelaten. De omstandigheden waaronder de vijftien personen omkwamen, zijn nooit volkomen opgehelderd. De militaire leiding verklaarde dat de vijftien waren neergeschoten op de vlucht. Andere lezingen spreken van martelingen en moord.
‘Groep van 16’ terecht: de sergeants die in 1980 een staatsgreep pleegden in Suriname. Verder staan nog vijftien burgers en oud-militairen terecht.
hij in het fort aanwezig was op het moment dat de executies werden uitgevoerd. In 2007 bood Bouterse zijn excuses aan voor de moorden.
Waar worden ze van verdacht?
Wie zijn de slachtoffers?
Betrokkenheid bij de moorden op 8 december. Ook betrokkenheid bij de voorbereiding; de verdachten hoeven niet zelf te hebben geschoten. Ze hoeven zelfs niet per se in Fort Zeelandia aanwezig te zijn geweest.
Advocaten, vakbondsleiders, oudministers, universitair docenten, ondernemers, journalisten en oud-militairen. Stuk voor stuk bekende Surinamers en tegenstanders van het militaire regime van Desi Bouterse.
En de rol van Bouterse?
Wat ging er aan het proces vooraf?
Wat zijn de verwachtingen voor vandaag?
De vraag is of Desi Bouterse die nacht persoonlijk aanwezig was in Fort Zeelandia. Hij aanvaardt de politieke verantwoordelijkheid voor de moorden, maar hij heeft altijd ontkend dat
November 2000 wordt een gerechtelijk vooronderzoek in gang gezet, vlak voordat de moorden zouden verjaren. Sindsdien is Bouterse verhoord, is forensisch onderzoek ge-
Inhoudelijk zal het weinig voorstellen. Een eerste zittingsdag gaat vaak over het maken van afspraken voor het verdere proces. Wel is het spannend of Bouterse komt opdagen. 1
Wie staan er terecht? Alles lijkt soms alleen om Bouterse (62) te gaan, die tegenwoordig parlementariër is voor oppositiepartij NDP. Maar er zijn nog 24 andere verdachten. Behalve Bouterse staan ook de andere nog levende leden van de
daan, zijn de lijken opgegraven en onderzocht, getuigen verhoord en zijn verdachten in staat van beschuldiging gesteld. Op maandag 5 november van dit jaar kregen de eerste verdachten die terechtstaan een dagvaarding.
Hoe lang gaat dit proces duren? Verwacht wordt dat het proces één tot anderhalf jaar zal duren.
Verenigde Staten Presidentskandidaten debatteren over de problemen van echte mensen
Marsreis
Op YouTube échte politieke strijd
NASA zoekt zelfstandige vegetariërs
Politieke debatten via YouTube zijn in de VS een groot succes. Kiezers stellen vragen op zelfgemaakte video’s om de Republikeinse presidentskandidaten aan het debatteren te krijgen. Het werkt, en er wordt nog gelachen ook.
Redactie wetenschap AMSTERDAM
...
Mars van Grunsven NEW YORK
...
De avond was nog geen tien minuten oud of de vlam sloeg al in de pan. Het gebeurde toen mensen van een visafslagbedrijf aan de kust van Maryland, in een filmpje een vraag stelden over illegale immigratie. Dat was voor Mitt Romney, oud-gouverneur van Massachusetts, aanleiding om Rudy Giuliani aan te vallen – de oud-burgemeester van New York zou van zijn stad een sanctuary city, een veilige haven voor illegalen, hebben gemaakt. Giuliani sloeg terug door op te merken dat Romney jaren geleden een aannemer had ingehuurd die met illegale immigranten werkte. ‘Ik zou zeggen dat u geen sanctuary city, maar een sanctuary huis had.’ De toon – fel en direct op de man – was gezet. Er was lang verzet geweest onder de Republikeinen tegen een You Tube-debat. Volgens critici omdat ze bang waren voor kritische vragen waarop ze zich niet konden voorbereiden. Republikeinen zelf wezen op het videodebat van de Democraten in juli, waarin een smeltende sneeuwpop met een hoog stemmetje een
De Republikeinse kandidaten voerden een emotioneel en inhoudelijk debat. REUTERS
vraag stelde over klimaatverandering. Een dergelijke meligheid zou een presidentieel debat onwaardig zijn. Organisator CNN, You Tube en de Republikeinen sloten een compromis: de kandidaten zouden de filmpjes van tevoren mogen inzien. Dat bleek nauwelijks ten koste te gaan van de spontaniteit. De video’s maakten veel los bij de acht mannen in pak
op het podium. John McCain, oudkrijgsgevangene in Vietnam, sprak zich in emotionele bewoordingen uit tegen martelen, en Mike Huckabee, oud-gouverneur van Arkansas, scoorde met zijn opmerking dat ‘Jezus veel te slim was om zich voor een publiek ambt verkiesbaar te stellen’. De kandidaten mochten ook een eigen filmpje tonen. Fred Thompson,
de oud-senator uit Tennessee, vooral bekend van zijn rol als aanklager in de tv-serie Law & Order, gebruikte zijn video om Mike Huckabee en Mitt Romney als ‘flipfloppers’ neer te zetten. Giuliani ontpopte zich als een humorist: in zijn filmpje over zijn tijd als burgemeester van New York ging hij de strijd aan met King Kong en bracht hij sneeuwval terug. 1
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft bekendgemaakt hoe zij in 2031 de eerste Amerikanen op de planeet Mars wil zetten. De reis zal ruim een half jaar duren en het complete programma, inclusief verblijf, tweeënhalf jaar. Het Marsruimteschip zal 400 ton gaan wegen en zal geassembleerd worden in de ruimte. Daarvoor zullen drie of vier vrachtvluchten nodig zijn met de Ares V, de krachtige draagraket die momenteel in ontwikkeling is. Voorafgaand aan de Marslanding moet een andere raket een astronautenverblijf op Mars zetten, compleet met mini-kerncentrale voor de energievoorziening. Zowel tijdens de reis als op de planeet zijn de astronauten volledig op zichzelf aangewezen. Het is de bedoeling dat ze hun eigen fruit en groente gaan telen. Lucht en water moeten worden gerecycled. Voortijdig terugkeren of hulp bieden is vrijwel onmogelijk. De astronauten zullen over medische apparatuur beschikken, maar het is nog onduidelijk hoe ze zich kunnen beschermen tegen de kosmische straling waarmee ze in de ruimte en op Mars worden gebombardeerd. Dat probleem zal onderzocht worden op de basis die in 2020 op de maan moet verrijzen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... KORT 111
EU wil sigaretten die langzaam branden
Als het aan de lidstaten van de Europese Unie ligt, worden sigaretten binnenkort uitgerust met langzaam brandend papier, waardoor ze snel uitgaan als ze worden vergeten en dus minder schade aanrichten. De nieuwe sigaret wordt mogelijk al begin volgend jaar ingevoerd, afhankelijk van de snelheid waarmee de tabaksindustrie zich weet aan te passen. In de Verenigde Staten en Canada worden al langzaam brandende sigaretten verkocht. In die landen is een duidelijke daling te zien in het
aantal dodelijke branden in woningen veroorzaakt door sigaretten die op de grond zijn gevallen of onbeheerd worden achtergelaten. 111
Osama-kenteken mag bij nader inzien toch niet
Een gepensioneerde politieagent in New York stapt naar de rechter om te voorkomen dat hij zijn nummerbord, met de tekst ‘GETOSAMA’, (een verwijzing naar Osama Bin Laden) moet inleveren. Arno Herwerth, die 21 jaar lang in het politiekorps van New York diende, zei dat hij verbaasd was om te horen dat hij zijn Osama-nummerbord niet mag houden. De vervoersautoriteiten hadden de nummerborden op 2
november afgegeven, maar eisten ze twee weken later terug op grond van regelgeving waarin staat dat nummerborden die ‘obsceen, schunnig, wulps, beledigend voor een bepaalde etnische groep of ronduit aanstootgevend’ zijn niet worden toegestaan. 111
Zestien doden in Oeganda door ebola
Zeker zestien mensen zijn in het westen van Oeganda overleden aan ebola. In totaal zijn 51 mensen met het virus besmet, zo hebben proeven in ZuidAfrika en de Verenigde Staten uitgewezen. Op 10 november werd in het district Bundibugyo de eerste besmetting geconstateerd.
Steun voor legerchef Michel Suleiman
EINDE POLITIEKE CRISIS LIBANON KOMT DICHTERBIJ De christelijke oppositieleider in Libanon, Michel Aoun, heeft zijn steun uitgesproken voor legerchef Michel Suleiman als de nieuwe president. Daarmee is mogelijk het einde in zicht gekomen van de politieke crisis in Libanon, die ontstond toen president Emile Lahoud vorige week zijn ambtstermijn afsloot zonder dat het parlement overeenstemming had bereikt over een opvolger. Het parlement zal de grondwet moeten aanpassen voor-
dat Suleiman gekozen kan worden, omdat legerfunctionarissen zich momenteel niet kandidaat voor het presidentschap mogen stellen. Aoun, een oud-legerleider, had zelf ook interesse in de post van president, maar hij zei zich niet te zullen verzetten tegen grondwetswijzigingen die het mogelijk maken dat Suleiman president wordt. Ook de islamitische oppositiebeweging Hezbollah wil dat Suleiman president wordt.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Het weer
Het weer
Ook op deze dag...
Seattle: 2°C/ -4°C, lichtbewolkt Houston: 22°C/ 17°C, lichtbewolkt Miami: 29°C/ 21°C, zonnig
Moskou: 0°C/ -1°C, sneeuwval Tokio: 14°C/ 4°C, zonnig Melbourne: 27°C/ 13°C, zonnig
1936 - Het ‘Crystal Palace’ in Londen, gemaakt voor de wereldtentoonstelling van 1851, brandde grotendeels af. De rest van het onverzekerde gebouw werd later gesloopt.
Een stad die durft zoekt mensen die durven.
neuten • (civiel) tech wers - en waterbou • grond-, weg wkundigen • werktuigbou Rotterdam is in veel opzichten een voorloper, een vernieuwer, een stad die durft. Zonder durf had de grootste haven ter wereld niet in Rotterdam gelegen. Zonder durf was Rotterdam de wolken minder dicht genaderd. Rotterdam zoekt medewerkers met bezieling, die hun verantwoordelijkheid nemen en ook de minder gebaande paden durven betreden. De stad die durft zoekt mensen die durven.
Gemeentewerken zoekt collega’s die een bijdrage willen leveren aan het ontwikkelen van de infrastructuur en een aantrekkelijk openbaar gebied in Rotterdam. • (civiel) techneuten • grond-, weg- en waterbouwers • werktuigbouwkundigen
Interesse? Stuur je CV met korte motivatie naar
[email protected]. Dan kijken we samen naar wat jij voor de stad Rotterdam kan en wilt betekenen. Gemeentewerken biedt een interessant werkpakket, een collegiale werksfeer, groeimogelijkheden en goede arbeidsvoorwaarden.
Kom naar stand 133 op de Carrièrebeurs Overheid of kijk voor de vacatures op www.gw.rotterdam.nl.
0OUNPFUJOHBBOEF5PQ 7FSLJF[JOH+POHFBNCUFOBBS8JFXJOUEFQVC QSJKT 8BBSMJHUKPVXHSPPUTUFVJUEBHJOH #JKIFU3JKL EF(FNFFOUFO E WJODJFTPGEF8BUFSTDIBQQFO )FUQSJNBBUWBOEFQPMJUJFL .PCJMJUFJUCJ PWFSIFJE )FUHBBUFSOJFUPNXJFKFCFOU NBBSXJFKFLFOU0GBOEFSTP JOUFSOBUJPOBMFDBSSJFSFCJKEFPWFSIFJE *$5CJKEFPWFSIFJE (FMJKLIF (FMJKLLSJKHFO#FOKJKHFTDIJLUWPPSEFPWFSIFJE %FLSBDIUWBO'SJTTF LFO &FODSBTIDPVSTF$SFBUJFGEFOLFO .BTUFSDMBTT(FCJFETPOUXJLLFMJOH PWFSIFJE 0OUNPFUJOHBBOEF5PQ 7FSLJF[JOH+POHFBNCUFOBBS8JFX QVCMJFLTQSJKT 8BBSMJHUKPVXHSPPUTUFVJUEBHJOH #JKIFU3JKL EF(FNF OPWFNCFSFOEFDFNCFS EF1SPWJODJFTPGEF8BUFSTDIBQQFO )FUQSJNBBUWBOEFQPMJUJFL .PCJMJU 8PSME'PSVN$POWFOUJPO$FOUFS %FO)BBH EFPWFSIFJE )FUHBBUFSOJFUPNXJFKFCFOU NBBSXJFKFLFOU0GBOEF WPPSNBMJH)BBHT$POHSFTDFOUSVN
&FOJOUFSOBUJPOBMFDBSSJFSFCJKEFPWFSIFJE *$5CJKEFPWFSIFJE (FMJK Vrijd ag 30 november en zaterdag 1 dece %FLSBDIUWBO' CFO (FMJKLLSJKHFO#FOKJKHFTDIJLUWPPSEFPWFSIFJE mber Daarnaast wordt er onder leiding van 2007 vindt de vijfde editie plaats Debat.NL CMJLLFO &FODSBTIDPVSTF$SFBUJFGEFOLFO .BTUFSDMBTT(FCJFETPOUXJLLFM van de gedebatteerd over bijvoorbeeld ‘Mob Carrièrebeurs Overheid in het Wor iliteit bij de ld Forum EFPWFSIFJE 0OUNPFUJOHBBOEF5PQ 7FSLJF[JOH+POHFBNCUFOBBS8J overheid’ en ‘Het primaat van de polit Convention Center in Den Haag. Voor iek’ . Op beide iedereen dagen vindt de interactieve discu#JKIFU3JKL EF( EFQVCMJFLTQSJKT 8BBSMJHUKPVXHSPPUTUFVJUEBHJOH met interess ssie Ontmoeting e in een (nieuwe) uitdaging bij de aan de top plaats. Gespreksleider Jero UFO EF1SPWJODJFTPGEF8BUFSTDIBQQFO )FUQSJNBBUWBOEFQPMJUJFL .P overheid is de Carrièrebeurs Ove en Smit gaat rheid dé plek om in gesprek met bekende politici en in cont prominente act te komen met potentiële werkgeve CJKEFPWFSIFJE )FUHBBUFSOJFUPNXJFKFCFOU NBBSXJFKFLFOU0G rs. topambtenaren over hun loopbaan , (politieke) PN &FOJOUFSOBUJPOBMFDBSSJFSFCJKEFPWFSIFJE *$5CJKEFPWFSIFJE ( keuz es en toekomstplannen. Naast de gevarieerde beursvloer waar onder andere %FLSBDIUWB IFCCFO (FMJKLLSJKHFO#FOKJKHFTDIJLUWPPSEFPWFSIFJE het Rijk, gemeente Amsterdam en het UWV te De toeg CMJLLFO &FODSBTIDPVSTF$SFBUJFGEFOLFO .BTUFSDMBTT(FCJFETPOUXJLLFM ang is na insch rijving gratis! Voor een vinden zijn, wordt een veelzijdig cong resprogramma actueel overzicht van het congresp EFPWFSIFJE 0OUNPFUJOHBBOEF5PQ 7FSLJF[JOH+POHFBNCUFOBBS8J aangeboden met onder andere de rogramma, volgende een overzicht van de deelnemende onderwerpen: organisaties, 8BBSMJHUKPVXHSPPUTUFVJUEBHJOH #JKIFU3JKL EF( EFQVCMJFLTQSJKT ‘Netwerken en lobbyen’, ‘Creatief vacatures en voorinschrijving ga je denk naar en bij de over heid ’ en ‘Een internationale carrière UFO EF1SPWJODJFTPGEF8BUFSTDIBQQFO )FUQSJNBBUWBOEFQPMJUJFL .P www.carrierebeursoverheid.nl bij de overheid’. CJKEFPWFSIFJE )FUHBBUFSOJFUPNXJFKFCFOU NBBSXJFKFLFOU0G PN &FOJOUFSOBUJPOBMFDBSSJFSFCJKEFPWFSIFJE *$5CJKEFPWFSIFJE ( Contentpartners: Mediapartners: (FMJKLLSJKHFO#FOKJKHFTDIJLUWPPSEFPWFSIFJE %FLSBDIUWB IFCCFO CMJLLFO &FODSBTIDPVSTF$SFBUJFGEFOLFO .BTUFSDMBTT(FCJFETPOUXJLLFM EFPWFSIFJE 0OUNPFUJOHBBOEF5PQ 7FSLJF[JOH+POHFBNCUFOBBS8J EFQVCMJFLTQSJKT 8BBSMJHUKPVXHSPPUTUFVJUEBHJOH #JKIFU3JKL EF( UFO EF 1SPWJODJFT PG EF 8BUFSTDIBQQFO )FU QSJNBBU WBO EF QPMJUJFL .P
----------------
----------------
----------------vandaag en m ------o--r--g--e--n--
Economie Nieuws
15
Arbeidsmarkt
De Belgen, díe hoppen pas Redactie economie AMSTERDAM
...
SP EC IM EN
Het is een hardnekkig overblijfsel uit de ‘booming’ jaren negentig: het begrip ‘jobhoppen’. Dat snel wisselen van baan is onder druk van de krappe arbeidsmarkt weer terug als fenomeen, zo concluderen veel arbeidsmarktspecialisten. Maar let op: het is allemaal veel minder erg dan die specialisten beweren. Belgische starters blijken twee keer grotere jobhoppers dan Nederlandse jonge talenten, blijkt uit het jaarlijkse internationale arbeidsvoorwaardenonderzoek van CRF, een uitgeverij op het gebied van de arbeidsmarkt. Dat dwingt tot de conclusie dat de Nederlandse ‘young professionals’ honkvaster zijn dan gedacht.
Ander groot verschil met de zuiderburen volgens het onderzoek is het motief om van baan te veranderen. Gebrek aan erkenning door de werkgever is maar voor tien procent van de ondervraagde Belgen een reden te vertrekken. Voor Nederlanders ligt dat percentage veel hoger: op 43 procent. Vooral de balans privé-werk (53 procent) en persoonlijke redenen (38 procent) wegen voor Belgen heel zwaar. Voor starters hier zijn de percentages respectievelijk 26 procent en 5 procent. Salaris is voor eenderde van de Nederlandse jobhoppers reden voor vertrek, drie keer meer dan bij de Belgen. Dat laatste is vreemd, want ook al hoppen we minder, de jongeren verdienen hier flink wat meer.1
voor meer informatie
rijnwoude.nl
Bijna 40 procent van de huizenbezitters in ons land heeft geen flauw benul waar het om gaat. GOOS VAN DER VEEN/HH
Milieu Nog een maand voor label koopwoning wordt verplicht
Gij zult ook in uw eigen huis energiezuinig leven Energielabels voor wasmachines, koelkasten en auto’s kennen we al, maar vanaf 1 januari 2008 is een vergelijkbaar energielabel ook verplicht voor de 3,7 miljoen koopwoningen die ons land telt. Sharida Mohamedjoesoef AMSTERDAM
...
Nog ruim een maand te gaan en dan moeten alle huizenverkopers een zogeheten Energie Prestatie (EPA)-Certificaat kunnen laten zien. Recent onderzoek van ING Bank wijst uit dat bijna 40 procent van de huizenbezitters in ons land geen flauw benul heeft waar het om gaat. Wat houdt het energielabel in? Uw huis krijgt een EPA-certificaat waarop staat vermeld hoe energie-efficiënt uw huis is. Moeten alle huizen eraan geloven? Nee, in principe geldt de verplichting
niet voor huizen die jonger zijn dan 10 jaar. Deze zijn immers al energiezuinig gebouwd. Ook garages en schuurtjes hoeven geen energielabel te hebben. Wat is het nut van een dergelijk energielabel? Als we het ministerie van VROM moeten geloven dan maakt het energielabel voor verkopers en verhuurders inzichtelijk hoe energiezuinig de woning is. Een A-label woning verbruikt minder energie, wat positief kan uitpakken voor de verkoopprijs. Is een huis juist niet energiezuinig, dan kan dat reden zijn om te investeren in energiebesparende maatregelen. Waar kunnen mensen terecht voor een energielabel? Alleen erkende zogeheten EPA-adviseurs mogen een energielabel afgeven. Dus niet de gemeente of de makelaar. Op de VROM-website is een
lijst opgenomen van alle tot nu toe erkende adviseurs. Is het energielabel gratis? Absoluut niet. En de adviseur mag zelf de prijs bepalen. Zo blijkt het ene adviesbureau een minimumprijs te hanteren van 139 euro. Anderen weer hanteren een vaste prijs die varieert van 150 tot 195 euro. Het prijsverschil komt, omdat de een bijvoorbeeld uitgaat van de grootte van de woning of een toeslag rekent als er geen bouwkundige tekening bij is. Hoe verplicht is verplicht? Goed nieuws. Voorlopig is er geen boete als een huiseigenaar zijn huis verkoopt zonder dat de woning is voorzien van een energielabel. De notaris zal de koper en verkoper er hooguit op wijzen bij de overdracht dat er geen energielabel is. 1 www.energielabel.nl www.vrom.nl
Rijnwoude, tuin van de Randstad !
JURIST + JURIDISCH MEDEWERKER die zorgen voor een stevig fundament voor Rijnwoude! (2 fte) Rijnwoude is een dynamische gemeente in het Groene Hart van de Randstad en telt 130 medewerkers. Er zijn veel ruimtelijke- en organisatieontwikkelingen en gemeente Rijnwoude is constant in beweging. Voldoende uitdagingen dus!
Rijnwoude is volop in beweging, vooral op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling. De afdeling Ruimtelijk Beheer is een goed team aan het opbouwen en is hiervoor nog op zoek naar een jurist en een juridisch medewerker! Rijnwoude zoekt twee enthousiaste mensen die goed zijn opgeleid en de theorie goed weten te vertalen naar de praktijk. Heb je de juiste bagage, ben je communicatief sterk, accuraat en werk je graag in teamverband? Reageer dan snel op een van de vacatures. Ben je nieuwsgierig naar de complete vacaturetekst? Ga dan snel naar www.rijnwoude.nl. Schriftelijke sollicitaties voor 3 december 2007. Gesprekken staan gepland in week 50/51
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
QUARTERLIFE CRISIS
WEL OF NIET KOPEN? 111
Helen Johnson Journalist
S
chreef ik vijf afleveringen geleden nog dat ik tot de exotische bewonerssoort van de tevreden huurders behoorde, inmiddels noemen makelaars mij ‘een oriënterende starter’. Een huis gekocht heb ik (pardon: hebben we) dus nog niet, maar ze bezichtigen doen we des te meer. What happened? Goede vraag. Argument één luidde geloof ik ‘kind op komst’. (Ja, hartstikke leuk, dank je wel.) Het idee was dat we nu nog een huis konden kopen voordat straks de buik te dik en het gedoe teveel zou worden. Want met zo’n klein hummeltje komt er later voorlopig niets meer van.
Argument twee hield duidelijk verband met het eerste: een fijnere buurt graag. Ons huidige huurhuis staat in Amsterdam... Slotervaart. Maar wacht: voordat er nu wordt geconcludeerd dat de woorden August en Allebéplein vast wel op onze enveloppen zullen prijken en dat we ongetwijfeld derhalve op de vlucht willen voor schietpartijen in politiebureaus en jongeren met molotovcocktails, fout. We zijn nog veel snobistischer: teveel beton hier. Zelfs ons dakterras en de gemeenschappelijke binnenplaats zijn van 100 procent cement. En dan valt ons kind straks zo hard. Argument drie was misschien nog wel het beste van allemaal: de goede in-
vestering. Je zult je nooit een buil vallen aan een eigen huis in Amsterdam, de waarde zal alleen maar toenemen en er zal altijd vraag naar blijven bestaan. Bovendien vormt een eigen huis een mooi potje voor later of die emigratie naar de Seychellen. Overigens kun je ook maar beter niet te lang met kopen wachten; de prijzen zullen immers alleen maar stijgen. Tijdens een etentje onlangs hoorde een vriend van Mexicaanse komaf onze argumenten hoofdschuddend aan. Zijn visie: ‘Laat je niet opjutten – en al helemaal niet als het om geld gaat. In Mexico heeft niemand een nagel om z’n kont mee te krabben, maar ze zijn misschien wel gelukkiger
dan jullie.’ Tsja, kopen kan natuurlijk altijd nog – ga je dan denken. De nakomeling speelt voorlopig ook nog niet buiten en waarom zouden we eigenlijk zo’n veertig vierkante meters plus een buiten in woongenot inleveren voor dezelfde maandlasten? Makelaars en verkopers, ik signaleer een nieuwe doelgroep: die van de zwevende kopers. Speel op ons in. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Fitte werknemers (1)
Fitte werknemers (2)
Verboden ‘ruilhandel’
Een Amerikaanse sheriff wil zijn agenten fit houden door ze te verbieden te roken. Niet alleen tijdens werktijd, maar ook thuis.
Om het effect te meten, wil hij fitnesstests afnemen. Hoe hij het rookverbod gaat handhaven, is niet bekend. De vakbond is niet blij met zijn plan.
Chinese brandweermannen mogen geen seksuele gunsten meer accepteren in ruil voor hun werk. Seks is in China een populaire steekpenning, die veel corrupte ambtenaren accepteren.
M/V GEMEENTE DEN HAAG
www.denhaag-vacatures.nl
Den Haag, stad van traditie en toekomst, Binnenhof en ijspaleis, Haagse Harry en Statenkwartier, Festival klassiek en Parkpop. Schijnbare tegenstellingen gaan hand in hand in deze mooie stad achter de duinen. Den Haag waar het vertrouwde wordt aangevuld met het nieuwe, een stad die constant in beweging is. Dat is wat werken voor Den Haag zo boeiend maakt. Wil jij meewerken aan Den Haag? Kijk dan of er een baan bij zit die past bij jouw betrokkenheid.
Haeghe Groep
Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheidsprojecten
Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn OCW
SZW Stuur je reactie met CV binnen 14 dagen aan: Gemeente Den Haag, Haeghe Groep t.a.v. de heer G.A. van Ettekoven Sociaal directeur Postbus 43 070 2504 AB Den Haag.
Haeghe Groep is een gemeentelijke dienst die namens de gemeente Den Haag de Wet sociale werkvoorziening uitvoert. De organisatie bestaat uit een directie, een aantal stafafdelingen en een vijftal bedrijven. In totaal biedt de organisatie werk aan 2200 mensen met een arbeidshandicap en 230 ambtelijke medewerkers. Binnen de stafafdeling ‘Shared services center’, onderdeel Arbeidszaken, is de vacature ontstaan van: JURIDISCH MEDEWERKER (0,8 FTE) Als Juridisch medewerker ben je aanspreekpunt voor het management en P&O op het gebied van (algemeen) arbeidsrecht, ambtenarenrecht en bestuursrecht. Je houdt je bezig met concerntaken op dit gebied. Wij zoeken een enthousiaste en gedreven collega met een grondige kennis van bovengenoemde rechtsgebieden. Ervaring met het algemeen arbeidsrecht is een vereiste. Kennis en vaardigheden: Max. 3.639,- p/mnd • universitaire opleiding Nederlands Recht, bij voorkeur met afstudeerrichting in één van de genoemde rechtsgebieden, of; • HBO (bijvoorbeeld rechten), met aanvullende opleidingen op genoemde rechtsgebieden. Meer weten? www.denhaag-vacatures.nl of bel met Toke Zwinkels-Bosman, Juridisch medewerker (070) 353 3314.
Gemeentelijke Accountantsdienst GAD Stuur je reactie met CV binnen 14 dagen aan: Gemeente Den Haag Gemeentelijke Accountantsdienst Afdeling Personeelszaken Spui 70 2511 BT Den Haag.
Kerntaken van de GAD zijn het uitvoeren van financial audits, ICT-audits, overige audits (milieu-, integriteits-, privacyaudits en bijzondere onderzoeken) en de bijbehorende advisering (adviezen over administratieve organisatie, subsidies e.d.) Voorts zijn de Inspectie Productsubsidiering en de praktijkinspectie bij de GAD ondergebracht. Daarnaast wordt het secretariaat van de Rekeningencommissie van gemeenteraad gevoerd, in opdracht van de Griffie. ASSISTENT-ACCOUNTANT Als assistent-accountant heb je zowel controle- als advies taken, vaak in een complexe werkomgeving. Binnen een van de auditgroepen verzorg je financial audits, assurance onderzoeken en verstrek je daaraan gerelateerde adviezen. De werkzaamheden worden conform de beroepsregels van het NIVRA verricht en omvatten het onderzoek van jaarrekeningen, overige financiële verantwoordingen en de kwaliteit van het financieel beheer Kennis en vaardigheden: Max. 3.639,- p/mnd • HBO plus werk- en denkniveau: HBO AC, BE afgerond; • Nivra bachelor-fase afgerond, of afgeronde universitaire studie BE, BK of EC, dan wel een opleiding van vergelijkbaar niveau; • daarnaast is minimaal 4 jaar controle-ervaring vereist, beschik je over ruime ervaring met financiële audits, onderzoeken en advisering in een vaak complexe werkomgeving. Meer weten? www.denhaag-vacatures.nl of bel Hans Vissers, accountant (070) 353 3571
Stuur je reactie met CV vóór 14 december aan: Dienst SWZ, afdeling Personeelszaken t.a.v.: Astrid Nwasuka Laan van Meerdervoort 96 2517 AR Den Haag.
De medewerkers van de dienst SZW helpen Hagenaars om de regie over hun eigen leven te krijgen. Volgens de geldende wet- en regelgeving begeleiden we mensen bij het vinden van werk, helpen hen met hun financiële situatie of met integreren in de Nederlandse samenleving. Om iedereen die dat nodig heeft effectief te helpen pakt SZW problemen op het gebied van werk en inkomen tegelijk aan. Onze missie is: ‘gericht kansen bieden op het zo snel mogelijk bereiken van zelfredzaamheid’.
Stuur je reactie met CV vóór 14 december 2007 aan: Dienst OCW afdeling P&O t.a.v. Jessy van Liempd Postbus 12 652 2500 DP Den Haag.
De dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn (OCW) is een veelzijdige en dynamische dienst, stevig verankerd in alle onderdelen van de Haagse samenleving. Vijf sectoren zijn verantwoordelijk voor het ontwikkelen van beleid en het realiseren van activiteiten op het gebied van onderwijs, sport, cultuur, welzijn en gezondheidszorg. De GGD Den Haag is ook onderdeel van OCW. In totaal werken er ongeveer 1050 medewerkers bij de dienst. MEDEWERKER ONDERWIJSHUISVESTING
BELEIDSMEDEWERKER PLANNING EN CONTROL De beleidsmedewerker planning en control voert de lange termijn regie over de wijze waarop binnen de dienst wordt omgegaan met planning en control, waarmee wordt bedoeld het ontwikkelen, uitdragen en draagvlak creëren. De beleidsmedewerker adviseert en toetst in hoeverre het beleid past binnen de gestelde financiële kaders en bewaakt de consistentie, efficiëntie en effectiviteit van het beleid. Kennis en vaardigheden: Max. 4.192,- p/mnd • universitair werk- en denkniveau, bijvoorbeeld Bedrijfseconomie of Bedrijfskunde; • ruime kennis van en ervaring met bestuurlijke processen in overheidsorganisaties; • analytisch vermogen en ruime ervaring met advisering zowel op strategisch als uitvoerend niveau; • flexibele en creatieve instelling; • uitstekende schriftelijke en mondelinge uitdrukkingsvaardigheid. Meer weten? www.denhaag-vacatures.nl of bel met Marco Kengen, hoofd planning en control (070) 353 7470
Als medewerker onderwijshuisvesting ben je betrokken in multidisciplinaire teams bij nieuwbouwprojecten, en je beoordeelt zelfstandig de noodzaak van onderhoud en aanpassingen van bestaande panden. Verder toets je aanvragen van schoolbesturen op omvang, bouwplan en kosten van de voorzieningen Kennis en vaardigheden: Max. 3.639,- p/mnd • afgeronde HBO-opleiding, bijvoorbeeld bouwkunde, bestuurskunde etc; • goede mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid; • initiatiefrijk en vasthoudend; • zelfstandig en ook in teamverband kunnen werken; • sociale, communicatieve en onderhandelingsvaardigheden Twee vacatures waarvan één voor de periode tot en met 2012 Meer weten? www.denhaag-vacatures.nl of bel met Jan Bartelds, productgroepmanager Onderwijshuisvesting (070) 353 2647
HOOFD FINANCIËLE AFHANDELING Je bent verantwoordelijk voor het functioneren van de afdeling financiële afhandeling. Je geeft leiding, je plant en organiseert op hoofdlijnen de uitvoering van de afdelingsactiviteiten en bewaakt kwaliteit en voortgang. Je beheert o.a. de bankrekeningen en de interne rekeningcourant. Je adviseert het management van de sector Control en levert een bijdrage aan het beleid en beheer. Kennis en vaardigheden: Max. 3.639,- p/mnd • HBO werk- en denkniveau, bijvoorbeeld HEO-MER of MBA met managementopleiding; • ervaring in leidinggeven; • goede kennis van en ervaring met in gebruik zijnde systemen en het uitkeringensysteem. Een psychologisch onderzoek kan deel uitmaken van de selectieprocedure. Meer weten? www.denhaag-vacatures.nl of bel met Bert van den Hurk, hoofd financiële & facilitaire zaken / plv. controller (070) 353 7462 Algemene informatie: De gemeente Den Haag biedt haar werknemers uitstekende primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden, zoals een goed salaris, regelingen voor (ouderschaps)verlof en kinderopvang, mogelijkheden tot deeltijdwerken en ruime middelen voor vorming en opleiding.
Hollands Spoor, donderdagmiddag half drie, gemeente Den Haag Foto: Peter van Oosterhout
Economie Nieuws
17
Digitale cultuur Voor- en tegenstander bekvechten over de gevaren en zegeningen van het internet
‘Web 2.0 is zelfbevrediging’ Worden we betere of juist slechtere mensen van Hyves, YouTube en weblogs? Twee bekende internetdenkers reageren op vier stellingen.
schappij aan de hand is. Het tegendeel gebeurt op dit moment. Mensen trekken zich terug in hun eigen kleine online wereld van gelijkgestemden en lezen alleen nog over onderwerpen die hen interesseren. Zo weten ze niets meer over grote maatschappelijke en politieke ontwikkelingen. Bovendien ontbreekt online de context, die journalisten wél en amateurs niet schetsen.’ Leadbeater: ‘Er is ook een andere kant. Mensen lezen online over onderwerpen die in de massamedia niet aan de orde komen. Bovendien is het mogelijk om via weblogs over één onderwerp veel meer visies te lezen. En waarom zouden alleen experts en journalisten een onderbouwde meningen over klimaatverandering hebben?’
Remco Tomesen UTRECHT
...
Het huidige internet (Web 2.0) geeft de macht in handen van burgers en consumenten. Charles Leadbeater vindt dat een goede ontwikkeling. De Brit is persoonlijk adviseur van Tony Blair en een autoriteit op het gebied van innovatie en creativiteit. Deze week ging hij in Utrecht de ideeënstrijd aan met bestsellerauteur Andrew Keen, een felle tegenstander van zijn gedachtegoed. Keen reist momenteel de wereld rond om de ‘mensheid’ te wijzen op de gevaren van Web 2.0. Het leverde de mislukte internetondernemer de bijnaam ‘de Antichrist van Silicon Valley’ op en bergen met kritiek van webloggers. Tegelijk kreeg hij opvallend veel bijval uit de traditionele mediahoek.
De amateur en expert kunnen best met elkaar samenwerken. Web 2.0 en de expert ontmoeten elkaar. Keen: ‘De experts, de mannen en vrouwen met verstand van zaken, moeten het voortouw nemen. Maar er is niets mis met amateurs die hun mening geven, bijvoorbeeld over een artikel van een journalist over Irak. Of dat amateurs meedenken over een productinnovatie. Maar besef wel, dat een product als de iPod is ontstaan in een bedrijf, Apple, dat heel traditioneel werkt. Experts hebben het product ontwikkeld onder leiding van één grote man, Steve Jobs.’ Leadbeater: ‘Dat verhaal over de iPod is niet waar, trouwens. Dat apparaat was nooit ontstaan zonder kennisdeling via internet. Overal ter wereld hebben mensen hun bijdrage geleverd. Zoals een Duitse student die het mp3-formaat uitvond. Apple heeft al die kleine bijdragen handig gecombineerd, en zo de iPod ontwikkeld. Dit is ook weer een voorbeeld van het gegeven dat innovatie niet alleen maar is voorbehouden aan experts, maar in toenemende mate tot stand komt door het collectief.’ 1
Web 2.0 maakt ons socialer Keen: ‘Integendeel. Weblogs of sociale netwerken gaan alleen maar over het ‘Ik’. Mensen hebben het over ‘mijn weblog’, ‘mijn MySpace profiel’ en ‘mijn video’. Het gaat over het creëren van eigen plekjes in de virtuele ruimte. Het is niet veel meer dan digitale zelfbevrediging.’ Leadbeater: ‘Ik ontken niet dat een deel van Web 2.0 een Pop Idol-achtig karakter heeft. Maar er is meer. Via sociale netwerken, websites en chats komen mensen met elkaar in contact, die dat anders niet zouden zijn gekomen. Politieke protestbewegingen, bijvoorbeeld in China, ontstaan dankzij internet.’
Met YouTube, Hyves en weblogs krijgt talent meer kans. Leadbeater: ‘Zeker. Vroeger was creativiteit iets voor de elite. Terwijl mijn zoontje nu in een paar uur tijd een weblog met filmpjes en tekst online heeft. Ook het maken en verspreiden van video’s is niet meer voorbehouden aan een klein groepje mensen. Het gevoel creatief bezig te zijn heeft een heel positieve uitwerking op mensen. Het geeft ze onder meer een groter gevoel van vrijheid.’ Keen: ‘Nu iedereen zijn creativiteit kan uiten, wordt zichtbaarder hoe talentloos en vulgair de meeste mensen zijn. We krijgen een wereld vol talentloze amateurs te zien die zo nodig hun ‘Ik’ moeten uitspugen. De
EBOY
echte talenten hadden altijd al de kans om zichzelf te uiten. Mijn angst is dat we teruggaan naar een soort Middeleeuwen waarin de talentlozen de dienst uitmaken, en er weinig oor is voor experts en wetenschappers . Er is een crisis voor de experts.’
Web 2.0 blaast de democratie nieuw leven in. Leadbeater: ‘De politiek is steeds minder democratisch. Sociale bewegingen kunnen de politiek weer verlevendigen en democratischer maken. Die bewegingen ontstaan online
(denk aan de Nederlandse scholierenopstand, red.). Ik zie het trouwens vooral in niet-westerse landen gebeuren, zoals China.’ Keen: ‘Democratie begint bij burgers die goed zijn geïnformeerd en betrokken zijn bij alles wat in de maat-
Begin 2008 verschijnt de Nederlandse vertaling van The Cult of The Amateur, het veelbesproken boek van Andrew Keen. De eerste hoofdstukken van het boek ‘We-Think: the power of mass creativity’ (zomer 2007) van Charles Leadbeater zijn gratis te downloaden op www.wethinkthebook.net. Lezers konden tijdens het schrijfproces reageren en invloed uitoefenen op de inhoud.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................ ............................................................................... KORT
Derde kwartaal: 7 procent meer investering in dagbladen
Bank klaar om in te grijpen: 10 miljard pond gereserveerd
LogicaCMG neemt Medici Data in Finland over
ADVERTENTIEBESTEDINGEN IN DAGBLADEN GESTEGEN
BANK OF ENGLAND: RISICO OP VERKRAPPING GELDMARKT
De betaalde regionale en landelijke dagbladen hebben over het derde kwartaal de advertentiebestedingen zien toenemen. Dat meldt Cebuco, de marketingorganisatie van de Nederlandse dagbladen. De bestedingen van nationale merken en diensten in het derde kwartaal stegen met 14,4 procent. Ook de personeelsmarkt leverde een belangrijke bijdrage. De toptien dagbladadverteerders, die een aandeel hebben van 22,2 procent in de
De Bank of England (BoE) stelde gisteren dat er een risico bestaat van een verdere verkrapping van de geldmarkt eind dit jaar. De Britse centrale bank heeft, om zorgen daarover te verminderen, 10 miljard Britsen ponden aan noodfondsen beschikbaar gesteld voor commerciële banken met een langere afbetalingstermijn. Volgens de BoE is de markt bezorgd dat wanneer de beschikbare activa verder afnemen dit schade zal toebrengen aan
111
LogicaCMG neemt via dochteronderneming WM-data het Finse Medici Data over. De IT-dienstverlener geeft daarbij geen financiële details vrij. WM-data was al de bezitter van 36 procent van de aandelen Medici Data, vanaf gisteren mag het zich volledig eigenaar noemen. De overname versterkt WM-data’s positie in de Finse gezondheidszorg. Alle 88 werknemers gaan over naar WMdata. De netto-activa van Medici Data bedroegen eind vorig jaar 6,7 miljoen.
bruto mediabestedingen, hebben volgens het onderzoek in de afgelopen drie maanden bijna 7 procent meer in dagbladen geïnvesteerd dan in dezelfde periode een jaar eerder. De toptien wordt aangevoerd door Kras, dat in de eerste negen maanden van 2007 36,5 miljoen euro uitgaf, tegen 24,3 miljoen euro in 2006. Daarna volgt Lidl met 22,4 miljoen. KPN was in de eerste negen maanden van 2007 goed voor 21,6 miljoen euro.
banken. Bankpresident Mervyn King stelt dat de impact van het marktrumoer van de afgelopen tijd moeilijk in te schatten is. De maatregelen hebben alles te maken met de voortdurende crisis op de hypotheekmarkt in Amerika. Maar volgens de bankbestuurder is er op dit moment nog geen sprake van een ‘grote schok’. King: ‘De BoE houdt de geldmarkt onder constant toezicht en staat klaar om waar nodig in te grijpen.’
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Het internet is... (1)
Het internet is... (2)
Het internet is...(3)
We make the internet not suck. Jimmy Wales (oprichter Wikipedia)
The net is a waste of time, and that’s exactly what’s right about it. William Gibson (schrijver)
Twenty years ago no one could have imagined the effects the internet would have.(...) The entire human experience seems to unveil itself like the surface of a new planet. J.G. Ballard (schrijver) .
18
Nieuws Economie
Verzekeraar Ping An Life neemt grote hap uit Fortis
De Chinezen komen... wel De Chinese expansiedrift komt dicht bij huis: levensverzekeraar Ping An Life koopt ruim 4 procent van bank-verzekeraar Fortis en levert een mannetje voor het bestuur. Jan-Hein Strop AMSTERDAM
...
Fortis krijgt een Chinese commissaris. AP
Gisteren schreven we in de rubriek IEX onder op deze pagina: ‘De Chinezen komen... niet.’ De xenofobe angst in het Westen voor de Chinese kooplust is overdreven, luidde het betoog. De constatering dat we in het Westen niet meteen bang hoeven te zijn dat China met zijn enorme valutareserves de boel hier met een paar bewegingen overneemt, lijkt inderdaad gerechtvaardigd. Maar gisteren bereikte de Chinese mars hier dan toch opeens de voordeur. Het Belgische Fortis – dat in Nederland grote delen van ABN Amro overneemt – en de Chinese verzeke-
raar Ping An maakten bekend dat de Aziatische grootmacht voor 2,7 miljard dollar een dikke 4 procent van de bank-verzekeraar in handen krijgt. In ruil daarvoor krijgt Ping An een commissaris in de raad van bestuur. Fortis verwacht met deze aandeelhouder aan boord beter toegang te krijgen tot de Chinese markt. Voor westerse xenofoben is het nieuws geen geruststelling. Een Chinese verzekeraar krijgt voor het eerst voet aan de grond bij een Europese branchegenoot. Bovendien inspireerde het Ping Ans grootste rivaal China Life tot de aankondiging dat het binnenkort een groot belang wil nemen in een Amerikaanse of Europese verzekeraar. Er zijn de komende tijd meer van dit soort manoeuvres te verwachten. China heeft niet voor niets een paar maanden terug een staatsfonds (China Investment Corporation) opgericht, gevuld met 200 miljard dollar. De regering in Peking wil nadrukke-
lijk iets zinvols doen met alle overtollige dollars. Tegelijkertijd doet Peking zijn best vooral de Amerikanen niet de stuipen op het lijf te jagen. Gisteren liet een woordvoerder van het Chinese ministerie van Financiën weten dat het staatsfonds zijn focus verlegt van buitenlandse investeringen naar het versterken van de eigen, getroubleerde financiële sector. Tweederde van de 200 miljard dollar krijgt die nobele bestemming en zal niet worden geïnvesteerd in door de kredietcrisis getroffen Amerikaanse banken, luidde de boodschap. Tot nu toe heeft het staatsfonds in de VS slechts één geruchtmakende deal gesloten: in juni kocht het voor drie miljard dollar tien procent van de Amerikaanse investeringsmaatschappij Blackstone. Het is de vraag of de nieuwe Chinese bescheidenheid een lang leven is beschoren. De ongekende groei van reserves kan daar snel weer een einde aan maken. 1
Beurs Beurs vandaag Vooruitzichten 2008
Comeback VS en dollar Voor 2008 moeten beleggers misschien wat meer naar de VS kijken, is de boodschap van ING. Waarom de meest verguisde markt van 2007 kan terugkomen. AMSTERDAM
...
Aandelenstrateeg Ad van Tiggelen van ING Investment Management, de beleggingstak van de bankverzekeraar, ziet de VS in 2008 wel zitten, vertelde hij gisteren op een bijeenkomst over beleggen volgend jaar. Een cocktail van dalende dollar (zoals Van Tiggelen verwacht), ijzersterke balansen van bedrijven (op de banken na dan) én de presidentsverkiezingen kunnen de Amerikaanse beurs volgend jaar een flinke injectie geven. Allereerst de dollar:
waarom denkt ING dat de finaal groen uitgeslagen greenback weer aantrekt? ‘De munt is 20% ondergewaardeerd, er komt géén of slechts een lichte recessie in de VS en het tekort op betalingsbalans en begroting neemt af’, aldus Van Tiggelen. De hele Amerikaanse beurs is volgens hem veel te hard afgestraft voor de subprime-strapatsen van de banken. ‘Misschien vallen nog kleine agressieve financials om, ik denk niet dat de grote jongens failliet gaan. De rest van het bedrijfsleven zwemt in de cash. Zo hebben technologiebedrijven 300 miljoen dollar aan kasgeld, zeg maar net zoveel als de subprimeschade groot is. Het regent daarom eigen aandeleninkoopprogramma’s. Bovendien is er volop ruimte voor dividendverhogingen.’
Presidentsverkiezingeneffect Tot slot zijn er volgend jaar presidentsverkiezingen. De tabel rechts laat zien dat de aandelenmarkten lekker los gaan in de laatste twee jaar van een vierjarige ambtstermijn. De president wil dan leuke dingen voor de mensen doen. Uit de tabel blijkt dat beleggers nog wel iets van George Bush mogen verwachten. Van Tiggelen: ‘Bush wil zijn ambtsperiode zeker niet met een recessie en aandelenmalaise afsluiten. Hij heeft de middelen om nog leuke dingen te doen, want het begrotingstekort is flink geslonken. Misschien doet hij nog iets voor de slachtoffers van de hypothekencrisis. Profiteer anders zelf: verkoop hier uw garage en koop er in Florida een huis of hele straat voor terug!’ 1
S&P 500 PLUS DIVIDEND PRESIDENT
PARTIJ
AANTREDEN
JAAR 1
JAAR 2
JAAR 3
TRUMAN
D
TRUMAN
D
EISENHOWER
R
1953
-1%
EISENHOWER
R
1957
-11%
KENNEDY/JOHNSON
D
1961
27%
-9%
JOHNSON
D
1965
12%
NIXON
R
1969
-9%
NIXON/FORD
R
1973
-15%
JAAR 4
1945
36%
-8%
6%
6%
1949
19%
32%
24%
18%
53%
32%
7%
43%
12%
0%
23%
16%
-10%
24%
11%
4%
14%
19%
-26%
37%
24%
CARTER
D
1977
-7%
7%
18%
32%
REAGAN
R
1981
-5%
21%
23%
6%
REAGAN
R
1985
32%
18%
5%
17%
BUSH SR.
R
1989
32%
-3%
30%
8%
CLINTON
D
1993
10%
1%
38%
23%
CLINTON
D
1997
33%
29%
21%
-9%
BUSH JR.
R
2001
-12%
-22%
29%
11%
BUSH JR.
R
2005
5%
16%
-
-
GEMIDDELD
9,2%
9,1%
22,4%
12,6%
NEGATIEVE JAREN
44%
38%
0
7%
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Ping Ping! 111
Hoe snel de verhoudingen westenoosten veranderen, maakt het belang duidelijk dat de Chinese verzekeraar Ping An in Fortis heeft genomen. Ping An is omgerekend een kleine 20 miljard euro waard op de beurs van Hongkong, maar is dit jaar dik 180 % gestegen. Ofwel, Ping An was begin dit jaar nog een regionaal sufferdje, waar Fortis misschien nog nooit van had gehoord. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: DE COMEBACK VAN DE DOLLAR 111
Geen 1,50 dollar voor 1 euro of nog veel meer, maar juist minder. ING Investment Management denkt dat de greenback volgend jaar herstelt van ongeveer 1,48 dollar voor 1 euro naar 1,30. Wat denkt u en waarom? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Eenrichtingsverkeer
Tijdelijk herstel
Héél misschien
WILLEM MIDDELKOOP (PRESENTATOR RTL-Z)
CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS)
PIETER KORT (HOOFDREDACTEUR ING)
111
111
111
‘Binnen een periode van een paar maanden is elke beweging van de dollar mogelijk. Om een topman van de Federal Reserve, de Amerikaanse centrale bank, Robert McTeer te citeren: ‘Op termijn kan de dollar maar één kant op en dat is omlaag’.’ 1
‘Als iedereen, van Gisele Bündchen tot de Taj Mahal portiers zeggen dat ze de dollar niet meer vertrouwen, dan zit de munt in een crisis. Meestal zit dit dan wel al in de koersen. Op korte termijn herstelt de dollar wel wat, maar op lange termijn is de vertrouwensbreuk blijvend. Geld is immers niets anders dan gestold vertrouwen.’ 1
‘Uiteindelijk, aldus de economische theorie, moet een lager handelstekort leiden tot een sterkere munt. Zo kan de dollar over een paar jaar wel eens bóven het huidige koersniveau staan. Het kost wat fantasie, maar er zijn grotere geesten geweest die tégen de dollar speculeerden en van een koude kermis thuiskwamen.’ 1
Wetenschap Nieuws
19
Klimaat Conferentie op Bali
Moet de stekker uit Kyoto? De klimaatconferentie op Bali moet de Kyoto-afspraken redden van de ondergang. Niet iedereen zit daarop te wachten.
hele streven gericht is op economische groei? De hoge olieprijs is een steen om hun nek. Steeds vaker kiezen ze voor de ontwikkeling van lokaal voorradige energiebronnen zoals steenkool, naast stabiele bronnen zoals kernenergie. Als de VN milieurampen wil vermijden, moet het zich inzetten voor innovatie en kennisoverdracht op deze terreinen.
Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
De conferentie in Bali die komende maandag begint, gaat niet over de wetenschappelijke cijfertjes. Die staan vermeld in drie vuistdikke rapporten die het IPCC, een intergouvernementaal panel dat zich bezighoudt met klimaatverandering, het afgelopen jaar heeft geproduceerd. De conclusies uit deze rapporten zijn op 16 november in Valencia vastgesteld. In Valencia probeerden met name de Verenigde Staten de scherpe kantjes van de formuleringen weg te vijlen. Het is niet uitgesloten dat zij zich in Bali op allerlei manieren zullen verzetten tegen nadere afspraken. Tijdens zijn slottoespraak in Valencia nam IPCC-voorzitter Rajendra Pachauri een voorschot op deze discussie. ‘De geïndustrialiseerde landen,’ zo zei hij, ‘moeten de leiding nemen en houden als het gaat om het terugdringen van klimaatverandering. If they fail to join, is er geen levensvatbare overeenkomst mogelijk.’ De Kyoto-protocollen hadden als doel de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, zodanig dat deze in 2012 weer het niveau had van 1992. De uitstoot is in de afgelopen jaren echter alleen maar gestegen. Het verdrag heeft tot nu toe niet gefunctioneerd omdat enkele grote spelers zich er niet aan wensten te onderwerpen. De VS en Australië hebben Kyoto nooit geratificeerd. Daarnaast kregen China en India toestemming zich er voorlopig aan te onttrekken. Aan deze situatie zou binnenkort een einde moeten komen. In principe zouden ook de VS, Australië, China en India zich in Bali moeten committeren aan het tijdpad dat daar wordt vastgesteld, waarna ze in 2012 moeten toetreden tot het ‘verbeterde Kyoto’-verdrag. De vraag is of ze die stap daadwerkelijk zullen zetten. Het Amerikaanse verzet tegen Kyoto is vanouds gebaseerd op de overtuiging dat de aanpak waarvoor in Kyoto werd gekozen ineffectief is en schadelijk voor de Amerikaanse economie. De recente IPCC-rapporten bewijzen dat het schade-argument geen hout snijdt: extreem duur wordt het terugdringen van de CO2-uitstoot beslist niet, zeker niet voor een robuuste economie als die van de VS.
150 zegjes
Steeds meer experts zetten vraagtekens bij de aanpak van het klimaatprobleem waarvoor in Kyoto is gekozen. AP
Maar nog steeds is onduidelijk of de in Kyoto gekozen aanpak überhaupt kan werken. Sterker, steeds meer deskundigen zetten er vraagtekens bij. Die aanpak is uniek; ze komt in wezen neer op het van bovenaf, wereldwijd, opleggen van een marktmechanisme. Landen mogen voortaan niet onbeperkt CO2 in de atmosfeer lozen, maar krijgen een bepaald emissierecht, een recht dat in de loop der tijd steeds verder wordt gereduceerd.
Grote vier missen Het systeem zou kunnen werken (satellieten kunnen de uitstoot controleren), maar dankzij de afwezigheid van de vier grote spelers is het nooit goed van de grond gekomen. De EU bijvoorbeeld, die het verdrag wel ratificeerde, vreesde dat de concurrentiepositie van haar industrie ten opzichte van de VS zou worden aangetast en stelde een volstrekt symbolische prijs per ton uitgestoten CO2 vast. Die prijs zal komend jaar worden verhoogd, maar het marktspel met emissierechten kan pas echt van de grond komen als alle landen meedoen. Dat doel moet in 2012 bereikt zijn. Als het niet lukt, is Kyoto dood. Veel critici willen daar niet op wachten. Zij hopen dat Kyoto nog dit jaar sneuvelt. Hun belangrijkste kritiekpunten zijn dat Kyoto te veel de nadruk legt op het terugdringen van
de CO2-uitstoot, dat het innovatie blokkeert en het klimaatprobleem simplificeert. De steeds opnieuw aanschuivende politici staren zich blind op hun reductiedoelstellinkjes en overlegjes; ze zijn niet meer in staat buiten deze kaders te denken. In plaats daarvan moet een breed scala aan maatregelen worden genomen. De recente waarschuwing van het Internationaal Energie Agentschap, dat de wereld tegen 2030 zo’n 50 procent meer energie zal verbruiken, kondigt in feite het failliet van de oude aanpak al aan. De enorme groei van met name de Chinese en de Indiase (en binnenkort ook de Afrikaanse) economie is met geen mogelijkheid van bovenaf te reguleren. In plaats van de nadruk te leggen op het voorkomen van klimaatverandering, doen we er waarschijnlijk verstandiger aan onze inspanningen te concentreren op het opvangen en verminderen van de gevolgen van klimaatverandering. Het IPCC heeft al aangegeven dat er flink geïnvesteerd zal moeten worden in versterking van zeeweringen, met name in de derde wereld, maar de stijgende zeespiegel is maar een van de vele problemen die klimaatverandering met zich mee zal brengen. Maar bovenal, concluderen de critici, is het klimaatprobleem te complex om te denken dat het met be-
hulp van een enkel mechanisme (beheersing van de CO2-uitstoot) opgelost kan worden. De grootste complicerende factoren zijn ontwikkelingsvraagstukken: kunnen we de armste landen dwingen te innoveren en energie te besparen, terwijl hun
Tot slot wordt steeds duidelijker dat het klimaatprobleem inmiddels misschien wel te urgent is om aan een dergelijk log ambtelijk apparaat te worden toevertrouwd. Honderdvijftig landen schuiven straks in Bali aan, met elk verschillende belangen. En ze willen allen hun zegje doen. Bali gaat over de CO2-uitstoot, en wat dat betreft zijn slechts twintig landen verantwoordelijk voor 80 procent van het probleem. Voorzichtige pogingen het probleem in kleinere kring te bespreken, zoals de bijeenkomst van de G8 + 5 in Schotland in 2005 en in Washington in februari 2007, of de conferentie in Washington in september waarbij zestien grote spelers samenkwamen, worden door de verdedigers van Kyoto altijd met argwaan bekeken. Wellicht ten onrechte. Als Bali mislukt, zal het overleg waarschijnlijk op die smallere basis worden voortgezet – en misschien is dat maar goed ook. 1
Sterrenkunde
Opgehemeld Govert Schilling AMSTERDAM
...
De sterrenhemel van 30 november - 7 december: De Europese Columbus-module.
•
•
Op zaterdagochtend 1 december zie je de halfverlichte maan hoog in het zuiden staan. Links van de maan staat de heldere planeet Saturnus. Kijk rond 06.30 uur. Gebruik een goede verrekijker voor de ringen! Op woensdag 5 en donderdag 6 december staat de afnemende maan ‘s morgens vroeg dicht bij de heldere planeet Venus. Kijk tussen 06.30 en 07.00 uur. De maan schuift langzaam verder: op woensdag staat ze
•
rechts van Venus; op donderdag eronder. Donderdag 6 december moet de Europese Columbus-module voor het internationale ruimtestation ISS gelanceerd worden. Je kunt het ISS donderdagavond met je eigen ogen zien: het lichtje glijdt voorbij vlak voor 19.30 uur, laag in het zuidwesten. 1
Meer weten? www.allesoversterrenkunde.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Schreeuw om aandacht
M MARCEL
HULSPAS
ogen een mannelijke en een vrouwelijke werknemer samen in een kantoortje zitten, met de deur dicht? In de islamitische wereld is dat een heikel probleem, en dus werd eerder dit jaar de zeer gerespecteerde Al Azhar universiteit in Cairo om een uitspraak gevraagd. Het mocht, zo verklaarde iman Izzat Atiya, mits de man minimaal vijf keer aan de borst van de vrouw had gezogen. Dan waren ze volgens de sharia moeder en zoon, en was er niks aan de hand. De grappen
waren niet van de lucht, maar moslimfundamentalisten eisten het hoofd van Atiya. De Egyptische regering deed niets om hem te verdedigen, en dus moest de (toegegeven, enigszins wereldvreemde) geleerde publiekelijk door het stof. De islam is de weg kwijt, en lijkt daarmee overgeleverd aan de hardste schreeuwers. Een Britse lerares die in Soedan werkt, vroeg de kinderen in haar klas een teddybeer een naam te geven. De kinderen kozen voor Mohammed. Dat vonden ze een leuke
naam. En nu wordt hun lerares door fundamentalisten aangeklaagd wegens belediging van de profeet. Wereldwijd zijn er miljoenen Mohammeds die de naam van de profeet dagelijks te schande maken, maar de schreeuwers weten wie weerloos is. De Soedanese regering laat ze begaan. Die lerares mag blij zijn als ze Soedan straks levend kan verlaten. Bewust herrie trappen is geen moslimspecialisme. Geert Wilders doet exact hetzelfde. Hij wil niet alleen in de Tweede Kamer en in rokerige achterzaaltjes roepen dat de Koran een gevaarlijk boek is. Dat heeft geen effect meer. En dus komt hij met een ‘stevige, korte’ film waarin moslims
nog eens op de ziel worden getrapt. Een schreeuwer zullen we helaas moeten missen: Tariq Ramadan. Deze islamoloog kreeg een leerstoel aangeboden in Leiden, maar ook in Oxford. Hij heeft Leiden laten vallen. Ramadan houdt van stevige uitspraken en geldt als zeer ambitieus. Dat laatste moet de keuze gemakkelijk hebben gemaakt. Maar wat zegt hij? Er wordt hier tegen hem een ‘lastercampagne’ gevoerd door ‘politici en journalisten zonder scrupules’. Echt een welkome bijdrage aan het academische debat. Goed dat hij weg blijft. 1
[email protected]
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Kierewiet
Hand op het hart
Vliegen met Darwin
Britse onderzekers gaan twee jaar onderzoek doen naar de beleving van vogelgeluiden en zoeken daarom enthousiaste vogelluisteraars.
Mensen met geamputeerde ledematen kunnen deze weer ‘voelen’ door de afgesneden zenuwen te verbinden met zenuwen ergens op de huid.
Franse onderzoekers hebben met behulp van software bedoeld om de evolutie van vogels na te bootsen, een onbemand vliegtuigje ontworpen dat 12 meter per seconde kan vliegen. En dat kan beter.
Lifestyle
20
Tijd over?
MUSICAL
INDIAAS SPEKTAKEL 2 t/m 6 december
Dit is de moeite waard wat er op dit moment hip and happening is in Boekarest. Daar zit jazz bij en hedendaags klassiek. Voor de muzikanten onder ons: bijna alle optredens gaan samen met masterclasses van de Roemeense maestro’s. • Waar: RASA Utrecht • Prijs: per onderdeel verschillend • www.rasa.nl
Shilpa Shetty kennen de meeste Europeanen van de ‘zoen’ met Richard Gere of als winnares van de Engelse Celebrity Big Brother 2007. Maar Shetty is toevallig ook een van de populairste Bollywoodsterren, icoon van de Indiase cinema. In de musical Miss Bollywood speelt deze zelfde Shetty de klassieke danseres Maya met een enorme passie voor dans. Het twee uur durende spektakel laat een combinatie van verschillende dansvormen uit het oosten en westen van India zien, beter bekend als Bollywood Dans. De kostuums zijn van de Indiase topmodeontwerper Neeta Lulla.
meegse Nachten in het Nijmeegse Lindenbergtheater. De crème de la crème van de Nederlandse literaire wereld – denk Brusselmans, Benali of Wieringa – trekt hierheen om het woord te verspreiden. Maar vergeet ook de live action painting met Oboema niet. • Waar: Nijmegen • Prijs: vanaf €10 • www.wintertuin.nl
OPERA
ACTUEEL EN EEN GENOT
HIPHOP, EEN PARTY, EN DEBAT t/m 2 december
• Waar: verschillende locaties in het land • Prijs: afhankelijk van locatie • www.reisopera.nl
FESTIVAL
VROUWEN DIE MEER WILLEN 1 en 2 december
Liefhebbers van hiphop gaan dit weekend een filmpje checken tijdens het internationale hiphop filmfestival Black Soil. In de Amsterdamse club Bitterzoet zijn de films te zien. De cast van Inside the Circle, B-boys Omar, Josh en Romeo is vanavond onderdeel van de Rock Ya Soul Sessions IV. Morgen laat Black Soil traditiegetrouw weer hiphopfilms uit Afrika zien. Verder is er een debat onder leiding van Andrew Makkinga, zijn er optredens van GmB, Concrete en Veirde en is er – natuurlijk – een afterparty waar dj Mr Wix de plaatjes draait. • Waar: Bitterzoet, Amsterdam • Prijs: vanaf €5 • www.blacksoil.com
t/m 8 december
MUZIEKFESTIVAL
• Waar: World Forum Convention Center Den Haag • Prijs: vanaf €34,50 • www.missbollywoodmusical. com
HAAGS KOFFER FESTIVAL
WINTERTUIN
TOP VAN ROEMANIA LITERAIRE WERELD IN UTRECHT BALKANMUZIEK
HERMANN EN CLÄRCHEN BAUS
t/m 2 december Het Utrechtse wereldculturencentrum RASA zet onze nieuwe EUvriend Roemenië centraal in een vierdaags festival. Het programma varieert van wat je uit Roemenië verwacht (volksmuziek, zigeunerklanken – alles behalve de dansende beren) tot
FILMFESTIVAL
Literair festival Wintertuin is alweer een week bezig in Arnhem en Nijmegen, maar vanavond beginnen de Nij-
Na 156 jaar is de opera Les Contes d’Hoffmann van Jacques Offenbach nog steeds actueel en een genot om te zien. In Les Contes d’Hoffmann wordt iedere toeschouwer geconfronteerd met de worsteling van hoofdpersonage, E.T.A. Hoffman. Hij worstelt met de machine, de kunst, geestverruimende middelen en zijn eigen seksualiteit in de opera. Het Nationale Reisopera voert Les Contes d’Hoffmann op in verschillende theaters in het land.
Zaterdag 1 december
Liberty, Justice en Sense zijn de thema’s van de tweede editie van het meerdaags festival Women Inc. in de Amsterdamse Beurs van Berlage. Women Inc. is een platform voor vrouwen die voor verandering staan, ongeacht hun leeftijd, cultuur of discipline. Wat krijg je voor je geld? Muziek, literatuur, dans, masterclasses, workshops, dansvoorstellingen, debat, fotografie en theater. Vang nog een glimp op van Máxima. De prinses opent morgen het event.
Sommige muziekfestivals zijn zo leuk dat je ze liever niet in de culturele agenda opneemt. Straks is het vol, en dan is het jouw schuld. Het Haagse Dag in de Branding is zo’n festival. Het experiment wordt niet ontweken, met bijna onbeschrijfelijke acts als kofferopera’s, sounddesign en generatieve composities tot gevolg.
• Waar: Beurs van Berlage, Amsterdam • Prijs: vanaf €20 • www.women-inc.nl
• Waar: Verschillende locaties Den Haag • Prijs: vier concerten voor € 28,• www.dagindebranding.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ................................................................................ ......................................
Mogelijk een jaar gevangenisstraf
Vier Nederlandse organisaties onder de gelukkigen
TURKSE UITGEVER VERVOLGD OM ATHEÏSTISCH BOEK
SUBSIDIES VAN EUROPESE CULTURELE STICHTING BEKEND
De Turkse uitgever Erol Karaaslan wordt mogelijk vervolgd voor het aanzetten tot godsdiensthaat wegens het uitgeven van God als misvatting (The God Delusion), van de atheïstische auteur Richard Dawkins. Gisteren werd Karaaslan aangeklaagd, als onderdeel van een officieel onderzoek naar het Dawkins’ boek. Als hij schuldig wordt bevonden, krijgt de uitgever mogelijk een gevangenisstraf van een jaar.
De Europese Culturele Stichting (ECS) heeft zijn tweede subsidieronde van 2007 afgesloten. Onder de 34 culturele organisaties die een subsidie toegewezen krijgen zijn twee Nederlands. Vier Nederlandse organisaties participeren in door de ECS gesteunde Europese projecten. Het Instituut voor Cultuur en Geschiedenis van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam krijgt 10. 000 euro toegekend voor het pro-
ject Babel upon Amsterdam, een internationaal literatuursymposium dat in april 2008 in Amsterdam zal plaatsvinden. The Blue Noise Department krijgt 17. 200 euro toegekend voor een internationaal kunstproject. Samen met partners uit Italië, Jordanië en Ierland onderzoeken de kunstenaars het thema ‘geheim’. Het resultaat zal in de vorm van een expositie van januari tot december 2008 door West-Europa en het Midden-Oosten toeren.
KORT 111
Arie en Sylvester gaan uit elkaar zonder ruzie
Het cabaretduo Arie en Sylvester gaat volgend jaar uit elkaar. Dat vertelde cabaretier Arie Koomen gisteren in de Coen en Sander Show op Radio 3FM. Beide cabaretiers zullen vanaf volgend theaterseizoen solo optreden. ‘We hebben twaalf jaar onafgebroken samen op het podium gestaan. Op een gegeven moment ben je op’, zei Arie tegen 3FM. Er is geen ruzie tussen de twee. Ze zijn en blijven vrienden, maar helaas, de inspiratie is op. Ze maken de huidige show gezamenlijk af.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ros daagt Tros (1)
Ros daagt Tros (2)
Goud voor Tarzan
Boekrecensent Martin Ros heeft een kort geding aangespannen tegen de Tros. De radiomaker is boos over zijn contractbeëindiging.
‘De omroep doet in de pers voorkomen alsof dat in onderling overleg is gebeurd en dat is onzin’, zegt de 70-jarige radiomaker.
Het album Tarzan van de gelijknamige musical heeft de gouden status. Er gingen meer dan 35.000 exemplaren van de cd over de toonbank. Er staan negentien nummers van Phil Collins op.
Cultuur
Popmuziek Nieuw festival zet Canada centraal
Al het goede komt uit Montreal Gisèle Mambre UTRECHT
...
Al het mooie op muziekgebied komt uit Canada tegenwoordig. En dan bedoelen we niet Celine Dion, Shania Twain en Avril Lavigne, laat staan oudgediende Joni Mitchell. Niks ten nadele van deze dames, maar zij zijn niet de muzikale Canadese parels van dit moment. Drie van dé bands van nu zijn Arcade Fire, Wolf Parade en Patrick Watson. Allemaal afkomstig uit het land ten noorden van de Verenigde Staten.
Conclusie: Canada is hot. Reden voor het Utrechtse poppodium Tivoli om vanavond van start te gaan met Le Guess Who? Een tweedaags festival met enkel Canadese bands en acts: Caribou, Black Mountain, Hot Hot Heat, MSTRKRFT, maar ook onbekendere bands zoals Montag en Thunderheist. Het begon Tivoli-programmeur Johan Gijsen vorig jaar te dagen: in Canada gebeurt het. De grote festivals van dit jaar bevestigden zijn vermoeden: de bands die furore maakten, kwamen allemaal uit... Juist. Dus
toog hij naar Montreal om de scene te onderzoeken, talent te scouten en de sfeer te proeven. Hij ontdekte dat in
de stad ‘veel meer een creatieve sfeer heerst dan in Londen of Berlijn‘. En, vervolgt hij: ‘dat bijna iedereen in Montreal kunstenaar is. Het leven is daar goedkoop en de kunstenaar maalt daar niet om zaken als heel veel geld verdienen en aanzien. Veel muzikanten werkten een paar uur achter de bar om genoeg centen te hebben om te eten, wonen en drinken. De rest van de tijd hangen ze rond en zijn ze creatief. Oh, en iedereen doet het daar met elkaar.’ Op muzikaal gebied dan. Er wordt nogal wat aan kruisbestuiving gedaan tussen de bands onderling, wat de ontspannen creatieve sfeer alleen maar ten goede komt. Die sfeer haalt Gijsen samen met zijn collega Bob van Heur vanavond en morgen naar het Utrechtse Tivoli. 'Ik wil dat Canadagevoel overbrengen op het publiek. Het zijn niet allemaal grote namen die we hebben gecontracteerd. Maar ongeacht of je de bands kent, geloof me, ze zijn al-
21
lemaal de moeite waard.' Een favoriet heeft Gijsen niet, hoewel, hij is bijzonder trots dat het is gelukt Thunderheist en MSTRKRFT aan de line-up toe te voegen. Vooral naar die laatste band, in 2005 opgericht door Daft Punk-liefhebber Jess F Keeler en AI-P, kijkt hij zelf bijzonder uit: 'MSTRKRFT is verantwoordelijk voor bijna alle remixes van de grote namen van het moment. Hits van Bloc Party, Justice, The Gossip en Wolfmother worden in discotheken alleen in een MSTRKRFT versie gedraaid.' Le Guess Who? moet een jaarlijks terugkerend festival worden. Of het elke keer een Canadees thema zal hebben is niet zeker. Gijsen legt uit: ‘als Canada over een paar jaar niet meer zoveel nieuws aflevert op muzikaal gebied, heeft dat natuurlijk weinig zin. Het gaat ons om wat er nu hot en happening is.‘ 1 Info: www.tivoli.nl
Dance Dynamisch dj’en met de Wii of DS
De rol van de dj verandert revolutionair Laptop-dj’s die staan te draaien alsof ze hun mail checken hebben hun beste tijd gehad. De dj van morgen stuitert over het podium of het publiek in. Met dank aan de Wii. Arjan Terpstra UTRECHT
...
Het clipje op Youtube geeft een blik in de toekomst. Wii-J Timski en MC Multiplex stuiteren over het podium van een Utrechtse club, een uitgelaten publiek stuitert mee. Terwijl Multiplex de zaal via de microfoon bedient, danst Timski als een indiaanse sjamaan om hem heen. In zijn handen twee witte plastic rechthoeken, die duidelijk iets doen met de muziek. Bewegen zijn armen nou wild op de muziek of is het andersom? ‘Let op wat ik doe’, zegt Timski (Tim Groeneboom) in zijn Utrechtse huiskamer. In zijn rechterhand ligt de controller van de Wii, de spelcomputer van Nintendo. In zijn linker de Nunchuck, een kleinere variant die bij bepaalde spellen nodig is. Beide zijn via bluetooth draadloos verbonden met zijn laptop met speakers op de tafel voor ons. Als een slome drummer slaat Tim met zijn rechterhand richting laptop – en boem, een Drum ‘n Basstrack stuitert uit de boxen. ‘De acceleratiesensor van de controller is softwarematig gekoppeld aan het instarten van de muziek’, legt hij uit. Nog een slag en een tweede track duikt op, Bob Marley’s Natty Dread,
die naadloos op de al lopende beat ingrijpt. Op het scherm zien we een sinuslijn op een assenkruis staan. Een draai met de pols en de sinus trekt scheef, waardoor de hoge tonen in de muziek beginnen te galmen. Groeneboom, vierdejaars student audioprogrammering: ‘Ik heb de rotatiesensoren van de consoles gekoppeld aan het filter. Snap je het nog?’
Afstandsbediening Het antwoord (‘nog net’) maakt niet uit. Wat de demonstratie duidelijk maakt, is dat de rol van de dj revolutionair gaat veranderen. De huidige diskjockey is veroordeeld tot een statische presentatie van achter zijn mengtafel, terwijl een ‘Wii-J’ als Timski, dankzij een bluetooth-bereik van een meter of vijftig, de halve club als werkterrein heeft. En dat is precies waar Groeneboom naar op zoek was. ‘Toen de Wii uitkwam, ben ik meteen na gaan denken over de mogelijkheden. Hoe gaaf zou het niet zijn om die consoles live te kunnen gebruiken? Ik heb toen meteen een setje controllers gekocht en ben gaan programmeren.’ Nieuw is afstandsbesturing niet – Eboman trad al op met een remote-pak – wel veel toegankelijker. ‘38 euro per controller!’ Centraal in Timski’s act staat de theatrale kant. Groeneboom: ‘Ik had gemakkelijk een knop op de Nunchuck als starter van een track kunnen gebruiken, maar heb er de acceleratiesensor voor genomen. Nu
Dankzij controllers kunnen dj’s de club in en tekeergaan zoals een schilder met zijn kwast. DEREK DJONS
moet ik echt in de lucht meppen en is er voor het publiek een interactie zichtbaar.’ Om zijn argument kracht bij te zetten, draait hij half dansend zijn pols links- en rechtsom. Bob Marley hard – Bob Marley zacht, en alles in een handomdraai.
Dj’s met een gameboy In Nederland zijn nog maar twee Wii-J’s actief: Timski en Sage. Toch zijn er meer dynamische dj-acts in
aantocht. Zo is dj Jakuza (Elwin Runtelmaier) druk met het herprogrammeren van de Nintendo DS voor djdoeleinden. Hij gebruikt twee DSspelconsoles als mobiele studio, en mixt nummers live door met pennetjes op touch-screens te tekenen. Runtelmaier: ‘Het ziet eruit of een expressionistische schilder woest op een doek aan het kwasten is.’ Zijn act staat nog in de steigers, hoewel hij vier keer heeft proefgedraaid. ‘Maar let maar
op, er komen veel nieuwe dingen aan. Er was al een aardige scene met dj’s die een Gameboy gebruikten om muziek af te spelen, en nu zijn mensen bezig de Sony PSP te kraken. Je kunt er al Windows op afspelen, het is een kwestie van tijd voor mensen er muziek aan gekoppeld hebben.’ Wii-J Timski is zaterdag te zien op het Rotterdam Electronic Music Festival, zie www.remf.nl/2007/
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ................................................................................ ............................................................................... KORT
Filmmaker en mediakunstenaar
Bezoek aan theaters en concertzalen groeit
PÉTER FORGÁCS ONTVANGT NA NEGENTIEN DAGEN EIND PRIJS VOOR CULTUURBIJDRAGE AAN STAKING OP BROADWAY
111
Het aantal bezoeken aan uitvoeringen en voorstellingen in theaters, concertzalen en op festivals is in 2006 gestegen met 2,5 procent tot 12,7 miljoen. Vooral professionele musicals, in mindere mate operette, en uitvoeringen van klassieke muziek zaten flink in de lift. Populaire muziek, cabaret en toneel leverden juist iets in. Dat meldde de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) gisteren. In 2005 steeg het aantal bezoeken met maar liefst 8 procent.
Kosten: twee miljoen dollar per dag
De Hongaarse filmmaker en mediakunstenaar Péter Forgács (foto) ontving gisteren in Den Haag uit handen van prins Willem-Alexander de Erasmusprijs, wegens zijn bijzondere bijdrage aan de ‘cultuur en het historisch bewustzijn in Europa’. Mediakunstenaar Forgács werd bekend met films die hij samenstelde uit homevideofragmenten. Het Filmmuseum in Amsterdam toont tot en met 5 december werk van Forgács.
Aan de staking op Broadway is na negentien dagen een eind gekomen. Toneelhulpen en theaterproducenten bereikten woensdagavond een akkoord. De toneelstukken en musicals die stillagen, kunnen weer worden opgevoerd. Bijzonderheden van het bereikte akkoord, dat nog door vakbondsleden moet worden goedgekeurd, zijn niet bekendgemaakt. Het conflict draaide om de vergoeding die theaterproducenten moesten betalen
in ruil voor een versoepeling van de werkregels. Volgens de werkgevers leiden de rigide regels ertoe dat ze meer personeel moeten inhuren dan nodig is. De kosten van de staking waren enorm, niet alleen voor de betrokkenen, maar ook voor acteurs, muzikanten en anderen. Het hoofd financiën van de stad New York, William Thompson, schat de gederfde inkomsten op twee miljoen dollar (1,36 miljoen euro) per dag.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
BIFA-awards voor Corbijn
‘NOVA College Tour’
Eens per half uur reclame
De film Control van Anton Corbijn heeft bij de uitreiking van de British Independent Film Awards (BIFA) vijf nominaties verzilverd.
NOVA komt met een nieuw programma: NOVA College Tour. Daarin gaan de makers op tournee langs universiteiten in Nederland.
Films, kinderprogramma’s en journaals mogen hooguit eens per half uur worden onderbroken voor reclame. Het Europees Parlement heeft gisteren ingestemd met een akkoord hierover.
22
Lifestyle
EDITH-MADE-IT.NL
Shoppen Wel krantoffels, maar geen paraplu
Alle cadeaus in 90 minuten Hoewel de feestdagen elk jaar op dezelfde data vallen, beginnen we altijd weer te laat met inkopen doen. De zaterdagen en koopavonden vermijden we liever, dus wanneer shop je dan voor je schoonouders en geliefde de mooiste en origineelste cadeaus bij elkaar? Tijdens de lunch. Dagblad De Pers bewijst dat het kan: shoppen in negentig minuten, in Rotterdam en Den Haag. Femke van Wiggen DEN HAAG Geneviève van Velzen ROTTERDAM
Heerlijke tosti’s bij De Luca, waar je eigenlijk niet kunt afhalen. ERNST SEABER
Den Haag Het regent. Natuurlijk regent het. Terwijl de druppels tegen de keien van het Haagse Lange Voorhout kletsen, vraag ik me af of een paraplu een leuk cadeau is voor onder de kerstboom. De regen maakt mijn haast groter dan die al was, hoewel anderhalf uur winkelen voor een familie van tien man en een schoonfamilie van zes al een fikse prestatie is. Ik sla de Heulstraat in, om te schuilen onder de luifel van het prachtige G de Graaf sigaren (nummer 27). Het overweldigende aanbod pijpen en sigaren (sigaren per stuk te koop!) wordt toegelicht door de heer des huizes. Mijn hand zoekt al naar mijn portemonnee, als ik me bedenk dat de halve familie al tijden wil stoppen met roken. Snel weg dus, met excuus meneer De Graaf, maar ik heb nog maar 77 minuten en nul cadeaus. Ik ga rechtsaf Noordeinde op, van oudsher een van de betere winkelstraten. De regen slaat recht in mijn gezicht – waarom zijn hier nergens paraplu’s te koop? Bij Rietjetoe Klein Antiek (nr. 45) denk ik aan mijn schoonmoeder die juist bezig is alle zooi haar huis uit te krijgen in plaats van erin. Desalniettemin mooie serviezen en prachtige prenten hier. De zilveren en messing fotolijstjes kan ik niet laten liggen. Score: drie cadeautjes en 62 minuten. Terwijl ik in mijn tas naar de in totaal 16 verlanglijstjes zoek – ik moet dringend een nieuwe tas, heb ik die wel op mijn lijst gezet? – kom ik langs Mambodh Watches (nr. 153). Breitling, Baume & Mercier en Tag Heuer, horloges die ik nooit voor mezelf zou kopen omdat ik ze te duur vind, maar voor die ander, wie weet? Aan de overkant van de straat zit Portazul, een winkel met handbeschilderd aardwerk (nr. 204). Kannen, kruiken, schalen en borden: helemaal mijn schoonzusje, ach en ook vast echt iets voor mijn zusjes. Vijf cadeaus en nog 50 minuten. Het gaat goed! Likkebaardend ga ik bij de buurman van Le Gone naar binnen, traiteur Lyonnais. Die vinaigrette met dille kan best in viervoud mee, samen met wat saucisson sec, rosettes de Lyon. Bij de Salon du Chocolat (nr. 182) haal ik vervolgens de chocoladelikeur van Zuidam, altijd lekker bij de koffie. Voor wie dit allemaal is, zie ik later wel. Nog 30 minuten. Geef me twee winkels vol eten en ik verlies zeeën van tijd. Godzijdank heb ik van tevoren op de site van Penny Wise gekeken (na Le Gone rechtsaf de Maziestraat in, nr. 5), een winkel vol vintage juweeltjes – als je goed zoekt en tijd hebt. Helaas, de Fendi baguette is al weg, maar misschien dat moeders dit ook kan waarderen. Nog 22 minuten.
Het kookwalhalla Dok Cookware in Den Haag. ERNST SEABER
Boekhandel en galerie Buddenbrooks in Den Haag. ERNST SEABER
De tijd gaat nu dringen en de regen blijft stromen. Boeken zijn altijd leuk, snel terug Noordeinde op en boekhandel en galerie Buddenbrooks in (nr. 160). Achterflappen scannen en hop, door. Adriaan van Dis en André Brink moeten het doen dit jaar. Nog 15 minuten en maar 4 cadeaus! Ik voel een lichte euforie als ik doorsteek naar de Passage. Hier had ik moeten beginnen, lekker droog, zo’n passage. Ik haal een geitenkaasappeltosti (wow!) bij De Luca (Passage 3-7), waar je eigenlijk niet kunt afhalen, maar ik zie er zo zielig doorweekt uit… Al etend ren ik bij Dok Cookware (Passage 19) naar binnen, het kookwalhalla van Den Haag. Zes steakmessen van Zwilling, een siliconen bakvorm en een zwarte gietijzeren braadpan van Le Creuset – die laatste is voor mezelf. En jawel: nog 4 minuten over en helemaal klaar. Misschien kan ik dan nu ergens een paraplu scoren. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Diesel lanceert Black Gold (1)
Diesel lanceert Black Gold (2)
Het Italiaanse merk Diesel lanceert een nieuwe lijn: Diesel Black Gold. Volgens de directeur Diesel, Renzo Rosso, is het een...
...‘exclusieve collectie voor mensen die op zoek zijn naar de onvoorspelbaarheid van Diesel gemengd met elegante individuele stijl.’
Lifestyle
23
Dineren Een slobberroseetje mag je wel uit een limonadeglas drinken
Rotterdam
Gezocht: goed wijnglas voor duurzame relatie
Startpunt: omgeving Rotterdam CS. Persoonlijke missie: een bijzonder cadeau kopen voor lover en familie. Tijd: negentig minuten tijdens de lunchbreak. De Koopgoot sla ik over, ik ga voor de exclusievere presentjes in de buurt van de Kruiskade. In de winkel It takes Time To Make a Gentleman (Kruiskade 61) koop je dat goed gesneden pak van Kenzo of een jas van Moncler mét een fikse korting, want eigenaar Sjaak Hoogerheide stopt er begin volgend jaar mee. Kortom: opheffingsuitverkoop, altijd fijn. Hij heeft ruim vijftien jaar de metroseksuele man in strak design gekleed en zoekt nu zijn heil in de consultancy. Snel het pak of hemd afrekenen en door naar de Meent, nog 76 minuten te gaan. Op nummer 125 verkopen lokale graffitihelden en jonge kunstenaars in het kledingwinkeltje annex atelier M hun laatste werk, streetfashion, straatkunst en een kleine oplage sweaters van het jonge Italiaanse label Pharmacy Industry. De hoodies met sterren zijn een betaalbare aanwinst in de kledingkast. Na dit bezoek is het maar een minuutje lopen naar de winkel Shopper (nummer 119). Shopper heeft veel nationale en internationale ontwerpen hangen. Gelukkig er is meer dan mode in deze winkel, je kunt er ook terecht voor literatuur, meubels, kunst en sieraden. Shirts van het Zuid-Afrikaanse merk Darkie zijn cool. Voor pa kun je een doosje Montecristo’s of een andere havana kopen bij Van Dale Rookartikelen (17). Op weg naar de hippe Pannekoekstraat kan iedere wijnminnaar terecht voor een flesje Dom Perignon Vintage bij Wijnkoperij Platenburg (Goudsesingel 332a). Daarna linea recta naar de Pannekoekstraat voor een speedlunch. Een tosti ham-kaas (heerlijk!) en een dubbele espresso staan binnen een paar minuten op de houten bar van buurthang-out Toaster (38a). Na deze speedlunch eerst nog even langs I am Fool voor sneakers en gadgets. Ondertussen draait eigenaar en
Een goed glas loopt taps toe. REMKO KRAAIJEVELD
Cadeautjes van Studio Hergebruik aan de Rotterdamse Coolsingel.
dj Jaimie Peeters soul, funk en hiphop in de kleine ruimte die vol staat met kleding. Na de muzikale sessie kort struinen in het buurtje rond Botersloot waar je bij Galerie Puur (Botersloot 50a) handgemaakte moderne sieraden van gevestigde en jonge edelsmeden kunt kopen. Loop heel even het winkeltje Very Cherry (nummer 52a) binnen voor retrotasjes, jassen en vintagejurken. Vraag meteen naar haar kleding van het huismerk. Iedere fashionista heeft dit jaar een kokerrok in haar garderobe nodig. Nog een half uur, tijd om eventjes een cadeau voor de (schoon)ouders te kopen. Schoudertassen van fietsband, hanglampen gemaakt van oude boeken en gereïncarneerd meubilair shop je in een kwartiertje bij Studio Hergebruik aan de Coolsingel 53. Een absolute musthave in deze winkel zijn de krantoffels (pantoffels van krantenpapier). Missie geslaagd. Rest nog tien minuten om terug naar kantoor te lopen. 1
Goed en praktisch glaswerk is essentieel wil je die Château Pétrus of Romanée Conti goed proeven, zeggen wijnexperts over de meest ondergewaardeerde tafelgenoot. Een gesprek over het ultieme wijnglas. Geneviève van Velzen AMSTERDAM
...
Streetfashion in M, kledingwinkel van graffitihelden en kunstenaars.
Rond de feestdagen gaat veel aandacht uit naar de betere wijnen. En het glas? Tijdens de inkopen vlak voor de feestdagen vormen glazen niet zelden de sluitpost van de begroting. Wijnhandelaar Peter Renalda ziet het vaak genoeg gebeuren en ziet het met lede ogen aan. Want het gaat volgens hem maar al te vaak mis. Wijn wordt in het verkeerde glas geschonken óf – nog erger – wijnglazen worden tot aan de rand gevuld. Helemaal fout en het is onprettig wijn drinken, wil hij maar even zeggen. Waarom is goed glaswerk zo belangrijk? Genieten van een wijn betekent de chemische processen in het glas positief beïnvloeden, stellen de vinologen. ‘Vluchtige stoffen, zoals aroma’s, ontsnappen uit de fles zodra
die opengaat. Het is de truc om zoveel aromatische stoffen binnen het glas te houden’, zegt publicist Cees van Casteren. Een goed glas loopt taps toe voor maximaal effect. Een verkeerd glas stimuleert een bijzondere wijn nooit om zijn complexe aroma’s en onderliggende smaken prijs te geven, legt Renalda uit. Gevolg: een vlakke wijn, zonder diepte en emotie. Jammer van de wijn, zegt ook Peter Klosse. Klosse is oprichter van de Academie voor Gastronomie en promovendus op smaakclassificatie. ‘Het is verbazingwekkend hoe de vorm van een glas de smaak van een wijn beïnvloedt.’ En dat proeven begint al voor de eerste slok binnen is. ‘Een tafel die sierlijk gedekt is en vol staat met mooie glazen, geeft een rijk gevoel. Die visuele impressie neem je mee in je ervaring. Smaakbegrip is een optelsom van de observaties van verschillende zintuigen; neus, mond en gevoel.’ Wie het betere glaswerk op tafel wil, komt al snel uit bij merken als Spiegelau, Royal Leerdam en Riedel. Het laatste merk wordt alom geprezen vanwege de verschillende soorten wijnglazen die het produceert. Voor
elke wijnsoort is er een glas. Van Klosse hoeft het niet. ‘Elke wijn een speciaal glas, lijkt mij onnodig. Ja, de vorm van een wijnglas beïnvloedt de smaak, maar ik geloof niet dat de vorm van het glas er ook voor zorgt dat de specifieke smaakpapillen worden aangeraakt zoals ze suggereren.’ Renalda: ‘Inderdaad, het gaat wel erg ver. Het is ook niet praktisch.’ De enige Master of Wine van het land, Frank Smulders, is het met Klosse en Renalda eens. Dus met z’n allen toch naar de euroknaller voor een setje glazen? Absoluut niet, is Smulders’ antwoord. ‘Ik ga voor Royal Leerdam. Het is een goed en degelijk Nederlands merk.’ Hij relativeert: ‘En een slobberroseetje van drie euro mag je van mij best uit een limonadeglas drinken.’ Nog wat tips en trucs van de experts. ‘Een glas moet goed schoon en glad zijn’, zegt Renalda. ‘Ja, het klinkt logisch, maar het komt regelmatig voor dat een glas naar de kast ruikt waar het in heeft gestaan. Plaats daarom nooit je wijnglazen omgekeerd en spoel ze even voor met de wijn die je gaat drinken.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Mark wil Posh. Toch? (1)
Mark wil Posh. Toch? (2)
Mark wil Posh. Toch? (3)
Hardnekkige roddel in modeland: Victoria Beckham wordt het nieuwe gezicht van de campagnes van designer Mark Jacobs.
‘Posh’ is al op de foto gezet door Jacobs’ vaste fotograaf. Het kan raar lopen. Jacobs was een tijdje terug weinig lovend over Victoria.
‘Er is niks mis met Victoria Beckham, alleen interesseert ze me niet. Mijn shows zijn zó’n mediacircus geworden, ik heb het niet in de hand,’ aldus Mark Jacobs.
Lifestyle
24
EDITH-MADE-IT.NL
Chocoladebehandeling
Een zachte huid om op te vreten Niets leuker dan een vriend of familielid verwennen met een cadeaubon voor een dagje spa. De Pers verzamelde de meest bijzondere behandelingen. Tisha Eetgerink AMSTERDAM
...
Ik blijk niet de enige met de geheime wens ingesmeerd te willen worden met chocola. Jaloerse sms’jes vullen mijn inbox. Chocola wordt steeds populairder als ingrediënt in schoonheidsproducten en behandelingen. Cacao bevat mineralen en anti-oxidanten (flavonolen) die veroudering tegengaan. Bovendien verlaagt chocolade de bloeddruk en helpt het bij de aanmaak van endorfine, dat een gevoel van rust en geluk stimuleert. Op een paar minuten van station Naarden-Bussum, tussen dure Gooise huizen, staat het witte gebouw van schoonheidscentrum Fila Ki. In de volksmond ‘de moskee’ genoemd vanwege de Moorse ramen en torentjes. Af en toe belt er iemand aan die vraagt of hij er mag bidden. Een van Fila Ki’s populairste spabehandelingen is het luxe Chocolate Ritual, waarbij je 90 minuten lang wordt vertroeteld met de bruine lekkernij (kosten: 129 euro). Om te beginnen krijg ik van masseuse Samira een zoutscrub. Daarna pakt ze een glazen kom vol pure, gesmolten en onbewerkte chocola. Langzaam druppelt ze het warme goedje over me heen en wrijft het in. Het voelt glad, niet kleverig. ‘Daarom vinden mannen het ook fijn. Die houden van alles wat glad is.’ Behalve mijn gezicht ben ik helemaal bruin. Het ruikt heerlijk. Net alsof je in de keuken au bain-marie bezig bent chocola te smelten. Neemt Samira nooit stiekem een lik? ‘Nee. Echt niet.’ Ze wikkelt me in aluminiumfolie en laat me alleen achter op de verwarmde massagetafel. De chocola moet intrekken. Het ruikt zo lekker. Stiekem neem ik een likje van mijn schouder. Bitter. Als Samira 20 minuten later terugkomt, zegt ze niks over de verdachte veeg om mijn mond. Ik glibber van de massagetafel naar de douche en spoel, met enige moeite, alles af. Bruin gewolkt water spoelt door het afvoergootje. Mijn huid is zacht, net alsof ik urenlang met olie in de weer ben geweest. Samira smeert me in met chococrème en masseert mijn rug met amandelolie. ‘Je zult nog de hele dag naar chocola ruiken’, belooft ze. Thuis eet ik Sints chocoladeletter op en kruip als een gelukzalige bonbon mijn bed in. 1 Chocolade: Fila Ki, Comeniuslaan 10, 1412 GP Naarden, 035-6952111.
Beauty-arrangementen Hotstones kennen we zo langzamerhand wel
Laat je verwennen door al het goede van de natuur Steen Aestas Schoener 41-20 8243 XB Lelystad T 0320 - 21 92 94
Zeezout Grand Hotel Opduin Ruijslaan 22 1796 AD De Koog Texel Tel.: 0222 317445
Hotstone massages kennen we nu wel. Bij de Tibet Massage worden warme zakjes, gevuld met Himalaya steentjes, zeezout en aromatische olie, over het lichaam gewreven. De massage is ontspannend, reinigend, ontgiftend, vochtafvoerend en reactiverend.
Bij Grand Hotel Opduin kun je je laten behandelen met al het goeds van Texel. Eerst word je geschrobt met zeezout. Zeezout is grof van structuur en dat is goed om af te rekenen met dode huidcellen. Vervolgens krijg je een ontgiftende massage met Texelse honing. € 87,50
Melk Sauna & Beauty-thermen De Woudfennen Woudfennen 10 8503 BA Joure Tel: 0513 415200 Cleopatra wist het al: van melk krijg je een zijdezachte huid. Elke dag baadde zij daarom in ezelinnenmelk. Bij het Cleopatra-verwen-arrangement kun je je in Friesland even koningin van de Nijl wanen, soppend in je eigen melkbad. Geschikt voor de gevoelige huid. € 95,00
Parels Thermen Bussloo Bloemenksweg 38 7383 RN Voorst Tel: 055-368 2640 Parels staan al eeuwen symbool voor pure schoonheid en luxe. Bij de Sea Creation Treatment worden oceaanschatten aangewend voor een exclusieve behandeling. Denk aan een massage met gladde schelpen, een algenmasker en een kuur met parelmoer. € 175,00
Cranberry All People Arcadialaan 4 1813 KN Alkmaar Telefoon: 072 - 5409349 In Alkmaar kun je terecht voor een cranberry arrangement. De veenbessen werken verfrissend en zitten vol vitamine C. Bij het sauna-arrangement krijg je een cranberrylichaamsscrub en een cranberrylichaamspakking in de vorm van een frisse, rode gel. € 122,50 Hooi Elysium Kooilaan 1 2665 KR Bleiswijk Tel. (010) 524 11 66 De hooipakking is een oud middel om de bloedsomloop te stimuleren en wordt nog veel in de Alpen toegepast. Het lichaam wordt ingepakt met vochtig hooi, waarna het in folie wordt gewikkeld. De warmte die zo ontstaat, werkt vochtafdrijvend. € 37,50 Kaviaar Body Line Jan Luykenstraat 64 2806 PH Gouda T 0182 – 519669 Kaviaar stimuleert de vernieuwing van de huid. De viseitjes zijn rijk aan proteïne, lipiden en mineralen. Kaviaar is een intensieve vochtbinder die lijntjes vermindert. Geen wonder dat Marijke Helwegen, Nederlands cosmetische ambassadrice, er fan van is. € 63,00 Druivenpitten/rode wijn Thermae Son Planetenlaan 2B 5691 PM Son en Breugel Tel. 0499 - 47 63 83 Bij de San Vino gezichtsbehandeling worden niet alleen gezicht, hals en decolleté behandeld met druivenpittenmix en rode-wijnextract, handen en voeten worden gemasseerd met druivenpittenboter. Deze boter is niet kleverig en dus geschikt voor massages. € 75,00
Aloë Vera Sauna Soesterberg Amersfoortsestraat 105 3769 AJ Soesterberg Tel. 033-4622460
Lucht De Zwaluwhoeve Zuiderzeestraatweg 108 3849 AJ Hierden Tel. 0341 45 19 93
In Soesterberg masseren ze met Chinese Aloë Vera. De stevige bladeren worden tijdens de massage opengebroken en eruit vloeit transparant sap. Deze gelachtige substantie bestaat uit water met een bijzondere mix van vitaminen, koolhydraten en mineralen. € 30,00
Zoute lucht heeft een reinigende en desinfecterende werking. Schone lucht zorgt voor extra endorfine en daar word je gelukkig van. Sinds september biedt De Zwaluwhoeve het Salounge concept aan: het inademen van zeer zuivere lucht. Geen extra kosten
Klei Thermae 2000 Cauberg 25-27 6301 BT Valkenberg aan de Geul 043-6092001 Op de Arabische toer in Limburg. Het rasulritueel begint met kleismeren. Zo worden vuil en dode huidcellen verwijderd. Zittend op stenen banken droogt de modder langzaam op en worden de werkzame stoffen als magnesium en calcium opgenomen. €15
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Froger aan het front
Kirsten Dunst = Miu Miu (1)
Kirsten Dunst = Miu Miu (2)
René Froger gaat naar het front. In januari reist hij naar de provincie Uruzgan, waar hij een optreden geeft voor Nederlandse soldaten.
Kirsten Dunst is het nieuwe gezicht van de Italiaanse kledinglijn Miu Miu. De blonde actrice heeft net een fotoshoot achter de rug.
De shoot was voor de campagne voor het lente- en zomerseizoen van Miu Miu, het kleine zusje van Prada. Eerder waren collegaactrices Kim Basinger en Lindsay Lohan al het gezicht van de lijn.
Lifestyle
25
Trend De ongrijpbare waarheid van de kidult
Trofeeën uit de kindertijd ‘Moslims en kidults zijn de nieuwe consumenten!’ riep de Amerikaanse trendwatcher Marian Salzman op 2 november in deze krant. Moslims akkoord, maar wie of wat zijn die kidults eigenlijk? En wat kopen ze zoal? Op jacht naar een ongrijpbaar fenomeen. Arjan Terpstra AMSTERDAM
Trendwatchers hebben de mond vol van een nieuw mensenras van eeuwig adolescente consumenten. Heten ze geen kidults, dan wel rejuveniles, twixters of adultescents, om over de benamingen in andere talen dan trendwatchers-Engels maar te zwijgen. Trek je het breder en ben je cultuurpessimist, dan spreek je over de infantilisering van de consument. Zie je het in pathologische termen dan rep je van het Peter Pan- of Tanguysyndroom, naar de personages uit boek en film. Uiteindelijk gaat het om mensen, vooral dertigers die niet volwassen willen worden en lang vasthouden aan de geneugten van de jeugd, ongeacht de leeftijd. Voor marketing- en verkoopafdelingen is het duidelijk: de kidult bestaat. Maar probeer er eentje in het wild te vinden en het blijkt verdomde lastig. Collega’s kennen genoeg dertigers met een Gameboy, maar nee, die
zijn waarschijnlijk geen kidult. Anekdotes buitelen over elkaar met skateboardende veertigers, surfende zestigers en online roleplaying-oma’s als kleurrijke hoofdpersonen. Maar vraag om telefoonnummers en het houdt ineens op, de redactionele stream of consciousness. Echte kidults kennen we bij nader inzien niet. Of zijn we het misschien zelf? Ondergetekende (35) schiet met enige regelmaat virtueel op zijn geliefde, en geliefde (31) schiet met graagte terug. Maar of wij nou ook als kidult getarget zijn door marketeers? Dus snel de stad in, om een kidult in het wild te betrappen op een onvolwassen aankoop. Op naar de American Book Centre in Amsterdam, waar de eerste verdieping bekendstaat om zijn licht autistische klandizie van fantasy-fans, Trekkies, Tolkien-adepten en andere escapisten. Helaas vang ik bot als ik op maandagmiddag in een vrijwel lege winkel langskom. Trekkies werken ook van negen tot vijf, dat was ik even vergeten. Wel kan ik de staf vragen naar wat de kudde koopt, om zo inzicht te krijgen in het graasgedrag. ‘We verkopen vooral aan volwassenen’, zegt verkoopster Hayley Wakenshaw en ja, dat zijn kidults. Ze laat me goedlopende titels zien van Tolkien en Philip Pollman, Harry Potter met een omslag voor volwassenen en
stoere manga uit de Deathnote- en Naruto-series. Gekocht door dertigers en ouder, vaak werkzaam in de ICT maar verder keurige belastingbetalers. Mensen met geld voor Star Trek-gadgets of een koffietafelboek van honderd euro met tekeningen van Spider-Man. Ze zijn hier geweest, de kidults, ik ruik ze. Ik kan er alleen mijn vinger niet op leggen. Terug op de redactie wacht een telefoontje van de rapper Brainpower. Hij is mij als mogelijke kidult getipt vanwege zijn liefde voor Star Wars en sneakers. Heb ik er na alle moeite dan toch een te pakken? Helaas. Het woord kidult is voor hem ‘echt zo’n trendwatchersterm, enorm denigrerend naar mensen met een liefde voor dingen uit hun tienertijd.’ Hij wil best toegeven dat hij een handtekening van de man die de Hulk speelde ingelijst aan de muur heeft hangen, ‘maar als je mij een kidult noemt, is het net of ik mijn plas niet op kan houden.’ Duidelijke taal, maar is het niet opvallend dat oudere jongeren zo massaal nostalgisch inkopen? Brainpower: ‘Ik ken veel mensen die iets uit de jaren ’80 kopen omdat het nu kan. Vroeger kon je alleen maar van een dure sneaker dromen, en nu koop je hem gewoon. Het is een soort trofee van je kindertijd, maar verder moet je er niets achter zien. Ik slaap echt niet onder een Star Wars-dekbed.’ 1
Vazen Voor ieder boeketje een ander ontwerp
Bloemetjes binnenzetten Een mens kan nooit genoeg vazen hebben, want je weet nooit welk boeket je nu weer binnenkrijgt. De Pers ging op zoek naar de beste vazen: rondbuikig, langwerpig of van snot. En als ontwerpers alles hebben geprobeerd, maken ze gewoon een opvouwbaar model. Cor Hospes AMSTERDAM
...
Dat is handig. Een opvouwbare plastic vaas. Je rolt het plastic uit en vult het met water. En dan blijft de Hope Forever Blossing-vaas van het Japanse D-Bros vanzelf staan. In verschillende kleurtjes en modellen. Zo’n opvouwbare vaas moet haast wel een Japanse uitvinding zijn. Daar woekert men immers met woonruimte. Lege ongebruikte vazen zijn dan al snel een sta in de weg. Kijk ook maar eens in je eigen huis. Hoeveel vazen verberg je in een aanrechtkastje of opberghok? Keramiek, porselein, hout, glas, metaal en koper: van welk materiaal is geen vaas gemaakt? In de (web)shop van het Van Gogh Museum vind je zelfs een opvouwbaar exemplaar van karton met erop, jawel, zonnebloemen van Van Gogh.
Op de laatste Salone Internazionale del Mobile in Milaan, de belangrijkste meubelbeurs ter wereld, presenteerde ontwerpergroep Yksi een 87centimeter hoge vaas van laagjes naaldvilt. Dat wordt normaal vooral gebruikt als isolerende en verende onderlaag voor vloerbedekkingen. Maak je geen zorgen dat het rotsgrijze vilt doorweekt van al dat bloemennat raakt en vies muf gaat stinken. In alle gestapelde viltlaagjes is een ruimte gesneden voor een glazen vaas en daar zitten de bloemen en water in. Helemaal absurd maakte Marcel Wanders het, de golden boy van Dutch Design. Zijn Airborne Snotty Vase is een vergroot stukje snot. Hij ving het neusuitwerpsel in een computer-
model en goot dat in porselein. De ontwerper maakte verder een vaas van een ouderwetse badspons en een exemplaar van hardgekookte eieren. Die propte hij in een condoom en dipte dit alles in porselein dat aansluitend in de bakoven ging. Ook ontwerpster Hella Jongerius is gek op vazen. Met een vaas van polyurethaan, een kneedbaar plastic, zette zij zich in 1993 als designer op de kaart. Nadien zouden veel vazen van haar tekentafel rollen. Voor Tichelaar maakte zij er enkele van Makkummer klei. Beschilderd met de majolicatechniek, die het vierhonderd jaar oude Friese bedrijf als enige ter wereld nog beheerst. Intussen doet Jongerius flink meer dan vazen
ontwerpen; zij heeft bijna dezelfde faam als Marcel Wanders. Toch is het niet vreemd dat Ikea juist haar vroeg vier vazen te ontwerpen voor de meer upmarket PS-collectie. Haar rondbuikige Jonsberg-vazen, zijn niet aan te slepen. Het woonbladencluster van Sanoma riep ze dan ook uit tot beste woonproduct van 2007. Die prijs had eigenlijk Dick van Hoff moeten krijgen voor zijn Work Vase die hij maakte voor Tichelaar. Hij heeft over het verschijnsel vaas nagedacht. Dat begint immers bij de bloemen. Voor je die in een vaas zet, moet je ze met een mesje schuin afsnijden. Maar waar is het snijplankje? Van Hoff leverde bij de vaas een eikenhouten snijplank die tegelijk fungeert als hengsel. Je trekt hem er zo uit en doet hem er ook zo weer in. Slim bedacht van Van Hoff. 1 De Hope Forever Blossing-vaas van D-Bros is in ons land alleen te krijgen bij Frozen Fountain in Amsterdam. Tel: 020 – 6229375. Voor verkoopadressen van Marcel Wanders, bel Moooi: 076-5784444. Pol’s Potten: 020-4193541. Verkoopadressen Tichelaar: 0515 - 231341. Yksi: 040-2930440. IKEA: www.ikea.com/nl/nl/
De vazen van Jongerius voor Ikea.
Metallic voor meedere bloemen.
Rijke decoraties.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Te losse designhanden (1)
Te losse designhanden (2)
Te losse designhanden (3)
Designer Anand Jon Alexander (33) kan het niet laten aan zijn modellen te zitten. Hij randde 18 modellen aan in Californië.
En Alexander wordt door een rechtbank in Manhattan verdacht van verkrachting en aanranding van nog negen andere modellen in New York.
Alexander zit in een gevangenis in LA. In het verleden maakte hij ontwerpen voor Rudy Giuliani, Donald Trump, Paris Hilton, Mary J. Blige en Alanis Morissette. Zijn borgtocht? 2,1 miljoen dollar.
26
TV-Gids
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:01 17:25 17:40 17:52 17:59 18:00 18:20 18:35 18:45 19:00 19:25
17.00 KRO Kindertijd Linus Sesamstraat Het Sinterklaasjournaal Partij voor de Vrijheid EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Gesprek minister-president NOS Sportjournaal Lingo De dorpsdokter
20.00 20:00 20:30 21:30
17:00 17:05 17:35 18:20 18:50 19:20 19:50
20.00 20:25 20:50 21:20
TROS TV Show op reis Pauw & Witteman NOS Journaal Pauw & Witteman
22:00 22:15 23:00 23:55 00:20 02:00 03:45
Nederland 3
17.00 NOS Journaal De Wandeling MAX maakt mogelijk That’s the question Man bijt hond Blauw bloed extra Bureau Ambitie Netwerk Per seconde wijzer De leugen regeert
22.00 NOS Journaal Vermist Jan Smit, voor de operatie
22.00 22:00 23:00 23:55 00:10
Nederland 2
17:00 17:03 17:15 17:30 17:40 17:55 18:00 18:25 18:45 19:00 19:21 19:30 20:25 21:10 21:45
Katja vs de rest Najib wordt wakker Thank God it’s Friday
22.00 22:30 22:55 23:10 23:40
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl Dokument Junior: Jill Ratz Ratz Het Sinterklaasjournaal Willem Weverflits SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal ONM NOS Journaal De wereld draait door
20.00 NOS Journaal Nova Politiek Stellenbosch Documentaire Festival: IDFA 2007 NPS Wereldcinema: Familia rodante Cinema 2: Summer in the golden valley Nova Politiek
RTL 4 17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 21:05
4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Jouw vrouw, mijn vrouw RTL Boulevard Teleshop 4 Cupido
Jensen! Flodder The nanny De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal
20.00 20:30
Goede tijden, slechte tijden Wendy: Heel Holland helpt
22.00 22:25 22:50 23:00 23:05 00:00 00:55 00:56
17:40 18:25 18:55 19:25 19:55
Vertical limit
22.00 22:45 23:30 00:00 00:30 01:00 01:01
Jensen! De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal The king of Queens Teleshop 5 BabewatchTV
NOS Sportjournaal NOS Journaal Draadstaal Missing without a trace
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
SBS 6
17.00 17:15 17:30 17:45 18:40 19:40
Who’s next RTL Z Nieuws The A-Team Law & order De Pfaffs
20.00 20:20
00:45 01:00 01:01 01:40 03:00
17:15 17:40 18:30 19:00 19:20
RTL Voetbal: Eredivisie Live FC Utrecht - Sparta Rotterdam
20:00 20:30
According to Jim The flying doctors De wereld van Sonja Bakker Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie
22:30 22:45 22:50 23:25 01:15
17:00 18:00 18:55
Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Inferno Nachtprogrammering: Girls night
17.00 Gilmore girls Charmed McLeod’s daughters
20.00 20:00 20:30
Trauma centrum Sterren dansen op het ijs
22.00 RTL Voetbal: Jupiler League RTL Poker: European Poker Tour Barcelona 2007 Who’s next Teleshop 7 2Babes Nachtlounge The hotspot
Veronica
17.00
20.00
22.00 22:45 23:45
Net 5
17.00
Sex and the city Fallen
22.00 22:55 01:00 01:35 04:00
17:00 17:20 17:35 18:00 18:55 19:25 19:55
Disney’s The Legend of Tarzan De Club van Sinterklaas Kim Possible The Simpsons Friends Spin city Seinfeld
20.00 Mercury rising Sex and the city Nachtprogrammering: Relax TV Hart van Nederland - Late editie/ Shownieuws
20:25 21:25
Wegmisbruikers! De grote beurt
22.00 22:00 23:05 23:35 00:05 01:15 04:15
RTL 8
17.00
Top Gear Red Sea Rib Rally 2007 Sexcetera Jordan & Peter: Katie & Peter: The next chapter Nachtprogrammering: Late night Hart van Nederland (vroeg)
17:00 17:30 18:20 19:10
Een plek onder de zon Oprah Winfrey show Dr. Phil Ally McBeal
20.00 20:00 20:30
Everybody loves Raymond Carolina Moon
22.00 22:25 23:15 23:45 00:10 00:20 00:25 00:55 00:56 02:00
As the world turns The nanny 4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Een plek onder de zon Teleshop 8 BoysTonight TV Club
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ÉÉN
CANVAS
17.00 17:00 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40
Het weer Thuis Steracteur sterartiest
22.00 22:20 23:05 23:40 00:06 00:07 00:10 00:15 01:05 01:25
17:05 17:30 17:40 17:55 18:05 18:15 18:30 18:50 19:10 19:25 19:35 20:00 20:00 20:50 21:40
Terzake CANVAS De weg naar Mekka Comedy casino special: Alex Agnew - ‘Ka boom!’
22.00 22:45 23:30
BBC 2
17.00 Winnie the Pooh in het Disney Festival Dag Sinterklaas Rocket mijn raket Op schok Karrewiet Spring Go go stop En daarmee basta! Zap Jr. High Karrewiet Instant star
20.00 Secrets Studio 1 Het journaal laat KENO-uitslagen Euro millions-uitslagen Het weer The bill De rode loper Man bijt hond
BBC 1
Desperate housewives De keien van de Wetstraat
17:00 17:25 17:30 18:00 18:25 18:35 19:00 19:30
17.00 Animalia Thumb wrestling The Basil Brush show Trapped Newsround Neighbours Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws
20.00 20:00 20:30 21:00 21:30
The One show A question of sport EastEnders The green green grass
22.00 22:00 22:30 23:00 23:25 23:35 00:35
BBC World
Have I got news for you The Armstrong and Miller show Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws Friday night with Jonathan Ross Working girl
17:30 18:15 19:00 19:30
17.00 Food poker The weakest link Eggheads Strictly come dancing: It takes two
20.00 20:00 20:30 21:00 21:30
Superstar, super-rich Edwardians in colour: The wonderful world of Albert Kahn A passion for plants Gardeners’ world specials
22.00 22:00 22:50 23:00 23:30 00:00 00:30 00:35 01:45 01:50 03:30
The Tudors Coast QI Newsnight Newsnight review Weerbericht Later... Blast Brothers in trouble Star trek: The next generation
17:00 18:30 18:45 19:30 19:45
World news today World business report Sport today World business report Sport today
20.00 20:00 21:30
World news today Survivor’s guide: The nurse next door
22.00 22:30 23:15 23:45 00:00 00:30 01:00 02:30 03:30 04:00
Peschardt’s people: Craig Lowndes World business report Sport today News America Peschardt’s people: Craig Lowndes News America World business report Our world World news today
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ARD
ZDF
17.00
17.00
17:00 17:15 17:47 17:55 19:50 19:55
Tagesschau um fünf Brisant Tagesschau ARD vor acht Das Wetter im Ersten Börse im Ersten
20.00 20:00 20:15 21:45
Tagesschau Der Ruf der Berge - Schatten der Vergangenheit Polizeiruf 110: Der Prinz von Homburg
22.00 23:15 23:28 23:30 01:00 01:20 02:50 02:55 04:25
Tagesthemen Das Wetter im Ersten Liebe, Lügen, Leidenschaften Nachtmagazin Liebe, Lügen, Leidenschaften Tagesschau Liebe, Lügen, Leidenschaften Sturm der Liebe
17:00 17:05 19:00 19:20 19:25
Discovery Channel
17.00 heute ZDF SPORTextra: Skispringen heute Weerbericht Der Landarzt
20.00 20:15 21:15 21:55 22:08
18:00 18:30 19:00
Kommissar Stolberg Der letzte Zeuge heute-journal Weerbericht
22.00 22:10 00:30 00:40 01:20 03:00 03:05 04:10 04:15 04:45
17:00 17:30
ZDF SPORTextra: Boksen heute nacht Veronica Mars Gauner gegen Gauner heute Johannes B. Kerner heute 3satbörse citydreams
British biker build-off Mean machines: The transatlantic challenge: Police cars How it’s made Stunt junkies: Snowmobile backflip Mythbusters specials: Mythbusters outtakes
20.00 20:00 21:00 21:30
Dirty jobs: Chick sexer 5th Gear 5th Gear
01:55
17:00 17:30 18:00 19:00
20:00 20:30 21:30
American hotrod: ‘36 truck Bad boy racers Mega builders: Extreme elevations Blueprint for disaster: Wreck of the Rocknes Final 24: Hunter S. Thompson
Get outta town: Madrid Michaela’s wild challenge Earth investigated: Lightning strike Crash scene investigation: Runaway train More amazing moments Megastructures: Airbus A380 Air crash investigation: Blind landing
22.00 23:30 00:00 01:00 02:00 03:00 04:00
Eurosport
17.00
20.00
22:30
22.00 22:00 23:00 00:00 01:00
National Geographic
17.00
Situation critical: Russian sub rescue Most amazing moments Crash scene investigation: Train collision Air crash investigation: Blind landing Situation critical: Russian sub rescue Earth investigated: Lightning strike Dive to tiger shark central
17:00 17:45 18:00 18:45
Schansspringen Eurogoals weekend Schansspringen Skiën
20.00 20:15 21:30
Biatlon Timbersport series
22.00 22:00 23:00 23:30 00:00 00:30
Sterkste man Eurogoals weekend Extreme sports: YOZ Autosport: Rally Schansspringen
Service
27
Culinair
Coos Versteeg
Vraag en aanbod
Wijn per glas: duurder én lekkerder H
et ging net zo lekker met de wijnconsumptie in Nederland. Dronken we twintig jaar geleden per hoofd van de bevolking nog maar 14,9 liter wijn per jaar, in 1996 was dat al 17,1 liter en in 2006 liefst 21,5 liter. Eindelijk komen we een beetje los van dat sobere, calvinistische imago. We durven meer te genieten en doen dat ook nog met een zekere allure. Geen wonder dat het kabinet – op zoek naar geld om de btw-vrijstellingen voor medici uit te breiden tot alternatieve geneeswijzen en sportkeuringen – plotseling heeft bedacht dat een accijnsverhoging voor wijn het kastekort in één klap oplost. En dat terwijl de meeste artsen een tot twee glazen rode wijn per dag toch ook als heel heilzaam voor de hartspier beschouwen.
Z
estien procent komt erbij. Wat dat betekent op een fles van een tientje laat zich gemakkelijk uitrekenen. Maar in een restaurant gaat die fles minimaal drie keer over de kop en gaat die 16 procent dus minimaal drie keer mee. ‘De mensen die van lekker eten hou-
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................
den, worden gestraft’, klinkt het al in de horeca. Ze bedoelen natuurlijk mensen die van lekker drinken houden, maar spijs en wijn zijn in de wereld van de gastronomie nu eenmaal onlosmakelijk met elkaar verbonden. Gelukkig is er de tendens dat je in restaurants steeds meer wijnen per glas kan bestellen. ‘Open wijnen’, noemden we dat vroeger, omdat het flessen waren die immers daadwerkelijk ontkurkt op de bar stonden om bij wijze van aperitief te schenken. Wat overbleef, dronk de restaurateur ’s avonds laat zelf op of gebruikte de chef-kok de volgende dag in een saus.
M
aar het begrip open wijn is relatief geworden. Eerst kregen we die Willy Wortel van een Bernd Schneider met zijn Vacuvin, die het mogelijk maakte de wijnrestanten – met een pompje ontdaan van lucht – langer te bewaren. In de professionele horeca ging men halverwege de jaren negentig aan ‘Le Verre de Vin’, een Engelse vinding die ongeveer hetzelfde deed, maar dan geautomatiseerd. Inmiddels hebben de betere restaurants een zogenaamde Barclay’s Bar. Dat is een combinatie van klimaatkast en het Le Verre de Vin-systeem, waardoor de gast zelfs uit diverse open wijnen kan kiezen: wit op 8 graden, rood op 17.
En het gaat maar door; er bestaan sinds 2003 ‘automaten’ van het Italiaanse Enomatic, waarin de flessen – op de juiste temperatuur bewaard – aan een soort pompje hangen en er met een druk op de knop wordt getapt. De loze ruimte in de aangebroken fles vult zich automatisch met stikstof.
P
ersoonlijk juich ik die grotere keus aan wijn per glas van harte toe. Je bent doorgaans iets duurder uit, maar je zit niet vast aan de zes glazen die er uit een fles gaan. Dat komt in elk geval de verkeersveiligheid ten goede. Maar, ook niet onbelangrijk: je hoeft bij een divers samengesteld menu geen glas meer te bestellen dan gewenst, ook geen overprijsde halfjes en al helemaal geen compromiswijn. Je kunt per gang mooi opbouwen van een lichte naar een zwaardere wijn, van een frisse sauvignon naar een vette chardonnay; de een kan wit drinken, de ander rosé of rood. Je stelt als het ware je eigen wijnarrangement samen. Bovendien drink je hierdoor met meer gemoedsrust. Want zes keer een glas met accijnsverhoging voelt op de een of andere manier toch minder ernstig dan één duurdere fles. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................................................................................
ARGUS
HOE GROOT IS HET HEELAL, EN EINDIGT HET OOK ERGENS?
Scholierendemonstratie tegen teveel lesuren
Iedereen vraagt zich wel eens iets af over heel gewone dagelijkse dingen. al@din is de digitale vraag- en antwoorddienst van de openbare bibliotheken op aladin.bibliotheek.nl en geeft in samenwerking met Dagblad De Pers antwoord op die vragen. Vragen stellen kan per e-mail, maar nu ook via de chatfunctie van al@din, op werkdagen van 13.00 tot 17.00 uur én op dinsdag- en donderdagavond.
Hoe groot het heelal is, weet niemand. Sterrenkundigen veronderstellen dat het heelal steeds groter wordt. Dit baseren zij op onderzoek van de sterrengroepen in het heelal. De sterren stralen licht uit. Wetenschappers ontdekten bij bestudering van dat licht dat de sterrenstelsels zich steeds verder van elkaar verwijderden. Met andere woorden: het heelal wordt groter. Bron: www.sterrenkids.nl
© 2007 - René Leisink
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
COLOFON
HET WEER
...
Vandaag
Dagblad De Pers is een uitgave van Mountain Media BV uitgever Cornelis van den Berg hoofdredacteur Ben Rogmans adjuncthoofdredacteuren Frank Poorthuis, Dirk Koppes artdirector Marc de Kruijf marketing Chantal Arendsen distributie Dick van Geemen commercieel directeur Jerrel Oron finance Ruud Swart internet Rik Nizet druk Dijkman Offset Diemen, MGL Heerlen, NDC Leeuwarden en Janssen Pers Gennep
...
Dagblad De Pers is een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240 keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren, in de horeca en op vele andere locaties.
...
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 090o-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl.
Het is bewolkt en tamelijk nevelig. Verspreid valt soms een beetje regen, vooral in de noordelijke provincies. Bij een stevige zuidwestelijke wind voelt het beduidend killer aan dan de 8 graden die de thermometer zal laten zien. Vanavond volgen regen en nog meer wind.
WEERBERICHT NEDERLAND
Morgen
De wind blijft straf doorwaaien, aan de kust staat een veelal krachtige zuidwestenbries, 6 Beaufort. Er valt een enkele bui, er drijven nu en dan fraaie opklaringen voorbij en de instromende lucht is een fractie milder dan momenteel. Zo wordt het rond het middaguur een graad of 10.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ .......................................................... Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam Tel. 020 - 3460560 Fax. 020 - 3460596
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Extremen van 30 november
hoogste max. temp.: 13,5ºC in 1992 laagste min. temp.: -13,7ºC in 1921
GRONINGEN AMSTERDAM MAASTRICHT VLISSINGEN
Regen Bewolkt Regen Bewolkt
9˚C 11˚C 7˚C 10˚C
Puzzel met De Pers
28
1
ZWEEDS RAADSEL: éénjarig dier vordering
rijmelaar roofvogel
2
3
4
5
gevangen houden deel van een fuik
Turkse titel
6
CRYPTOGRAM 1
vreesachtig
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
2
3
4
5
1 afgelopen bitterkruid
6
tegen
8
stutpaal watergeul instrument
9 10
koraalbank
deel van een dier
4
Surinaamse pad
groente
6
naaldboom
bedehuisje
11
vogel
5
tijdperk
HORIZONTAAL: 1. Niet meer behoudend om zo te slaan (8); 4. Die Europeaan heeft plezier voor twee (8); 6. Dat is nog een hele aanleg! (4); 8. Klein (gebreid) hoofddeksel (7); 9. Nooit is minder goed (4); 10. Het pakken van een plank om mee te doen (8); 11. Spionnen op school (8).
ronde van Italië
messing
7
3 gevechtswagen
mep
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Biggelen; 4. klapstuk; 6. lust; 8. keertje; 9. pret; 10. slaviste; 11. klipgeit. VERTICAAL: 1. Baklap; 2. gepakt; 3. letters; 5. kathaai; 6. lezing; 7. talent.
VERTICAAL: 1. Filegedrag van een automobilist? (6); 2. Een paard heeft er slag van (6); 3. Lomp besluit van de reiniging (7); 5. Bezigheid waar men maling aan heeft (7); 6. Je trekschuit is om te huilen (6); 7. Dieren die de resten overhoophalen (6).
2
LEGPUZZEL
SUMBRERO®
Zweeds -v-u-e-lbeflÿster -nat-tree genre-ark -z-als-smud-salto -eed-moor kleurboek -alt-asla IJZERERTS Brainsnack 4. De som van het aantal ogen op de twee helften van de dominostenen die mekaar raken is overal gelijk aan 7.
Kakuro® & Sumbrero®
3
17
10 12
13
9 5 1 7 6 3 8 4 2
4 3 7 1 8 2 9 6 5
1 7 5 9 3 4 6 2 8
3 6 8 5 2 1 4 7 9
2 9 4 6 7 8 5 1 3
6 1 3 8 4 9 2 5 7
5 4 9 2 1 7 3 8 6
7 8 2 3 5 6 1 9 4
8 2 6 7 4 5 3 9 1
5 7 3 6 1 9 2 8 4
4 1 9 2 3 8 7 5 6
1 5 8 3 7 2 6 4 9
6 9 7 4 5 1 8 3 2
3 4 2 8 9 6 1 7 5
2 3 1 5 8 4 9 6 7
9 8 4 1 6 7 5 2 3
7 6 5 9 2 3 4 1 8
2 1 4 3 6 9 5 8 7
5 3 7 4 2 8 9 6 1
8 9 6 7 5 1 2 3 4
6 8 1 5 4 2 7 9 3
3 7 2 9 8 6 1 4 5
9 4 5 1 7 3 8 2 6
7 6 9 2 3 5 4 1 8
1 5 8 6 9 4 3 7 2
4 2 3 8 1 7 6 5 9
Kakuro® van gisteren
Bij onderstaande kakuro® vor17 33 6 16 3 16 men de getallen in de zwarte 9 7 2 1 driehoekjes de som van cijfers 17 4 8 9 1 3 12 van 1 tot en met 9, die hori15 6 2 3 4 zontaal of verticaal in de aan4 3 17 grenzende vakjes worden inge8 9 2 1 9 vuld. De Sumbrero® links is 4 3 1 6 3 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 7 3 1 moeten worden ingevuld. De 0 3 3 4 doet helemaal niet mee. Per 5 2 1 som mag elk cijfer maar één 1 9 5 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
9
9
19 4
8 2 6 4 9 5 7 3 1
11
14
4
6
18
27
4
9
11
12
18
4
10
9
12
4
16
Deze legpuzzel bestaat uit een aantal gekleurde vlakken en een stenen kraaltje. Het stenen kraaltje past in één hokje van de legpuzzel. Maak de legpuzzel compleet en leg het kraaltje in het opengebleven vakje.
SUDOKU 5
4
SUDOKU 7
2
9
3
1 1
SUDOKU 9
2
1
8
5
3
8
9
1
6
5
7
3 7
4
2
8
4
5
2
8
3
5
5
7
9
8
4
6
3
9
2
4
7
8
3
9
16
7
2
25
4
5
7
1
6
KAKURO®
7 9
3
9
3
2
3 1
15
18
3
8
15
17
1 5
4
3 6
8 20
4
9
1
7
8
6
3
4
4
9
1
7
5 2
3
3 1
8
5
7
6 3
6
7
15
2
7
17
3
11
7
3
6
4
9
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LEZERS
[email protected]
COLUMN
Interlanden zoekt enthousiaste
bezorgers
Surf naar BEZORGINGDEPERS.NL of bel 0900-INTERLANDEN bezorging op maandag tot en met vrijdag vóór 12.00 uur (vanaf 16 jaar)
Herfstgeluk Roland Danckaert
...
Het begrip ‘herfstdepressie’ is mij niet geheel onbekend. Wanneer de regen de hele dag tegen de vensters tikt, de lucht grijs en saai ondergoed draagt en de bomen franjeloos kaal zijn, dan kan mijn humeur diep zinken, soms tot op de bodem van de put. Dan heb ik heimwee naar de zomer en wenste ik dat ik in een land woonde waar het nooit herfstachtig is. Sfeergevoelig als ik ben, reageert mijn innerlijk meteen op invloeden van buitenaf, dus ook op de somberte die de weergoden tijdens het najaar zo nu en dan over ons uitstorten. Trouwens, ook mijn lijf is beïnvloedbaar. Wanneer er koude dagen nade-
ren, dan kondigt een helse hoofdpijn - die immuun is voor pijnstillers - dat van tevoren meestal aan. Mijn bepaald niet slijtvaste kniegewrichten gaan vervolgens pijn doen, alsof ik ergens flink tegenaan ben gelopen en giroblauwe plekken op mijn meniscussen heb. Al met al kan de herfst mij op bepaalde dagen en momenten lelijk de das om doen! Maar ieder verhaal heeft twee kanten, want het najaar met zijn bonte kleuren kan mij ook heel erg opbeuren. Deze editie van de herfst heeft me reeds op behoorlijk wat gelukzalige momentjes getrakteerd. Als de hemel een marineblauwe peignoir aan heeft, de bospaden zijn bekleed met een veelkleurig bladerentapijt en de ochtendzon als een volleerd grimeur wat
rouge op de wangen van de schilderachtige bomen doet, dan geniet ik intens. Ondanks de negatieve kanten van de herfst en de mindere herfstdagen dat ik intens afzie, is het najaar mijn favoriete seizoen. Het is een jaargetijde waarin de natuur zich van haar meest kleurrijke kant laat zien en voortdurend volop in beweging is. Dat spreekt mij heel erg aan. De herfst is als een spannende, mooie vrouw die zich steeds van een andere kant laat zien en die haar schoonheid heeft geperfectioneerd. Dit jaar word ik voor mijn gevoel wel héél erg verwend. Dit is een herfst met de allure van een frisse, maar lekkere nazomer… 1
Sport
29
Volleybal
Oranje neemt wraak op Griekenland en ontloopt voor even Italië Geert Jan Hahn CATANIA
...
De Nederlandse volleybalmannen waren tijdens de tweede wedstrijd van het pre-olympisch kwalificatietoernooi op oorlogspad. Griekenland werd met 3-0 verslagen (25-19, 28-26 en 25-19). Het was óf stom toeval óf uitstekend gerepeteerd. Aanvoerders DirkJan van Gendt en Marko Klok maakten na de gewonnen wedstrijd tegen de Roemenen, woensdag, afzonder-
lijk dezelfde uitdagende opmerking over hun volgende tegenstander. ‘We hebben nog een appeltje te schillen met die Grieken.’ Op het Europees Kampioenschap, afgelopen september in Sint-Petersburg, verloor Oranje nipt van het Zuid-Europese land. De 3-2 nederlaag bleek later cruciaal te zijn geweest voor het mislopen van de halve finale. Revanchegevoelens dus aan Nederlandse zijde. Tel daarbij op dat winst ook zou resulteren in het ontlo-
pen van Italië in de halve finale en er was genoeg reden om eens flink uit te pakken. Zo gezegd, zo gedaan. De eerste set ging gelijk op, maar halverwege sloeg Nederland een gaatje dat de Grieken niet meer konden dichten. De tweede set bleef het langer spannend, maar dankzij de aanvalskracht van Robert Horstink en een uitstekende blokkering werd ook die binnengehaald. Daarna speelde Oranje vanaf het begin van de derde set vrijuit en kon ook de tweede wedstrijd van het toernooi
met 3-0 worden afgesloten. De opluchting is aanwezig na het gewonnen duel. ‘Op het moment dat bij de Grieken de servicedruk afnam, hoefden wij ons niet zo veel meer in te spannen’, zegt Klok na de wedstrijd, vooral tevreden over de concentratie die het team kon blijven vasthouden. Horstink vond het wel ‘relaxed’ gaan. ‘We hebben wel lol gehad, toch?’, zegt hij vragend tegen Van Gendt. ‘Ja hoor’, bevestigt deze. Dan serieus: ‘De druk van de eerste wed-
strijd is er ook een beetje af. Nu moeten we gewoon lekker blijven spelen.’ Bondscoach Peter Blangé memoreert na afloop nog even de openstaande rekening die is vereffend. ‘We speelden beter dan twee maanden geleden’, grapt hij. In de halve finale wacht waarschijnlijk Kroatië, dat vandaag zijn beslissende wedstrijd afwerkt tegen Montenegro. Blangé: ‘Het toernooi gaat nu pas beginnen, dat weet iedereen. Elke dag spelen we opnieuw een finale.’ 1
UEFA Cup Ploeg van Louis van Gaal overtuigt niet, maar wint wel (1-0)
AZ met veel moeite langs Larissa Ook in het 32e thuisoptreden in Europees verband bleef AZ ongeslagen (1-0), waarmee de Alkmaarse ploeg een nieuw record vestigde. Maar makkelijk ging het niet. Iwan Tol ALKMAAR
...
Pas ver in de tweede helft kreeg AZ de Griekse opponent op de knieën toen Moussa Dembélé de bal achter doelman Stefanos Kotsolis wist te schieten. De vijf kwartier voorafgaand aan die bevrijdende treffer had AZ een lastige, vervelende avond tegen het aanvallende Larissa. De Alkmaarders hadden dat kunnen weten. Cor Pot, assistent-trainer van Dick Advocaat bij FC Zenit St. Petersburg, had AZ immers al gewaarschuwd: Larissa is geen ploeg waarvan makkelijk te winnen is. Pot kon het weten, want eerder in het UEFA Cup-toernooi nam hij het met FC Zenit al op tegen de Griekse ploeg. De Russische kampioen won toen ternauwernood met 3-2. Ook AZ liep zich gisteravond bijna stuk op Larissa, de nummer elf in eigen land, en in Europees verband vechtend voor zijn laatste kans. Met nul punten uit twee wedstrijden bungelde de ploeg van trainer Giorgos
Moussa Dembélé wordt geknuffeld na zijn winnende treffer. PRO SHOTS
Donis immers troosteloos onderaan in groep A na nederlagen tegen Everton en FC Zenit. In het bijna uitverkochte DSB-stadion liet Larissa evenwel een frisse
indruk achter, on-Grieks bijna. Wat dat betreft staat Larissa symbool voor de opmars van het Griekse voetbal. Alle deelnemende ploegen uit het land zijn deze jaargang nog actief in
Europa en het nationale team plaatste zich onlangs zonder al te veel moeite voor het EK, waar het de titel mag gaan verdedigen. Larissa werd gisteravond gesteund
door iets meer dan duizend supporters, die vanuit Nederland, België en Duitsland naar Alkmaar waren gereisd. De fanatieke aanhang zag dat AZ-coach Louis van Gaal verrassend had gekozen voor Haris Medunjanin in de aanval bij AZ in plaats van de door maagklachten geteisterde Graziano Pellè. Uitgerekend Medunjanin was betrokken bij een van de gevaarlijkste momenten uit de eerste helft toen Simon Cziommer de bal binnenkopte, maar dat in buitenspelpositie had gedaan. Bij AZ stond toen al Sergio Romero op doel, nadat Boy Waterman geblesseerd was uitgevallen. De goalie werd na een vrije trap op zijn knie geraakt door Christos Kalantzis. Ook in de tweede helft slaagde AZ er nauwelijks in om de opponent in verlegenheid te brengen. Pas een kwartier voor tijd brak Dembélé de ban voor AZ, nadat doelman Kotsolis eerst nog een inzet van Demi de Zeeuw had weten te keren. Op het schot van de Belgische aanvaller was hij evenwel kansloos. AZ heeft door de zege een belangrijke stap gezet naar plaatsing voor de volgende ronde. Maar belangrijker, de ploeg vestigde een uniek record: 32 thuiswedstrijden in Europa bleef AZ ongeslagen. 1
WEB 2.0? Kom bij ons bouwen aan Clixmaster
3.8! Ontvang bij start van je nieuwe baan één maandsalaris cadeau. Bouw aan een innovatief product. Maak deel uit van een gedreven en ambitieus team. Heb plezier in je werk.
Doe het .NET even anders! Kom werken bij Modern Media.
30
Sport
Over politiek, comazuipen en foute keuzes
Foppe weet wel hoe het moet In de week waarin stakende scholieren geschiedenis schreven, boog Foppe de Haan zich over de problemen van ‘onze jeugd’. De 64-jarige trainer van Jong Oranje en het Olympisch Elftal is in de kracht van zijn leven, want zijn werkwijze leidt tot successen. ‘De tijd dat je spelers als slaven kunt behandelen is voorbij.’
‘B
ewegen heeft bij onderwijsministers nog altijd geen topprioriteit omdat ze, denk ik wel eens, zelf volkomen a-motorisch zijn en daardoor de ogen sluiten voor de oorzaken die kunnen leiden tot zaken als comazuipen, gameverslaving, zinloos geweld, ADHD, obesitas en ga zo maar door. Als ik die beelden van reltrappende scholieren zie, denk ik: ze willen lekker met z’n allen keten en zich uitleven. Het bevestigt mij opnieuw in mijn overtuiging dat kinderen op school niet alleen hun jas aan de kapstok hangen, maar ook hun lijf. Scholieren hebben slechts twee uurtjes gym per week in plaats van de door mij gewenste twee uur per dag. Keer op keer is uit onderzoek gebleken dat bewegen niet alleen goed is voor je karakterontwikkeling maar ook de groei van je hersenen positief beïnvloedt. Ik snap er dan ook niets van dat het onderwijs deze wetenschap niet oppikt.’ ‘Zelfs jeugdspelers die goed genoeg waren voor Heerenveen zaten vaak te gespannen, te verkrampt in hun vel. De trainingsstaf leerde ze daarom eerst losser en vrijer te bewegen. Daarbij aten ze vaak ook slecht
en dan is Leiden helemaal in last. Van het voedingspatroon van veel jonge voetballers snap ik helemaal niets. Tijdens onze laatste interlands met Jong Oranje kregen we de beste groenten, fruit, pasta’s en granen voorgeschoteld. Maar het viel me op dat veel spelers daarvan amper aten. Toen we ontdekten dat ze later op hun kamer bitterballen, hamburgers en andere troep bestelden, greep ik in. ‘Het laatste kwartier van een wedstrijd wordt niet bepaald door hoe
‘Natuurlijk is Royston Drenthe te snel naar Real Madrid gegaan’ goed je bent getraind, maar hoe je gegeten en gedronken hebt’, zei ik. ‘Als je leeft zoals sommigen hier, is het met je dertigste afgelopen. Naast trainen en rusten is eten en drinken het allerbelangrijkste. Waarom houden Edgar Davids, Jaap Stam en Phillip Cocu het zo lang vol? Omdat ze altijd hartstikke zorgvuldig met zichzelf zijn omgegaan.’ De volgende dag aten ze prompt gezond en werden er geen vette happen besteld.’ ‘Al dat sms’en, msn’en en bellen
creëert onrust. Sommige spelers hebben drie mobieltjes die voortdurend aan het rammelen zijn. Alsof ze continu een radar in de lucht moeten houden waardoor ze niets hoeven te missen. Aardse types zoals Ron Vlaar en Demi de Zeeuw hebben er geen problemen mee, maar andere spelers hebben moeite met stilte, kunnen moeilijk rustig zijn. Ze zijn vaak juist op de belangrijkste momenten niet goed geconcentreerd, want ze moeten nog even iemand bellen.’ ‘Het gebruik van iPods gaat me ook soms te ver. Tijdens het EK gingen we voor het eerst in Langezwaag trainen, een kwartiertje rijden van ons hotel. In de bus zit iedereen prompt met zo’n ding op. Het dorp was helemaal oranje. Veel jeugd stond er om de spelers te verwelkomen. Vervolgens stapten de jongens met die toeters uit waarna ze als zombies langs de supporters liepen die een handtekening wilden of een kort praatje wilden maken. ‘Is dit nou normaal?’ zei ik in de kleedkamer. ‘Verplaats je eens in toen jezelf zo klein was.’ ‘s Middags gingen we weer trainen, ik had de iPods niet verboden maar iedereen had al die dingen in het hotel gelaten en reageerde nu open en spontaan.’ ‘Communicatie, daar draait het allemaal om. Niet als een Feldwebel
alles van boven af opleggen, maar de zaken constateren, ze vervolgens eer-
‘Als je leeft zoals sommigen hier, is het met je dertigste afgelopen’ lijk bespreekbaar maken en de spelers zelf tot inzicht laten komen. In het veld, tijdens de trainingen, doe ik
dat met korte en efficiënte interacties: ‘Dus: ‘Stop! Waarom deed je nou wat je deed? Je speelt naar hem, maar op rechts is het hele veld open.’ Sommige trainers zitten er altijd bovenop. Maar ik volg juist het pad van loslaten, van minder autoritair zijn. De hele voetbalwereld wil dat onze spelers de wedstrijd leren ‘lezen’, maar dan moeten we daarvoor ook de juiste methodiek ontwikkelen. Een trainer zie ik als een berggids die pas bij gevaar, dwingend en met scherpe commando’s optreedt. Maar daarna
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ....................................... ...................................... KORT 111
Nederlanders winnen van Britten in Kuala Lumpur
De Nederlandse hockeyers hebben de openingswedstrijd van de Champions Trophy met ruime cijfers gewonnen. Groot-Brittannië werd in Kuala Lumpur met 4-0 verslagen
door de titelverdediger. Teun de Nooijer, Ronald Brouwer en Rob Reckers (2x) maakten de doelpunten. De Britten waren geen partij voor de ploeg van trainer Roelant Oltmans. Al in de tweede minuut zorgde De Nooijer voor een voorsprong. De Britten konden eigenlijk de hele wedstrijd geen vuist maken. Bij aanvang van het duel
lag de temperatuur rond de dertig graden. De internationale hockeyfederatie FIH had besloten dat er daarom zeven wisselspelers op de bank mochten plaatsnemen in plaats van de gebruikelijke vijf. Vrijdag speelt Nederland de tweede poulewedstrijd tegen gastland Maleisië. 111
Corinthians staat op de rand van degradatie
De Braziliaanse topclub Corinthians staat op de rand van degradatie uit de hoogste klasse. De ploeg uit São Paulo verloor woensdag in eigen huis met 10 van Vasco de Gama. De viervoudig landskampioen staat met nog één wedstrijd te gaan zestiende. In de
voetbalcompetitie spelen twintig ploegen, waarvan de onderste vier rechtstreeks degraderen. Corinthians moet zondag op bezoek bij Gremio winnen om zeker te zijn van lijfsbehoud. Het zou voor één van de populairste clubs van Brazilië de eerste keer zijn dat het niet lukt zich te handhaven in de Série A.
Sport
64-jarige succescoach is in de kracht van zijn leven
Foppe de Haan viert de Europese titel met Jong Oranje. ERIC VERHOEVEN / PICS UNITED
houdt hij op gepaste afstand een oogje in het zeil, laat spelers zelf de zaken uitzoeken en geeft zo nu en dan aanwijzingen waardoor ze uiteindelijk zelf sneller en beter een berg kunnen beklimmen.’ ‘Ik hanteer enkele duidelijke regels: gelijke monniken, gelijke kappen, op tijd aanwezig zijn, goed trainen en alles geven tijdens de wedstrijd. Praten met de media hoort bij je vak, praten over jezelf is prima, maar je over een ander negatief uitlaten, is iets wat je aan de trainer over
moet laten. Wordt van deze regels afgeweken, dan grijp ik in. Opvoeders
‘Ooit heb ik tegen een speler gezegd dat hij de verkeerde vriendin had’ moeten leren piketpaaltjes te slaan, tot hier en niet verder. Om me heen zie ik te veel kinderen die na wat jen-
gelen en janken hun zin krijgen. Fout, denk ik dan, kinderen, zeker pubers, zijn alleen op de korte termijn gefocust. Misschien is 1040 uur per jaar les op de lange termijn hartstikke goed, maar dat bewustzijn leeft bij die stakende scholieren niet. Opvoeden is jongeren leren omgaan met vrijheid, zowel op korte als op lange termijn. Dat betekent ook dat ze verantwoordelijkheid moeten leren dragen, leren verder te kijken dan hun neus lang is. Wat dat betreft was Jong Oranje tijdens het laatste EK het
31
Toine Rongen
toonbeeld. De sfeer was fantastisch, ik hoefde niet één keer een boete uit te delen. De switch van 4-3-3 naar 44-2 maakte ik via videobeelden duidelijk. Iedereen stond er achter.’ ‘Ik vind het heerlijk om met jeugdspelers te werken en verheug me op Peking. Het afgelopen jaar toonden vijf clubs, waaronder een grote buitenlandse, belangstelling, maar ik ben daarin heel eenvoudig. Ik heb een contract tot en met de Olympische Spelen. Daarna zien we weer verder. Ik ben dan 65, maar ik zie mezelf nog niet met pensioen gaan.’ ‘Alleen in een sfeer van vertrouwen worden discussies waardevol en kun je ze echt aanzetten tot een ontwikkeling. Hoe vullen ze bijvoorbeeld hun vrije tijd in? Op de bank, met dvd’tjes bekijken? Of opnieuw mee winkelen omdat je vrouw dat wil? Of doe je juist aan extra krachttraining, pak je een studie op of ga je doelbewust een speler volgen waardoor je beter wordt? Wat kan nog beter in je spel? Hoe wil je dat aanpakken? Sommigen zie je dan denken: wat doet die man vreemd? Ook prima. Maar types zoals Vlaar, De Zeeuw, Boy Waterman, Stijn Schaars leven daar van op.’ ‘Een oprukkend fenomeen is dat spelers al op hun 21e trouwen en vrijwel direct daarop kinderen nemen. Jonge, jonge, op die leeftijd al een kind, wat een verantwoordelijkheid. Ik zou daar pas op mijn 26/27e mee beginnen. Blijkbaar, denk ik dan, zoeken ze op een of andere manier vastigheid, houvast, rust. Een vaste relatie en een kind scheppen blijkbaar rust in een leven waarbij topvoetballers meer en meer in de schijnwerpers komen en zelfs bloot komen te staan aan de verleidingen van popsterren. Een thema, zo schiet me te binnen, waar ik in onze aanstaande trainingskampen wel eens dieper op zou willen ingaan, is roem. Hoe wapenen ze zich tegen een intense vorm van aandacht?’ ‘Mijn vader kwam zelden kijken als ik voetbalde, hij wist echt niet wat buitenspel was. Nu staat bij gewone jeugdwedstrijdjes de hele familie van een pupilletje dat geen bal kan raken, langs de kant te schreeuwen.’ ‘Bij Heerenveen voerden we de regel in dat alleen trainers over voetbal beslisten. Er werd enkele malen per jaar met de ouders gepraat. Maar langs de lijn is het stil, geen gedoe met vaders die zelf als voetballer nooit zijn doorgebroken en nu alle hoop leggen in hun zoon. Daardoor valt er voor kinderen veel druk weg waardoor ze zich prettiger voelen en
zich beter kunnen ontwikkelen.’ ‘Onze spelers kunnen nog enorme stappen maken. Vanaf hun 16e zitten ze namelijk al in die tunnel. Spelen ze, dan is alles oké. Maar zijn ze geblesseerd, raken ze uit vorm, vallen ze om wat voor reden dan ook uit de basis of selectie, dan staat hun bestaan op zijn grondvesten te schudden. Op mijn twintigste speelde ik op de kweekschool blokfluit, droeg gedichten voor, zong, danste. Nog altijd niet mijn grootste hobby’s, maar het verruimde wel mijn blik op de wereld en op mezelf. Van Nistelrooij bijvoorbeeld kreeg juist dankzij zijn blessure aandacht voor andere zaken. Hij ging daardoor anders trainen, durfde en kon meer zichzelf zijn, voelde zich vrijer, ging losser bewegen en dat werkte door op zijn la-
‘Een trainer zie ik als een berggids die pas bij gevaar dwingend optreedt’ tere prestaties. Maar deze jongens komen vanwege die tunnelvisie zo moeilijk uit hun schulp. Tijdens het EK lieten we daarom Ali B. optreden. De jongens moesten op de stoelen staan, zingen, dansen. Pas na een uur kwamen ze los en bleken Ryan Babel en Royston Drenthe steengoed te kunnen rappen, haha.’ ‘Zonder specifiek namen te noemen, vertel ik ze dat spelers soms stomme besluiten nemen bij hun clubkeuze. Om goede keuzes te maken moet je eigenlijk eerst jezelf goed kennen, de wereld om je heen analyseren en je afvragen: waar voel ik me het best bij? Past deze club in deze fase van mijn carrière?’ ‘Natuurlijk vond en vind ik dat Drenthe te snel naar Real Madrid is gegaan. Hij moet daar direct tot topprestaties komen en dat vond ik op dit moment in zijn carrière nog te vroeg. Maar ook al is dat mijn overtuiging, uiteindelijk is het mijn zaak niet. Ik heb inmiddels geleerd me nergens ongevraagd mee te bemoeien.’ ‘Ooit maakte ik bij Heerenveen de fout tegen een speler te zeggen, na sterk aandringen van zijn moeder trouwens, dat hij een verkeerde vriendin had. Dat gaf toen toch een gedoe. Ik zeg nooit meer tegen spelers of ze links of rechts moeten gaan. Wel leg ik ze graag het verschil tussen links en rechts uit, zodat ze zelf beter kunnen kiezen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
PSV ontkent mogelijk aanbod
KORT 111
AISSATI NIET VOOR 5 MILJOEN AANGEBODEN AAN AJAX PSV heeft Ismaïl Aissati niet voor vijf miljoen euro aangeboden aan Ajax. De Eindhovenaren willen het contract van de 19-jarige middenvelder juist opwaarderen en verlengen. Dat zegt algemeen directeur Jan Reker in een reactie op berichten in de media. ‘Het is pertinent onjuist dat de club Aissati heeft aangeboden aan Ajax. Laat het duidelijk zijn: we willen hem absoluut niet verkopen.’ Wel bevestigde Reker dat hij algemeen direc-
teur Maarten Fontein van Ajax vorige week aan de lijn had. ‘Hij informeerde naar een clausule in het contract van Aissati. Dat kan ik niet ontkennen, maar PSV wil Aissati absoluut niet verkopen en dat heb ik ook onmiddellijk aan Fontein laten weten. We doen hem niet in de uitverkoop.’ De onderhandelingen tussen PSV en de voetballer over een nieuw contract lopen al weken stroef, vanwege de weinige speelminuten die Aissati (foto) krijgt.
Vrouwenvoetbal afgelast wegens mogelijke rellen
PICS UNITED
De wedstrijd in de Eredivisie voor vrouwen tussen FC Utrecht en ADO Den Haag ging gisteravond niet door. De wedstrijd werd afgelast nadat de politie aanwijzingen had gekregen dat supporters van ADO de confrontatie zouden willen zoeken met Utrechtsupporters. Utrecht heeft bij de KNVB een verzoek ingediend om de wedstrijd op 19 december alsnog te spelen. Utrecht-voorzitter Jan Willem van Dop vindt het stuitend en belachelijk dat de wedstrijd moest worden afgelast. Beide teams stonden dit seizoen al een
keer tegenover elkaar. In Den Haag won de thuisploeg eenvoudig met 3-0. 111
Geen Zesdaagse wegens begrotingsproblemen
De Zesdaagse van Maastricht gaat niet door. De reden voor het afblazen van de wedstrijd is dat de organisatie de begroting niet rond kon krijgen. Het wielerevenement zou van 17 tot en met 22 december plaatsvinden in de Limburgse hoofdstad. Mensen die al kaartjes hadden gekocht, krijgen hun geld terug. De Zesdaagse was vorig jaar, na een afwezigheid van negentien jaar, weer teruggekeerd op de wielerkalender.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Onopgelost mysterie (1)
Onopgelost mysterie (2)
Onopgelost mysterie (3)
De dood van de Australische cricketcoach Bob Woolmer zal altijd een onopgelost mysterie blijven.
Woolmer werd afgelopen maart tijdens het WK cricket dood in de badkamer van zijn hotelkamer gevonden. Hij was destijds coach van Pakistan.
Het incident hield de cricketwereld in zijn greep. Er werd gespeculeerd over moord en over een natuurlijke dood. Een elfkoppige jury maakte gisteren bekend niet de echte oorzaak vast te kunnen stellen.